عوامل تاثیرگذار بر سن ازدواج در آسیا و اقیانوسیه
نتایج پژوهش‌ها نشان داد
عوامل تاثیرگذار بر سن ازدواج در آسیا و اقیانوسیه
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد رشد و توسعه اقتصادی، سیاست‌های جمعیتی، مضیقه ازدواج، پذیرش و گسترش روابط جنسی قبل از ازدواج، عوامل محیطی، باورهای مذهبی، تحصیلات، اشتغال و عواملی دیگر بر سن اولین ازدواج در آسیا و اقیانوسیه اثرگذار بوده‌اند.
به گزارش ایسنا، یکی از مهم‌ترین مراحل زندگی هر فرد ازدواج است. عوامل متعددی بر سن ازدواج تأثیر گذار است که این عوامل را می‌توان در دو سطح کلان و خرد بررسی کرد. در سطح کلان عواملی چون رشد و توسعه اقتصادی، سیاست‌های جمعیتی، مضیقه ازدواج، پذیرش و گسترش روابط جنسی قبل از ازدواج، عوامل محیطی و در سطح خرد وضعیت اقتصادی اجتماعی، نگرش‌ها و باورها، مذهب و پایبندی به مذهب، قومیت و طبقه اجتماعی، توانمندی زنان با تحصیلات و اشتغال، نقش‌های جنسیتی، عوامل ارزشی، هنجاری و فرهنگی، عوامل خانوادگی، زندگی با والدین و تعداد فرزندان بر تعیین سن ازدواج اثرگذارند.
در پژوهشی که فریده خلج آبادی فراهانی، دانشیار گروه جمعیت و سلامت مؤسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور و علی رحیمی، دانشجوی دوره دکتری جمعیت‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات انجام داده‌اند آمده است: «آمارهای بخش جمعیت سازمان ملل و مطالعات متعدد نشان میدهند که طی دهه‌های اخیر، میانگین سن اولین ازدواج در اکثر کشورهای جهان افزایش یافته است اما روند افزایشی این شاخص در تمامی کشورها یکسان نبوده است و از الگو و شدت متفاوتی برخوردار است. احتمال تأخیر در ازدواج، در افراد با تحصیلات بالاتر، افراد شهرنشین و افرادی که دارای شغل دستمزدی هستند بیشتر است. کشورهای ژاپن، کره، تایوان، مالزی، سنگاپور، چین و تایلند به طور چشمگیری افزایش سن ازدواج را نشان داده‌اند.»
مرحله اول تحقیق حاضر نیز که با هدف بررسی روند تغییرات شاخص‌های ازدواج در ۱۰ کشور منتخب آسیا و اقیانوسیه طی چهار دهه گذشته انجام شد نشان داد که با وجود روند رو به افزایش میانگین سن ازدواج در ۱۰ کشور منتخب، سرعت، شتاب و تداوم این افزایش بین کشورهای منطقه آسیا و اقیانوسیه و نیز بین زنان و مردان، حتی در یک کشور متفاوت بوده و یک نوع تنوع و ناهمگونی در این تغییرات مشاهده می‌شود.
مطالعات انجام شده در زمینه تعیین‌کننده‌های سن اولین ازدواج کشورهای آذربایجان، تاجیکستان، ایران، هند، ژاپن، چین، مالزی، تایلند، استرالیا و نیوزیلند مورد جست‌وجو قرار گرفتند. کلیدواژه‌ها و عبارات فارسی و انگلیسی مورد استفاده در جست‌وجوی مطالعات در پایگاه‌های علمی عبارت از ازدواج، سن ازدواج، سن اولین ازدواج، تعیین‌کننده‌های اولین ازدواج، ازدواج زودهنگام، ازدواج دیرهنگام، فاکتورهای تأثیرگذار بر سن ازدواج و آسیا و اقیانوسیه بود. در مرحله بعد پایگاه‌های علمی الکترونیکی ملی و بین‌المللی و نیز کتابخانه‌های مرتبط با جهت جست‌وجوی مطالعات شناسایی شدند. در نهایت پس از پایان یافتن عمل جست‌وجو تعداد ۱۹۰ مطالعه جمع‌آوری شد. از میان ۱۹۰ مطالعه در نهایت ۱۴۵ مطالعه به علت نداشتن معیارهای لازم حذف شدند و ۴۵ مطالعه جهت بررسی مروری انتخاب شدند.
در این پژوهش آمده: «مطالعات مختلف نشان داده که رشد و توسعه اقتصادی در سطح کلان با سن ازدواج مرتبط است. یک مطالعه نشان داده در چین به علت رشد و توسعه اقتصادی و استفاده از فرصت‌های اقتصادی موجود، سن ازدواج در جوانان افزایش یافته است. تحقیق کاظمی‌پور در سال ۸۳ در ایران نشان داده که وضعیت اقتصادی و توسعه‌یافتگی بالاتر در جامعه با سن ازدواج بالاتر همراه است.»
تأثیر شرایط اقتصادی و تجربه روابط پیش از ازدواج
در بخش دیگری از این مطالعه درباره تأثیر سیاست‌های جمعیتی و مضیقه ازدواج در افزایش سن ازدواج آمده: «یک مطالعه در چین نشان می‌دهد سیاست‌های جمعیتی در جهت کاهش موالید و تأخیر در سن ازدواج موجب افزایش سن ازدواج در این کشور شده است. در مطالعات مورد بررسی چگونگی دسترسی به همسر (مرد) مناسب از نظر اقتصادی و سن یکی از عوامل مهم مرتبط با سن ازدواج زنان است. دختران و پسرانی که همسر مناسب خود را نمی‌بینند در ازدواج تأخیر دارند.»
خلج‌آبادی و رحیمی درباره تأثیر گسترش روابط جنسی قبل از ازدواج و هم‌باشی بر سن ازدواج می‌گویند: «مطالعه خلج‌آبادی و همکارانش در سال ۱۳۹۰ در ایران نشان داده پسرانی که معاشرت پیشرفته قبل از ازدواج داشته‌اند، به طور معنی داری دو سال دیرتر از پسرانی بدون این تجربیات ازدواج کرده‌اند. همچنین بین پسران مجرد با تجربه معاشرت‌های پیشرفته تمایل به ازدواج کمتری نیز دیده شده است.»
تأثیر تحصیلات و جنگ بر وضعیت ازدواج
در این پژوهش آمده: «برحسب یافته‌های مطالعات به طور کلی سن ازدواج زنان و مردان شهری نسبت به سن ازدواج زنان و مردان روستایی بالاتر است. همچنین بی‌ثباتی و جنگ‌ها نیز به عنوان یک عامل محیطی مانند جنگ از طریق کاهش تعداد مردان واقع در سنین ازدواج مضیقه ازدواج را برای زنان به دنبال داشته باشد و در نهایت باعث تأخیر در ازدواج زنان شود. اثر درآمد بر سن ازدواج نتایج متفاوتی را در مطالعات مختلف نشان داده است. در ژاپن درآمد پایین عامل اساسی تأخیر در ازدواج زنان در سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۵ بوده است. تحصیلات نیز یکی از تعیین‌کننده‌های مهم سن ازدواج است. تفاوت فاحش در ازدواج مردان برخوردار (از نظر تحصیلات، اشتغال و مدرک دانشگاهی) و مردان غیر برخوردار در نیوزیلند نشان داده شده است. در دو کشور توسعه یافته استرالیا و نیوزیلند احتمال ازدواج مردان با سطح تحصیلات کمتر کاهش می‌یابد و برعکس، احتمال ازدواج مردان با سطح تحصیلات بالاتر افزایش می‌یابد. اما در کشوری مانند ژاپن با افزایش تحصیلات سن ازدواج نیز بالا می‌رود.»
خلج‌آبادی و همکارش در این مطالعه می‌گویند: «نتایج یک پژوهش در مناطق روستایی هند نشان می‌دهد باورهای خرافی با سن ازدواج پایین همراه است. علاوه بر آن نقش و اهمیت مذهب و باورهای مذهبی هم در استرالیا و چین نشان داده شانس ازدواج در زنان و مردانی که به مذهب پایبندی بیشتری دارند بیشتر است. نتایج یک تحقیق در سال ۲۰۰۳ نشان داده تحصیلات در زنان میتواند استقلال بیشتری برای آنان فراهم آورد. آموزش و اشتغال زنان و افزایش دستمزد آنان با افزایش هزینه فرصت همراه است. همچنین تحصیلات موجب طولانی شدن مدت جست‌وجو برای یافتن شریک جنسی مناسب و نیز موجب کاهش جذابیت ازدواج و تأخیر در ازدواج برای زنان خواهد شد.»
نتایج بررسی پژوهش‌ها در خصوص تأثیر نقش‌های جنسیتی بر افزایش سن ازدواج بیان می‌کند: «معمولا نقش‌های جنسیتی مساوی و کلیشه‌های جنسیتی در خصوص سهم و نقش دو جنس در خانه با تأخیر در ازدواج همراه است. درواقع تعارض‌های نقش‌های همسری، شغلی و دانشجویی و غیره در کشورهایی که هنوز نقش‌های جنسیتی در خانه سنتی است موجب انتخاب تجرد به جای ازدواج یا تأخیر در ازدواج جوانان می‌شود. بسیاری از مطالعات نشان داده که تغییر هنجارها و نگرش‌ها و اعتقادات مربوط به ازدواج و زندگی خانوادگی قویاً با سن ازدواج مرتبط است و در صورتی که تأخیر در ازدواج به عنوان یک هنجار مهم تلقی شود افزایش سن ازدواج در جامعه رخ خواهد داد.»
در بخش دیگری از این مطالعه آمده است: «در ژاپن نشان داده شده که زندگی جوانان با والدین با افزایش سن ازدواج همراه است متناقض با این یافته مطالعات دیگری نشان داده که زندگی با والدین با کاهش سن ازدواج همراه است زیرا افراد از حمایت اقتصادی خانواده برای تشکیل خانواده برخوردار هستند.»
مطالعات مورد بررسی در این تحقیق از دهه ۱۹۷۰ تا سال‌های اخیر منتشر شده‌اند. می‌توان ادعا کرد که عوامل مرتبط با سن ازدواج از متغیرهای اقتصادی و اجتماعی به سمت متغیرهای جدید ارزشی و نگرشی هم‌چون تغییر در نگرش‌های جنسیتی، افزایش قدرت زنان، افزایش مشارکت زنان در تصمیم‌گیری و کاهش اهمیت ازدواج و خانواده و افزایش اهمیت فردگرایی در حال تغییر است.
در این تحقیق آمده: «یکی از کاربردهای این بررسی مروری، توجه به تغییرات ارزشی و نگرشی در حوزه ازدواج و خانواده در سال‌های اخیر برای توضیح تغییرات سن ازدواج در تحقیقات و مطالعات جمعیتی است. در واقع نقش تعیین‌کنندگی ارزش و اهمیت ازدواج برعکس مقبولیت جایگزین‌های ازدواج مانند هم‌باشی، زندگی تجردی و معاشرت‌های جنسی قبل ازدواج در تغییرات سن ازدواج در جوامع بایستی بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. به نظر می‌رسد تا زمانی که فرزندآوری خارج از ازدواج در برخی جوامع آسیایی نادر بوده و از پذیرش اجتماعی برخوردار نباشد سن ازدواج با افزایش قابل توجهی همراه نخواهد بود. در حالی که در جوامع صنعتی آسیا و اقیانوسیه که هم‌باشی مقبولیت داشته، تأخیر در ازدواج و فرزند آوری قابل توجه بوده است. اگر در کشورهای آسیایی عوامل ارزشی نگرشی در مورد ازدواج، تجرد قطعی و هم‌باشی و نقش‌های جنسیتی تغییر قابل توجهی کند می‌توان پیش‌بینی کرد که سن ازدواج به طور قابل‌توجهی افزایش یابد.»
این پژوهش در شماره دوم دوره‌ی ۲۵ مجله‌مطالعات جامعه‌شناختی دانشگاه تهران منتشر شده است.
انتهای پیام
لزوم توجه به نسل توحیدی و کفویت در ازدواج
به گزارش گروه زنان و جوانان خبرگزاری فارس، همایش سبک زندگی حضرت فاطمه (س) با رویکرد خانواده به همت مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت دانشگاه تهران در پردیس علوم دانشگاه تهران برگزار شد.در این برنامه از سند و نقشه خانواده در گام دوم انقلاب اسلامی رونمایی شد.احمدرضا اخوت مسوؤول مجمع دانشجویی قرآن و عترت دانشگاه تهران و نگارنده سند خانواده به معرفی این سند پرداخت و گفت: در این سند سعی شده محورهای اصلی خانواده مشخص شود.وی با اشاره به اینکه از سال ۷۰ فعالیت خود را در دانشگاه تهران در حوزه خانواده و پیوند آن با مباحث توحیدی آغاز کرده است، اظهار داشت: پژوهش‌های گسترده در خصوص خانواده و پیوند آن با مباحث توحیدی را باتوجه و تاسی به سوره مبارکه نور، احزاب و طلاق انجام داده‌ایم که ثمره آن سند خانواده است.اخوت با اشاره به مولفه‌های تفصیلی خانواده در این سند، ابراز داشت: باید در حوزه پیوندهای توحیدی کاری کنیم که کفویت در ازدواج مورد توجه بیشتری قرار گیرد.وی افزود: این مسئله زمانی اتفاق می‌افتد که تعداد گزینه‌های انتخابی افراد بیشتر باشد.مسؤول مجمع مدارس دانشجویی با اشاره به اینکه نقش نسل توحیدی در این سند مورد تاکید قرار گرفته شده است، گفت: توجه به نسل مقدم بر همه تصمیمات در کشور است چراکه کمترین هزینه برای نسل توحیدی بیشترین سود را برای جامعه خواهد داشت.اخوت زندگی توحیدی، بیت و بیوت توحیدی و امت واحده را از مفاهیم قرآنی تبیین شده در این سند خواند و گفت: در کارگروه‌های مختلفی که ذیل این سند فعال شده‌اند همه مفاهیم و نقش‌های خانواده توحیدی تعریف می‌شود.مریم کوچک‌زاده دبیر این همایش نیز با اشاره به اینکه خانواده زمینه و تاثیر عمیقی بر روی انسان می‌گذارد گفت: با وجود اینکه خانواده دغدغه همه ماست و به دنبال اصلاح و ارتقای آن بوده‌ایم و گاهی برای حل مسائل‌مان به منابع روانشناسی و جامعه‌شناسی مراجعه کرده‌ایم اما عمدتا آثار مورد انتطارمان را دریافت نکرده‌ایم.وی ادامه داد: در نگاه قرآنی از خانه با تعبیر بیت یاد می‌شود و بیت محل امنیت و نزول رحمت الهی است.کوچک‌زاده خاطر نشان کرد: بنابراین تعریف خانواده بستر رسیدن به رحمت الهی برای انسان است در واقع محلی برای اتصال انسان با غیب و به شهادت دعای شریفه حدیث کسا محل آمد و شد ملائکه است.وی افزود: خانواده محلی برای دریافت رحمت خاص الهی است و در این مرکز رحمت جاری می‌شود و ایمان‌های محکم شکل می گیرد.رضا دژبخش مسؤول مدرسه تزکیه و تعلیم مجموعه مدرسه قرآن و عترت دانشگاه تهران هم در این همایش به توضیح مفهوم رشد و اثر آن در خانواده پرداخت و گفت: ساختار ادراک که در یک چرخه اتفاق می‌افتد دارای بخش های متفاوتی است. نخستین بخش آن مربوط به حواس ما است که با محیط بیرون ارتباط برقرار می‌کند و سپس دریافت های خود را به عنصر خیال تبدیل کرد و این پروسه ادامه پیدا کرده تا به مرحله دستاوردهای عقلانی برسد.وی ادامه داد: آن چیزی که فرایند ادراک را برای عمل آماده و فراهم می کند ایمان است.دژ بخش با اشاره به این که حرکت به سمت نور در جهت رشد مراتبی دارد که مرحله طیب،خیر، حسن، ایمان، صدق و ولایت را شامل می شود اظهار داشت: هر کدام از دوره‌های رشد اگر در انسان شکوفا نشود، اختلالاتی را به همراه خواهد داشت.وی افزود: برای ایجاد خانواده موفق حداقل فرد باید به بلوغ عاطفی رسیده باشد.مریم سها مسؤول کارگروه جوانان مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت نیز با اشاره به روابط و آداب مراحل بلوغ عاطفی گفت: پس از اینکه عاطفه و محبت بروز پیدا می‌کند آمادگی تشکیل خانواده به عنوان بزرگترین رخداد زندگی فرد ایجاد می شود.
وی ادامه داد: شکوفایی تفکر اجتماعی در این دوره اتفاق می‌افتد و ثمره این بلوغ و این سطح رشد ایجاد دو بال برای طی کردن مسیر کمال است.سها سه مولفه اصلی برای حرکت در مسیر کمال که با قبول نقش در لستر خانواده اتفاق می‌افتد را برقراری رابطه، ارتباط گیری و مقصد عنوان کرد و گفت: در این مسیر رشد ممکن است نقایصی داشته باشیم که پذیرش نقش به رفع این نقایص کمک می‌کند.
انتهای پیام/
