ديسکاوري به ايستگاه فضايي رسيد
سازمان ملي هوانوردي و فضايي آمريکا (ناسا) اعلام کرده که شاتل ديسکاوري با موفقيت در ايستگاه بين المللي فضايي فرود آمده است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
به گفته ناسا، اين شاتل روز شنبه ساعت 15 و 4 دقيقه به وقت شرق آمريکا در ايستگاه بين المللي فضايي (آي اس اس) مستقر شد.
ديسکاوري پنجشنبه گذشته آخرين ماموريت خود را از مرکز فضايي کندي در ايالت فلوريدا آغاز کرد.
ماموريت شاتل در مجموع 11 روز به طول خواهد انجاميد که طي آن يک اتاقک تازه ذخيره مواد و يک روبات پيشرفته شبيه انسان را تحويل ايستگاه بين المللي فضايي خواهد داد.
پس از اين فقط دو پرواز، توسط شاتل هاي انديور و آتلانتيس، باقي مانده است.
ناسا برنامه دارد اين ماموريت ها را در ماه هاي آينده انجام دهد.
انتظار مي رود که ناوگان شاتل ها پس از بازنشستگي در موزه ها به نمايش درآيد.
ديسکاوري به عنوان "عضو ممتاز ناوگان شاتل ها" شناخته مي شود و هر دو بار پس از انهدام شاتل "چلنجر" و "کلمبيا" ماموريت هاي بازگشت به فضا به ديسکاوري سپرده شد.
ديسکاوري اولين بار در سال 1984 پرتاب شد، و اين سفر سي و نهمين ماموريت آن است.
زماني که شاتل ها بازنشسته شوند، قرار است فضانوردان احتمالا تا اواسط دهه جاري با راکت سويوز متعلق به روسيه راهي ايستگاه فضايي شوند.
چند شرکت آمريکايي اميدوارند با تکيه بر وسايل نقليه فضايي تازه، در موقعيتي براي فروش خدمات پرتاب به ناسا قرار گيرند.
ايران صاحب شهرک فضايي ميشود
سرپرست سازمان هوافضاي کشور، ارسال انسان به مدار زير 200 کيلومتر، توليد لباس فضانوردي ، پرتاب ماهواره مخابراتي - سنجشي و ايجاد شهرک فضايي را از جمله برنامه هاي اين سازمان نام برد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
دکتر حميد فاضلي امروز سه شنبه در دهمين کنفرانس هوافضاي ايران با بيان اينکه ايران با پرتاب ماهواره اميد جزء 9 کشور صاحب تکنولوژي فضايي قرار گرفت، افزود: تاکنون 3 کشور موفق به ارسال فضانورد شده اند و ما در سند چشم انداز توسعه کشور و طبق تاکيدات رئيس جمهور قرار است تا قبل از رسيدن به سال 1400 فضانورد به فضا ارسال کنيم.
وي با اشاره به مراحل ساخت ماهواره اميد گفت: اين ماهواره با ماهواره بر سفير يک با حداقل آزمايشات پرتاب شد.
سرپرست سازمان هوافضايي ايران با اشاره به جلسه هفته آينده شوراي عالي فضايي گفت: برنامه هايي در حوزه هوافضا در دستور کار قرار دارد که کارهاي مطالعاتي آن صورت گرفته که اين برنامه ها در شوراي عالي فضايي کشور مطرح خواهد شد که با تصويب آن اجرايي مي شود.
فاضلي مطالعه در زمينه قراردادن ماهواره در مدار ژئو، ارسال انسان در مدار، ارسال انسان به کره ماه را از جمله زمينه هاي مطالعاتي اين سازمان نام برد و يادآور شد: اين مطالعات با همکاري برخي از دانشگاهها چون دانشگاه خواجه نصير و پژوهشگاه هوافضا در دستور کار قرار دارد.
وي با بيان اينکه در اين مطالعات به نتايج خوبي دست يافتيم، خاطر نشان کرد: علاوه بر اين طراحي و ساخت ماهواره هاي دانشجويي در دستور کار قرار دارد که در حال اجرايي شدن است همچنين در زمينه حضور انسان در فضا نيز گام هاي اوليه برداشته شده است.
فاضلي به اجراي پروژه در زمينه انتقال موجود زنده به فضا اشاره کرد و گفت: در حال حاضر مطالعات در اين زمينه در خصوص نوع محموله، قطر آنها و اينکه تا چه مداري اين محموله ارسال شود مطالعاتي صورت گرفته است که طبق اين مطالعات قرار است تا سال آينده محموله زيستي با حيوان بزرگتر به فضا ارسال شود.
سرپرست سازمان فضايي ايران ارسال فضانورد تا ارتفاع زير 200 کيلومتر را از ديگر برنامه هاي سازمان نام برد و خاطر نشان کرد: در اين راستا همچنين مطالعاتي در پژوهشگاه هوافضا، گروه مطالعاتي فيزيولوژي انسان ايجاد شده است که اولين گام آن ارسال محموله زيستي تا ارتفاع 60 کيلومتر بوده است ضمن آنکه طراحي هندسي کپسول هاي فضايي که قرار است در مدار با سرعت بالا بچرخد و مجددا به زمين باز گردد نيز آغاز شده است.
وي از آمادگي اين سازمان براي همکاري با ساير دانشگاهها خبر داد و توضيح داد: در حال حاضر ايده اي در خصوص طراحي سيستم پيچيده اي در زمينه توليد دما براي انجام آزمايشگاههاي مربوط ارائه شده است همچنين فعاليتهاي خوبي در دانشگاهها در خصوص توليد سراميک هاي مقاوم در برابر دماي بالا نيز انجام گرفته که اين سازمان آماده همکاري با دانشگاهها در اين زمينه ها است.
فاضلي همچنين پرتاب ماهواره هاي مخابراتي- سنجشي را از ديگر برنامه هاي اين سازمان ذکر کرد و ادامه داد: در اين راستا لازم است آزمايشگاههاي پيشرفته اي در اختيار داشته باشيم تا بتوانيم برنامه هاي راهبردي خود را با کمک شبکه آزمايشگاهي و مديريت يکپارچه بر آن اجرايي کنيم از اين رو در صدد هستيم تا شبکه آزمايشگاهي در حوزه هوافضا ايجاد کنيم.
وي يادآور شد: در اين پروژه بنا داريم تا کليه حوزه هاي آزمايشگاهي هوافضا را چون پرتاب، سکوها، محموله، انطباق و سازگاري آنها با يکديگر و تست هاي آن را به صورت يکپارچه مديريت کنيم. در حال حاضر پژوهشگاه هوافضا و پژوهشگاه تحقيقاتي وزارت جهاد کشاورزي نيز به عنوان زير مجموعه هاي اين سازمان درآمده اند.
فاضلي اين امر را در راستاي جلوگيري از کارهاي موازي در حوزه هوافضا ذکر کرد و يادآور شد: در حال حاضر پروژه اي در خصوص پايش محصولات کشاورزي در سه استان شمالي تهران ارائه شده است که با همکاري مراکز پژوهشي اجرايي مي شود.
سرپرست سازمان فضايي ايران همچنين از ايجاد شهرک فضايي در کشور خبر داد و يادآور شد: اين شهرک در راستاي اعمال يکپارچه بر فعاليت ها و آزمايشگاه هاي فضايي کشور راه اندازي خواهد شد.
حيات با شهاب سنگ ها به زمين رسيده است
نتايج تحقيقات دانشمندان آمريکايي نشان مي دهد که حيات همراه با شهاب سنگ ها به روي زمين رسيده است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
پس از سال ها فرضيه و تئوري سرانجام نتايج يک سري آزمايشات تجربي در خصوص اينکه حيات بر روي زمين با شهاب سنگ ها آمده است ، منتشر شد.
گروهي از دانشمندان دانشگاه آريزونا به سرپرستي «ساندرا پيتزارلو» اين آزمايشات را بر روي يک نوع از شهاب سنگ هاي بسيار اوليه که در قطب جنوب کشف شده اند انجام دادند.
اين دانشمندان با بررسي بر روي ترکيبات اين شهاب سنگ دريافتند که اين سنگ آسماني محتوي ترکيباتي کربن دار است که قديمي ترين ترکيبات فسيلي کربن دار در منظومه شمسي به شمار مي روند.
«ساندرا پيتزارلو» در اين خصوص توضيح داد:«ما کشف کرديم که ترکيبات اين شهاب سنگ بسيار اوليه تر از ترکيبات ساير شهاب سنگ ها است. به ويژه گرد و غبار اين شهاب سنگ حجم زيادي از آمونياک را در دوره اي آزاد کرده است که در آن دوره آمونياک بر روي زمين نخستين با دما و فشار بسيار بالا در حال توليد بود».
به گفته اين دانشمند ، بنابراين بسيار متحمل است آمونياکي که به خاطر آن حيات بر روي زمين متولد شده است از فضا رسيده باشد.
آمونياک بين 4.4 تا 2.7 ميليارد سال قبل منشاي تشکيل اولين مولکول هاي آلي بوده است.
ترکيبات کربن دار از خانواده نوع «رناتزو» (CR) که در اين شهاب سنگ قديمي پيدا شده اند، مولکول هاي آلي حل پذير بسيار کوچکي هستند که همچنين با عنوان «آمينواسيد گليسين و آلانين» نيز شناخته مي شوند.
مريخ، بازماندهاي از منظومه شمسي اوليه
تحقيقات جديد از يافتههاي جالب توجهي پيرامون سياره مريخ و حيات پر رمز و راز آن خبر ميدهد كه تا پيش از اين گمانه زنيهاي جامعه علمي براي رازگشايي و درك چيستي زواياي تاريك شناسنامه اين سياره سرخ راه به جايي نبرده بود.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اين نمايش تازه كه از قضا حضور پر رنگ زمين و زهره را به عنوان نقشهاي اصلي صحنه به رخ دوستداران فضا ميكشد، سناريوي تاريخي بكر و جالبي دارد كه ماجراي آن به گذشتههاي دور و جريانات مربوط به روزهاي آغازين منظومه شمسي برميگردد و روايت ديگري از تولد و شكلگيري سياره سرخ را بازگو ميكند كه زمين و زهره به عنوان ستارههاي اصلي و جريانساز آن معرفي ميشوند. يافتههاي جديد از تولد سياره مريخ، حكايت از آن دارد كه زمين و زهره در روزهاي پرآشوب آغاز حيات منظومه شمسي و در گيرودار برخوردهاي شديد سياره ساز معمول آن روزگار ممكن است در نقش ناجي مريخ نو رسيده ظاهر شده و اين سياره را در برابر حملات خارجي محافظت و حمايت كرده باشند.
البته اخترشناسان از كم و كيف وقوع اين جريان اطلاعي ندارند، اما از قرار معلوم مريخ در كارزار سرنوشتسازي كه سيارات ديگر منظومه درگيرش بودهاند، شركت نداشته است و همين بيرون نشستن مريخ از بازي ميلياردها سيارهاي كه علامت مشخصه ايام اوليه عمر منظومه شمسي است، باعث نجاتش از مهلكه و تداوم بقاي آن به صورت يك سياره جنيني خرد، نسبتا تغيير نيافته و به سرعت شكل گرفته ميشود. به اعتقاد محققان اين يافته معماي مريخ را كه از گذشتههاي دور با عنوان خداي جنگ ناميده شده در حالي كه در كارزار بزرگ منظومه شمسي غيبت داشته، پيچيدهتر ميكند. اما چرا چهارمين سياره خورشيد تا اين حد كوچك است؟
به اعتراف محققان تلاش براي پيدا كردن توضيحي مناسب درباره اندازه كوچك مريخ هميشه بينتيجه بوده و به دنبال آن هالهاي از تصورات ذهن ستارهشناسان و محققان را فراگرفته است.
در اين ميان كار جالب توجه محققان جهت يافتن توضيحي مناسب براي كوچكي مريخ به تاكتيك اتخاذي آنها برميگردد كه مدت زمان شكل گرفتن اين سياره را هدفگيري ميكند. به بيان ديگر آنها قصد دارند از راه تعيين سرعتي كه فرآيند تشكيل مريخ سپري كرده است به راز كوچك ماندن آن برسند. البته حل كردن معادله سرعت شكلگيري مريخ در زمره مطالعات پر ابهام و بسيار دقيق علمي به حساب ميآيد و به اذعان محققان، اين تحقيق مستلزم تجزيه و تحليلهاي موشكافانه و پر زحمتي درخصوص مواد راديو اكتيو حاضر در 20 شهاب سنگ مريخ و همچنين مطالعات و بررسيهاي تطبيقي از 30 نرمه شهاب سنگ است كه تصور ميشود آثار و بقاياي پسمانده از روزهاي اوليه منظومه شمسي باشند.
با در اختيار بودن چنين نسبتي از عناصر ردياب راديواكتيو كه امكان گستردهاي را براي مطالعه ديرينهشناسي فراهم ميآورد، دانشمندان براي تعيين اين كه مريخ با چه سرعتي شكل گرفته است، مسير پژوهش را متوجه شبيهسازيهاي رايانهاي كردند. مطابق خروجي مدلسازيها كه اعداد و ارقام جالب توجهي را به سياره سرخ نسبت ميدادند، مريخ ظرف 8/1 ميليون سال ـ يا كمتر ـ به نصف اندازه فعلي خود رسيده است. جالب اينجاست كه در مقابل، سياره زمين كه اندازهاي نزديك به دو برابر مريخ دارد، 50 تا 100 ميليون سال زمان براي شكل گرفتن صرف كرده است.
نكته: به نظر ميرسد زمين و زهره مدام اشيا و اجرام خارجي را از مريخ منحرف ميكردهاند و به اين ترتيب اشيا قبل از آن كه مجال درآميختن و يكي شدن با پيكره مريخ را پيدا كنند به احتمال زياد رو به بيرون متفرق و پراكنده شدهاند
به اعتقاد محققان اختلاف كليدي ميان اجرام اين دو سياره نشان از دسترسي داشتن زمين به مواد جديد دارد. بخش عمده زمين از انباشتن و توده شدن لاشه اجرام خارجي به وجود آمده و به بيان ديگر زمين به لطف اختروارهها و ديگر اجرام سماوي كه با سطحش تصادم كردهاند بزرگتر شده است، اما در حالي كه زمين با اشتهاي زيادي به فربه كردن خود با كمك برخوردهاي سيارهاي پرداخته، مريخ دچار قحطي و محروميت بوده و در واقع به دليل همين كمبودها كوچك مانده است.
در همين رابطه علي پورمند، محقق دانشگاه ميامي در بيان نتايج شبيهسازيهاي رايانهاي به موضوع جالب توجهي در مورد پرونده محروميت مريخ اشاره ميكند. براساس نظريه اين دانشمند و مطالعههاي رايانهاي به نظر ميرسد زمين و زهره مدام اشيا و اجرام خارجي را به دور از مريخ منحرف ميكردهاند و به اين ترتيب اشيا قبل از آن كه مجال درآميختن و يكي شدن با پيكره مريخ را پيدا كنند به احتمال زياد رو به بيرون متفرق و پراكنده شدهاند. به اعتقاد پورمند اين وضعيت نشان ميدهد كه مريخ بازمانده خوش اقبالي بوده و از مهلكه تصادم با ساير اجرام سماوي مشابه جان سالم به در برده است.
به اعتقاد محققان، حالا كه امكان جذب اجرام ديگر به سمت مريخ منتفي شده به نظر ميرسد رشد مريخ و رسيدن اين سياره به اندازه فعلياش به معنا و مفهوم آن است كه گرماي حاصل از زوال آلومينيوم راديو اكتيو 26ـ ديگر عنصر حاضر در اوايل عالم ـ براي تبديل موقت مريخ به اقيانوسي از ماگما فرصت زماني داشته است. در حقيقت اين مسأله كه سيارهاي به صورت يك كره جامد يا مذاب شكل گرفته باشد به عنوان وجه تمايز مهمي براي مريخ در نظر گرفته ميشود. از همين رو، آنچه بر سطح سياره مشاهده ميشود ميتواند از زمينشناسي سياره در مقياس وسيع تأثير گرفته باشد و فرقي نميكند كه اين سياره از اقيانوسي از ماگما تشكيل شده باشد. محققان اين نتيجهگيري جالب و تأمل برانگيز را كه تا همين جاي كار، توجه زيادي را به خود معطوف ساخته است به عنوان يك خروجي بسيارمهم تحقيقات مفصلشان معرفي كردهاند.
در اين ميان موضوع رشد مريخ و عوارض و پيامدهاي سيارهساز آن از منظر امكان ميزباني حيات نيز جاي بحث و نظر دارد. البته محققان هنوز وارد اين بحث نشدهاند و اين موضوع را كه رشد سريع مريخ بر شانس اين سياره براي ميزباني حيات تأثير داشته است يا نه را معلوم نميدانند. با اين وصف محققي همچون پورمند نيز با بيان اينكه هرسيارهاي تاريخچه تكاملي متفاوتي دارد، معتقد است يك مقياس زماني مختصر از رشد و به هم پيوستگي ميتوانسته بهطور بالقوهاي مجال تكامل و تحول زودتر را براي حيات روي مريخ فراهم كند.
منبع: Discovery , Nature
کشف گروه جدیدی از ابرنواخترها
ستاره شناسان آمریکایی 6 ابرنواختر جدید را شناسایی کردند که 10 برابر درخشان تر و پر قدرت تر از ابرنواخترهایی است که تاکنون طبقه بندی شده اند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
دانشمندان موسسه تکنولوژی کالیفرنیا به سرپرستی «رابرت کوئیمبای» یک نوع کاملا متفاوت از ابرنواخترهایی که تاکنون شناخته شده اند را کشف کردند.
ابرنواخترها از ستارگان مرده و یا در اثر برخورد میان دو ستاره به وجود می آیند. انفجار این ابرنواخترها تاکنون رصد نشده بودند چون در جهان، آنچنان حجم بالایی از نور را منتشر می کنند که شدت آن تقریباً برابر با نور سراسر کهکشانی است که میزبان آنها است.
ستاره شناسان، ابرنواخترها را برپایه نوع پرتوی که تابش می کنند طبقه بندی می کنند این پرتوها همانند ردیاب و آشکارساز ترکیبات شیمیایی این اجرام آسمانی عمل می کنند.
این کارت شناسایی به زوال رادیواکتیوی عناصر ساخته شده در طول انفجار ابرنواختری، شوک گرمایی داخل ستاره و یا تعامل میان گرد و غبار ستاره ای و ماده پیرامون ستاره بستگی دارد. برای مثال، یک ابرانواختر نوع «یک - آ» زمانی که باقی مانده یک ستاره مرده ماده ستاره مجاور خود را جذب کند به وجود می آید و با ردیابی هیدروژن قابل شناسایی است.
ابرنواختر نوع دو نیز که محتوی هیدروژن است زمانی که هسته یک ستاره عظیم بر روی خود منفجر شود شکل می گیرد. این درحالی است که اکنون به نظر می رسد هیچ یک از فرایندهای ارائه شده نمی توانند درباره تشکیل این 6 ابرنواختر جدید توضیح بدهند.
این ابرنواخترهای تازه کشف شده، به جای اینکه محتوی هیدروژن باشند دارای اکسیژن هستند و در یک مدت زمان طولانی دسته پرتوهای ماوراء بنفش آزاد می کنند.
این دانشمندان از این 6 ابرنواختر، 4 مورد را بین سالهای 2009 و 2010 با استفاده از تلسکوپ «اوشین» در رصدخانه «مونته پالومار» کالیفرنیا کشف کردند.
ویژگی این ابرانواخترها نور زیاد و طولانی آنها است به طوریکه نور حاصل از انفجار آنها 10 برابر درخشان تر و پر قدرت تر از ابرنواخترهایی است که تاکنون طبقه بندی شده اند.
طناب مغناطيسي ، عامل توفان هاي خورشيدي
دانشمندان دانشگاه جورج ميسون به تازگي دريافتهاند كه پديده طناب غولپيكر مغناطيسي علت بروز توفان هاي خورشيدي است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تاييد وجود اين ساختار، اولين گام كليدي در كاهش عوارض جانبي انفجارهاي خورشيدي بر روي ماهوارههاي ارتباطي زمين محسوب ميشود.
با اينكه پيش از اين نيز دانشمندان معتقد بودند كه اين طناب مغناطيسي عامل فوران هاي عظيم خورشيدي هستند، اما تاكنون نتوانسته بودند بدليل حركت سريع اين طناب، وجود اين پديده را ثابت كنند.
اما محققان دانشگاه ميسون با انجام كاوشهاي دقيق بر روي تصاوير گرفته شده توسط تلسكوپ مونتاژ تصويربرداري جوي(آيا) رصدخانه ديناميك خورشيدي، توانستند منطقهاي از خورشيد را كه اين طناب در آن در حال شكلگيري بود پيدا كنند.
توفان خورشيدي، يك فوران عظيم از سطح خورشيد است كه در پي آن ميلياردها ماده باردار موسوم به پلاسما با سرعتي بيش از 1.6 ميليون كيلومتر در ساعت در فضا منتشر ميشوند. اين ابر پلاسمايي بهمراه خود يك ميدان مغناطيسي نيرومند را حمل ميكند. با نزديك شدن اين ابر در يك تا سه روز بعدي، ميزان عظيمي از انرژي در مغناطيسكره زمين خالي ميشود.
معمولا مغناطيس كره زمين در برابر اين باد خورشيدي مقاومت كرده و از محيط محافظت ميكند. با اين حال يك توفان خورشيدي ميتواند تاثير محافظتي را مختل كرده و باعث بروز آبوهواي شديد فضايي شده كه تاثيرات مضري بر روي سيستمهاي فناوري فضايي مانند ماهوارههاي ارتباطي دارد.
دانشمندان بسياري معتقدند كه ميدانهاي مغناطيسي نقش مهمي را در ذخيره انرژي و نيرو دادن به توفان هاي خورشيدي در اين ستاره ايفا ميكنند. اما شكل دقيقي كه ميدان هاي مغناطيسي پيش از فوران ها دارند، هنوز مورد بحث قرار دارد. يك طناب مغناطيسي حاوي خطوط ميدان مغناطيسي بسياري است كه دور محور مركزي پيچيده و احتمالا دور يكديگر ميچرخند. به دليل وجود اين چرخش، يك جريان مغناطيسي در طناب مغناطيسي بوجود ميآيد. از لحاظ تئوري، جريان الكتريكي ميتواند يك نيروي الكترومغناطيسي توليد كرده و بر نيروي محدود ساير خطوط ميداني غلبه كرده و طناب مغناطيسي را به جلو حركت دهد.
اكنون تصاوير تلسكوپ نشان داده كه پيش از فوارن يك كانال بزرگ و كمارتفاع در تمام ناحيه فعال حركت ميكند كه دماي آن بالاتر از 10 ميليون درجه است. اين طناب در نقطهاي حساس شروع به فوران ميكند.
تلاش براي ايمني راهپيماييهاي فضايي
برنامههاي اكتشافات فضايي در حالي روز به روز گسترش مييابند و مورد توجه قرار ميگيرند كه تمامي آنها مقصد ايستگاه فضايي بينالمللي را نشانه گرفتهاند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اما به موازات افزايش تقاضا براي مأموريتهاي عزيمت و اقامت در اين آزمايشگاه فضايي و همچنين نيازمنديهاي متعارف تعمير و نگهداري يا ارتقابخشي آنكه نيازمند تعداد بيشتري راهپيماييهاي فضايي است، مخاطرات متعارف يا محتمل خروج فضانوردان از ايستگاه و پديدههاي اجتنابناپذيري كه به هنگام راهپيمايي فضايي با آن مواجه ميشوند نيز موضوع مهم و قابل توجهي است كه ضرورت توجه بيش از پيش متوليان برنامههاي فضايي را طلب خواهد كرد.
در حال حاضر طيف وسيعي از كاركردهاي خدمه فضايي در چارچوب راهپيمايي فضاي (EVA) تعريف ميشود فعاليتهاي اين چارچوب به هرگونه فعاليت اجرا شده توسط خدمه ملبس به لباس فضايي تحت فشار در محيطهاي فضايي يا محيطهاي فاقد تنظيمات فشاري اطلاق ميشود. در اين ميان لزوم ملاحظه و پيشبيني استانداردهاي زودهنگام آمايش راهپيمايي فضانوردان و همچنين اعمال پروتكلها و تشريفات قانوني جديد با هدف تامين شرايط مساعد و حفظ شاخصهاي پزشكي و سلامت فضانوردان از جمله اقدامات مقتضي براي احراز شايستگي حضور در مأموريتهاي فضايي آينده محسوب ميشود.
چندي پيش و به دنبال سومين گردش كوتاه خدمه فضاپيماي انديور به خارج از ايستگاه فضايي بينالمللي، چيزي نمانده بود كه مسالهاي ظاهرا عادي و كم اهميت براي يكي از فضانوردان به مشكل بزرگي بينجامد كه برنامهريزي و سرنوشت يك مأموريت فضايي را بر باد دهد؛ به طوري كه ناسا اعلام كرد اندرو فيوستل، در مورد راهپيمايي فضايي با چشمان اشكبار درس ارزشمندي گرفته است. در همين رابطه اليسون بالينگر ـ افسر ارشد مأموريت راهپيمايي فضايي ـ در توصيف مشكلي كه فيوستل در هنگام راهپيمايي با آن مواجه شده بود به نكته جالبي در مورد اشك چشم اشاره ميكند. جريان ازاين قرار است كه در فضا اشكي روي صورت نميچكد و به جاي خروج از چشم عملا به صورت تودهگردي پيرامون كرهچشم درميآيد. مشكل گلوله شدن قطرات اشك كه ناراحتي چشمها و مخدوش شدن بينايي را به همراه دارد در حالي بروز ميكند كه كاري از دست فضانورد براي رفع آن برنميآيد. با اين وصف چند قطره اشك در شرايط ريز گرانشي و به هنگام راهپيمايي فضانوردان ميتواند دردسر بزرگي را رقم بزند.
اين مشكل همزمان با خاتمه راهپيمايي فضايي 2 نفر از فضانوردان آمريكايي رخ داد كه پيشتر در قالب تيم خدمه 6 نفره شاتل انديور وارد آزمايشگاه فضايي شده بودند. فيوستل پس از خارج شدن از پايگاه به قصد انجام عمليات تعمير و مرمت در بخش روسي ايستگاه، متوجه ميشود مقداري از محلول ضد مهگرفتگي كه وي براي بخش داخلي كلاه محافظش به كار برده بود به صورت قطرات مايع درآمدهاند.
فضانوردان با تجربهتري نظير بالينگر ميگويند چنين اتفاقي را چندين بار در گذشته ديدهاند که در واقع زماني بروز ميكند كه فضانورد درخصوص استعمال تركيب مه شكن و اندازه دقيق آن دقت لازم را بعمل نميآورد. در نتيجه محلولي كه قرار است ديد صاف و بياشكالي براي چشمان فضانورد فراهم كند ميتواند بر حسب اتفاق به صورت قطراتي وارد چشم خدمه فضايي شود. جالب است كه اين محلول مه شكن همانند مواد صابون دستشويي است و كسي كه تجربه ورود صابون به چشمش را داشته باشد درك ميكند كه در چنين شرايطي فضانورد بخت برگشته چه حس و حالي دارد.
به سرانجام رسيدن اين مأموريت راهپيمايي، در حالي بود كه يك راهپيمايي فضايي ديگر توسط 2 فضانورد انديور در خارج از ايستگاه تحقيقات مداري به عنوان آخرين راهپيمايي در دستور كار خدمه انديور گنجانده شده بود. اين مأموريت آخرين باري خواهد بود كه فضانوردان آمريكايي حضور يافته در شاتل فضايي براي انجام يك راهپيمايي در آزمايشگاه مداري بيرون ميروند. براساس اعلام ناسا يك راهپيمايي فضايي براي مأموريت آتلانتيس در تيرماه برنامه ريزي ميشود،اما توسط خدمه ايستگاه فضايي بينالمللي اجرا خواهد شد و فضانوردان آمريكايي از راه رسيده شاتل در آن حضور ندارند.
نكته: در حال حاضر طيف وسيعي از كاركردهاي خدمه فضايي در چارچوب راهپيمايي فضاي (EVA) تعريف ميشود، فعاليتهاي اين چارچوب بههرگونه فعاليت اجرا شده توسط خدمه ملبس به لباس فضايي تحت فشار در محيطهاي فضايي يا محيطهاي فاقد تنظيمات فشاري اطلاق ميشود
مأموريت شاتل انديور موسوم به STS134، حكم يك ماموريت پيش از آخرين پرواز را براي برنامه شاتل آمريكايي خواهد داشت. پس از روانهسازي برنامهريزي شده آتلانتيس در تيرماه، برنامه 3 دههاي ناسا پايان خواهد گرفت و شاتلها حكم اشياي قديمي و عتيقه را خواهند يافت.
در اين ميان و با هدف پيشبيني استانداردهاي قراردادي راهپيمايي فضايي، ارائه پروتكلهاي جامع و كارامد درخصوص رژيمهاي پيش آمادگي فضانوردان از جمله ابزارهاي اطمينانبخش براي طراحي و اجراي موفقيتآميز و طبق برنامه، مأموريتهاي خروج به حساب ميآيد. در همين رابطه به جاي مدل متداول اردوي شبانه در يك هوابند كه براي آمادگي خدمه فضايي استفاده ميشود، يك رژيم تمريني پيشساز آمادگي راهپيمايي فضايي مطرح شده كه از قرار معلوم با اقبال فراواني نيز مواجه شده است. اين پروتكل راهپيمايي فضايي يك برنامه تمرين عمليات پيشساز و مشتمل بر تمرينات سبك و تنفس است كه بهطور غيررسمي تحت عنوان حركت كند نمايشي شناخته ميشود و قضاوت اهل فن را به عنوان موفقيتي چشمگير به همراه داشته است.
از سوي ديگر ملاحظات پزشكي و سلامت فضانوردان طي اجراي مأموريتهاي راهپيمايي فضايي به عنوان بخش مهم و لاينفك طراحي و برنامهريزي برنامههاي فضايي، نيازمند اعمال پروتكلها و گذراندن تشريفات قراردادي براي كسب مهارت و احراز شرايط راهپيمايي فضايي خدمه، پيش از پاگذاشتن به شاتل است. پروتكلهاي پزشكي و سلامت خدمه فضايي در مورد مأموريتهاي خروج از پايگاه و راهپيمايي فضانوردان از اهميت و حساسيت بيشتري برخوردار است چرا كه با شرايط فوقالعاده به لحاظ تنظيمات فشاري و مخاطرات بالقوه حضور در محيط خارجي سر و كار دارد.
در همين رابطه گزارش بهداري هوايي ناسا نشان داده با عنايت به رويكرد جديد تأمين و مراقبت پزشكي براي پيشگيري از ناخوشي ناشي از تقليل فشار هوا و حالتهاي تهوع و كاهش هوشياري مربوطه هيچگونه نشانه بیماری پزشكي وجود ندارد. اين حالت ناخوشي، مشابه همان كرختي دردناكي است كه غواصان به هنگام مواجهه با تغيير فشار و صعود سريع و بدون مكث به سطح آب با آن روبهرو ميشوند و خروج حبابهاي گاز از بافتهاي بدن و اختلال در گردش خون را به همراه دارد. به اعتقاد سر فرماندهي پرواز ايستگاه فضايي بينالمللي، رويكرد جديد ناسا براي تخصيص اين پروتكل پزشكي با استقبال فضانوردان روبهرو شده است. زماني كه پروتكل جديد گواهي بهداشت فضاپيمايي براي خدمه به اجرا گذاشته شد، فضانوردان فقط بازخورد مثبت نسبت به اين پروتكل داشتند.
خدمه فضايي از ساده گرداني پروتكل و تسهيل شرايط و تشريفات آن ابراز رضايت زيادي داشتند. اين پروتكل بهداشتي نه احتياج به زمان زيادي براي ماسكهاي اكسيژن داشت و نه مستلزم اردوي شبانه بيروني بود. با اين تفاصيل، پروتكل جديد با اقبال و نظر مساعد زيادي روبهرو شده تا جايي كه احتمالا به روشي مقبول و مطلوب فضانوردان براي آمايشهاي آينده راهپيمايي فضايي بدل خواهد شد.
Discovery, Nasa Science
---------- Post added at 04:02 AM ---------- Previous post was at 03:57 AM ----------
جدیدترین عکس تلسکوپ فضایی هابل با ترکیب چندین عکس که در طول موج های متفاوت به ثبت رسیده اند، جزئیاتی دقیق از زیبایی های کهکشانی که در فاصله 11 میلیون سال نوری از زمین قرار گرفته را آشکار کرده است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
در این تصویر ابرهای ظریفی از غبارها و گازهای کیهانی در کهکشان «قنطورس A» توسط ستاره هایی که در اعماق این کهکشان بیضی شکل قرار گرفته، درخشان شده اند.
هابل این تصویر را که در آن جزئیات بسیار دقیقی از کهکشان قنطورس A به نمایش گذاشته است با استفاده از پیچیده ترین ابزاری که در اختیار دارد، دوربین WFC3 به ثبت رسانده است. این تصویر ترکیبی از عکس هایی است که در طول موجهای مختلف به ثبت رسیده و مناطقی غبار آلود از این کهکشان را آشکار کرده است.
قنطورس A که در آسمان جنوبی مانند تکه ای جواهر در حال درخشیدن است، در فاصله 11 میلیون سال نوری از زمین قرار دارد و در قلبش سیاهچاله ای عظیم با وزنی 55 میلیون بار بیشتر از خورشید قرار گرفته است. این سیاهچاله فوران های بزرگی از ذرات با سرعتی برابر سرعت نور به خارج پرتاب می کند که در نتیجه این فورانها، انفجارهای شدیدی از امواج رادیویی و پرتوهای ایکس به وجود می آیند.
در این تصویر ترکیبی علاوه بر رشته هایی از مواد تاریک، ویژگی هایی از این کهکشان در نور ماورا بنفش نیز آشکار شده است که این نور از ستاره های جوان کهکشان ساطع می شود. ساختار پیچ و تاب خورده کهکشان نشان از گذشته خشونت بار آن دارد و شاید نشان دهنده این باشد که قنطورس A در حدود 100 میلیون سال پیش با کهکشانی کوچکتر و مارپیچی برخورد کرده و ترکیب شده است.
این رویداد چنان امواج ضربتی شدیدی ایجاد کرده که در نتیجه آن گاز هیدروژن درهم آمیخته شده و زمینه تولد توده ای از ستاره های جدید را به وجود آورده است. تعدادی از این ستاره های نوزاد را می توان در مناطق دور افتاده این تصویر و دردسته های سرخ رنگ مشاهده کرد.
کهکشان قنطورس A در سال 1826 کشف شد اما برای یک قرن مورد بی توجهی اخترشناسان قرار گرفت زیرا اخترشناسان گمان می کردند این کهکشان نیز جرم سحابی گونه و درهمی در میان کهکشان راه شیری است.
نام "هایابوسا" در گینس ثبت شد/ پایان باشکوه بدشانس ترین فضاپیمای جهان
انجمن جهانی رکوردهای گینس در نهایت فضاپیمای "هایابوسا" ژاپنی ها را به عنوان اولین فضاپیمایی که به همراه نمونه موادی از یک سیارک به زمین بازگشته است در کتاب رکوردهای خود به ثبت رساند.به گزارش خبرگزاری مهر، این انجمن امتیاز ویژه دیگری نیز به این فضاپیمای ساخته دست ژاپنی ها اهدا کرده و آن را اولین فضاپیمای جهان معرفی کرده که از سطح یک سیارک بلند شده و به زمین بازگشته است.
هایابوسا در سال 2005 توانست بر روی سیارک "ایتوکاوا" که شبیه به یک سیب زمینی 500 متری است، فرود بیاید. اما پیش از آن بد شانسی های متعدد از سرعت انجام ماموریت کاسته بود برای مثال پس از اینکه در سال 2003 به فضا پرتاب شد مورد اصابت یکی از شدیدترین شعله های خورشیدی قرار گرفت که این شعله منجر به تخریب باله های خورشیدی فضاپیما شد.
با این وجود هایابوسا توانست خود را با چند ماه تاخیر به سیارک مورد نظر برساند، اما بازهم بدشانسی دیگری گریبانگیر این فضاپیما شد و ابزار فرود روباتیکی که قرار بود بر روی سطح سیارک قرار بگیرد، در اثر اختلال در فضا رها شد. از آنجایی که ماموریت هایابوسا جمع آوری مقادیری از مواد موجود بر روی سطح سیارک بود، برج کنترل به هایابوسا دستور داد بر روی سیارک فرود بیاید. با اینکه این ماموریت با موفقیت انجام شد، سیستم جمع آوری غبار فضاپیما دچار اختلال شد. اختلال در سیستم ارتباطاتی، اختلال در موتور و کمبود سوخت از دیگر بدشانسی های این فضاپیما بوده اند.
اما سرانجام هایابوسا در 13 ژوئن 2010 به زمین بازگشت، یعنی با سه سال تاخیر و نمونه های جمع آوری شده از سطح سیارک را در اختیار دانشمندان قرار داد. با این همه بازگشت هایابوسا نیز چندان آسان نبود زیرا این فضاپیما در حین عبور از اتمسفر و فرود در استرالیا به کلی سوخت و کپسول حاوی ذرات غبار سیارک آن به زمین فرود آمد.
بر اساس گزارش دیسکاوری، اکنون گینس تصمیم گرفته است با ثبت نام این فضاپیما در کتاب رکوردهای خود، پایانی با شکوه را برای این سفر هفت ساله و پرماجرای فضایی رقم بزند.
درخشانترين جرم جهان رصد شد
اخترشناسان به تازگی موفق به رصد اخترنمایی در دورافتاده ترین بخشهای كيهان شده اند که شدت درخشش آن 60 تریلیون برابر قدرت درخشش خورشید تخمین زده شده است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
دانشمندان موفق به کشف یکی از درخشانترین اجرام کیهانی در اولین سالهای تولد جهان هستی شده اند، توده ای بسیار درخشان که تصور و ایده چگونگی شکل گیری سیاهچاله های غول پیکر را به چالش کشیده است. این معمای خیره کننده در واقع یک اخترنما است، مرحله ای کهکشانی که طی آن بخش زیادی از مواد تشکیل دهنده کهکشانها به درون سیاهچاله های غول پیکر کشیده می شوند و نور شدیدی از آن به وجود می آید.
این پدیده ULAS J1120+0641 نامگذاری شده و دور افتاده ترین نقطه ای از جهان به شمار می رود که تا کنون مشاهده شده است. در واقع این پدیده درخشانترین جرمی است که از جهان اولیه مشاهده شده و شدت درخشش آن 60 تریلیون برابر بیشتر از شدت درخشش خورشید است.
دانشمندان برای مطالعه بر روی این اخترنما 20 میلیون جرم کیهانی که توسط تلسکوپ فروسرخ DSS بریتانیا طی دوره ای پنج ساله به ثبت رسیده بودند را مورد بررسی قرار دادند. فاصله این اخترنما با استفاده از تلسکوپ VLT و جمینی محاسبه شد. دانشمندان بر اساس میزان کشش نور تابیده شده از این پدیده دورافتاده طی سفرش در میان جهان هستی، تخمین زدند این اخترنما 770 میلیون سال پس از انفجار بزرگ به وجود آمده است.
با بررسی نور ساطع شده از سوی این اخترنما محققان تخمین زدند که انرژی این جرم از سیاهچاله ای 2 میلیارد برابر جرم خورشید تامین می شود. چگونگی بزرگ شدن این سیاهچاله با چنین سرعتی پس از انفجار بزرگ قابل توضیح نیست.
در حالی که این اخترنماها به نوعی به اسرار موجود درباره سیاهچاله های غول پیکر می افزایند، می توانند معمای دیگری از ابتدایی ترین لحظات جهان، زمانی در حدود 13.7 میلیارد سال پیش را حل کنند، مرحله ای که به "بازیونیزه شدن" شهرت دارد.
بر اساس گزارش اسپیس، در دوره زمانی در حدود 150 تا 800 میلیون سال پس از انفجار بزرگ هیدروژن خنثی که تمامی جهان را در بر گرفته بود، در جزئی ترین بخشهایش یعنی الکترون و پروتون بازیونیزه شد. با این همه نور اخترنمای تازه کشف شده نشان می دهد که جهان به طور قطع تا 770 میلیون سال پس از انفجار بزرگ نیز مملو از هیدروژن خنثی بوده است.
کشف کمربندي از ضد ماده به دور سياره زمين
نواری باریک از ذرات ضد پروتون که زمین را در بر گرفته اند برای اولین بار توسط فضاپیمای «پاملا» رصد شد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
این یافته جدید می تواند نتیجه مطالعه ای نظری که در آن اعلام شده بود میدان مغناطیسی زمین می تواند ضد ماده را به دام بیاندازد را تایید کند.
محققان اعلام کردند تعداد محدودی ضد پروتون در میان کمربند «ون الن» که از ذرات ماده معمولی تشکیل شده مشاهده شده و شاید مقدار این ذرات به اندازه ای باشد که بتوان از آنها برای سوخت رسانی به فضاپیماهای آینده استفاده کرد.
ضد پروتون ها توسط فضاپیمای پاملا که در سال 2006 با هدف مطالعه بر روی طبیعت ذرات پر انرژی خورشیدی و فراخورشیدی به فضا پرتاب شد، ردیابی شده اند. این پرتوهای کیهانی می توانند با مولکولهای سازنده اتمسفر زمین برخورد کرده و آبشاری از ذرات را به وجود آورند.
بسیاری از ذرات پرتوهای کیهانی یا ذرات فرزند که در اثر برخورد ذرات با اتمسفر زمین به وجود آمده اند جذب کمربند «ون الن» می شوند، منطقه ای حلقه ای شکل که در آن میدان مغناطیسی زمین این ذرات را به دام می اندازد. از اهداف فضاپیمای پاملا جستجوی ویژه برای ذرات ضد ماده در میان دریایی از ذرات ماده از قبیل پروتون ها و هسته اتم های هلیومی بوده است.
بررسی های جدید نشان می دهد زمانی که پاملا از میان منطقه ای به نام «نابهنجاری آتلانتیک جنوبی» عبور می کند، تعداد ضد پروتون هایی که رد یابی می کند هزاران برابر ضد پروتون هایی است که از فرسایش ذرات ماه معمولی ایجاد شده و یا از دیگر نقاط کهکشان به این منطقه وارد می شوند.
ضد پروتون ها در صورت برقراری تماس با ذرات ماده از بین می روند و از این رو محققان معتقدند نواری از ضد پروتون ها مشابه با کمربند ون الن، ذرات ضد ماده را در مکان خود حفظ می کنند، دست کم تا زمانی که ضد پروتون ها با ذرات ماده در اتمسفر زمین مواجه شوند و در جرقه ای از نور از بین بروند.
به گفته «الساندرو برونو» از دانشگاه باری، این نوار یکی از غنی ترین منابع ضد پروتون در نزدیکی زمین به شمار می رود. وی می گوید ضد پروتون های به دام افتاده می توانند در برخورد با عناصر اتمسفری به ویژه در ارتفاعات پایین، جایی که خنثی سازی به یکی از اصلی ترین مکانیزمهای نابود سازی ضد ماده تبدیل می شود، از بین بروند. به گفته برونو در ارتفاعات چند صد کیلومتری میزان از بین رفتن ضد ماده ها بسیار پایین تر است و از این رو زمینه مناسب برای تولید مقادیر قابل توجهی از ضد ماده به وجود می آید.
این ذرات ضد ماده جدا از اینکه می توانند نتیجه مطالعات نظری که از گذشته حضور نوارهای ضد ماده را پیش بینی کرده بودند را تایید کند، بلکه می توانند به عنوان منبعی جدید از انرژی برای سوخت رسانی به فضاپیماهای آینده به کار گرفته شوند.
ذراتی که با سرعتی فراتر از سرعت نور حرکت می کنند
ذراتی که با سرعتی فراتر از سرعت نور حرکت می کنند
دانشمندان در مرکز تحقیقات هسته ای سرن در شهر ژنو میگویند که پس از سنجش سرعت ذرات بنیادی پی برده اند که این ذرات سرعتی بیشتر از نور دارند، نتیجه ای که با یکی از قوانین اساسی فیزیک مغایرت دارد.
این نتیجه پس از آن به دست آمده است که ذرات بنیادی از مرکز تحقیقاتی سرن به یک آزمایشگاه دیگر واقع در هفتصد کیلومتری این آزمایشگاه پرتاب شد.
دانشمندان در مرکز تحقیقات هسته ای سرن میگویند که از این نتیجه تعجب کرده اند و از دیگر دانشمندان هم خواسته اند که مستقلا این آزمایش را مورد بررسی و تائید قراردهند.
بگفته مرکز اروپایی پژوهشهای هستهای ( سرن CERN ) پرتوی از نوترینو که از شتاب دهندهای در نزدیکی ژنو به آزمایشگاهی در فاصلۀ ۷۳۰ کیلومتری در ایتالیا فرستاده شد، شصت نانوثانیه سریعتر از سرعت نور سفر کرده است.
یک نانوثانیه برابر با یک میلیاردم ثانیه است.
اگر نتیجه این آزمایش تایید شود بخشی از تئوری نسبیت آلبرت انیشتن که می گوید سرعتی بالاتر از سرعت نور وجود ندارد، نقض خواهد شد.
++++ تکمله از نارنجی:
آلبرت انیشتین نظریهای داشت؛ و یک قرن تحقیق همیشه با آن موافق بود. نظریه انیشتین یکی از پایههای فیزیک مدرن است: هیچ چیز نمیتواند از نور سریعتر حرکت کند.
ماجرا این است که این دانشمندان رشتهای ذرات ریز - ذرات زیراتمی که نوترینو نامیده میشوند - را از سرن ژنو به سمت گیرندههایی در آزمایشگاه ملی گرن ساسوی ایتالیا بعنی ۷۲۰ کیلومتر آنطرفتر سرازیر کردهاند.
نوترینوها کمی زود به مقصد رسیدهاند. تقریبا ۶۰ نانوثانیه زودتر از زمانی که باید در صورت طی این مسافت با سرعت نور طول میکشیده. این اختلاف کوچک تاثیر عظیمی در علم خواهد داشت.
دیو گولدبرگ - پروفسور فیزیک از دانشگاه درسکل - میگوید که «اگر این موضوع صحیح باشد، کل نظریه نسبیت خاص زیر سوال خواهد رفت.». او در مورد نظریه انیشتین حرف میزند که از ۱۹۰۵ تا به امروز همیشه تایید شده و میگوید که سرعت نور، حدکثر سرعت ممکن در جهان است.
استفان پارکه - فیزیکدان تئوری دانشگاه فرمیلب میگوید «اگر ذراتی داشته باشیم که از نور سریعتر حرکت میکنند، در تئوری میتوانیم زمان را به عقب برگردانیم و شما میتوانید مادربزرگ خودتان باشید. متوجه هستید که این موضوع چه مشکلاتی ایجاد میکند.»
و در گفته او توجه به این «اگر» بسیار مهم است. گولدبرگ اضافه کرده که به نتایج این تحقیق مشوک است و باید منتظر بماند تا دیگران هم همین موضوع را تحقیق کنند.
یکی از فیزیک دانان مرکز سرن هم موافق است. او میگوید که نتایج بسیار مشکوکند چرا که تغییر عظیمی در علم ایجاد خواهند کرد ولی اضافه میکند که «ما سعی کردهایم اشکال را پیدا کنیم ولی موفق نشدهایم. همه چیز به نظر درست است. چون این یک کشف اعجاب انگیز است، ما همه چیز را منتشر کردهایم. ما سه سال کار کردیم و اندازه گرفتیم.»
سرن قبل از چاپ مقاله مورد نظر، کنفرانسی تحقیقاتی در دفتر مرکزی اش ترتیب داده و نتایج را به اطلاع عموم رسانده است.
در سال ۲۰۰۷ هم آزمایش های MINOS در فرمیلب نتایج مشابهی گرفته بود ولی به علت بالا بودن محدوده خطا در آن تحقیق، نتایج چندان جدی گرفته نشدند اما اینبار نتایج سرن در محدوده خطای قابل قبول از نظر علمی قرار گرفتهاند. فرمیلب هم اعلام کرده که در طول شش ماه آینده آمادگی تکرار دقیقتر آزمایش اش را خواهد داشت.
ژاپن هم برنامهای برای بررسی نتایج سرن در آزمایشگاه بین المللی خودش دارد. آزمایشگاه ژاپن T2K (Toki-to-Kamioka) نامیده میشود و سخنگویش چانگ کی جونگ اعلام کرده که به زودی آزمایش بزرگی در مورد سرعت نوترینوها ترتیب خواهد داد.
در حال حاضر پدیدههای بسیاری در طبیعت با تئوری نسبیت خاص انیشتین توضیح داده میشوند و به گفته گلدبرگ حتی در صورت اثبات سرعت بیشتر از نور برای برخی ذرات، تمام آن فرو نخواهد ریخت. هنوز آن نظریه بخش بزرگی از طبیعت را توضیح خواهد داد و ما باید به دنبال تئوریهایی جامعتر باشیم.
احتمال دیگر، استفاده نوترینوها از یک میانبر است. شاید استفاده از یک بعد دیگر برای طی مسیر ژنو و گرن ساسوی ایتالیا. پارکه هم گفته که «ممکن است بتوانیم این پدیده را بدون دور انداختن نظریه نسبیت توضیح دهیم. برای مثال ممکن است بگوییم که مسیر نوترینوها را به درستی محاسبه نکردهایم.»
فوران شهاب باران اژدهایی، شنبه شب در آسمان ایران
پس از ده سال، پاییز امسال زمین از تودهای قدیمی از غبار دنبالهدار عبور میکند و طوفانی از شهابها در آسمان زمین دیده میشود، طوریکه در هر دقیقه شهابی پرنور از آسمان مهتابی عبور میکند.
وقتی ذرات گرد وغبار معلق در فضای بین سیارات وارد جو زمین می شوند، در اثر سرعت بالا و اصطکاک شدید به وجود آمده میسوزند و به صورت شهاب دیده میشوند. در آسمانی صاف و تاریک ممکن است در هر ساعت چند شهاب ببینید که در نقاط مختلف آسمان ظاهر و به سرعت محو می شوند. اما در شبهای خاصی از سال تعداد شهابها یکباره زیاد میشود که به این پدیده «بارش شهابی» میگویند.
بارشهای شهابی در اثر ورود تودهای از ذرات به جو زمین به وجود میآیند. این ذرات با سرعتهای زیاد (چند ده کیلومتر بر ثانیه) و تقریباً به طور موازی وارد جو میشوند؛ در نتیجه از دید ناظر زمینی به نظر میآید که همه شهابها از یک نقطه آسمان خارج میشوند که به این نقطه کانون بارش گفته میشود. کانون بارش در هر صورت فلکی واقع باشد، بارش شهابی به همان نام خوانده میشود. اگر کانون دو یا چند بارش در یک صورتفلکی باشد، از نام ستاره درخشان نزدیک کانون هم استفاده میشود ، مانند بارش اتا–دلوی یا دلتا–دلوی
منشاء بارشهای شهابی
منشاء بسیاری از بارشهای شهابی دنبالهدارها هستند. این صخرههای یخی با حرکت خود ذرات ریزی به جا میگذارند. با نزدیک شدن دنبالهدار به خورشید تعداد ذرات بهجامانده افزایش مییابد و بنابراین مدار دنبالهدار مملو از ذراتی میشود که با همان سرعت دنبالهدار و تقریبا در همان مدار به دور خورشید گردش میکنند. به دلیل حرکت متناوب زمین به دور خورشید ، سیاره ما در زمان مشخصی از سال به نزدیکی مدار دنبالهدار میرسد و با برخورد به این ذرات بارش شهابی رخ میدهد.
رگبارهای شهابی
در سالهایی شاهد افزایش ناگهانی و چشمگیر تعداد شهابهای بعضی از بارشها هستیم که به این افزایش فوقالعاده تعداد شهابها «رگبار شهابی» گفته میشود (مانند رگبار اسدی 1833 و ارابهرانی1994).
اگر دنبالهدار منشا بارش به تازگی از حضیض خورشیدی خود عبور کرده باشد، انتظار داریم که شدت بارش زیاد باشد و در این صورت احتمالاً رگبار شهابی رخ خواهد داد. به این نوع فعالیتهای شهابی، فورانهای نزدیک-دنبالهدار گفته میشود.
نوع دیگررگبارهای شهابی (دور- دنبالهدار) که کمی هم عجیب به نظر میرسند، وقتی اتفاق میافتند که دنبالهدار منشاء در حوالی اوج مداری خود و دور از خورشید قرار داشته باشد. دلیل این اتفاق را اثر اختلال گرانشی سیارات بزرگ منظومه شمسی (مشتری و زحل) دانستهاند.
رگبار شهابی اژدهایی
منشا این بارش شهابی دنبالهدار جیاکوبی-زینر است که در هر 6.6 سال یکبار به دور خورشید میگردد. این دنبالهدار در ابتدای قرن گذشته کشف شد. در اغلب سالهای گذشته تعداد شهابهای این بارش انگشتشمار است، اما در برخی سالها به صورت رگبار شهابی ظاهر شده است. در سالهای 1933 و 1946 میلادی شدت آن به 10هزار شهاب بر ساعت رسید. آخرین باری که فعالیت این بارش شهابی قابل ملاحظه شد، سال 1998م.(1377 ه.ش) بود که به حدود 500 شهاب در ساعت رسید.
پیشبینی بارشهای شهابی کار پیچیدهای است. دنبالهدارها اجرام سبک و تاثیرپذیری هستند. بنابراین به راحتی تحت تاثیر دیگر سیارات قرار میگیرند. این عامل در مورد دنبالهدارهای کوتاهدوره (مانند دنبالهدار تمپل-تاتل که مولد بارش شهابی اسدی است) مهمتر است. اثرات گرانشی باعث میشود که مدار دنبالهدار در هر بازگشت دقیقا یکسان نباشد بنابراین در بازگشتهای مختلف دنبالهدار، ذرات پخششده از آن در فواصل مختلفی از مدار زمین قرار میگیرند. اختلالات گرانشی سیارات بزرگ (به ویژه سیاره مشتری) باعث میشود که توده ذرات به جامانده از دنبالهدار جابهجا شود. جرم و سرعت ذرات پرتابشده از دنباله دار نیز متفاوت است و برای پیشبینی اثرات گرانشی وارد شده میبایست مجموعهای از اثرات گرانشی متقابل (خورشید، زمین، مشتری و توده ذرات برجامانده از دنبالهدار) را در نظر گرفت. اصطلاحاً باید یک سیستم چند ذرهای را مورد بررسی قرار داد، کار پیچیدهای که احتیاج به کامپیوترهای پرسرعت دارد. علاوه بر اثر گرانشی ، فشار تابشی خورشید نیز باعث پهنشدگی و تغییر توزیع ذرات می شود.در نتیجه توزیع جرم در توده ذرات دچار تغییر میشود و برای پیشبینی شدت بارش، نیازمند تعیین توزیع ذرات هستیم.
دنبالهدار جیاکوبی-زینر در زمستان امسال به نزدیکی زمین خواهد رسید، بنابراین رگبار شهابی اژدهایی امسال زمانی اتفاق میافتد که دنبالهدار هنوز به زمین نرسیده و این رگبار شهابی از نوع دور-دنبالهدار محسوب میشود.
در شامگاه 16 مهر 1390 زمین با تودهای از ذرات به جا مانده از عبور در قرن نوزدهم برخورد میکند که تعداد شهابهای حاصل از آن کم خواهد بود. چند ساعت بعد یعنی در ساعت 23 الی 24 شانزدهم مهرماه، زمین با توده ذرات به جا مانده از سال 1900 برخورد خواهد کرد. پیشبینیها نشان میدهد که شدت شهاب آن در زیر آسمان کاملاً تاریک به حدود 500 شهاب بر ساعت خواهد رسید.
کانون این بارش شهابی در ناحیه سر صورت فلکی اژدها (تنین) قرار دارد، یکی از صورفلکی دورقطبی که در زمان اوج بارش در شمال غرب آسمان قرار دارد. خوشبختانه در این زمان ساکنین خاورمیانه و اروپا در شب به سر میبرند و این شانس را دارند که این شهابها را مشاهده کنند؛ اما متاسفانه حضور ماه موجب میشود که آسمان روشن باشد و رصدگران همه شهابهای این بارش را نتوانند رویت کنند. (در نقشه زیر، هر چه رنگ منطقه سبزتر باشد، شرایط مساعدتری برای مشاهده شهابباران وجود دارد. مناطق سفیدرنگ نمیتوانند شهابباران را ببینند).
از ماهها قبل بسیاری از علاقمندان و گروههای نجومی برای رصد این پدیده برنامهریزی کردهاند. کمهزینهترین روش رصد مرئی است، یعنی تماشای مستقیم شهابها که به یکی از علاقهمندیهای اصلی منجمان آماتور امروز تبدیل شده است. در سادهترین روش، هر رصدگر تعداد شهابهایی را که در هر بازه زمانی (مثلاً هر10 دقیقه) مشاهده میکند، ثبت میکند و اگر در رصد بارش شهابی تجربه داشته باشد، روشنایی ظاهری (قدر) شهابها و وضعیت تاریکی آسمان (حد قدر) را نیز ثبت میکند.
منجمان آماتور در بهدست آوردن دادهها در این زمینه نقش بسیار مؤثری دارند. دادههای رصدی بارش شهابی به مراکز نجومی معتبری مانند سازمان بینالمللی شهاب () ارسال میشود.
علاوه بر این منجمان حرفهای طرحهایی برای رصد و تحلیل این بارش شهابی دارند. در یکی از جالبترین آنها که در اروپا انجام میشود، دو هواپیمای مناسب برای پرواز بر فراز ابرها و رصد این رگبار شهابی برنامهریزی شده است. در داخل هواپیماها انواع دوربینها و طیفسنجها برای ثبت اطلاعات شهابها تعبیه شده است. دادههایی که جمعآوری میشود، میتواند به اخترشناسان در تصحیح مدلها و درک بهتر از چگونگی پیدایش و تحول منظومهی شمسی کمک کنند.
ساخت رصدخانه ملی از بهار 91/ پایان طراحی مفهومی تلسکوپ ملی
منصوری به مهر خبر داد: ساخت رصدخانه ملی از بهار 91/ پایان طراحی مفهومی تلسکوپ ملی مجری طرح رصدخانه ملی از آغاز عملیات ساخت رصدخانه در بهار سال 91 خبر داد و گفت: به منظور دسترسی آسان تر، جاده ای به طول 12 کیلومتر کشیده شد که در پایان هفته جاری نمایندگان معاونت علمی ریاست جمهوری از این جاده بازدید می کنند. دکتر رضا منصوری در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه پروژه رصدخانه ملی بر اساس برنامه های زمان بندی شده به پیش می رود، افزود: یکی از دغدغه های ما ساخت و آماده سازی جاده دسترسی رصدخانه بود که اگرچه با کمی تاخیر ولی در نهایت ساخته شد.
مجری طرح رصدخانه ملی از بازدید نمایندگان معاونت علمی ریاست جمهوری از این جاده در پایان هفته جاری خبر داد و اظهار داشت: از کنار جاده آسفالته موجود از قمصر به سمت کامو، جاده دسترسی خاکی به طول 12 کیلومتر به سمت محل احداث رصدخانه کشیده شد.
وی با اشاره به اهمیت این جاده خاطرنشان کرد: تا پیش از این ما ناگزیر بودیم که بیش از 90 تن تجهیزات مورد نیاز را به سختی به بالای قله ببریم که با احداث این جاده حمل و نقل تجهیزات آسان تر می شود.
آغاز ساخت رصدخانه ملی از بهار 91
منصوری در خصوص زمان احداث رصدخانه ملی یادآور شد: ما امیدوار بودیم که این جاده در مردادماه سال جاری به پایان برسد. در این صورت می توانستیم کارهای مربوط به ژئوتکنیک رصدخانه را در بالای قله انجام دهیم.
مجری طرح رصدخانه ملی با اشاره به آغاز فصل سرما اضافه کرد: از این رو کار ساخت و سازهای جدی رصدخانه پس از فصل زمستان در اواخر بهار سال آینده در بالای قله آغاز می شود.
استاد فیزیک دانشگاه صنعتی شریف با تاکید بر اینکه کار ساخت ساختمان پشتیبانی سال آینده شروع می شود، ادامه داد: ساختمان پشتیابی 300 متر پایین تر از نوک قله خواهد بود. در این مرحله اقدام به ساخت ساختمانهای پشتیبانی و کارگاهی که برای رصدخانه بسیار مهم است می شود.
به گفته منصوری طراحی و گنبد در مرحله بعد انجام می شود که توسط شرکتهای داخلی انجام می شود.
تلسکوپ 3.4 متری برای رصدخانه ملی
مجری طرح رصدخانه ملی با تاکید بر اینکه این رصدخانه به یک تلسکوپ 3.4 متری مجهز می شود، گفت: این تلسکوپ از نوع بازتابی است که قطر آینه آن 3.4 متر خواهد بود.
انتشار اسناد در زمینه طراحی تلسکوپ
منصوری با اشاره به آخرین وضعیت ساخت تلسکوپ به مهر توضیح داد: طراحی تلسکوپ طراحی مفهومی این تلسکوپ در حال اتمام است و در ماه آینده اسناد طراحی های این تلسکوپ که شامل بیش از 15 سند می شود منتشر می شود.
وی با بیان اینکه این اسناد در اختیار داوران و محققان بین المللی این حوزه قرار می گیرد، اضافه کرد: این اسناد که حاوی جزئیات طراحی اپتیکی، مکانیکی، کنترل و نرم افزار و ابزارگان (ابزار رصدی) است به داوران بین المللی ارائه می شود تا نقاط ضعف و قوت آن را اعلام کنند.
استاد فیزیک دانشگاه صنعتی شریف افزود: پیشنهاداتی که در زمینه بهبود ساخت تلسکوپ که از جانب این افراد اعلام می شود و مورد بررسی قرار می گیرد و بر اساس آن ساخت قطعات تلسکوپ را آغاز می کنیم.
مجری طرح رصدخانه ملی همچنین از برگزاری همایشی در این زمینه خبر داد و گفت: در این همایش نقاط ضعف و قوت این پروژه ملی بررسی می شود.