-
شکاف حلقه های زحل
در این تصویر کاسینی ، حلقه های زحل سایه ی تاریکی را بر روی این سیاره ایجاد کرده اند که بوسیله آن می توان سه شکاف بزرگ حلقه ها را تشخیص داد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
حلقه های زحل سایه تاریک خود را در این تصویر برروی ناحیه ی شمالی زحل پهن کرده اند . در این بین سه قوس باریک و روشن قابل تشخیص هستند که همان سه شکاف بزرگ شناخته شده در حلقه های زحل می باشند . نام این شکاف ها به ترتیب از پایین به بالا یا از پهن ترین به باریک ترین عبارت اند از شکاف کاسینی ، شکاف انکه و شکاف کیلر . این تصویر توسط دوربین wide-angle فضاپیمای کاسینی در طول موج 752 نانومتر مادون قرمز گرفته شده است. مقیاس این عکس 23 کیلومتر (14 مایل ) در هر پیکسل می باشد و کاسینی آن را در 29 اکتبر 2005 و از فاصله 446000 کیلومتری (277000 مایل) شکار کرده است .
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-
هابل جرم نزديکترين کوتوله سفيد را اندازه گرفت
قطر اين ستاره موسوم به "Sirius B" تنها 12 هزار کيلومتر يعنی تقريبا اندازه زمين است اما جرم آن 98 درصد خورشيد است. مطالعه "Sirius B" به دليل قرار گرفتن تحت الشعاع ستاره بی نهايت درخشان "Sirius شعراي يماني يا شباهنگ" بسيار دشوار بوده است. اما دانشمندان اکنون به کمک تلسکوپ فضايی هابل موفق به مطالعه دقيق اين ستاره شده اند. تيم بين المللی منجمان از طيف نگار تصويربردار هابل برای تحليل نور"Sirius B" استفاده کردند. منجمان با اندازه گيری ميزان اعوجاج نور ستاره در اثر ميدان شديد جاذبه اش، جرم آن را محاسبه می کنند. ميدان جاذبه "Sirius B" تقريبا 350 هزار بار بزرگتر از ميدان جاذبه زمين است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
140 سال سردرگمي
پروفسور مارتين بارستو از دانشگاه ليستر در بريتانيا که تيم محققان را سرپرستی کرد گفت آنها از اين دستاورد به وجد آمده اند.او گفت: "حسابی به هيجان آمده ايم، پس از 140 سال سردرگمي، بالاخره اطلاعاتی را که درباره اين ستاره لازم داشتيم به دست آورديم تا ببينيم آيا نظريه ما درباره کوتوله های سفيد صحيح است يا خير."
"Sirius B" ابتدا در سال 1862 کشف شد. اما مطالعه دقيق آن به علت تابندگی شديد شعراي يماني، که درخشان ترين ستاره آسمان شب است، دشوار بود. پروفسور بارستو گفت: "تنها با هابل بود که بالاخره توانستيم رصدهای لازم که به نور شعراي يماني آلوده نباشد را انجام دهيم تا بتوانيم تغيير در طول موج آن را اندازه بگيريم." تعيين جرم کوتوله های سفيد برای درک تکامل ستارگانی مانند خورشيد اهميت دارد. خورشيد نيز در حدود پنج هزار ميليون سال ديگر به يک کوتوله سفيد بدل خواهد شد. کوتوله های سفيد ستارگانی هستند که سوخت آنها برای انجام فوسيون تمام شده و ديگر نمی سوزند. اين ستاره ها که ديگر قادر به توليد حرارت و فشار بيرونی نيستند، زير بار سنگين ميدان جاذبه خود فرومی ريزند اما تا زمانی که مواد درونی آنها سرد نشده است به تابش ادامه می دهند.
-
مشاهده تشعشع ناشي از "آدمخواري" يك سياهچاله
يك گروه بين المللي از اخترشناسان كشف سومين انفجار پرتو گاما كه با يك كهكشان بيضوي نزديك مرتبط است را گزارش كرده اند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شكل گيري ستاره ها در چنين كهكشانهائي از سطح پائيني برخوردار مي باشد و ردگيري دومين فوران طولاني مدت بيانگر آن است كه به احتمال زياد اين انفجار پرتو گاما آخرين فرياد يك ستاره نوتروني است كه توسط يك سياهچاله بلعيده مي شود.
انفجارهاي پرتو گاما كه قدرتمندترين انفجارهاي شناخته شده در كيهان هستند به دو شكل يافت مي شوند: كوتاه و بلند. طي چند سال گذشته گروه هاي بين المللي نشان دادند كه انفجارات پرتو گاما از نوع بلند مربوط به انفجار نهائي ستاره هاي حجيم هستند.
رصدهائي كه به تازگي توسط گروه هاي مختلف در مورد پس تابشهاي دو انفجار پرتو گاما كوتاه صورت گرفته شواهد نهائي را فراهم مي آورند مبني بر اينكه اين رده از اجرام به احتمال زياد از برخورد اجسام فشرده ، ستاره هاي نوتروني يا سياهچاله ها منشا مي گيرند.
اين رصد ها تائيد مي كنند كه منشا و در نتيجه مكانيسم انفجارات پرتو گاما كوتاه و بلند بطور قابل ملاحظه اي با هم تفاوت دارند. اكنون محتمل ترين سناريو براي انفجارات پرتو گاما ادغام دو جرم فشرده است.
سرجيو كامپانا كه همكار نويسنده اين گزارش است مي گويد" اين رصدها همچنين نشان مي دهند كه انرژي آزاد شده توسط اين انفجار كوتاه بين 100 و 1000 بار كمتر از انفجارات پرتو گاما بلند معمول است. يك فوران كم انرژي تر ديگر 200 الي 300 ثانيه بعد از اين انفجار رخ داد. بعيد است كه اين انفجار ناشي از ادغام دو ستاره نوتروني باشد. بنابراين ما به اين نتيجه رسيديم كه سناريوي احتمالي براي منشا اين انفجار برخورد يك ستاره نوتروني با يك سياهچاله است.
-
هابل و تصوير موزاييكي
هابل با عکسی به روش موزائیکی،اطلاعات جدیدی از سحابی خرچنگ را آشکار کرد.
اخترشناسان با ترکیب 24 عکس از هابل تصویری با کیفیت بسیار بالا از این سحابی تهیه کنند. آنچه ما از زمین میبینیم منبسط شده و باقی مانده ای از یک ابرنواختر است که در هزار سال پیش منفجر شده است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
در زمان یکسان در مرکز سحابی ستاره ای پرجرم با چرخش سریع که چگالی بسیار زیاد دارد و عمدتا از نوترون تشکیل شده است،متلاشی ميشود .این ستاره که به ستاره نوترونی معروف است با میدان مغناطیسی شدیدی که ایجاد میکند باعث تغییر سرعت الکترون و تا حدودی نور میشود که سبب تشکیل رنگ آبی در مرکز باقی مانده از انفجار خواهد شد .ابرنواختر،باعث به وجودآمدن این سحابی است،این یک نمونه از بیرون ریزی هایی است که ما در کهکشان راه شیری مشاهده میکنیم.اخترشناسان چینی در 4 جولای 1054 انفجاری رو ثبت کرده اند اما این نور متعلق به سیاره زهره بود که به علت روشنایی زیادش طی 3 هفته می توانستند آن را در صبح نیز ببینند.
این عکس توسط تلسکوپ هابل با دو قسمت Wide field و دوربین عکس برداری از سیارات گرفته شده است. نام این سحابی زیبا توسط لرد راس در سال 1884 به نام "سحابی خرچنگ"انتخاب شده است.
-
ستاره اي در حال پوست اندازي
اين ستاره چگونگي مرگ خورشيد را پيش بيني مي كند.
اين ستاره كه در حال انداختن پوسته هاي ظريف هم مركز گاز است تا طي اين دگرديسي به كوتوله سفيد تبديل شود ، نگاهي اجمالي از سرنوشتي كه در چند بيليون سال آينده در انتظارخورشيد ماست را فراهم مي كند. تصوير خيره كننده اين ستاره كه M2-9 نام دارد توسط تلسكوپ شمالي رصدخانه Gemini گرفته شده است. اين تلسكوپ در ارتفاع 4200 متري و روي قله Mauna Kea در هاوائي قرار دارد. اختر شناسان از سيستم نوري اپتيك سازگار ALTAIR استفاده كرده تا واپيچش نور (light distortion) كه جو زمين باعث آن مي شود را كاهش دهند. سرنوشت اين ستاره بسيار شبيه پاياني است كه براي بيشتر ستاره هاي كوچك و متوسط در زمان پيري و تهي شدن از سوخت تصور مي شود. آويزهاي دوقلو گاز كه از اين ستاره به درون فضا مي پيچند داراي الگوهاي پيچيده و تماشائي هستند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
ابرنواختر ديدني
بر اساس يك فرضيه ستاره اي ، زمانيكه هيدروژن يك ستاره كه به هسته آن انرژي مي دهد به اتمام مي رسد اين ستاره به يك كوتوله سفيد تبديل مي شود. اما قبل از اين تغيير ، ستاره بطور موقت به جسمي بزرگترو خنك تر تغيير مي كند كه به آن غول قرمز مي گويند. زمانيكه كه ديگر سوختي براي آن باقي نمي ماند ، ستاره شروع به انداختن لايه هاي بيروني خود مي كند- مانند ستاره M2-9 - تا با فروريختن و تبديل شدن به جسمي كوچكتر و چگالتر گذار خود به كوتوله سفيد را كامل كند. بيشتر كوتوله هاي سفيد بتدريج خنك مي شوند. با اين حال ، اگر جرم چنين ستاره اي از 1.4 جرمهاي خورشيدي تجاوز كند ، نيروي گرانش آن باعث فروريختن بيشتر مي شود تا چاشني انفجار ابر نواختري منفجر شود. خورشيد ما بعد از چهار يا پنج بيليون سال ديگر هيدروژن خود را از دست خواهد داد و سپس دگرسازي آن آغاز خواهد شد.
-
اشتباه بزرگ انيشتين ؟
تحقيقات جديد در مورد ابر نواختر سرنخهاي وسوسه انگيزي در مورد انرژي تاريك عنوان مي كنند.
ممكن است پژوهش جديد نبوغ انيشتين كه يك"ثابت كيهاني" را به معادله انبساط كيهان اضافه كرد ولي بعدها آن را پس گرفت ثابت كند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
بر اساس "جستجوي ميراث ابرنواختر (Supernova Legacy Survey)" كه يك تيم بين المللي از پژوهشگران در فرانسه و كانادا است و با دانشمندان تلسكوپ بزرگ آكسفورد ، كالتك و بركلي همكاري مي كند، انرژي تاريك مرموز كه انبساط رو به افزايش كيهان را باعث مي شود مانند معادله كيهاني مشهور انيشتين عمل مي كند. مشاهدات آنها آشكار مي كند كه انرژي تاريك با دقت ده درصد مانند ثابت كيهاني انيشتين رفتار مي كند.
پروفسور ري كارلبرگ از بخش اختر شناسي و اختر فيزيك دانشگاه تورنتو مي گويد" اين يافته اهميت زيادي دارد. رصدهاي ما با برخي ايده هاي نظري در مورد ماهيت ماده تاريك اختلاف دارند. اين ايده هاي نظري پيش بيني مي كنند كه انرژي تاريك مي بايد با انبساط كيهان تغيير كند اما تا آنجائيكه ما مشاهده مي كنيم اينگونه نيست." نتايج اين پژوهش در شماره آينده مجله اختر شناسي و اختر فيزيك منتشر خواهد شد.
كريس پريچت پروفسور فيزيك و اختر شناسي دانشگاه ويكتوريا در بريتيش كلمبياي كانادا كه همكار نويسنده اين تحقيق مي باشد مي گويد" شايد پروژه "جستجوي ميراث ابر نواختر" پيشاهنگ جهاني در تلاش ما براي درك ماهيت انرژي تاريك باشد".
پژوهشگران با استفاده از يك دوربين مبتكرانه 340 ميليون پيكسلي بنام مگا كم (MegaCam) موفق به اين كشف شدند. اين دوربين توسط آژانس نيروي اتمي فرانسه (Commissariat à l’Énergie Atomique) و بخش تلسكوپ هاوائي-فرانسه-كانادا ساخته شد. پير آستير يكي از دانشمندان مركز ملي پژوهشهاي علمي فرانسه مي گويد " حوضه ديد وسيع اين دوربين كه چهار قمر در يك تصوير آن جاي ميگيرد ، به ما اين توانائي را داد تا بطور همزمان و بسيار دقيق تعدادي ابرنواختر كه رويدادهاي بسيار نادري هستند را اندازه گيري كنيم.
ريچارد اليس ، پروفسور اختر شناسي در موسسه فن آوري كاليفرنيا اضافه مي كند" رصد هاي پيشرفته از ابرنواخترهاي دوردست مستقيم و فوري ترين شيوه اي است كه ما بواسطه آن مي توانيم در مورد انرژي تاريك اسرارآميز آگاهي حاصل كنيم. از لحاظ كيفي و كمي اين يك قدم بزرگ به جلو مي باشد."
اكنون بنظر مي رسد مشاهداتي كه توسط اين گروه بين المللي از اختر شناسان صورت مي گيرد نشاندهنده آن است كه انرژي تاريك مانند ثابت كيهاني بوده و در سرتاسر زمان و فضا بدون تغيير است. با اندازه گيري فاصله تا 71 ابر نواختر دوردست ، دانشمندان توانستند با اطمينان بسيار زياد مشخص كنند كه انرژي تاريك همين تاثير را بر روي نور ابر نواختر ها اعمال مي كند كه اين تاثير با فاصله ابر نواختر ها تغيير نمي كند. محققين سپس اين يافته را در يك معادله حالت قرار دادند كه رابطه بين فشار و چگالي را اندازه گيري مي كند. آنها دريافتند كه انرژي تاريك مي بايد كمتر از 85.- باشد كه بسيار نزديك به ثابت كيهاني انيشتين يعني 1- است.
پل پرلماتر كه پروفسور فيزيك دانشگاه كاليفرنيا است مي گويد" اين يافته ها نسل جديد و شگرفي از پژوهشهاي كيهانشناسي را با استفاده از رصد ابرنواختر بوجود مي آورند. اين اطلاعات از آنچه ما 10 سال پيش تصور مي كرديم شگرف تر مي باشند. اين يافته يك قدرداني واقعي از سازندگان اين تجهيزات ، تحليل هاي گروه پژوهشي و ديد علمي گستره جوامع علمي فرانسه و كانادا است."
پروژه "جستجوي ميراث ابرنواختر" تلاشي بين المللي است كه از تصاوير تلسكوپ هاوائي-فرانسه-كانادا كه تلسكوپي 3.6 متري بر فراز كوه آتشفشاني خاموش Mauna Kea در هاوائي بهره مي برد. نتايج جديد بر اساس اطلاعات حدود 20 شب رصد است.
اما اين يافته ها يك سئوال ديگر را مطرح مي كنند: همفرودي كيهاني. بنظر مي رسد مشاهداتي مانند اين ثابت مي كنند ماده عادي و انرژي تاريك دقيقا در اين لحظه از زمان چگالي هاي مشابه دارند هرچند كه چگالي ماده از زمان انفجار بزرگ بطور مداوم در حال تحليل رفتن است. حتي انيشتين نتوانست دليل اين پديده را پيدا كند.
انتظار مي رود كه نتايج آينده دقت اين يافته ها را دو و يا حتي سه برابر دقيقتر از يافته هاي فعلي كنند و نهايتا اسرار باقيمانده در مورد ماهيت انرژي تاريك را آشكار نمايند.
-
کشف سیستم های دوتایی سنگین
رصد خانه فضای انتگرال آژانش فضایی اروپا موفق به کشف نوعی جدید از ستاره های دوتایی شد که در رصد های گذشته آشکار نشده بود و تا کنون تصور می شد تعداد این گونه سیستم های دوتایی بسیار کم باشد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
رصد خانه فضای انتگرال آژانش فضایی اروپا موفق به کشف جمعیت زیادی از سیستم های دوتایی بسیار سنگین شد.مشخصه ی بارز این سیستم های دوتایی وجود یک ابر غول قرمز در کنار یک ندیم بسیار چگال تر و سنگین تر است که درخشش های عظیمی را در اشعه ایکس و در مدت زمان بسیار کوتاه آزاد می کند.این ندیم سنگین و چگال می تواند یک سیاهچاله یا یک ستاره نوترونی باشد . دانشمندان این دسته ی جدید از سیستم های دوتایی را "supergiant fast X-ray transients" نام گذاری کرده اند که در اصطلاح ترانزیت خوانده می شوند.
قبل از پرتاب انتگرال تنها 12 سیستم دوتایی شامل ابرغول های قرمز شناخته شده بود و دانشکندان گمان می کردند سیستم های دوتایی با جرم های بسیار زیاد ، نادر می باشند و تعداد بسیار کمی از این گونه سیستم های دوتایی می تواند در جهان وجود داشته باشد زیرا عمر ستارگان در فاز ابر غول قرمز بسیار کوتاه است . اما داده های انتگرال نشان میدهد که تعداد بسیار زیادی از ترانزیت ها در کهکشان ما وجود دارد و تعداد این سیستم های دوتایی ابر سنگین در کهکشان ما بسیار بیشتر از حد تصور است.دانشمندان اکنون در این اندیشه اند که چرا فوران های اشعه ایکس ترانزیت ها این قدر کوتاه است .این اطلاعات برای ستاره شناسان بسیار گرانبهاست زیرا پی بردن به دلایل رفتار این گونه ی ترانزیت ها می تواند پیش رفت شگرفی در نظریه های اختر فیزیکی باشد و دانشمندان را در پی بردن به چگونگی شکل گیری ابر سیستم های دوتایی اشعه ایکس یاری دهد.
-
باقيمانده هاي ابر نواخت
رصد خانه پرتو ايكس چاندرا دو باقيمانده ابرنواختري را در مجاورت هم در ابر ماژلاني آشكار كرد
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اين تصوير بي نظير كه توسط رصد خانه پرتو ايكس چاندرا ناسا گرفته شده دو باقيمانده ابرنواختري را در مجاورت هم نشان مي دهد. اين جفت كه به گربه شباهت دارند DEM L316 ناميده مي شوند و در كهكشان ابري ماژلان قرار دارند.
طيفهاي پرتو ايكس چاندرا نشان مي دهند كه پوسته گازي فوقاني چپ حاوي مقدار بسيار بيشتري آهن است و بنابراين احتمالا ابر نواختر نوع 1a بوده كه از فروريختن ماده از يك ستاره مجاور بر روي يك كوتوله سفيد منشاء گرفته است. در مقابل ، پوسته راست پائين حاوي مقدار بسيار كمتري آهن است كه نشان مي دهد ابرنواختر نوع II و باقيمانده يك ستاره پرجرم است كه چند ميليون سال قبل با يك انفجار حيات كوتاهي را آغاز كرد. بنظر مي رسد پوسته هاي گازي داغ در حال برخورد باشند اما احتمالا فقط يك خطاي چشمي است.
بيليونها سال طول مي كشد تا يك ستاره كوتوله سفيد شكل بگيرد در حاليكه يك ستاره جوان پرجرم ظرف چند ميليون سال منفجر مي شود. با در نظر گرفتن تفاوت عمر ستاره هاي سرچشمه ، بسيار بعيد است كه آنها در مجاورت هم دچار انفجار شدند. احتمالا مجاورت ظاهري اين باقيمانده ها اتفاقي است.
-
اسپيتزر دسته اي از ستارگان نوزاد را مشاهده كرد.
تلسكوپ فضائي اسپيتزر تصاويري از زايشگاه ستاره اي NGC 1333 را آشكار كرده است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
زايشگاه ستاره اي NGC 1333 با فاصله 1.000 سال نوري از زمين در صورت فلكي برساوش واقع شده و معمولا در ميان ابرغليظي از غبار پنهان است.
تلسكوپ فضائي اسپيتزر با استفاده از توانائي هاي فرو قرمز خود به درون اين پوشش غبار رخنه و ستاره هاي پنهان شده در آن را آشكار كرد. اختر شناسان اميدوارند كه با استفاده از اسپيتزر ساختارهاي سياره اي نوپا را در اطراف اين ستارگان رديابي كنند. اين ستاره هاي جوان فورانهائي از انرژي تابشي را منتشر مي كنند كه به آرامي ناحيه اطراف را از غبار پاك مي كند.
بخش عمده نور مرئي اين ستاره هاي جوان توسط ابر غليظي از غبار كه زاينده اين ستاره هاست تار و نامشخص مي گردد. اما دانشمندان با كمك اسپيتزر نور فرو سرخ اين اجرام را رديابي مي كنند و بدين ترتيب با نفوذ به درون غبار مي توانند درك كامل تري از چگونگي شكل گيري ستاره هائي مانند خورشيد را بدست آورند.
ستاره هاي جوان موجود در اين ناحيه تشكيل يك خوشه نمي دهند اما به دو گروه فرعي تقسيم مي شوند. يك گروه در سمت شرق و نزديك سحابي قرار دارند. اين گروه در تصوير به رنگ قرمز ديده مي شوند. گروه ديگر در جنوب قرار دارد و ويژگيهائي آنها به رنگ زرد و سبز به وفور در غليظترين بخش ابر زاينده ديده مي شوند. دوربينهاي دقيق فروقرمز اسپيتزر به دانشمندان كمك مي كند تا خصوصيات صفحه هاي گرم و غبار آلود مواد كه اين ستاره هاي در حال شكل گيري را احاطه كرده اند بررسي و مشخص كنند.
دانشمندان با جستجو براي يافتن تفاوتهاي خواص صفحه هاي بين اين دو گروه فرعي ، اميدوارند به نشانه هائي از تاريخ شكل گيري ستاره ها و سيارات در اين ناحيه دست يابند. اشكال گره مانند زرد - سبز رنگ در قسمت پائين تصوير موجهاي درخشان قسمت جلوي فورانهاي مواد هستند كه توسط ستارهاي بسيار جوان و نارس منتشر و به درون ابر غليظ و سرد گاز كه در نزديكي آنها قرار دارد پيش مي روند. تعداد فورانهاي مجزا كه در اين ناحيه ديده مي شوند بي سابقه است. اين موضوع باعث شده دانشمندان تصور كنند اين فورانها با بر هم زدن گاز سرد باعث پراكندگي ابر گازي و در نهايت جلوگيري از تولد ستاره هاي بيشتر در NGC 1333 مي شوند. در مقابل ، بخش بالائي تصوير توسط نور فروسرخ ناشي از غبار گرم كه به رنگ قرمز نشان داده شده احاطه مي شود.
-
جاذبه بين كهكشاني خوشه هاي عظيم ستاره را پديد مي آورند.
رصدهاي اخير نشان مي دهند كه صدها ستاره جديد در اثر فعل و انفعالات گرانشي شديد بين چهار كهكشان در حال شكل گيري هستند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اين چهار كهكشان – كه چهار قلوهاي روبرت (Robert's Quartet) ناميده مي شوند- در فاصله حدود 160 ميليون سال نوري از زمين و در مجمع الكواكب فونيكس (سيمرغ - Phoenix) قرار دارند. آنها در فضاي به وسعت 150.000 سال نوري - 1.5 برابر وسعت كهكشان راه شيري- تجمع كرده اند.
اين مجاورت باعث شده تا اين چهار قلوها بعنوان يكي از شناخته شده ترين نمونه هائي از يك گروه فشرده كهكشاني تبديل شوند . گرانش اعضاي اين كهكشانها بر روي هم تاثير گذار است. اين فعل و انفعالات در بزرگترين كهكشان گروه به نام NGC 92 (سمت چپ تصوير) باعث پديد آمدن حدود 200 زايشگاه ستاره اي شده و جرياني از گاز و غبار كه تا 100.000 سال نوري امتداد دارد را آشكار مي كند. حدود 60 زايشگاه ستاره اي در كهكشان بي قاعده NGC87 (بالا سمت راست تصوير) شكل گرفته در حاليكه حلقه پيشرفته اي از تولد ستاره اي گرداگرد كهكشان NGC 89 (پائين و در ميانه نصوير) چرخ مي زند. اين رصد توسط رصد خانه جنوبي اروپا (European Southern Observatory) انجام گرديد.
-
" ابر تابش" و آشكارسازي اسرار تولد ستاره ها
اختر شناسان روش تازه اي براي مطالعه ابرهاي تاريك گاز و غبار در فضا كشف كرده اند و بدين ترتيب زواياي روشنتري براي شناخت شرايط اسرارآميز تولد ستاره ها ايجاد كرده اند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
ستاره ها از متراكم شدن ابرهاي عظيم گاز و غبار شناور در فضا بوجود مي آيند. اما مطالعه اين "زهدانهاي" ستاره هاي مشكل است زيرا به ندرت در مقياس طول موجهاي نوري قابل روئيت مي شوند. همچنين روشهاي ديگر براي مطالعه ساختار آنها خيلي دقيق نيست. براي مثال روشي كه مقدار غبار موجود در اين زهدانها را با توجه به ميزان قرمزي ستاره هاي پشت آنها برآورد مي كند.اكنون ، دو محقق از مركز اختر فيزيك Smithsonian هاروارد ساختار اين ابرها را 50 برابر واضح تر از تكنيكهاي قبلي تصويربرداري كرده اند.
اين كشف بطور اتفاقي و زماني صورت گرفت كه آنها با استفاده از يك تلسكوپ 3.5 متري در كشور اسپانيا در حال تصويربرداري فروقرمز و كنترل نور چهار ساعته از ابرهاي مولكولي بودند.
فاستر (Foster) و همكاري وي آليسا گودمن (Alyssa Goodman) اين گسيل فروسرخ را "ابر تابش" (cloudshine) ناميده و معتقدند كه منشاء آن نور ضعيف و فروسرخي است كه ابرها از ستاره هاي اطراف پراكنده مي كنند. شكل و غلظت: ابر تابش ترسيم كننده شكل و غلظت ابرها است زيرا رنگ آن به حجم و مقدار غباري بستگي دارد كه از روي آن منعكس شده است. طول موجهاي كوتاه تر از لبه ابرها متفرق مي شوند در حاليكه طول موجهاي بلند تر به نواحي مركزي ابرها راه يافته و سپس از روي ذرات غبار موجود در آنجا منعكس مي شوند. اين تصاوير به محققين كمك مي كند تا به درك دقيقي از عامل بوجود آورنده تولد ستاره ها دست يابند. فاستر به New Scientist مي گويد" ما به شناخت فرايندهاي فيزيكي مهمي كه شكل ابرهاي مولكولي را تعيين مي كنند و چگونگي شكل گيري ستاره ها از اين ابرها علاقه داريم". وي اضافه مي كند" تنها يك راه براي انجام اين كار وجود دارد: يافتن روشي براي مطالعه ساختار چگالي ابرهاي واقعي و مقايسه آن با شبيه سازي ها با نظر داشتن پديده هائي مانند ميدانهاي مغناطيسي". نتايج اين مطالعه جهت انتشار در گزارشات مجله اختر فيزيك (Astrophysical Journal Letters) ارسال شد.
-
نامگذاری عوارض سطح تیتان
برای نام گذاري عوارض سطحي تیتان فضاپیمای کاسینی سطح تيتان را در دو عکس ترکیبی به تصویر کشید .
پس از مدتی سیاره شناسان بر این آمدند که عوارض سطح تیتان را نامگذاری کنند . برای این کار فضاپیمای کاسینی سطح تیتان را در دو عکس ترکیبی به تصویر کشید . در روز 7 سپتامبر 2005 فضاپیمای کاسینی با دوربین زاویه بسته خود عکسی از منطقه 6.5 درجه شمالی و 20.6 غربی از تیتان تهیه کرد که در آن هر پیکسل به اندازه 2 کیلومتر ( تقریبا 1 مایل ) روی سطح تیتان بود . این عکس از ترکیب 7 عکس به دست آمده است .
در 28 اکتبر کاسینی باز هم به دیدار تیتان رفت و این بار عکسی را از منطقه 2.5 درجه شمالی و 145 درجه غربی این قمر باز هم با دوربین زاویه بسته خود تهیه کرد . این عکس از ترکیب 10 عکس ایجاد شده که در آن هر پیکسل نمایانگر 1 کیلومتر ( به عبارتی دیگر 0.6 مایل ) بر روی سطح آن است .
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
پروژه کاسینی و هویگنس توسط سازمان فضایی آمریکا (ناسا) – آژانس فضایی اروپا و آژانس فضایی ایتالیا اجرا شده است . کاسینی دارای دو دوربین است که توسط جی پی ال ناسا طراحی و ساخته شده است .
-
ستاره اي نوتروني در محل فرضي سياهچاله
يك ستاره نوتروني در ناحيه اي از فضا كشف شده كه يك سياهچاله در آنجا انتظار مي رفت.
بر اساس نتايج اخير رصد خانه پرتو ايكس چاندرا ، يك ستاره پرجرم پس از فروريختن بر خلاف انتظار به جاي تبديل شدن به يك سياهچاله ، ستاره اي نوتروني را بوجود آورد. دانشمندان اين ستاره كه گلوله اي چرخان نوتروني به قطر 12 مايل است را در يك خوشه ستاره اي بسيار جوان كشف كرده اند. اخترشناسان با از استفاده از خواص تعيين شده ستاره هاي ديگر اين خوشه به اين نتيجه رسيدند كه سرچشمه آن ستاره اي با جرم 40 برابر جرم خورشيد بوده است.مايكل مونو (Michael Muno) از دانشگاه كاليفورنيا مي گويد" اين كشف نشان مي دهد كه بر خلاف پيش بيني ، بعضي از پرجرم ترين ستاره ها بعد از رمبش به جاي بوجود آوردن سياهچاله ها باعث شكل گيري ستاره هاي نوترني مي شوند.
زمانيكه ستاره هاي پرجرم به جاي سياه چاله ها باعث زايش ستاره هاي نوتروني مي شوند ، تاثير بيشتري بر تركيب ستاره هاي نسل آينده خواهند داشت. وقتي اين ستاره فروريخته و ستاره نوترني را بوجود مي آورد ، بيش از 95 درصد جرم آن كه عمدتا مواد سرشار از فلزات موجود در هسته است به فضاي اطراف آن بر مي گردد.سيمون كلارك (J. Simon Clark) از دانشگاه Open انگلستان مي گويد" اين بدان معني است كه مقادير بسيار زيادي از عناصر سنگين دوباره به گردش در آورده مي شوند كه در نهايت مي تواند باعث بوجود آمدن ستاره ها و سيارات ديگر شوند". اختر شناسان دقيقا نمي دانند كه بزرگي يك ستاره بايد چقدر باشد تا به جاي يك ستاره نوتروني يك سياهچاله را بوجود بياورد. مطمئن ترين روش براي تخمين جرم ستاره مادر اين است كه نشان داد ستاره نوتروني يا سياهچاله عضوي از يك خوشه ستاره اي هستند كه تقريبا همگي از عمر يكسان برخوردار مي باشند. به دليل اينكه ستاره هاي پرجرم سريعتر از ستاره هاي كم جرم تر تكامل مي بابند ، جرم يك ستاره در صورتيكه مرحله تكاملي آن شناخته شود قابل تخمين است. ستاره هاي نوترني و سياهچاله ها مراحل پاياني چرخه تكاملي يك ستاره هستند و بنابراين ستاره هاي مادر مي بايد در ميان پرجرم ترين ستاره هاي خوشه باشند.
-
آرامگاه كوپرنيك در كليسائي در لهستان پيدا شد.
باستان شناسان لهستاني عقيده دارند كه قبر نيكولاس كوپرنيك اختر شناس قرن 16 و استدلالگر ايده منظومه شمسي در يك كليسا در لهستان پيدا شد. اين خبر روز پنج شنبه توسط يكي از اين دانشمندان اعلام شد
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
وي كه در سال 1543 در سن 70 سالگي درگذشت اين عقيده باستاني كه خورشيد به دور زمين مي چرخد را به چالش كشاند. جسد وي در كليساي جامع كاتوليت در شهر Frombork در 180 مايلي شمال ورشو دفن شد. جرزي گاسوسكي (Jerzy Gassowski) سرپرست يك موسسه باستان شناسي و انسان شناسي در پولتسوك (Pultusk) لهستان مي گويد كه گروه چهار نفره وي در ماه آگوست (مرداد) پس از يكسال تحقيق در مورد قبرهاي زير كف كليسا توانسته جمجمه اي كه ظاهرا متعلق به اختر شناس و روحاني لهستاني است را پيدا كند.
گاسووسكي پس از اعلام اين خبر در جلسه اي با حضور دانشمندان ، طي يك مكالمه تلفني با خبرگزاري آسوشيتد پرس گفت" ما تقريبا 100 درصد مطمئن مي باشيم كه جمجمه متعلق به كوپرنيك مي باشد". وي اضافه كرد كه متخصصين شناسائي جسد با استفاده از اين جمجمه چهره اي را بازسازي كرده اند كه به خصوصيات ظاهري كوپرنيك- شامل بيني شكسته و اثر زخم بالاي چشم چپ- در تابلوي نقاشي شده از صورت وي بسيار شباهت دارد. متخصصين همچنين مشخص كردند كه جمجمه متعلق به مردي است كه حدود سن 70 سالگي فوت كرده است. گاسووسكي مي گويد" قبر در وضعيت بسيار بدي بوده و تمامي بقايا يافت نشد". وي اضافه مي كند كه گروه تلاش خواهد كرد تا خويشاوندان كوپرنيك را پيدا كند تا با استفاده از آزمايش DNA شناسائي دقيقتري صورت گيرد.
-
اندازه سياهچاله كهكشان راه شيري
سياهچاله اي كه در قلب كهكشان ما قرار دارد بسيار كوچكتر از اندازه اي است كه قبلا براي آن تصور مي شد. بر اساس مطالعات جديد اين سياهچاله مي تواند بين فضاي زمين و خورشيد جاي بگيرد.
سياه چاله ها اجرامي با جرم بسيار متراكم هستند كه حتي نور نمي تواند از نيروي گرانشي آن گريز كند. قطرهاي بسيار متفاوتي براي سياهچاله موجود در مركز كهكشان راه شيري تخمين زده شد : به كوچكي مدار عطارد و به بزرگي مدار پلوتون.سال گذشته ، پژوهشگران اندازه آن را به بزرگي مدار زمين به دور خورشيد برآورد كردند.اما برآورد جديد اين اندازه را تا نيم كاهش مي دهد و بدين ترتيب قطر اين سياهچاله كه به Sgr A موسوم است حدود 93 ميليون مايل يعني به اندازه فاصله بين زمين و خورشيد مي باشد. اين اندازه گيري با استفاده از Very Long Baseline Array (VLBA) انجام شده كه شبكه هاي از 10 راديوتلسكوپ است كه در سراسر آمريكا پراكنده مي باشند.جزئيات مربوط به اين يافته در نسخه 3 نوامبر مجله Nature ديده مي شود.
سياهچاله يا پديده اي ديگر؟
Sgr A در مركز كهكشان راه شيري و در فاصله حدود 26.000 سال نوري واقع مي باشد. برآورد مي شود كه جرمي معادل 4 ميليون خورشيد را داشته باشد. اگر اين تراكم بالاي ماده در چنين فضاي كوچكي متعلق به يك سياهچاله نباشد ، آنگاه شناخت ماهيت اين پديده و يافتن شناسه اي براي آن با محدوديتهاي سختي مواجه مي شوند. يك احتمال كه در حوزه فرضيه هاي موجود بعيد مي باشد اين است كه شايد اين پديده خوشه اي از ميليونها ستاره فروريخته و مرده بنام ستاره هاي نوترني باشد. در اين صورت اين ستاره ها فقط براي 20.000 سال به حيات ادامه مي دادند و در پايان آن زمان رمبش مي كرده و تبديل به سياهچاله مي شدند و يا تبديل به بخار شده و به درون فضا پراكنده مي شدند.
نظريه ديگر كه باور كردني تر است عنوان مي كند كه Sgr A يك سياهچاله بسيار پرجرم مانند آنهائي است كه در مركز كهكشانهاي ديگر وجود دارند. برخي از اين سياهچاله ها با منتشر ساختن جريانهاي بسيار قابل روئيتي از ماده بسيار داغ موسوم به فواره هاي ذرات باعث "انگشت نما" شدن خود مي شوند. اين فوراه هاي ذرات در نزديكي Sgr A رديابي شده اند ، ولي كم رنگ تر و بسيار كوتاه تر از فواره هاي يافت شده در اطراف سياهچاله هاي بسيار پرجرم مي باشند. اين اندازه گيري جديد اخترشناسان را يك قدم به شناسائي ناحيه كروي فرض شده اطراف سياهچاله نزديكتر مي كند. اين ناحيه كروي مرزي را نشان گذاري مي كند كه در وراي آن هيچ چيز - حتي نور- نمي تواند از كشش گرانشي فرار كند و" افق رخداد" (event horizon) ناميده مي شود. شناسائي اين افق اثبات قطعي اين فرضيه خواهد بود كه Sgr A يك سياهچاله با جرم بسيار بالا است
يافتن افق رخداد
افق رخداد هرگز بصور مستقيم رصد و مشاهده نشده اما اختر شناسان معتقدند كه در صورت بالا بودن وضوح تلسكوپها اين امر امكان پذير مي شود. يك منظر كه از وضوع بالا و كافي برخوردار مي باشد دايره اي تاريك -سايه- را آشكار خواهد كرد. اين سايه توسط پرتوهائي از پشت سياهچاله ايجاد مي شود كه به درون افق رخداد مكيده مي شوند. يك حلقه درخشان اين سايه را احاطه مي كند كه در اثر انكسار نوري است كه توانسته به زحمت از افق رخداد فرار كند.فرد لو (Fred Lo) مدير رصدخانه اخترشناسي ملي و پژوهشگر اين مطالعه جديد مي گويد" روئيت اين سايه اثبات نهائي براي وجود يك سياهچاله بسيار پرجرم در مركز كهكشان ما خواهد بود. يك چنين سايه اي از زمين بسيار ضعيف و كوچك خواهد بود ولي در صورتيكه وضوح تلسكوپها تا ميزان 1.5 برابر وضعيت فعلي افزايش داده شوند ، رديابي آن امكان پذير خواهد شد.
-
مشاهده نورهاي مربوط به اولين اجرام در كيهان
دانشمنداني كه از تلسكوپ فضائي اسپيتزر ناسا استفاده مي كنند مي گويند موفق به كشف نوري شدند كه ممكن است مربوط به اولين اجرام كيهاني باشد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
دانشمنداني كه از تلسكوپ فضائي اسپيتزر ناسا استفاده مي كنند مي گويند موفق به كشف نوري شدند كه ممكن است مربوط به اولين اجرام كيهاني باشد. در صورت تائيد ، اين رصد تصوير زماني را فراهم مي آورد كه مربوط به بيش از 13 بيليون سال قبل مي باشد ، يعني زمانيكه اخگرها و خاكسترهاي در حال خاموشي انفجار بزرگ جاي خود را به ميليونها سال تاريكي مطلق داده و سپس بعد از آن كيهان بوجود آمد.
ممكن است اين نور مربوط به اولين ستاره ها و يا شايد گاز هائي باشد كه به درون اولين سياهچاله ها فرو رفته اند. گروه علمي مستقر در مركز فضائي Goddard ناسا اين رصد را به نوري كم رنگ از يك شهر دوردست توصيف مي كند كه از درون يك هواپيما در شب ديده مي شود. اين نور بسيار دور و ضعيف مي باشد.دكتر الكساندر كاشلينسكي (Alexander Kashlinsky) ، دانشمند بخش سيستمها و كاربردهاي علمي مي گويد : ما بر اين باوريم كه در حال مشاهده مجموعه اي از نورهاي متعلق به اولين اجرام بوجود آمده در كيهان هستيم. اين اجرام در همان دوران اوليه زمان ناپديد شده اند ولي نور آنها هنوز عرصه كيهان را در مي نورد.فرضيه دانشمندان بر اين است كه فضا ، زمان و ماده حدود 13.7 بيليون سال پيش و از انفجار بزرگ منشاء گرفته است. دويست ميليون سال بعد از اين انفجار دوران اولين نورستاره اي پديد آمد.نظريه پردازان مي گويند احتمالا اولين ستاره ها بيش از صد برابر بزرگ تر از خورشيد و بسيار داغ ، درخشان و كم عمر بوده اند و سوختن آنها فقط چند ميليون سال طول مي كشيد.
دكتر جان ماتر (John Mather) ، دانشمند ارشد پروژه از بخش تلسكوپ فضائي Webb مي گويد " اين رصد عميق مملو از ستاره ها و كهكشانهائي بود كه آشنا بنظر مي رسند. ما تمام اجرامي كه با آن آشنا بوديم- ستاره ها و كهكشانهاي دور و نزديك- را حذف كرديم و در نتيجه به تصويري از آسمان رسيديم كه در آن ستاره و يا كهكشاني وجود نداشت ، اما هنوز نور كم رنگ فرو سرخ بهمراه لكه هاي بسيار بزرگ در تصوير ديده مي شد كه به اعتقاد ما پس تابش اولين ستاره ها مي باشند.اين كشف جديد با رصد هاي دهه نود ماهواره كاوشگر پس زمينه كيهاني ناسا (NASA Cosmic Background Explorer) مطابقت دارد. كاوشگر فوق پس زمينه فروسرخي را رصد كرد كه مربوط به هيچ ستاره شناخته شده اي نيست.
كشف اخير اسپيتزر رصد هاي كاوشگر ريز موج Wilkinson ناسا از سال 2003 كه تولد اولين ستاره ها را 200 تا 400 ميليون سال پس از انفجار بزرگ تخمين مي زند را نيز تائيد مي كند.دكتر هاروي موسلي (Harvey Moseley) دانشمند ابزار دقيق اسپيتزر مي گويد: اين اندازه گيريهاي دشوار عملكرد ابزار دقيق ماهواره را به حدودي رسانده كه در طراحي آنها در نظر گرفته نشده بود.اختلالات صوتي پائين و شفافيت بالاي دوربينهاي فروسرخ اسپيتزر اين توانائي را به گروه داده تا مه آلودگي كهكشانهاي پيش نما را حذف كرده تا سيگنال انباشته شده از اولين نور در مقياسهاي زاويه دار بزرگ نمايان شد.اين تيم متذكر شد كه ماموريتهاي آينده مانند تلسكوپ فضائي Webb اولين دسته هاي مجزاي اين ستاره ها و يا ستارهاي درحال انفجار كه ممكن است اولين سياهچاله ها را بوجود آوردند را شناسائي خواهند كرد.
-
تلسكوپ جديد چشمان خود را به سوي آسمان باز مي كند.
بالاخره بعد از بيست سال برنامه ريزي، طراحي و ساخت ، اختر شناسان موسسه اختر شناسي ماكس پلانك اولين تصوير كه توسط "تلسكوپ دوچشمي بزرگ" (Large Binocular Telescope) جديد گرفته شد را منتشر كرده اند.
تلسكوپ مذكور اين توانائي را دارد كه نور را 24 برابر بيشتر از تلسكوپ فضائي هابل جمع كند. اين تلسكوپ كه LBT ناميده مي شود و تلاش مشترك كشورهاي آمريكا-آلمان و ايتاليا مي باشد در ارتفاع 3.190 متري در رصد خانه گراهام آريزونا مستقر مي باشد.
تلسكوپ LBT قادر خواهد بود از سياراتي كه به دور ستارهاي دور دست مي چرخند تصويربرداري كند و كمك مي كند تا سئوالات اساسي در مورد كيهان از قبيل چگونگي تكامل كهكشانها ، ستاره ها و سيارات از انفجار بزرگ پاسخ داده شوند.توماس هنينگ (Thomas Henning) از همين موسسه مي گويد" اين تلسكوپ توانائي هاي جديدي براي تحقيق در مورد سيارات خارج از منظومه شمسي و همچنين دورترين كهكشانها را بوجود مي آورد.تا به حال تعدادي از تلسكوپهاي مستقر در زمين اطلاعات مهمي در مورد كيهان براي اخترشناسان فراهم كرده اند. اما رصد كردن پيچيدگيهاي زايش ستاره ها با اين نوع تلسكوپها مشكل مي باشد زيرا انرژي تابشي ستاره هاي كم جرم و كوتوله هاي قهو ه اي درخشندگي كافي را ندارد و غبارهاي بين ستاره اي نيز باعث مبهم و تار شدن تصاوير و منظر ها مي شوند.
اكنون ، تركيبي از تجهيزات نوري پيشرفته ، ابزارآلات دقيق و رايانه هاي پر قدرت اين امكان را فراهم مي آورد تا تلسكوپها - بخصوص آن دسته كه در بالاي قلل قرار دادند - توانائي رصد عميق تر فضا را با هزينه هاي كم تر داشته باشند.تلسكوپ LBT با داشتن دو آينه بزرگ هر كدام به قطر 8.4 متر و با تركيب دو منظر مي تواند به اندازه آئينه 11.8 متري يك تلسكوپ نور جمع كند. در مقايسه ، آينه تلسكوپ فضائي هابل 2.4 متر قطر دارد.
اما تلسكوپ LBT تنها از آينه خود استفاده نمي كند. بلكه از تجهيزات اپتيكي بهره مي برد كه براي تطابق با شرايط رصد طراحي شده اند. از سوي ديگر با استفاده از تركيب ابزارآلات دقيق مخصوص مي تواند تصاوير فرو سرخ را جمع آوري ، تركيبات سطح ستاره ها را شناسائي ، و تاثير مات كننده جو زمين را كمتر و كيفيت تصاوير را افزايش دهد تا بدين ترتيب بمراتب بهتر از هابل عمل كند.اختر شناسان با استفاده از يكي از آئينه هاي اين تلسكوپ يك كهكشان گردابي در مجمع الكواكب آندرومدا را بعنوان تصوير "اولين نور" تصوير برداري كرده اند. آنها در آينده از هر دو آينه اين تلسكوپ استفاده خواهند كرد تا برخي مطالعات شامل رصد سيارات شبيه مشتري را انجام دهند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-
اسپیتزر ابري تاریک ومملواز غبار یافت
تلسكوپ فضايي اسپيتزر در يك سحابي مجموعه اي از ستارگان را يافت كه در مرحله كودكي خود قرار دارند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تلسکوپ فضایی اسپیتزر در یکی از عکس های خود از اعماق آسمان جرمی را یافت که شکل آن به صورت دو حباب است که از یک مرکز مشترک به بیرون آمده اند . این مرکز در واقع مجموعه ای از ستارگان پرجرمی است که طبق نشانه هایی در جواني و در حال شکل گیری هستند .فضای اطراف این ستارگان از گاز و غبار تشکیل شده است . این دلیل نشان دهنده این است که این ستارگان تازه در حال شکل گیری هستند . همین طور اسپیتزر در دل این جرم تاریک توانست ابری متشکل از گاز و غبار پیدا کند که زادگاه ستارگان پر جرم است . اسپیتزر این عکس را با ترکیب چهار عکس در چهار فیلتر آبی با طول موج 6/3 میکرون – سبز با طول موج 5/4 میکرون – نارنجی با طول موج 8/5 میکرون و قرمز با طول موج 0/8 میکرون تهیه کرده است .
-
تلاش براي ديدن سايه سياهچاله
به گفته اخترشناسان طي چند سال آينده ميتوان سايه كلي سياهچاله واقع در مركز كهكشان راه شيري را مشاهده كرد.
در هسته كهكشان راه شيري يك سياهچاله پرجرم قرار دارد كه نور را به درون خود مي مكد و بدين ترتيب باعث نامرئي شدن خود مي شود. اما اختر شناسان مي گويند كه طي چند سال آينده قادر خواهند شد سايه كلي اين سياهچاله را مشاهده كنند.
آوري برادريك (Avery Broderick) از مركز اختر فيزيك هاروارد مي گويد" كليد و اساس اختر شناسي سياهچاله اي اكنون در چنگ ماست. ما اكنون مي توانيم سايه اي كه سياهچاله بر روي مواد اطراف خود مي اندازد مشاهده كرده و اندازه و چرخش خود سياهچاله را تعيين كنيم.هيچ چيز حتي نور نمي تواند از حوزه گرانشي شديد يك سياه چاله فرار كند. و به دليل اينكه از خود نور يا هر گونه شكلي از ماده منتشر نمي كند ، مدرك قابل روئيتي از وجود آنها در دست نيست. اما همينكه ماده به داخل كشيده مي شود ، گرم شده و انرژي را به صورت "نقاط داغ" (Hot Spots) منتشر مي كند. بخشي از اين تابش فرار كرده و قابل رديابي مي گردد. اختر شناسان قبلا تابش ناشي از نقاط داغ را درست بيرون از سياهچاله رديابي كرده اند. آنها عقيده دارند كه اين تابشها پس زمينه اي را ترسيم مي كند كه شناسه و به عبارت ديگر سايه سياهچاله بر روي آن خودنمائي مي كند.به دليل اينكه فن آوري جهت روئيت اين سايه تا چند سال آينده امكان پذير نخواهد بود ، برادريك و آويل اوب از مركز اختر فيزيك هاروارد مدلي را طراحي كرده اند كه ظاهر اين سايه را پيش بيني مي كند.
نقطه داغ تابش به دور سياهچاله مي چرخد اما محققين نمي دانند كه آيا خود سياهچاله هم مي چرخد يا نه. بنابراين Broderick و Loeb دو حالت را ايجاد كردند : يكي سياهچاله بدون حركت و ديگري چرخش با حداكثر سرعت. در هر كدام از حالتها ، نقطه داغ بصورت يك حباب با رنگهاي رنگين كماني كه به دور يك صفحه آبي سخت مي چرخد نمايش داده مي شود. صفحه آبي نمايانگر صفحه پيوسته سياهچاله است كه ماده در آن جمع و داغ مي شود تا در نهايت به درون خود سياه چاله مكيده شود.برادريك مي گويد" مشاهده تمام وقايع تا لبه سياهچاله واقع در مركز كهكشان راه شيري يك رصد واقعا قابل ملاحظه است: چاله اي با قطر 10 ميليون مايل كه بيش از 25.000 سال نوري دور مي باشد. بمنظور روئيت اين سايه ، اختر شناسان به راديو تلسكوپي نياز دارند كه به بزرگي كره زمين باشد. يك چنين تلسكوپي كما بيش درتحقيقات استفاده مي شود. به جاي راديو تلسكوپي كه اندازه غول آساي آن امكان ساخت را غير ممكن مي كند ، اختر شناسان قرائتهاي مجموعه اي از تلسكوپهاي submillimeter سراسر قاره را ادغام خواهند كرد.
قبلا از اين روش كه interferometry ناميده مي شود براي مطالعه پرتوها و علائم طول موج بلند فضاي خارج استفاده شده است. اختر شناسان معتقدند كه بررسي علائم طول موج كوتاه مي تواند تصاويري با كيفيت بالا از ناحيه بيروني سياهچاله ايجاد كند. چاه گرانشي موجود در مركز كهكشان راه شيري بهترين هدف براي رصد با استفاده از interferometry مي باشد زيرا اين روش وسيع ترين منطقه از آسمان را براي رصد سياهچاله پوشش مي دهد. ادغام نتايج رصدهاي انجام شده توسط ابزارهاي فروسرخ مي تواند تصوير با كيفيت تري بوجود آورد.لينكولن گرين هيل (Lincoln Greenhill) از مركز اختر فيزيك هاروارد مي گويد: رصدهاي فرو سرخ و Submillimeter مكمل يكديگر هستند. ما مي بايد هر دو روش را براي بوجود آوردن با كيفيت ترين رصدها مورد استفاده قرار دهيم. اين تنها راهي است كه بتوان يك تصوير كامل از مركز كهكشاني بدست آورد." اما يك تصوير واضح و شفاف از اين سياهچاله تنها حسن شناسائي و رويت سايه آن نيست. اين داده ها در نهايت به اختر شناسان كمك خواهد كرد تا فرضيه نسبيت عام انيشتين را در ميان ميدان گرانشي شديدا قدرتمند يك سياهچاله مورد آزمايش قرار دهند.زمانيكه اختر شناسان به اين هدف نايل شوند ، اولين تصوير از سايه سياهچاله و صفحه يكنواخت درون آن به كتابهاي درسي راه خواهد يافت و نظريات ما در مورد گرانش گستره فضا- زمان كه قويا منحني تصور مي شود مورد آزمايش قرار خواهند گرفت.
-
ماده تاريك: نامرئي ، اسرار آميز و شايد غير واقعي
آيا ممكن است پديده اي به نام ماده تاريك وجود نداشته باشد؟
دانشمندان سالهاست به ما مي گويند كه كهكشانها به اندازه كافي ماده يكنواخت در درون خود ندارند تا از فاصله گرفتن آنها از هم جلوگيري كند. بنابراين مي بايد توده اي از " ماده تاريك" نامرئي در هر كدام از كهكشانها سرگردان باشد. اما ماده تاريك هيچوقت بصورت مستقيم شناسائي و مشاهده نشده و هيچ كس نمي داند كه ماهيت اين ماده چيست. برخي از دانشمندان همچنان نسبت به وجود آن شك دارند و از نظر يك مبتدي نيز اين پديده يك ايده احمقانه است.
اكنون ، يك تحقيق اينگونه مطرح ميكند كه ممكن است پديده اي به نام ماده تاريك وجود نداشته باشد.
فرد كوپر استاك (Fred Cooperstock) از دانشگاه ويكتوريا مي گويد " تئوري نسبيت عمومي انيشتن مي تواند يكپارچگي كهكشانهاي مجزا شامل كهكشان راه شيري را توضيح دهد. اين تفكر بدين صورت مي باشد:
قوانين فيزيك نيوتن توضيح مي دهند كه چرا منظومه شمسي از هم فاصله نميگيرد. اما سياره ها در طرح كلي گرانشي ناچيز مي باشند: خورشيد با داشتن 99.86 درصد از كل جرم ، فرمانروا كل است.قرنهاست كه همين قوانين فيزيكي نيوتن در مورد كهكشانها اعمال شد و چرخش ستاره ها قابل توضيح نبود. بنابراين ماده تاريك ابداع شد تا به اين فرضيه كمك كند. كوپر استاك مي گويد" اما يك كهكشان با منظومه شمسي بسيار متفاوت است. تمركز تمامي ماده – ستاره ها ، سياهچاله ها ، گاز و غبار – بطور جمعي گرانش كهكشاني را شكل مي دهند. حتي يك سياهچاله در مركز يك كهكشان نوعا كمتر از يك درصد جرم كل كهكشان را تشكيل مي دهد.
كاپر استاك به SPACE.com مي گويد" بر خلاف منظومه شمسي ، گرانش كل كهكشان " حركت كهكشان را تغذيه مي كند".
تفكر بوجود آورنده اين استدلال كمي پيچيده است ، ولي يه اينگونه توضيح داده مي شود:
وي مي گويد" ما در مورد كهكشانهاي دوار مشاهده مي كنيم كه فرضيه نسبيت عام پتانسيل بسيار مهمي فراهم مي آورد كه با چگالي ماده كهكشاني بصورت "غير خطي" ('nonlinear') مرتبط مي باشد. اين بر خلاف فيزيك نيوتني است". اين تاثير غير خطي قبلا ديده شده بود. وي اضافه مي كند " نكته جالب اين است كه اين موضوع براي حركت چرخشي مداوم و ساده تر تحت گرانش در يك كهكشان هم صادق است". نتيجه: وي ادامه مي دهد كه حركت ستارگان در كهكشان " تحت معادلات نسبيت عام قابل توضيح مي باشند. بدين ترتيب نيازي به هاله هاي عظيم پديده اي غير ملموس و ناشناخته به نام " ماده تاريك" كه هيچ كس نمي تواند آن را توضيح دهد نمي باشد. درصد كوچكي از چيزي كه بعنوان ماده تاريك فرض مي شود از ستاره هاي سوخته تشكيل شده كه به سختي ديده مي شوند. پيش بيني ها در مورد اينكه چه مقدار از اين ماده وجود دارد تغيير نخواهد كرد.وي مي گويد " همچنين ، اين نظريه جديد هنوز چگونگي گرد آمدن خوشه هاي كهكشاني بزرگ را توضيح نمي دهد. با اين حال ممكن است تحقيقات بيشتر توسط نظريه پردازان ديگر اين مشكل را حل كند". اين آناليز جديد براي مجله فيزيك نجومي ارسال شده كه مي بايد توسط ساير دانشمندان بررسي گردد.
اما در صورتيكه اين فرضيه درست باشد ، چه پيش خواهد آمد؟
كوپر استاك مي گويد" در اين صورت ، اين فرضيه حدود 25 درصد از جرم كيهان را حذف خواهد كرد كه منجر به طرح نهائي كاهش وزن خواهد شد".
-
سیاهچاله های نامرئی و فوق سنگين
يافته هاي جديد اسپيتزر از كهشانهاي نا مرئي و فوق سنگين
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
این سیاهچاله ها تقریبا" نامرئی هستند و حتی برای مشاهده ی آنها از تصویرهایی عمیق که در طول موج های مختلف گرفته شده است استفاده شده است . دکتر مارک دیکسون از رصدخانه ملی نجوم نوری تاکسون که در واقع خود بازرس اصلی این مشاهدات است گفت : این تصاویر اسپیتزر که جنبه مافوق عمیقی دارند دیدن اجرام را در فضا و زمان کاملا" آسان کرده است .
جاهایی که بیشتر فاصله های کهکشانی کاذب است . از این گذشته ما اجرامی را به عینه مشاهده می کنیم که عملا" نامرئی هستند . اما تلسکوپ پرتوی ایکس چاندرا و تلسکوپ فضایی هابل از پیش در مورد وجود این اجرام اشاره هایی کرده اند .
هفت جرم یافت شده توسط اسپیتزر ممکن است عضو جمعیت مفقودی از سیاهچاله های فوق سنگین باشد که فوق العاده نیرومند و نورانی هستند و در هسته کهکشان های اکتیو نزدیک ما قرار دارند . این یافته ها کاملا" با حساسیت پرتوی ایکس کشف شده اند . یعنی در واقع پرتوی ایکس عمیق ترین منابع یافته شده است . این یافته ها توسط داده های سه تلسکوپ بزرگ ناسا یعنی تلسکوپ فضایی چاندرا و تلسکوپ فضایی هابل و تلسکوپ فضایی اسپیتزر به دست آمده اند . هریک از این رصدخانه های فضایی در طول موج خاصی به مشاهده می پردازند . چاندرا در طول موج پرتو ایکس به کاوش می پردازد و هابل در طول موج طیف مرئی کار می کند ، همچنین اسپیتزر در طول موج فروسرخ به مطالعه می پردازد . این تلسکوپ ها اطلاعات زیادی از هریک از ابزار های خود به ارمغان می آورند . همهی این تلسکوپ فاصله ای بیش از 13 میلیارد سال نوری را در جهان رؤیت کرده اند . همه ی آنها تکه ای از آسمان جنوبی که بیشتر از 10000 کهکشان دارد را در طرحی هماهنگ مورد بررسی قرار داده اند . این پروژه به طرح تلسکوپ های بزرگ پیمایش منابع عمیق که اختصارا" GOODS می خوانند معروف است.
تصاویر چاندرا بیش از 200 منبع پرتو ایکس را کشف کرده است و دانشمندان بر این باورند که آنها سیاهچاله فوق سنگین در مرکز کهکشان های جوان هستند . این اشعه ی ایکس حاصل فروافتادن گازهای میان ستاره ای بسیار داغ در سیاهچاله هستند . دوربین پیشرفته هابل به بررسی کهکشان هایی می پردازد که تقریبا" در گرداگرد آنها منابع اشعه ی ایکس سیاهچاله ای وجود دارد . هرچند که هفت منبع پرتو ایکس اسرار آمیز باقی مانده در کهکشان های نوری وجود نداشت . دکتر آنتون کوکموئر از موسسه تلسکوپ های فضایی بالتیمور گفت یافته های این منابع سه احتمال چشمگیر برای منشأشان دارد . ممکن است کهکشان های دور این سیاهچاله ها در ابری ضخیم از غبار پنهان باشند که تمام نور را جذب می کند یا اینکه ممکن از حاوی تعداد زیادی ستاره ی سرخ بسیار پیر باشند یا اینکه تعدادی فاصله ی زیادی از سیاهچاله های مشاهده شده داشته باشند ، شاید در حدود 13 میلیارد سال نوری . در مورد تمام نورشان به طول موج های بسیار بلند فروسرخ تغییر مکان می دهد البته به همراه انبساط جهان . دانشمندان مشتاقانه منتظر هستند که تصویر های اسپیتزر معماهای آنها را حل کند. زیرا اسپیتزر در طول موج فروسرخ رصد می کند و این صد برابر بلند تر از تحقیقات هابل در طول موج خود است . این امکان هم وجود دارد که اسپیتزر بتواند به طرز دیگری اجرام نامرئی را مشاهده کند . به راستی نخستین تصاویر اسپیتزر از این اجرام که در این سالها کسب شده است ، در واقع خبرچینی فروسرخ از نور ساطع شده گروه کهکشان هایی است که سیاهچاله های اطراف آن پرتو ایکس تولید می کنند .
سه کهکشان کوکموئر در پرتو فروسرخ بی اندازه قرمز و نورانی هستند . داده های اسپیتزر با تصویر های جدیدی که در طول موج فروسرخ از تلسکوپ های رصدخانه ی جنوبی اروپا گرفته شده ، نشان می دهند که کهکشان های دور این سیاهچاله ها می توانند توسط غبار تیره باشند . تعداد دیگری از این اجرام هرچند رنگ های کاملا" متفاوت دارند ، حتی بیشتر چشمگیر نیز هستند . دکتر دیکسون گفت : رنگ آنها ممکن است با فاصله های بیشتر این اجرام سازگار باشد . هشدار دیگری می گوید که ممکن است مشاهدات اسپیتزر در سال های بعد ما را در تأئید نوع دیگری از این اجرام کمک کند . تابش کهکشان های پیر در فروسرخ : دکتر هوجینگ یان از موسسه تکنولوژی واقع در کالیفرنیا گفت : در دیگر داده های یکسان اسپیتزر 17 کهکشان غیر عادی که در میدان های فوق عمیق هابل مشاهده شده اند مورد بررسی قرار می گیرد . این تکه کوچک از آسمان در منطقه ی GOODS به تازگی هدف تصویرهای نوری هابل با دوربین پیشرفته اش بوده است . تصاویر نوری میدان عمیق در مارچ 2004 انتشار یافتند که پنج برابر ضعیف تر از منطقه ی GOODS هابل بودند . با این وجود اسپیتزر دو تا از هفده تا را برگزید که در نور مرئی کاملا" نامرئی بودند . در صورتی که بقیه کمی مشخص هستند . یان کهکشان هایی را جستجو می کند که دائما" در طول موج های بلند نورانی اند و به نظر می آید که از خویشاوندان خویش فاصله بیشتری دارند بنابراین ما آنها را اجرام بی اندازه سرخ می خوانیم . این تشخیص های جدید اسپیتزر از این اجرام فاصله های کاذب دورتری را در زمان نمایان می سازد زمانی که جهان تنها دو میلیارد سال سن داشت . یان گفت : این اجرام می توانند باقیمانده نخستین ستارگان باشند که در نخستین فرم کهکشان ها پای به صحنه گذاشتند . بیشتر کهکشان هایی که ما امروز مشاهده می کنیم ستاره هایشان به تدریج دوره زمانی طولانی را گذرانده اند . اما این هفده جرم به نظر می آید که شاید متعلق به قبل از زمان باشند و یا اینکه تقریبا" هم سن جهان باشند . یان گفت : شاید اگر ما آنها را به صورت مستقیم می دیدیم به این موضوع می رسیدیم که فرزند نخستین ستاره ها هستند . مشاهدات عمیق تر اسپیتزر در طول موج های بلند تر که طرح سال های بعد آن است تصمیم دارد تا بداند که آیا این اجرام قرمز هستند زیرا که پیر هستند و یا اینکه قرمز هستند زیرا نوع جدیدی از ستاره های اکتیو اند که در غبار مفقود شده اند . سیاهچاله ها در اختفا : با استفاده از داده های هابل و چاندرا تیم مگ آری پیشنهاد می کند که تجمع سیاهچاله های مخفی در طول موج مرئی حتی در نزدیک ترین جای جهان است . این سیاهچاله های مخفی تا مدتی قبل در فاصله های دور برخلاف تئوری های مشاهده جستجو می شدند . آنها گم بودند زیرا داده های پرتوی مرئی تیره و تار است درست شبیه کهکشان های معمولی و کم نور . آری گفت : با داده های جدید اسپیتزر در این زمینه اجرام فاصله دار به راحتی مرئی هستند . حساسیت زیاد دوربین فروسرخ اسپیتزر آن را چاندرا ملحق می کند . این بدان معنا است که حالا جستجوی همه ی سیاهچاله هایی که توسط بلعیدن گاز انرژی خود را به دست می آورند ممکن است . تیم آری به توسط رصدخانه به شمارش سیاهچال های فوق سنگینی می پردازد که در دو تا پنج میلیارد سال بعد از بیگ بنگ پدید آمدند . بیشتر این هسته های فعال کهکشانی در غبار پنهان هستند که در واقع نور و کمی پرتو ایکس را جذب کرده و در عوض مقداری پرتو فروسرخ پرقدرت ساطع می کنند . اسپیتزر به تحقیق در منطقه ی GOODS پرداخته جایی که شاید سه چهارم هسته ی کهکشان های به راستی تیره و تار بوده است .
-
"محور شيطان"
"محور شيطان" ممكن است ايده گستره كيهاني را تغيير شكل دهد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
مشاهده يك الگوي اسرار آميز در زمينه ريزموج كيهاني (cosmic microwave background) نه تنها باعث شگفتي برخي فيزيكدانان شده بلكه تا حدودي اين زمينه را بعنوان شالوده اصلي تئوري انفجار بزرگ در ميان اين دانشمندان زير سئوال برده است. زمينه ريز موج كيهاني پس تاب ضعيف انفجار بزرگ فرض مي شود.
اما ممكن است كه توضيح ساده تري براي اين الگو وجود داشته باشد: كريس ويل (Chris vale) از دانشگاه كاليفرنيا مي گويد" اين الگو ممكن است ناشي از گرانش حاصل از تمركز عظيم كهكشانها در كيهان باشد".
اين الگو كه جاو ماگويجو (João Magueijo) كيهان شناس كالج سلطنتي لندن آن را "محور شيطان" ناميده در نقشه زمينه ريز موج ويلكينسون ناسا نيز ظاهر مي شود.
-
سنگ بناي سيارات
تلسكوپ فضايي اسپيتزر ناسا براي اولين بار مواد بنياني بوجود آورنده سياره ها را در اطراف كوتوله هاي قهواي رديابي كرد .
تلسكوپ فضايي اسپيتزر ناسا براي اولين بار مواد بنياني بوجود آورنده سياره ها را در اطراف كوتوله هاي قهواي رديابي كرد كه احتمال مي دهد اين ستاره هاي سوخته دستخوش همين پروسه تشكيل سياره شده اند.تاكنون اين مواد ميكروسكوپي و بلوري كه نهايتا بعد از برخورد با يكديگر سياره ها را شكل مي دهند فقط در اطراف ستاره ها و ستاره هاي دنباله دار ديده مي شدند. تلسكوپ فضائي اسپيتزر به تازگي بلورها و ذرات غبار بسيار ريزي را مشاهده كرده كه دورتا دور پنج كوتوله قهوه اي واقع در 520 سال نوري از مجمع الكواكب Chamaeleon مي چرخند. تصور مي رود اين بلورهاكه از يك ماده معدني سبز تشكيل شده و در كره زمين هم به نام زبر جد (olivine) وجود دارند عناصر بنيادي بوجود آورنده سيارات مي باشند. كوتوله هاي قهوه اي مانند ستاره ها از ابرهاي غليظ گاز و غبار بوجود مي آيند. اما تحت وزن خود دچار رمبش شده و پسرعموهاي پيرتر و كم نورتر ستاره ها در نظر گرفته مي شوند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
دانيل آپاي (Daniel Apai) يكي از اختر شناسان دانشگاه آريزونا مي گويد" ما در حال يادگيري اين مورد هستيم كه مراحل تشكيل سياره ها از آنچه كه قبلا تصور مي شد پيچيده تر مي باشد". اختر شناسان معتقدند كه سياره ها از صفحه هاي غبار گرداگرد ستاره هاي جوان و كوتوله هاي قهوه اي متولد مي شوند. نهايتا ذرات ايجاد كننده اين صفحات تبديل به بلور و با پيوستن به هم سياره ها را بوجود مي آورند.
-
ابرنواختروش !
یک گروه جستجوگر ابرنواخترهای دوردست، در بررسی جهان آغازین به موجود عجیبی مشابه ابرنواختر برخورد کردهاند که بههیچیک از ابرنواخترهای شناختهشده شباهتی ندارد
این جسم که اسفندماه سال گذشته در صورتفلکی عوا کشفشد، در نگاه اول شبیه بهیک ابرنواختر معمولی است؛ اما درخشندگی این شبهابرنواختر مدت بیشتری طول کشیده و طیف بدستآمده از آن کاملا غیرمعمول است. تصاویر دوربین پیشرفته نقشهبرداری تلسکوپ فضایی هابل نشان دادهاست یکصدروز طول کشیده تا این جسم به بیشینه درخشندگی خود برسد؛ درحالیکه در یک ابرنواختر معمولی فاصله زمانی بین انفجار و بیشینه درخشندگی تنها بیستروز است. هابل پیشاز آن یکبار در هفته دوم بهمنماه این نقطه از آسمان را رصد کردهبود، اما چیز خاصی ثبت نکرد. این بدان معنیاست که این جسم در طول سههفته دویستبار پرنورتر شدهاست
سحابی خرچنگ، سحابی برجامانده از انفجار یک ابرنواختر معمولی در فاصله شش هزار سال نوری زمین ( تصویر تزیینی است)
تصاویری که بهتازگی ازاین ناحیه گرفتهشده، نشان میدهد این شبهابرنواختر بهتازگی روند کمنورشدن خود را آغاز کردهاست. اما این تنها خاصیتش نیست . طیف بدستآمده از آن با هیچیک از اجرام نسبتا دور فهرست نقشهبرداری سراسری آسمان اسلون همخوانی ندارد و رنگش هم از زمان کشف تاکنون تغییری نکردهاست؛ این درحالیاست که پساز انفجار ابرنواخترهای معمولی، دما به سرعت تغییر میکند و درنتیجه رنگ ابرنواخترها هم تغییر میکند. انتقالبهسرخ محاسبهشده برای این جسم که میتواند فاصلهاش را مشخص کند، دقت مناسبی ندارد و اخترشناسان حتی شکدارند که اینجسم بیرون کهکشانمان قرار گرفتهباشد، هرچند که درون کهکشان هم جسمی را با این رفتارنمیشناسند. از سوی دیگر، صورت فلکی عوا بهدور از صفحه کهکشان راهشیری قرار دارد و بسیار خالی است.اگر قویترین خطوط طیفی این جسم را خطوط جذبی کلسیم درنظر بگیریم، انتقالبهسرخ آن 0.54 خواهدشد که معادل با فاصله 5.5 میلیارد سالنوری است. اما این جسم یکقدر روشنتر از درخشانترین ابرنواخترهای این فاصله است. هیچ نشانهای هم از وجود کهکشان میزبان در آن ناحیه دیده نمیشود.
حدسهای اخترشناسان هم نمیتواند تمام خصوصیات مشاهدهشده را ارضا کند. این جسم نه یک ستارهاست، نه یک ابرنواختر و نه یک اختروش. آیا این جسم در فاصله بسیار دوری از ما قرار دارد؟ اگر چنین بود، انبساط عالم سبب میشد انفجار ابرنواختری بهشکل نسبیتی کشیدهشود و بدینترتیب، رویداد بیستروزه یک ابرنواختر معمولی میتوانست بهشکل یک رویداد یکصدروزه با انتقالبهسرخ 4 دیدهشود؛ یعنی ابرنواختر در فاصله دوازدهمیلیارد سالنوری از ما قرار دارد و تنها یکونیم میلیارد سال پساز مهبانگ منفجر شدهاست. اما مشکل اینجا است که ستارگان جهان یکونیم میلیارد ساله عناصر سنگین بسیار اندکی داشتهاند و به شیوه دیگری منفجر میشدند؛ و این تازه غیر از درخشندگی بسیار بالای این ابرنواختر است.
تنها امید گروه اخترشناسان دانشگاه کالیفرنیا،برکلی این است که بتوانند دادههای جدیدتری بدست آورند. این شبهابرنواختر تا دوماهونیم دیگر از زمین دیده میشود و این، تنها فرصتیاست که برای بررسی این ابرنواختر با ابزارهای مختلف باقی ماندهاست. این گروه توانستهاست برای هفته آینده وقت رصد با یک تلسکوپ بزرگ را بدست آورد. آنها امیدوارند درطول اینمدت، طیف این جرم تحول پیدا کردهباشد و نشانههای آشنایی در آن پیدا شود. بدستآوردن طیف غیرمریی این جرم هم میتواند در شناسایی این جرم بسیار موثر باشد
-
گرفت تایتان و هلال زحل
فضاپیمای کاسینی در آخرین اطلاعات ارسالی، بازیهای حیرتانگیز نور و سایه را بهتصویر کشیدهاست. کاسینی اینروزها بهپشت زحل رفتهاست تا دنیای تاریک اینمنظومه را با ابزارهای حساس خود بررسیکند و دو تصویر زیر، بخشی از انبوه دادههای خام ارسالی این فضاپیما است که هیچ تنظیم و تغییری روی آنها انجام نشدهاست. تصاویر تحلیلشده سال آینده در بایگانی تصاویر فضایی ناسا دردسترس خواهدبود
تصویر اول از فاصله سهمیلیون و ششصدهزار کیلومتری قمر رهآ گرفته شدهاست و آنرا در حال پوشاندن تایتان، قمر بزرگ زحل نشان میدهد. رهآ با 1530 کیلومتر قطر، از اولین قمرهای شناختهشده زحل است. چنین منظرهای پیشازاین تنها در زمین دیده شدهبود، زمانی که لحظاتی بیشتر به اوج خورشیدگرفتگی کلی باقی نمانده و حلقهالماس تشکیل میشود
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تصویر دوم که اپیمتئوس را از فاصله چهارمیلیون کیلومتری هدف گرفتهاست، این قمر را مقابل هلال زحل و حلقههای بینظیر آن بهتصویر کشیدهاست. اپیمتئوس با قطر 115 کیلومتر، یازدهمین قمر زحل است که در این تصویر به شکل نقطهای روشن، بالاتر از مرکز تصویر و نزدیک به حلقهزحل ثبت شدهاست. از زمین هیچگاه نمیتوان زحل را بهشکل هلال دید، زیرا این شکل از درخشندگی ویژگی اجرامی است که بین زمین و خورشید قرار میگیرند، اما کاسینی در سایه زحل قرار گرفته و میتواند چنین هلال بزرگ و درخشانی را ببیند
-
سياهچاله گرسنه و لذت از خوراك ستاره اي
جزئيات بي نظير چرخش سهمگين ماده به سمت پائين مري يك سياه چاله غول آسا توسط تلسكوپ VLT رصد شده است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
▲ نور درخشان واقع در مركز توسط يك سياهچاله غول آسا كه مشغول بلعيدن محيط اطراف خود مي باشد ايجاد مي شود.
كهكشان (NGC 1097) در حدود 45 ميليون سال نوري از زمين فاصله دارد كه در مركز با نور نسبتا درخشاني نورافشاني مي كند. گمان مي رود كه اين نور سياهچاله اي است كه گاز و ستاره هاي مجاور را مي بلعد. اما تابش خيره كننده اين نور باعث شده كه جزئيات اين فعل و انفعالات در تصاوير ديده نشوند.اخترشناسان اكنون يكي از چهار تلسكوپ 8 متري VLT را مورد استفاده قرار داده اند تا از مواد در حال چرخش به سوي مركز اين كهكشان به روش نزديك به فرو قرمز (near-infrared) تصوير برداري كنند.آنها با پوشاندن نور درخشان اطراف سياهچاله با استفاده از روش تنظيم اپتيكي(adaptive optics) و سپس تصوير برداري از بازوهاي دوار موفق به رصد اين پديده شده اند. روش تنظيم اپتيكي براي برطرف كردن تاثير مات كننده اتمسفر زمين در تصاوير بكار مي رود.آلمودنا پريتو (Almudena Prieto) از موسسه ماكس پلانك فيزيك هسته اي هايدلبرگ آلمان كه مسئول اين تحقيق مي باشد مي گويد" احتمالا اين اولين باري است كه تصوير كاملي از پروسه انتقال ماده از بخش اصلي كهكشان به سمت انتهاي هسته گرفته شده است".
بازوهاي دوار ستاره ها و گاز به صورت خطهاي تاريك در اين تصوير فروسرخ از مركز كهكشان NGC 1097 ديده مي شوند.بيش از 300 منطقه كه در آنها ستاره ها شكل مي گيرند در سرتاسر حلقه گاز و غباري كه در اين تصوير از مزكر كهكشان NGC ديده مي شود پراكنده مي باشند. نور درخشان واقع در مركز توسط يك سياهچاله غول آسا كه مشغول بلعيدن محيط اطراف خود مي باشد ايجاد مي شود. اختر شناسان از بازوهاي حلزوني شكل كم نوري از ماده (به رنگ قرمز) در مركز كهكشان NGC 1097تصويربرداري كرده اند.
-
اسپیتزر و کهکشان های غبارآلود
تلسکوپ فصایی اسپیتزر متعلق به آژانس فضایی ایالات متحده ( ناسا ) از میان ذراتی همچون غبار گروهی از کهکشان های پنهان غول پیکر و نورانی را مشاهده کرد . این کهکشان ها از زمین 11 میلیارد سال نوری فاصله دارند .
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
این کهکشان های عجیب و غریب بیشترین روشنایی را در جهان قابل مشاهده دارند ، این روشنایی تقریبا" 10 ترلیون برابر خورشید است . اما این کهکشان ها از ما بسیار دور هستند ، خاصیت شکفت انگیزی آنها این است که در غبارها پنهان شده اند . با این حال چشمان بسیار حساس اسپیتزر که از وجود پرتوی فروسرخ بهره می برند ، این کهکشان ها را جستجو می کند .
دکتر دن ویدمن از دانشگاه کرنل گفت : ما اساسا" کهکشان هایی را مشاهده می کنیم که نامرئی هستند . در گذشته مأموریت هایی در زمینه ی فروسرخ وجود داشته است هرچند که این کهکشان ها بر آنها پوشیده بوده اند . ما باید انتظار می کشیدیم تا کهکشانی به اندازه ی کافی از ما فاصله داشته باشد تا آنها را مشاهده کنیم و حالا سؤال اینجا است :
همه ی این غبارها از کجا پای به عرصه ی وجود گذاشته اند ؟
پاسخ این کاملا" واضح نیست ؛ گفته می شود این غبارها از ستاره ها پس زده می شوند . ولی باز هم نمی دانیم که چطور این غبار ها به همه ی جای کهکشان ها وزیده می شوند و راه می یابند . دیگر رمز موجود ، تابش فوق العاده ی این کهکشان ها است . ستاره شناسان حدس می زنند این زاده های جدید از کوازارهای غبار آلود و غیر معمول باشند که در واقع نورانی ترین اجرام در جهان هستی می باشند و ممکن است در غبار خود را نمایان نسازند . کوازارها همانند لامپ های نورانی و غول پیکر در مرکز کهکشان ها هستند و نیرویی غول آسا و بارنکردنی دارند . ما می دانیم که ممکن است ستاره هایی همچون خورشید در همین غبارها رشد کرده باشند ، هر چند که واقعا" نمی دانیم . دکتر هاک از دانشگاه کرنل گفت : با مطالعه ی این کهکشان ها ما معتبرترین نظریه ها را در مورد تاریخ کهکشان خودمان و دیگر کهکشان ها را به دست می آوریم .
دانشمندان برای مشاهده ی نشانی از کهکشان های نامرئی از ابزاری از اسپیتزر که فوتومتر مالتی باند نام دارد استفاده می کنند . سپس تیم این تحیقیق هزار کهکشان را که در این داده ها نامرئی به نظر می رسیدند را با هم مقایسه کردند . این اطلاعات توسط رصدخانه ی ملی میدان گسترده یا همان واید ویلد به دست آمده است و سپس بررسی شده است . در این بررسی 31 کهکشان که فقط در تصویر های اسپیتزر به نظر می آمدند مشخص شدند . دکتر بول جانوزی که مأمور تحقیق در این رصدخانه است گفت : این منطقه ی وسیع ماه های زیادی از زمین مورد بررسی قرار گرفته بود . در واقع این کهکشان ها غباری همانند سوزنی در انبار کاه هستند . مشاهدات کاملتر و بیشتر که توسط طیف نگار فروسرخ اسپیتزر انجام شد حضور سیلیکات های غباری را در 17 تا از این 31 کهکشان را نشان داد . سیلیکات های غباری همچون دانه هایی خاک مانند هستند که در ساختمان تخته سنگ ها به کار رفته هستند البته اندکی کوچکتر هستند .
دکتر توماس سویفر که خود مدیر مرکز علمی اسپیتزر است گفت : سیلیکات های غباری که در دوره های نزدیک ما کشف شده اند بسیار مهم هستند . زیرا به فهم چگونگی اتفاق افتادن سیستم های سیاره ای در تکامل کهکشانی به ما کمک می کنند . گفتنی است که دکتر سویفر خود پروفسور فیزیک در موسسه تکنولوژی کالیفرنیا است . این سیلیکات ها غباری همچنین به ستاره شناسان کمک می کنند تا این موضوع را معین کنند که کهکشان های خیلی دور از زمین هستند . ما می توانیم از قسمتی از نوری که از کهکشان ها می آیند برای طیف نگار استفاده کنیم . پرفسور سویفر گفت : اگر ما نشان قابل شناختی از کانی هایی همانند سیلیکات ها داشتیم می توانستیم فاصله ی کهکشان را کشف کنیم . این گونه کهکشان ها بسیار پیر هستند و عمرشان به زمانی برمی گردد که جهان تنها سه میلیارد سال داشت که این سن حداقل یک چهارم سن کنونی آن است که در حدود 5/13 میلیارد سال است . کهکشان هایی که اینگونه در غبار هستند از دید زمین محصور بودند . نخستین بار در سال 1983 از طریق مشاهدات ماهواره ی فروسرخ آمریکایی اروپایی کشف شدند . بعدا" آژانس فضایی اروپا رصدخانه ی فضایی فرو سرخی به وجود آورد که تا حدی شبیه طرح قبلی بود . با این وجود وقتی اسپیتزر آمد به فرمانروایی پرداخت زیرا حساسیت آن حداقل 100 برابر نمونه ی قبلی بود . و حالا می تواند کهکشان های نامرئی را جستجو کند . JPL در کالیفرنیا مأموریت ادره ی این مأموریت های علمی را دارد . طیف نگار این تلسکوپ توسط شرکت هوا – فضای بال ساخته شده است فوتومتر مالتی باند آن نیز در شرکت مذکور ساخته شده و به بهره برداری رسیده است .
-
تصویری تماشایی از کهکشاني مارپیچی
تلسکوپ سوبارو موفق شد تصویری تماشایی از کهکشان مارپیچی NGC 2403 تهیه کند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
این کهکشان که در فاصله 10 میلیون سال نوری از ما قرار دارد از نوع Sc می باشد که دارای بازوهای باز و یک هسته کوچک است . جرم این کهکشان تقریبا یک دوم راه شیری است که مقدار فراوانی از آن را گاز هیدروژن خنثی تشکیل داده است. در بازو های مارپیچ این کهکشان ستاره های جوان در حال شکل گیری می باشند این مناطق در تصویر به صورت مناطق قرمز رنگی قابل تشخیص می باشد. در این تصویر خوشه های ستاره ای و همچنین سحابی های تاریک به سادگی قابل تفکیک هستند.NGC 2403 برای اولین بار نیست که مورد مطالعه قرار می گیرد بلکه ادوین هابل نیز برای آنکه نشان دهد کهکشان های دورتر ، سریعتر از ما دور می شوند از این کهکشان به عنوان دلیل خود استفاده کرد . این کهکشان همچنین گزینه ی خوبی برای نشان دادن وابستگی سرعت گردش کهکشان ها و نورانیت آنهاست . از این کهکشان همواره به عنوان موردی کاملا استاندارد برای مطالعات اختر فیزیکی استفاده شده است.دانشمندان عقیده دارند کهکشان های بزرگتر حاصل ادغام چندین کهکشان کوچک در گذشته هستند ، این ادغام می تواند نشانه ای عمیق بر هاله ی کهکشان گذاشته باشد.
بنا به مدارک پیشین دانشمندان حدس می زنند ستاره های جوانی در هاله NGC 2403 وجود داشته باشند ، ستاره شناسان قصد دارند با بررسی رنگ و نورانیت این ستاره ها از تصویر فوق به این سوال پاسخ دهند که آیا قطعا در گذشته چنین ادغامی برای NGC 2403 روی داده است یا نه .
-
ستاره هاي بزرگ مي توانند درنزديكي سياهچاله ها بوجود آيند
تصور مي رود يك صفحه گاز كه ستارهاي بزرگ درون آن شكل گرفته اند سياهچاله بسيار بزرگ اس جي آر (Sgr A) را احاطه كرده باشد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تصور مي رود يك صفحه گاز كه ستارهاي بزرگ درون آن شكل گرفته اند سياهچاله بسيار بزرگ اس جي آر (Sgr A) را احاطه كرده باشد. نتايج بدست آمده از رصدخانه چاندرا نشان مي دهند كه ستارها در اين ناحيه بوجود آمده اند نه اينكه در اين محل تجمع كرده اند.
اختر شناسان بر اين باورند كه سياهچاله بسيار بزرگ اس جي آر توسط يك صفحه گاز كه ستارهاي بزرگ درون آن شكل گرفته اند احاطه شده است.براي اولين بار ، اختر شناسان مشخص كرده اند كه ستاره هاي بزرگ مي توانند در نزديكي سياهچالهاي بسيار بزرگ ،نظير آنچه كه در مركز كهكشان راه شيري قرار دارد ، بوجود آيند.عقيده بر اين است ستاره هاي بزرگ كه 50 برابر حجيم تر از خورشيد مي باشند در اطراف سياهچاله كهكشان راه شيري وجود داشته باشند اما دليل اينكه چگونه اين ستاره به اين ناحيه راه يافته اند نامعلوم بود.تاد لاور (Tod Lauer) منجم رصدخانه اپتيكي ملي واقع در آريزونا كه قبلا در مورد ستاره هاي آبي اطراف يك سياهچاله در كهكشان آندرومدا مطالعه مي كرد مي گويد " اينكه چگونه يك سياهچاله با كهكشان گرداگرد آن در ارتباط است و با آن واكنش نشان مي دهد يك سؤال واقعا مهم مي باشد". اين اختر شناس به مجله نيو ساينتيست گفت "اولين حدس اين بوده كه ستارها نمي توانند در اطراف سياهچاله شكل بگيرند – گاز به اطراف راه مي بايد ولي يا بلعيده مي شود و يا به دور پرتاب مي گردد". در واقع اگر ستاره ها (آنگونه كه نتايج جديد نشان مي دهند) بتوانند در مجاورت آن شكل بگيرند ، اختر شناسان مي بايد فيزيك فعاليت و واكنش در هسته هاي تمامي كهكشانها را مورد بررسي مجدد قرار دهند".
محيط مادر و شكل دهنده
يك روش براي توضيح وجود ستاره ها حالتي است كه طي آن ستاره ها در فاصله اي نسبتا دور از سياهچاله (حداقل 32 سال نوري دورتر) يعني ناحيه اي كه گرانش سياهچاله ضعيف تر مي باشد شكل مي گيرند و سپس تا فاصله حدود 0،3 سال نوري به داخل كشيده مي شوند. در حالتي ديگر نيروي جاذبه بسيار بالاي سياهچاله كه به سادگي يك ستاره جوان را تكه تكه مي كند با گرانش صفحه غليظ گازي اطراف سياهچاله برابر مي شود. هر گونه " تكه" در اين گاز با متلاشي شدن تبديل به يك ستاره مي شود. براي اينكه اين حجم گازي موجود در ديسك بتواند در مقابل جاذبه ساهچاله مقاومت كند ، جرم آن مي بايد برابر با حداقل 10000 اجرام خورشيدي باشد. دو اختر شناس كه از رصدخانه اشعه ايكس چاندرا براي رصد سياهچاله بسيار بزرگ موجود در مركز كهكشان راه شيري موسوم به اس جي آر آ استفاده كردند اكنون نشان داده اند كه حالت دوم واقعي تر بنظر مي رسد.
شاهدي بر عدم وجود
اگر مدل حركت رو به درون درست باشد ، چاندرا بايد بتواند شواهد اشعه ايكس براي حدود يك ميليون ستاره جوان هم اندازه خورشيد نزديك به سياهچاله و تعداد بسيار كمتري از ستاره هاي بزرگتر را رديابي كند. ولي موضوع فقط اين نيست. سرگي ني ياكشين (Sergi Nayakshin) از دانشگاه لي سستر (Leicester) انگلستان كه اين تحقيق را بهمراه راشيد سوني ياو (Rashid Sunyaev) در مركز فيزيك ماكس پلانك در آلمان انجام مي داد اظهار مي دارد كه "عدم وجود چيزي كه انتظار آن مي رود به مهمي وجود چيزي است كه انتظار آن نمي رود". به جاي ستاره هاي كم جرم رصد خانه هاي فرا قرمز پيشين حدود 100 ستاره جوان و بسيار بزرگ نزديك به سياه چاله را نشان مي داند.دليل اينكه چرا بنظر مي رسد ستاره هاي كوچكتر در فاصله اي نسبتا دور از سياهچاله تشكيل مي شوند اما فقط ستاره هاي بزرگتر در فاصله نزديك به آن شكل مي گيرند روشن نمي باشد. نياكشين حدس مي زند كه تششع و بادهاي قوي ستاره هاي بسيار بزرگ باعث ايجاد محيطي مي شود كه مانع رشد ستاره هاي كوچك مي گردد. ستاره هاي بزرگ دوره زندگي بسيار طولاني ندارند (براي مدت طولاني دوام نمي آورند) بلكه به سرعت به سوي مرگ خود در انفجارهاي ابر نواختري حركت مي كنند. اين امر باعث فورانهاي نسبتا سنگين عناصري از قبيل اكسيژن مي گردد كه ممكن است دليل وجود عناصر سنگين تر رصد شده قبلي در اطراف صفحات اطراف سياهچاله باشد.
-
دنباله دارها، گلوله هاي يخي در منظومه شمسي
با برخورد (Deep Impact) با دنباله دار (Temple 1) ديدگاه دانشمندان نسبت به ساختار دنباله دار ها تغيير پيدا كرد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
ديدگاه و تصورات سنتي در مورد دنباله دار ها چنين بوده كه در ساختار اين اجرام آسماني مقادير زيادي يخ وجود دارد كه توسط گرد و غبار پوشيده شده اند. و به همين دليل به دنباله دار ها "گلوله يخي كثيف" مي گويند چرا كه مقداري گرد و غبار قاطي يخ شده است. كه اين گرد و غبار ها در حين حركت دنباله دار در منظومه شمسي، در سطح آن پراكنده مي شوند. اما پس از برخورد (Deep Impact) با دنباله دار (Temple 1) ديدگاه دانشمندان نسبت به ساختار دنباله دار ها تغيير پيدا كرد. در آن برخورد، مقدار بيشتري گرد و غبار نسبت به قطرات آب در فضا پراكنده شدند. و اين نشان مي دهد كه بخش اعظمي از اين دنباله دار از سنگ و گرد و غبار تشكيل شده است كه توسط يخ به هم نگه داشته شده اند. اين برخورد به قدري براي دانشمندان ارزشمند بود كه از حداكثر وسايل موجود براي رصد آن استفاده كردند. زيرا اين دنباله دارها كه در منظومه شمسي زنداني شده اند، به دليل اينكه در سطح آن ها هيچ گونه فرسايشي رخ نداده، مي توانند مدارك و شواهدي را از اوايل شكل گيري منظومه شمسي در اختيار ما قرار دهند.
-
رسوب زمان در صورتک خندان
رسوب زمان در صورتک خندان
این دو تصویر، نمای سنگهای رسوبی را در دو فصل مختلف از سال نشان میدهد. تصویر سمتراست در تابستان گرفته شده و یک گردباد مریخی در آن دیده میشود. عرض هر تصویر نزدیک به چهار کیلومتر است
پایینتر از دهان این گودال، تپهای از سنگهای لایهای تشکیل شدهاست که پشتههایی از شنهای روان تاریک روی آنرا فرا گرفتهاند. دوربین زاویهبسته مدارگرد توانستهاست بخشی از این سنگهای رسوبی را که از زیر شنهای روان بیرون زدهاند، بهتصویر بکشد. در پایینترین بخش این تپه، لایههای بارها از روی یکدیگر عبور کردهاند. هریک از این عبورها نشاندهنده دورهای است که فرآیند رسوبکردن این مواد متوقف و فرسایش آغاز شدهاست. پساز هر فرسایش، فرآیندهای رسوبی جدیدی روی دادهاست و لایههای تازهتری از مواد دانهریز ایجاد شدهاست. آنچه مبهم است، اینکه آیا این مواد رسوبی را باد تهنشین کردهاست یا آب؟ خطوط ساحلی روی لایهها یادآور الگوی سطح رملهایی است که همراه باد جابجا میشوند، اما این عوارض بسیار بزرگتر از بافتیاست که در تپههای شنی دیده میشود
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تصویر دیگر، نمای سهبعدی بخشی از این لایههای رسوبی را نشان میدهد که از ترکیب دو تصویر از زاویههای مختلف تهیه شدهاست. برای دیدن این تصویر، باید از یک عینک سهبعدی استفاده کرد. کافی است دو طلق آبی و قرمز، بهاندازهای که روی چشم را بگیرد، تهیه کرد؛ طلق قرمز را روی چشم چپ و طلق آبی را روی چشم راست گذاشت و بهتصویر نگاه کرد. جهتگیری مدارگرد نقشهبردار سراسری مریخ در این دو تصویر با تصایر بالا متفاوت است و از اینرو جهتهای جغرافیایی این تصویر با تصاویر بالا متفاوت است. این تصویر محدودهای بهطول 7.3 کیلومتر را پوشش دادهاست.
-
رمز سیاهچاله ها با ابر کامپیوترها گشوده شد
ابر کامپیوترهای پیشرفته برنامه ی فوق العاده ای برای شبیه سازی جت های انرژی که از سیاهچاله ها فوران می کنند را دارا هستند . بیشتر این اجرام عجیب ترین و قدرتمندترین اجسام در جهان هستند .
این پژوهش به ما کمک می کند تا راز چرخش سیاهچاله ها را بگشائیم و هم چنین در تأیید این نظریه که این اجسام توان خروجی دارند به ما کمک می کنند . این مطالب توسط دکتر دیوید مایر که یک متخصص فیزیک نجومی درJPL است گفته شده است . این مؤسسه در کالیفرنیا واقع شده است . سرپرست این تیم تحقیقاتی دکتر شینجی کاید از دانشگاه تویوما ژاپن است .
سیاهچاله ها اجرامی فوق العاده چگال و قدرتمند هستند و هیچ چیز حتی نور قادر به گریز از میدان آنها نیست
یک سیاهچاله ماده و ستاره هایی را که به محدوده ی آن نزدیک شده است به طور حریصانه ای می بلعد . این اجرام زمانی پدید می آیند که ستاره ای در خود فروریزد و بمیرد . راه دیگر پدید آمدن آنها این است که ستاره ها و سیاهچاله در مرکز کهکشانی همانند راه شیری در یکدیگر فروریزند . سیاهچاله ای بزرگ پدید آورند . هر دو نوع این سیاهچاله ها می توانند با سرعت بسیار زیاد بچرخند و به همراه خودشان فضای اطرافشان را بکشند . زمانی که ماده ی بیشتری در سیاهچاله فرومی افتد کشش آن سرعت می گیرد . ستاره شناسان مدرک محکمی مبنی بر وجود آنها دارند ، آنها از روی جت های پس زده شده و یا امواج رادیویی مانند X این اجرام شناسایی می کنند . هرچند آنها نمی توانند به طور مستقیم آنها را مشاهده کنند . مایر در ادامه نتایج خود افزود : ما نمی توانیم به سیاهچاله ها سفر کنیم و همچنین نمی توانیم نمونه ی آنها را در آزمایشگاه بسازیم ؛ بنابراین ما از ابر کامپیوتر ها استفاده می کنیم ، این شبیه سازی همانند پیشگویی وضع هوا است ، در این حالت انیمیشن های کامپیوتری آفریده می شوند که وضعیت حرکت هوا را پیشگویی می کنند . این پیش بینی ها مبنی بر داده های ماهواره ها و اطلاعات ما از آتمسفر زمین و همچنین گرانش زمین و اثر آن مشخص می شود . در بیشتر اوقات دانشمندان داده ها را در زمینه ی چرخش پلاسما در سیاهچاله با اطلاعات در زمینه میدان گرانشی و میدان مغناطیسی و اثر آنها ترکیب می کنند . دکتر کاید گفت ما نمونه ای از چرخش سیاهچاله ها را با پلاسمای مغناطیسی فروافتاده در آن در دست داریم ، در نمونه شبیه سازی شده توسط ما میدان مغناطیسی انرژی حاصل از چرخش سیاهچاله را مهار می کند . در این مورد جت های خالص انرژی الکترومغناطیسی بیرون رانده شده است که مکان خروج قسمت بالایی قطب های شمال و جنوب سیاهچاله هستند . قدرت اینها برابر توان خورشید در ده میلیارد و سپس جمع یک میلیون با آنها است . پدیده جت توسط پروفسور راجر بلن فورد از مؤسسه تکنولوژی کالیفرنیا و همکارش رومان ازمجیک در دهه ی 1970 پیش بینی شد . کامپیوترهای جدید این پدیده را تأیید می کنند . دانشمندان بر این عقیده بودند که سیاهچاله های بزرگ که جرمی در حدود یک یا چندین میلیارد برابر خورشید دارند این جت را ساطع می کنند . در دهه ی 1990 این مطلب نیز روشن شد که بسیاری از سیاهچاله های کوچک واقع در سیستم های دوتایی نیز این گونه جت ها را پس می زنند . تیم این عملیات علاوه بر مایر و کاید کسانی از جمله دکتر کینوزری شیباتا از دانشگاه کیوتو و دکتر تاکاهیرو کیودا از رصدخانه نجومی مینیکا بودند .
-
قمر سیاره دهم کشف شد.
هنوز مدت زیادی از کشف بزرگترین جرم کمربند کویپر نمی گذرد که اختر شناسان موفق به کشف قمر آن شدند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
مایکل براون کاشف سیاره دهم و همکارانش در 10 سپتامبر با استفاده از تلسکوپ کک 2 موفق شدند جرمی را پیدا کنند که به دور 2003 UB313 می چرخد اما هنوز موفق به کشف مدار آن نشدند .تلسکوپ فضایی هابل قرار است در نوامبر و دسامبر امسال در اختیار این تیم قرار بگیرد تا مدار و فاصله این قمر از سیاره دهم تعیین شود . براون امیدوار است تا ژانویه سال آینده تمامی فاکتور های اساسی مربوط به این قمر را پیدا کند. این قمر 100 برابر از کمنور تر از 2003 UB313 می باشد و در قدر 24 می درخشد دانشمندان احتمال می دهند ایم قمر 270 کیلومتر قطر داشته باشد .این قمر می تواند کمک زیادی در محاسبه جرم سیاره دهم به اختر شناسان بکند.
-
تاييد كشف دورترين كهكشان عالم
ناسا پس از چند ماه بررسي يافته دكتر بهرام مبشر كيهان شناس برجسته ايراني را در خصوص مشاهده دورترين كهكشان عالم پذيرفت.
گفتوگوي ايسنابادكترمبشر كاشف دورترين كهكشان جهان
اين كشف بزرگ كيهانشناسي كه به سرپرستي دكتر بهرام مبشر، كيهانشناس ايراني و نماينده سازمان فضايي اروپا (ESA) در موسسه تلسكوپ فضايي هابل ناسا صورت گرفته، بازتاب وسيعي در رسانهها و مجامع علمي جهان داشته است. اگرچه به دليل اهميت فوقالعاده و تاثير آن بر نظريههاي موجود كيهانشناسي پيش از تاييد نيز در ماههاي اخير به شدت مورد توجه محافل علمي جهان قرار گرفته است.
بررسي اين كهكشان غولپيكر دوردست كه در رسانهها به عنوان كهكشان «Big baby» از آن ياد شده، اطلاعات بسيار با ارزشي را درباره شكلگيري كهكشانها در ابتداي تشكيل جهان در اختيار دانشمندان قرار ميدهد ولي نكته اصلي درباره اين كهكشان، جرم آن - تقريبا به اندازه كهكشان راه شيري - است زيرا شكلگيري كهكشاني با چنين جرمي در ابتداي تشكيل جهان - به فاصله تنها چند صد ميليون سال از انجار بزرگ - با بسياري از نظريههاي موجود كيهانشناسي درباره روند تشكيل و تحولات جهان در تضاد است.
دكتر بهرام مبشر كه در حال حاضر براي شركت در كنفرانسي علمي در آمستردام هلند به سر ميبرد روز جمعه در گفتوگويي تلفني با خبرنگار «علمي» خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) درباره علت تاخير در اعلام رسمي اين كشف از سوي ناسا و اسا گفت: با اين كه اين كشف ماهها پيش صورت گرفت ولي بايد مطالعات بيشتر و دقيقتري انجام شده و مشاهداتي نيز از روي زمين صورت ميگرفت تا اطمينان لازم در اين زمينه حاصل شود زيرا اگر اين كشف درست باشد - كه در حال حاضر تا حد بيشتري اطمينان يافتهايم - بسياري از تئوريهاي كيهانشناسي زيرسوال ميرود. اين كهكشان با بررسي دقيق تصوير «فراژرف» هابل - ژرفترين تصوير تهيه شده از جهان - و با كمك آشكارساز مادون قرمز هابل و تلسكوپ فضايي «اسپيتزر» صورت گرفته است.
اين كيهان شناس ايراني در ادامه درباره تصوير «فراژرف» هابل كه عميقترين تصوير از جهان بوده و با مشاركت مستقيم وي تهيه شده است، اظهار داشت: اين تصوير كه ژرفترين نگاه بشر به جهان و سرآغاز آن بوده و در مدتي حدود يك سال تهيه شده است، دهها هزار كهكشان كوچك و بزرگ را در سطح كوچكي از فضاي لايتناهي به تصوير كشيده شده است. اين تصوير امكان مطالعه دورترين كهكشانهايي را كه در ابتداي جهان شكل گرفتهاند را فراهم كرده و اطلاعات جديدي را درباره نحوه شكلگيري جهان در اختيار ما قرار داده كه برخي نظريات پذيرفته شده كيهان شناسي را به چالش كشيده و ميتواند پايه نظريات جديدي پيرامون روند تكوين كيهان باشد
دكتر مبشر در ادامه در پاسخ به اين سوال كه آيا احتمال كشف كهكشاني دورتر طي بررسيهاي كيهانشناسي اخير وجود دارد يا نه، اين احتمال را تاييد و به طرح تصوير فراژرف دوم اشاره كرد كه از چند ماه پيش در نمايي نزديك به تصوير فراژرف موجود در حال تهيه بوده و پيشبيني ميشود كه تا تابستان سال آينده به پايان برسد.
وي هدف از تهيه اين تصوير را دستيابي به نمايي گستردهتر از كهكشانهاي اوليه و بررسي دقيقتر تحولات كيهان در آغاز جهان عنوان كرد و اظهار داشت: در حال حاضر امكان تهيه تصويري با عمق بيشتر هم وجود دارد ولي با توجه به اين كه انجام مشاهدات آن زمان زيادي را از تلسكوپ فضايي هابل ميگيرد دانشمندان ترجيح ميدهند كه تهيه چنين تصاوير فوقالعاده عميقي را به بهرهبرداري تلسكوپ «جيمز وب» موكول كنند.
گفتني است، دكتر بهرام مبشر كه در سال 1337 در تهران متولد شده، ديپلم رياضي را از دبيرستان البرز و ليسانس فيزيك را از مدرسه عالي پارس دريافت كرده و سپس به انگلستان رفته و تحصيلات فوق ليسانس و دكتري خود را در رشته كيهانشناسي مشاهداتي در دانشگاه «دورهام» انگلستان پشت سر گذاشته است.
وي پس از دريافت درجه فوقليسانس مهندسي اپتوالكترونيك و ديپلم مهندسي ميكروويو از دانشگاه لندن، مدت هشت سال در اين دانشگاه (كالج سلطنتي) به تدريس و تحقيق اشتغال داشته و از چند سال قبل در انستيتو تلسكوپ فضايي هابل در ناسا فعاليت دارد.
دكتر مبشر در حال حاضر نماينده سازمان فضايي اروپا (ESA) در ناسا و از دانشمندان مسئول آشكارساز nikmouse تلسكوپ فضايي هابل است.
------------------------------------------------------------------------------------------
تیمهای تلسکوپ های فضایی Spitzer و Hubble قدمی تاره برای شناخت یک بچه کهکشان در عالم نوزراد برداشتند.
دو تا از بزرگترین رصدخانه های ناسا یعنی تلسکوپ های فضایی هابل و اسپیتزر یک کهکشان فوق العاده پرجرم را در فضا شناسایی کردند که در دورترین فاصله هایی که تاکنون شناخته شده است رصد شده اند . این از آن جهت برای اخترشناسان تعجب آور بود که اولین کهکشان ها در عالم عرفاً این گمان را به یدک می کشند که این توده های ستاره ای بسیار کوچکتر از آن هستند که پس از چندی با یکدیگر برخورد کنند و پدید آور کهکشان های بزرگتری چون راه شیری ما باشند .
دو تا از بزرگترین رصدخانه های ناسا یعنی تلسکوپ های فضایی هابل و اسپیتزر یک کهکشان فوق العاده پرجرم را در فضا شناسایی کردند که در دورترین فاصله هایی که تاکنون شناخته شده است رصد شده اند . این از آن جهت برای اخترشناسان تعجب آور بود که اولین کهکشان ها در عالم عرفاً این گمان را به یدک می کشند که این توده های ستاره ای بسیار کوچکتر از آن هستند که پس از چندی با یکدیگر برخورد کنند و پدید آور کهکشان های بزرگتری چون راه شیری ما باشند .
درخشندگی نسبی ابن کهکشان در طول موج های مختلف با نظریه انبساط عالم به خوبی توافق دارد و به اخترشناسان اجازه میدهد تا با استفاده از سایر روشها فاصله را با تقریب مناسبی تخمین بزنند آنها در این زمان همچنیین می توانند تصویری از پیشروی کهکشان چه از نظر جرم ویا سن ستارگان بدست آورند . این تیم همچنان تلاش می کنند تا فاصله تخمینی را به وسیله سنجش طیف نمایی با بزرگترین تلسکوپ های مستقر در زمین یعنی VLT ، KECK و رصد خانه های GEMINI به درستی تثبیت کنند . اما این کهکشان اثبات کرده است که برای رصد های زمینی سوژه ای بس کمنور و ضعیف است ؛ اگرچه در نتیجه رصدهای بسیاری در طول موج های متفاوت تاثیر رنگ در آن بسیار منحصر به فرد به نظر می رسد و آنرا از حیث جرم و اندازه بسیار عظیم الجثه معرفی می کند .
بسیاری از اختر شناسان بر این باورند که کهکشانها پس از چندی اقدام به کوچک شدن می کنند و به ازای آن جرم خود را تقویت می نمایند . هرچند این موضوع به دکتر مبشر و همکاران او نظریاتی سنتی و قدیمی را گوشزد می کند که در آنها برخی کهکشان ها بطور یکپارچه متولد می شوند و به سرعت شکل می گیرند و در جمع کل همچون گذشته هستند . برای چنین کهکشان بزرگی این باید به صورت یک رویداد انفجاری هولناک بوده باشد و انرژی حاصل از ظهور سریع ستارگان احتمالاً به گرم کردن عالمی که پس از انفجار بزرگ سرد شده بوده است کمک کرده است .این حادثه زود هنگام ( 5 درصد اولیه عمر هستی ) زمینه ای پر ثمر برای انتظار تلسکوپ فضایی James Webb (JWST) است که حساسیتی فروسرخی دارد تا شاید به تماشای ستارگان بسیار قدیمی که پس از مهبانگ مشتعل شده اند بپردازد .
به امید موفقیت هرچه بیشتر اخترشناسان ایرانی
دكتر بهرام مبشر در سال 1337 در تهران متولد شد، ديپلم رياضي را از دبيرستان البرز تهران و ليسانس فيزيك را از مدرسه عالي پارس دريافت كرد و سپس به انگلستان رفت و تحصيلات فوق ليسانس و دكتراي خود را در رشته كيهانشناسي مشاهداتي در دانشگاه «دورهام» انگلستان پشت سر گذاشت.
وي پس از دريافت درجه فوقليسانس مهندسي اپتوالكترونيك و ديپلم مهندسي ميكروويو از دانشگاه لندن، مدت هشت سال در اين دانشگاه (كالج سلطنتي) به تدريس و تحقيق اشتغال داشته و از چند سال قبل در انستيتو تلسكوپ فضايي هابل در ناسا فعاليت دارد. دكتر مبشر در حال حاضر نماينده سازمان فضايي اروپا (ESA) در ناسا و مسئول آشكارساز nikmouse تلسكوپ فضايي هابل است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-
گوگل و ناسا در زمينه تحقيقات فضايي همكاري ميكنند
شركت جستجوي اينترنتي گوگل قصد دارد در زمينه تحقيقات فضايي با سازمان فضانوردي آمريكا ناسا مشاركت كند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شركت جستجوي اينترنتي گوگل قصد دارد در زمينه تحقيقات فضايي با سازمان فضانوردي آمريكا ناسا مشاركت كند. اين شركت همچنين اعلام كرد در مركز تحقيقات ناسا در قلب دره سيليكون مجموعه جديد دانشگاهي به وسعت بيش از ۹۰هزار متر مربع بنا خواهد كرد.
به گزارش خبرگزاري رويترز گوگل و ناسا در طرحهاي تحقيقاتي مانند مديريت گسترده دادهها، نانوتكنولوژي، عمليات رايانهاي توزيع گسترده و صنعت فضايي كارگشايي همكاري خواهند كرد. هدف از عمليات رايانهاي توزيع گسترده بهرهگيري از قدرت هزاران يا ميليونها دستگاه رايانه پي سي با استفاده از اينترنت به منظور اجراي طرحهاي تحقيقاتي گسترده مانند كاوشهاي فضايي يا بهداشت است. دستگاههاي رايانه در زماني كه كاربران از آنها استفاده نميكنند بكار گرفته ميشود.
به گفته مدير مركز آمس ناسا اين همكاري كه مشاركت بخش خصوصي و دولتي است فوايد بالقوه عظيمي در برنامههاي فضايي دارد. گوگل يك ميليون متر مربع از زمين در پارك تحقيقات ناسا در مافت فيلد را در اختيار ميگيرد. اين زمينه قبلا پايگاه هوايي نيروي دريايي آمريكا بوده است كه هزاران شركت فناوري آن را دربرگرفتهاند و در قلب دره سيليكون واقع شده است. گوگل و ناسا خواستهاي مشتركي دارند يعني ارايه دنيايي از اطلاعات براي مردم سراسر جهان.
شركت گوگل كه هفت سال پيش بوجود آمد به سرعت بدنبال جذب نيرو براي پاسخ به تقاضاهاي بسيار زياد است. ساخت انواع جديد سنجندههاي كنترل از راه دور، بهبود تحليل مشكلات مهندسي و موادي كه در اثر همكاري علوم bio-info-nanoتهيه ميشود از جمله طرحهايي است كه با مشاركت گوگل و ناسا تحقق خواهد يافت. پژوهشگران در حوزههايي مانند مواد جديد، ابررايانه، استخراج داده ها و حضور كارآفرينان در برنامههاي فضايي با يكديگر همكاري خواهند كرد.
ساير تحقيقات بر روي كشفيات علوم فضايي، زيستي و زمينشناسي حاصل از تلفيق رايانهها متمركز خواهد بود. مركز تحقيقات دولتي آمس ناسا كه در سال ۱۹۳۹تاسيس شد در طراحي و آزمايش جنگندههاي پي ۵۱موستانگ و پي ۳۸لايتنيگ در جنگ جهاني دوم نقش داشت. اين مركز بعدها تحقيقاتي براي ماموريتهاي آپولو به ماه انجام داد. كل زمين اختصاص يافته براي اين طرح حدود ۳۵۰هزار هزار مربع است كه براي ساخت امكانات تحقيقاتي، مسكن، امكانات آموزش دانشگاه مورد استفاده قرار ميگيرد. همكاري گوگل كه بهترين موتور جستجوي اينترنت محسوب ميشود با سازمان ناسا قدرتمندترين منابع فناوري جهان را گردهم ميآورد.
-
حلقه ای گرداگرد سیاهچاله ها
مشاهدات جدید فروافتادن نور و دیگر اجرام را در سیاهچاله و چگونگی به دست آوردن جرم آن را شرح می دهد
سیاهچاله ها یک سؤ شهرت برای مکیدن تمام اجرام حتی همسایه های کیهانی خود دارد . با این همه نیروی گرانش هولناک آن مصمم است تا از فاصله های مختلف جرم جذب کند . اگر خورشید ناگهان در یک سیاهچاله فرو ریزد زمین تمایل دارد مدار خود را حفظ کند ، زیرا ما تمایل نداریم در سیاهچاله فروافتیم . ما می خواهیم سالی آرام با ٣٦۵ روز داشته باشیم ؛ هر چند که سرد هم باشد .
هنوز دانشمندان به درستي نمی دانند که ماده چطور در یک دیسک پیوسته و افزایشی به دور سیاهچاله به گردش در می آید و ناگهان به داخل فضایی که به نظر تهی می آید شیرجه می زند . این دیسک مانند سیاره ای به دور ستاره ای می ماند .
ماده دیسک پیوسته و افزایشی سیاهچاله را دور می زند تا در تکانه ای زاویه ای ناپدید شود . آیا ماده ای که به درون سیاهچاله هل داده می شود در جایی از سیاهچاله محصور است ؟ آیا گشتاور میدان مغناطیسی یا فشار تشعشعی یک بیثباتیو نا پایداری خلق می کند که دلیش چرخش ماده درونی است ؟
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
صرفنظر از اندازه آن ؛ سیاهچاله دیسک پیوسته و افزایشی را به آسانی به دست می آورد . سیاهچاله های فوق العاده بزرگ در وعده های غذایی خود می توانند ضیافتی با شکوه از گاز های میان ستاره ای داشته باشند . اکثر این سیاهچاله ها در هسته کهکشان ها جای دارند .
سیاهچاله های کوچک فرمی از این اجرام هستند که از فروختن ستاره هایی به وجود می آیند که اغلب متعلق به سیستم های دوتایی هستند . وقتی که یکی از ستاره های این سیستم به سیاهچاله تبدیل می شود ستاره ی همدم هر از چند گاهی مقداری از گازهای خود را برای رسیدن به سیاهچاله پرتاب می کند . وقتی که گازها به سیاهچاله می رسند در اثر بی نظمی اتم ها با یکدیگر تصادم می کنند . در این هنگام ماده ای که حالت پلاسما دارد به دور سیاهچاله به گردش در می آید و شتابی بیشتر از ١٠٪ سرعت نور می گیرد و به طور روشن و درخشان در می آید زیرا بر افروخته شده و در بسیاری از باندهای موج ظاهر می گردد به خصوص در طول موج پرتو ایکس .
گازی که ورم کرده در چرخش دیسک به پرتو افشانی می پردازد و ماده جدید از جهات مختلف وارد دیسک می شود . در این شرایط ماده هیچ گاه نمی تواند به صورت منظم و خوب رفتار کند . این چیزی است ایَن جرج از مؤسسه UMBC گفت . آلن مارستر از دانشگاه بستون به ما می گوید که مکنده ماده در فاصله های زمانی منظم ماده را می مکد . در حدود هر ١٠ ماه .
وقتی که مارستر در حال جستجو دیسک مفقود شده در کهشان 3C120 بود جت هایی را مشاهده کرد عمود برای حالت دیسک به بیرون پرت شدند . این دیسک ناپدید شده دوباره در مدت ١٠ ماه به آرامی پر خواهد شد . تا زمانی که چیزی مدار دیسک پیوسته را بر هم زند و تمام اجرام جذب شده دوباره بر افروخته شوند و اثر دمیدن مکنده دوباره آغاز شود .
اما علت این برافروخته شدن چه بود ؟ چند سال پیش دانشمندان فرایند یکسان را در نزدیکی سیستم سیاهچاله ای ، اختری که آن را GRS 1915 + 105 می خوانیم کشف کردند . وقتی ماده کافی از ستاره ی ندیم به دیسک اضافه شد ، د این زمان علت درون دیسک که اجرام موقتی در روی افق بودند فعال شدند .
سیاهچاله های فوق العاده بزرگ به تنهایی وجود ندارند و منابع پابرجا برای تأمین نظم هستند .
جان هالی از دانشگاه ویرجینیا سیستم های کامپیوتری را برای ظاهر سازی دیسک های ناپایدار در سیستم های مختلف سیاهچاله ای توسعه داده است . او پیشنهاد می دهد که سیستم های بزرگ که دارای حرارت نایدار هستند منجر به نظم می شوند . دیسک های عظیم الجثه دهانه ی خوبی در بالای سالهای نوری هستند که باعث تغییرهای بسیاری در چگالی و دما از بیرون به درون لبه ها هستند .
جین ترنر از UMBC به همراه جرج و چندین نفر دیگر این امکان را دارند تا اولین منابه دیسک های ناپدار را کشف کنند : شکستن میدان مغناطیسی در شعاع های خاص همواره از افق رویداد در سیاهچاله ها .
در ماه ژوئن او نتایج مشاهدات دوگانه تلسکوپ پرتو ایکس چاندرا از ناسا و ماهواره XMM- Newton از اسا را در مورد سیاهچاله های فوق العاده بزرگ منتشر کرد . علت محتمل روشنایی ها شکسته شدن میدان مغناطیسی سیاهچاله است . با شکسته شدن فشار دیسک نقطه داغ و موج دار آفریده می شود که شاید در آخر یک آشفتگی در امواج جذر و مدی دیسک ایجاد کند که ماده را به داخل سیاهچاله می فرسد
-
جیغ آرام در مریخ
فضانوردانی که بهفضا رفتهاند، میگویند داد زدن در آنجا هیچ فایدهای ندارد، چراکه هیچکس صدای شما را نخواهد شنید. اما در مریخ چطور؟
صدا در هوا، آب یا هر ماده دیگری بهشکل برخورد مولکولها با یکدیگر منتقل میشود. هرچه فاصله مولکولها با یکدیگر کمتر باشد، برد و سرعت حرکت امواج صوتی هم بیشتر است. جو مریخ بهمراتب از جو زمین رقیقتر است و فاصله مولکولهای هوا در آن یکصد و بیست بار بیشتر از فاصله مولکولهای جو زمین است. بنابراین انتظار میرود صدا در مریخ سرعت و برد کمتری داشته باشد.
پژوهشگران دانشگاه ایالتی پن در شبیهسازی جدیدی، چگونگی انتشار امواج صوتی را در سیاره سرخ بررسی کردهاند و توصیه کردهاند اگر در مریخ به کمک نیاز داشتید، بهتر است امیدوار باشید در آن نزدیکیها کسی پیدا شود؛ زیرا صدای یک جیغ معمولی که در زمین تا فاصله هزار و دویست متری شنیده میشود، در مریخ به هجده متر هم نمیرسد! حتی صدای گوشخراش یک ماشین چمنزنی معمولی که در فضای باز تا فاصله چند کیلومتری هم شنیده میشود، در مریخ دورتر از هفتاد متر شنیده نمیشود.
از سوی دیگر، سرعت انتشار امواج صوتی در سطح سیاره سرخ کمتر از 340 متر در ثانیه (سرعت صوت در هوای زمین) است، در نتیجه صدایی که به گوش میرسد، با آنچه در زمین میشناسیم تفاوت دارد. این وضعیت بسیار شبیه به حالتی است که یک دلقک هلیوم استنشاق میکند و صدایش ناگهان زیر میشود؛ زیرا سرعت انتشار صوت در هلیوم بیشتر است و صدایی که در حنجره دلقک تولید میشود، سرعت بیشتری نسبت به سرعت صوت در هوا دارد و هنگامی که در هوا پخش میشود، چند اکتاو زیرتر شنیده میشود. البته این توصیهها برای افرادی مناسب است که حاضر باشند جو دیاکسید کربنی مریخ را تنفس کنند!
-
گشت نجومی در مریخ!
یکی از دلانگیزترین مناظر زمین، آسمان شب است. اما آیا تاکنون از خود پرسیدهاید که آسمان شب در دیگر نقاط منظومه شمسی چگونه است؟ مریخنوردهای ناسا این فرصت را فراهم آوردهاند که برای نخستین بار، بشر بتواند منظره آسمان را از سیارهای دیگر مشاهده کند
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تصویری شبهواقعی از مریخنورد فرصت درحال انجام ماموریت علمی. تصویر از ترکیب مدل واقعی مریخنورد روح در زمینهای با رنگ کاذب تهیه شده است. تصویر زمینه از کنارهم گذاشتن تصاویر ارسالی روح در گودال گوسف تهیه شده است.
نشریه اسکای اند تلسکوپ در شماره آگوست خود، مقالهای را با عنوان نجوم خانگی روی مریخ به قلم جیم بل منتشر کرده و در آن، جزئیاتی از رصدهای شبانه مریخنوردهای روح و فرصت را شرح داده است. جیم بل، منجم و سیارهشناس رصدخانه کرنل، ایتاکا است که مدیریت گروه دوربین چشمانداز وسیع مریخنوردها (PanCam)را برعهده دارد. وی در این مقاله، مشاهدات نجومی مریخنورد روح را که پساز صعود طاقتفرسایش بر فراز تپه هازبند (بلندترین ارتفاع تپههای کلمبیا) انجام شده، توضیح داده است. جالب اینجا است که خود مریخ هم برای تهیه این تصاویر به مریخنورد کمک کرد. یک گردباد ناگهانی، گرد و غبار نشسته بر سلولهای خورشیدی این مریخنورد را پاک کرد و توان تولیدی این سلولها را به 900 وات بازگرداند. بدینترتیب روح میتوانست انرژی کافی را برای استفاده شبانه از رایانه، دوربینها و گرماسازهای خود ذخیره کند.
بسیاری از اعضای گروه پانکم، منجمان حرفهای یا آماتور هستند و همیشه آرزو داشتند آسمانشب را از سیارهای دیگر هم ببینند. مریخنورد روح این فرصت را برای همه فراهم کرد. البته رصد آسمان با یک روبات چهارصد میلیون دلاری به سادگی استفاده از یک تلسکوپ چند هزار دلاری نیست! بل میگوید:«ما صحبتهای زیادی با مدیران برنامه مریخنورد انجام دادیم تا آنها را راضی کنیم از این ابزار برای رصد آسمان مریخ استفاده کنیم.»
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
یکی از اولین هدفهای آسمان مریخ، فوبوس و دایموس، قمرهای طبیعی سیاره سرخ بود که در تمام فیلترها از آنها تصویربرداری شد. اطلاعات بدستآمده از این تصاویر، دانش سیارهشناسان را از ترکیبات شیمیایی سطح قمرها افزایش داد. از ستارگان با قدر ثابت نیز تصویربرداری شد تا با بررسی تغییر قدر و رنگ، اطلاعاتی از غبار شبانگاهی و ابرهای یخزده جو رقیق مریخ بدست آید. مریخنوردها همچنین تصاویری از ردهای طولانیمدت ستارگان تهیه کردند. در این تصاویر، رگههای خطی، نقطهها و پخششدگیهای بسیاری بهچشم میخورد که در برخورد پرتوهای کیهانی پرانرژی با آشکارسازهای بسیار حساس این دوربینها بهوجود آمده است. این تصاویر همچنین شهابهایی نیز در بر دارند که به دانشمندان در بهبود بخشیدن به پیشبینیهای بارشهای شهابی و مدلهای برخورد شهابسنگهای کوچک با سیارات کمک میکند. بخشی دیگر از این تصاویر به نورهای شفق و فلق اختصاص دارد. منظرههای منحصربهفردی از طلوع و غروب خورشید ثبت شده است که جدا از زیباییشان، برای بررسی توزیع عمودی غبار در جو مریخ مورد استفاده قرار میگیرند.
شاید زیباترین تصویر نجومی ارسالی مریخنوردها در نیمه دوم سال 2005 گرفته شد، زمانیکه مریخنورد فرصت (که یک نیمکره با مریخنورد روح فاصله دارد) توانست منظره جالبی از طلوع زمین و مشتری را در کنار یکدیگر، پیشاز طلوع خورشید بهتصویر بکشد. آیا این تجربه هیجانانگیزی نیست که کارتپستال خودمان را از سیاره دیگری برایمان بفرستند؟!
مریخنوردها که برای ماموریتی نود روزه رهسپار مریخ شدهبودند، چند روز دیگر نهصد روزگی خود را جشن میگیرند. اگر این روباتهای موفق بتوانند سومین تابستان مریخی خود را نیز جشن بگیرند، سطح تولید انرژی دوباره بهحدی خواهد رسید که رصدهای شبانهشان ازسر گرفته شود. این رصدهای جدید اطلاعات بیشتری را از ابرهای صبحگاهی و شامگاهی، جو پویای مریخ و مدار قمرهای فوبوس و دایموس به ما خواهند داد. همچنین قرار است مریخنوردها وقت بیشتری را به جستجوی شهابها در آسمان مریخ اختصاص دهند. تحلیل اختلالهای ناشی از برخورد پرتوهای کیهانی با دوربینها (همان رگهها و نقطههای ناخواسته در تصاویر خام) میتواند در ارتقای مدارهای الکترونیکی و حساسیت ابزارهای ماموریتهای بعدی ناسا مانند فرودگر فینیکس یا آزمایشگاههای علمی مریخ نقش مهمی ایفا کند
-
تام هنكس بيننده ها را به روى كره ماه مى برد.
مستندي اثر جديد تام هنكس به نام «ويرانى فوق العاده»، كه از تجربيات سفر انسان به كره ماه حكايت مى كند.
تام هنكس در جديدترين مانور هنرى خود تماشاگران را به كره ماه مى برد.
به گزارش واشنگتن پست، او در مقام تهيه كننده، فيلم نامه نويس و قصه گو، يك فيلم مستند جديد به نام «ويرانى فوق العاده»، را روانه بازار كرده كه از تجربيات سفر انسان به كره ماه حكايت مى كند و حاوى عكس ها و فيلم هايى جالب در اين خصوص است. تام هنكس اين تصاوير را از بايگاني «ناسا» به امانت گرفته است .
اين فيلم با سيستم مدرن «اى، مكس» تهيه شده و گمان مى رود دوستداران نجوم و فضا، را در سطح جهان به خود جلب كند.
اين فيلم به خصوص روى پروازهاى چندين و چند سفينه آپولو به كره ماه در اواخر دهه ۱۹۶۰ و اوايل دهه ۱۹۷۰ تكيه و تمركز مى كند و تصاوير و اطلاعات تازه اى را در اين خصوص ارائه مى دهد. اين درحالى است كه ناسا به تازگى ادعا كرده است كه تا سال ۲۰۱۸ طرح اعزام دوباره انسان به كره ماه را به اجرا در مى آورد.
-
خبرهای جدید از تیتان
تصاوير جديد كاسيني وجود متان مايع را در قسمتهايي از تيتان آشكار كرده است.
رادار فضاپیمای کاسینی خطوط قابل توجهی را در سواحل تیتان نشان داد . عکس های ارسال شده در طول دیدار اخیر کاسینی از تیتان اثراتی را در سواحل تیتان نشان میدهد . همچنين تصاويرگوياي اين مطلب است كه در این منطقه در گذشته یا در زمان حال مایعی حضور داشته است که احتمال میرود متان باشد .
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تصویر رادار کاسینی از این محل مرز تاریکی و روشنی را بر روی سطح تیتان نشان میدهد . که به نظر میرسد این منطقه در واقع ساحل یکی از دریاهای سطح تیتان باشد .
استیو وال مسئول تیم رادار کاسینی در این باره میگوید : " ما به دنبال شواهدی از وجود اقیانوس و یا دریا بر روی تیتان می گشتیم " همچنین او اضافه میکند : "منطقه ای که در آنجا احتمال میرود یک مایع وجود داشته باشد شاید به دلیل بارندگی و یا تراوش این مایع از سطح تیتان باشد . "
الن استفان از تیم رادار تیتان هم میگوید : "همین طور یک سری شبکه دیده میشود که به سمت منطقه تاریک میروند که ما حدس میزنیم رودخانه هایی از هیدروکربن مایع باشند که به طرف دریاهای تیتان سرازیر شده اند . "
بعضی از این رودخانه ها بر روی تیتان طولانی و عمیق هستند و شکل های منحنی شکلی دارند . همین طور شاخه هایی از آنها جدا شده اند . تیتان بسیار شبیه زمین در زمان قبل از ایجاد حیات است . به همین دلیل بسیار مورد توجه دانشمندان است . اما اختلاف آن با زمین وجود نداشتن آب بر روی تیتان است . اختلاف دیگر این دو این است که تیتان بارها سردتر از زمین است . به همین دلیل انتظار میرود در صورت ایجاد حیات در تیتان این عمل مدت ها به طول انجامد و به سرعت این اتفاقات بر روی زمین نباشد . این هشتمین ماموریت کاسینی از چهل و پنج ماموریت آن در طول 4 سال از تیتان است . دیدار بعدی فضاپیمای کاسینی با تیتان در 26 اکتبر2005 خواهد بود .
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
این منطقه از سطح تیتان توسط رودخانه بریده شده است که به دو صورت دیده میشوند . گروهی از آنها منشعب و گروهی دیگر پیوسته هستند . این تصاویر یاد آور شکل هایی هستند که توسط بارندگی بر روی سطح زمین ایجاد میشوند .