-
اكستازي
اكستازي، MDMA (3,4-methylenedioxymethamphetamine) جزو داروهاي شيميايي است كهداراي خواص و اثر محرك زايي و توهم زايي است. در حقيقت MDMA جزو توهمزاهاي محرك است.
MDMA يا اكستازي اغلب به صورت قرص و يا كپسول توليد و توزيع مي‌گردد. (هرچند كه بسياري از قرص هايي كه با اين عنوان در بازار به فروش مي‌رسد ازتركيبات غير متعارف ساخته شده و تقلبي و دست ساز هستند). به علت نداشتننشان تجاري، درجه خلوص متفاوت و تركيبات شيميايي نامشخص، تأثيرات اين گونهداروها، متغير و نامعلوم است.
نام هاي ديگر MDMA عبارتند از "E" و "Doves" و "XTC" و "Adams" و در ايران به نام قرص شادي هم شناخته ميشوند.
تاريخچه
MDMA براي نخستين بار (در طول سالهاي 1914-1912) توسط كمپانيداروسازي merc آلمان با عنوان كم كننده اشتها توليد و مورد استفاده قرارگرفت كه به علت اثرات جانبي از رده مصرف خارج شد. اطلاعات و تاريخچه روشنياز آن زمان تا سال 1950 وجود ندارد. در دهه 1970 روان پزشكان در رواندرماني براي شكستن دفاع رواني، كمك به بيان احساسات بيماران و ايجاد "همدلي فردي" (emphathy agent) از MDMA (در دهه هفتاد و از سال 1965) استفاده مي‌كردند. در دهه 1980 مصرف MDMA گسترش عمده اي يافته و در سال 1985 توليد غير قانوني آن رواج پيدا كرد و مصرف آن ممنوع اعلام شد. تخمينزده مي‌شود كه در سال 1989 ماهيانه حدود 000/30 قرص توليد مي‌شده است ومصرف آن به سبب فعال كردن سيستم رواني-حركتي رفته‌رفته در پارتي هاي شبانهو ... افزايش يافت.
علايم و آثار مصرف
تظاهرات مصرف اكستازي پس از 20 تا 40 دقيقه بروز و 4 تا 5 ساعتدر يك حد حفظ و سپس به تدريج اثرات آن كاهش مي‌يابد. مصرف اكستازي حسملايمي‌از سرخوشي، آرامش (احساس رضايت از وضع موجود)، افزايش انرژي بدن،احساس اعتماد (نزديكي و تعلق به ديگران)، احساس عشق و يكدلي، احساس گرمي‌ووابستگي به ديگران، برخي پيشنهادهاي معنوي، حس قدرت و ... منتقل مي‌كند.
اثرات منفي
- اختلالات بينايي (تيره و تار شدن)
- حركات غير طبيعي چشم
- دندان قروچه (ساييدن دندان)
- افزايش ضربان قلب و فشار خون
- لرزيدن
- افزايش بيش از حد دماي بدن
- اضطراب، تشويش و نگراني
- حمله هاي وحشت زدگي
اثرات منفي شديدتر
- اختلال خواب، كابوس هاي شبانه
- تغيير در ادراك زمان
- بي پروايي (Recklessnes)، تندخويي، بي قراري و تحريك پذيري
- اختلال در مكانيسم نعوظ و نرسيدن به اوج لذت جنسي
- عدم تمركز، فراموش كاري
- افسردگي و افت شديد خلق
- بدبيني
- كاهش گرايش به كارهاي فكري و جسمي
- تسريع در بروز آلزايمر
آثار طولاني مدت
مصرف طولاني مدت اكستازي ممكن است باعث تغييرات شيميايي در مغزشود. اين دگرگوني شيميايي باعث تغييرات خلقي و به هم خوردن نظم خوابمي‌شود. مصرف پي در پي آن باعث بدخلقي، افسردگي و سوء ظن مرضي شده و ممكناست باعث بروز علايم سايكوز شود. استفاده مكرر مي‌تواند سبب تخريب زندگي (مشكلات شغلي، تحصيلي، قانوني و غيره) شود. افزايش درجه حرارت بدن (hyperthermia) مهم ترين اثر زيانبار مصرف MDMA است كه به سندرمسروتونينserotonin" syndrome" مرتبط است. اين سندرم با تغييرات ناگهانيدماي بدن و با بي ثباتي سيستم خود كنترلي داخلي بدن همراه است و باعث ولعنوشيدن آب مي‌شود. مصرف MDMA سبب تأثيراتي بر روي وضعيت رواني-عصبي فردمي‌گردد. آشفتگي رواني، هذيان، بدبيني، سردرد، بي اشتهايي، افسردگي، بيخوابي، نيستاگموس (Nystagmus) از جمله مواردي است كه مي‌تواند براي چندينهفته ادامه پيدا كند. هم چنين مصرف مكرر MDMA بر روي توانايي هاي شناختيبه ويژه حافظه بلند مدت فرد تأثير مي‌گذارد. پژوهش ها نشانگر آن است كه MDMA بر روي بخشي از مغز كه مربوط به "تفكر انتقادي" و حافظه است؛ اثرتخريبي دارد.
ميزان شيوع مصرف
اين دارو اغلب به شكل قرص 100 تا 150 ميلي گرمي‌تهيه و با ظاهريفريبنده و با نامهاي گوناگون و خياباني وارد بازار مصرف مي‌شود. در اينميان جوانان بيش از ساير گروههاي سني به مصرف اكستازي به ويژه در پارتي وكلوپ هاي رقص تمايل نشان مي‌دهند. پژوهش هاي اخير نشان دهنده گسترش مصرفاين ماده در مدارس، دانشكده ها و حتي خانه هاست. در امريكا در سال 2002بيش از 10 ميليون نفر (بالاي 12 سال) حداقل يك بار براي مصرف اكستازي تلاشكرده اند. هم چنين شيوع مصرف اكستازي به طور سالانه در بين جوانان 20-18سال شش بار بيشتر از ميانگين شيوع مصرف در كل افراد جمعيت جامعه ايالاتمتحده امريكاست.
بر اساس گزارش (Drug Abuse Warning Network) DAWN در سال 2002 تقريباً 75% از افرادي كه به علت مصرف MDMA به اورژانس مراجعه كرده بودند؛ سنين 25 سالبه پايين را تشكيل مي‌دادند. نخستين دليل مراجعه آنها به اورژانس واكنشهاي غير منتظره ذكر شده است كه نتيجه مصرف بيش از حد (overdose) MDMA بودهاست. جدول ذيل نشان دهنده مصرف MDMA نزد گروههاي سني متفاوت در آمريكا درسال 2002 است:
گروه سني در طول عمر يك سال گذشته ماه گذشته
17-12 3/3 % 2/2 % 5/0 %
25-18 15/1 8/5 1/1
26-به بالا 6/2 5/0 1/0
Total population 3/4 3/1 3/0
طي سال [2003] حدود 34 ميليون نفر در سراسر جهان، آمفتامين و متاآمفتامين و 8 ميليون نفر اكستازي مصرف كرده اند.
والدين و موضوع مصرف اكستازي در بين فرزندان
به نظر مي‌رسد كه والدين دانش كمي‌در مورد پيامدها و عوارضاكستازي در بين فرزندان خود دارند. تحقيقي انجام گرفته در آمريكا نشاندهنده آن است كه 92% از والدين در اين ارتباط (پيامدها و عوارض اكستازي) گفته اند كه "چيزي نشنيده اند" و 90% آنها اطلاعات كمي‌از خطرات استفادهاز اكستازي را داشته اند؛ در اين ميان تنها 24% آنها با فرزندانشان صحبتكرده اند. جالب توجه آنكه تنها 3% آنها باور داشتند كه فرزندانشان اكستازيمصرف كرده اند. 41% والدين هم در مورد اكستازي با فرزندان خود هيچ صحبتينكرده اند و 35% ديگر كمي‌با فرزندهاي خود صحبت كرده اند كه اين ارقاممي‌تواند در كشور ايران بسيار بدتر باشد. بسياري از مصرف كنندگان امروزهاكستازي جزء سوء مصرف كنندگان هم زمان چند ماده ديگر نيز هستند.
-
اكستازي (2)
اکستازي باعث افزايش انرژي و توهم در فرد مي شود.مصرف کنندگان مي گويند که بعد از مصرف دوست دارند به ديگران نزديک شده و با آنها تماس داشته باشند.
اعتیاد به ترکیبات شیمیایی رایجترین نوع موجود است و موادی که به طور معمول به کار می روند شامل دارو های مسکن و خواب اور, محرکهای مغزی ,مواد استنشاقی, الکل ,مواد افیونی و یا حشیش هستند.
دارو های مسکن و خواب اور شامل گروه داروهای بنزودیازپین هستند .این ترکیبات باعث اختلال عملکرد شغلی و اجتماعی خواب الودگی و اختلال درک است .از علائم ان پوست سرد و نمناک است و عوارض ان ناراحتی های کبدی و گوارشی و در نهایت در اثر مصرف زیاد مرگ را به دنبال دارد.
گروه دیگری از مواد اعتیاد اور که ممکن است کمتر جلب توجه کند مواد استنشاقی است مانند چسب موکت, تینر, بنزین, گاز فندک اتر و مایع خشک شویی است. پس از مصرف این مواد فرد دچار نشئگی , سردرد, تهوع, پرخاشگری , اختلال تکلم و افزایش تعداد ضربا نهای قلب است.این گونه مواد باعث از بین رفتن سلولهای مغزی , کاهش بهره هوشی و اسیبهای جدی به کبد و کلیه و عضلات و ریه می شود.اما از انجایی که این مواد مستقیم اثر بر مغز دارد احتمال کم خونی و سکته بسیار زیاد است.
ترکیبات دیگر مواد الکلی مانند انواع مشروبات الکلی هستند که سبب به هم خوردن تعادل و کندی پاسخ میشود و از علائم ان استشمام بوی الکل , سیگار کشیدن زیاد و استفراغ است. در چنین افرادی خطر ابتلا به سرطان سر و گردن و اسیب کبد بسیار بالاست.
مشهورترین گروه مواد اعتیاد اور مواد افیونی مانند تریاک, شیره کدئین ,مرفین و هروئین هستند .این مواد حالت نشئگی گرما و گیجی ایجاد می کنند.مشخص ترین علامت مصرف تنگی مردمک چشم این افراد است همچنین حساسیت, کاهش وزن کاهش میل جنسی و تیره شدن پوست است و احنمال ابتلا به هپاتیت ,کزاز و ایدز در این گونه افراد بسیار بالاست و مرگ بیشتر در این گروه اتفاق می افتد.
گروه دیگر مواد اعتیاد اور کانابیس است که شامل حشیش ,ماری جوانا , گراس و بنگ و…است. در اینگونه افراد تمرکز از بین رفته و اشتها افزایش می یابد.از علائم مصرف ان قرمز شدن چشم است.این مواد به سلولهای مغزی اسیب جدی وارد می کند و با درصد بالایی سبب سرطان ریه می شود.
و اما گروه جدیدی از مواد اعتیاد اور که محرکهای مغزی هستند . این مواد گروها از امفتامین و مشتقات انها هستند .از مشتقات این مواد می توان به۳و۴متیلن دی اکسی مت امفنامین MDMA اشاره کرد.
XTC که امروزه به نامهای اکستاسی ,اکستازی, اکس و یا قرص شادی بخش شناخته شده است
Ecstasy(۳,۴-MethyleneDioxyMethAmphetamine) : در بين عامه مردم اسمهاي ديگري نيز دارد از جمله: X,E,MDMA,Roll,Adam,XTC .
Ecstasy از حدود نيمه هاي دهه ۱۹۶۰ به نوان آمفتامين با عوارض کمي براي کاهش افسردگي وارد بازار شد و به صورت کوتاه مدت باعث بهبود اين مشکلات شد اما به دليل سوء مصرف باعث مشکلات زيادي مي شود که باعث شده از آن به عنوان يک ماده مخدر نام برده شود.
اين دارو به صورت قرص مصرف مي شود.معمولا در پارتي ها و مهمانيهايي که به مدت زياد به رقص و پايکوبي مي پردازند(raves)، استفاده مي شود.
اين قرص از موادي که باعث توهم زايي مي شوند هم تشکيل شده است.اين قرص زماني که ساخته مي شود،نظارتي بر روي آن صورت نمي گيرد و ممکن است که از مواد ديگري هم ساخته شود(زيرا در کارخانه هاي معتبر ساخته نمي شود و يکي از دلايلي است که باعث شده به عنوان قاچاق معرفي شود).
از لحاظ رواني اين قرص باعث اعتياد به آن هم مي شود که بسيار خطرناک است.تا حدي که ۳۰۰ ميليگرم از آن مي تواند سبب مرگ يک دختر ۱۵ساله شود.
اثرات کوتاه مدت:
اکستازي باعث افزايش انرژي و توهم در فرد مي شود.مصرف کنندگان مي گويند که بعد از مصرف دوست دارند به ديگران نزديک شده و با آنها تماس داشته باشند.از ديگر اثرات آن مي توان به: دندان قروچه غير ارادي، کاهش اعمال مهاري، لرز با يِا بدون تعريق زياد، تاري ديد، افزايش ضربان قلب و فشار خون، احتمال بروز تشنج و…اشاره کرد.
مواد تحريکي موجود در قرص مي توانند باعث شوند تا مصرف کننده به طور باورنکردني و طولاني مدت برقصد که اگر در اين شرايط گرما و شلوغي (مثلا در يک پارتي) هم باشد ممکن است سبب تب و از دست دادن آب بدن(به شکل عرق) شود.اين شرايط مي تواند منجر به از دست دادن عملکرد عضلات، کليه، قلب و کبد شود.در اين صورت مي توان مرگ را هم ديد.
حتي بعد از اين اثرات مشکل در خواب، اضطراب و افسردگي هم ديده مي شود.
اثرات طولاني مدت:
استفاده مکرر از اکستازي(و يا اعتياد به آن) مي تواند سبب از بين رفتن و تخريب سلولهاي ترشح کننده سروتونين شود.اين سلولها نقش مهمي در حالت روحي افراد، حافظه، يادگيري، درد و اشتها دارند.که تخريب آنها سبب اختلال در عمل آنها مي شود.(اختلال در حافظه و يادگيري، کم اشتهايي، افزايش احساس درد، افسردگي و اضطراب).
در ضمن اين قرصها در انواع نامهاي تجاري و با آرمهاي مختلف ساخته مي شوند.مثل:ميتسوبيشي،موتورول ا و…
حال بايد از کساني که از اين ماده خطرناک استفاده مي کنند پرسيد که آيا حالت سرخوشي موقت به اين همه اختلال و شايد مرگ مي ارزد؟؟!!
این ماده در سال ۱۹۱۴ در المان توسط شرکت مرک به عنوان کاهنده اشتها تولید شد اما به علت عوار ض ان از رده خارج گردید .بعد از مدتی در دهه ۷۰ در روان درمانی برای کمک به بیان احساسات بیما ران به کار برده شد.با اثبات اثرات این ماده روی مغز حیوانات ازمایشگی مصرف ان ممنوع شد.
در سالهای اخیر مصرف این ماده در مهمانیهای شبانه موسوم به اکس پارتی افزایش یافته است.عامل اصلی رواج این ماده در ایران عدم اگاهی افراد از عوارض ناشیCش انرژی, احساس تمایل برای ارتباط با دیگران, افزایش هوشیاری و درک موسیقی , افزایش حس بویایی و چشایی ,احساس روشنایی و تمایل برای در اغوش گرفتن و بوسیدن دیگران است.
به علت افزایش بیش از حد انرژی این افراد تمایل به رقصهای طولانی دارند.دیگر اثرات ان کاهش اشتها ,تاری دید, گشاد شدن مردمکها است که باعث می شود در مهمانیها با وجود نور کم مجبور به استفاده از عینکهای افتابی در شب شوند.
حرکات غیر طبیعی چشم ,افزایش ضربان قلب و فشار خون قفل شدن دندانها که برای جلوگیری از این حالت مجبور به مصرف ادامس هستند و تا ساعتها این حالت فک زدنهای غیر طبیعی وجود دارد نیز از عوارض های دیگر است .
این اثرات ۳ تا ۲۴ ساعت باقی می ماند و بعد از ان تمایل شدی برای مصرف مجدد ان وجود دارد.
اعتیاد به این ماده روانی و ترک ان بسیار دشوار است .متاسفانه میزان مصرف این ماده خطر ناک در ایران در حال افزایش است.خطر مرگ با مصرف ان وجود دارد و هیچ پادزهری تا امروز برای مسمومیت با اکس شناسایی نشده.
اعتیاد بیشترین اسیب را به جوامع می زند و چون همیشه پیشگیری راحت تر از درمان است بهترین راه اگاه ساختن افراد وکاهش معتادین جامعه است.
-
اکستازی، اعتیاد جدیدی که در انتهای آن مرگ به انتظار نشسته است.
نام علمی قرص اکستازی “متیل دی اکسی متیل آمغتامین ” می‌باشد. اثر هر قرصپس از خوردن بعد از ۱۵ تا ۹۰ دقیقه در فرد آشکار میشود و تا ۲۴ ساعت باقیمی‌ماند. اکستازی در لغت به معنی شادی مفرط بوده . اکستازی داروی سفید رنگبدبو تلخ مزه است و به راحتی در آب حل میشود و به شکل‌های قرص کپسولآدامس نوشابه پودر‌های طمع‌دار تولید و عرضه میشود و گاه نیز به صورتتزریق وریدی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اکستازی، اعتیاد جدیدی که در انتهای آن مرگ به انتظار نشسته است وقتی درسال ۱۹۱۴ دانشمندان در آلمان یک ماده شیمیایی جهت کم کردن اشتهای افرادساختند، هیچ کس فکر نمی‌کرد این ماده تبدیل به اعتیاد نسل جوان در قرنجدید شود. یک نوع اعتیاد جدید که در انتهای آن مرگ به انتظار نشسته است . در آن زمان (۱۹۱۴) این ماده به علت اثرات آن از رده خارج شد، اما در سال۱۹۴۲این دارو مجددا” وارد بازارشد و در روان درمانی برای کمک به بیاناحساسات بیماران استفاده شد. اما در سال ۱۹۸۴ با اثبات اثرات آن روی مغزحیوانات آزمایشگاهی از طرف مجامع علمی مصرف و تولید این داروها رسما” ممنوع اعلام شد، ولی در اثر جریاناتی مصرف آن مجددا” آغاز شد، به طوری کهدر دوره زمانی خاص مصرف این ماده انرژی‌زا و شادی‌بخش برای کاهش مصرف سایرمواد مخدر مثل هرویین تشویق شده است. به عنوان مثال در اروپا مصرف این قرصاز ۵۰۰ هزار به ۳۰ میلیون قرص در ۲ سال بعد رسیده است و یا در آمریکا درپارتی‌های شبانه مصرف این قرصها به شدت افزایش یافت . مواد سازنده قرص‌هاو ویژگی‌ها نام علمی قرص اکستازی “متیل دی اکسی متیل آمغتامین ” می‌باشد. اثر هر قرص پس از خوردن بعد از ۱۵ تا ۹۰ دقیقه در فرد آشکار میشود و تا۲۴ساعت باقی می‌ماند. اکستازی در لغت به معنی شادی مفرط بوده . اکستازیداروی سفید رنگ بدبو تلخ مزه است و به راحتی در آب حل میشود و به شکل‌هایقرص کپسول آدامس نوشابه پودر‌های طمع‌دار تولید و عرضه میشود و گاه نیزبه صورت تزریق وریدی مورد استفاده قرار می‌گیرد. قرصهای اکستازی از لحاظترکیب و عملکرد از یکسو شبیه مواد محرک از قبیل آمفتامین‌ها و از سوی دیگرشبیه مواد توهم‌زا است. مواد محرک موجود در این ماده نقش تحریک کنندهداشته و باعث سرعت فعالیت سیستم عصبی می‌شوند. از طرفی مواد توهم‌زایموجود در آن به طور خاص بر روی ادراک تاثیر گذاشته و باعث توهم شنیداری ودیداری می‌گردد.اکستازی در مجموع یک ماده مصنوعی روان گردان به حسابمی‌آید که اگرچه آثار بسیار سوءبر روی بدن دارد، ولی مصرف این ماده مصرفکننده را به تدریج یا به سرعت به سمت یک نوع اجبار در مصرف می‌کشاند و ازلحاظ روانی وابسته می‌سازد. عوارض و پیامدهای قرص تحقیقات ثابت کرده‌اند۹۹درصد کسانی که از این قرص استفاده می‌کنند دچار افسردگی‌های شدید شده واقدام به ارتباطات نامشروع جنسی و خودکشی می‌کنند . قرص اکس سبب تخریبقسمت‌هایی از مغز میشود که قدرت تصمیم‌گیری را از شخص مصرف کنندهمی‌گیرد. برخی از عوارضی که مورد تایید سازمان بهداشت جهانی قرارگرفته‌اند عبارتند از: تخریب سلولهای قشر مخ . نارسایی کبد و کلیه وضایعات پوستی و زوال حافظه کوتاه مدت . اثرات قرصهای اکستازی ۱- اثراتشدید احساسی و اختلال خواب ۲-انقباض شدید فک و پارگی زبان ۳- فراموشی در۶۰درصد موارد ۴- تهوع، استفراغ و سردردهای پیاپی ۵-سرکوب شدید خون سازیمغز استخوان .
اگر اقدامی جدی برای آگاه‌سازی جامعه در مورد عوارض و خطرات‌داروهای نشاط‌آور ازجمله اکستازی انجام نشود، در آینده با گسترش‌بیشتر این داروها در میان جوانان و گرایش آنها به مواد خطرناک‌تری‌نظیر هرویین و کوکایین روبه‌رو خواهیم بود.مطالعات غیرساخت یافته درایران، روندی بشدت رو به رشد را نشان می‌دهد که کاهش قیمت‌داروهای اکستازی به حدود ۷۵۰ تا ۱۵۰۰ تومان خود یکی از علل آن‌است.
اکستازی :
اکستازی یا «متیلین دی‌‌اکسی متیل آمفتامین» از جدیدترین داروهای هم خانواده آمفتامین است که در ایران به نامهای «اکستازی»، «اکس»، «اکس.تی.سی» و قرص شادی خوانده میشود. آمفتامین‌ها اثرات محرک خود را با افزایش آزادسازی مونوآمین‌ها در گره‌های عصبی اعمال می‌کنند. اکستازی این عمل را بیشتر در گره‌های عصبی حاوی سروتونین انجام می‌دهد و به این ترتیب غلظت این ماده را در گره‌های عصبی افزایش داده و موجب استمرار تاثیر تحریکی این گره‌ها میشود.بخصوص در دو، سه سال اخیر در پارتی‌های شبانه به شدت افزایش یافته است. جوانان تحصیلکرده و مردم مرفه، بویژه شهروندان مناطق شمال تهران، مصرف کنندگان اصلی این داروها هستند.
شکل قرصهای اکستازی :
اکستازی به صورت قرصهای خوراکی، آدامس‌های جویدنی، کپسول و مواد تدخینی و ترزیقی است. در حال حاضر نیز امکان ساخت این قرص ها در آزمایشگاه های غیرقانونی و زیرپله ای داخلی وجود دارد که البته با توجه به ترکیب مواد اضافی غیراستاندارد، مصرف آن دارای عوارض شدیدتری خواهدبد. در بین مصرف کنندگان موادمخدر گروه مصرف کننده اکستازی و گروه مصرف کننده آمفتامین و اکستازی بیش از سایر گروه‌ها به موسیقی علاقه نشان می‌دهند. همچنین در بین این دو گروه رفتن به میهمانی‌های خانگی شیوع بیشتری دارد.
اثرهای اکستازی :
در مطالعه ای که به روش نمونه‌گیری برقی در استرالیا انجام شده پژوهشگران از کنجکاوی، تفریح، لذت و خوشگذرانی به عنوان محرکهای اصلی مصرف این مواد یاد کرده‌اند. در نهایت می‌توان گفت که هر دو مطالعه این باور و تصویر عمومی را تصدیق می‌کند که اکستازی توسط جوانان فعال مصرف میشود و نماد تفریح، فراغت و کلاس است.
اثر اکستازی بیست تا نود دقیقه بعد از مصرف ظاهر می شود و حدود دو سه ساعت در بدن باقی می‌ماند و سپس کاهش می یابد. البته آثار آن ممکن است تا ۲۴ساعت در بدن باقی بماند.
عوارض اکستازی :
اکستازی عوارض شدیدی دارد که از آن جمله است: اختلالات بینایی، کاهش اشتها، حرکات غیرطبیعی چشم، گشاد شدن مردمک، تحریک شدید نسبت به نور (حتی نور ضعیف)، تغییر در تعادل دمای بدن و احساس سرما و یا گرمای شدید، تمایل شدید برای مصرف آب، قفل شدن فک، لرزیدن، عصبی شدن، بی میلی به استراحت و تمایل شدید روانی برای مصرف مجدد این ماده بعد از افت اثر اولیه.
-
اثرهای شدید و مزمن آن :
مصرف اکستازی در عین حال ممکن است اثرهای شدیدتری هم در بدن ایجاد کند که بسیاری از این اثرها ممکن است باعث مشکلاتی جبران ناپذیر در بدن شوند. این اثرها عبارتند از: ایجاد عوارض شدید و غیرقابل بازگشت در مغز و بخصوص حافظه، روان پریشی و کابوس های شبانه، آسیب های کبدی، سرکوب فعالیت مراکز خونسازی در بدن ،
سرگیجه، تشنج و مرگ.
در پایان این نکته حائز اهمیت است که با توجه به روند شیوع هرویین در سی و چند سال اخیر که در ابتدا تنها در بین گروه بسیار اندکی رواج داشت و اکنون به معضل اصلی مواد مخدر ایران تبدیل شده، بر ضرورت توجه جدی به مساله سوء مصرف اکستازی در میهمانی‌های شبانه تاکید نموده و هشدار می دهیم که اگر امروز برای پیشگیری از انتشار این ماده در بین گروه‌های خاص برنامه‌ای نداشته باشیم، فردا در تمامی مدارس شاهد رد و بدل شدن قرصهای اکستازی خواهیم بود.
با کاهش انواع و اقسام مواد مخدر در کشور استفاده از قرص های روان گردان رواج بیشتری یافته اما همین قرص ها نیز از انواع تقلبی و بسیار خطرناک آن محسوب می شوند .
این قرص ها که به داروی عشق و قرص های شادی آور و… معروف هستند از طریق کشورهایی همچون هلند ، مالزی و ژاپن توسط مسافران وارد کشور می شود .
از آنجایی که مواد مخدر سنتی نظیر تریاک اثرات مخرب ظاهری نیز دارد ، بسیاری از جوانان با فریب حرف هایی نظیر ” تابلو نشدن قیافه و سادگی مصرف ” ، به استفاده از این دسته از قرص ها روی می آورند غافل از اینکه خطرات مصرف این مواد و به خصوص انواع تقلبی آن زندگی جوانان را به تباهی خواهد کشاند.
این مواد توهم زا که در شکل قرص ساخته می شوند به دلیل تغییر الگوی مصرف مواد مخدر به وجود آمده اند و شناسایی و تشخیص آنها اکنون پس ازحدود سه سال آموزش مداوم ماموران و بازرسان سریع تر صورت می گیرد.
اغلب این قرص ها به جای قرص های ویتامین در میان جوانان توزیع می شود و جهت پیشگیری از آلوده شدن دانش آموزان در مدارس با مدیران مدارس دخترانه و پسرانه مقاطع راهنمایی سراسر کشور تبادل نظر لازم است .تهیه فیلم های مستند و به نمایش گذاشتن آنها در مدارس ، آموزش و اطلاع رسانی به این قشر آسیب پذیر و ساخت برنامه های تلویزیونی و سی دی های واقعی از جمله برنامه ای پیش گیرانه درزمینه این آسیب اجتماعی نقش موثری دارد.
البته موارد یاد شده نمی تواند به تنهایی عامل موثری باشند بلکه باید با ایجاد مکان هایی شاد و سالم و ورزشی محلی را برای تخلیه انرژی جوانان در نظر گرفته شود.
لازم به ذكر است اکستازي يکي از مشهورترين مواد اعتيادآور رايج در ميان جوانان امروزي است. بر اساس آمارهاي تخميني، ۸/۲ ميليون جوان در سراسر دنيا حداقل يک‌بار در طول عمر خود از اين ماده استفاده کرده‌اند و بسياري از آنان، با وجود آگاهي از مخاطرات احتمالي، مصرف اين ماده را ادامه مي‌دهند.
اکستازي يا «داروي طراح» ماده‌اي است که در ميهماني‌هاي ريو مصرف مي‌شود. ميهماني‌هايي که شرکت‌کنندگانشان ساعت‌هاي متمادي با موسيقي الکترونيکي و رقص نور مي‌رقصند. در اين قبيل ميهمانيها، مواد شادي‌آور و فرح‌بخش مصرف مي‌شود. معمولاً ريو را در فضاهاي باز يا غيرقابل کنترل مانند پارک‌هاي جنگلي و انبارهاي متروکه برگزار مي‌کنند. ولي گاه در محافل خانگي نيز چنين مجالسي برپا مي‌شود. هزاران جوان در اين ميهمانيها، که بيش از دو روز طول مي‌کشند، شرکت مي‌کنند. اکستازي ميل به خوردن و خوابيدن را مهار مي‌کند؛ در نتيجه، اين افراد مي‌توانند بدون نياز به خوردن و خوابيدن در ميهماني‌هاي چندروزه شرکت کنند. البته گاه کم‌آبي‌هاي بسيار شديد و خستگي مرگ‌بار شرکت‌کنندگان را از پا درمي‌آورد.
همة شرکت‌کنندگان ميهماني‌هاي ريو اکستازي مصرف نمي‌کنند. ولي همة آنها شاهد مصرف اين قرصها خواهند بود. فروشندگان اين قرصها مي‌گويند که اکستازي بي‌خطر است. شما را آرام مي‌کند و درکتان را بالا مي‌برد. کمک مي‌کند تا شادتر باشيد و بهتر زندگي کنيد. اما اين حالات تنها مدت‌زمان کوتاهي وجود دارند. اکستازي شادي کاذبي را در شما به‌وجود مي‌آورد و پس از گذشت چند روز، بدترين لحظات زندگي‌تان را تجربه خواهيد کرد.
بر اساس نتايج آماري، در فاصلة سالهاي ۱۹۹۸ تا ۱۹۹۹، موارد مرگ ناشي از مصرف اکستازي ۴۰۰ درصد افزايش يافته است. همچنين، از سال ۱۹۹۶ تا ۱۹۹۹، اورژانس بيمارستان‌هاي سراسر دنيا با ۹ برابر افزايش شمار مسموميت با اکستازي مواجه شده‌اند. يعني، تعداد موارد مسموميت در اين دورة زماني از ۳۱۹نفر به ۲۸۵۰ نفر رسيد. کثريت قربانيان کمتر از ۲۵ سال سن داشتند.
بعضي از جوانان معتقدند که ميزان اکستازي مصرف‌شده در اين ميهمانيها بسيار بيشتر از مقادير حقيقي گزارش شده است. آنها براي کاستن از نگراني والدينشان، مخاطرات ناشي از مصرف اکستازي را جزئي جلوه مي‌دهند.
يکي از علل افزايش مصرف اين دارو تبليغات غلط در مورد آن است. مبلغان آن مي‌گويند که آثار مضر اين دارو بيشتر از الکل و تنبکو نيست.
هر فردي که در ميهماني ريو شرکت مي‌کند، در معرض خطر استفاده از اکستازي قرار مي‌گيرد. شروع مصرف اين ماده، حتي در حد يک تجربه، مرگ‌آور است. کساني که زندگي‌شان با مصرف اين دارو نابود شده است از اين قرص با عنوان کوکائين ميهماني ريو نام مي‌برند.
سازمان غذا و داروي امريکا شمار مصرف‌کنندگان اکستازي را در سال ۲۰۰۱، ۱/۸ميليون نفر ذکر کرده است. به نظر مي‌رسد که اين رقم در سال جاري در حدود۵/۶ميليون نفر افزايش يافته باشد. در فاصلة سالهاي ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۱، تعداد افراد ۱۰ تا ۱۸ سالهاي که از اين ماده استفاده کرده‌اند در حدود ۱۴۰ درصد افزايش يافته است. همچنين، ۹۲ درصد افرادي که مصرف اکستازي را شروع کرده‌اند، بعدها به مواد ديگري مانند ماري‌جوانا، آمفتامين، کوکائين و هروئين روي آورده‌اند.
هر فردي ممکن است به دلايل مختلفي داروهاي نشاط‌آور را امتحان کند. بسياري از جوانان تحت تأثير سخنان دوستان خود، در مورد ايجاد احساسات هيجان‌انگيز کاذب و از بين رفتن ممنوعيت‌هاي اخلاقي، از اين ماده استفاده مي‌کنند. تنش و مشکلات خارج از توان فرد مشوقي نيرومند براي مصرف چنين موادي است، اما به تنهايي نمي‌تواند دليل قانع‌کننده‌اي براي شروع مصرف آنها باشد.
بعضي افراد براي رهايي از آلام ناشي از صدمات روحي يا مشکلات جسمي به اين داروها پناه مي‌آورند. فرار از افسردگي، رسيدن به آرامش، داشتن زندگي شادتر، و ايجاد تنوع در روند يکنواخت و مأيوس‌کنندة زندگي از ديگر دلايل روي آوردن جوانان به اين قبيل مواد است.
اما علت هرچه باشد، اين داروها راه‌حلي موقتي براي فرار از مشکلات هستند و پس از محو آثار مصرف آنها، مشکلات و احساسات ناخواسته، به شکلي شديدتر و سخت‌تر از حالت اوليه، درک ميشوند. به مرور، فرد به مقدار بيشتري از اين داروها براي تحمل مشکلات جديد خود نياز خواهد داشت.
ليز، يک مصرف‌کنندة اکستازي، مي‌گويد: «در يک ميهماني ريو، مردي که به مقدار زياد و به‌طور مداوم اکستازي مصرف مي‌کرد، خود را پرتقال مي‌دانست. يکي ديگر از مصرف‌کنندگان فکر مي‌کرد که مگس است و به دفعات سرش را به شيشة پنجره مي‌کوبيد.»
-
قرص عشق (Love Pill)
اکستازي قرص عشق نيز خوانده مي‌شود. اين قرص ادرک شخص را از رنگ‌ها واصوات به ميزان زيادي افزايش مي‌دهد و در هنگام برقراري رابطة جنسي، درکحسي ناشي از لمس شدن و نوازش را بالا مي‌برد.
اکستازي يک قرص توهم‌زاست و بر مغز اثر مي‌گذارد. مواد توهم‌زا تصاوير رادر مغز افراد مخلوط مي‌کنند. آنها مي‌توانند تداعي‌گر صحنه‌هاي غم‌انگيزيا هراسنک زندگي گذشتة فرد باشند. گاه شخص بدون آن‌که آگاه باشد، اينتصاوير را در ضمير ناخودآگاه خود حفظ کرده است.
مصرف قرص‌هاي عشق باعث افسردگي، گيجي، اضطراب بيش از حد، بدبيني، جنون گذرا و اختلالات رواني مي‌شود.
ممنوعيت استفاده از اکستازي
اکستازي در تقسيم‌بندي دارويي در گروه اول قرار داده شده است. به اين معناکه هنوز مصارف پزشکي اين داروي خطرنک تأييد نشده است. از ديگر اعضاي اينگروه دارويي مي‌توان به هروئين، کوکائين، ال اس دي (LSD) و آمفتامين اشارهکرد.
در کشور امريکا، جريمة به همراه داشتن اين ماده و پخش يا توليد آن از ۱۰۰ هزار دلار جريمة نقدي تا ۹۹ سال زندان متغير است.
يک مصرف‌کنندة دائمي اکستازي مي‌گويد: «اگر هر شب اکستازي بخوريد، سرماوجودتان را فرا مي‌گيرد. کليه‌هايتان از کار مي‌افتند و پادرد خواهيدداشت. لب‌ها و انگشتانتان را آن‌قدر مي‌جويد که به خونريزي مي‌افتند.»
چند توصيه به معتادان داروهاي نشاط آور
هرچند که آثار جانبي ناشي از قطع مصرف اکستازي در نظر مصرفکننده غيرقابل مهار و وحشتنک است، باز هم راه‌حل‌هايي وجود دارد.
اولين قدم، فهميدن علت اعتياد فرد به مادة اعتيادآور است. در سال ۱۹۶۹،هنگامي که مصرف اين‌گونه مواد به حدکثر خود رسيده بود، محققي نوشت: «فرديکه افسرده و دردمند است و با دارودرماني از لحاظ جسمي به آرامش نمي‌رسد،خودبه‌خود کشف مي‌کند که با استفاده از مواد مخدر آرام مي‌شود.»
بسياري از افراد به اشتباه تصور مي‌کنند که با مصرف مواد شادي‌افزا «بهترمي‌شوند»، «بهتر فعاليت مي‌کنند» يا «شادتر ميشوند». اين فقط يک هذياناست. اين مواد دير يا زود جسم و روان را نابود مي‌کنند. فشار زندگي مدرن،انسان امروزي را در خود غرق کرده است. اما باز هم راه‌حل‌هايي وجود دارد.
ورزش، رژيم غذايي، پياده‌روي طولاني‌مدت همراه با مشاهدة طبيعت باعث القاياحساس رضايت و آرامش مي‌شود. صحبت با يک فرد قابل اعتماد در مورد مشکلاتمي‌تواند کمک‌کننده باشد. مصرف مواد اعتيادآور و شادي‌افزا راه‌حل واقعيمشکلات زندگي نيست. نتايج و تبعات مصرف اين داروها بسيار بدتر و وحشتنک‌تراز مشکلات اوليه‌اي است که فرد براي رهايي از آنها به اين مواد پناه آوردهاست. روي آوردن به مواد و داروهايي از اين قبيل پا گذاشتن در جادةناهمواري است که فرد براي رسيدن به جهنم انتخاب مي‌کند.
-
ریتالین
قرصهای ریتالین در وهله اول برای درمان اختلال﴿ ADHD (Attention-deficit hyperactivity disorder كودكان بكار مي‌رود و يا عبارتي پرحركتي دربچه‌ها.
دوز اين دارو براساس نيازها و عكس العمل‌هاي فردي تعيين مي‌گردد. دركودكان (6سال و بالاتر) بادوز 5 تا 10 ميلي گرم سه بار در روز شروع شده و درهفته 10-5 ميلي گرم در دوز روزانه افزوده مي‌شود. حداكثر دوز روزانه 60 ميليگرم است. در بالغين دوز روزانه 30-20 ميلي گرم مي‌باشد.
در مواقعی نیز توسط پزشکان برای درمان بیماران مبتلا به ” حمله خواب” تجویز می شود ولی در سال های اخیر مصرف خود سرانه این دارو در کشور ما روبه افزایش گذاشته است که عدم آگاهی از آثار و ویژگی های این قرص می تواندنگران کننده باشد.
گزارش های متعدد بيانگر اينستکه برخی افراد برای بیدار ماندن در شبهایامتحان به جای مصرف قهوه و چای از قرص های ریتالین استفاده می کنند.
شواهد حاکی از آن است که این افراد از این قرص ها استفاده می کنند تابتوانند چندین ساعت متوالی بیدار بمانند و به شکل غیر معمولی تمرکز خود رادر مدت طولانی حفظ کنند.
آثار مصرف ریتالین:
از آنجا که ریتالین دارویی است که توسط پزشکان تجویز می شود, مصرف کنندگانتصور می کنند این قرص های بی خطرند و آن ” بد نامی ” مواد مخدر را ندارند. در حالی که عوارض مصرف خودسرانه این قرص ها می تواند در حد مواد دیگر نظیرکوکایین و آمفتامین باشد.مدت اثر اين دارو 6-4 ساعت است.
روش استفاده:
اين دارو به شكل خوراكي و يا تدخين استفاده مي‌شود.
عوارض سوء مصرف ريتالين:
- عصبی شدن و بی خوابی
- حالت تهوع و استفراغ
- احساس سرگیجه و سردرد
-تغییرات ضربان قلب و فشار خون(که معمولا به صورت افزایش است ولی در مواردی نیز به شکل کاهش دیده می شود)
- خارش و جوش های پوست
- دردهای شکمی, کاهش وزن و مشکلات معده
- مصرف دایمی و اعتیاد(وابستگی)
- بروز حالت های روان پریشی (جنون) و علایم وابستگی به ریتالین
- بروز افسردگی پس از قطع مصرف
عوارض مصرف مقادیر زیاد ریتالین:
- از دست دادن اشتها و سوء تغذیه
- لرزش و پرش عضلات
- تب,تشنج و سردرد
- نامنظم شدن ضربان قلب و تنفس که در مواردی می تواند به شکل خطرناکی ادامه پیدا کند
- تکرار حرکات و اعمال بی هدف
- بروز حالت های پارانویید(سوء ظن), توهم و هذیان
- احساس حرکت و جنبش حشرات در زیر پوست
علائم ترك:
علائم ترك مصرف اين دارو بصورت دردهاي عضلاني، خواب آلودگي و افسردگي بروز مي‌كند.
(تاکنون در چند مورد سوء مصرف ریتالین منجر به مرگ شده است)
-
فن سيكليدين
فن سيكليدين ( pcp)
Pcp در اواخر دهه 1950 به عنوان يك داروي بيهوشي ساخته شد ولي به دليلعوارض جانبي همچون : روان آشفتگي و گمگشتگي مصرف آن در اواخر دهه 1960 بهعنوان مواد مخدر تحت سو مصرف قرار گرفت كه در آن سالها به نام سرنيلان وبه عنوان يك د اروي بيهوشي براي حيوانات مورد مصرف قرارمي گرفت و در حالحاضر هيچگونه استفاده قانوني پزشكي ندارد و به صورت مخلوط با ساير توهمزاها شيوع گسترده اي پيدا كرد ه است .
Pcp خالص پودر كريستالي سفيد رنگي است كه به راحتي در آب قابل حل مي باشداما امروزه تركيب آن با مواد ديگر باعث تغيير رنگ از آجري تا قهوه اي وتغيير شكل از پودر به آدامس شده است . مواد شيميائي مورد نياز براي ساختآن بسيار ارزان و قابل دسترس مي باشند و به صورت قرص ، پودر ، كريستالوجود دارد كه با توتون سيگار يا گراس مخلوط شده و تدخين مي گردد .مي شودآنرا انفيه كرد و يا از هر غشا مرطوبي ( واژن ، ركتوم ، چشم ) قابل حل است .
اين ماده بسيار سريع و در مدت چند ثانيه اثر مي كند . در دوز هاي پائين تراحساس آرامش كاذب ، مورمور شدن و كرختي ايجاد مي كند و بتدريج تبديل بهاحساس جدائي ، دوري و بيگانگي نسبت به محيط پيرامون مي شود . بريده بريدهحرف زدن ، عدم تعادل و هماهنگي در اندام ها همراه باحس قدرت و احساس شناوربودن مي شود كه از 4 تا 6 ساعت ادامه دارد . افسردگي متعاقب دوز حاد آن تا 24 ساعت ادامه مي يابد . در دوزهاي بالاتربرخي افراد دچار گيجي ،محبت،حالت آزار رساننده و اضطراب شديد مي شود و در اين مرحله منجر به خشونت هايشديد رفتاري مي گردد كه يكي از خطرناك ترين عوارض سو مصرف pcp مي باشد وبه مرگ فرد مصرف كننده و يا هر شخص ديگري منجر مي شود .
در صورت مصرف مداوم عوارضي چون خيرگي بدون هدف ، حركات سريع چشم ، راهرفتن نا متعادل ، توهمات شنوائي ، تغيير اشكال هندسي ، اختلالات رفتاري وفراموشي ظاهر مي شود . pcp همانند اغلب مواد مخدر توهم زا وابستگي جسمانيحاد ايجاد نمي كند ولي اين ماده به ميزان زيادي باعث ايجاد وابستگي روانيمي شود.
نام نام خياباني دوز مصرفي شكل طريقه مصرف
Phencyclidine گرد فرشته 15-5 میلی گرم قرص کریستال کپسول دودی،مشامی،تزریق
Pcp سوپر گراس - - -
-
مسكالين
این ماده ی توهم زا هرچند مصرف قابل توجه ی در ایران نداشته است اما جدیدا توسط مسافران آن سوی آبها وارد کشور شده است .
که ازكاكتوس كوچك هويجي شكل بدست مي آيد . در بيابان مكزيك و آ مريكا يافت مي شود و به صورت قانوني در برخي از مناطق ايالات متحده به عنوان قسمتي از جشنهاي مذهبي به وسبله اعضاي مسيحي بومي آمريكائي ممصرف مي شود .
به طور معمول كاكتوس را قطعه قطعه كرده خشك مي كنند و براي مصرف آنرا جويده و سر انجام مي بلعند . بعد از خوردن آن تهوع شايع است . مسكالين باعث توهم هاي بينائي مي گردد . مسكالين به صورت مصنوعي به شكل كريستال هاي نمك توليد مي شود .
مسكالين از روده جذب خون مي شود . نيمه عمر آن حدود 2 ساعت و مدت اثر آن 8 تا 9 ساعت است . مقدار مرگ آور آن حدود 10 تا 30 برابر مقدار آن است و خطر مسموميت آن از ساير توهم زاها بيشتر است .
نام نام خياباني دوز مصرفي طريقه مصرف شكل
مسكالين Mes 500-200 ميلي گرم خوراكي كريستال طبيعي
Mescalin Peyote جويدن كپسول
-
كتامين
كتاميناخيراً به عنوان داروي كلوپ ها مشهور شده است چرا كه در شب نشيني هاي كلوپمصرف زيادي دارد . كتامين اثرات گسستگي مشابهي ايجاد مي كند . اين دارو بهعنوان داروي بيهوشي بچه ها ساخته شد و در حال حاضر در دامپزشكي كاربرددارد . برخي مصرف كننده ها تجربيات معنوي با آ ن دارند در حالي كه مصرفكننده هاي ديگري تحريك پذيري نا خوشايند ، گيجي ، سر گشنگي و رفتار غيرمنطقي را تجربه مي كنند اثرات منفي تري دارد در دوز هاي بالاتر ايجاد ميشوند . اثرات دارو 1 تا 4 ساعت بسته به شيوه و مقدار مصرف دارو متغير است . در حال حاضر در ایران به علت عدم آگاهی فروشنده ها این دارو توسط افرادمصرف کننده از داروخانه های دام پزشکی تهیه و مورد سوء مصرف قرار می گیردهرچند که در سطح شهر نیز به صورت غیر قانونی و با قیمتی بالاتر به فروش میرسد .
نام نام خياباني دوز مصرفي شكل طريقه مصرف
كتامين هروئين توهم زا 300-50 ميلي گرم قرص يا كپسول خوراكي مشامي
Ketamin Ket
-
پان پراگ
پان پراگ، ماده مخدری است که به تازگی در غالب آدامس وارد ایران شده است. پان پراگ، راجا، تایتانیک، ناس خارجی، پان پاکستان، پان عربی، ویتامین، ملوان زبل، پان اسفناج وگوتکا.
هنوز داستان مصیبت و بدبختی‌های اکستازی که هزاران معتاد مافنگی روی دست خانواده‌ها گذاشت، به آخر نرسیده بود که چند ماه پیش، سر و کله یک مخدر توهم‌زای دیگر در بازار ایران و به ویژه در مناطق شرقی پیدا شد؛ مخدری که این بار در بسته‌های شکیل با عکس‌های هنرپیشه‌های خوش‌تیپ هندی و پاکستانی به عنوان آدامس، پاستیل و پودرهایی با طعم نعنا و خوشبوکننده دهان وارد شده است.
این آدامس‌های مخدر را خیلی راحت میشود مثل سیگار از مغازه‌ها خرید، به گونه‌ای که خانواده‌هایی که تفاوت اکس و استامینوفن را از هم نمی‌فهمیدند، عمرا بفهمند آدامس‌ها و خوشبوکننده‌های پان چیست و تا به خودشان بیایند، آنچه نباید بشود، اتفاق میفتد.
خطر اساسی این است که این بار، طعمه‌ها، بچه‌های خردسالی هستند که دو آدامس بادکنکی را به زور می‌چپانند توی دهانشان و آن را تق و تق می‌ترکانند. لطفا یکی این آژیر خطر را به صدا دربیاورد.
اکس، قرص شادی، فراری، میتسوبیشی، گشنیز، happy، صلیب، تویوتا، سان، یا - با(Ya-ba)، ع،Speed، عشق و آتش و ...؛ سر و کله اکس و ترکیبات آمفتامین که توی بساط مواد فروش‌های شمال شهری ایران پیدا شد، هیچ آژیر خطری به صدا درنیامد. اکس با همه مخدرهای دیگر تفاوتی از زمین تا آسمان داشت؛ قرصی در بسته‌های شیک و خوشرنگ با اسامی توپ... قرص‌هایی که بین جوان‌ها پخش شده و آدم را خفن می‌برد به هپروت؛ منقل و دود و بوی گند و کثافت هم نداشت؛ بنابراین، لابد مثل تریاک، هروئین، کوکائین و... ترسناک نبود.
اما تفاوت اساسی آن با مواد مخدر دیگر، این بود که خانواده‌ها نمی‌توانستند آن را از استامینوفن کدئین یا قرص ضد اسهال تشخیص بدهند. این طوری بود که تا خانواده‌ها و مسئولان به خودشان بجنبند، سیل اکستازی همه جا را فرا گرفت؛ سیلی که حتی بسیاری از نوجوانان کم سن و سال را هم غرق کرد. البته این قرصهای عجیب و خوشرنگ مواد جدیدی نبودند، همان MDMAها بودند که شرکت مرک (MERCK) آلمان در سال 1912، آنها را برای درمان بیماران روانی ساخته بود، ولی چهل سال بعد در آمریکا، مهر ممنوعیت خورده بودند و حالا پس از نیم قرن، دوباره مثل اژدهایی از خواب بیدار شده و در بسته‌بندی‌های شیک در مراسم پایکوبی جوان‌ها سر و کله‌شان پیدا شده بود؛ قرصی ویرانگر که پل‌هایی بود برای مصرف مخدرهای سنگینتر... .
پان، همان ناس خودمانی
آدامس‌ها و خوشبوکننده‌های پان پراگ ـ هرچند این بار با نام قلمبه، سلمبه‌ای وارد شده‌اند ـ ترکیبی شبیه همان مخدر ناس دارند؛ مخدر کثیفی که مرزنشینان شرق ایران و خراسانی‌ها و ساکنان قسمت‌هایی از آذربایجان، آن را ـ که از افغانستان، پاکستان و هند وارد میشود ـ خیلی خوب می‌شناسند؛ دوست صمیمی تف و دندان‌های کثیف و جرم گرفته... .
ناس یکی از کثیفترین و تهوع‌آورترین موادی است که در دسته مخدرهای توهم‌زا قرار می‌گیرد و هرچند پلیس کشورهای مختلف آن را مخدری مانند سیگار محسوب می‌کند و داشتن آن جرم محسوب نمی‌شود، اما این ماده به خاطر نوع استفاده آن، مواد سازنده‌اش و نوع مصرف‌کنندگانش، در ایران یکی از مفلوکترین و تو سری خورده‌ترین مخدرها به حساب می‌آید.
این ماده که تا همین چند سال قبل در بسته‌های پلاستیکی درب و داغان، شبیه حنا، وارد ایران می‌شد، از برگ درختی به نام بتل به دست می‌آید که در اندونزی، مالزی، فیلیپین، چین، تایوان، کامبوج، ویتنام، لائوس، هند و پاکستان می‌روید. برگ‌هاى آن را اگر تازه باشد، می‌جوند ولی معمول‌ترین شیوه مصرف آن استفاده از خشک کرده آن است.
برگ‌های خشک شده درخت بتل را می‌کوبند، سپس آن را با کمی آشغال مثل خاک سیگار و آهک قاتی کرده و با انگشت می‌چپانند زیر لثه، پس از چند دقیقه مکیدن هم با یک تف غلیظ پرت می‌کنند بیرون؛ فلچ... حالتان به هم خورد؟
پان پراگ، کلاغی که قناری شد
پان (paan) یا پان‌پراگ که چند وقتی است آدامس‌ها و خوشبوکننده‌های آن از مرزهای شرقی کشور وارد شده و با قیمتی بین 50 تا 300 تا تک‌تومانی به فروش میرسد، در اصل از فک و فامیل‌های همان ناس کثیف است که لباس خوش‌تیپی به تنش کرده‌اند و او را جزو خوشبوکننده‌های دهان به حساب آورده‌اند.
برای تهیه آدامس‌ها و پاستیل‌های پان، دانه‌های قرمز و درشت درخت بتل را در برگ درخت پیچیده و تنباکو، آهک، خاکستر، ادویه‌جات معطر، ساخارین و مقدار زیادی اسانس و افزودنی‌های غیرمجاز را می‌چپانند توی این مخلوط و میشود پان پراگ.
البته تحقیقاتی که روی آدامس‌ها و خوشبوکننده‌های دهان پان در سیستان و بلوچستان انجام شده، نشان می‌دهد در 11نوع از آنها مقداری هم مواد مخدر دیگر اضافه شده تا طرف را حسابی بگیرد. خب، دروغ نباشد در برخی از نمونه‌ها هم البته ارسنیک، کربنات منیزیم و سرب مشاهده شده است؛ آدامسی با ترکیبات جادویی... .
