در مورد رشته زيست شناسي سلولي و مولكولي-ژنتيك كسي توضيحات بيشتري داره بده، خيلي خوب ميشه!
Printable View
در مورد رشته زيست شناسي سلولي و مولكولي-ژنتيك كسي توضيحات بيشتري داره بده، خيلي خوب ميشه!
در انتخاب رشتههاى تحصيلى زبانهاى خارجى اکيداً توصيه مىشود که اگر پايهٔ زبان شما در دبيرستان ضعيف است از انتخاب آنها خوددارى کنيد بخصوص در رشتههاى غيرانگليسى اگر فرد آشنائى کافى نداشته باشد در دانشگاه موفق نخواهد بود و حتى پس از فارغالتحصيلى با معدل ضعيف کار موردنظر را نخواهد يافت.
دبیری زبان انگلیسی
کارشناسی زبانهای انگلیسی، آلمانی، ایتالیائی، روسی و فرانسه
کارشناسی مترجمی زبانهای انگلیسی، آلمانی، ایتالیائی، روسی و فرانسه
زبان و ادبیات ارمنی
کارشناسی زبان و ادبیات اردو
کارشناسی زبان و ادبیات ژاپنی
کارشناسی زبان اسپانیائی
دبيرى زبان انگليسى
هدف پرورش افرادى است که براى انجام وظيفهٔ خطير دبيرى زبان انگليسى کارآئى کافى داشته باشند. داوطلب بايد به مسئوليت و ويژگىهاى معلمى آشنا بوده شرايط جسمى و روانى لازم را داشته، ويژگى و مسئوليتهاى آن را درک کرده باشد. هيچکس با گذراندن چند واحد درسي، معلم به معناى واقعى کلمه نمىشود. معلم شخصيتى است وظيفهشناس، ايثارگر و متعهد نسبت به جامعه و فرزندان آن. از اين رو دانشجوى رشتهٔ دبيرى علاوه بر دروس تخصصى ملزم به فرا گرفتن تعدادى واحد تربيتى نيز خواهد بود.
فارغالتحصيلان اين رشته ممکن است به استخدام آموزش و پرورش درآيند.
کارشناسى زبانهاى انگليسي، آلماني، ايتاليائي، روسى و فرانسه
هدف تربيت کارشناسانى است که بتوانند ادب و فرهنگ ايرانى و معارف اسلامى را به جوامع خارجى معرفى کنند و با تحقيق در کتب خارجي، جامعهٔ خود را از آخرين پيشرفتهاى علمى و فنى مطلع سازند. در زمينههاى نگارش مقالات تحليلى - انتقادى به زبانهاى خارجى و ترجمهٔ مقالات و کتب مورد استفاده قرار گيرند و براى ادامهٔ تحصيل در دورههاى بالاتر و تأمين کادر علمى دانشگاهها و ديگر مراکز پژوهشى آمادگى لازم را داشته باشند. طول دوره هر رشته ۴ سال است با توجه به نياز اغلب دانشگاههاى جديدالتأسيس به استاد و مربى زبانهاى خارجى و نيز اکثر وزارتخانهها، رسانههاى گروهى و صنايع، به کارشناس اين رشتهها اهميت آن روشن مىشود.
کارشناسى مترجمى زبانهاى انگليسي، آلماني، ايتاليائي، روسى و فرانسه
هدف تربيت مترجمان ورزيده و ذىصلاح در زمينههاى فرهنگي، ادبى و علوم انسانى است. طول دورهٔ هر رشته ۴ سال است. فارغالتحصيلان قادر خواهند بود منابع و فنون، علمى و ادبى زبانهاى خارجى را به نحو مطلوب به فارسى برگردانند و معارف اسلامى و فرهنگى ايرانى را به زبانهاى خارجى ترجمه کنند. با توجه به نياز صنايع، بانکها و برخى وزارتخانهها و مؤسسات خصوصى به ترجمهٔ مدارک فني، تجارى و ادارى و نيز احتياج رسانههاى همگانى به ترجمهٔ مطالب عمومي، روزنامهاى و خبرى و برگرداندن گزارشهاى خبرگزارىها به زبان فارسى و نياز ساير وزارتخانهها و نهادها به مترجم، اهميت اين رشته روشن مىشود.
زبان و ادبيات ارمنى
هدف تربيت افرادى است که براى انجام وظيفهٔ خطير معلمى زبان و ادبيات ارمنى به دانشآموزان مدارس خاص ارامنهٔ شهرهاى تهران، اصفهان، تبريز، اراک، شاهينشهر و اهواز کارآئى کافى داشته باشند. دروس به صورت تئورى است و تعدادى دروس تربيتى نيز براى آموزش فنون معلمى ارائه خواهد شد. مراکز جذب فارغالتحصيلان در مدارس خاص ارامنه، مؤسسات فرهنگى و مذهبى ارامنه مىباشد.
امکان پذيرفتن داوطلب غيرارمنى در اين رشته بسيار محدود است. انتخاب اين رشته، به داوطلبان غيرارمنى توصيه نمىشود.
کارشناسى زبان و ادبيات اردو
هدف تربيت افرادى است که اجراء وظيفهٔ خطير ترجمهٔ متون اردو را که بسيار به فارسى نزديک است و بيش از ۶۰۰ ميليون از جمعيتهاى شبه قارهٔ هندوستان، کشورهاى همجوار آن، بسيارى از کشورهاى خليجفارس و برخى از استانهاى شرقى ايران بدان تکلم مىکنند متقبل و متحمل مىشوند.
داوطلب بايد بداند که زبان اردو، زبان رسمى همسايهٔ ما پاکستان است و در سطح جهانى صدها هزار کتاب و مجله و روزنامه هر سال در زمينههاى فرهنگي، ديني، پژوهشى و معلوماتى به اين زبان انتشار مىيابد. شايد نزديک به هشتاد درصد واژگان و اصطلاحات اين زبان از کلمات فارسى به طرق مختلف گرفته شده باشد.
رسمالخط زبان مورد بحث با فارسى شباهت کامل دارد و ترکيب جملهبندى در اين دو زبان همان است و يادگيرى آن براى فارسى زبانان دشوار نيست.
نظر به کمبود نيروى انسانى متخصص و مترجم در زبان اردو و لزوم توسعهٔ فرهنگى ميان ايران و کشورهاى همکيش بخصوص از لحاظ برگرداندن متون اردو به خارجى نياز به وجود متخصصان و مترجمان و دانشآموختگان اين زبان به خوبى احساس مىشود.
کارشناسى زبان و ادبيات ژاپنى
هدف از اين دوره کسب مهارتهاى چهارگانه (درک مطلب - حرف زدن - خواندن و نوشتن) زبان ژاپنى و آشنائى با ادبيات اين زبان و کمک به شکوفائى استعداد و ذوق ادبى دانشجويان است. طول اين دوره حداقل ۴ سال در ۸ ترم تحصيلى است و ادامهٔ تحصيل تا سطح کارشناسى ارشد ميسر است.
فارغالتحصيلان اين دوره قادر هستند ادب و فرهنگ و معارف اسلامى را به جوامع خارجى معرفى کرده و با تحقيق در کتب ژاپنى جامعهٔ ايرانى را از آخرين پيشرفتهاى علمى و فنى جهان مطلع سازند و در نگارش مقالات تحليلى انتقادى به زبان ژاپنى فعاليت کنند.
با توجه گستردگى ارتباطات جهانى و تبادل اطلاعات علمى بين کشورها ضرورت و اهميت اين رشته را آشکار مىسازد.
کارشناسى زبان اسپانيائى
هدف تربيت مترجمان و پژوهشگرانى است که در زمينهٔ ترجمه و پژوهشهاى علمى و ادبى بتوانند ارتباط سياسي، علمي، فرهنگى و اقتصادى با اسپانيا و کشورهاى اسپانيولى زبان را انسجام و تداوم بخشند ضمناً ايجاد امکان انتخاب اين زبان به عنوان يک زبان خارجى و تأمين نياز وزارتخانهها و نهادهاى مختلف جهت بهرهبردارى هرچه بيشتر از دانشها و دستآوردهاى علمى جهان از ديگر اهداف اين دوره مىباشد.
مهندسی مکانیک
هدف :
الف – گرايش مكانيك در طراحي جامدات
هدف تربيت آزمايشگاهي متخصصاني است كه بتوانند در مراكز توليد و كارخانهها اجزاء و مكانيزم ماشينآلات مختلف را طراحي كنند. دروس اين دوره شامل دروس نظري، آزمايشگاهي، كارگاه و پروژه و كارآموزي است. فارغالتحصيلان ميتوانند در كارخانجات مختلف نظير خودروسازي ، صنايع نفت، ذوب فلزات و صنايع غذايي و غيره مشغول شوند و براي اين دوره امكان ادامه تحصيل تا سطح كارشناسي ارشد و دكتري در داخل يا خارج از كشور وجود دارد. موفقيت داوطلبان به آگاهي آنها در دروس جبر و مثلثات، هندسه ، فيزيك و مكانيك همچنين آشنايي و تسلط آنان به زبان خارجي بستگي فراوان دارد. از جمله دروس اين دوره ميتوان دروس مقاومت مصالح، طراحي و ديناميك را نام برد. در اين رشته زمينه اشتغال و بازاركار خوب وجود دارد و مطالب ارائه شده در طول تحصيل براي دانشجويان محسوس و قابل لمس است.
ب – گرايش مكانيك در حرارت و سيالات
اين رشته در به كاربردن علوم و تكنولوژي مربوط جهت طرح و محاسبه اجزاء سيستمهايي كه اساس كار آنها مبتني بر تبديل انرژي ، انتقال حرارت و جرم است به متخصصان كارآيي لازم را ميدهد و آنها را جهت فعاليت در صنايع مختلف مكانيك در رشته حرارت و سيالات (نظير مولدهاي حرارتي، انتقال سيال نيروگاههاي آبي، موتورهاي احتراقي و ... ) آماده ميسازد. فارغالتحصيلان اين دوره قادر به طراحي و محاسبه اجزا و سيستمها در بخشهاي عمدهاي از صنايع نظير صنايع خودروسازي ، نيروگاههاي حرارتي و آبي، صنايع غذايي، نفت، ذوب فلزات و غيره هستند.
فارغالتحصيلان اين دوره ميتوانند تا مقطع كارشناسي ارشد و دكتري در داخل يا خارج از كشور ادامه تحصيل دهند. داوطلبان اين رشته بايد در دروس رياضي و فيزيك تسلط داشته و با يك زبان خارجي آشنا باشند. دروس اين رشته شامل مطالبي در زمينههاي حرارت و سيالات ، ميباشد.
نظر دانشجويان: با توجه به اينكه اصولا تحصيلات دانشگاهي به خصوص در زمينههاي مهندسي نياز صد در صد به علاقهمندي داوطلب دارد، بنابراين عدم داشتن علاقه و همچنين عدم تقويت دروس اساسي و پايهاي در بخش مكانيك مانند رياضي، فيزيك – مكانيك ، شيمي ، رسم فني (تجسم بالا داشتن) و هوش نسبتا خوب و عدم روحيه تجزيه و تحليل در مسائل باعث دلسردي و از دستدادن انگيزه تحصيل و ركورد شديد در تحصيلات خواهد شد.
ج - گرايش ساخت و توليد
هدف تربيت كارشناساني است كه با به كاربردن تكنولوژي مربوط به ابزارسازي، ريختهگري ، جوشكاري، فرم دادن فلزات ، طرح كارگاه يا كارخانههاي توليدي آماده كار در زمينه ساخت و توليد ماشينآلات صنايع (كشاورزي ، نظامي، ماشينسازي، ابزارسازي ، خودروسازي و ... ) باشند. فارغالتحصيلان اين دوره قادر خواهند بود در صنايعي مانند ماشينسازي، ابزارسازي، خودروسازي ، صنايع كشاورزي، صنايع هوايي و تسليحاتي به ساخت و توليدي ماشينآلات، طراحي كارگاه و يا كارخانه توليدي بپردازند و نظارت و بهرهبرداري و اجراي صحيح طرحها را عهدهدار شوند. داوطلبان اين رشته بايد در دروس رياضي، فيزيك و مكانيك از آگاهي كافي برخوردار باشند. دروس اين دروه شامل مطالبي در مورد نحوه توليد، طراحي قالبهاي پرس، طراحي قيد و بندها، كار و برنامهريزي با ماشينهاي اتوماتيك، اصول كلي و نحوه كار با ماشينهاي دستي و تعمير و نصب تمام سرويسهاي صنعتي مي باشد و درصد نسبتا بالايي از آنها به صورت عملي ارائه ميگردد. داوطلب بايد سالم باشد تا بتواند كارهاي كارگاهي را به خوبي انجام دهد و استعداد كارهاي فني را داشته باشد. با توجه به خودكفايي صنايع كشور اين رشته داراي بازار كار خوبي است.
در حقيقت رشته مكانيك بخشي از علم فيزيك است كه با استفاده از مفاهيم پايه علم فيزيك و به تبع آن رياضي به بررسي حركت اجسام و نيروهاي وارد بر آنها ميپردازد و ميكوشد تا با توجه به نتايج بررسيهاي خود ، طرحي نو در زمينه فنشناسي و صنعت ارائه دهد و در راه پيشرفت انسان گامي به جلو بردارد.
به عبارت ديگر رشته مكانيك، رشته پياده كننده علم فيزيك است چون براي مثال بررسي حركت خودرو و عوامل موثر بر روي آن برعهده فيزيك است. اما اين كه چگونه حركت آن تنظيم گردد بر عهده مكانيك ميباشد.
1- تبريد 2- حرارت مركزي و تهويه مطبوع
• رشته شغلي متناسب با ديپلم
- نقشه كشي تاسيسات بهداشتي و گازرساني ساختمان و نظارت بر آنها
- لوله كشي تاسيسات بهداشتي (سرد و گرم, فاضلاب) ساختمان
- نصب وسايل بهداشتي و رفع عيب سيستم لوله كشي سرد و گرم و فاضلاب
- محاسبه قطر لوله هاي آب گرم, سرد, برگشت و فاضلاب ساختمان
- جوشكاري روي لوله هاي در حد تكنسين درجه 2
- اپراتوري سيستم لوله كشي آب و فاضلاب ساختمان ها
• رشته هاي دانشگاهي متناسب با رشته تاسيسات
- مكانيك در حرارت سيالات
- تاسيسات حرارتي نيروگاه
- عمليات گازرساني
- دبير فني مكانيك در حرارت سيالات
- كاردان فني حفاري
- كاردان علمي كاربردي مكانيك (تعميرات نيروگاه)
- كاردان علمي كاربردي تكنسين حرفه اي تعميرات مكانيكي
- تاسيسات تهويه وتبريد
- كاردان فني عمران (تاسيسات حرارت نيروگاه)
- معلم فني تاسيسات تهويه و تبريد
- مهندس علمي كاربردي مكانيك نيروگاه
- كاردان فني مكانيك تاسيسات
- تاسيسات آبرساني و گاز رساني
• رشته هاي شغلي متناسب با فارغ التحصيلان رشته تاسيسات
ايزوكار, لوله كش, نصاب تاسيسات حرارت مركزي, راه انداز و تعمير كار شوفاژ, راه انداز و تعميركار تهويه مطبوع, راه انداز و تعمير كار لوازم خانگي و تجاري (يخچال ساز), راه انداز و تعميركار سرد خانه ها , نصاب و دستگاه هاي سرد كننده , نصاب دستگاه هاي تهويه مطبوع , تعميركار وسايل گاز سوز خانگي , طراح و ناظر لوله كش گاز خانگي , نصاب دستگا هها ي گاز سوز تجاري , ناظر لوله كش گاز شهري , نصاب ودستگاه هاي اندازه گيري ابزار دقيق , نقشه كش تاسيسات , تعميركار پمپ آب , لوله بازكن , تشخيص دهنده تركيدگي لوله , متصدي دستگاه تصفيه آب , متصدي دستگاه تصفيه فاضلاب , تكنسين رسوبگير مبدل هاي حرارتي ,نصاب دستگاه سردخانه و رختشوي خانه هاي صنعتي , راه انداز و تعمير كار ديگ بخار , راه انداز و تعمير كار چيلر آبزرويشن ,راه انداز و تعميرات كار چيلر سانتريفوژ , را هاي انداز و تعمير كار دستگاه هاي سخت گير , راه انداز و تعمير كار تجهيزات آب استخر , تكنسين لوله كشي گازهاي طبي, استاد كار تاسيسات.
کاردانى باستانشناسى
هدف تربيت افراد متعهد و مؤمن و تجهيز آنان به دانش، تجربه و کار عملى براى مشارکت در مطالعات و پژوهشها و کاوشهاى باستانشناسى بهعنوان عضو هيئتها و کمک کارشناس است طول دوره ۵/۲ سال است. دروس بهصورت عملي، پايه، تخصصى و اصلى است. بعضى دروس عبارت است از آشنائى باستانشناسى و آثار تاريخى پيش از اسلام ايران، هنر و تمدن اسلامي، سفال دورهٔ اسلامى ايران، باستانشناسى و آثار تاريخى دورهٔ اسلامى ايران.
---------
کاردانى حفاظت و مرمت آثار تاريخى
هدف تربيت افرادى است که در حفاظت و مرمت آثار تاريخى دانش و کارآئى عملى داشته باشند فارغالتحصيلان اين دوره قادر خواهند بود در مراکز تحقيقاتى و آزمايشگاهها و کارگاههاى حفاظت و مرمت (کتابخانهها، موزهها و سازمانهاى فرهنگي) در سراسر کشور مشغول خدمت شده با ساير کارشناسان وظيفهٔ حفاظت و مرمت آثار تاريخى و ميراث فرهنگى را بهعهده گيرند توجه به آثار و اشياء متعدد تاريخى و فرهنگى موجود در موزههاى کشور و نيز آثار هنرى وابسته به معمارى و ابنيهٔ تاريخى که بسيارى از آنها به روشهاى مناسب حفاظت، مرمت و نگهدارى علمى و فنى را نياز دارد ضرورت و اهميت اين دوره را آشکار مىسازد.
------------
کاردانى موزهدارى
هدف تربيت افرادى است که بتوانند فاصلهٔ بين کارشناسان و سطوح پائينتر متخصص را در کارهاى موزهدارى پُر کرده و در موزههاى دستيار کارشناسان باشند. فارغالتحصيلان اين رشته علاوه بر آشنائى با نيازها و الزامات يک موزهدار، شناسائى زمينههاى عملى اين کار، خلاء تخصصى موجود را پُر کرده در زمينههاى زير انجام وظيفه مىکنند. کار در بخشهاى اختصاصى يک موزه، ادارهٔ موزههاى کوچک محلى و سيار، همکارى در ادارهٔ موزههاى وابسته به سازمان ميراث فرهنگى کشور، همکارى با کارشناسان و موزهداران، کمک به راهاندازى و ايجاد موزهها و نمايشگاهها، حراست آثار متنوع و متعدد فرهنگى و تاريخى و هنرى ارزشمندى که در موزهها و مجموعههاى کشور نگهدارى مىشود و نيز تکميل و گسترش آيندهٔ موزهها براى پژوهشهاى علمى و تاريخى محتاج افراد واجد شرايط صلاحيتهاى علمى و فنى در سطوح گوناگون است.
--------------
کاردانى هنرهاى تجسمى و هنرهاى نمايشى
دورهٔ کاردانى هنر يکى از دورههاى هنرى و علمى و آموزش عالى است که بعد از پيروزى انقلاب اسلامى تهيه و تدوين شده و داراى دو رشته هنرهاى تجسمى با سه شاخهٔ نقاشي، گرافيک و مينياتور و هنرهاى نمايشى با دو شاخهٔ بازيگري، کارگردانى و ادبيات نمايشى است. هدف تربيت کادر هنرى متخصص و متعهد براى انجام وظيفه در همهٔ واحدهاى هنرى وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى کشور است. فارغالتحصيلان قادر هستند در کادر هنرى واحدهاى وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، يا هر واحد ديگرى انجام وظيفه کنند. ضرورت و اهميت اين دوره با توجه به نيازمندىهاى جامعه به نيروى انسانى ماهر و متخصص براى حفظ و اشاعهٔ هنرهاى تجسمى و نمايشى در نقاط دور افتادهٔ اين کشور به منظور پيشبرد اهداف مقدس ميهني، مشخص مىشود.
هدف :
دندانپزشك به تشخيص و درمان بيماريهاي دهان و دندان ميپردازد و از همينرو شايد بهتر باشد كه عنوان اين رشته را دهانپزشكي گذاشت.در گذشته دندانپزشكي را مساوي با دندانسازي ميدانستند. اما امروزه دندانسازي تنها بخشي از دندانپزشكي است. ?رشته دندانپزشكي در مقطع دكتراي عمومي نحوه رعايت بهداشت، پيشگيري و درمان بيماريهاي دهان و دندان را آموزش ميدهد. دندانپزشكي يك علم تخصصي است كه سلامت دهان و دندان را به عنوان عضوي مهم در سلامت جسم و روح، زيبايي و ادا كردن كلمات تامين ميكند. همچنين به ياري اين علم ميتوان بسياري از بيماريها را در مراحل اوليه شناخت و از پيشرفت آن جلوگيري نمود.
ماهيت :
اين مقطع داراي دو دوره مجزاي 2 و 4 ساله است. كه در 2 سال اول دانشجويان واحدهاي علوم پايه مثل بيوشيمي، آناتومي، بافتشناسي، فيزيولوژي، ژنتيك، ميكروبشناسي و ايمنيشناسي را ميگذرانند و بعد از 2 سال وارد دوره تخصصي دندانپزشكي شده و دروس اختصاصي خود را در زمينه آسيبشناسي فك و دهان، ارتودنسي، اندودنتيكس، پروتزهاي ثابت و اكلوژن، پروتزهاي متحرك و فك و صورت ، پريودنتولوژي، ترميمي و مواد دنداني، بيماريهاي دهان و دندان، جراحي دهان و فك و صورت، دندانپزشكي كودكان و راديولوژي دهان و فك و صورت ميگذرانند. و در نهايت ميتوانند بيماريهاي دهان و دندان را تشخيص داده و در حد يك دندانپزشك عمومي نسبت به درمان آنها اقدام كنند.?
عدهاي دندانپزشكي را با كار عملي و تكنيكي صرف، يكي ميدانند در حالي كه اگر دانشجوي دندانپزشكي تنها فن و تكنيك اين رشته را فراگرفته اما در علوم پايه ضعيف باشد، در نهايت يك دندانساز خواهد شد يعني چنين فردي كار روي دندان را فراگرفته است اما از علم پزشكي بينصيب ميباشد.
آينده شغلي ، بازار كار، درآمد:
امروزه در كشور ما نزديك به 12 هزار دندانپزشك وجود دارد و از سوي ديگر سالانه 18 دانشكده دندانپزشكي دولتي و خصوصي موجود در كشور بيش از 1000 دندانپزشك تربيت ميكنند. حال سوال اينجاست كه آيا براي اين تعداد فارغالتحصيل رشته دندانپزشكي فرصتهاي كاري وجود دارد؟
دكتر افشار در پاسخ به اين سوال ميگويد:
?امروزه در كشور ما فرصتهاي شغلي براي دندانپزشكان جوان به دو دليل عمده محدودتر شده است كه يكي از اين دلايل پيشرفت بهداشت در كشور ماست. يعني خوشبختانه كشور ما نيز مانند ساير كشورهاي جهان در جهت پيشگيري و اهداف بهداشتي حركت كرده و بسياري از بيماريها را مهار و كنترل كرده است. در نتيجه مردم كمتر به پزشكان و دندانپزشكان مراجعه ميكنند. از سوي ديگر در چند سال اخير رشد پزشكان و دندانپزشكان نسبت به نرخ رشد جمعيت افزايش يافته است. براي مثال اگر تا 20 سال قبل به ازاي هر 25 هزار نفر يك دندانپزشك وجود داشت حال به ازاي هر 5 يا 6 هزار نفر يك دندانپزشك وجود دارد. البته ذكر عوامل فوق به معناي آن نيست كه هيچ فرصت شغلي براي دندانپزشكان جوان وجود ندارد بلكه در بسياري از شهرستانهاي كشور، ما هنوز شاهد كمبود دندانپزشك هستيم. يعني در حالي كه در بعضي از نقاط كشور به ازاي هر 2 هزار نفر يك دندانپزشك داريم، در نقاط محروم كشورمان به ازاي هر 100 هزار نفر يك دندانپزشك وجود دارد.?
دكتر كوثري نيز ضمن تاييد موارد فوق ميگويد:
?مطمئنا با پيشرفت بهداشت دهان و دندان، فرصتهاي شغلي يك دندانپزشك عمومي كاهش پيدا كرده است و البته افزايش تعداد دندانپزشكان جوان بيكار تنها مشكل ايران نيست چون طبق بررسيها و پيشبينيهاي جوامع علمي خارج از كشور، در سال 2030 ميلادي بهداشت دهان و دندان مردم به اندازهاي خوب خواهد بود كه دندانپزشكي عمومي به بخشي از پزشكي عمومي برخواهد گشت و رشته دندانپزشكي تنها جنبه تخصصي پيدا ميكند.?
تواناييهاي مورد نياز و قابل توصيه :
همانطور كه در قسمتهاي قبل اشاره شد، عدم تسلط بر علوم پايه و زبان انگليسي، دانشجو را از مقولات علمي دور ميكند و صرفا به او توانايي انجام كارهاي عملي اين رشته را ميدهد.
هرآنچه كه يك دانشآموز در درس زيستشناسي دوره دبيرستان خود فرا ميگيرد به نحوي به رشته دندانپزشكي ارتباط دارد بخصوص دو بخش فيزيولوژي و آسيبشناسي كه دانشجويان دندانپزشكي در دو سال اول تحصيل خود با وسعت و عمق بيشتري نسبت به دوره دبيرستان مطالعه ميكنند. همچنين دانشجوي اين رشته بايد از دستهايي ماهر و توانمند برخوردار باشد چون بسياري از كارهاي دندانپزشكي از تراش دندان گرفته تا بازسازي دندان نياز به دستهايي هنرمند و توانا دارد تا بتوان به نحو احسن كارهاي ظريف دندانپزشكي را انجام داد.
برخورداري از سلامت كامل جسمي و رواني و قابليت انجام كارهاي بسيار دقيق علمي، عملي، كلينيكي براي داوطلبان اين رشته بسيار ضروري است. خلاقيت و مهارت در كار دست و همچنين برخورداري از خلاقيت و ديد هنري، دانشجو را در انجام كارهاي عملي اين رشته و انجام مهارتهاي لازم در پياده كردن آموختههاي آن، كمك بسيار ميكند.
وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر:
امكان ادامه تحصيل فوق دكترا در رشتههاي مختلف دندانپزشكي در ايران وجود دارد.
تعداد وعناوين واحدهاي اصلي و اختصاصي:
طول دوره دندانپزشكي پنج سال است و درسهاي آن در سه بخش : عمومي ، پايه و اختصاصي برنامهريزي شده است كه از لحاظ نحوه تعليم و تدريس، به درسهاي نظري ، عملي ? نظري، عملي تقسيم ميشود.
اين دوره شامل دو مرحله است:
مرحله اول (5/1 سال) : در اين مرحله دانشجويان درسهاي نظري و عملي علوم پايه و عمومي را در دانشگاه (كلاس و آزمايشگاه) ميگذرانند.
مرحله دوم (5/3 سال) : در اين مرحله دانشجويان درسهاي تخصصي را در دانشگاه (كلاس و بخشهاي كلينيكي) فرا ميگيرند و به منظور برخورداري از كارايي آموزشي- درماني، بيشتر اين دوره تحصيلي را در بخشهاي كلينيكي دانشكده و بيمارستانهاي وابسته به ارائه خدمات بهداشتي و درماني ميپردازند؛ لازم به تذكر است كه گذراندن درسهاي پايه براي ورود به دوره كلينيكي (مرحله دوم) ضروري است.
نظام آموزشي مطابق آييننامه مصوب شوراي عالي برنامهريزي است و هر واحد درس نظري 17 ساعت و هر واحد درس عملي 34 ساعت است. كل واحدهاي درسي اين دوره 203 واحد است.
درسهاي پايه
درسهاي پايه به درسهايي گفته ميشوند كه زمينهساز ورود دانشجو به درسهاي اصلي و تخصصي و فراگيري آنهايند. در اين رشته درسهاي پايه جمعا به تعداد 43 واحد درسي است كه عبارتند از: فيزيك پزشكي ، بيوشيمي ، بافتشناسي انساني، جنينشناسي، تشريح ، ژنتيك انساني، ميكروبشناسي، ايمني شناسي، فيزيولوژي، روانشناسي عمومي، آسيبشناسي عمومي.
درسهاي اختصاصي
درسهاي تخصصي به درسهايي گفته ميشود كه اطلاعات و آگاهيهاي لازم را درباره رشته تخصصي به دانشجو داده، او را با مفاهيم تخصصي و عمده رشته مورد نظر آشنا ميكند و آموزشهاي لازم را به او ميدهند.
در رشته دندانپزشكي درسهاي تخصصي عبارتند از: كالبدشناسي و مرفولوژي دندان، زبان خارجي اختصاصي، جنين و بافتشناسي فك و دهان ، آسيبشناسي دهان، ارتودنسي، اندودنتيكس، بيماريهاي دهان و تشخيص ، بيولوژي دهان، پريودنتولوژي، دندانپزشكي ترميمي(پروتز متحرك پارسيل، پروتز ثابت ، پروتز كامل) جراحي دهان و فك و صورت ، دندانپزشكي كودكان، راديولوژي دهان ، گوش و حلق و بيني ، نظام پزشكي و طب قانوني، بهداشت عمومي و اكولوژي ، بهداشت محيط زيست ، دندانپزشكي مجتمعي ، بيماريهاي رواني ، بيماريهاي دروني، فارماكولوژي ، بهداشت دهان و تغذيه و ندانپزشكي پيشگيري مواد دنداني و پاياننامه (رساله).
دانشجويان در سال چهارم با تاييد استاد راهنما، موضوعي را براي پاياننامه انتخاب وراجع به آن تحقيقاتي را آغاز مينمايند، ولي واحد پاياننامه در سال آخر محاسبه خواهد گرديد كه در آن زمان دانشجو پاياننامه را به هيات داوران منتخب ارائه و از آن دفاع مينمايد.
خلاصهاي از مطالب مطرح شده بعضي از درسهاي تخصصي الزامي:
اندودنتيكس: مطالب اين درس شامل بررسي اتيولوژي، تشخيص، پيشگيري و درمان بيماريهاي پالپي و بافتهاي نگهدارنده دندانناشي از ضايعات پالپ به منظور حفظ سلامت و نگهداري دندانهاي طبيعي است.
بيماريهاي دهان و تشخيص : در درس بيماريهاي دهان و تشخيص، به شناسايي ، تشخيص كلينيكي و پاراكلينيكي ضايعات حفره دهان و درمان ضايعات مخاطي آن و ارتباط آن با ساير بيماريهاي بدن پرداخته ميشود.
پروتزهاي دنداني: در اين درس در ارتباط با مسائل ترميمي و بازسازي دستگاه جونده (دندانها و ساختمان مجاور كناري صورت) از طريق پروتزهاي ثابت، متحرك (پارسيل و كامل) و فك و صورت بحث ميشود. همچنين مسائل مربوط به اصول اكلوژن در اين رشته مورد تدريس علمي ? عملي قرار ميگيرد.
راديولوژي: درس راديولوژي يكي از درسهاي دندانپزشكي و از علوم اساسي جهت دستيابي و شناسايي حالات طبيعي و غيرطبيعي استخوان فكها و دندانها ميباشد.
دندانپزشكي كودكان: درس دندانپزشكي كودكان، قسمتي از درسهاي دندانپزشكي است كه شامل : تشخيص، پيشگيري و درمان بيماري دهان و دندان كودكان، معلولان و معلولان ذهني و شناسايي رابطه آن با سلامت عمومي آنها ميباشد.
دندانپزشكي ترميمي : اين درس شامل بررسي اتيولوژي ، تشخيص ، پيشگيري و درمان و ترميم ضايعات بافتهاي سخت دنداني به منظور حفظ سلامت و زيبايي دندانهاي طبيعي و بافتهاي نگهدارنده آنهاست.
رشتههاي مشابه و نزديك به اين رشته :
وجوه مشترك علمي وسيعي كه اين رشته با رشته پزشكي دارد، به دندانپزشك اين مهارت را ميدهد تا با شناخت همه جانبه ساختمان بدن و فيزيوپاتولوژي آن خدمات و درمانهاي لازم را در راستاي تخصصي خود ارائه دهد.
وضعيت نياز كشور به اين رشته در حال حاضر :
اگرچه اهميت رشته دندانپزشكي در شهرهاي بزرگ و متوسط تا حدود زيادي روشن است، اما متاسفانه هنوز اين رشته نتوانسته است ارزش والاي خود را در شهرهاي كوچك و روستاها، آنچنان كه بايد نشان دهد. گرايش روزافزون داوطلبان به اين رشته و مراجعه رو به افزايش شهروندان به شاغلان اين حرفه ، ميتواند اهميت قابل ملاحظه و نياز به متخصصان را در اين رشته ، حتي در مقايسه با ساير رشتههاي پزشكي به وضوح نشان دهد.
نكات تكميلي :
اما تحصيل در اين رشته خالي از مشكل نيست . دكتر صنوبري نيز در مورد دشواريها و مشكلات اين رشته ميگويد:
?دندانپزشكي حرفهاي است كه با كارهاي عملي بر روي بيمار همراه است، بنابراين امكان انتقال بيماريهاي عفوني مثل ?هپاتيت? يا ?ايدز? از بيمار به پزشك بسيار زياد است و دندانپزشكان بايد همواره به اصول كنترل عفونت توجه داشته باشند چون يك كوتاهي يا اشتباه ميتواند براي آنها عواقب ناخوشايندي داشته باشد. همچنين يك دندانپزشك بايد بطور مرتب نرمش و ورزش كند تا دچار كمردرد و پادرد مزمن نگردد.?
هدف :
حسابداري يك سيستم است كه در آن فرآيند جمعآوري، طبقهبندي ، ثبت، خلاصه كردن اطلاعات و تهيه گزارشهاي مالي و صورتهاي حسابداري در شكلها و مدلهاي خاص انجام ميگيرد. تا افراد ذينفع درون سازماني مثل مديران سازمان و يا برونسازماني مثل بانكها، مجمع عمومي سازمان مورد نظر و يا مقامات مالياتي بتوانند از اين اطلاعات استفاده كنند. به همين دليل فردي كه تحصيلات دانشگاهي ندارد، بيشتر دفتردار است تا حسابدار. چرا كه گزارشهاي اين دسته از افراد مطابق استاندارد نيست و پردازش كافي نميشود و بيشتر تراز حسابها ميباشد. براي مثال يك حسابدار تجربي نميتواند براحتي بين دارايي كوتاه مدت و بلند مدت تفاوت قائل شود و يا نميداند كه چگونه بايد معاملات ارزي را در دفاتر ثبت كرد.
حسابداري به عنوان يك نظام پردازش اطلاعات، دادههاي خام مالي را دريافت نموده، آنها را به نظم در ميآورد. محصول نهايي نظام حسابداري گزارشها و صورتهاي مالي است كه مبناي تصميمگيري اشخاص ذينفع (مديران ، سرمايهگذاران ، دولت و ...) قرار ميگيرد.
ماهيت :
يك حسابدار متخصص، در آينده ميتواند مدير مالي يك سازمان يا شركت گردد يعني ميتواند به مديريت يك شركت ايده بدهد كه منابع موجودش را در چه راههايي سرمايهگذاري نمايد تا استفاده بهينه كند و يا اگر شركت به منابع مالي جديد نياز داشت يك مدير مالي بر اساس دانش آكادميك خود ميتواند بگويد كه از چه طريقي بايد تامين مالي كرد. و مجموع اين فعاليتها خارج از توانايي يك حسابدار تجربي است.
?حسابداري يك سيستم اطلاعاتي است كه با فراهمكردن اطلاعات لازم كمك ميكند تا سرمايهگذارها، اعتبار دهندگان، مديران و دولت نسبت به مسائل اقتصادي بهتر بتوانند، تصميم بگيرند. براي مثال اگر شخصي بخواهد در يك شركتي سرمايهگذاري كند، تمايل دارد كه وضعيت مالي آن شركت و يا نتايج عمليات آن شركت را در طي سالهاي قبل بداند. موضوعاتي كه به صورت گزارشهاي مالي توسط حسابداران تهيه ميشود.
?حسابداري به منظور جوابگويي به نيازهاي انسان به وجود آمده است. به همين دليل با گذشت زمان و به موازات گسترش فعاليتهاي اقتصادي و افزايش پيچيدگي آن ، هدفها و روشهاي حسابداري براي جوابگويي به نيازهاي اطلاعاتي، توسعه يافته است. چرا كه اشخاص، شركتها و دولت براي تصميمگيري در مورد توزيع مناسب منابع مالي نياز به اطلاعاتي قابل اتكا دارند كه اين اطلاعات را به ياري حسابداري ميتوان به دست آورد. از سوي ديگر انجام سرمايهگذاري يكي از مواد ضروري و اساسي در فرآيند رشد و توسعه اقتصادي كشور است و سرمايهگذاران نيز از بعد عرضه سرمايه، تا حد امكان سعي دارند منابع مالي خودرا به سويي سوق دهند كه كمترين ريسك و بيشترين بازده را داشته باشد. يعني به دنبال برآورد ريسك سرمايهگذاريها خواهند بود. اين در حالي است كه يكي از مباني اساسي براي محاسبه ريسك بازار شركتها ، استفاده از اطلاعات توليد شده توسط سيستم حسابداي است.
رشته حسابداري از جمله رشتههايي است كه از داوطلبان هر سه گروه آزمايشي رياضي و فني ، علوم تجربي و علوم انساني دانشجو ميپذيرد.
آينده شغلي ، بازار كار ، درآمد:
به نظر ميرسد فارغالتحصيلان دورههاي تحصيلات تكميلي اين رشته، آمادگي و پختگي بيشتري براي حضور در بازار كار دارند.
نتيجه يكي از تحقيقات دانشگاه ?كلمبيا? مبني بر اين بود كه از از دهه 70 به بعد همه شركتهاي موفق، شركتهايي بودهاند كه مدير آنها تحصيلات مالي داشته است. چون از اين دهه به بعد اطلاعات نقش مهمي پيدا كرده است و مهمترين اطلاعات نيز، اطلاعات مالي است كه تاثير بسياري در تصميمگيري روساي شركتها دارد.
?فرصتهاي شغلي يك حسابدار بسيار گسترده است و از پايينترين سطح تا بالاترين سطح را در بر ميگيرد. و با وجود اين كه در دانشگاههاي مختلف كشور اعم از دولتي ، غيرانتفاعي و آزاد، دانشجويان بسياري در رشته حسابداري تدريس ميكنند اما تعداد فارغالتحصيلان بيكار اين رشته از بيشتر رشتهها كمتر است. چون از يك موسسه كوچك گرفته تا بزرگترين كارخانههاي كشور حداقل براي تهيه اظهارنامه مالياتي به حسابدار نيازمند هستند.
همچنين دانش حسابداري در بخش ماليات كاربرد وسيعي دارد. چون محاسبه سود به ياري حسابداري امكانپذير است و تعيين مقدار سود نيز مبناي محاسبه ماليات شركتها اعم از دولتي و خصوصي ميباشد.
فارغالتحصيلان اين رشته پس از اتمام تحصيل ميتوانند در سطوح مختلف و شاخههاي متفاوت عهدهدار انجام امور مالي گردند كه شرح آن چنين است:
حسابداري
فارغالتحصيلان ميتوانند در كليه موسسات و واحدهاي تجاري، اعم از دولتي يا خصوصي به عنوان حسابدار در شاخههاي زير مشغول كار شوند:
حسابداري مالي: در كليه شركتها و موسسات تجاري و غيرانتفاعي.
حسابداري صنعتي : در كليه واحدهاي صنعتي و شركتهاي توليدي.
حسابداري دولتي : در كليه سازمانها و ادارات دولتي به عنوان حسابدار يا عامل ذيحساب.
حسابداري مالياتي : در ادارات دارايي.
حسابداري بيمه : در موسسات بيمه .
حسابداري بانكها : در شعبهها و سرپرستي بانكها .
حسابداران پس از مدتي اشتغال به كار حسابداري ميتوانند در سمت مديريت مالي واحدهاي تجاري ، ايفاي نقش نمايند.
حسابرسي
فارغالتحصيلان رشته حسابداري قادرند با توجه به شاخههاي حسابداري در بند الف در حرفه حسابرسي شاغل شوند. شاغلان حرفه حسابرسي در يك تقسيمبندي كلي به دو گروه اصلي تفكيك ميشوند :
حسابرسان داخلي : اين گروه از حسابرسان ، كارمند واحد مورد رسيدگي هستند، و در واقع رابط ميان هيات مديره و شركت بوده و گزارش رسيدگي خود را به طور هفتگي ، ماهانه يا سالانه به مديرعامل و هيات مديره ارائه ميدهند . اين گروه از حسابرسان عمليات داخل واحد تجاري را رسيدگي ميكنند.
حسابرسان مستقل: اين گروه از حسابرسان، افرادي هستند كه در موسسات حسابرسي مشغول كار هستند و بر اساس قرارداد ميان شركتها يا سازمانها با اين موسسات، عمليات حسابداري و مالي واحد تجاري را بر اساس اصول و موازين حسابداري مورد رسيدگي قرار ميدهند و گزارش خود را به مجمع عمومي صاحبان سهام ارائه ميكنند. در واقع حسابرسان مستقل رابط ميان صاحبان شركت و هيات مديره شركت ميباشند.
در حال حاضر در ايران ، سازمان حسابرسي به عنوان يك سازمان دولتي ، بزرگترين موسسه حسابرسي است و در كنار آن ساير موسسات حسابرسي دولتي و خصوصي مشغول فعاليت ميباشند.
تواناييهاي مورد نياز و قابل توصيه:
داشتن شم رياضي در رشته حسابداري از اهميت بسياري برخوردار است. به همين دليل دانشآموزان رشته رياضي در اين رشته موفقتر هستند. البته اين بدان معنا نيست كه دانشآموزان رشته علوم انساني قادر به ادامه تحصيل در رشته حسابداري نيستند بلكه بايد تلاش كنند تا از دانش رياضي خوب و يا حداقل متوسطي برخوردار باشند.
همچنين يك حسابدار بايد بتواند بخوبي گزارش كارهاي خود را ارائه دهد. بنابراين بايد در ادبيات فارسي مسلط بوده و نگارش خوبي داشته باشد. اين ويژگي بخصوص در سطوح بالاتر اين رشته يعني حسابرسي و مديريت مالي اهميت بسياري دارد.
در آزمون هر سه گروه آزمايشي درس رياضي به عنوان مهمترين درس اين رشته ضريب 4 دارد.
دانشجوي حسابداري بايد صادق و رازدار باشد چون در آينده تمام اسناد و مدارك يك سازمان را در اختيار دارد و اگر فرد رازدار و در كل با اخلاقي نباشد لطمات زيادي به آن شركت و در نهايت به جامعه وارد ميآورد. اين مساله بخصوص در حسابرسي اهميت بيشتري دارد زيرا اگر يك حسابرس كه وظيفه بررسي گزارشات مالي يك سازمان و تاييد صحت و سقم آن را بر عهده دارد، درستكار نبوده و يا شهامت ابراز مشكلات را نداشته باشد، ميتواند به نابسامانيهاي اداري و مالي يك جامعه دامن بزند.
و بالاخره يك حسابدار براي موفقيت در اين دنياي پر از رقابت و تغيير و تحول بايد خلاق، مبتكر، صبور و منضبط باشد.
علاقه به امور مالي و تجزيه و تحليلهاي آن، عامل موفقيت دانشجوي حسابداري است.
وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر:
تا مقطع دكترا امكان ادامه تحصيل وجود دارد.
نظر يك فارغالتحصيل مشغول به كار در اين رشته :
دانشجوي اين رشته بايد تحمل ساعتها كار در پشت يك ميز و صندلي و سرو كار داشتن با اعداد و ارقام را داشته باشد. همچنين بايد دقيق و منظم باشد تا در جمعبندي اعداد و ارقام دچار مشكل نگردد.?
وضعيت نياز كشور به اين رشته در حال حاضر:
آموزش حسابداران و شركت موثر آنها در فراهمآوري اطلاعات مالي دقيق و قابل اعتماد، و تجزيه و تحليل اين اطلاعات براي توسعه پايدار در كشور در حال توسعهاي مانند ايران اهميت فراواني دارد. چرا كه وجود اطلاعات دقيق، اعتماد برانگيز، بموقع و مربوط به فعاليتهاي اقتصادي، نه تنها لازم بلكه حياتي است. علاوه بر اين اطلاعات مالي حاصل از فعاليتهاي اقتصادي كه بوسيله نظامهاي حسابداري گزارش ميشود، ميتواند از انحراف مسير پيشبيني شده ، اتلاف منابع اقتصادي و اخلال در برنامههاي توسعه اقتصادي جلوگيري كند.
دكتر ثقفي نيز در اين باره ميگويد:? چون اين رشته فقط به كلاس و معلم نياز دارد متاسفانه در سالهاي اخير، بسياري از شهرهاي دورافتاده كه حتي يك حسابدار مجرب و متخصص ندارد، رشته حسابداري را با استفاده از اساتيد كمتجربه دائر كرده است و در نتيجه فارغالتحصيلان دانشگاههاي فوق حسابداراني ناكارآمد هستند كه نميتوانند، جذب بازار كار شوند. البته آنچه گفته شد شامل حال فارغالتحصيلان توانمند اين رشته نميشود چون هر فرد سرمايهگذار و هر موسسه اعتباري براي سرمايهگذاري يا اعتبار دادن به حسابدار نياز دارد. ?
نكات تكميلي :
چند سال پيش وقتي كه آقاي . ت رياست يكي از كارخانههاي ايران را بر عهده گرفت با اخمهاي در هم و چهرههاي عبوس كارگراني روبرو شد كه 6 ماه بود حقوق نگرفته بودند و اميد چنداني نيز به رئيس جديد نداشتند. اما رئيس جديد كه فارغالتحصيل رشته حسابداري بود با مديريت قوي و درست خويش نه تنها كارخانه مورد نظر را از ورشكستگي نجات داد بلكه امروزه اين كارخانه يكي از بهترين كارخانههاي كشور است كه محصولات آن به خارج از كشور صادر ميگردد و در حال حاضر نيز نحوه كار رئيس ياد شده به عنوان يك شيوه نوين در دانشگاهها تدريس ميشود.
آنچه خوانديد سرگذشت واقعي يكي از كارخانههاي كشور است.
رشته باغبانی
مقدمه
رشته باغبانی یکی از مهمترین رشته های کشاورزی است که داوطلب گروه آزمایشی علوم تجربی می تواند آن را انتخاب کند. با توجه به افزایش روز افزون جمعیت و احتیاج غذایی آنها، رشته باغبانی با تولید حدود 40% مواد غذایی، نقش مهمی در تأمین مواد غذایی مورد نیاز بشر دارد. تخصصی شدن پرورش گیاهان و درختان میوه نیاز به استفاده بهینه از ابزار و امکانات و همچنین استعدادهای جوان دارد. به منظور تربیت نیروی متخصص، در آزمون سراسری، رشته مهندسی باغبانی برای تربیت متخصص در زمینه های تولید محصولات باغبانی، شامل درختان میوه ، سبزیها، درختان زینتی، گل کاری و طراحی فضای سبز ارائه می گردد.
1- مهندسی باغبانی
تعریف و هدف
مهندسی باغبانی یکی از رشته های اصلی مجموعه کشاورزی است که در سطح کارشناسی در بسیاری از دانشکده های کشاورزی دانشگاههای معتبر کشور ارائه می گردد. هدف از ارائه این رشته تربیت نیروهای زبده ای است که بتوانند در زمینه های مختلف پرورش و تولید محصولات باغی، سبزی و صیفی، گلهای زینتی، طراحی فضاهای سبز و... فعالیت نمایند.
اهمیت و جایگاه در جامعه
اساسی ترین نیاز هر فرد، تأمین نیاز غذایی اوست. با توجه به محدود بودن زمین و آب برای جوامع رو به رشد، باید حداکثر محصول را از زمینهای زیر کشت به دست آورد. محصولات باغبانی در دنیا، علاوه بر تأمین بخشی از غذای مورد نیاز بشر، در تأمین سلامتی انسان جایگاه ویژه ای دارد. تولید گلها و گیاهان زینتی سبب انبساط و شادی روح انسان و تقویت سلامت روانی افراد می شود. با توجه به وابستگی کشورمان به صادرات نفت، تولید محصولات باغبانی می تواند یکی از مهمترین منابع ارزی کشور باشد و جایگزین درآمد نفت شود. در حال حاضر نیز این بخش یکی از مهمترین منابع ارز آوری کشور محسوب می گردد. با توجه به این مطالب، جذب فارغ التحصیلان این رشته در وزارت کشاورزی و سازمانهای وابسته و همچنین بخشهای خصوصی نظیر شرکتهای سهامی زراعی و... اهمیت قابل ملاحظه دارد و نیاز خاص به این رشته را- حتی در مقایسه با سایر رشته های کشاورزی- به وضوح نشان می دهد.
سطوح رشته
ردیف نام دانشگاه کاردانی کارشناسی ارشد دکترا
1 آزاد- استهبان
2 آزاد- تبریز
3 آزاد- جهرم
4 آزاد- جیرفت
5 آزاد- رشت
6 آزاد- رفسنجان
7 آزاد- ساوه
8 آزاد- شیراز
9 آزاد- شیروان
10 آزاد- علوم و تحقیقات تهران
11 آزاد- محلات
12 آزاد- مرند
13 آزاد- مهاباد
14 آزاد- میانه
15 آزاد-ابهر
16 آزاد-تاکستان
17 آزاد-خوراسگان
18 آزاد-مراغه
19 ارومیه
20 بوعلی سینا همدان
21 تبریز
22 تربیت مدرس
23 تهران
24 خلیج فارس
25 زنجان
26 شاهد تهران
27 شهیدچمران اهواز
28 شیراز
29 صنعتی اصفهان
30 علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
31 فردوسی مشهد
32 گیلان
33 مازندران
34 هرمزگان- بندرعباس
35 ولیعصر رفسنجان
36 کشاورزی مراغه
درسهای رشته
ردیف نام درس ردیف نام درس
1 آبیاری عمومی
2 آفات مهم درختان میوه
3 آفات و بیماریهای مهم گیاهان زینتی، صیفی و سبزی
4 آمار و احتمالات
5 ازدیاد نباتات
6 اصلاح و بذرگیری گل و سبزی
7 اصول اصلاح نباتات
8 اصول باغبانی
9 اصول تبدیلی و نگهداری فرآورده های کشاورزی
10 اصول و ترویج و آموزش کشاورزی
11 اقتصاد کشاورزی
12 اکولوژی
13 بیماریهای گیاهی
14 بیماریهای مهم درختان میوه
15 بیوشیمی عمومی
16 جلسه بحث
17 چایکاری و تکنولوژی چای
18 حاصلخیزی خاک و کودها
19 حشرهشناسی و دفع آفات
20 خاکشناسی عمومی
21 دامپروری عمومی
22 درختان و درختچه های زینتی
23 رابطه آب و خاک و گیاه
24 ریاضیات عمومی
25 زراعت عمومی
26 ژنتیک
27 سبزیکاری خصوصی
28 سبزیکاری عمومی
29 شیمی آلی
30 شیمی عمومی
31 طراحی باغ و پارک
32 طرح آزمایشات کشاورزی 1
33 علفهای هرز و کنترل آنها
34 عملیات کشاورزی
35 فیزیولوژی بعد از برداشت
36 فیزیولوژی گیاهی
37 فیزیک عمومی 38 گلکاری
39 گیاهشناسی 1(فیزیولوژی و تشریح )
40 گیاه شناسی 2 (سیستماتیک و مرفولوژی)
41 ماشینهای کشاورزی
42 ماشینهای برداشت محصولات باغی
43 مسئله مخصوص
44 مساحی و نقشه برداری
45 میوههای ریز
46 میوههای گرمسیری و نیمهگرمسیری
47 میوه های مناطق معتدله
48 هوا و اقلیم شناسی
49 کارآموزی
صنعت و بازارکار
تواناییهای لازم برای داوطلبان این رشته و ادامه تحصیل در آن
برای ادامه تحصیل در این رشته- با توجه به کمیت و کیفیت دروس ارائه شده در این دوره- داوطلب باید از دانش بالایی در زمینه های علوم پایه، شیمی، فیزیک و... برخوردار باشد. همچنین توان جسمی، قدرت تجزیه و تحلیل و دقت کافی در مسائل را داشته باشد. شایان ذکر است تقریباً اکثر کارها و فعالیتهای این رشته در خارج از محیط شهری و باغهاست و توان نسبتاً بالایی را می طلبد.
تواناییهای فارغ التحصیلان
همان گونه که اشاره شد فارغ التحصیلان این رشته می توانند پس از پایان تحصیلات مسؤولیتهای متفاوتی به عهده بگیرند، از جمله:
محاسبه، ساخت و اجرای گلخانه های تولید گل و سبزی، شاسی های گرم و سرد، خزانه های تولید نشا و سایر ادوات ثابت باغبانی.
نظارت و اجرا در کاشت باغهای پیشرفته و همچنین تولید ارقام جدید میوه و سبزی و... .
فعالیت در زمینه های تحقیقات کشاورزی در بخش باغبانی.
طراحی باغ و پارک و فضای سبز شهری و نظارت و اجرای طرحهای فضای سبز ، چمن کاری و گل کاری.
انجام بسیاری از کارهای نقشه برداری برای اجرا و ایجاد دقیق باغها و فضای سبز.
تولید نهال و پرورش گل و ایجاد نهالستان و گلستانهای پیشرفته.
رشته علوم تغذیه
مقدمه
در جهان امروز غذا نقش اساسی و استراتژیکی را بازی می کند بسیاری از کشورها به خاطر کمبود مواد غذایی تمام حیثیت و شرف خود را به اجبار به استعمارگران برده اند اگر کشوری از نظر تولید مواد غذایی بتواند در حد خوبی قرار گیرد و خودکفا شود پس از آن یا بهتر بگوییم هم زمان با آن باید توجه جدی به علوم تغذیه نماید ، صرف غذا خوردن و معده را از غذا انباشته کردن اگر ضرر نداشته باشد مطمئنا سودمند نخواهد بود . در تعاریفی که از علوم مرتبط به تغذیه شده آن را علمی دانسته اند که نیازهای غذایی بدن را از نظر کیفی و کمی تعیین می کند و بیان می کند که چگونه می توان سالم زیست.
در مورد تغذیه مناسب صحبت فراوان و اهمیت آن آشکار است. علم تغذیه نسبتا علم جوانی است و در عین حال که رشته مجزایی است تا حد زیادی به یافتههای شیمیایی، بیوشیمیایی، میکروب شناسی پزشکی و زیست شناسی وابسته است و در تحقیقات علمی این رشته ها شرکت می کند.
در حال حاضر این رشته در سه مقطع کارشناسی پیوسته، کارشناسی ارشد ناپیوسته، دکتری در کشور ارائه میگردد و طول دوره اول آن 8 ترم تحصیلی است.
در این رشته علاقه به علوم تغذیه و دقت عمل در آزمایشگاهها و کسب تجربه و کار آموزی حائز اهمیت است.
از دروس دبیرستانی که کاربرد بیشتر در این رشته دارند، می توان زیست شناسی و شیمی را نام برد. ضریب زیست شناسی 4 و ضریب 2 برای شیمی، فیزیک و ریاضیات می باشد.
سطوح رشته
ردیف نام دانشگاه
1 آزاد- تهران
درسهای رشته
ردیف نام درس ردیف نام درس
1 آمار حیاتی
2 آموزش تغذیه
3 اصطلاحات پزشکی و بیمارستانی
4 اصول اپیدمیولوژی
5 اصول و روشهای نگهداری مواد غذایی
6 اقتصاد و برنامهریزی تغذیه
7 اکولوژی تغذیه
8 بررسی وضع تغذیه
9 بهداشت عمومی
10 بهداشت و مسمومیتهای غذایی
11 بیماریهای ناشی از سوء تغذیه و اپیدمیولوژی آن
12 بیوشیمی متابولیسم
13 بیوشیمی مقدماتی
14 تاثیر فرآیندها بر ارزش غذاها
15 تشریح و فیزیولوژی
16 تغذیه اساسی 1
17 تغذیه اساسی 2
18 تغذیه در دورانهای مختلف زندگی
19 تغذیه گروههای ویژه
20 تنظیم برنامه غذایی
21 جامعه شناسی
22 جلسه بحث
23 رژیم درمانی 1
24 رژیم درمانی 2
25 روانشناسی
26 زبان تخصصی
27 زیستشناسی
28 شیمی
29 شیمی آلی
30 شیمی مواد غذایی
31 فیزیولوژی تغذیه
32 فیزیک عمومی
33 مدیریت بخش غذایی
34 میکروبشناسی عمومی
35 میکروبشناسی مواد غذایی
36 نقش تغذیه در خدمات بهداشتی
37 کارآموزی در عرصه
صنعت و بازارکار
بخش تغذیه بیمارستانها، مسؤولیت فنی کارخانجات تولید مواد غذایی، همکاری در کلینیکهای رژیم درمانی با همکاری پزشکان غدد داخلی، همکاری در تعیین رژیم برای گروههای مختلف از جمله ورزشکاران، بیماران خاص، کارگران و. . . مشغول به کار هستند.
بطور کلی میتوان گفت فارغالتحصیلان دوره کارشناسی این رشته از توانائیها و مهارتهای زیر برخوردارند.
برنامه ریزی غذایی برای بیماران در بیمارستانها و مراکز بهداشتی.
شرکت در فعالیتهای تغذیهای مراکز همگانی.
بررسی و تحقیق و آموزش مطالب مربوط به تغذیه در واحدهای آموزشی و تحقیقاتی.
انجام خدمات تغذیهای برای واحدهای دستاندرکار تغذیة جامعه.
تنظیم و اجرای برنامههای آموزش تغذیه عمومی.
تنظیم یک رژیم غذایی مناسب برای افراد چاق و لاغر و افراد مبتلا به بیماریهای خاص از جمله بیماریهای کلیوی، دیابتی، نقرس و. . .
منبه: دانشنامه رشد
علوم تجربی
مهندسى کشاورزى - ترويج و آموزش کشاورزى
هدف از اين دوره تعليم و تربيت کارشناسانى است که بتوانند با تکيه بر معلومات و تجربيان نظرى و علمى خود در مقام مجرى و برنامهريز نسبت به نشر و توسعهٔ علوم کشاورزى در سطوح مختلف اقدام نمايند. داوطلب بايد نسبت به کار کردن در مزارع و محيطهاى روستائي، و انجام فعاليتهاى آموزشى و ارشادى و مشورتى در زمينهٔ کشاورزى علاقهمند بوده و از زيربناى معلومات عمومى و علوم اجتماعى بهويژه اجتماع روستائى بهرهمند باشد.
طول دوره ۴ سال است و دروس دوره شامل مواد نظري، عملى و کارگاهى و عمليات صحرائى است. دانشجويان پس از گذراندن دروس عمومي، دروس علوم پايه و دروس اصلى کشاورزى خصوصاً اصول مربوط به تعليم و تربيت، جامعهشناسي، روانشناسى تربيتي، مديريت، سرپرستى و رهبرى محل برنامهريزى و ارزشيابي، برنامههاى آموزش کشاورزى و ترويج کشاورزى را فرا مىگيرند. فارغالتحصيلان که عنوان مهندس کشاورزى در رشتهٔ ترويج و آموزش کشاورزى را دارند مىتوانند در دبيرستانها و هنرستانها، مراکز آموزش کشاورزى (براى مربى آموزشي)، حوزههاى ترويج کشاورزي، مراکز خدمات کشاورزى (براى کارشناس ترويج و آموزش)، شبکههاى تعاوني، شرکتهاى کشت و صنعت، بنياد جانبازان و جهاد کشاورزى مشغول خدمت شوند. امکان ادامهٔ تحصيل تا سطح کارشناسى ارشد و دکترىٰ در داخل يا خارج از کشور وجود دارد.
________________________________________
مهندسى کشاورزى - خاکشناسى
هدف تربيت کارشناسانى است که بتوانند علاوه بر عهدهدار شدن مسئوليتهاى محوله در رشتههاى مختلف و علوم خاک در توسعهٔ بخش کشاورزى در زمينهٔ شناسائي، بهرهورى و حفاظت منابع خاک منشاء خدمات ارزندهاى باشند. داوطلب بايد از توان عصبى و روحيهٔ قوى و کاربرد در قطبهاى توليد کشاورزى بهرهمند باشد. طول دوره ۴ سال است و دروس آن شامل دروس عمومي، دروس علوم پايه، دروس اصلى کشاورزى و دروس تخصصى است که بهصورت نظري، عملى و عمليات صحرائى ارائه مىشود.
فارغالتحصيلان که عنوان مهندس کشاورزى در رشتهٔ خاکشناسى را خواهند داشت مىتوانند در وزارتخانهٔ جهاد کشاورزي، ساير وزارتخانهها و بخش خصوصى استخدام شوند و با مهندسان مشاور رشتهٔ آب و خاک همکارى کنند. امکان ادامهٔ تحصيل تا سطح کارشناسى ارشد و دکترىٰ در داخل و يا در خارج از کشور فراهم است.
______________________________________
مهندسى کشاورزى - گياه پزشکى
هدف تربيت کارشناسانى است که معلومات علمى و فنى و کشاورزى عمومي، علوم پايه گياه پزشکى و علوم مربوط به شناخت آفات و بيمارىهاى گياهى را در حد اين دوره به صورت نظرى و عملى را فرا گرفته، علاوه بر آن با فنون و روشهاى مختلف مبارزه با آفات و عوامل بيمارىزاى گياهان به صورت عملى آشنائى جامع پيدا کنند. داوطلب بايد با دروس زيستشناسي، گياهشناسي، جانورشناسى و شيمى آشنائى کافى داشته باشد. دانشجويان اين رشته در طى دورهٔ ۴ سالهٔ دروس عمومي، دروس علوم پايه، دروس اصلى کشاورزى و دروس تخصصى را مىگذارنند. فارغالتحصيلان به دليل داشتن اطلاعات عمومى در کشاورزى و احاطه لازم به، فنون مبارزه با آفات و عوامل بيمارىزاى گياهان به دريافت درجهٔ مهندسى کشاورزى در رشتهٔ گياه پزشکى نائل مىشوند و در خط مقدم عليه عوامل نابود کننده محصولات کشاورزى و دسترنج زارعين حضور فعال خواهند داشت و حلقههاى زنجيرى خواهند بود که بين کشتکاران، زارعان و روستاها از يک طرف و مراکز تحقيقات آفات و بيمارىهاى گياهى از طرف ديگر ارتباط لازم را برقرار و نتايج تحقيقات را عملاً در مزارع و روستاها پياده مىکنند. از مراکز عمدهٔ جذب فارغالتحصيلان مىتوان مؤسسات و ارگانهاى مختلف از قبيل مؤسسه تحقيقات آفات و بيمارىهاى گياهي، سازمان حفظ نباتات، شرکت پخش کود و توليد سم، وزارت جهاد کشاورزي، بنياد جانبازان و بخش خصوصى را نام برد. امکان ادامهٔ تحصيل در دورههاى کارشناسى ارشد و دکترىٰ در داخل کشور وجود دارد.
____________________________________
مهندسى کشاورزى - علوم و صنايع غذائى
هدف تربيت کارشناسانى است که بتوانند با تکيه بر آموختههاى خود در زمينههائى چون مديريت نظارت و اجراء عمليات تبديل و نگهدارى محصولات مختلف کشاورزى اعم از گياهى و دامى و همچنين کمک در طراحى خطوط توليد در کارخانجات مربوطه همکارى کرده عمليات کارخانجات توليد فرآوردههاى لبنى و زراعي، باغى و توليدات جنبى دامى را نيز هدايت کنند. دانشجويان پس از گذراندن دروس عمومي، دروس پايه و دروس اصلى کشاورزى در زمينههاى مربوط به صنايع کمپوتسازي، کنسروسازي، لبني، گوشت و روشهاى تبديل و نگهدارى فرآوردههاى گياهى و دامى و همچنين علوم مربوط به شيمى و ميکروبيولوژى مواد غذائى به صورت نظرى و عملى با گذارندن دروس تخصص آموزش مىبينند. طول دوره ۴ سال است و فارغالتحصيلان به دريافت درجهٔ مهندسى کشاورزى در رشتهٔ علوم و صنايع غذائى نائل مىشوند. عمدهترين مراکز جذب فارغالتحصيلان اين رشته عبارت است از: کارخانجات توليد فرآوردههاى غذائي، کارخانجات توليد کنندهٔ فرآوردههاى وابسته به کشاورزي، سازمانهاى دولتي، وزارتخانههاى مرتبط با نگهدارى و تبديل فرآوردههاى کشاورزى و نيز دانشکدهها و مؤسساتى که در زمينهٔ تبديل فرآوردههاى کشاورزى تحقيق مىکنند. فارغالتحصيلان اين رشته مىتوانند تا سطح کارشناسى ارشد و دکترىٰ در داخل و يا در خارج از کشور ادامهٔ تحصيل دهند. توجه خاص دولت به صنايع غذائى در ارتباط با جلوگيرى اتلاف محصولات کشاورزي، بهوجود آوردن کارخانجات جديد صنايع غذائى و اهميت اين رشته در ارتباط با سلامت مردم باعث خواهد شد اين رشته رونق بيشترى در آينده داشته باشد.
__________________________________
مهندسى کشاورزى - زراعت و اصلاح نباتات
هدف تربيت کارشناسانى است که بتوانند به عنوان مربى و محقق در مراکز آموزشى و مؤسسات تحقيقاتى يا به عنوان کارشناس در واحدهاى مختلف وزارت جهاد کشاورزى يا به صورت مدير يا مجرى واحدهاى توليدى دولتى و خصوصى بخش کشاورزى منشاء خدمات ارزنده باشند. دانشجويان پس از گذراندن دروس عمومي، دروس علوم پايه، دروس اصلى کشاورزى و دروس تخصصى مانند ژنتيک، آمار، فيزيولوژي، زراعت و اصلاح نباتات به کسب درجهٔ مهندسى کشاورزى در رشتهٔ زراعت و اصلاح نباتات نائل مىشوند. طول اين دوره ۴ سال است و دروس آن شامل مواد نظري، عملى و عمليات صحرائى است.
امکان ادامهٔ تحصيل تا سطح کارشناسى ارشد در داخل و تا بالاترين سطوح در داخل و خارج از کشور وجود دارد. مراکز عمدهٔ جذب فارغالتحصيلان اين رشته مؤسسات تحقيقاتى از قبيل مؤسسه اصلاح و تهيه نهال و بذر، مؤسسه خاکشناسى و مراکز آموزش کشاورزى و مؤسسات اجرائى مانند سازمان ترويج، شرکتهاى تعاونى روستائي، شرکتهاى کشت و صنعت، مرکز خدمات کشاورزى وزارت جهاد کشاورزي، بنياد جانبازان، و بخش خصوصى است
____________________________________
مهندسى کشاورزى - علوم دامى
هدف تربيت کارشناسانى است که علاوه بر عهدهدار شدن مسئوليتهاى محوله در ادارهٔ امور واحدهاى دامداري، تدوين برنامهٔ خوراک دام و طيور، روش استفاده از مراتع و علوفهکارى و اجراء برنامههاى بهداشتى دام و طيور، بتوانند در سطح وسيعترى نسبت به کاردانان اين رشته در امور تحقيقاتي، برنامهريزى و آموزش علوم دامى منشاء خدمات ارزنده باشند.
داوطلب بايد از روحيهٔ کار در محيطهاى کشاورزى و روستائي، برخورد با حيوانات و گياهان و قدرت جسمى لازم برخوردار بوده و در دروس علوم پايه مخصوصاً زيستشناسى قوى باشد. در اين رشته علاوه بر دروس عمومي، دروس علوم پايه و دروس اصلى کشاورزي، دانشجويان اصول و تکنيکهاى لازم در پرورش انواع دامهاى اهلي، چگونگى تغذيهٔ آنها و روشهاى اصلاح نژادى دامها را فرا مىگيرند. طول دوره حدود ۴ سال و دروس شامل مواد نظري، عملى و عمليات صحرائى است. فارغالتحصيلان با عنوان مهندسى کشاورزى در رشتهٔ دامپرورى مىتوانند در مراکز تحقيقاتي، آموزش و برنامهريزى وزارت جهاد کشاورزي، سازمان گسترش خدمات توليدى (وزارت کشور)، مراکز خدمات کشاورزى روستائى عشايري، شرکتهاى کشت و صنعت و واحدهاى توليدى و بخش خصوصى مشغول کار شوند. امکان ادامهٔ تحصيل تا سطح کارشناسى ارشد و بالاتر فراهم است.
»»»»»»»«««««««
رشته پزشكي
هدف:
هدف تربيت پزشك عمومي با خصوصيات زير است:
1) در راه آشنايي بيشتر با مكتب و تزكيه و تعالي روح كوشا باشد. كمك به تامين بهداشت و درمان دردهاي مردم را وسيلهاي براي رضاي خدا و تقرب به او بداند.
2) با فرهنگ اسلامي و نظام جمهوري اسلامي آشنا باشد و خود را ملزم به رعايت قوانين و مقررات حاكم به جامعه اسلامي بداند.
3) از شناخت مسائل عمده بهداشت و درمان و نظام ارائه خدمات بهداشتي و درماني كشور به قدر كافي برخوردار و از مسئوليتها و وظايف خود در اين نظام آگاه باشد.
4) قابليت علمي و عملي كافي در تشخيص بيماريها و ارجاع بيماران به سطوح بالاتر بهداشتي و درماني كشور و شركت در برنامههاي پيشگيري و بهداشت عمومي را دار باشد.
5) قادر به استفاده از آخرين منابع علمي و بهرهگيري از اطلاعات جديد كار خود باشد.
دوره آموزش دكتراي حرفهاي پزشكي شامل مراحل زير است:
علوم پايه: طول اين دوره 2 سال است كه در پايان اين دوره دانشجو در آزموني شامل كليه دروس اين دوره شركت ميكند و در صورت موفقيت به دوره بعدي راه مييابد. هر دانشجو حداكثر دوبار ميتواند در اين آزمون شركت كند.
فيزيوپاتولوژي : طول اين دوره 6 ماه است و طي آن دانشجو ضمن آگاهي از مباني فيزيولوژيك ، با مكانيزم بيماريها و عوامل موثر در آنها به طريق تحليل گرانه آشنا ميشود و نشانههاي بيماريها و تشخيص و درمان آنها را ياد ميگيرد.
كارآموزي باليني : طول اين دوره 20 ماه است و هدف شناخت آثار و علائم بيماريها از ديدگاه باليني و آزمايشگاهي به دست آوردن تواناييهاي لازم در به كاربردن انديشه ، استدلال و نتيجهگيري سريع، به منظور برخورد منطقي و صحيح با بيمار و طراحي عمليات پيشگيري درماني است.
كارورزي باليني: طول دوره 18 ماه است و هدف پرورش مهارتها، تقويت قدرت تصميمگيري ، افزايش اتكاء به نفس و تكميل پرورش انديشه از طريق رويارويي مستقيم كارورز با مسائل بهداشتي ، درماني و تقبل مسووليت مستقيم امور بهداشتي، درماني به عهده همه است.
كارورزي: دانشجويان قبل از شروع مرحله كارورزي ، در كنكور كارورزي كه شامل كلياتي از دروس پايه و اصلي و عمومي فيزيولوژي علوم باليني است و به طور سراسري برگزار ميشود شركت ميكنند چون گذراندن موفقيتآميز اين آزمون براي راهيابي به دوره كارورزي ضروري است. فارغالتحصيلان ملزم به خدمت در مناطق محروم كشور هستند.
تواناييهاي فارغالتحصيلان
فارغالتحصيلان اين رشته ميتوانند بعد از پايان تحصيلات، مسووليتهاي متفاوتي را عهدهدار شوند، از آن جمله ميتوان به موارد زير اشاره نمود:
تشخيص ? درمان و پيگيري بيماران در مطبهاي شخصي، درمانگاهها و بيمارستانها.
مديريت و سرپرستي مراكز ارائه خدمات بهداشتي و درماني.
مشاركت در امر تحصيلي و پژوهشي در ارتباط با بيماريهاي مختلف.
دوره پزشكي شامل 4 مرحله ميباشد : علوم پايه ، فيزيوپاتولوژي (نشانهشناسي) ، كارآموزي و كارورزي
مرحله علوم پايه درواقع عامل ارتباطياي بين درسهاي دبيرستان و پايه با درسهاي تخصصي پزشكي است، بدين ترتيب كه شامل آن قسمت از درسهاي پايه است كه به بدن انسان مربوط ميشود؛ براي مثال، بيوشيمي قسمتي از علم شيمي است كه در مورد شيمي بدن موجود زنده (در اينجا انسان) صحبت ميكند و همينطور ساير درسهاي اين مرحله كه در بخش درسها شرح داده ميشوند.
مرحله شناخت نشانه و علايم بيماري و چگونگي پيدايش علايم بيماري، در ارتباط با عامل بيماريزا و چگونگي پيدا كردن آن در معاينهها و آموزش نظري دستگاههاي تشخيص ، بدون توجه به درمان است. در اين دوره ، دانشجو مفهوم بيماري و علايم آن و نحوه تشخيص آن را به صورت نظري مطالعه نموده، چگونگي آن را با توجه به درسهاي علوم پايه فرا ميگيرد.
مرحله بعدي شامل دوره كارآموزي (استاژري) است كه دانشجو در اين مرحله ، به بيمارستان و بالين بيماران ميرود و در كنار درسهاي نظري، روشهاي تشخيص و درماني را در بالين بيمار ميآموزد. در اين قسمت، استادان در مورد هر بيمار، توضيحات لازم را به دانشجويان ارائه ميدهند و دانشجو نيز زيرنظر استاد، فرآيندهاي معاينه باليني و فنون تشخيص را به كار ميبرد و شيوه درمان و تجويز دارو را نيز در هر مورد ميآموزد. در اين مرحله درسهاي نظري نيز ارائه ميشود كه مكمل كار باليني در بخش خواهد بود.
مرحله بعد دوره كارورزي (انترني) است ، دانشجو پس از فراگيري راههاي تشخيص و درمان به صورت مستقل و با نظارت كلي روزانه استادان ، اقدام به بيماريابي، تشخيص و درمان نموده، مواد آموخته شده در مرحله كارآموزي (استاژري) را در عمل به كار ميبرد و تجربه مياندوزد.
در كل دوره پزشكي عمومي دو امتحان اصلي (حياتي) وجود دارد كه شامل امتحان جامع علوم پايه و ديگري امتحان جامع پرانترني ميباشد. قبولي در اين دو امتحان، لازمه ورود به مرحله بعدي است.
آينده شغلي ، بازار كار ، درآمد:
عمدهترين موقعيتهاي شغلي كه بيشتر پزشكان ميتوانند جذب آنها شوند، عبارتنداز:
مطبهاي شخصي كه بر حسب تمايل پزشك و نياز منطقه در شهرها و روستاها داير ميگردد و پزشكان ويزيت مراجعان را در مطبها انجام ميدهند.
بيمارستانها و درمانگاههاي خصوصي و دولتي كه در آنها پزشكان به تشخيص و درمان بيماريهاي مراجعان خود ميپردازند.
مراكز بهداشتي درماني شهري يا روستايي كه اغلب مديريت و سرپرستي اين مراكز به عهده پزشكان عمومي ميباشد و همچنين اين مراكز از پزشكان عمومي براي تشخيص، درمان و پيگيري بيماريها نيز استفاده مينمايند.
تواناييهاي مورد نياز و قابل توصيه :
سلامت تن و روان برابر ضوابط مربوط به تشخيص كميسيون پزشكي متعهد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي براي داوطلبان رشته پزشكي امري ضروري است.
علاوه بر آن داوطلبان ورود به رشته پزشكي بايد از دانش و علاقه بالايي در زمينه درسهاي زيستشناسي و علوم پايه نيز برخوردار بوده، دقت كافي و حوصله زياد در زمينه فراگيري جزئيايت مربوط به بيماريهاي مختلف را داشته باشند.
وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر :
ادامه تحصيل دانشجويان رشته پزشكي بعد از اتمام دوره پزشكي عمومي در دو مرحله امكانپذير است:
الف ) ادامه تحصيل در رشتههاي تخصصي باليني كه داوطلب بعد از قبولي در امتحان پذيرش دستياري سراسري كشور ميتواند در رشتههاي تخصصي كه در حال حاضر در داخل كشور ارائه ميشوند ادامه تحصيل دهد.
رشتههاي تخصصي باليني در حال حاضر شامل 23 رشته ميباشد كه عبارتند از : جراحي عمومي ، جراحي مغز و اعصاب، جراحي استخوان و مفاصل (ارتوپدي) ، جراحي كليه و مجاري ادراري تناسلي (ارولوژي) ، بيماريهاي اعصاب، بيماريهاي داخلي ، بيماريهاي عفوني و گرمسيري ، بيماريهاي قلب و عروق ، بيماريهاي كودكان، بيهوش ، پزشكي اجتماعي، پزشكي هستهاي ، آسيبشناسي (پاتولوژي) ، پوست ، پزشكي فيزيكي و توانبخشي، چشمپزشكي ، پرتودرماني (راديوتراپي) ، پرتوشناسي تشخيصي (راديولوژي) ، زنان و زايمان ، روانپزشكي، گوش و حلق و بيني ، پزشكي قانوني و طب كار ميباشد.
ب) ادامه تحصيل در رشتههاي علوم پايه ، فارغالتحصيلان رشته پزشكي ميتوانند در تخصصهاي علوم پايه پزشكي نظير فيزيولوژي ، ايمونولوژي، ژنتيك، ويروسشناسي پزشكي، ميكروبشناسي پزشكي ، انگلشناسي پزشكي، بيوشيمي ، آمار حياتي و تغذيه نيز شركت نمايند.
دوره علوم پايه
مرحله علوم پايه، اولين مرحله آموزش پزشكي بوده، مدت اين مرحله دو سال است. در اين مرحله ، دانشجويان بخش اول درسهاي عمومي و درسهاي پايه و اصلي را ميگذرانند. هدف از اين مرحله، آموزش ساختمان بدن انسان و اعمال فيزيولوژيك و نقش آن در سلامت انسان و همچنين شناخت عوامل بيولوژيك بيماريزا و شيوههاي دفاعي بدن در برابر آنها و اصول آسيبهاي بدن انسان و آشنا ساختن دانشجو با اصول مسائل بهداشتي است. دانشجويان بايد در هر نيمسال تحصيلي 20 واحد درسي ارائه شده از طرف دانشكده را به طور اجباري بگذرانند. حداكثر زمان مجاز براي گذراندن اين مرحله 3 سال است .
در ذيل به شرح برخي از اين درسها ميپردازيم :
بيوشيمي: مربوط به بدن موجودات زنده و انسان است. در اين درس، با شيمي آلي مولكولها و اتمها و واكنشهاي آنها در بدن آشنا ميشويم.
آناتومي: در آناتومي، دانشجو با كليه ساختهاي بدن شامل انواع ماهيچهها ، استخوانها، اعصاب و احشا و با محل آنها و اعضاي مجاور آنها به طور دقيق و در حالت طبيعي بدن، آشنا ميشود، به طوري كه بتواند اجزاي هر ناحيه را به صورت سه بعدي شناسايي كند.
فيزيولوژي : در اين درس چگونگي عملكرد اندامها و بافتها مورد مطالعه قرار ميگيرد؛ به اين ترتيب كه دانشجو بعد از آشنايي با آناتومي و بافتشناسي اندامها با شيوه عمل آنها در شرايط مختلف و در وضعيتهاي ويژه آشنا ميشود.
ايمونولوژي: اين درس به بررسي سازمان دفاعي بدن ، سلولهاي دفاعي و واكنشهاي موثر در اين شبكه ميپردازد.
انگلشناسي: اين درس به انگلهاي موثر در ايجاد بيماريهاي انساني اعم از حشرات ، كرمها ، قارچهار و غيره ميپردازد. در اين درس، اين انگلها به طور دقيق شناسايي شده، در درس عملي نيز مورد بررسي قرار خواهد گرفت و به اين وسيله چشم دانشجو با انواع انگلها آشنا ميگردد.
پاتولوژي عمومي : در اين درس انواع آسيبهاي بافتي و تغييرهاي بافتهاي بدن در هنگام بروز يك ناهنجاري ، تحريك و يا آزار مورد بررسي قرار ميگيرد.
دوره فيزيوپاتولوژي (نشانه شناسي)
مدت مرحله دوم شش ماه است. در اين مرحله دانشجو پس از اين كه با آموختن درسهاي فيزيولوژي به چگونگي عملكرد طبيعي سازمان بدن پي برد و در درس پاتولوژي وضعيت واكنشهاي بدن در بيماري و تغييرهاي بافتها را در هنگام ورود عوامل مضر به خوبي فراگرفت، به مرحلهاي ميرسد كه اكنون بايد بتواند با تلفيق اين دو ، واكنشهاي بدن را در هنگام يك بيماري از زمان شروع تا انتهاي آن دنبال كرده، سلسله توالي نشانههاي آشكار و ماهيت يكايك آنها را شناسايي كند.
در اين قسمت دانشجو در مقطعهايي كه با عنوان كورس (دوره)از آن ياد ميشود، يك سرفصل از بيماريهاي داخلي مثل بيماريهاي خون را به طور مشروح مطالعه ميكند و در هر قسمت، عوامل شروع كننده، شيوه عمل، واكنش بدن ، سير بيماري و نشانههاي اختصاصي مربوط را بررسي مينمايد. اين مطالعه صرفا شامل نشانهشناسي بيماريهاست و شامل مباحث درمان و تشخيص در بالين بيمار و معاينههاي فيزيكي نميشود. در اين دوره دانشجو، فارماكولوژي را به صورت مروري كلي بر دستههاي دارويي و چگونگي اثر داروها، ميگذراند. اين آشنايي با فارماكولوژي به صورت كلي بوده، دستههاي اختصاصي داروها و راههاي تجويز آنها رد هر بيماري ، در فارماكولوژي اختصاصي به طور مشروح مورد مطالعه قرار خواهد گرفت.
دوره كارآموزي (استاژري)
دوره سوم كه از آن به عنوان دوره كارآموزي ياد ميشود، شامل دو مجموعه درسهاي نظري و كار عملي است. اساس تدريس درسهاي نظري مانند ساير درسهاي علوم پايه و فيزيوپاتولوژي است ولي در برنامه عملي، دانشجو در بالين بيمار با مجموعهاي از دانستههاي نظري خود با نشانههاي بيماي به صورت مستقيم مواجه ميشود و با صحبت با بيمار و به دست آوردن تاريخچه بيماري، نوع آن را تشخيص داده، اقدامهاي درماني لازم را فراخواهد گرفت. برنامه كار در دوره كارآموزي به طور خلاصه شامل كنفرانسهاي صبحگاهي در مورد بيماران بستري در بخش، صحبت در بالين توسط استاد مربوط و يادگيري معاينهها و گرفتن شرح حال، انجام كارهاي تشخيصي و تا حدودي نسخهنويسي است. عموما درسهاي نظري بعد از ظهرها تدريس ميشود و صبحها به كار در بيمارستان و برنامههاي آن اختصاص دارد. زمان گذراندن كارآموزي باليني به طور مطلوب 20 ماه و حداكثر 27 ماه است كه طي آن ، دورههاي داخلي ، جراحي ، كودكان ، زنان و زايمان ، چشم ، گوش و حلق و بيني ، روانپزشكي ، راديولوژي و پوست و واحدهاي باقي مانده درسهاي عمومي گذرانده ميشود. محل گذراندن كارآموزيها بيمارستانهاي آموزشي است.
دوره كارورزي (انترني)
دوره انترني يا كارورزي در واقع نقطه عطف آموزش باليني دانشجويان رشته پزشكي است. كارورز پس از آموختن علوم پزشكي و گذراندن يك دوره كارآموزي باليني در تمام بخشهاي بيمارستاني، اينك بدان حد از اطلاعات پزشكي و قضاوت باليني رسيده است كه به طور مستقل در مواجهه با بيماران قرار بگيرد و با به كار بستن عملي تمام آموختهها ، به طور مستقيم با بيماران در تماس باشد و با انجام معاينههاي باليني و دستور آزمايشهاي پاراكلينيك، به تشخ يص رسيده، به درمان بيمار بپردازد. اين فعاليتها همگي زير نظر استادان و دستياران مربوط صورت ميگيرد.
تواناييهاي فارغالتحصيلان دوره دكتراي تخصصي پزشكي و فرصتهاي شغلي آنان
اين فارغالتحصيلان ميتوانند در بيمارستانهاي آموزشي يا غيرآموزشي كشور استخدام و كار درمان بيماران و آموزش دانشجويان رشته پزشكي و پيراپزشكي مشغول شوند. همچنين ميتوانند به كار درمان بيماران در درمانگاههاي تخصصي يا مطبهاي خصوصي مبادرت ورزند.
رياست بيمارستانهاي دولتي يا خصوصي معمولا به عهده پزشكان متخصص است. همچنين رياست و معاونت دانشكده و دانشگاهها علوم پزشكي كشور نيز به عهده پزشكان متخصص ميباشد.
رشته رياضي
هدف
?رياضيات علم نظم است و موضوع آن يافتن، توصيف و درك نظمي است كه در وضعيتهاي ظاهرا پيچيده نهفته است و ابزارهاي اصولي اين علم ، مفاهيمي هستند كه ما را قادر ميسازند تا اين نظم را توصيف كنيم? .
دكتر ديبايي استاد رياضي دانشگاه تربيت معلم تهران نيز در معرفي اين علم ميگويد: ?علم رياضي، قانونمند كردن تجربيات طبيعي است كه در گياهان و بقيه مخلوقات مشاهده ميكنيم . علوم رياضيات اين تجربيات را دستهبندي و قانونمند كرده و همچنين توسعه ميدهند.?
دكتر رياضي استاد رياضي و رئيس دانشگاه صنعتي اميركبير نيز در معرفي اين علم ميگويد: ?رياضيات علم مدلدهي به ساير علوم است. يعني زبان مشترك نظريات علمي ساير علوم ، علم رياضي ميباشد و امروزه اگر علمي را نتوان به زبان رياضي بيان كرد، علم نميباشد.?
اهداف گرايشهاي مختلف اين رشته عبارتند از:
1- رياضي كاربردي: هدف از اين شاخه تربيت كارشناسي است كه با اندوخته كافي از دانش رياضي، توانايي تحليل كمي از مسائل صنعتي، اقتصادي و برنامهريزي را كسب نموده، توان ادامه تحصيل در سطوح بالاتر را داشته باشد.
2- رياضي محض: هدف از اين شاخه رياضي، تربيت متخصصان جامع در علوم رياضي است كه آمادگي لازم براي ادامه تحصيل در جهت اشتغال به پژوهش و نيز انتقال علم رياضي در سطوح دانشگاهي را داشته باشند. آشنايي با تجزيه و تحليل مسائل در قالب رياضي و مدلسازي رياضي نيز از اهداف ديگر شاخه رياضي محض است.
3- رياضي دبيري: هدف از شاخه دبيري تربيت دبيران و كارشناسان متخصص آموزش رياضي است كه پاسخگوي نيازهاي آموزش و پرورش كشور در سطوح پيشدانشگاهي باشند.
ماهيت :
? رياضيات بر خلاف تصور بعضي از افراد يكسري فرمول و قواعد نيست كه هميشه و در همهجا بتوان از آن استفاده كرد بلكه رياضيات درست فهميدن صورت مساله و درست فكر كردن براي رسيدن به جواب است و براي به دست آوردن اين توانايي ، دانشجو بايد صبر و پشتكار لازم را داشته باشد تا بتواند حتي به مدت چندين ساعت در مورد يك مساله رياضي فكر كرده و در نهايت با ابتكار و خلاقيت آن را حل كند?
فارغالتحصيلان اين رشته ميتوانند پس از پايان تحصيلات، در ادارات دولتي براي مسووليتهايي كه به نوعي با تجزيه و تحليل مسائل سروكار دارند، در بخش خصوصي در اموري همانند طراحي سيستمها در امر بهينهسازي و بهرهوري ، در بخش صنعت براي اموري همانند مدلسازيهاي رياضي و در آموزش و پرورش و ... ، مسووليتهاي متفاوتي را به عهده گيرند.
گرايشهاي مقطع ليسانس:
?رئيس اتحاديه بينالمللي رياضيدانان جهان در يازدهمين اجلاس آكادمي جهان سوم كه اخيرا در تهران برگزار شد، عنوان كرد كه بهتر است بگوييم رياضيات و كاربردهاي آن، نه اينكه رياضيات را به محض و كاربردي تفكيك كنيم چرا كه به اعتقاد رياضيدانها هيچ مقوله رياضي نيست كه روزي كاربردي براي آن پيدا نشود.?
?رياضيات محض بيشتر به قضايا و استدلالها ، منطق موجود در آنها و چگونگي اثباتشان ميپردازد اما در رياضيات كاربردي چگونه استفاده كردن و به كارگرفتن قضايا، آموزش داده ميشود، به عبارت ديگر در اين شاخه، كاربرد رياضيات در مسائل موجود در جامعه بيان ميگردد?
?وقتي صحبت از رياضي محض ميشود نبايد تصور كرد كه تنها بايد در گوشهاي نشست و به حل مسائل رياضي پرداخت بلكه اين علم ، بخصوص در مدارج بالا، ارتباط نزديكي با طبيعت دارد به عبارت ديگر ايدههاي رياضي از ذهن پژوهشگران نميرويد بلكه رياضيدانها غالبا الهام خود را از طبيعت ميگيرند و به قول ?ژان باپتيت فوريه? رياضيدان مشهور قرن نوزدهم فرانسه ?تعمق در طبيعت، پربارترين منابع اكتشافات رياضي است.?
عموما رياضيات كاربردي به شاخهاي از رياضي گفته ميشود كه كاربرد علمي مشخصي داشته باشد براي مثال در اقتصاد، كامپيوتر،فيزيك و يا آمار و احتمال كاربرد داشته باشد و رياضي محض نيز به شاخهاي گفته ميشود كه به نظريهپردازي رياضي ميپردازد اما بايد توجه داشت كه امروزه اين دو گرايش آنچنان در هم ادغام شدهاندكه مرزي را نميتوان بين آنها مشخص كرد.
زيا گاه يك تئوري كاملا محض وارد مرحله كاربردي شده و چون در عمل با مشكل روبرو ميشود، بار ديگر به حوزه تئوري برميگردد و در نهايت پس از رفع نقايص، دوباره وارد مرحله كاربردي ميشود. يعني يك تعامل و ارتباط دوجانبهاي بين رياضي كاربردي و محض وجود دارد و هريك از اين دو شاخه، از تجربيات شاخه ديگر به بهترين نحو استفاده ميكند و به همين دليل يك رياضيدان موفق بايد از هر دو شاخه اطلاع داشته باشد.?
معرفي مختصري از درسهاي تخصصي گرايش رياضي كاربردي
رياضيات گسسته: هدف از اين درس، آشنايي با زمينههاي مختلف رياضيات گسسته و كاربردهاي آن با تاكيد بر اثبات و ارائه الگوريتمهاي مناسب است. سرفصلهاي اين درس عبارتنداز : معادله تفاضلي و رابطه بازگشتي ، تابع مولد، اصل شمول و طرد، گراف و ماتريس، تطابق و ديگر كاربردهاي گراف، جبربول و كاربردهاي آن و آشنايي با طرحهاي بلوكي، مربع لاتين، صفحههاي تصويري ، كدگذاري و رمزنگاري.
برنامهسازي پيشرفته : در اين درس، دانشجويان به مباحثي همچون برنامهسازي صحيح ، مستند سازي برنامهها ، برنامهسازي ساخت يافته، آشنايي با زبان دوم برنامهسازي و مقايسه آن با زبان اول، اشكالزدايي و آزمايش برنامه، حصول اطمينان از صحت برنامهها ، الگوريتمهاي غير عددي شامل : پردازش رشتهها، روشهاي جستجو و مرتب كردن ، آشنايي مقدماتي با كامپايلرها و ديگر برنامههاي مترجم، اجراي طرحهاي بزرگ و ... ميپردازند.
آناليز عددي: هدف از اين درس، ارائه الگوريتمهاي عددي و بررسي خطاهاي ايجاد شده از حل عددي مسائل است. در خصوص روشهاي تكراري، بررسي همگرايي و نرخ همگرايي نيز مورد تاكيد ميباشند. در اين درس سرفصلهاي موجود عبارتند از : نمايش اعداد حقيقي، انواع مختلف خطاها، آناليز خطاها ، حل معادلات خطي، مشتق و انتگرالگيري عددي و حل معادلات ديفرانسيل عددي و ... .
ساختمان دادهها: در اين درس، دانشجويان با آرايهها ، بردارها، ماتريسها ، صفها و رديفا، ليستهاي پيوندي ، خطي، حلقوي ، روش نمايش و كاربرد ليستهاي پيوندي ، درختها و پيمايش آنها، روش نمايش و كاربرد درختها، درختهاي تصميمگيري ، گرافها و نمايش آنها، تخصيص حافظه به صورت پويا و مسائل مربوط آشنا ميشوند.
تحقيق در عمليات: در اين درس ، دانشجويان با زمينه تحقيق در عمليات، انواع مدلها و مدلهاي رياضي، برنامهريزي خطي، شبكهها و مدل حمل و نقل، ساير مدلهاي مشابه، آشنايي با برنامهريزي متغيرهاي صحيح ،برنامهريزي پويا، برنامهريزي غيرخطي و مدلهاي احتمالي آشنا ميگردند.
آينده شغلي ، بازار كار ، درآمد:
?كاربرد رياضي در علوم مختلف انكارناپذير است. براي مثال مبحث آناليز تابعي در مكانيك كوانتومي، كاربرد بسياري زيادي دارد و يا در بيشتر رشتههاي مهندسي معادله ?لاپ لاسي? كه يك معادله رياضي است، مورد استفاده قرار ميگيرد. در جامعهشناسي نيز نظريه احتمال و نظريه گروهها نقش بسيار مهمي ايفا ميكند. در كل بايد گفت كه همه صنايع ،زير ساخت رياضي دارند و به همين دليل در همه مراكز صنعتي و تحقيقاتي دنيا، رياضيدانها در كنار مهندسان و دانشمندان ساير علوم حضوري فعال دارند و آنچه در نهايت ارائه ميشود، نتيجه كار تيمي آنهاست.?
دكتر رياضي از اساتيد دانشگاه در مورد فرصتهاي شغلي موجود در ايران ميگويد: ?اگر در جامعه ما مشاغل جنبه علمي داشته باشند، قطعا به تعداد قابل توجهي رياضيدان نياز خواهيم داشت چون يك رياضيدان ميتواند مشكلات را به روش علمي حل كند. البته اين به آن معنا نيست كه در حال حاضر هيچ فرصت شغلي براي يك رياضيدان وجود ندارد اما بايد حضور رياضيدانها در مراكز تحقيقاتي و صنعتي پررنگتر باشد.?
هرچقدر كه شغل يك فرد تخصصيتر شود، ميزان رياضياتي كه لازم دارد، بيشتر ميگردد.
براي مثال يك مهندس الكترونيك از آناليز تابعي و فرآيندهاي تصادفي استفاده ميكند و يا يك برنامهريز پروژههاي اقتصادي از مطالب پيشرفته آماري مانند سريهاي زماني ، به عنوان ابزار كار ياري ميگيرد. به همين دليل امروزه تربيت متخصصان علم رياضي، يعني افرادي كه قادر هستند رياضيات مورد نياز را آموزش داده و يا توليد كنند، اهميت بسيار زيادي دارد. چرا كه لازمه پيشرفت در تكنولوژي ، توجه به دانش رياضي ميباشد.
اما يكي از دانشجويان اين رشته نظر جالبي در مورد توانايي يك فارغالتحصيل رشته رياضي دارد: ?درست است كه در جامعه ما مكان مشخصي براي جذب فارغالتحصيلان رياضي وجود ندارد اما يك ليسانس رياضي به دليل نظم فكري و بينش عميقي كه در طي تحصيل به دست ميآورد، ميتواند با مطالعه و تلاش شخصي در بسياري از شغلها ، حتي شغلهايي كه در ظاهر ارتباطي با رياضي ندارد موفق گردد.?
تواناييهاي مورد نياز و قابل توصيه :
شايد مهمترين توانايي علمي يك دانشجوي رياضي ، تسلط بر درس رياضي دبيرستان باشد كه اين امر صرفا زاييده علاقه شخصي به اين درس است.
?اين رشته نيازمند دانشجوياني است كه از نظر ذهني آمادگي جذب ايدههاي جديد را داشته باشند و بتوانند الگوها و نظم را درك كرده و مسائل غيرمتعارف را حل كنند. به عبارت ديگر يك روحيه علمي ، تفكر انتقادي و توانايي تجزيه و تحليل داشته باشند.?
از آنجا كه رياضيات ورود به عرصههاي ناشناخته و كشف قوانين آن است ، علاقمندي به مباحث رياضي از همان دوران تحصيل در دبيرستان مشخص ميشود. همين علاقمندي است كه ميتواند راههاي بسيار سخت را براي دانشجوي اين رشته هموار سازد.
يك رياضيدان قبل از هرچيز بايد جرات قدمگذاري در وادي ناشناختهها را داشته باشد.
بطور كلي دقت ،تجزيه و تحليل صحيح و صبر و پشتكار سه عامل اصلي در توفيق داوطلب در اين رشته ميباشد.
وضعيت نياز كشور به اين رشته در حال حاضر:
دكتر بابليان معتقد است هر وزارتخانه يا شركتي نياز به افرادي دارد كه علاوه بر دانستن الفباي كامپيوتر، داراي توانايي تجزيه و تحليل و تصميمگيري مناسب باشند. در اين زمينه شركتها ميتوانند فارغالتحصيلان رياضي محض و يا كاربردي را جذب نمايند.
رشتههاي مختلف رياضي جايگاه وسيعي در جامعه دارند از آن جمله : تمام رشتههاي مهندسي ، رشتههاي مختلف علوم پايه (فيزيك ، شيمي ،زيستشناسي، زمين شناسي)، پزشكي، علوم كامپيوتر، اكتشافات فضايي، بازرگاني، برنامهريزيهاي دولتي، غالب رشتههاي وابسته به صنعت ، مديريت و رشتههاي مختلف كشاورزي به رشته رياضي وابستهاند و از آن به طور مستقيم استفاده ميكنند؛ همچنين بخش بزرگي از فعاليتهاي اقتصادي و توليدي كشور در طرحهاي مختلف نظير: نفت ، پتروشيمي، حمل و نقل و ... ، مستقيم و يا غيرمستقيم از رياضي استفاده ميكنند.
نكات تكميلي :
گرايشهاي مختلف مقاطع كارشناسي ارشد و دكتري
فارغالتحصيلان مقاطع كارشناسي رياضي كاربردي ميتوانند در مقاطع كارشناسي ارشد در گرايشهاي مختلف: تحقيق در عمليات ، آناليز عددي ، بهينه سازي و نظريه كنترل به تحصيل ادامه دهند. فارغالتحصيلان كارشناسي رياضي محض و دبيري ميتوانند در مقاطع كارشناسي ارشد در گرايشهاي مختلف آناليز رياضي، جبر، هندسه و معادلات ديفرانسيل ادامه تحصيل دهند. در هر يك از گرايشهاي ياد شده زير شاخههاي تخصصيتري وجود دارد كه در مقطع دكتراي تخصصي (P.h.D) و نيز در رساله دكتري به آن پرداخته ميشود.
تواناييهاي فارغالتحصيلان مقاطع كارشناسي ارشد و دكتري
نظر به اين كه در مقاطع تحصيلات تكميلي به جنبههاي پژوهشي، تحقيقاتي و كاربردي با ديدي عميقتر پرداخته ميشود، فارغالتحصيلان اين مقاطع داراي تواناييهاي علمي و تحقيقاتي و محاسباتي زيادي هستند و در كارهاي اجرايي نقش مهم و ارزندهاي دارند. در مقطع دكتري، دانشجويان ضمن افزايش مراتب علمي خود در يك زمينه خاص، قدرت ، توان و صلاحيت خود را در جهت انجام طرحهاي تحقيقاتي در سطح ملي و منطقهاي افزايش ميدهند و قادر به توسعه مرزهاي دانش و رفع معضلات علمي و اجرايي از طريق پژوهش ميباشند. فارغالتحصيلان مقاطع تحصيلات تكميلي ميتوانند با توجه به تخصص ويژه خود، در مراكز علمي و پژوهشي، مراكز تحقيقاتي، دانشگاهها و صنايع و مراكز آموزش عالي به عنوان عضو هيات علمي يا عضو پژوهشي جذب گردند.
خوشبختانه با رويكرد صنايع و موسسات به انجام امور تحقيقاتي، هماكنون امكان جذب بسياري از فارغالتحصيلان تحصيلات تكميلي رشتههاي رياضي ، فراهم شده است.
بجاست قبل از معرفي رشته زمين شناسي درباره زمين ، مطالبي را هرچند تكراري ، مرور كنيم.
ساختمان زمين كه روي آن را صخره ها و كوه هاي مرتفع و اقيانوس هاي عميق دربرگرفته لايه رويي اش حدود 50 كيلومتر و قطر هسته بيروني 2000 كيلومتر و قطر هسته دروني 1300 كيلومتر مي باشد. هسته بيروني از آهن و نيكل تشكيل شده كه وجود اين دو فلز ميدان هاي مغناطيسي كره زمين را پديد آورده است.
رشته زمين شناسي به فارغ التحصيلان خود همين زمين را مي شناساند . زميني كه نسبت به ساير كرات آسماني هيچ هم به حساب نمي آيد ، راز و رمز هايي دارد كه بايد براي شناخت آن واحدهاي دانشگاهي را يكي پس از ديگري پشت سر گذاشت.
به لحاظ فراواني منابع طبيعي در كشور و وجود ذخائر با ارزش در اعماق زمين ، دانش زمين شناسي از نظر علمي و اقتصادي داراي ارزش هاي ويژه اي است و نقش موثري را در زمينه شناخت منابع معدني ، اكتشاف ، بهره برداري از آنها و به طور اخص منابع نفتي دارد.
اين رشته ارتباط بسيار نزديكي با علوم زيستي و شيمي داشته و استفاده از نقشه هاي ماهواره اي ، سيستم هاي اطلاعات جغرافيايي و نقشه برداري در آن واجد اهميت زيادي مي باشد.
بسياري از علوم از جمله آب ، خاك و هواشناسي و جغرافيا در ارتباط تنگاتنگ با علوم زمين هستند. تحصيل در اين رشته شرايط جسماني مناسب را مي طلبد چون داوطلب بايد قادر باشد واحدهايي را كه عمدتا در صحرا و بيابان انجام مي شود را با موفقيت طي كند .
امكان ادامه تحصيل تا سطوح عالي دكتراي تخصصي در گرايش هاي مختلف اين رشته در كشور وجود دارد.
اینم تعدادی از درس ها
نام درس
1 آبهاي زيرزميني
2 آتشفشان شناسي
3 آزمايشگاه شيمي آلي
4 آزمايشگاه شيمي عمومي
5 آزمايشگاه فيزيک پايه 1
6 آزمايشگاه فيزيک پايه 2
7 آمار و احتمال
8 ارزيابي سازنده هاي نفت دار
9 اصول اکتشافات ژئوفيزيکي
10 اصول حفاريهاي چاه هاي نفت
11 اصول فسيل شناسي گياهي
12 انقلاب اسلامي و ريشههاي ان
13 بلور شناسي نوري
14 بلور شناسي هندسي
15 بيوستر اتيگرافي
16 پالئواکولوژي
17 پالينولوژي
18 پالينولوژي 1
19 پاياننامه
20 پتروفابريک
21 پترولوژي
22 پترولوژي تجربي
23 پترولوژي سنگهاي آذرين 1
24 پترولوژي سنگهاي آذرين 2
25 تاريخ اسلام
26 تحليل حوضه ها
27 تحليل ساختاري
28 تخمين و ارزيابي ذخاير معدني
29 تربيت بدني 2
30 ترموديناميک
31 تهيه نقشه هاي زمين شناسي معدن
32 جمعيت و تنظيم خانواده
33 چينه سازي
34 چينه سازي ايران
35 چينه شناسي
36 چينه شناسي سکانسي
37 دياژنيز 1
38 ديرينه شناسي 1 ماکروفسيل
39 ديرينه شناسي 2 ميکروفسيل
40 ديرينه شناسي گياهي
41 راديوکريستالوگرافي
42 رسوب شناسي
43 رسوب شناسي پيشرفته
44 روشهاي غير ميکروسکوپ شناسي
45 رياضي 1
46 رياضي عمومي 2
47 رياضيات 2
48 زئوشيمي
49 زبان تخصصي زمين شناسي
50 زبان خارجي
51 زبان فارسي
52 زمين ساخت تکتونيک 3
53 زمين شناسي اقتصادي
54 زمين شناسي ايران
55 زمين شناسي تاريخي
56 زمين شناسي تحت الدرضي
57 زمين شناسي دريائي
58 زمين شناسي زير زميني
59 زمين شناسي ساختماني
60 زمين شناسي ساختماني کاربردي
61 زمين شناسي صحرائي
62 زمين شناسي فيزيکي
63 زمين شناسي محيط زيست
64 زمين شناسي نفت
65 زمين شناسي نفت پيشرفته
66 ژئوشيمي
67 ژئوشيمي آلي
68 ژئوشيمي ايزوتوپهاي پايدار
69 ژئوشيمي پيشرفته
70 ژئوشيمي رسوبي
71 ژئوشيمي کانسارهاي گرمايي
72 ژئوفيزيک
73 ژئوفيزيک کاربردي
74 ژئوکرونولوژي
75 سايز موتکنونيک
76 سنگ شناسي آذرين
77 سنگ شناسي دگرگوني
78 سنگ شناسي رسوبي
79 سنگ شناسي رسوبي 1 کربناتها
80 سنگ شناسي رسوبي 2 غير کربنا
81 سنگ شناسي رسوبي پيشرفته
82 شيمي عمومي 1
83 شيمي عمومي 2
84 عمليات زمين شناسي ايران
85 فارسي
86 فتوژنولوژِي
87 فسيل شناسي بي مهرگان
88 فسيل شناسي گياهي
89 فسيل شناسي گياهي پيشرفته
90 فسيل شناسي مهره داران
91 فيزيک پايه 1
92 فيزيک پايه 2
93 فيزيک عمومي 1
94 فيزيک عمومي 2
95 ماگماتيسم و تکتونيک صفحه اي
96 ماگماتيسم و دگرگوني ايران
97 مباني زمين شناسي مهندسي
98 مباني مهندسي نفت
99 مباني کامپيوتر
100 متون اسلامي
101 محيط هاي رسوبي
102 محيط هاي رسوبي پيشرفته
103 محيطهاي رسوبي
104 معارف اسلامي 2
105 مينرالوگرافي
106 ميکروفاسيس پيشرفته
107 ميکروفسيل 2 غير فرامينيقر 1
108 ميکروفسيل پيشرفته 1
109 مکانيک خاک
110 مکانيک سنگ
111 نقشه برداري و نقشه کشي
112 کارگاه کامپيوتر
113 کامپيوتر
114 کامپيوتر در زمين شناسي
115 کانسارهاي آذرين و دگرگوني
116 کانسارهاي رسوبي
117 کاني شناسي
118 کاني شناسي رسها
مراكز آموزشي – پژوهشي ، سطوح دبيرستاني و آزمايشگاه هايي كه درباره زمين تحقيقات مي كنند ، مراكز تحقيقاتي جغرافيايي ، مراكز نقشه برداري ، معادن و برخي مراكز نفتي ، مكان هايي هستند كه به فارغ التحصيلان اين رشته ، امكان جذب را مي دهند. البته این متن مل چند سال پیشه الان بیشتر هم شده .
رشته شيمي
هدف :
شيمي علم اتمها، پيوندها و مولكولهاست. دانشي كه ميتواند خواص ماده، چگونگي تغييرات و شيوه توليد آنها را از هسته اتم گرفته تا كهكشانها بررسي كند و رشته شيمي، رشتهاي است كه به پرورش متخصصاني ميپردازد كه با مطالعه و تحقيق و آزمايش به ابداع و نوآوري پرداخته و يا فرآوردههاي شيميايي را كنترل ميكنند.
دكتر محمدحسين رفيعي استاد شيمي دانشگاه تهران در معرفي اين رشته ميگويد: ?رشته شيمي داراي دو بخش علم شيمي و صنايع شيمي است كه علم شيمي به عنوان يكي از علوم پايه زيربناي علوم مختلفي همچون بيولوژي ، بيوتكنولوژي ، پزشكي ، دندانپزشكي ، داروسازي و رشتههاي متعدد مهندسي است. اما صنايع شيميايي عبارت است از صنايعي كه در آنها واكنش شيميايي انجام ميگيرد يعني اقسام مواد اوليه تبديل به محصولات جديد ميگردد كه خواص اين محصولات تا حدودي با مواد اوليه متفاوت است.?
وي در ادامه ميگويد: ?با توجه به تعريف فوق صنايع شيمي طيف گستردهاي از صنايع را در بر ميگيرد كه از آن جمله ميتوان به صنايع غذايي، داروسازي، پتروشيمي ، الياف مصنوعي ، بهداشتي و آرايشي و صنايع توليد لوازم خانگي اشاره كرد.?
يكي ديگر از اساتيد دانشگاه در معرفي اين رشته ميگويد: ?بررسي و مطالعه اجمالي تركيب، ساختار و ويژگيهاي ماده و همچنين كنترل آزمايشگاهي فرآيندهاي شيميايي، مطالب و فعاليتهايي است كه در رشته شيمي در سطح كارشناسي ارائه ميگردد. در سطح كارشناسي ارشد و دكترا نيز دانشجويان در گرايشهاي تخصصي اين رشته كه عبارتند از : شيمي آلي ، شيمي تجزيه ، شيمي معدني ، شيمي فيزيك و شيمي كاربردي به صورت عميقتري با بخشي از علم شيمي آشنا ميگردند تا در آينده بتوانند مرزهاي دانش شيمي را گسترش دهند.?
تواناييهاي فارغالتحصيلان
فارغالتحصيلان اين دوره ميتوانند مسؤوليت زمينههاي مختلف از جمله موارد زير را عهدهدار باشند:
1- طرح، نظارت و اجراي طرحهاي تحقيقاتي كوچك و بزرگ شيميايي در سطوح مختلف كاربردي و علمي محض، در دانشگاهها، كارخانجات و مراكز تحقيقاتي ، به منظور ارتقاي كمي و كيفي محصولات مورد نياز جامعه .
2- مسووليت و ارائه خدمات در آزمايشگاههاي كنترل كيفي، پيگيري و ارائه معيارهاي استاندارد به منظور افزايش كميت و كيفيت محصولات توليدي و همچنين مواد مصرفي كارخانهها و صنايع .
3- ارائه خدمات آموزشي در سطح دانشگاهها ، دبيرستانها و موسسات آموزشي.
4- ارائه طرحهاي پژوهشي به منظور استفاده از منابع اوليه ارزنده موجود در جامعه در جهت افزايش بهرهوري از آنها و جلوگيري از صادرات بيرويه مواد اوليه ارزشمند و تبديل آنها به محصولات واسطهاي كه ارزش اقتصادي بالاتري دارند.
5- ارائه خدمات در كارخانجات پتروشيمي ، پلاستيك ، لاستيك ، رنگ و رزين ، الياف ، صنايع غذايي ، صنايع دارويي، بهداشتي و شويندهها .
6- آمادگي براي ادامه تحصيلات در مقاطع بالاتر براي تامين كادر علمي دانشگاهها و ساير مراكز علمي.
7- كمك به توسعه صنايع دستي كه در سطح گستردهاي در جامعه پراكنده هستند؛ از جمله ساخت رنگهاي بهتر و متنوعتر، بخصوص استفاده از رنگهاي طبيعي موجود در صنعت فرش.
8- استفاده از گياهان دارويي فراواني كه در مملكت موجودند، به منظور استخراج و شناسايي موارد كاربرد اين گياهان به كمك متخصصان داروساز.
هدف از اين دوره تربيت كارشناساني است كه در زمينههاي آموزش در دبيرستان، تربيت كمك پژوهشگر، آماده كردن دانشجويان براي ورودبه دورههاي كارشناسي ارشد و دكتري به منظور تامين كادر آموزشي، پژوهشي مورد نياز دانشگاهها و موسسات تحقيقاتي ، كارشناسان مورد نياز صنايع شيميايي و بينيازي از كارشناسان خارجي بتوانند از عهده برآيند. دوره داراي دو گرايش: شيمي محض ، شيمي كاربردي است. داوطلب بايد در دروس شيمي، فيزيك و رياضي دبيرستان قوي بوده ، علاقه ، انگيزه و روحيه كاوشگري لازم را دارا باشد. دروس به صورت عمومي ، پايه ، الزامي (مشترك بين دو گرايش ) و اختصاصي ارائه ميشود. بعضي دروس الزامي عبارت است از : شيمي آلي ، شيمي تجزيه، شيمي فيزيك، شيمي معدني، معادلات ديفرانسيل. علاوه بر اين دروس 32 واحد درسي در هر گرايش وجود دارد. در شاخه شيمي محض و شيمي كاربردي 20 واحد از اين 32 واحد انتخابي است.
بعضي تواناييهاي فارغالتحصيلان به شرح زير است:
عهدهدار شدن مسووليت هدايت آزمايشگاهها و كمك به امر تدريس شيمي در دانشگاهها ، همكاري در زمينههاي پژوهشي در موسسات ذيربط و دانشگاهها، سرپرستي آزمايشگاههاي كنترل كيفيت مواد اوليه و محصولات در صنايع شيميايي و رفع مشكلات شيميايي صنايع موجود ، ارائه روشهاي بهتر جهت بالا بردن سطح توليد از نظر كيفي و كمي.
با توجه به نياز دانشگاهها به مدرس شيمي، نياز صنايع مختلف شيميايي به پژوهشگر و كمبود متخصص ايراني براي اداره كنترل كيفيت آزمايشگاههاي شيمي صنايع موجود، اهميت اين رشته مشخص ميشود.
امكان ادامه تحصيل در اين رشته تا حد دكتري در داخل و خارج از كشور وجود دارد. برخي از مراكز جذب كارشناسهاي شيمي به شرح زير است:
وزارتخانههاي آموزش و پرورش ، صنايع سنگين ، صنايع و معادن ، فرهنگ و آموزش عالي ، كشاورزي ، نفت و نيز آموزشگاههاي شيمي، صنايع شيميايي و نظاير آنها .
نظر دانشجويان : رشته شيمي از لحاظ محتوا بسيار گسترده و با اكثر صنايع به نحوي مرتبط است، به همين دلايل زمينههاي پژوهش و استخدام بسيار وسيع است.
گرايشهاي مقطع ليسانس:
رشته شيمي در مقطع كارشناسي داراي دو گرايش ?محض و كاربردي? ميباشد.
محض و كاربردي عنوان گرايشهاي بعضي از رشتههاي دانشگاهي مثل شيمي و رياضي است اما اين دو گرايش چه تفاوتي با يكديگر دارند؟
دكتر جمشيد مفيدي استاد شيمي دانشگاه تهران در معرفي اين دو گرايش ميگويد: ?در گرايش محض مبناي كار علم شيمي است و دانشجو درباره چهار گرايش اصلي علم شيمي كه عبارتنداز : شيمي آلي ، معدني ، تجزينه و شيمي فيزيك دروسي را مطالعه ميكند. اما در شيمي كاربردي، دروس پايه شيمي كمتر مطالعه ميشود و دانشجو يكسري از دروس مربوط به مهندسي شيمي مثل اصول صنايع شيميايي و تصفيه آب و فاضلاب را ميگذراند.?
دكتر مفيدي در مورد موقعيت شغلي فارغالتحصيلان اين دو گرايش ميگويد: ? فارغالتحصيل شيمي محض در شروع يك فعاليت صنعتي نقش دارد چرا كه او راهكارهاي تئوريك ساخت يك ماده را ارائه ميدهد و سپس يك فارغالتحصيل شيمي كاربردي و يا مهندس شيمي طراحي نيمه صنعتي ماده مورد نظر را ارائه ميدهد.?
دكتر پرويز رنجبر رشيدي استاد شيمي دانشگاه تهران نيز در معرفي اين دو گرايش ميگويد:?تفاوت اين دو گرايش در نحوه نگرش آنها به علم شيمي است چون شيمي كاربردي نگرشي كاربردي به علم شيمي دارد و ميخواهد از آموختههاي شيمي در صنعت استفاده كند و به همين دليل فارغالتصيلان اين گرايش با مفاهيمي كه در صنايع شيمي مطرح است آشنايي بيشتري داشته و بهتر جذب بازار كار ميشوند اما هدف شيمي محض پرورش دانشجوياني است كه كارهاي تحقيقاتي انجام بدهند و با تحصيل در دوره فوقليسانس و دكترا به حل مسائل و ناشناختههاي علمي شيمي بپردازند. از همينرو درسهاي نظري گرايش شيمي محض بيشتر از دروس كاربردي آن است.?
اميد خاكشور دانشجوي كارشناسي ارشد شيمي دانشگاه صنعتي شريف نيز ضمن معرفي اين دو گرايش ميگويد: ?هرچند كه شيمي محض بيشتر به تئوريهاي عميقتر شيمي ميپردازد و شيمي كاربردي با ارائه يكسري واحدهاي كاربردي، ارتباط نزديكتري با صنعت دارد ، اما اين دو گرايش در سطح ليسانس فرق زيادي با يكديگر ندارند و اگر كسي مايل باشد از هر دو گرايش اطلاع داشته باشد، ميتواند در دروس اختياري ، بعضي از واحدهاي اختصاصي گرايش ديگر را انتخاب كند. البته واقعيت اين است كه فارغالتحصيلان شيمي كاربردي راحتتر جذب بازار كار ميشوند كه آن هم بيشتر به خاطر عنوان اين گرايش است تا معلومات فارغالتحصيلان آن!?
آينده شغلي ، بازار كار ، درآمد:
دكتر رفيعي در انتها ميگويد: ?البته بايد گفت اين طور نيست كه هيچ فرصت شغلي براي فارغالتحصيلان اين رشته مهيا نباشد چون تعدادي از فارغالتحصيلان شيمي جذب صنايع شيميايي مختلف مثل صنايع رنگسازي، چرمسازي، پتروشيمي ، موادغذايي، لوازم بهداشتي و آرايشي ميشوند و در بخش آزمايشگاههاي كنترل كيفيت محصولات شيميايي و يا واحد توليد آنها كار ميكنند.?
دكتر جمشيد مفيدي نيز در مورد فرصتهاي شغلي فارغالتحصيلان اين رشته ميگويد: ?من فكر ميكنم كه شيمي جزو معدود رشتههايي است كه فارغالتحصيل آن ميتواند هميشه مشغول به كار باشد. چون هر كارخانهاي كه داير شود، در بخش كنترل كيفيت كالاهاي ساخته شده نياز به يك شيميست دارد و يا در تمام صنايع احتياج به فارغالتحصيلان شيمي داريم تا مواد اوليه را با توجه به استانداردهاي جهاني بررسي كرده و رد يا قبول بكنند.
علاوه بر موارد فوق يك شيميست ميتواند در خانه خود با كمترين امكانات كارگاه كوچكي داير كرده و بعضي از مواد مورد نياز جامعه را توليد كند براي مثال من فردي را ميشناسم كه بعضي از مواد مورد نياز وزارت دفاع را در يك كارگاه كوچك تهيه ميكرد.?
دكتر پرويز رنجبر رشيدي نيز در همين زمينه ميگويد: ?فارغالتحصيلان اين رشته توانايي تغيير و تبديل بر روي مواد خام را دارند و به ياري همين توانايي، تعداد زيادي از فارغالتحصيلان اين رشته كارگاهها يا كارخانههاي شيميايي كوچك يا بزرگ داير كرده و در كار خود نيز موفق بودهاند. در ضمن فارغالتحصيل شيمي ميتواند در كارگاهها و كارخانههاي تهيه مواد آلي، دارويي ،رنگها ، رزينها و تهيه و ترخيص مواد معدني كار بكند. ?
ظرفيت پذيرش كل و گرايش مختلف :
طي سه سال تحصيلي 76 تا 78 بطور متوسط در هر سال 446 نفر دانشجو از گره آزمايشي علوم رياضي و فني و 2772 نفر از گروه علوم تجربي در رشته شيمي پذيرفته شدهاند.
تواناييهاي مورد نياز و قابل توصيه
شيمي يعني حفظ كردن صدها فرمول، عدد و رقم . اين تصور بسياري از دانشآموزان دبيرستاني است . تصوري كه به اعتقاد دكتر جمشيد مفيدي از دبيرستانها نشأت ميگيرد چرا كه حجم مطالب كتاب شيمي دبيرستاني زياد و فرصت تدريس محدود است و به ناچار دبيران و محصلان به جاي درك و استدلال مفاهيم، به سوي مسايل ذهني و حفظي كشيده ميشوند. در حالي كه شيمي تلفيقي از مهارتهاي ذهني و استدلالي است و اگر كسي بخواهد در اين رشته موفق گردد بايد در هر دو زمينه توانمند باشد و حتي ميتوان گفت كه قدرت استدلال بيش از قدرت حافظه در اين رشته اهميت دارد چون حافظه فقط ميتواند به كار سرعت بدهد اما حلال مشكلات نيست.
وي همچنين معتقد است كه دانشجوي اين رشته لازم است در دروس رياضي، شيمي و فيزيك قوي باشد و رشته شيمي را دوست بدارد يعني از مطالعه درس شيمي لذت ببرد و خسته نشود.
?دانشجوي شيمي بايد به شيمي علاقهمند باشد نه اين كه رشته شيمي در فرم انتخاب رشته، انتخاب چهلم و پنجاهم او باشد. همچنين دانشجو بايد مثل مارگيرهاي قديمي كه مار را ميگرفتند و از آن استفاده بهينه ميكردند، شجاع بوده و وسواس نداشته باشد چون بعضي از مواد شيميايي مثل مار خطرناكند اما اگر كسي طرز استفاده از همين مواد را بلد باشد، موادي قابل كنترل و بسيار مفيد هستند.?
وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر :
رشته شيمي در ايران تا مقطع دكترا تدريس ميشود.
دوره كارشناسي ارشد شيمي دورهاي با گرايشهاي تخصصي در پنج گرايش (شيمي آلي ، شيمي تجزيه ، شيمي معدني ، شيمي فيزيك ، شيمي كاربردي ) است.
دوه دكتراي شيمي نيز پس از دوره كارشناسي ارشد در دو بخش ?آموزشي و پژوهشي? ارائه ميگردد.
رشتههاي مشابه و نزديك به اين رشته :
اين رشته داراي واحدهاي مشابه با رشته مهندسي شيمي ميباشد.
وضعيت نياز كشور به اين رشته در حال حاضر:
شهرام سعادت دانشجوي اين رشته نيز با اشاره به اشتغالزايي اين رشته ميگويد:
?شيمي رشتهاي است كه هم براي فارغالتحصيلان شيمي و هم براي افراد مختلف جامعه فرصت شغلي ايجاد ميكند. براي مثال با ايجاد هر شغل در صنعت پتروشيمي حدود بيست شغل در صنايع پايين دستي و وابسته به وجود ميآيد.?
دكتر رفيعي در تاييد اين سخن ميگويد: ?تنها كافي است وضعيت واردات كشور خودمان را بررسي كنيم تا به واقعيت سخن لينوس پاولينگ پي ببريم. چون درحال حاضر كشور ما هر ساله حدود 5 ميليارد دلار صرف خريد 3500 كالاي شيميايي ميكند. يعني ما يك كيلو نفت را 10 سنت ميفروشيم آن وقت يك كيلو از مواد شيميايي را 40 هزار ، 50 هزار و حتي بعضي از داروهاي شيميايي را تا 100 هزار دلار خريداري ميكنيم .
اين در حالي است كه كشور ما به دليل داشتن هيدرو كربنها، منابع معدني و همچنين نيروي انساني متخصص ميتواند كالاهاي شيميايي بسياري را توليد كند. كاري كه چين انجام داد و توانست با كمترين امكانات ، بازار كالاهاي شيميايي دنيا را قبضه كند. ?
وي در ادامه ميگويد:
?در ضمن بايد توجه داشت كه خريد كالاهاي شيميايي نه تنها به بودجه كشور فشار سنگيني وارد ميكند بلكه فرصتهاي شغلي صدها فارغالتحصيل رشته شيمي را نيز از بين ميبرد. افرادي كه بايد با استفاده از منابع اوليه كشور به توليد كالاهاي شيميايي بپردازند. ?
نكات تكميلي :
رشته شيمي از جمله رشتههايي است كه داوطلبان دو گروه آزمايشي علوم رياضي و فني و علوم تجربي ميتوانند آن را انتخاب كنند. البته مواد امتحاني و ضرايب اين رشته در هر گروه آزمايشي متفاوت است و دانشگاهها نيز براي داوطلبان هر گروه ظرفيت پذيرش ويژهاي در نظر گرفتهاند.
رشته فيزيك
هدف
در معرفي علم فيزيك دكتر پروين استاد فيزيك دانشگاه اميركبير ميگويد: ?فيزيك علم زندگي و اصلا علم حيات است? . و يا دكتر منيژه رهبر استاد فيزيك دانشگاه تهران معتقد است هر چيزي كه در اطراف خويش ميبينيم به فيزيك ربط پيدا ميكند. همچنين پاسخ به بسياري از سوالهايي را كه هميشه ذهن بشر به آن مشغول بوده است به وسيله علم فيزيك ميتوان داد. مثل اين كه دنيا چگونه بوجود آمده است؟ از چه تشكيل شده و كوچكترين جزء آن چيست؟
در كل ميتوان گفت كه جهان در بزرگترين مقياس تا ريزترين مقياس در ارتباط با علم فيزيك ميباشد.
يكي ديگر از استادان دانشگاه نيز فيزيك را دانش كشف و استفاده عملي از قوانين و روابط حاكم بر پديدههاي طبيعي مينامد كه مبناي اين دانش بر تجربه و آزمايش استوار است.
ماهيت :
رشته فيزيك در حد ليسانس عبارت است از فيزيك دبيرستاني به اضافه فيزيك قرن بيستم . از سوي ديگر ميتوان گفت كه فيزيك در حد ليسانس مفاهيم فيزيكي دبيرستاني را عميقتر كرده و طرز برخورد با مسائل فيزيكي را آموزش ميدهد?.
دكتر پروين نيز ميگويد: ?فيزيك دانشگاهي بر پايه كتاب فيزيك هاليدي و برخي كتب ديگر كه به زمينههاي فيزيك مدرن ميپردازد، قرار گرفته است يعني به نظر من اگر كسي مطالبي را كه در فيزيك هاليدي نوشته شده است به درستي بفهمد بايد به او ليسانس فيزيكش را بدهند?.
گرايشهاي مقطع ليسانس:
رشته فيزيك در دوره كارشناسي داراي 5 گرايش اتمي مولكولي، هستهاي ، حالت جامد، هواشناسي و نجوم است (البته فيزيك داراي گرايش دبيري نيز هست كه ما در اينجا به بررسي آن نميپردازيم چرا كه گرايش دبيري به عنوان يك گرايش تخصصي در علم فيزيك مطرح نميباشد) كه تعداد واحدهاي تخصصي هر يك از اين گرايشها در دوره كارشناسي بسيار محدود است و به همين دليل گرايشهاي فوق در اين دوره تفاوت محسوسي با يكديگر ندارند.
براي اطلاع هرچه بيشتر به معرفي اجمالي هر يك از گرايشهاي اين دوره ميپردازيم.
گرايش اتمي - مولكولي
فيزيك اتمي- مولكولي كه مربوط به فيزيك جديد است از زماني متولد شد كه دانشمندان متوجه شدند كوچكترين جزء در طبيعت اتم نيست بلكه اتم از اجزاي كوچكتري به نام الكترونها و هسته تشكيل شده است. يعني اتم از هستهاي تشكيل شده است كه الكترونهايي در اطراف آن ميگردند.
دكتر منيژه رهبر استاد فيزيك دانشگاه تهران در ادامه سخنان خويش ميگويد: ?در اين ميان فيزيك اتمي به بررسي نقل و انتقالهاي الكترونهاي اطراف هسته ميپردازد و خواص آنها را مورد بررسي قرار ميدهد. يعني ما در فيزيك اتمي كاري به اين نداريم كه هسته از چه تشكيل شده است بلكه هسته برايمان مركزي با بار مثبت است و بيشتر توجه ما جلب الكترونهاي اطراف هسته ميشود?.
دكتر هوشنگ روحانيزاده استاد فيزيك دانشگاه تهران نيز در معرفي فيزيك اتمي ميگويد: ?اگر ما بپذيريم كه در كل، علم فيزيك به دو بخش دنياي بزرگ و دنياي كوچك تقسيم ميشود. دنياي بزرگ فيزيك ، مربوط به دنياي روزمره است و در آن حركت اتومبيلها، موشك، ماهواره و در كل تمام حركاتي كه ميبينيم مورد بررسي قرار ميگيرد، فيزيك اتمي به دنياي بينهايت كوچكها برميگردد چرا كه ما در فيزيكاتمي به بررسي ساختار ذرهاي به نام اتم ميپردازيم و اين كه اتم چگونه تشكيل شده و چه ويژگيهايي دارد؟?
گرايش فيزيك هستهاي
دكتر رهبر در معرفي فيزيك هستهاي ميگويد: ?در فيزيك هستهاي، خود هسته، مورد مطالعه قرار ميگيرد يعني متخصصان و دانشمندان بررسي ميكنند كه هسته از چه تشكيل شده و چه نيروهايي بين اجزاي هسته حكمفرما است و در نتيجه واكنشهاي انجام شده، چقدر انرژي آزاد ميگردد؟?
دكتر دويلو نيز در معرفي اين گرايش ميگويد: ?انرژي هستهاي و راديوايزوتوپها مسائلي هستندكه در فيزيك هستهاي مورد بررسي قرار ميگيرد?.
فيزيك حالت جامد
گرايش حالت جامد مربوط به سيستمهاي بس ذرهاي مخصوصا جامدات است.
سامان مقيمي عراقي در ادامه ميگويد: ?ابتداييترين كار در اين گرايش بررسي بلورهاي جامدات و خواص اپتيكي ، مكانيكي، الكتريكي و صوتي امواجي است كه در آن منتشر ميشود كه اين بررسي منجر به پديدههاي مختلفي مثل ابر رسانايي، نيم رسانايي و يا پخش و انتقال گرما ميگردد.?
دكتر پروين نيز ميگويد: ?مطالعه دانش مربوط به كريستالها و ويژگيهاي فيزيكي آنها به گرايش حالت جامد بر ميگردد.?
گرايش هواشناسي
دو گرايش نجوم و هواشناسي بسيار محدودتر از سه گرايش اتمي ? مولكولي، هستهاي و حالت جامد ارائه ميشود. براي مثال در سال تحصيل 79-78 گرايش هواشناسي تنها در دانشگاه هرمزگان ارائه شده و گرايش نجوم اصلا ارائه نشده است.
اما در معرفي اين گرايش سامان مقيمي عراقي ميگويد:
?گرايش هواشناسي ، اطلاعات پايهاي و متنوعي درباره انواع پديدههاي جوي و برخورد علمي با آنها ارائه ميدهد و همچنين با مطالعه ديناميك وضعيت هوا ميتوان بررسي كرد كه شرايط هوا چگونه تغيير كرده و چه پارامترهايي براي ايجاد اين تغيير لازم است؟?
گرايش نجوم
سه بخش اصلي اين گرايش را نجوم رصدي، اخترشناسي و كيهانشناسي تشكيل ميدهد.
سامان مقيمي عراقي در ادامه ميگويد: ?در بخش نجوم كه جنبه مشاهداتي دارد، پديدههاي مختلف نجومي را رصد و ثبت كرده و سپس از آنها عكس گرفته و طيف آنها را ميسنجد.
در اخترشناسي كه جنبه نظري دارد وضعيت ستارگان مورد مطالعه قرار ميگيرد يعني بررسي ميشود كه هر ستاره در چه مرحلهاي قرار دارد و چه اتفاقاتي برايش رخ ميدهد؟
بخش كيهانشناسي نيز با اين كه زياد جنبه نجومي ندارد اما به هرحال پيشرفتش را مديون علم نجوم است. به اين معني كه مدلهاي مختلف كيهانشناسي بايد با دادههاي رصدي مطابقت كند.? گفتني است كه اين كيهانشناسي به صورت كلاسيك به چگونگي ايجاد جهان و تشكيل ساختارهاي كهكشاني مانند خوشهها و ابر خوشهها ميپردازد.
آينده شغلي ، بازار كار، درآمد:
امروزه اگر كشوري بخواهد پيشرفت كند بايد پژوهش كند و چيزهاي جديدي بسازد. اگر بخواهد پژوهش كند بايد به آزمايشگاهها برود و اگر بخواهد در آزمايشگاهها كار كند، احتياج به تيم علمي دارد و در يك تيم علمي نيز هميشه متخصصان شاخههاي مختلف فيزيك حضور دارند چون هر كاري كه بخواهيم انجام بدهيم بايد بنيان فيزيكي داشته باشد.
دكتر پروين در ادامه مي گويد: ?براي مثال اگر بخواهيم يك دستگاه الكتريكي بسازيم اول بايد بدانيم چه قوانين فيزيكي بر آن حاكم است و بعد از شناخت آن قوانين، ميتوان دستگاه مورد نظر را با استفاده از فن و هنر ساخت.
?اگر كسي فيزيك را خوب خوانده باشد در سازمانهاي مختلف كشور از قبيل صداوسيما، برنامه و بودجه، مخابرات و همچنين در صنايع مختلف مفيد واقع شده و موفق ميگردد. چون دانشجويان فيزيك مطلب مختلفي از قبيل الكتريسيته و مكانيك ميخوانند و در زمينههاي مختلف ديد وسيعي پيدا ميكنند.?
آقاي صحبتزاده دانشجوي دكتري فيزيك دانشگاه شهيد بهشتي در مورد موقعيتهاي شغلي فارغالتحصيلان فيزيك ميگويد: ?فارغالتحصيلان اين رشته در حد كارشناسي ميتوانند در صنعت مخابرات و ارتباطات ، نيروگاههاي هستهاي، مراكز توليد قطعات غيرهادي و سلولهاي خورشيدي، صنايع توليد و نگهداري ليزر در صنعت، پزشكي و نظامي و سازمان انرژي اتمي فعاليت كنند.?
داريوش شيرازي فارغالتحصيل اين رشته نيز ميگويد: ?اگر كسي به اميد به دست آوردن يك موقعيت شغلي مناسب، واردرشته فيزيك بشود، بايد بداند كه در انتها فقط يك مدرك ليسانس به دست خواهد آورد. براي اين كه رشتههاي علوم پايه و از جمله فيزيك در جامعه ما موقعيت كاري مناسبي ندارند و در نهايت اگر شانس داشته باشند جذب كلاسهاي تقويتي و خصوصي ميشوند.?
البته اين در مورد دانشجوياني صدق ميكند كه رشته فيزيك انتخاب چهل يا سي به بعد آنها بوده است و در واقع به اميد اين كه فقط در دانشگاه پذيرفته شوند اين رشته را انتخاب كردهاند وگرنه دانشجوياني كه با علاقه و دقت و تامل بسيار اين رشته را انتخاب كردهاند حتي به صورت خصوصي نيز در اين رشته فعاليت ميكند. براي مثال يكي از فارغالتحصيلان اين رشته كارگاهي براي ساخت وسايل اپتيكي داير كرده است و يا تعدادي از فارغالتحصيلان با شركت ايران خودرو براي بعضي از پروژههاي اين شركت قرارداد بستهاند چون دانشجويان اين رشته ياد ميگيرند با مسائلي كه در پيش رويشان قرار ميگيرد براحتي برخورد كرده و مدل سادهاي براي حل مسائل ارائه بدهند.
تواناييهاي مورد نياز و قابل توصيه:
اسماعيليان دانشجوي دكتري فيزيك هستهاي دانشگاه شهيد بهشتي ميگويد: ?فيزيك منهاي رياضي يعني صفر به همين دليل دانشجويان اين رشته بايد از نظر رياضيات در سطح بسيار بالايي باشند.?
سامان مقيمي عراقي نيز معتقد است كه دانشجوي اين رشته بايد به فيزيك علاقهمند باشد به اين معني كه از آنچه ياد گرفته است بتواند در زندگي روزمره خويش استفاده كند.
براي مثال با توجه به معلومات فيزيك دبيرستاني خود بررسي كند كه آبي كه از شير آب ميريزد چرا به تدريج باريك ميشود و سطح مقطع آن در اين هنگام به چه حدي ميرسد؟
بيشك عواملي كه باعث شد نيوتن با افتادن سيب پي به قانون جاذبه ببرد، كنجكاوي مفرط، صبر و بردباري، مطالعه و آزمايشهاي مستمر و قدرت تحليلي همراه با تفكر فراوان بود كه با مشاهده پديدههاي تكراري و عادي زندگي روزمره قوانيني را كشف كرد.
دكتر منيژه رهبر در اين باره ميگويد: ?برخلاف رشتههاي مهندسي كه با اتفاقات علمي كار دارند در رشتههاي علوم پايه از جمله فيزيك به چگونگي پيشآمدهاي علمي توجه ميكنند و در واقع به دنبال يافتن دلايل و چرايي هر پديده يا اتفاق هستند و به همين دليل بچههايي كه مستعد، باهوش و كنجكاو هستند، ميتوانند در اين رشته موفق گردند.
اما متاسفانه چون در دبيرستان فيزيك بخوبي آموزش داده نميشود و دانشآموزان تنها به حفظ فرمولها ميپردازند، نميتوانند بين آنچه خواندهاند و آنچه در دنياي خارج وجود دارد، ارتباط برقرار كنند و در نتيجه كنجكاوي آنها تحريك نميشود و تعداد اندكي از دانشآموزان با استعداد به رشته فيزيك علاقهمند شده و اين رشته را انتخاب ميكنند.?
مهم اين است كه دانشجوي فيزيك از آنچه در اطرافش اتفاق ميافتد به راحتي نگذرد.
وضعيت نياز كشور به اين رشته در حال حاضر:
امروزه اگر ما به فكر پيشرفت و ساخت وسايل صنايع مختلف كشورمان از نظامي گرفته تا پزشكي نباشيم بايد اين صنايع را به صورت آماده از كشورهاي ديگر بخريم كه اين كار احتياج به سرمايهاي گزاف دارد و باعث وابستگي كشور ما به كشورهاي صنعتي ميگردد?
دكتر رهبر نيز در همين زمينه ميگويد: ?ما در ايران صنايع چنداني نداريم و صنايع موجود نيز بيشتر مونتاژ بوده و ابتكاري نيست اما اگر روزي بخواهيم صنايع پيشرفتهاي داشته باشيم بايد خواص مواد را بدانيم تا متوجه شويم كه چطور ميتوان از آنها استفاده بهتري بكنيم و وضعيت آن را بهبود ببخشيم و چنين پيشرفتي تنها با توسعه و پيشرفت علم فيزيك امكانپذير است چرا كه متخصصان فيزيك ميتوانند موجب بهبود كيفيت محصولات گشته و يا وسايل جديد طراحي بكند. يعني ما به جاي اين كه مواد خام خود را خيلي ارزان صادر كنيم به ياري دانش فيزيك آنها را به محصولات ساخته تبديل بكنيم چرا كه اين محصولات ارزش افزوده بسيار زيادي دارد.
كار ي كشور پيشرفتهاي مثل ژاپن انجام داد. چون اين كشور به ياري صنايع نيمهرسانا، ترانزيستور و الكترونيك پيشرفت كرده است،صنايعي كه علم زيربنايي آنها فيزيك ميباشد.?
نكات تكميلي :
دكتر هادي دويلو استاد مهندسي هستهاي دانشكده فيزيك دانشگاه صنعتي اميركبير ميگويد: ?بيشتر واحدهاي درسي دانشجويان گرايشهاي مختلف رشته فيزيك، در دوره ليسانس مشترك چرا كه دانشجويان فيزيك تنها در سال آخر تحصيلي اقدام به انتخاب گرايش خود ميكنند و هر گرايش نيز تنها 9 واحد تخصصي يعني سه درس تدريس ميشود و به همين دليل نميتوان بين يك ليسانس گرايش فيزيك حالت جامد يا هستهاي و يا ساير گرايشهاي تفاوتي قائل شد يعني يك ليسانس فيزيك در هيچيك از گرايشها متخصص نميشود?.
دكتر عراقي استاد فيزيك دانشگاه صنعتي اميركبير با تاكيد بر همين امر ميگويد: ?هر دانشجوي فيزيك در دوره كارشناسي بايد 130 واحد بگذراند كه دروس تخصصي هر يك از گرايشها فقط 9 واحد از اين 130 واحد است و بدون شك 9 واحد نميتواند تغييري در ديدگاه دانشجويان ايجاد كند و هر دانشجو فقط شناختي جزئي نسبت به گرايش مورد نظر خود پيدا ميكند. تازه، گاه همين 9 واحد نيز به گونهاي مشترك اما در دروسي مختلف در هر يك از گرايشها تدريس ميشود يعني كتابها يا واحدهاي درسي هر گرايش، متفاوت است اما در كل همه به اطلاعات يكساني دست پيدا ميكنند. در نتيجه يك ليسانسه فيزيك، يك كارشناس فيزيك به معناي عام آن است و كارشناس يا متخصص در يكي از گرايشهاي فوق به شمار نميآيد.
رشته مهندسي برق
هدف
يكي از بهترين تعريف هايي كه از مهندسي برق شده است، اين است كه محور اصلي فعاليت هاي مهندسي برق، تبديل يك سيگنال به سيگنال ديگر است. كه البته اين سيگنال ممكن است شكل موج ولتاژ يا شكل موج جريان و يا تركيب ديجيتالي يك بخش از اطلاعات باشد.
مهندسي برق داراي چهار گرايش است كه در زير بطور اجمالي به بررسي آنها مي پردازيم و در قسمت معرفي گرايشها به تفصيل در مورد هر كدام صحبت خواهم كرد
مهندسي برق - الكترونيك: الكترونيك علمي است كه به بررسي حركت الكترون در دوره گاز، خلاء و يا نيمه رسانا و اثرات و كاربردهاي آن مي پردازد. با توجه به اين تعريف، مهندس الكترونيك در زمينه ساخت قطعات الكترونيك و كاربرد آن در مدارها، فعاليت مي كند. به عبارت ديگر، زمينه فعاليت مهندسي الكترونيك را مي توان به دو شاخه اصلي "ساخت قطعه و كاربرد مداري قطعه" و "طراحي مدار" تقسيم كرد.
مهندسي برق- مخابرات: مخابرات، گرايشي از مهندسي برق است كه در حوزه ارسال و دريافت اطلاعات فعاليت مي كند. مهندسي مخابرات با ارائه نظريه ها و مباني لازم جهت ايجاد ارتباط بين دو يا چند كاربر، انجام عملي فرايندها را به طور بهينه ممكن مي سازد. پس هدف از مهندسي مخابرات، پرورش متخصصان در چهار زمينه اصلي اين گرايش است شامل فرستنده، مرحله مياني، گيرنده و گسترش شبكه كه گستره هر كدام عبارتند از:
فرستنده: شامل آنتن، نحوه ارسال و ...
مرحله مياني: شامل خط انتقال و محاسبات مربوط و ...
گيرنده: شامل آنتن، نحوه دريافت، تشخيص و ...
گسترش شبكه: مشتمل بر تعميم خط ارتباطي ساده، ادوات سويچينگ ، ارتباط بين مجموعه كاربرها و ...
مهندسي برق- كنترل: كنترل، در پيشرفت علم نقش ارزنده اي را ايفا مي كند و علاوه بر نقش كليدي در فضاپيماها و هدايت موشكها و هواپيما، به صورت بخش اصلي و مهمي از فرايندهاي صنعتي و توليدي نيز درآمده است. به كمك اين علم مي توان به عملكرد بهينه سيستمهاي پويا، بهبود كيفيت و ارزانتر شدن فرآورده ها، گسترش ميزان توليد، ماشيني كردن بسياري از عمليات تكراري و خسته كننده دستي و نظاير آن دست يافت. هدف سيستم كنترل عبارت است از كنترل خروجيها به روش معين به كمك وروديها از طريق اجزاي سيستم كنترل كه مي تواند شامل اجزاي الكتريكي، مكانيك و شيميايي به تناسب نوع سيستم كنترل باشد.
ماهيت
انرژي اگر بنيادي ترين ركن اقتصاد نباشد، يكي از اركان اصلي آن به شمار مي آيد و در اين ميان برق به عنوان عالي ترين نوع انرژي جايگاه ويژه اي دارد. تا جايي كه در دنياي امروز ميزان توليد و مصرف اين انرژي در شاخه توليد، شاخص رشد اقتصادي جوامع و در شاخه خانگي و عمومي يكي از معيارهاي سنجش رفاه محسوب مي شود.
دانش آموختگان اين رشته مي توانند در زمينه هاي طراحي، ساخت، بهره برداري، نظارت، نگهداري، مديريت و هدايت عمليات سيستم ها عمل نمايند.
گرايش هاي مقطع ليسانس
رشته مهندسي برق در مقطع كارشناسي داراي 4 گرايش الكترونيك، مخابرات، كنترل و قدرت(1) است. البته گرايش هاي فوق در مقطع ليسانس تفاوت چنداني با يكديگر ندارند و هر گرايش با گرايش ديگر تنها در 30 واحد يا كمتر متفاوت است. و حتي تعدادي از فارغ التحصيلان مهندسي برق در بازار كار جذب گرايشهاي ديگر اين رشته مي شوند. با اين وجود ما براي آشنايي هر چه بيشتر شما گرايشهاي فوق را به اجمال معرفي مي كنيم.
گرايش الكترونيك
دكتر كمره اي استاد مهندسي برق دانشگاه تهران در معرفي اين گرايش مي گويد:
"گرايش الكترونيك به دو زير بخش عمده تقسيم مي شود. بخش اول ميكروالكترونيك است كه شامل علم مواد، فيزيك الكترونيك، طراحي و ساخت قطعات از ساده ترين آنها تا پيچيده ترين آنها است و بخش دوم نيز مدار و سيستم ناميده مي شود و هدف آن طراحي و ساخت سيستم ها و تجهيزات الكترونيكي با استفاده از قطعات ساخته شده توسط متخصصان ميكروالكترونيك است.
دكتر جبه دار نيز در معرفي اين گرايش مي گويد: گرايش الكترونيك يكي از گرايشهاي جالب مهندسي برق است كه محور اصلي آن آشنايي با قطعات نيمه هادي، توصيف فيزيكي اين قطعات، عملكرد آنها و در نهايت استفاده از اين قطعات، براي طراحي و ساخت مدارها و دستگاههاي است كه كاربردهاي فني و روزمره زيادي دارند."
گرايش مخابرات
هدف از مخابرات ارسال و انتقال اطلاعات از نقطه اي به نقطه ديگر است كه اين اطلاعات مي تواند صوت، تصوير يا داده هاي كامپيوتري باشد.
دكتر جبه دار در مورد شاخه هاي مختلف اين گرايش مي گويد: "مخابرات از دو گرايش ميدان و سيستم تشكيل مي شود. كه در گرايش ميدان، دانشجويان با مفاهيم ميدان هاي مغناطيسي، امواج، ماكروويو، آنتن و ... آشنا مي شوند تا بتوانند مناسبترين وسيله را براي انتقال موجي از نقطه اي به نقطه ديگر پيدا كنند.
همچنين يكي از فعاليت هاي عمده مهندسي مخابرات گرايش سيستم، طراحي فليترهاي مختلفي است كه مي توانند امواج مزاحم شامل صوت يا پارازيت را از امواج اصلي تشخيص و آنها را حذف كرده و تنها امواج اصلي را از آنتن دريافت كنند.
گفتني است كه امروزه با توسعه مخابرات بي سيم، ارتباط نزديكتري بين دو گرايش ميدان و سيستم ايجاد شده است. براي نمونه در گوشي تلفن همراه ما هم تجهيزات مربوط به مدارهاي مخابراتي و هم تجهيزات مربوط به فرستنده و هم آنتن گيرنده را داريم. از همين رو يك مهندس مخابرات امروزه بايد از هر دو گرايش بخوبي اطلاع داشته باشد تا بتواند يك دستگاه بي سيم را طراحي كند."
گرايش كنترل
"اگر بخواهيم يك تعريف كلي از كنترل ارائه دهيم، مي توانيم بگوييم كه هدف اين علم، كنترل خروجي هاي يك سيستم بر مبناي ورودي هاي آن و با توجه به شرايط ويژه و نكات مورد نظر طراحي آن سيستم مي باشد."
دكتر كمره اي در ادامه معرفي علم كنترل مي گويد: "علم كنترل فقط در مهندسي برق مورد استفاده قرار نمي گيرد. بلكه در شاخه هاي ديگري از علوم مهندسي و حتي علوم انساني كاربرد دارد. به عنوان نمونه كنترل فرآيند تصفيه نفت در يك پالايشگاه، كنترل عملكرد يك نيروگاه برق، سيستم كنترل ناوبري يك كشتي و يا كنترل تحولات و تغييرات جمعيتي نمونه هاي متنوعي از كاربرد علم كنترل مي باشد.
گفتني است كه گرايش كنترل داراي زير بخش هاي متنوعي مانند كنترل خطي، غيرخطي، مقاوم، تطبيقي، ديجيتالي، فازي و غيره است."
دكتر جبه دار نيز با اشاره به اينكه گرايش كنترل منحصر به مهندسي برق نمي شود، مي گويد:
"در رشته هاي مهندسي مكانيك، مهندسي شيمي، مهندسي هوافضا، مهندسي سازه و مهندسي هاي ديگر نيز ما شاهد علم كنترل هستيم اما نوع سيستم كنترلي در هر رشته مهندسي متفاوت است. براي مثال در مهندسي مكانيك نوع كنترل، مكانيكي و در مهندسي شيمي براساس فرآيندهاي شيميايي است. اما در كل هدف مهندسي كنترل، طراحي سيستمي است كه بتواند عملكرد يك دستگاه را در حد مطلوب حفظ كند.
دكتر جبه دار در ادامه درباره فعاليت هاي ديگر مهندسي كنترل مي گويد: "خودكار كردن يا اتوماتيك كردن خط توليد، يكي ديگر از فعاليت هاي مهندسي كنترل است. يعني مهندس كنترل مي تواند به گونه اي خط توليد را هماهنگ و كنترل كند كه محصول توليد شده طبق برنامه تعيين شده و با بهترين كيفيت به دست آيد."
گرايش قدرت
دكتر جبه دار در معرفي اين گرايش مي گويد: "هدف اصلي مهندسين اين گرايش، توليد برق در نيروگاهها، انتقال برق از طريق خطوط انتقال و توزيع آن در شبكه هاي شهري و در نهايت توزيع آن براي مصارف خانگي و كارخانجات است. بنابراين يك مهندس قدرت بايد به روشهاي مختلف توليد برق، خطوط انتقال نيرو و سيستم هاي توزيع آشنا باشد."
دكتر كمره اي نيز در معرفي اين گرايش مي گويد: "گرايش قدرت به آموزش و پژوهش در زمينه طراحي و ساخت سيستم هاي مورد استفاده در توليد، توزيع، مصرف و حفاظت از برق مي پردازد.
به عبارت ديگر دانشجويان اين رشته در شاخه توليد با انواع نيروگاههاي آبي، گازي، سيكل تركيبي و ... آشنا مي شوند. و در بخش انتقال و توزيع، روشهاي مختلف انتقال برق اعم از كابلهاي هوايي و زيرزميني را مطالعه مي كنند و در شاخه حفاظت نيز انواع وسايل و تجهيزات حفاظتي كه در مراحل مختلف توليد، توزيع، انتقال و مصرف انرژي، انسانها و تاسيسات را در برابر حوادث مختلف محافظت مي كنند، مورد بررسي قرار مي دهند كه از آن ميان مي توان به انواع رله ها، فيوزها، كليدها و در نهايت سيستم هاي كنترل اشاره كرد.
يكي ديگر از شاخه هاي قدرت نيز ماشين هاي الكتريكي است كه شامل ژنراتورها، ترانسفورماتورها و موتورهاي الكتريكي مي شود كه اين شاخه از زمينه هاي مهم صنعتي و پژوهشي گرايش قدرت است."
آينده شغلي، بازار كار، درآمد
"امروزه با توسعه صنايع كوچك و بزرگ در كشور، فرصت هاي شغلي زيادي براي مهندسين برق فراهم شده است و اگر مي بينيم كه با اين وجود بعضي از فارغ التحصيلان اين رشته بيكار هستند، به دليل اين است كه اين افراد يا فقط در تهران دنبال كار مي گردند و يا در دوران تحصيل به جاي يادگيري عميق دروس و در نتيجه كسب توانايي هاي لازم، تنها واحدهاي درسي خود را گذرانده اند.
همچنين يك مهندس خوب بايد، كارآفرين باشد يعني به دنبال استخدام در موسسه يا وزارتخانه اي نباشد بلكه به ياري آگاهي هاي خود، نيازهاي فني و صنعتي كشور را يافته و با طراحي سيستم ها و مدارهاي خاصي اين نيازها را برطرف سازد. كاري كه بعضي از فارغ التحصيلان ما انجام داده و خوشبختانه موفق نيز بوده اند."
دكتر كمره اي نيز در اين زمينه مي گويد: "اگر يك فارغ التحصيل برق داراي توانايي هاي لازم باشد، با مشكل بيكاري روبرو نخواهد شد. در حقيقت امروزه مشكل اصلي اين است كه بيشتر فارغ التحصيلان توانمند و با استعداد اين رشته به خارج از كشور مهاجرت مي كنند و ما اكنون با كمبود نيروهاي كارآمد در اين رشته روبرو هستيم."
يكي از اساتيد مهندسي برق دانشگاه علم و صنعت ايران نيز در مورد فرصت هاي شغلي فارغ التحصيلان اين رشته مي گويد: "طبق نظر كارشناسان و متخصصان انرژي در كشور، با توجه به نياز فزاينده به انرژي در جهان كنوني و همچنين نرخ رشد انرژي الكتريكي در كشور، سالانه بايد حدود 1500 مگاوات به ظرفيت توليد كشور افزوده شود كه اين نياز به احداث نيروگاههاي جديد و همچنين فارغ التحصيلان متخصص برق و قدرت دارد.
فرصت هاي شغلي يك مهندس كنترل نيز بسيار گسترده است چون در هر جا كه يك مجموعه عظيمي از صنعت مهندسي مثل كارخانه سيمان، خودروسازي، ذوب آهن و ... وجود داشته باشد، حضور يك مهندسي كنترل ضروري است. و بالاخره يك مهندس مخابرات يا الكترونيك مي تواند جذب وزارتخانه هاي پست و تلگراف و تلفن، صنايع، دفاع و سازمانهاي مختلف خصوصي و دولتي شود."
توانايي هاي مورد نياز و قابل توصيه
توانايي علمي: "مهندسي برق نيز مانند مابقي رشته هاي مهندسي بر مفاهيم فيزيكي و اصول رياضيات استوار است و هر چه دانشجويان بهتر اين مفاهيم را درك كنند، مي توانند مهندس بهتري باشند. در اين ميان گرايش الكترونيك وابستگي شديدي به فيزيك بخصوص فيزيك الكترونيك و فيزيك نيمه هادي ها دارد. در گرايش مخابرات نيز درس فيزيك اهميت بسياري دارد زيرا دروس اصلي اين رشته بخصوص در شاخه ميدان شامل الكترومغناطيس و امواج مي شود."
داشتن ضريب هوشي بالا و تسلط كافي بر رياضيات، فيزيك و زبان خارجي از ضرورتهاي ورود به اين رشته است.
علاقمنديها: دانشجوي برق بايد ذهني خلاق و تحليل گر داشته باشد. همچنين به كار با وسايل برقي علاقه داشته باشد چون گاهي اوقات با دانشجوياني روبرو مي شويم كه در رياضي و فيزيك قوي هستند اما در كارهاي عملي ضعيف اند. چنين دانشجوياني براي رشته هاي مهندسي مناسب نيستند و بهتر است رشته هاي ذهني و انتزاعي مثل رياضي يا فيزيك را انتخاب كنند.
وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر: (كارشناسي ارشد و ...)
فارغ التحصيل در مقطع كارشناسي برق كه مدرك خود را در يكي از چهار گرايش الكترونيك، مخابرات، قدرت و كنترل مي گيرد، مي تواند در يكي از اين گرايشها (اختياري) يا رشته اي كه برق زير مجموعه اي براي آن تعريف شده، ادامه تحصيل نمايد. اين رشته به صورت: مهندسي برق- الكترونيك، برق- قدرت، برق- مخابرات (شامل گرايش هاي: ميدان، سيستم، موج، رمز، مايكرونوري) برق- كنترل، مهندسي پزشكي (گرايش بيوالكتريك)، مهندسي هسته اي (دو گرايش مهندسي راكتور و مهندسي پرتو پزشكي، مهندسي كامپيوتر (معماري كامپيوتر، هوش مصنوعي و رباتيك) است. براي تحصيل در مقطع دكتراي تخصصي، مي توان، در هر يك از زيرشاخه هاي تخصصيتر گرايشهاي ياد شده ميزان مورد نياز واحدها را اخذ كرد و رساله دكتري را در همان موضوع خاص ارائه داد. مسلم است اين زير شاخه ها، گرايشهاي تخصصي تر اين چهار گرايش است. امكان ادامه تحصيل در كليه گرايشهاي ياد شده در مقطعهاي كارشناسي ارشد و تا حد زيادي در دوره دكتري، در داخل كشور وجود خواهد داشت. رشته برق به دليل كاربردي بودن آن در بسياري از علوم مهندسي ديگر، براي فارغ التحصيلان امكان تحصيل در بسياري گرايشها و دانشها را فراهم مي كند.
تخصصي مهندسي برق ? الكترونيك
از درسهاي پايه و اصلي موثر در مهندسي الكترونيك مي توان به درسهاي مدارهاي الكتريكي، الكترونيك 2 و 1، مدارهاي منطقي و مخابرات اشاره كرد. بعضي از درسهاي تخصصي اين گرايش عبارتند از:
الكترونيك 3: مبحث اول اين درس مربوط به پاسخ فركانسي است كه به طور اجمال عوامل مربوط به كاهش بهره در فركانسهاي بالا و پايين (در واقع بالاتر و پايين تر از پهناي باند مياني) و روشهاي به دست آوردن فركانسهاي قطع بالا و پايين را در تقويت كننده هاي ترانزيستوري مورد بررسي قرار مي دهد. در مبحث دوم پايداري تقويت كننده هاي فيدبك مورد توجه قرار مي گيرد.
تكنيك پالس: در درسهاي مدار و الكترونيك، دانشجويان با سيگنالهاي سينوسي و پاسخ مدارهاي خطي و يا غيرخطي به آنها آشنا مي شوند، امروزه و با توجه به رشد روزافزون فن آوري ديجيتال، كمتر مدار الكترونيكي يافت مي شود كه در آن فقط سيگنالهاي سينوسي به كار رفته باشد. پالس در حالت كلي به سيگنالهايي گفته مي شود كه تغييرات جهش داشته باشند. از مهمترين اين سيگنالها كه در درس تكنيك پالس هم مورد بررسي قرار مي گيرد، سيگنالهاي پله، مربعي، مورب و نمايي هستند.
ميكروپروسسور: پس از پيدايش الكترونيك ديجيتال و جنبه هاي جذاب و ساده طراحيهاي ديجيتال و كاربردهاي فراوان اين نوآوري، با تكنولوژيهاي Ssi , Msi ، ادوات الكترونيك ديجيتال، مانند قطعات منطقي به بازار ارائه شد. شركت تگزاس اولين ميكروپروسسور 4 بيتي را با فن آوري 2si طراحي و عرضه نمود كه بعنوان بخش اصلي ماشين حساب مورد استفاده قرار گرفت و اين گام اول در پيدايش و ظهور ميكروپروسسورها بود.
معماري كامپيوتر: در اين درس معماري داخل 8 بيتي ها و نحوه اجراي دستورالعملها در اين پردازنده ها، بررسي حافظه ها و روش دستيابي ميكروپروسسورها به اطلاعات حافظه، معرفي زبان اسمبلي پردازنده هاي 8 بيتي و ايجاد توانايي جهت نوشتن برنامه اي براي عملكردي خاص به كمك ميكروپروسسورها و معرفي قطعات جانبي مورد استفاده توسط ريزپردازنده ها، مورد مطالعه قرار مي گيرد.
مدارهاي مخابراتي: درس مدار مخابراتي به بررسي ساختار و يا طراحي مدارهايي مي پردازد كه در فركانسهاي بالا كار كرده و يا به نوعي در ارسال پيام در گيرنده و فرستنده نقش دارند. در اين درس ابتدا با نويزهاي حرارتي، ترقه اي و ... آشنا شده و راههايي براي محدود كردن نويز پيشنهاد مي شود، سپس مدارهاي تشديد و تبديل امپدانس كه به منظور انتقال حداكثر توان به كار مي روند مورد بحث قرار مي گيرد.
فيزيك مدرن: در فصل اول اين درس با پرداختن به نسبيت خاص دانسته هاي علمي ما كاملاً اشتباه از آب درآمده و با پرداختن به اصولي نظير اتساع زمان، پديده دوپلر، انقباض طول، نسبيت جرم، جرم و انرژي و ...، همه دانسته هاي ما را (حداقل در حيطه دانستن) نابود مي كند.
فصلهاي ديگر درس به موضوعاتي نظير خواص ذره اي امواج، پديده فتوالكتريك، نظريه كوانتومي نور، پرتوايكس، پراش ذره، ساختار اتمي، مكانيك كوانتومي و ... مي پردازد.
فيزيك الكترونيك: شامل مطالعه خواص سيليكون، بلورشناسي، روشهاي ساخت قطعات و مدارهاي نيمه هادي، تحليل و طراحي اين مدارها، به دست آوردن مشخصات قطعات و يكي از مهمترين زمينه هاي كاري و تحقيقاتي در رشته الكترونيك است. پيش نياز اين قسمت تسلط بر درس درياضي مهندسي و معادلات ديفرانسيل و مختصري در فيزيك كوانتوم و فيزيك مدرن مي باشد.
درسهاي تخصصي مهندسي برق- مخابرات
از درسهاي پايه و اصلي موثر در مهندسي مخابرات مي توان به درسهاي رياضي مهندسي تجزيه و تحليل سيستمها، مدارهاي الكتريكي، الكترونيك و الكترومغناطيس اشاره كرد. بعضي از درسهاي تخصصي عبارتند از:
مخابرات 2: شامل تجزيه و تحليل و طراحي شبكه هاي مخابراتي ديجيتالي است. مطالب درسي با مروري بر تجزيه و تحليل سيگنالها و سپس فرآيندهاي تصادفي شروع شده و به دنبال آن به بررسي اجزاي يك سيستم (مجموعه) مخابراتي ديجيتال در حالت كلي مي پردازد و چگونگي بهينه سازي سيستم براي انتقال پيام با حداقل خطاي ممكن را بررسي مي كند.
ميدان و امواج: درس ميدان و امواج به بررسي رفتار امواج الكترومغناطيس در محيطهاي مختلف طبيعت مي پردازد. محيطها به قسمت هاي هادي و نيمه هادي و عايق تقسيم بندي شده و عوامل رفتاري امواج در اين محيطها از قبيل اتلاف نيرو انعكاسي كلي يا شكست بررسي مي شود.
الكترونيك 3: در گرايش الكترونيك توضيح داده شد.
مدارهاي مخابراتي: در گرايش الكترونيك توضيح داده شد.
آنتن ها و انتشار امواج: اين درس به بحث در مورد نحوه انتشار امواج الكترومغناطيسي مي پردازد. مباحث مطرح شده در اين درس به صورت نظري و عملي است، به عبارتي از نحوه تشعشع يك منبع الكترومغناطيسي ساده شروع كرده و با توسعه آن به مطالعه ساده ترين آنتن عملي مي پردازد.
مايكروويو: اين درس در ابتدا پس از تعريف محدود مايكروويو از نظر فركانس 1 و تقسيم بندي امواج مايكروويو به بررسي انتقال امواج با فركانس بالا با حداقل تلفات در محيطهاي مختلف مي پردازد. سپس عناصر غيرفعال مايكروويو شامل نضعيف كننده ها، تغيير فازدهنده ها و كوپلرهاي جهت دار معرفي مي شود.
اصول ميكروكامپيوتر: اين درس را به جرات مي توان از جذابترين و پركاربردترين درسهاي برق دانست زير در دنياي امروز كه تمامي وسايل مكانيكي آنالوگ جاي خود را به وسايل ديجيتالي مي دهند، داشتن اطلاعات كافي در مورد نحوه كارپروسسورها از اولين نيازهاي يك مهندس برق مي باشد. با تركيب مطالب اين درس با هر كدام از درسهاي ديگر مي توان طرحهاي بسيار جالب و پركاربردي را طرح ريزي كرد.
درسهاي تخصصي مهندسي برق- قدرت
از درسهاي پايه و اصلي موثر در مهندسي قدرت مي توان به دروس مدار، الكترومغناطيس، الكترونيك، ماشين و بررسي اشاره كرد. بعضي از درسهاي تخصصي اين گرايش عبارتند از:
ماشينهاي الكتريكي 3: اين درس از جمله درسهايي است كه ديدي صنعتي به دانشجو مي دهد. مبحث اين درس را مي توان به دو فصل مهم ترانفسورمرهاي سه فاز و ماشينهاي سنكرون تقسيم بندي نمود.
ترانسفورهاي سه فاز و ماشينهاي سنكرون: وسايلي الكتريكي هستند كه بيشتر جنبه صنعتي دارند و كاربردهاي بسيار زياد ترانسهاي سه فاز در انتقال و توزيع انرژي الكتريكي، تبديل ولتاژ در ابتداي همه كارخانه ها و كارگاههاي بزرگ صنعتي و ... بر هيچ كس پوشيده نيست. در اين درس در مورد انواع آرايشهاي اين تراسنها، كليه گروههاي موجود و كاربرد هر نوع، بحث جامعي مي شود.
ماشينهاي مخصوص(ويژه) : به تعبيري مي توان اين درس را نقطه عطف درسهاي تخصصي اين گرايش دانست. زيرا اين درس به بررسي در مورد ماشينهاي ويژه مي پردازد كه اين ماشينها در وسايل خانگي كاربرد فراوان دارند.
الكترونيك قدرت: الكترونيك قدرت در عمل بين الكترونيك و قدرت، آشتي برقرار كرده است. به طور مثال مي توان با فرمان يك ريزپردازنده كه حدود 5 ولت و 200 ميلي آمپر است يك كارخانه را راه اندازي كنيم. در زمينه الكترونيك قدرت المانهايي نظير تريستور، ترانزيستور و ... كاربردهاي فوق العاده زيادي دارند. از مزاياي اين قطعات تحمل توانهاي بالا مي باشد.
بررسي سيستمهاي قدرت 2: اين درس بيشتر در مورد انتقال انرژي و مشكلات موجود در اين راه صحبت مي كند. از جمله مطالب ارائه شده در اين درس مي توان به پخش بار اقتصادي در شبكه هاي قدرت، اتصال كوتاههاي متقارن و نامتقارن روي شبكه قدرت و پايداري سيستمهاي قدرت اشاره نمود.
توليد و نيروگاه: اين درس يكي از درسهاي بسيار جذاب اين گرايش است، زيرا برخلاف ديگر درسها، زياد به مسائل نظري، نمي پردازد و جنبه بسيار عملي دارد. آشنايي با انواع نيروگاهها (آبي، اتمي، بادي، بخار، ...) و همچنين بحث كلي در مورد اين نيروگاهها و روشهاي كاري آنها از مباحث اين درس است.
رله و حفاظت: يك شبكه قدرت را بايد در مقابل خطرات احتمالي (اتصال كوتاهها) محافظت كرد. از وسائلي كه در اين مورد استفاده مي شود مي توان به رله ها اشاره كرد كه بسته به نوع رله به محض ايجاد يك حالت خطا و يا خرابي در شبكه وارد عمل شده، قسمتي از شبكه را جدا كرد.
عايق و فشار قوي: با توجه به تفاوتهاي ولتاژهاي فشار قوي با ولتاژهاي فشار ضعيف، به طور حتم توليد، اندازه گيري و بهره برداري از اين ولتاژها تفاوتهاي عمده اي با ولتاژهاي فشار ضعيف دارد و براي عايق بندي شبكه فشار قوي بايد از عايقهاي مخصوصي استفاده كرد. فصل نخست اين درس به بررسي اين مقوله مي پردازد.
در بخش دوم اين درس انواع تخليله الكتريكي، مراحل مختلف آن در عايقها و اثرات مختلف شكست بر عايق مورد بررسي قرار مي گيرد.
ترموديناميك: شايد اولين سوالي كه در مرحله اول به ذهن برسد ارتباط اين درس با درسهاي برق باشد. كاربرد اصلي مطالب اين درس مبحث توليد نيروگاه است. زيرا هنگام آشنايي با انواع نيروگاهها (نيروگاه بخار، گازي، اتمي و ...) بايد اطلاعاتي در مورد سيكل كاري آنها داشته باشيم، پس داشتن اطلاعاتي در مورد ترموديناميك ضروري است.
اصول ميكروكامپيوتر: درگرايش مخابرات توضيح داده شد.
درسهاي تخصصي مهندسي برق- كنترل
از درسهاي پايه و اصلي موثر در مهندسي كنترل مي توان به درسهاي مدار، الكترونيك، رياضي مهندسي، تجزيه و تحليل سيستم و كنترل خطي اشاره كرد. بعضي از درسهاي تخصصي اين گرايش عبارتند از:
كنترل ديجيتال و غيرخطي: كنترل ديجيتال از سال 1960 در پيشرفتهاي مربوط به قابليت توليد و كيفيت محصولات و صرفه جويي در هزينه ها، نقش مهمي داشته است. به خصوص با پيشرفتهايي كه در زمينه ميكروپروسسور صورت گرفته، اين رشته توانسته است در بعضي موارد از كنترل آنالوگ پيشي گرفته، دقت كار را بالا ببرد.
كنترل مدرن: اين درس برخلاف ساير درسها (مانند كنترل صنعتي و ...) تا حدي جنبه نظري دارد و ديدي تقريبا رياضي به يك مهندس كنترل مي دهد. آشنايي كلي با مفاهيم كنترل پذيري و مشاهده پذيري سيستمهاي كنترل و مطالعه فيدبكهاي حالت از مباحث اين درس است.
كنترل صنعتي: اين درس از درسهاي تخصصي و مهم گرايش كنترل مي باشد كه به بررسي نحوه به كارگيري روابط رياضي و فرمولهايي كه در هر نوع پروسه اي وجود دارد مي پردازد و شامل آشنايي با سيستمهاي كنترل غلظت، سطح، ارتفاع و يا ئبي ورودي، خروجي مخازن حاوي مايعات صنعتي و شيميايي (مانند مخازن موجود در صنايع، پالايشگاهها و ...)، مطالعه سيستمهاي كنترل دما و رطوبت يك محفظه و يا اتاق، آشنايي با انواع كنترل كننده هاي صنعتي، مطالعه انواع سيستمهاي نورد موجود در كارخانه ها(مانند نورد فولاد، كاغذ و...) و ديگر سيستمهاي موجود در صنعت است.
ابزار دقيق: اصطلاح ابزار دقيق به ابزاري اطلاق مي شود كه سيگنالها را ثبت و نشان داده و يا باعث انتقال سيگنالي بين اجزاي مختلف سيستم مي شوند. اين درس به معرفي سيستمهاي كنترل و ابزار دقيق و همچنين معرفي اجزاي اين سيستمها مي پردازد.
اصول ميكروكامپيوتر: در گرايش مخابرات توضيح داده شد.
ترموديناميك: در گرايش قدرت توضيح داده شد.
مباني تحقيق در عمليات: اين درس به طور كلي براي تمام دانشجويان مهندسي مفيد است. چون مهندسي ارتباط مستقيم با هزينه و سود اقتصادي دارد. آگاهي به برنامه ريزي خطي كه بحث اصلي اين درس است براي هر مهندسي جنبه هاي مثبت زيادي دارد. با اين درس مي توان هزينه ها را به حداقل و سود و صرفه اقتصادي را با كمترين امكانات به حداكثر رساند. بنابراين آگاهي به اين درس براي تمام كساني كه مي خواهند يك طرح صنعتي انجام دهند مزاياي زيادي دارد
رشته هاي مشابه و نزديك به اين رشته
در برخي از دانشگاهها رشته مهندسي پزشكي را يكي از گرايش هاي مهندسي برق به شمار مي آورند.
رشته هايي از قبيل مهندسي علمي ? كاربردي برق، كارداني فني برق، دبير فني برق ? قدرت و ... پيوند عميقي بين اين رشته و دانش كامپيوتر وجود دارد كه غيرقابل انكار است.با توجه به حجم بازار الكترونيك و بازار صنعت نيمه رسانا در دنيا و نيز كشور ما كه رشد 7% و 15% دارد، لذا آينده روشني براي اين رشته پيش بيني مي كنند چه از لحاظ بازار كار بر صنعت هاي شغلي و چه از نظر تحققات علمي.
نكات تكميلي
"مانع رشد صنعت الكترونيك و ميكروالكترونيك در دنيا نه سرمايه است و نه فن آوري و نه بازار. البته همه اينها محدوديت ايجاد مي كند ولي فعالً محدوديت اصلي كه اجازه نمي دهد كار از حدي جلوتر برود عبارت است از نيروي كار كيفي."
آنچه خوانديد نظر قائم مقام فني يكي از بزرگترين مجموعه هاي ميكروالكترونيك بلژيك است و بيانگر آن است كه امروزه براي موفقيت در مهندسي برق گرايش الكترونيك بايد از سطح علمي و مهارت فني خوبي برخوردار بود.
دكتر فتوت احمدي استاد مهندسي برق دانشگاه صنعتي شريف نيز در تاييد همين سخن مي گويد: "براي مثال در طراحي ?ic? احتياج به سرمايه گذاري عمده اي نيست، بلكه هوشمندي طراح و دانش فني خوب، بسيار اهميت دارد."
چارت درسی مهندسی رباتیک ( کارشناسی )
لطفا عكسهاي سايز بزرگ رو به صورت لينك قرار بديد.کد:http://i7.tinypic.com/6gxa1dv.jpg
پست ويرايش شد.
سلام
لطفا در مورد رشته جهانگردی توضیح دهید
فیزیک
هدف
در معرفي علم فيزيك دكتر پروين استاد فيزيك دانشگاه اميركبير ميگويد: «فيزيك علم زندگي و اصلا علم حيات است» . و يا دكتر منيژه رهبر استاد فيزيك دانشگاه تهران معتقد است هر چيزي كه در اطراف خويش ميبينيم به فيزيك ربط پيدا ميكند. همچنين پاسخ به بسياري از سوالهايي را كه هميشه ذهن بشر به آن مشغول بوده است به وسيله علم فيزيك ميتوان داد. مثل اين كه دنيا چگونه بوجود آمده است؟ از چه تشكيل شده و كوچكترين جزء آن چيست؟
در كل ميتوان گفت كه جهان در بزرگترين مقياس تا ريزترين مقياس در ارتباط با علم فيزيك ميباشد.
يكي ديگر از استادان دانشگاه نيز فيزيك را دانش كشف و استفاده عملي از قوانين و روابط حاكم بر پديدههاي طبيعي مينامد كه مبناي اين دانش بر تجربه و آزمايش استوار است.
ماهيت :
رشته فيزيك در حد ليسانس عبارت است از فيزيك دبيرستاني به اضافه فيزيك قرن بيستم . از سوي ديگر ميتوان گفت كه فيزيك در حد ليسانس مفاهيم فيزيكي دبيرستاني را عميقتر كرده و طرز برخورد با مسائل فيزيكي را آموزش ميدهد».
دكتر پروين نيز ميگويد: «فيزيك دانشگاهي بر پايه كتاب فيزيك هاليدي و برخي كتب ديگر كه به زمينههاي فيزيك مدرن ميپردازد، قرار گرفته است يعني به نظر من اگر كسي مطالبي را كه در فيزيك هاليدي نوشته شده است به درستي بفهمد بايد به او ليسانس فيزيكش را بدهند».
گرايشهاي مقطع ليسانس:
رشته فيزيك در دوره كارشناسي داراي 5 گرايش اتمي مولكولي، هستهاي ، حالت جامد، هواشناسي و نجوم است (البته فيزيك داراي گرايش دبيري نيز هست كه ما در اينجا به بررسي آن نميپردازيم چرا كه گرايش دبيري به عنوان يك گرايش تخصصي در علم فيزيك مطرح نميباشد) كه تعداد واحدهاي تخصصي هر يك از اين گرايشها در دوره كارشناسي بسيار محدود است و به همين دليل گرايشهاي فوق در اين دوره تفاوت محسوسي با يكديگر ندارند.
براي اطلاع هرچه بيشتر به معرفي اجمالي هر يك از گرايشهاي اين دوره ميپردازيم.
گرايش اتمي - مولكولي
فيزيك اتمي- مولكولي كه مربوط به فيزيك جديد است از زماني متولد شد كه دانشمندان متوجه شدند كوچكترين جزء در طبيعت اتم نيست بلكه اتم از اجزاي كوچكتري به نام الكترونها و هسته تشكيل شده است. يعني اتم از هستهاي تشكيل شده است كه الكترونهايي در اطراف آن ميگردند.
دكتر منيژه رهبر استاد فيزيك دانشگاه تهران در ادامه سخنان خويش ميگويد: «در اين ميان فيزيك اتمي به بررسي نقل و انتقالهاي الكترونهاي اطراف هسته ميپردازد و خواص آنها را مورد بررسي قرار ميدهد. يعني ما در فيزيك اتمي كاري به اين نداريم كه هسته از چه تشكيل شده است بلكه هسته برايمان مركزي با بار مثبت است و بيشتر توجه ما جلب الكترونهاي اطراف هسته ميشود».
دكتر هوشنگ روحانيزاده استاد فيزيك دانشگاه تهران نيز در معرفي فيزيك اتمي ميگويد: «اگر ما بپذيريم كه در كل، علم فيزيك به دو بخش دنياي بزرگ و دنياي كوچك تقسيم ميشود. دنياي بزرگ فيزيك ، مربوط به دنياي روزمره است و در آن حركت اتومبيلها، موشك، ماهواره و در كل تمام حركاتي كه ميبينيم مورد بررسي قرار ميگيرد، فيزيك اتمي به دنياي بينهايت كوچكها برميگردد چرا كه ما در فيزيكاتمي به بررسي ساختار ذرهاي به نام اتم ميپردازيم و اين كه اتم چگونه تشكيل شده و چه ويژگيهايي دارد؟»
گرايش فيزيك هستهاي
دكتر رهبر در معرفي فيزيك هستهاي ميگويد: «در فيزيك هستهاي، خود هسته، مورد مطالعه قرار ميگيرد يعني متخصصان و دانشمندان بررسي ميكنند كه هسته از چه تشكيل شده و چه نيروهايي بين اجزاي هسته حكمفرما است و در نتيجه واكنشهاي انجام شده، چقدر انرژي آزاد ميگردد؟»
دكتر دويلو نيز در معرفي اين گرايش ميگويد: «انرژي هستهاي و راديوايزوتوپها مسائلي هستندكه در فيزيك هستهاي مورد بررسي قرار ميگيرد».
فيزيك حالت جامد
گرايش حالت جامد مربوط به سيستمهاي بس ذرهاي مخصوصا جامدات است.
سامان مقيمي عراقي در ادامه ميگويد: «ابتداييترين كار در اين گرايش بررسي بلورهاي جامدات و خواص اپتيكي ، مكانيكي، الكتريكي و صوتي امواجي است كه در آن منتشر ميشود كه اين بررسي منجر به پديدههاي مختلفي مثل ابر رسانايي، نيم رسانايي و يا پخش و انتقال گرما ميگردد.»
دكتر پروين نيز ميگويد: «مطالعه دانش مربوط به كريستالها و ويژگيهاي فيزيكي آنها به گرايش حالت جامد بر ميگردد.»
گرايش هواشناسي
دو گرايش نجوم و هواشناسي بسيار محدودتر از سه گرايش اتمي – مولكولي، هستهاي و حالت جامد ارائه ميشود. براي مثال در سال تحصيل 79-78 گرايش هواشناسي تنها در دانشگاه هرمزگان ارائه شده و گرايش نجوم اصلا ارائه نشده است.
اما در معرفي اين گرايش سامان مقيمي عراقي ميگويد:
«گرايش هواشناسي ، اطلاعات پايهاي و متنوعي درباره انواع پديدههاي جوي و برخورد علمي با آنها ارائه ميدهد و همچنين با مطالعه ديناميك وضعيت هوا ميتوان بررسي كرد كه شرايط هوا چگونه تغيير كرده و چه پارامترهايي براي ايجاد اين تغيير لازم است؟»
گرايش نجوم
سه بخش اصلي اين گرايش را نجوم رصدي، اخترشناسي و كيهانشناسي تشكيل ميدهد.
سامان مقيمي عراقي در ادامه ميگويد: «در بخش نجوم كه جنبه مشاهداتي دارد، پديدههاي مختلف نجومي را رصد و ثبت كرده و سپس از آنها عكس گرفته و طيف آنها را ميسنجد.
در اخترشناسي كه جنبه نظري دارد وضعيت ستارگان مورد مطالعه قرار ميگيرد يعني بررسي ميشود كه هر ستاره در چه مرحلهاي قرار دارد و چه اتفاقاتي برايش رخ ميدهد؟
بخش كيهانشناسي نيز با اين كه زياد جنبه نجومي ندارد اما به هرحال پيشرفتش را مديون علم نجوم است. به اين معني كه مدلهاي مختلف كيهانشناسي بايد با دادههاي رصدي مطابقت كند.» گفتني است كه اين كيهانشناسي به صورت كلاسيك به چگونگي ايجاد جهان و تشكيل ساختارهاي كهكشاني مانند خوشهها و ابر خوشهها ميپردازد.
آينده شغلي ، بازار كار، درآمد:
امروزه اگر كشوري بخواهد پيشرفت كند بايد پژوهش كند و چيزهاي جديدي بسازد. اگر بخواهد پژوهش كند بايد به آزمايشگاهها برود و اگر بخواهد در آزمايشگاهها كار كند، احتياج به تيم علمي دارد و در يك تيم علمي نيز هميشه متخصصان شاخههاي مختلف فيزيك حضور دارند چون هر كاري كه بخواهيم انجام بدهيم بايد بنيان فيزيكي داشته باشد.
دكتر پروين در ادامه مي گويد: «براي مثال اگر بخواهيم يك دستگاه الكتريكي بسازيم اول بايد بدانيم چه قوانين فيزيكي بر آن حاكم است و بعد از شناخت آن قوانين، ميتوان دستگاه مورد نظر را با استفاده از فن و هنر ساخت.
«اگر كسي فيزيك را خوب خوانده باشد در سازمانهاي مختلف كشور از قبيل صداوسيما، برنامه و بودجه، مخابرات و همچنين در صنايع مختلف مفيد واقع شده و موفق ميگردد. چون دانشجويان فيزيك مطلب مختلفي از قبيل الكتريسيته و مكانيك ميخوانند و در زمينههاي مختلف ديد وسيعي پيدا ميكنند.»
آقاي صحبتزاده دانشجوي دكتري فيزيك دانشگاه شهيد بهشتي در مورد موقعيتهاي شغلي فارغالتحصيلان فيزيك ميگويد: «فارغالتحصيلان اين رشته در حد كارشناسي ميتوانند در صنعت مخابرات و ارتباطات ، نيروگاههاي هستهاي، مراكز توليد قطعات غيرهادي و سلولهاي خورشيدي، صنايع توليد و نگهداري ليزر در صنعت، پزشكي و نظامي و سازمان انرژي اتمي فعاليت كنند.»
داريوش شيرازي فارغالتحصيل اين رشته نيز ميگويد: «اگر كسي به اميد به دست آوردن يك موقعيت شغلي مناسب، واردرشته فيزيك بشود، بايد بداند كه در انتها فقط يك مدرك ليسانس به دست خواهد آورد. براي اين كه رشتههاي علوم پايه و از جمله فيزيك در جامعه ما موقعيت كاري مناسبي ندارند و در نهايت اگر شانس داشته باشند جذب كلاسهاي تقويتي و خصوصي ميشوند.»
البته اين در مورد دانشجوياني صدق ميكند كه رشته فيزيك انتخاب چهل يا سي به بعد آنها بوده است و در واقع به اميد اين كه فقط در دانشگاه پذيرفته شوند اين رشته را انتخاب كردهاند وگرنه دانشجوياني كه با علاقه و دقت و تامل بسيار اين رشته را انتخاب كردهاند حتي به صورت خصوصي نيز در اين رشته فعاليت ميكند. براي مثال يكي از فارغالتحصيلان اين رشته كارگاهي براي ساخت وسايل اپتيكي داير كرده است و يا تعدادي از فارغالتحصيلان با شركت ايران خودرو براي بعضي از پروژههاي اين شركت قرارداد بستهاند چون دانشجويان اين رشته ياد ميگيرند با مسائلي كه در پيش رويشان قرار ميگيرد براحتي برخورد كرده و مدل سادهاي براي حل مسائل ارائه بدهند.
تواناييهاي مورد نياز و قابل توصيه:
اسماعيليان دانشجوي دكتري فيزيك هستهاي دانشگاه شهيد بهشتي ميگويد: «فيزيك منهاي رياضي يعني صفر به همين دليل دانشجويان اين رشته بايد از نظر رياضيات در سطح بسيار بالايي باشند.»
سامان مقيمي عراقي نيز معتقد است كه دانشجوي اين رشته بايد به فيزيك علاقهمند باشد به اين معني كه از آنچه ياد گرفته است بتواند در زندگي روزمره خويش استفاده كند.
براي مثال با توجه به معلومات فيزيك دبيرستاني خود بررسي كند كه آبي كه از شير آب ميريزد چرا به تدريج باريك ميشود و سطح مقطع آن در اين هنگام به چه حدي ميرسد؟
بيشك عواملي كه باعث شد نيوتن با افتادن سيب پي به قانون جاذبه ببرد، كنجكاوي مفرط، صبر و بردباري، مطالعه و آزمايشهاي مستمر و قدرت تحليلي همراه با تفكر فراوان بود كه با مشاهده پديدههاي تكراري و عادي زندگي روزمره قوانيني را كشف كرد.
دكتر منيژه رهبر در اين باره ميگويد: «برخلاف رشتههاي مهندسي كه با اتفاقات علمي كار دارند در رشتههاي علوم پايه از جمله فيزيك به چگونگي پيشآمدهاي علمي توجه ميكنند و در واقع به دنبال يافتن دلايل و چرايي هر پديده يا اتفاق هستند و به همين دليل بچههايي كه مستعد، باهوش و كنجكاو هستند، ميتوانند در اين رشته موفق گردند.
اما متاسفانه چون در دبيرستان فيزيك بخوبي آموزش داده نميشود و دانشآموزان تنها به حفظ فرمولها ميپردازند، نميتوانند بين آنچه خواندهاند و آنچه در دنياي خارج وجود دارد، ارتباط برقرار كنند و در نتيجه كنجكاوي آنها تحريك نميشود و تعداد اندكي از دانشآموزان با استعداد به رشته فيزيك علاقهمند شده و اين رشته را انتخاب ميكنند.»
مهم اين است كه دانشجوي فيزيك از آنچه در اطرافش اتفاق ميافتد به راحتي نگذرد.
وضعيت نياز كشور به اين رشته در حال حاضر:
امروزه اگر ما به فكر پيشرفت و ساخت وسايل صنايع مختلف كشورمان از نظامي گرفته تا پزشكي نباشيم بايد اين صنايع را به صورت آماده از كشورهاي ديگر بخريم كه اين كار احتياج به سرمايهاي گزاف دارد و باعث وابستگي كشور ما به كشورهاي صنعتي ميگردد»
دكتر رهبر نيز در همين زمينه ميگويد: «ما در ايران صنايع چنداني نداريم و صنايع موجود نيز بيشتر مونتاژ بوده و ابتكاري نيست اما اگر روزي بخواهيم صنايع پيشرفتهاي داشته باشيم بايد خواص مواد را بدانيم تا متوجه شويم كه چطور ميتوان از آنها استفاده بهتري بكنيم و وضعيت آن را بهبود ببخشيم و چنين پيشرفتي تنها با توسعه و پيشرفت علم فيزيك امكانپذير است چرا كه متخصصان فيزيك ميتوانند موجب بهبود كيفيت محصولات گشته و يا وسايل جديد طراحي بكند. يعني ما به جاي اين كه مواد خام خود را خيلي ارزان صادر كنيم به ياري دانش فيزيك آنها را به محصولات ساخته تبديل بكنيم چرا كه اين محصولات ارزش افزوده بسيار زيادي دارد.
كار ي كشور پيشرفتهاي مثل ژاپن انجام داد. چون اين كشور به ياري صنايع نيمهرسانا، ترانزيستور و الكترونيك پيشرفت كرده است،صنايعي كه علم زيربنايي آنها فيزيك ميباشد.»
نكات تكميلي :
دكتر هادي دويلو استاد مهندسي هستهاي دانشكده فيزيك دانشگاه صنعتي اميركبير ميگويد: «بيشتر واحدهاي درسي دانشجويان گرايشهاي مختلف رشته فيزيك، در دوره ليسانس مشترك چرا كه دانشجويان فيزيك تنها در سال آخر تحصيلي اقدام به انتخاب گرايش خود ميكنند و هر گرايش نيز تنها 9 واحد تخصصي يعني سه درس تدريس ميشود و به همين دليل نميتوان بين يك ليسانس گرايش فيزيك حالت جامد يا هستهاي و يا ساير گرايشهاي تفاوتي قائل شد يعني يك ليسانس فيزيك در هيچيك از گرايشها متخصص نميشود».
دكتر عراقي استاد فيزيك دانشگاه صنعتي اميركبير با تاكيد بر همين امر ميگويد: «هر دانشجوي فيزيك در دوره كارشناسي بايد 130 واحد بگذراند كه دروس تخصصي هر يك از گرايشها فقط 9 واحد از اين 130 واحد است و بدون شك 9 واحد نميتواند تغييري در ديدگاه دانشجويان ايجاد كند و هر دانشجو فقط شناختي جزئي نسبت به گرايش مورد نظر خود پيدا ميكند. تازه، گاه همين 9 واحد نيز به گونهاي مشترك اما در دروسي مختلف در هر يك از گرايشها تدريس ميشود يعني كتابها يا واحدهاي درسي هر گرايش، متفاوت است اما در كل همه به اطلاعات يكساني دست پيدا ميكنند. در نتيجه يك ليسانسه فيزيك، يك كارشناس فيزيك به معناي عام آن است و كارشناس يا متخصص در يكي از گرايشهاي فوق به شمار نميآيد.
به نقل از [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اگه بازم چیزی پیدا کردم اضافه میکنم...
می شه در مورد رشته ی معماری هم بنویسید؟(مهندسی معماری و هم معری داخلی)
كارشناسي ناپيوسته حشره شناسي پزشكي و مبارزه با ناقلين:
برنامه ي آموزشي دوره ي رشته ي حظره شناسي پزشكي:کد:http://www.healthschool.hums.ac.ir/hashare.htm
پايدار و پيروز باشيد :11:کد:http://www.healthschool.hums.ac.ir/vahed%20darsi%20hashare.htm
مهندسی صنایع
• مقدمه
• مهندسی صنایع درگذر زمان
• چه کسانی جذب این رشته میشوند؟
• ابعاد محوری مورد انتظار از متخصص مهندسی صنایع
• پستهای سازمانی مهندسی صنایع
• دانشگاهها، موضوعات پژوهشی و انجمنهای علمی
• گرایشهای تخصصی مهندسی صنایع
مقدمه
مهندس صنایع زن یا مرد که نسبت به سایر کارشناسان مهندسی با گستردگی و تنوع کاری بیشتری با مسایل میدان اجرا همراهی میکند، از یک سو تمرکز تخصصی بر مبنای مهندسی و فناوری داشته، و از سویی دیگر بر روشهای علمی افزایش بهرهوری و کارآیی و تغییر در فناوری نظامهای خدماتی و تولیدی با استفاده از ابزارهای مدلسازی، بهینهسازی و شبیهسازی تسلط دارد. ویژگی بین رشتهای و تنوع تواناییهای این رشته مهندسی که به طور روز افزون مطلوبیت تخصص مییابد، سبب شده ظرف سالهای اخیر این رشته جایگاه اجتماعی خویش را از منظر علاقمندان ورود به دانشگاه ایران از رتبه نهم، به اول و دوم بدل نماید. این حسن استقبال سبب ورود علایق، ظرایف و تواناییهایی به این رشته شده و به شدت باعث توسعه و تحول در آن گردیده است. در دنیا در حال حاضر فرآیند مشابهی در مورد این رشته در حال روی دادن است، به طوری که میتوان سه نوع برخورد اجتماعی متفاوت نسبت به این رشته را مشاهده نمود:
1. کاملا سنتی و صرفاً در حوزه کارسنجی و بهینهسازی تلاشها
2. متکی به بهرهوری از طریق زدودن نارساییها و استفاده هوشمندانه از امکانات
3. در راستای استفاده از ابزارهای تحلیلی برای دستیابی به قابلیت اطمینان بالاتر
تحصیل کرده ایرانی این رشته همچون تحصیل کردههای دیگر نقاط دنیا که از توانمندی صنعتی بالاتری برخوردار هستند، به تواناییهایی چون طرح و برنامهریزی سختافزاری و نرمافزاری خرد و کلان، امکانات و تجهیزات، ایجاد و هدایت سیستمهای کنترل و تضمین، کنترل پروژه، موجودی و مسایل مالی، مکانیزمهای سنجش کار و زمان و پژوهشهای مختلف عملیاتی مجهز میباشد.
از مسایل جزء دنیای اجراء نظیر تخصیص و تقسیم کار روزانه افراد، ماشینآلات و تجهیزات و بهبود روش گرفته، تا بازسازی نظامهای موجود، ایجاد نظامهای اطلاعاتی برای تصمیمگیریهای مدیریت، ابعاد اقتصادی و استفاده از ابزارهای ریاضی برای تسهیل در تصمیمگیریها، همه و همه در حوزه تلاشهای این کارشناسان قرار میگیرد. او علاوه بر اینکه در بخشهای صنعتی در حرفه خویش فعال است، بسته به طبیعت کاری در اکثر رشتههای اجرایی غیرصنعتی نقشهای محوله را نحو موثری ایفا مینماید.
تعریف مهندسی صنایع: مهندسی صنایع رشتهای است که با طراحی، بهبود و پیادهسازی سیستمهای یکپارچهای از افراد، مواد، اطلاعات، تجهیزات و انرژی مرتبط است. این رشته بر پایه دانش تخصصی و تبحر در علوم ریاضی، طبیعی، اجتماعی و نیز قوانین و روشهای تجزیه و تحلیل مهندسی و طراحی بنا نهاده شده است تا به کمک این علوم و قوانین، به تعیین، پیشبینی و ارزیابی نتایج حاصل از سیستمهای یکپارچه بپردازد.
مهندسی صنایع درگذر زمان
با گذشت زمان و توسعه کارخانهها، نیاز به روشهای علمی برای مدیریت این گونه واحدها افزایش یافت و بدینسان زمینههای لازم به منظور شکلگیری و ظهور مهندسی صنایع فراهم آمد.
توسعه ابتدایی رشته مهندسی صنایع، ارتباطی جدایی ناپذیر با فعالیت گروهی از محققین اواخر قرن نوزدهم دارد.
چه کسانی جذب این رشته میشوند؟
آنانی که از دبیرستان با گرایش ریاضی فیزیک به دانشگاه آمده و یا در دیسیپلینهای مختلف دانشگاهی خاصه مهندسی در حال تحصیل بوده و تمایل دارند از ارجحیتهای مهندسی صنایع استفاده کنند و تغییر گرایش تحصیلی میدهند،
کسانی که تمایل دارند با تواناییهای ریاضی گونه خویش، ارتباط بهینهای بین اجزاء نهادها، نظامها و امکانات پدید آورند،
آنهایی که برنامهریزی و هدایت موثر امکانات اندیشیده و نظاممند هستند، آنها که تمایل دارند با ایجاد فضایی بشاش و دلنشین، از وقت و انرژی انسانها با روحیهای بسیار مطلوب و ثمربخش بهرهگرفته شوند،
آنانی که ذوق هنری داشته و نیز تمایلات فنی در طراحی و ساخت و ساز امکانات، تجهیزات و نظامها را دارند،
کسانی که علایقی در خلق و بروز ابتکار در حوزههای کاربردی دارند،
آنهایی که به ایجاد امنیت میاندیشند و راهکار برای مقابله با ریسکهای گوناگون را دوست دارند،
آنها که ریاضی را دوست دارند، با فن و حرفه اجیناند، کامپیوتر را بخشی از زندگی روزمره خود میدانند، با انسانها رابطههای دوستانه میتوانند برقرار کنند، ابعاد مدیریتی را دوست دارند، اهل نوآوری و ارایه اندیشههای جدید هستند.
ابعاد محوری مورد انتظار از متخصص مهندسی صنایع
1.مهارتها و فنون مهندسی صنایع را که نقشی حیاتی در هر فرآیند بازسازی اقتصاد و اجتماعی دارد، به خدمت گیرد.
2.طیف قابل ملاحظهای از بهبود در بهرهگیری از منابع مالی، انسانی، زمانی و معنوی در دسترس را با استفاده از ابزارهای علمی مدلسازی و شبیهسازی، تحقق دهد.
3.توانایی تدارک سطح هرچه بالاتری از رضایت از خدمات را برای مشتریان در حرفههای گوناگون ایجاد کند.
4.تغییر در میزان راندمان فعالیتهای در حال انجام در سطح کارگاههای اجرایی گوناگون را پدید آورد.
5.بهبود در شرایط عرضه خدمات و ایجاد رفاه بیشتر را با ایجاد ارزش افزوده در فعالیتها و رفع تنگناها و نارساییها ایجاد کند
6.بهرهگیری از فنون بسیار مقدماتی اندازهگیری کار و زمان و روشسنجی تا گونههای بسیار پیشرفته و مدرن مدیریتی توسط کارکنان مدیریت در سطوح مختلف را در دستور کار خود داشته باشد.
7.ایجاد راهکارهای جهت مقابله با فشارهای تحمیلی از سوی بازار، برای افزایش دادن تواناییهای بازار کار در برابر رقابت گوناگون رو در روی، شناسایی تقاضاهای جدید و فزاینده مشتری در دستور کار او باشد.
8.اخذ تدابیر متنوع برای ایجاد رضایت، خشنودی و وفاداری در مشتریان گوناگون، علاوه بر این حوزههای مختلف ارایه تولید و خدمات بخشی از تلاشهای او باشد.
9.فنون کاهش دادن قیمتها، ضمن حفظ کیفیت و نیز ترجمه کیفیتهای جدید (آوردن کیفیتی به جای کیفیت دیگر) مورد انتظار، ولی پنهان از سوی مشتریان را، به خدمت گیرد.
10.زمانهای کوتاهتر در تحویل کالا و خدمات را به اشکال مختلف محقق سازد.
11.توانایی به خدمت گرفتن فناوریهای جدید روباتیک، طراحی و تولید توسط کامپیوتر، شناسایی خودکار، انبارداری و هدایت خودکار امکانات و تجهیزات در خدمت او باشد.
پستهای سازمانی مهندسی صنایع
پستهای سازمانی که به طور نمونه از تخصص مهندسی صنایع بهرهمیگیرند عبارتند از: رئیس مهندسی صنایع، سرپرست امور سازمانی، رئیس امور برنامهریزی و بودجه، سرپرست امور سازمانی، رئیس وام و سرمایهگذاری، رئیس برنامهریزی و تحلیلهای مالی، سرپرست آمار و گزارشهای تطبیقی، رئیس امور راهاندازی طرحها، سرپرست هماهنگی و پشتیبانی تدارکاتی، رئیس مهندسی فرآیند، کارشناس ارشد بودجه و کنترل هزینه، سرپرست برنامهریزی، سرپرست کنترل و پیشرفت برنامهها، رئیس برنامهریزی و کنترل پروژه، تحلیلگر سیستم، مهندس برنامهریز، کارشناس ایمنی، کارشناس تشکیلات و روشها، مدیر پروژه، مدیر انتقال تکنولوژی، رئیس تعمیر و نگهداری، برنامهریز و سرپرست بانک اطلاعاتی، مسئول سیستمهای پشتیبانی مدیریت، مدیر تکنولوژی، برنامهریز تولید و رئیس سالن تولید.
دانشگاهها، موضوعات پژوهشی و انجمنهای علمی
دانشگاههای ایران به موازات جذب تحصیل کردههای دنیای صنعتی، تا کنون چند ده هزار متخصص صنایع در ردههای مختلف تربیت و به بازار کار هدایت نمودهاند که با همان توانمندی جوامع صنعتی به امور محوله پرداختهاند. برای هماهنگی تواناییها، سالانه کنفرانسی بینالمللی در حوزههای تخصصی به موازات کنفرانسهای ملی برگزار میشود و صاحبنظران کشورهای مختلف در این حوزه تخصصی به تبادل تجربیات میپردازند. دانشگاه کشور علامه بر این به موازات مراکز پژوهشی وابسته به این رشته همچون مرکز جوش، مرکز تکنولوژیهای نو و موارد دیگر، اکثراً مجهز به آزمایشگاههای: ارزیابی کار و زمان، سیستمهای زمانسنجی، جوشکاری، آبکاری و اندازهگیری دقیق، سیستمهای مدرن تولیدی، تصمیمگیری و کاربرد کامپیوتر در مهندسی صنایع، طراحی کارخانه و اصول حمل و نقل مواد، ارگونومی و سیستمهای انسان و ماشین و کارگاههای تراش، ریختهگری و جوشکاری میباشد که به مدد آنها تواناییهای کاربردی دانشجویان را تضمین مینماید.
موضوعات پژوهشی که مهندسین صنایع در حیطهکاری به آن میپردازند را میتوان در حوزههایی مانند: اقتصاد و هزینهیابی، کیفیت، کنترل تولید و موجودی، تکنولوژی تولید، مدیریت، فناوری اطلاعات، مدیریت پروژه و شبکه، منابع انسانی، تحقیق در عملیات، طرح استقرار و ارزیابی کار و زمان مشاهده کرد.
اندازهگیری عملکرد، تعیین میزان تاثیر به جای مانده از فعالیتهای اجرایی کارکنان، سنجش میزان رضایت مشتری، مدلسازی میزان و تنوع تولید متناسب با نیاز مشتری، مجتمعسازی تلاشهای اجرایی، ارتقاء بهرهوری کارکنان و نظامها، نظامهای تضمین کیفیت، مدیریت و محیط زیست، طراحی الگوی توسعه صنعتی کشور، برنامهریزی حمل و نقل از طریق شبکههای عصبی، تصمیمگیری فازی، توسعه سیستمهای عرضه انرژی و برنامهریزی تولید در حالت احتمال با استفاده از شبیهسازی نمونه محورهای پژوهشی در حال انجام در این رشتهاند.
سایتهای اینترنتی متعددی در حوزه مهندسی صنایع، مرکز تبادل اطلاعات بین متخصصین این رشته در این محورها است: ارگونومی یا مهندسی انسان، آنالیز اثرات حالت خطا، ایمنی، بهبود فرآیندها، تحقیق در عملیات، سیستم، تولید ناب، ساخت یکپارچه، ساخت و تولید، شبیهساز، حمل و نقل، زنان در صنعت، فروش و بازاریابی، کنترل پروژه، کیفیت، مهندسی و مهندسی صنایع، مهندسی مجدد، نرمافزارها و اطلاعات تجاری.
انجمن مهندسی صنایع به عنوان یک رکن ارتباط دهنده بین علاقمندان به حرفه مهندسی صنایع، از سال 1376 با شکلگیری کانون دانشجویان مهندسی صنایع و از سال 1378 در حوزههای چندگانه به فعالیت به هنگامسازی فارغالتحصیلان مشغول است. گردهماییها، انتشارات، بازدها، داوریها، کارشناسیها و بازآموزیها را در زمره محوریترین تلاشهای این نهاد اجتماعی میتوان ذکرکرد. این نهاد که به شدت مورد احترام دانشجویان، اساتید، صاحبنظران و نیز افرادی که به نحوی از تواناییهای مهندسی صنایع بهرهمیگیرند، میباشدمرکزی است برای تبادل اندیشه و جهتگیریهای تخصصی در این رشته و کانونی برای برقراری ارتباط بین فارغالتحصیلان و بازار کار میباشد.
گرایشهای تخصصی مهندسی صنایع
آشنایی با دوره کارشناسی مهندسی صنایع
1. برنامهریزی تحلیل سیستم که از ابزارهای طراحی و تحلیلی برای ایجاد نظامهای گوناگون بهینه در فعالیتهای متنوع انسان، ماشین بهره میگیرد (نظام بهینه طراحی میکند)
2. تولید صنعتی که به مدد فنون برنامهریزی کنترل، امکان استفاده بهینه از امکانات و تجهیزات تولیدی، و خدماتی پدید میآورد (برنامهریزی برای استفاده بهینه میکند)
3. تکنولوژی صنعتی که با استفاده از مهارتهای اجرایی و ذکاوتهای فنی تجهیزات و تسهیلات مورد استفاده در بخش تولید و خدمات را طراحی نموده و تدابیر لازم را برای ساخت و ساز آنها تعیین مینماید (بهینهسازی در ساخت و ساز میکند)
4.ایمنی صنعتی که با بهرهگیری از تدابیر ویژه مهندسی مبادرت به ایمنسازی نظامهای گوناگون کاری در مواجهه با گونههای مختلف ریسک روی در روی آنان مینماید (بهینهسازی در ایمنسازی میکند)
معرفی گرایش ها و درسهای دوره کارشناسی مهندسی صنایع
آشنایی با دوره کارشناسی ارشد مهندسی صنایع
1- مهندسی صنایع
دوره کارشناسی ارشد مهندسی صنایع دورهای آموزشی با تأکید بر آموزشهای پیشرفته در مهندسی صنایع و تجزیه و تحلیل سیستمهای صنعتی است و هدف آن تربیت متخصصینی است که با بهرهگیری از آموختهها و دانشهای مهندسی و دروس اختصاصی این دوره به شناخت، تحلیل و ارائه طرح برای سیستمهای متشکل از انسان، مواد و ماشین توانا باشند. دانش آموختگان دوره کارشناسی ارشد مهندسی صنایع قادر به انجام خدمات گستردهای در زمینهای زیر هستند:
1- کشف و برررسی مشکالت وزارتخانهها، سازمانهای ستادی و نظامهای صنعتی.
2- جستجوی ارتباط منطقی بین اجزاء انواع سیستمهای تولیدی و غیر تولیدی.
3- برنامهریزی و ارائه مدل جهت کسب بهترین بازدهی از کارکرد سیستمها.
4- کنترل سیستمها جهت پیگیری نواقص و ارائه مدل مطلوب و نهائی.
6- برنامهریزی و شرکت در اجرای پروژههای تحقیقاتی صنعتی.
7- ارائه الگوهای مناسب برای طراحی واحدهای تولیدی عظیم کشور.
با توجه به تنوع وزارتخانهها، صنایع تولید و پروژههای صنعتی در دست اجرا و نیاز روز افزون صنایع مادر و واحدهای مختلف صنایع نظامی و نیز اکثر مراکز خدماتی به متخصصین این دوره، اهمیت تربیت کارشناسان ارشد در این زمینه روشنتر میشود.
2- مهندسی سیستمهای اقتصادی- اجتماعی
مهندسی سیستمهای اقتصادی اجتماعی به آموزش و تحقیق در زمینه برنامهریزی و طراحی سیستمهای مختلف مورد نیاز جامعه میپردازد. مهندسی سیستمهای نظیر حملونقل، آبرسانی، ارتباطات، توزیع کالاها، و انجام خدمات آموزشی و بهداشتی در این زمینه قرار دارند. مهندسی سیستمهای اقتصادی-اجتماعی به مطالعه، مدلسازی، و تحلیل علمی اینگونه سیستمها میپردازد و با در نظر گرفتن ابعاد مختلف آنها و همچنین با توجه به نیازها، اولویتها، و امکانات جامعه سیستم بهینه را طراحی میکند.
3- مدیریت سیستم وبهرهوری
دوره کارشناسی ارشد مدیریت سیستم و بهرهوری به منظور علوم و فنون اداره صنایع با تأکید بر کاربرد روشهای کمی و نظامگرا در اداره امور صنعتی تدوین گشته است. از آنجا که روشهای مورد استفاده در این دوره به آموزش و تجزیه و تحلیل مسائل مهندسی نیز کاربرد گستردهای دارد، دانش آموختگان دورههای کارشناسی فنی و مهندسی بعلت آگاهی از دانش مهندسی برای فراگیری دروس دوره مزبور نیز آمادگی کافی را خواهند داشت تا با آگاهی کافی بتوانند در مشاغل مدیریتی مشغول بکار شوند.
مدیریت سیستم و بهرهوری در حسن اداره و موفقیت صنایع و توسعه صنعتی کشور نقش کلیدی دارد. تلفیق احسن عوامل انسانی و فیزیکی در جهت تحقق هدفهای تعیین شده و کسب بیشترین نتیجه، در چهارچوب فعالیتهای مدیریت است. اهمیت این نقش سبب گشته است که دانش و فنون مدیریت سیستم و بهرهوری توسعه فراوانی یابد. با پیچیده شدن و گسترش سازمانهای صنعتی و پیشرفت علوم و فنون مدیریت، سیستم و بهرهوری، مدیران صنایع باید علاوه بر اطلاعات مهندسی از دانش مدیریت نیز برخوردار باشند.
دانش آموختگان دوره کارشناسی ارشد مدیریت صنایع، میتوانند در زمینههای زیر فعالیت نمایند:
1- مدیریت واحدهای صنعتی.
2- تجزیه و تحلیل مشکلات و نارسائیهای مدیریت واحدهای صنعتی و ارائه طریق برای بهبود مدیریت آنها با استفاده از روشهای کمی و نظامگرا.
3- انجام تحقیق و بررسی در زمینه روشهای مدیریت و بهبود این روشها با توجه به شرایط ایران.
زمینه های فعالیت مهندسی صنایع
با پیشرفت و تحول سریع علوم و فنون و پیچیدگیهای روز افزودن آن، بالطبع نظامهای تولیدی و خدماتی نیز گسترش یافتهاند که در این میان اداره صحیح و مناسب این گونه واحدها مستلزم بکارگیری تکنیکهای علمی و پیشرفته جهت پیشبینی مدلسازی، برنامهریزی، تأمین و تدارک، اجرا و نظارت و ارزیابی نتایج حاصله در راستای وظایف مدیریتی است. همانطوری که میدانیم فعالیت هر نظام اعم از تولیدی یا خدماتی با اتکا بر فناوری خاص آن امکان تداوم و استمرار دارد و صرفنظر از ماهیت فنی و صنعتی امر، فناوری دارای چهار جز اصلی یعنی شامل 1- تجهیزات، امکانات تولیدی و خدماتی 2- مدیریت و سازمان 3- نیروی انسانی 4- دانش فنی است. از آنجا که رشتههای مهندسی مرسوم نظیر مهندسی مکانیک، برق، ساختمان و ... بیشتر به ابعاد فنی صنعت (مورد 1 و 4) توجه دارند. در فرایند کسب و کار رقابتی به تنهایی پاسخگوی مسائل پیچیده خدمات مهندسی و مدیریتی مدرن امروزی که بصورت سیستماتیک تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و باورهای انسانی را در چرخه حیات سیستمهای مورد توجه خود لحاظ نمینمایند نیستند. لذا برای رفع چنین کمبودهایی در قرن حاضر بویژه طی چند دهه اخیر، رشته جدیدی تحت عنوان مهندسی صنایع با بهرهگیری از علوم ریاضی، فیزیکی، اجتماعی، اقتصادی و تکنیکها و فنون مهندسی بوجود آمده است. با توجه به مراتب فوق شاید مناسب بود این رشته با عنوان مهندسی مدیریت معرفی میشد، چرا که کاربردهای آن محدود به صنعت نیست و هر موسسه انتفاعی و غیر انتفاعی با جنبه صنعتی یا خدماتی میتواند از فنون و تکنیکهای مهندسی صنایع بهرهگیرد. مبحث صرف منابع و حصول حد اکثر نتیجه از منابع مصروفی چیزی نیست که منحصر به صنعت یا بنگاه خاصی باشد و امروزه با توجه به کمبود ارتقاع سطح بهرهوری امری ضروری و حیاتی محسوب میشود که نشانگر بستر گسترده برای فعالیتهای مهندسی صنایع نفتی میشود . مهندسی صنایع در حرفهها و مشاغلی همچون، بانکداری، خدمات مشاورهای، صنعت بیمه، شرکتهای هواپیمایی، کشتیرانی، بیمارستانها، کارخانجات، کشت و صنعت، خدمات شهری، استادیومهای ورزشی و یا هر مکان دیگری که نیاز به برنامهریزی، هدایت و مدیریت و ارتقا بهرهوری میباشد کاربرد دارد.
برخی از زمینههای کاری مشخص مهندسی صنایع در بازار کسب و کار عبارتند از:
برنامه ریزی استراتژیک و عملیاتی سازمان
مدیریت تولید
مدیریت مهندسی
مدیریت پروژه
مهندسی لجستیک
سیستمهای تولیدی
مهندسی سیستمهای کیفیت
مهندسی سیستمهای اطلاعاتی
مهندسی مالی
مهندسی ارزش
مهندسی سیستمهای بهره وری
طراحی فرایندها و ساختارهای سازمانی
جایگاه تعالی علمی یا دکتری مهندسی صنایع
در سطح عالی این رشته امکان ادامه تحصیل را به کارشناسان ارشد این رشته تخصصی و نیز دیگر متخصصینی که به نحوی جذب کارشناسی ارشد مهندسی صنایع میشوند، طی سالهای اخیر نیز بیش از 25 مرکز دانشگاهی آموزش عالی به تربیت این متخصصین مبادرت ورزیدهاند
منبع: دانشنامه رشد
رشته مهندسی کشاورزی
امان از دست این مهندسی که عرض و طولش به کشاورزی و پزشکی هم رسیده. فکر مهندسی نظم و انضباط و حذف زوائد را در پی دارد. این رشته تازه تأسیس در مقطع کارشناسی دارای 10 گرایش مختلف است که در میان داوطلبان علوم تجربی 7 گرایش و در گروه علوم ریاضی و فنی 3 گرایش دارد.
در مهندسی کشاورزی که نگهداری و پرورش و حفاظت از خاک و گیاه بصورت علمی همراه با کمترین خسارت و بیشترین بهره دهی آموزش داده میشود، گرایشهایی همچون باغبانی ، زراعت و اصلاح نباتات، خاک شناسی ، گیاه پزشکی ، علوم و صنایع غذائی ، علوم دامی و ترویج و آموزش کشاورزی وجود دارد که در این گرایش ها یافتهها و تحقیقات برای تولید غذای سالم با کمترین خسارت و بیشترین حجم از تولید آموزش داده میشود.
دروس ریاضی، زیست شناسی ضریب 3 و فیزیک و شیمی ضریب 2 را دارد.
درسهای رشته
ردیف نام درس ردیف نام درس
1 آبیاری عمومی
2 آشنایی با کامپیوتر
3 آمار و احتمالات
4 اصول تبدیل و نگهداری فرآوردههای کشاورزی
5 اقتصاد توسعه و سیاست کشاورزی
6 اقتصاد تولید
7 اقتصاد خرد
8 اقتصاد ریاضی
9 اقتصاد سنجی
10 اقتصاد منابع طبیعی
11 اقتصاد کشاورزی
12 اقتصاد کشورهای با برنامه ریزی متمرکز
13 اکولوژی
14 بازاریابی محصولات کشاورزی
15 باغبانی عمومی
16 بیوشیمی عمومی
17 تهیه و ارزیابی طرحهای کشاورزی
18 حسابداری 1
19 حشرهشناسی و دفع آفات
20 خاکشناسی عمومی
21 دامپروری عمومی
22 روش تحقیق
23 ریاضیات عمومی
24 زراعت عمومی
25 زیست شناسی
26 سمینار
27 شیمی عمومی
28 عملیات کشاورزی
29 فیزیک عمومی
30 گیاهشناسی
31 ماشینهای کشاورزی
32 مدیریت مزرعه
33 هوا و اقلیم شناسی
34 کارآموزی
صنعت و بازار کار
از زمینههای اصلی کار یک مهندس کشاورزی میتوان به این موارد اشاده کرد: برنامهریزی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برای واحدهای کشاورزی (مزرعه، کارخانه صنایع غذائی، واحدهای پرورش مرغهای تخمگذار یا گوشتی، واحدهای کشت و صنعت و. . .) مانند: چگونگی اختصاص سرمایه در زمینههای کاری، مقدار نیروی کار دائمی، مقدار نیروی کار فصلی، نوع ماشین آلات مصرفی و موارد دیگر، مدیریت واحدهای کشاورزی و دامپروری و صنایع غذایی یا امور تحقیقاتی مثل بررسی عوامل موفقیت یا عدم موفقیت واحدها یا مقدار سرمایهگذاری در زمینه محصولات اساسی مثل گندم، مرغ، سیبزمینی یا سایر محصولات کم اهمیت مثل کیوی.
مهندس کشاورزی، اطلاعات فنی مورد نیاز خود را از متخصصین مربوط دریافت میکند، مثلاً اطلاعات فنی مربوط به دفع آفات سیبزمینی، نظیر نوع و مقدار سم و تاریخ مصرف آن در منطقه و در مرحله شکوفه دادن را از یک پزشک دریافت میکند و با جمع بندی سایر اطلاعات، اعم از ماشین آلات، هواشناسی کشاورزی، وضع نیروی انسانی آماده به کار و متخصص و. . . ، یک برنامه عملی ارائه میکند.
منبع:دانشنامه رشد
رشته مدیریت دولتی
دوره کارشناسی مدیریت دولتی یکی از دوره های تحصیلی آموزش عالی است و هدف از تشکیل این دوره آموزش نیروی انسانی متخصص مورد نیاز سازمانها، اداره ها، موسسه های و شرکتهای دولتی و خصوصی دولتی و خصوصی و نیز آشنایی دانشجویان با کاربرد روشهای علمی در مدیریت است.
شرکت کنندگان در این دوره افزون بر آشنایی با مسایل نظری دانش مدیریت با کاربردهای این رشته آشنا می شوند. ضرورت و اهمیت این دوره در آشناسازی مدیران رده های گوناگون با نقش رشته مدیریت در سازمانها و موارد استفاده این دانش، و همچنین تربیت نیروی متخصص به عنوان رابط بین مدیران و کارمندان اداری و فنی که معمولاً مسوولیت اجرایی و سرپرستی واحدها را عهده دار خواهند شد، می باشد .
درسهای رشته
ردیف نام درس ردیف نام درس
1 آمار و کاربرد آن در مدیریت
2 آمار و کاربرد آن در مدیریت 2
3 اصول حسابداری 1
4 اصول حسابداری 2
5 اقتصاد خرد
6 اقتصاد کلان
7 تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم
8 تحقیق در عملیات 1
9 تحقیق در عملیات 2
10 تصمیم گیری و تعیین خط مشی دولتی
11 توسعه اقتصادی و برنامهریزی
12 جامعه شناسی سازمانها
13 حسابدای دولتی
14 حقوق اداری
15 حقوق اساسی
16 روابط کار در سازمان
17 روانشناسی کار یا روانشناسی سیاسی
18 روش تحقیق در مدیریت
19 ریاضی پیش دانشگاهی
20 ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت 1
21 ریاضیات و کاربرد ان در مدیریت 2
22 زبان پیش دانشگاهی
23 زبان تخصصی مدیریت 2 و 1
24 زبان تخصصی مدیریت 3 و 4
25 سازماندهی و اصلاح تشکیلات
26 سیر اندیشه سیاسی و تحول نهاد اداری
27 سیستم اطلاعاتی مدیریت
28 علم کلام 1
29 فراگرد تنظیم و کنترل بودجه
30 مالیه عمومی و تنظیم خط مشی مالی دولت
31 مباحث ویژه مدیریت دولتی
32 مبانی سازمان و مدیریت
33 مبانی مدیریت اسلامی و الگوهای آن
34 مبانی مدیریت دولتی 1
35 مبانی مدیریت دولتی 2
36 مدیریت تحول سازمانی
37 مدیریت تطبیقی
38 مدیریت تعاونیها
39 مدیریت توسعه
40 مدیریت رفتار سازمانی
41 مدیریت سازمانهای محلی و شهرداریها
42 مدیریت منابع انسانی
43 کامپیوتر و کاربرد آن در مدیریت
صنعت و بازار کار
رشته کارشناسی مدیریت دولتی یکی از دوره های تحصیلی آموزش عالی است که با طول دوره 4 سال در 8 نیمسال عرضه می شود. هر نیمسال تحصیلی 17 هفته می باشد در این رشته درسهای تئوری جنبه های کاربردی آن ها نیز مدنظر می باشد تعداد واحد های درس این رشته 133 واحد است. هدف از تشکیل این دوره آموزش نیروی انسانی متخصص برای سازمان ها، ادارات، مؤسسات و شرکت های دولتی و خصوصی می باشد. رشته مدیریت در جهان دچار تحولات بسیار عمیقی شده که متأسفانه این تحول در کشور ما بسیار کند و در بسیاری از مواقع خارج از حوزه مدیریت علمی کارها انجام می شود به هر حال مدیریت سر سلسه پیشرفت کشور هاست و متأسفیم که مجال صحبت در این باره وجود ندارد ما شما را دعوت می کنیم در این مورد به کتاب های موجود در بازار مراجعه فرمائید.
منبع:دانشنامه رشد
رشته علوم اقتصادی
مقدمه
رشته علوم اقتصادی دارای شش گرایش می باشد. این گرایشها عبارتست از :
1-اقتصاد نظری
2-اقتصاد بازرگانی
3-اقتصاد صنعتی
4-اقتصاد حمل و نقل
5-اقتصاد پول و بانکداری
6-اقتصاد کشاورزی ، گرایش اقتصاد بازرگانی دارای گرایش بیمه می باشد.
اهداف کلی آموزشی برنامه عبارت است از تعلیم و تربیت کارشناسانی که بتوانند:
الف) دیدگاه و تفکری که منبعث از جهان بینی اسلام و منطبق با اصول و ضوابط مکتب اقتصادی اسلام باشد دریافت کنند.
ب)مسائل و مشکلات اقتصادی واحدهای بخش عمومی و خصوصی را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل عملی قرار داده ، در ارائه طریق با کارشناسان ارشد همکاری کنند.
ج)در سطوح مختلف مدیریت اقتصادی واحدهای دولتی و غیردولتی با استفاده از تجربیات علمی انجام وظیفه کنند.
د)بنیه علمی لازم برای ادامه تحصیلات عالیه و کسب تخصص در سطوح بالاتر را تحصیل کنند.
طول دوره و شکل نظام
طول دوره کارشناسی علوم اقتصادی در هر شش گرایش ، چهار سال است و نظام آموزشی آن واحدی است.
کلیه دروس در هشت نیمسال تحصیلی ارائه می شود. طول هر نیمسال تحصیلی 17 هفته است . مدت هر واحد نظری 17 ساعت و هر واحد کارورزی 68 ساعت در طول یک نیمسال تحصیلی است.
درسهای رشته
ردیف نام درس ردیف نام درس
1 آمار 1
2 آمار 2
3 ارزیابی طرح های اقتصادی
4 ارزیابی طرحهای اقتصادی
5 اصول حسابداری 1
6 اصول حسابداری 2
7 اصول سازمان و مدیریت
8 اقتصاد ایران
9 اقتصاد بخش عمومی 1
10 اقتصاد توسعه
11 اقتصاد خرد 1
12 اقتصاد خرد 2
13 اقتصاد سنجی
14 اقتصاد منابع
15 اقتصاد کشاورزی
16 اقتصاد کلان 1
17 اقتصاد کلان 2
18 بازاریابی محصولات کشاورزی
19 پژوهش عملیاتی
20 پول و بانکداری
21 تجارت بین الملل
22 توسعه و سیاست کشاورزی
23 جامعه شناسی روستایی
24 جغرافیای اقتصادی ایران
25 حقوق تجارت
26 روش تحقیق
27 ریاضیات 1
28 ریاضیات 2
29 زبان خارجی 2
30 مالیه بین الملل
31 مبانی جامعه شناسی
32 مبانی فقهی اقتصاد اسلام
33 مدیریت مزرعه
34 نظام اقتصادی صدر اسلام
35 نظامهای اقتصادی
صنعت و بازارکار
فارغ التحصیلان دوره کارشناسی علوم اقتصادی از سطحی از مهارتها و توانمندی ها برخوردار می شوند که قادر به تجزیه و تحلیل مسائل اقتصادی در زمینه های صنعتی ، کشاورزی ، بازرگانی و خدمات در سطح کارشناسی شوند.
آنها همچنین آمادگی مشارکت و همکاری در ارائه خدمات برنامه ریزی ، ارزیابی و پیش بینی و مشاوره در زمینه های مختلف اقتصادی را دارا می باشند .
ایشان صلاحیت احراز مشاغل کارشناسی در موسسات دولتی و غیردولتی را نیز خواهند داشت.
منبع: دانشنامه رشد
رشته عملیات پتروشیمی
مقدمه
دیر زمانی است که دیگر نفت یک کالای اقتصادی نیست ، یک کالای سیاسی به تمام معنا شده است هر خبر سیاسی اجتماعی به این طلای ارزشمند اثر می گذارد و اهرم قدرتی است علیه یا به نفع کشور نفت خیز ایران به دلیل تحریم های دو دهه گذشته توانسته به قابلیت های مختلفی دست یابد که افزایش ارزش افزوده نفت که منجر به تولید مواد پتروشیمی و در نهایت صادرات آن است یکی از آنهاست .
امروزه کمتر استانی است که از نعمت پالایشگاه محروم باشد . رشد قابل توجه تولید مواد پتروشیمی و صادرات آن به طور طبیعی نیازمند کارشناسان خبره ای که در رشته های مختلف مشغول خدمت شوند . یکی از آن رشته ها عملیات پتروشیمی است. دوره کاردان فنی عملیات پتروشیمی یکی از دوره های آموزشی در نظام آموزش عالی در مقطع کاردانی است و هدف آن تربیت کاردان فنی جهت بهره برداری از واحدهای صنایع پتروشیمی و سایر واحدهای تولیدی صنایع شیمیایی مربوطه در زمینه تولید اسیدها، بازها و نمکهای معدنی و آلی، کودهای شیمیایی، منومرها و سایر ترکیبات مشابه پتروشیمی می باشد.
طول متوسط دوره آموزشی در دوره کاردانی عملیات پتروشیمی 2 سال است و نظام آموزشی آن مطابق آئین نامه مصوب شورایعالی برنامه ریزی واحدی است، زمان تدریس هر واحد درسی از نوع نظری 17 ساعت و از نوع آزمایشگاهی 34 ساعت و از نوع آزمایشگاهی و کارگاهی 51 ساعت و هر ماه کارآموزی معادل یک واحد محسوب می گردد.
درسهای رشته
ردیف نام درس ردیف نام درس
1 آشنایی با مجموعه و صنایع مربوطه
2 اصول سرپرستی
3 اصول عملیات واحد و آزمایشگاه
4 انتقال سیالات و حرارت و آزمایشگاه
5 ایمنی در صنایع پتروشیمی
6 ترمودینامیک
7 تصفیه آبهای صنعتی
8 تعمیر و نگهداری
9 روشهای اندازه گیری و سیستمهای کنترل و آزمایشگاه
10 ریاضیات عمومی
11 زبان فنی
12 شیمی آلی و آزمایشگاه
13 شیمی فیزیک و آزمایشگاه
14 شیمی و آزمایشگاه
15 فرآیندهای پتروشیمی 1
16 فرآیندهای پتروشیمی2
17 فیزیک الکتریسیته و آزمایشگاه
18 قوانین و روابط کار
19 ماشین آلات صنعتی 1
20 ماشین آلات صنعتی 2
21 مبانی تصفیه گاز طبیعی و نفت خام
22 موازنه انرژی و مواد
23 نقشه کشی صنعتی
24 کارآموزی
25 کارگاه 1
26 کارگاه 2
صنعت و بازار کار
فارغ التحصیلان این دوره در واحدهای صنایع شیمیایی بویژه صنایعی که از هیدروکربن ها بعنوان ماده اولیه استفاده می کنند، از قابلیت های زیر برخوردارند:
1- بهره برداری روزمره از واحدهای تولیدی صنایع شیمیایی در شرایط مطلوب فنی زیر نظر کارشناسان بهره برداری.
2- شناخت لازم از سایر قسمتهای واحدهای تولیدی
3- برنامه ریزی و نظارت بر فعالیت کارگران ماهر و انتقال معلومات فنی به آنها.
منبع: دانشنامه رشد
رشته الکترونیک هواپیما
مقدمه
امروزه صنعت هواپیمایی همانند صنعت خودرو سازی روال عادی خود را طی می کند و با قدمتی که پیدا کرده ، هواپیما را به وسیله ای روزمره برای جابجایی مسافر و کالا تبدیل نموده است به موازات همین اتفاق تنوع خدمات و بکارگیری افراد در این صنعت نیز هر روز رو به رشد و توسعه است که یکی از این رشته ها کاردانی تعمیر و نگهداری هواپیما می باشد . مجموعه کاردان الکترونیک هواپیمایی یکی از مجموعه های آموزش عالی در دانشکده هواپیمایی کشوری می باشد که هدف آن تربیت افراد کاردان در زمینه های الکترونیک، مخابرات، کمک ناوبری و ... بوده و در تدوین برنامه درسی رعایت موارد زیر در نظر گرفته شده است:
الف- رعایت دستورالعملها و مقررات سازمانها بین المللی هواپیمایی کشوری (ایکائو) در امور هوانوردی.
ب- برنامه های آموزشی گروه فنی مهندسی (کمیته تخصصی برق) شورای عالی برنامه ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری.
ج- تجربیات کشورهای پیشرفته در صنعت هواپیمایی.
د- نیاز سازمان هواپیمایی کشوری.
طول دوره و شکل نظام:
طول دوره مجموعه کاردانی الکترونیک هواپیمایی 5/2 سال است و برنامه درسی آن 5 ترم ارائه می شود و طول هر ترم برابر 17 هفته معادل یک و نیم سال تحصیلی است.
ساعت تدریس هر واحد نظری 17 ساعت و هر واحد عملی 34 ساعت و هر واحد کارگاهی 51 ساعت است.
درسهای رشته
ردیف نام درس
1 اصول فرستنده وگیرنده و آزمایشگاه
2 الکترونیک صنعتی
3 الکترونیک 1 و آزمایشگاه
4 الکترونیک 2 و آزمایشگاه
5 الکتریک و الکترونیک هواپیما
6 اندازه گیری الکتریکی
7 برنامه نویسی کامپیوتر 1
8 پروژه
9 تاسیسات و تجهیزات الکتریکی و کارگاه
10 تلفن و مراکز تلفنی
11 دستگاههای کمک ناوبری وآزمایشگاه
12 رسم فنی الکترونیک
13 ریاضی عمومی 1
14 ریاضیات کاربردی
15 زبان انگلیسی فنی 1
16 سیستمهای مخابرات هواپیمایی
17 فیزیک الکترونیک
18 فیزیک الکتریسیته و مغناطیس
19 فیزیک مکانیک
20 قوانین رادیویی
21 ماشینهای الکتریکی و آزمایشگاه
22 مدارهای الکتریکی 1 و آزمایشگاه
23 مدارهای الکتریکی 2 و آزمایشگاه
24 مدارهای منطقی و آزمایشگاه
25 کارآموزی
صنعت و بازار کار
کاردان الکترونیک هواپیما کسی است که اطلاعات و مهارتهای لازم جهت کار در صنعت هوانوردی را در محدوده ای مناسب کسب کرده و با استفاده از تکنیکها و رهنمودهایی که کارشناسان این رشته ارائه خواهند کرد قادر به انجام مسئولیتهای زیر باشد:
الف- نصب و راه اندازی (در محدوده ای معین) سیستمهای الکترونیکی، مخابراتی و کمک ناوبری
ب- تشخیص عیوب و تعمیر سیستمهای الکترونیکی، مخابراتی و کمک ناوبری و ناوبری
ج- سرویس و نگهداری سیستمهای الکترونیکی، مخابراتی و کمک ناوبری
منبع:دانشنامه رشد
سلام
دوست عزی عالیه.دستت طلا
لطف کنید اگه ممکنه رشته های مهم و خوب علوم انسانی رو معرفی کنید.
بازم خیلی ممنونم.
سلام دوست عزيزنقل قول:
در اين مورد:
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
رشتهاي كاملاً كاربردي و البته منزوي و متاسفانه به باور بعضي غير ضروري! زندگي يعني نحوه درك و فهم ما از محيط و عكسالعمل و رفتار ما در برابر آن.
روانشناس به بررسي نحوه ادراك محيط توسط موجود زنده يعني ما دانشآموزان از محيط خود و چگونگي رفتار ما در شرايط خاص مي پردازد.گرچه موجود زنده شامل غير انسان نيز ميشود ولي هدف اصلي اين رشته بررسي وضعيت انسان است.
شايد باورتان نشود كه اين رشته مي تواند در تبلور خلاقيتها و استعدادهاي دانشآموزان و در چرخه توليد اقتصادي پدران ما نقشي به مراتب مهمتر از رشتههاي تخصصي ايفا كند. اهميت علم روان شناسي ناشي از هميشگي بودن عملكرد ما انسان هاست. چون ما هميشه نيازمند آن هستيم كه افكار و تحليل ها و رفتارهاي خود و ديگران را بشناسيم و براي بهتر شدن و اصلاح امور حركت كنيم .
ضريب دروس تاريخ و جغرافي 3 و روانشناسي ، فلسفه ، منطق ، رياضي ، اقتصاد و فارسي 2 ميباشد.
دانشجويان فارغ التحصيل رشته کارشناسي روانشناسي جهت تدريس در مدارس يا فعاليت در مراکز مشاوره و مراکز فرهنگي بخش ها و ادارات مختلف مي توانند مشغول کار شوند به مرور زمان مسير اشتغال به کار کساني که روان شناسي خوانده اند بهتر شده است .
دانشجويان فعال در اين رشته و کساني که ادامه به تحصيل مي دهند مي توانند در بخش هاي مختلف وزارتخانه ها، خانه هاي فرهنگ، مدارس غيرانتفاعي، مراکز مطالعات خانواده، مراکز خيريه مشغول کار شوند.
ادامه دارد ...
موفق باشيد
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
در فرهنگ پربار اسلامي و از جمله در قرآن مجيد بر لزوم حکم بر اساس ما انزل ا... به کرات تاکيد شده است رعايت اين دستور که در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران نيز مورد اشاره قرار گرفته است ايجاب مي کند که کساني که تصدي امر قضا را در محاکم کشور بر عهده مي گيرند ضمن آشنايي با آخرين تحولاتي که در عالم علم حقوق رخ مي دهد، تسلط کافي بر منابع فقه اسلامي داشته باشند، به طوري که مستقيماً بتوانند با مراجعه به کتب فقهي مرجع احکام مربوطه را استخراج نمايند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
برنامه درسي دوره کارشناسي رشته علوم قضائي
دانشکده علوم فضائي و خدمات اداري در جهت دسترسي به اين هدف مهم تنظيم شده و در آن تلاش شده است که در عين رعايت دروس عمومي و دروس تخصصي مصوب رشته حقوق به طور کامل، با افزودن تعدادي واحد فقهي در برنامه درسي و تعدادي واحد عربي به عنوان دروس پيش نياز تسلط نسبي دانش آموختگان دانشکده بر موازين فقهي تأمين گردد.
هدف اوليه از تشکيل دوره کارشناسي علوم فضائي تربيت نيروي کارآمد جهت تصدي مشاغل قضائي در قوه قضائيه جمهوري اسلامي ايران مي باشد.
حداقل و حداکثر تحصيل در دوره کارشناسي علوم قضائي مطابق آئين نامه آموزش مصوب شوراي عالي برنامه ريزي است، کليه دروس حداکثر در (8) ترم ارائه مي گردد. طول هر ترم 17 هفته است و زمان آموزش هر واحد درس از نوع نظري هفته اي يک ساعت و عملي 2 ساعت است.
تعداد کل واحد هاي درس دوره کارشناسي رشته علوم قضائي 135 واحد به شرح زير است:
• دروس عمومي 20 واحد (همان واحد هاي مصوب شوراي عالي برنامه ريزي براي دوره کارشناسي حقوق)
• دروس پايه
با توجه به هدف اصلي از تشکيل اين دانشکده، فارغ التحصيلان آن توانائي هاي لازم را براي تصدي امر قضا در محاکم جمهوري اسلامي ايران پيدا خواهند کرد، علاوه بر اين با توجه به اينکه دانشجويان دانشکده کليه دروس تخصصي رشته حقوق را همانند دانشجويان دانشکده هاي حقوق سراسر کشور مطالعه مي کنند، براي مشاغل زير نيز درست مثل دانش آموختگان حقوق توانايي خواهند داشت:
• در مسائل تحرير دعاوي که شامل بازپرسي و دادياري است.
• در مسائل تحرير ادله مانند معاينه محل و استماع گواهان محلي و استماع اظهارات متداعيين معذور از حضور در دادگاهها به دلايل مختلف از قبيل مرض و غيره.
• در ادارات تسویه ورشکستگي و سرپرستي محجورين فني و حقوقي.
• در ادارات اجراي احکام (مدني و کيفري)
• در ادارات ثبت اسناد و املاک
• در دفاتر اسناد رسمي به صورت سردفتر و دفتريار
• در وکالت دعاوي خصوصي و دولتي (داخلي و خارجي)
• در تنظيم قراردادهاي اقتصادي و بازرگاني داخلي و خارجي که تخصص لازم دارد.
• مشاوران حقوقي (کارشناسان حقوقي) در وزارتخانه ها و موسسات ديگر دولتي
ادامه دارد ...
موفق باشيد
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
براي شما دانش آموزان واضح است که سياست آنقدر وسعت و کارائي پيدا کرده که گاهي از حد و مرز نيز مي گذرد و نخود هر آشي مي شود رشته علوم سياسي اين وظيفه را به عهده دارد که هر آنچه به علم سياست در جهان امروز مرتبط مي شود را در حد دوره هاي تعيين شده بيان کند.
اين رشته نيز از رشتههاي مورد توجه و ويژه در بين رشتههاي علوم انساني است.
انسان در برخورد با اسم اين رشته نگاهش با سرعت به سوي وزارت خارجه و ... ميرود .
موضوع اين رشته مطالعه و تحقيق درباره پديدههاي سياسي مثل اشكال مختلف حكومت و دولت است. كشف علل و پديدههاي سياسي، نحوه اداري سياسي جامعه و ايجاد ارتباط محترمانه با كشورهاي دنيا در عرصه روابط بينالمللي ميباشد.
دانشآموزان ايران در سطح جهان اطلاعات سياسي بالائي را دارند كه متأثر از انقلاب اسلامي است. آشنائي به زبان انگليسي و يا به عبارتي زبانهاي خارجي و همچنين داشتن اطلاعات خوب در زمينه تاريخ و جغرافي از عوامل توفيق در اين رشته است.در كنكور سراسري ، ضريب درس تاريخ و جغرافي براي اين رشته 3 است.
دوره كارشناسي علوم سياسي بر اساس نيازهاي جامعه تدوين شده است و فارغالتحصيلان اين دوره علاوه بر كسب توانائي علمي در تجربه و تحليل مسائل سياسي اجتماعي ايران و جهان ميتوانند در وزارتخانهها و مؤسسات و سازمانهاي عمومي كشور به ويژه وزارت امور خارجه، وزارت كشور، وزارت آموزش و پرورش و ديگر ارگانهاي اجرائي كشور به تحقيق و حل مسائل مربوطه اشتغال ورزند.
ادامه دارد ...
موفق باشيد
سلامنقل قول:
در مورد جهانگردي:
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
با عنايت به قانون توسعه اقتصادي و اجتماعي و فرهنگي کشور و با امعان نظريه اهميت ويژه صنعت ايرانگردي و جهانگردي در کسب درآمدهاي غيرنفتي و ارتقاء سطح تفاهم بين ملتها و تحکيم مباني وحدت ملي در کشور و ارائه شناختي اصولي از جمهوري اسلامي ايران و دستاوردهاي آن به جهانيان و نقش اساسي و مهم آموزش در تحقق اين اهداف و همچنين در راستاي اجراي مصوبه سيصدمين جلسه شوراي عالي انقلاب و ارشاد اسلامي طرح مشخصات کلي دوره کارشناسي رشته هاي مديريت جهانگردي و هتلداري تهيه و تدوين گردید.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] نظر به تاکيد صريح قران کريم و شارع دين اسلام بر ضرورت امر جهانگردي و نقش آن در بسط روابط بين الملل و گسترش منابع اقتصادي کشور و همچنين لزوم تربيت متخصصان کارآمد در جهت ارتقاء کيفي سطح ارائه خدمات دست اندرکاران اين صنعت رشته هاي مديريت جهانگردي و هتلداري تاسيس مي گردد.
دوره هاي کارشناسي مديريت جهانگردي و هتلداري 4 سال خواهد بود. نظام آموزشي اين دوره ها واحدي است و کليه دروس نظري و عملي آن در 8 سال نيمسال تحصيلي ارائه مي شود. مدت هر نيمسال تحصيلي 17 هفته و حداقل زمان لازم براي هر واحد نظري يک ساعت در هفته و براي دروس عملي حداقل 2 ساعت تعيين مي گردد. درس کارآموزي در ايام تعطيل تابستاني بعد از سال سوم طبق برنامه اي که توسط مرکز آموزش عالي تدوين خواهد شد انجام مي پذيرد.
اعطاء دانشنامه به فارغ التحصيلان اين رشته ها منوط به ارائه گواهي پايان دوره کارورزي خواهد بود.
تعداد کل واحد هاي آموزشي و کارورزي رشته هاي مديريت جهانگردي 132 واحد و رشته مديريت هتلداري 133 واحد مي باشد.
توضيح: نظر به ضرورت تسلط دانشجويان به زبان دوم، يکي از زبان هاي فرانسه، آلماني، عربي به عنوان زبان دوم در نظر گرفته شده که طبق جدول ذيل و براساس انتخاب دانشجو ملزم به گذراندن آن مي باشد.
1- عربي 4 واحد
2- فرانسه 4 واحد
3- آلماني 4 واحد
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] براي شما دانش آموزان واضح است که وجود هتل چه براي افراد داخل يک ملت و چه براي مسافرين خارجي يک اصل ضروري است و بدست آوردن درآمد از طريق مسافرت و صنعت توريسم آنقدر رونق يافته که کشور ما نيز با همه مشکلاتي که در پيش رو دارد تصميم به ايجاد اين رشته درآمدزا نموده و آنچه در اين شغل اهميت دارد هماهنگي تمامي بخش هاي کشور براي رونق اين صنعت مهم و حياتي است به هر حال محل اشتغال فارغ التحصيلان اين رشته در مرحله اول هتل هاست و اگر شغلي در هتل ها نيافت هر مکاني که کار هتلداران را انجام مي دهند محل اشتغال آنهاست.
نقل قول:
اینم خدمت شما:(ببخشید دیر دیدم این تاپیک یادم رفته بود!)
معرفی مهندسی عمران
Civil Engineering
تالیف و تدوین: مهدی وجودی
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
1-مقدمه:
مجموعه مهندسی عمران یا رشته عمران یكی از رشتههای پر اهمیت و جذاب در مجموعه رشتههای آزمون سراسری است كه داوطلب در گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی میتواند آن را انتخاب كند. پیشرفت سریع جوامع ونیازهای روز افزون آنها به انجام طرحهای مختلف عمرانی از یك طرف و رشد و توسعه علوم مختلف از طرف دیگر، ایجاب مینماید تا با یك برنامه ریزی صحیح و همه جانبه و پرورش استعدادهای جوان و نیز استفاده بهینه از ابزار و امكانات موجود در جامعه ، گامی بلند در جهت ترقی و تعالی جامعه برداشته شود.
2-اهمیت و ضرورت:
سرپناه از نیازهای اساسی و اولیه نوع بشر است که در دورههای مختلف زندگی او بصورتهای مختلفی به این نیاز پاسخ داده شده است. انسانهای اولیه از غارها که بصورت طبیعی ساخته پدیدههای زمین شناسی بودند استفاده میکردند. ولی آیا انسان بلند پرواز که همواره سعی در بدست آوردن و رام کردن طبیعت دارد، میتوانست به این مکانهای محدود و بی روح بسنده کند؟
انسانها با بکارگیری ابزارهای دست ساز خود و استفاده از منابعی که طبیعت در اختیار آنها قرار میداد، اقدام به ساخت محلی برای زندگی خود کردند. با پیدایش اولین سرپناه دست ساز بشر پایه و اساس مهندسی عمران بوجود آمد. با بزرگتر شدن جوامع و نیاز آنها به سرپناههای بزرگتر، و تلاش بشر در جهت مهار و رام کردن طبیعت در جهت رفع نیازهای خود همانند ساختن سدها و پلها و ... رفته رفته نقش مهندسی عمران در زندگی بشر پررنگ و پررنگتر شد.
پیشرفتهای بزرگی که امروزه شاهد آن هستیم در سایه آرامش و ایمنی ایجاد شده توسط مهندسی عمران حاصل گردیدهاست. مهار قهر طبیعت همانند سیل و زلزله و طوفانهای وحشتناک، هدیههایی هستند که مهندسی عمران به جامعه امروزی عطا کرده است. از طرف دیگر راههای ارتباطی که همچون شریانهای حیاتی جامعه هستند، سدهای عظیمی که برق را به ارمغان میآورند، تونلهایی که دل کوهها را میشکافند و ... همگی شواهدی بر اهمیت این رشته مهندسی دارند.
در زبان انگلیسی به مهندسی عمران Civil Engineering اطلاق میشود که Civil به معنی تمدن و از همان ریشه کلمه Civilization است. پس میتوان نتیجه گرفت همانطور که از اسم این رشته پیداست، مهندسی عمران یعنی مهندسی تمدن! و تقریبا بیش از سایر رشتههای مهندسی به جامعه نزدیکتر است.
3-تفاوت مدرک و شغل مهندس عمران:
ذکر این نکته ضروری است که مهندسی عمران، یک مدرک تحصیلی است که به فرد پس از تحصیل در دانشگاه اعطا میشود، ولی به عنوان شغل به حساب نمیآید. بلکه بدلیل گسترده بودن حوضه فعالیت دانش آموختگان این رشته، شغلهایی که یک مهندسی عمران میتواند داشته باشد بصورتهای مختلفی طبقهبندی میشوند. یک مهندس عمران میتواند در حوضه پیمانکاری، مشاوره، نظارت و یا اگر دقیقتر به موضوع بنگریم در قسمتهای ساختمان سازی، سدسازی، راه سازی، پالایشگاه و سازههای صنعتی، مدیریت ساخت، سازههای دریایی و ... فعالیت داشته باشد که سعی خواهم کرد در ادامه مطلب توضیحات بیشتری را در این مورد ارائه نمایم.
رشته عمران در کشور ایران در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا تدریس میشود و امکان گرفتن مدرک در هرکدام از مقاطع برای دانشجویان ایرانی وجود دارد. با بالارفتن سطح تحصیلی، بدلیل گسترده بودن زیر مجموعهها، زمینه فعالیت محدود و بصورت تخصصی درمیآید، برای مثال یک دانشجو در دوره کارشناسی عمران، بصورت ضمنی تمام دروس زیر مجموعههای مختلف را مطالعه میکند و تقریبا با تمام زیر مجموعهها بصورت محدودی آشنا میشود ولی در دورههای بالاتر فقط یکی از زمینهها مورد مطالعه دقیقتر قرار میگیرد. برای مثال درس "اصول مهندسی زلزله" یکی از دروس دوره کارشناسی است که طی آن دانشجویان با اساس زلزله و طراحی در برابر زلزله آشنا میشوند. اما در دوره کارشناسی ارشد مهندسی زلزله، دانشجویان فقط بصورت تخصصی به مطالعه دقیق زلزله میپردازند.
در این مطلب بیشتر به معرفی رشته مهندسی عمران یعنی دوره کارشناسی عمران پرداخته میشود و گرایشهای مختلف آن توضیح داده میشود.
4-معرفی اختصاری گرایشهای مختلف مهندسی عمران
4-1-مهندسی عمران – عمران
این رشته قبلا به مهندسی راه و ساختمان موسوم بوده و به منظور تربیت مهندسان طراح ، محاسبه و اجرای پروژههای ساختمانی، صنعتی ، راهسازی و تاسیسات آبی و نظارت بر حسن اجرای طرحهای عمرانی در زمینههای فوق و همچنین همكاری با مهندسان مشاور یا محاسبه در زمینههای یاد شده ، به وجود آمده است. قسمت عمده دروس این رشته را مجموعه متنوعی از دروس نظری و پروژههای طراحی تشكیل میدهد و كنار آنها تعدادی دروس آزمایشگاهی و كارگاهی و نیز دو دوره كارآموزی در طی دو تابستان پیشبینی شده است. با توجه به سیاستهای عمرانی و سرمایهگذاریهای دولت برای ایجاد ساختمانها، راهها، پلها، سدها، نیروگاههای هستهای و حرارتی ، رفع نیازهای عمرانی در زمینه مسكن و تاسیسات آبی جهت تامین آب آشامیدنی شهرها و روستاها همچنین بازسازی مناطق جنگزده اهمیت این رشته مشخص میشود. فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در وزارتخانهها (نظیر وزارتخانههای راه و ترابری مسكن و شهرسازی و نیرو) و شركتهای دولتی و شركتهای خصوصی و مهندسان مشاور به كارهای طراحی ، محاسبه و اجرا بپردازند. در شرایط حاضر فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در دورههای مختلف كارشناسی ارشد سازه (آنالیز و طرح سازهها) ، خاك و پی (مطالعه مسائل مربوط به رفتار خاكها و محاسبات پیها) ، راه و ترابری (طرح راهها و شبكه ترابری) ، سازههای آبی (طراحی سازههای هیدرولیكی و مسائل آبی دیگر در ارتباط با سدها) در داخل كشور ادامه تحصیل دهند.
امكان ادامه تحصیل در دوره دكتری در داخل و در خارج از كشور وجود دارد. دارا بودن دانش قوی ریاضی و فیزیك و توانایی جسمانی از ضروریات این رشته است. حدود 10 درصد از دروس این دوره عملی است و از دروس تخصصی آن میتوان طراحی سازههای فولاد و بتن ، پیسازی، مكانیك خاك، مكانیك سیالات، هیدرولیك و تحلیل سازهها را نام برد.
4-2-مهندسی عمران – نقشهبرداری
طرح و اجرای برنامههای عمران و مطالعات مربوط به زمین مستلزم وجود اطلاع دقیق مهندسی (مسطحاتی، ارتفاعی، چگونگی) به هنگام به صورت نقشههای گوناگون (ترسیمی ، رقمی، تصویری) از منطقه مورد نظر است. مجموعه نقشهبرداری پاسخگوی این نیازها به گونهای هماهنگ با دیگر رشتههای عمران است و هدفش تربیت افرادی است كه آگاهی علمی كافی و مهارت فنی لازم را در زمینه نقشهبرداری داشته باشند. داوطلبان ورود به این رشته باید در ریاضیات (هندسه، مثلثات) و فیزیك دوره دبیرستان قوی بوده علاقهمندی و آمادگی جسمی (برای كارهای صحرایی و ...) لازم را دارا باشند. بعضی دروس تخصصی این رشته عبارتند از : راه سازی ، تئوری خطاها، جغرافیای ایران ، نقشهبرداری، ژئودزی (جهت تعیین شكل زمین) فتوگرامتری زمینی و هوایی (عكسهای هوایی) كارتوگرافی، هیدروگرافی (نقشهبرداری از بستر دریا) ، پروژه و كارآموزی از جمله دروس این دوره است. بعضی تواناییهای فارغالتصیلان این رشته عبارتند از:
مدیریت گروههای اجرایی در عملیات نقشهبرداری ، طرح و برنامههای سیستم نقشه، محاسبات و برنامهریزی در زمینههای مختلف فنی نقشهبرداری، تدریس و آموزش در دوره كاردانی (پس از طی دوره مربوط به تعلیم و تربیت).
امكان ادامه تحصیل در این رشته تا حد كارشناسی ارشد در داخل و در سطوح بالاتر در خارج از كشور موجود است. سازمان نقشهبرداری وزارت برنامه و بودجه ، وزارت راه و ترابری ، وزارت نفت ، سازمان آب ، سازمان بنادر و كشتیرانی، اداره جغرافیایی ارتش و سپاه و بخش خصوصی و ... از جمله محلهای جذب فارغالتحصیلان این رشته است.
نظر دانشجویان: این رشته از لحاظ آموزشی با نارساییهایی نظیر كمبود استاد و لوازم كار مواجه است. زیربنای كلیه كارهای عمرانی نقشه برداری است و با توجه به لزوم انجام دادن كارهای عمرانی، فارغالتحصیلان آن سریعا جذب بازار كار میشوند. داوطلبان باید به سختی كار در بیابان و كوهستان و شرایط سخت نقشهبرداری توجه داشته باشند.
4-3-مهندسی عمران – آب
این دوره به منظور تربیت متخصصانی تدوین شده است كه بتوانند در زمینههای شناخت منابع آب و كنترل و بهسازی كیفیت منابع آب اطلاعات لازم را به دست آورند تا بتوانند در مراحل مختلف طراحی ، نظارت و مدیریت پروژههای آب كار كنند. با توجه به اینكه توسعه كشور در زمینههای كشاورزی، صنعتی ، عمران و ... بستگی به میزان آب قابل استفاده دارد میتوان صنعت آب را در ایران در زمره صنایع مادر به حساب آورد. داوطلبان ورود به این دوره باید در دروس ریاضی، فیزیك و شیمی دبیرستان قوی بوده، علاقهمندی و استعداد لازم (خصوصا در زمینه طراحی ) را داشته باشند. دروس این دوره به صورت عمومی، پایه ، اصلی ، تخصصی، انتخابی و كارآموزی (كارآموزی صحرایی پروژه تخصصی و كارآموزی تخصصی) است. بعضی دروس اصلی و تخصصی این رشته عبارتند از : مكانیك خاك ، هواشناسی ، هیدرولیك ، آبهای زیرزمینی ، سدهای كوتاه ، پیسازی و ...
فارغالتحصیلان این دوره تواناییهای لازم را در زمینههای مربوط به كارشناسی مطالعه منابع آب ، تاسیسات آبی و سازههای هیدرولیكی، كارشناسی آب و فاضلاب و نظارت بر حسن اجرای طرحهای آبی را خواهند داشت. امكان ادامه تحصیل در این رشته تا حد كارشناسی ارشد و بالاتر در داخل و خارج از كشور وجود دارد. سازمان آب، وزارت جهاد كشاورزی ، وزارت نیرو و بخش خصوصی و ... از جمله مراكز جذب فارغالتحصیلان این دوره است.
نظر دانشجویان : یكی از امتیازات این گرایش آن است كه علاوه بر محاسبات سازهای، وارد محاسبات هیدرولوژی و هیدرولیك نیز شده و بر وسعت كار میافزاید.
بدلیل اهمیت گرایش مهندسی عمران – عمران و اینکه امروزه اطلاق مهندسی عمران بیشتر تداعی کننده این گرایش است، به توضیح جزئیات بیشتری از این گرایش میپردازیم:
5-توضیح کامل گرایش مهندسی عمران – عمران
5-1-تعریف و هدف
عمران یكی از گرایشهای مجموعه مهندسی عمران است كه در مقطع كارشناسی در بسیاری از دانشگاههای معتبر كشور ارائه می گردد.
هدف از این رشته تربیت نیروهای متخصصی است كه بتوانند در پروژه های مختلف عمرانی در زمینه های ساختمانی ، راه سازی،پل سازی، سازه ها و بناهای آبی ، جمع آوری و دفع فاضلاب و … مسوولیت طرح، محاسبه اجرا و نظارت بر اجرا را بر عهده گیرند.
5-2-اهمیت و جایگاه در جامعه
كمتر جایی از یك جامعه و كمتر محلی از یك منطقه است كه فعالیتهای عمرانی به عنوان اولین واساسی ترین نیازهای آن طرح نشود. حتی تمام فعالیتهای صنعتی، كشاورزی، و … نیز به طور مستقیم و غیر مستقیم به این رشته و ابسته اند و از آن سود می برند.
علاوه بر رشد و توسعه جوامع، پیشرفت علم و فن آوری نیز ضرورت پرداختن و توجه دقیق و علمی به كارهای عمرانی و تغییر شیوه های گذشته را آشكار می سازد. فعالیتهای مختلف عمرانی در جهت ایجاد ساختمانها، راهها- پلها، سدها، شبكه های آب رسانی شهرها و روستاها، ساختمانهای خاص نظیر نیرو گاههای هسته ای و حرارتی و .. بخش بزرگی از مجموعه فعالیتهای اقتصادی و تولیدی كشور را به خود اختصاص می دهد به گونه ای كه سهم عظیمی از سرمایه گذاری های ملی در طرحهای ساختمانی و صنایع وابسته به آن به كار گرفته می شود.
مجموعه مطالب بیان شده و نیز جذب سریع فارغ التحصیلان این مجموعه در وزارت خانه ها و نهادها و سازمانهای دولتی و همچنین بخشهای خصوصی نظیر : شركتهای مهندسان مشاور و شركتهای ساختمانی و راه سازی و … اهمیت قابل ملاحظه و نیاز خاص به متخصص در این رشته را، حتی در مقایسه با سایر رشته های فنی و مهندسی، به وضوح نشان می دهد .
5-3-تواناییهای لازم برای داوطلبان این رشته و ادامه تحصیل در آن
برای ادامه تحصیل در این رشته – با توجه به كمیت و كیفیت درسهایی كه در این دوره تدریس می گردد – داوطلب باید از توان و دانش برتر در زمینه های ریاضی . فیزیك برخوردار باشد، همچنین توان جسمی، قدرت تجزیه و تحلیل، قدرت تجسم و دقت كافی در مسائل را داشته باشد. شایان ذكر است كه بسیاری از كارها و طرحهای عمرانی در خارج از محیطهای شهری بوده و فعالیت نسبتا" زیادی را می طلبد.
5-4-تواناییهای فارغ التحصیلان
همان گونه كه اشاره شد، فارغ التحصیلان این رشته می توانند پس از پایان تحصیلات، مسوولیتهای متفاوتی نظیر طراحی، محاسبه ، اجرا و نظارت بر اجرای طرحهای مختلف عمرانی را به عهده گیرند. از جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود :
1- محاسبه، ساخت و اجرا و تا حدودی طراحی ساختمانهای مختلف مسكونی ، اداری و صنعتی اعم از آجری، بتنی وفولادی، نظیر ساختمانهای مسكونی ویلایی ، چند طبقه، آپارتمانها و برجهای بلند و همچنین كارهای ساختمانی اداره ها، مدرسه ها، بیمارستانها، كارخانه ها و مراكز صنعتی، ساختمانها و مراكز ورزشی، تالارهای اجتماعات و …
2 - طراحی، محاسبه و اجرای راهها و جاده های مختلف ارتباطی داخل و خارج شهرها و و روستاها اعم از : راههای شوسه، راههای آسفالته، بزرگ راهها و نیز راه آهن ( شامل مسیریابی، پیاده كردن مسیر، زیر سازی و روسازی).
3- ساخت و اجرا و در مواردی طراحی و محاسبه انواع پلهای بتنی وفلزی و با دهانه ها و ابعاد و شكلهای متفاوت نظیر : پلهای داخل شهری و روگذرها، پلهای خارج شهری و جاده ها.
4- اجرای سدهای مختلف خاكی و بتنی و نیز بندهای انحرافی و سایر تاسیسات وایسته نظیر تونل یا كانال انحراف آب رودخانه ( جهت اجرای عملیات كارگاهی در ضمن ساخت سد) ، تاسیسات آبگیری از سد و كنترل ارتفاع آب در پشت سد و ... )
5 - اجرای كارهای مربوط به ساماندهی رودخانه ها.
6- طراحی، محاسبه و ساخت خطوط انتقال آب اعم از انواع كانالهای تحت فشار و یا كانالهای با سطح آزاد آب كه به منظور انتقال آب از سدها و دریاچه ها و .. . برای مصارف كشاورزی، شرب و صنعتی به منطقه های مورد نیاز و نیز جهت انتقال آب از تصفیه خانه های آب به مخازن آب و از آن جا به مناطق مصرف، ساخته می شوند.
7-ساخت تصفیه خانه های آب و فاضلاب شامل : ساختمانها تاسیسات مربوط ، محوطه سازی و ...
8- طراحی، محاسبه وساخت شبكه های آب رسانی به منطقه های شهری و روستایی جهت تامین آب شرب مورد نیاز افراد و تاسیسات مربوط نظیر : مخازن آب،لوله كشی، انشعابات، و ...
9- طراحی ، محاسبه ساخت شبكه های جمع آوریو دفع آبهای سطحی ناشی از نزولات جوی در خیابانها وسایر منطقه های شهرها و شهر كها و همچنین شبكه های جمع آوری و دفع فاضلابهای خانگی و صنعتی و انتقال آنها به خارج از شهر و تصفیه خانه ها.
10- انجام بسیار از كارهای نقشه برداری كه برای كارهای ساختمانی مختلف نظیر: سراه سازی، سد سازی، و كهبه خصوص برای پیاده نمودن و اجرای دقیق نقشه ها مورد نیاز است، و همچنین تا حدودی كارهای نقشه كشی طراحی و معماری .
5-5-موقعیتهای شغلی و محلهای كار
مراكز مختلفی به صورت مستقیم و غیر مستقیم در فعالتیهای عمرانی نقش دارند كه هر یك به تناسب نوع فعالیت خود، اقدام به جذب فارغ التحصیلان این رشته می كنند.
وزارت خانه های مسكن و شهر سازی، راه و ترابری ، جهاد سازندگی و نیرو بهصورت گسترده تر و سایر وزارت خانه ها ، اداره ها ، سازمانها، مراكز دولتی و خصوصی نظیر : وزارت خانه های آموزش وپرورش ، كشاورزی، فرهنگ و آموزش عالی،بانكها و ... به صورت غیر مستقیم برای كارهای عمرانی خود مثل طرح محاسبه ، اجرا و نظارت بر اجرا، نیاز به استخدام مهندسان عمران دارند. علاوه بر آن، شركتهای مختلف مهندسان مشاور كه در كشور به صورت گسترده وظیفه طراحی ، محاسبه و نظارت براجرای پروژه های ساختمانی را برعهده دارند، همچنین شركتهای ساختمانی و را ه سازی دولتی و خصوصی كه در اجرای این طرحها فعالیت دارند ،تعداد كثیری از فارغ التحصیلان رشته عمران را استخدام می كنند.
5-6-واحدهای درسی
بر اساس مصوبه های شورای عالی برنامه ریزی، دانشجو باید در دوره كارشناسی عمران 14 واحد درسی رابگذراند كه 20 واحد آن درسهای عمومی ، 25 واحد درسهای پایه، 8 واحد درسهای اصلی و تخصصی الزامی و 15 واحد درسهای اختیاری است.
1- درسهای عمومی ،درسهایی است كه در تمام رشته های تحصیلی دانشگاهی و در دوره های كارشناسی و كارشناسی ارشد پیوسته ب صورت مشترك ارائه می گردد و دانشجو موظف به گذراندن آنهاست، نظیر معارف اسلامی، فارسی و زبان خارجی .
درسهای پایه به درسهای گفته می شود كه در غالب رشته های هم گروه ( نظیر گروه فنی و مهندسی ) و بخصوص در گرایشهای مختلف یك رشته، بهصورت مشترك تدریس شده، اساس و پایه درسهای اصلی و تخصصی را تشكیل می دهد نظیر ریاضی عمومی ،معادلات دیفرانسیل وفیزیك.
درسهای اصلی و تخصصی الزامی عبارت از درسهایی است كه دانشجو را در زمینه تخصصی مربوط آموزش داده،او را برای انجام وظایف خاص در زمینه كارهای خویش در جامعه آماده میسازد ، نظیر " رسم فنی و نقشه كشی ساختمان " ، " سازه های بتن آرامه " و " سازه های فولاد " . گذراندن این درسهای تخصصی الزامی است.
درسهای اختیاری ، عبارت است از : مجموعه درسهایی كه اگر چه تخصصی است، اما دانشجو می تواند با توجه به علاقه شخصی و برنامه ای كه برای اینده خود دارد و همچنین نظر استاد راهنما در گروه و با هماهنگی شورای آموزشی گروه، تعدادی از آنها را انتخاب نماید : نظیر : " ماشین الات ساختمان " ، اصول مهندسی ترافیك " و بناهای آبی " .
الف ) درسهای پایه
13 واحد از درسهای پایه در زمینه ریاضی است، شامل " ریاضی عمومی " ، " معادلات دیفرانسیل " ، " محاسبات عددی و آمار " و " احتمال مهندسی " كه پایه درسهای تخصصی در مهندسی عمران را تشكیل می دهد ومكمل ریاضیاتی است كه در دوران دبیرستان و در رشته ریاضی – فیزیك خوانده می شود. برای موفقیت در این درسها، دانشجو باید تلاشهای فكری و علمی قابل ملاحظه ای انجام دهد.
همچنین درسهای " فیزیك در زمینه های حرارت " ، " مكانیك " و الكتریسته " و " مغناطیس " و یز درس " برنامه نویسی رایانه" – كه در آن دانشجو با رایانه و زبانهای برنامه نویسی رایانه آشنا می شود وبه برنامه نویسی به زبان فرترن تسلط پیدا می كند – از جمله درسهای پایه هستند.
ب ) درسهای اصلی و تخصصی الزامی
این درسها كه بسیاری از آنها به یك دیگر وابسته اند و بعضی پیش نیاز درس دیگر است، دانشجو در طول نیم سالهای مختلف تحصیلی آنها را انتخاب ومی گذراند. دراین جا خلاصه ای از مطالب مطرح شده در بعضی از درسهای تخصصی الزامی را ارائه می كنیم .
رسم فنی و نقشه كشی ساختمان : در درس " رسم فنی و نقشه كشی ساختمان " ، دانشجو با اصول كلی رسم فنی و نمایش قطعه ها به صورت تصویری آشنا شده، پس از شناخت علائم قرار دادی در نقشه های ساختمان و نقشه های تاسیسات برقی و مكانیكی، چگونگی رسم نقشه های مختلف و خواندن نقشه های ساختمانی را فرامی گیرد.
اصول مبانی معماری و شهر سازی : در این درس كه پس از درس فنی و نقشه كشی گذراندنه می شود، دانشجویان با نظریه های معماری ونقش مهندسان معماری در جامعه آشنا شده، چگونگی ارتباط بین فضاهای مختلف در انواع ساختمانها نظیر ساختمانهای مسكونی ، كودكستان، مدرسه ، كتابخانه ، بناهای صنعتی و درمانگاه وبیمارستان را فرا می گیرند. همچنین مطالبیدر مورد مفاهیم اولیه شهر سازی و جوامع روستایی و شناخت طرحهای هادی و تفصیلی و منطقه ای در مورد فعالیتهای عمرانی شهری، در این درس ارائه می گردد.
استاتیك، مقاومت مصالح ،تحلیل سازه ها : در این درسها كه به ترتیب در نیم سالهای مختلف ارائه می گردد، تعادل سازه های مختلف دراثر بارها ونیروهای وارده بر آنها مورد مطالعه قرار گرفته، چگونگی محاسبه سازه هایی همچون خرپاها بیان می شود. سپس به بررسی نیروهای داخلی به وجود آمده دراثر بارهای خارجی وروشهای تعیین آنها در قسمتهای مختلف سازه پرداخته ، ضمن تعیین مشخصه های هندسی قطعه های مختلف، مقاومت آنها را در مقابل نیروهای محوری و برشی همچنین خمش و پیچش مورد بررسی و تجزیه وتحلیل قرار می دهد.
همچنین در درس" تحلیل سازه ها " ، روشهای محاسبه تغییر مكان سازه ها و تحلیل سازه های پیچیده تر نظیر : " تیرهای سراسری " " قابهای" وساختمانهای بلند ( برج)، به دانشجو آموزش داده می شود.
اصول مهندسی زلزله : شناخت علتهای وقوع زلزله ، چگونگی سنجش قدرت زلزله، چگونگی تخریب و راههای كاهش پیامدهای آن، و روشهای تحلیل سازه های مختلف در برابر زلزله جهت مقاوم سازی آنها به خصوص برای منطقه های زلزله خیز ایران از اهمیت خاصی برخوردار است كهدر درس " اصول مهندسی زلزله " مورد بحث قرار می گیرد.
سازه های بتن آرمه و پروژه : بسیاری از ساختمانها وسازه ها نظیر ساختمانهای چند طبقه ،پلها و .. با بتن و بتن مسلح ساخته می شود و در موارد دیگر نیز حداقل برای ساخت قسمتهایی از سازه نظیر پی و فوندانسیون ( شالوده ) و.. از بتن استفاده می گردد. در درس " سازه های بتن آرامه " با استفاده ازاصول فراگرفته شده در تحلیل سازه ها، واكنش قطعات بتنی نظیر تیرها، ستونها، قابها، و صفحات ساخته شده از بتن مسلح تحت تاثیر انواع مختلف بارگذاری وتركیبات آنها مورد بررسی قرار گرفته ، با توجه به خواص مكانیكی بتن و فولاد و ایین نامههای مختلف ،ابعاد قطعه ومیزان فولاد لازم در هر قسمت ، معین و طراحی می گردد.
در نهایت ،دانشجو از طریق انجام طرح، كلیه مرحاه های بارگذاری، آنالیز، و طراحی یك سازه بتنی را به پایان رسانیده، گزارش كاملی از طی مراحل و نحوه محاسبات ونتیجه آنها ارائه می كند.
سازه های فولادی وپروژه : دراین درسها،دانشجو ضمن آشنا شدن با انواع فولادهای ساختمانی ، واكنش و مقاومت آنها، به چگ.نگی عملكرد اعضای مختلف یك سازه فولادی تحت اثر بارهای مختلف تسلط یافته، نحوه محاسبه قطعه های مختلف نظیر تیرها، ستونها، قابها، بادبندها واتصالهای مختلف آنها را فرا می گیرد، همچنین برای طراحی و تعیین مشخصه ها و ابعاد این قطعه ها، حداقل با یك ایین نامه معتبر بین المللی و نیز با ایین نامه ساختمانهای فولادی ایران آشنایی كامل پیدا می كند.
در پایان درس نظری ، دانشجو طرح كامل یك سازه فولادی را از ابتدا تا انتها به همراه گزارش مبسوط آن – به عنوان پروژه – ارائه می كند.
مكانیك خاك و پی سازی : بارهای وارد شده بر سازه ها از طریق پی یا فوندانسیون ( شالوده ) به خاك منتقل می شود. بدین جهت، شناخت چگونگی واكنش انواع خاكها و پی ها از ضروریات است. با این تعبیر ، هدف از این دو درس ، اشنایی دانشجو با مبانی و مفاهیم مقدماتی واكنش خاكها با تكیه بر خواص فیزیكی – مكانیكی آنها و با توجه به زمینه های كاربردی در مسائل مهندسی نظیر تنشها ومقاومت خاك و بررسی پایداری در خاكها و اصول و قانونهای حاكم بر آنها وهمچنین شناسایی انواع پی ها، ظرفیت باربری و محاسبه آنهاست .
مكانیك سیالات ، هیدرولیك و هیدرولوژی مهندسی : بررسی خواص فیزیكی سیالات و از جمله آب، قانونهای حاكم بر آنها در حالت سكون و حركت، نیروهای وارد ده بر اجسام و ساختمانها تاسیسات مختلف ناشی از وجود سیال، تجزیه وتحلیل ومحاسبه جریان درمسیرهای تحت فشار و نیز بررسی حركت وواكنش آب در شرایط و حالتهای مختلف در كانالهای با سطح آزاد و قانونهای هیدرولیكی حاكم بر آنها، از جمله هدفهای درسهای مكانیك سیالات و هیدرولیك است. همچنین در درس هیدرولوژی مهندسی، دانشجو با انواع بارندگیها، تبخیر و تعرق ، نفوذ آب در خاك، آبها سطحی ، آبهای زیر زمینی و روشهای تخمین و مطالعه آنها آشنا می شود.
مهندسی آب وفاضلاب و پروژه : برای تامین آب مورد نیاز جوامع روستایی ،شهری ومراكز صنعتی لازم است تا با انواع و میزان مصرف آب،چگونگی تامین آب، خطوط انتقال و نحوه محاسبه آنها، تصفیه خانه ها، مخزنهای ذخیره، شبكه توزیع آب و محدودیتهای فنی مربوط، آشنایی كامل وجود داشته باشد، همچنین چگونگی جمع آوری ، دفع و تصفیه فاضلابهای سطحی ، خانگی وصنعتی و آشنایی با مجموعه تاسیسات مرتبط از مسائلی است كه یك مهندس عمران باید با آنها آشنایی داشته باشد. این موارد از جمله هدفهای درس " مهندسی آب و فاضلاب و پروژه " است كه در نهایت به انجام یك پروژه برای محاسبه و طراحی كامل شبكه توزیع آب، جمع آوری و دفع فاضلاب و آبهای سطحی یك شهر یا شهرك منجر می شود.
بناهای آبی : در این درس ، دانشجو با طراحی و محاسبه برخی از شیوه های انتقال آب و سازه های آب نظیر : كانالهای خاكی و پوشش دار، كانالهای تحت فشار ، ایستگاههای پمپاژ، آبشارها یا شیب شكنها، زیر گذرها، حوضچه های آرامش و چگونگی آبگیری از سدها، دریاچه ها، كانالها و رودخانه ها و تاسیسات مربوطه آشنا می شود.
نقشه برداری و عملیات : كاردان با دوربینهای مختلف نقشه برداری از طریق اندازه گیری مستقیم و موقعیت نقاط زمینی شناخت انواع و استاندارد نقشه و كاربرد آنها در مهندسی عمران، روشهای اندازگیری طول، زاویه تعیین امتداد وترازیابی و ... از نیازهای ضروری مهندسی عمران است كه در درسهای یاد شده به عنوان یكی از درسهای جذاب بیان می گردد.
راه سازی، روسازی راه و مهندسی ترابری : از جمله تخصصهای مهم یك مهندس عمران، شناخت طرح و محاسبه زیر سازی و روسازی راههاست. بدین منظور درسهای یاد شده جهت فراگیری مطلبی نظیر : طراحی و اجرای راها شامل : مسیریابی، عملیات خاكی، مشخصه ها و طرح هندسی راها در مسیرهای افقی و قائم، مشخصه های فنی انواع مصالح راه و لایه های مختلف روسازی آن ، همچنین روشهای طرح و اجرای روسازیهای شنی و آسفالتی و نیز شبكه هاب حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی و برنامه ریزیها و مدیریتهای حمل و نقل ارائه می گردند.
در درس پروژه راه سازی كه پس از درسهای راه سازی و مهندسی ترابری ارائه می شود، كاربرد اصول را هسازی در طرح كامل یك راه، از ابتدا تا انتها به همراه رسم نقشه ها و محاسبه های مربوط مورد توجه قرار می گیرد .
ج ) سایر درسها
علاوه بر موارد یاد شده كه اهم درسهای دانشگاهی در رشته مهندسی عمران – عمران می باشد، درسهای دیگری نظیر : " مصالح ساختمانی و آزمایشگاه " ، " تكنولوژی بتن و آزمایشگاه " ، " آزمایشگاه مكانیك خاك " ، " آزمایشگاه هیدرولیك " و " آزمایشگاه مقاومت مصالح " ارائه می گردد كه در درسهای آزمایشگاهی، دانشجو بعضی مطالب خوانده شده در درسهای نظری را در عمل آزمایشگاهی آزمایش می كند.
درسهای نظیر " راه آهن " ، و " اصول مهندسی ترافیك " هم كه از جمله درسهای مهم این دوره هستند در بسیاری از دانشگاههای معتبر به عنوان درسهای اجباری تدریس می شوند.
درسهای دیگری به عنوان درسهای اختیاری در دانشگاههای مختلف باعنوانهای متفاوت ارائه می گردند. از جمله مهمترین آنها می توان به درسهای : " بارگذاری " ، " اصول مهندسیسد" ، " طراحی ومعماری " و " اصول مهندسی پل " اشاره كرد.
5-7-ادامه تحصیلات
ادامه تحصیلات در دوره بعد از كارشناسی را تحصیلات تكمیلی می نامند كه شامل : كارشناسی ارشد ( فوق لیسانس یا دكترای حرفه ای ) و دكترای تخصصی است. در دوره كارشناسی ارشد ناپیوسته ، دانشجو حدود 32 واحد آموزشی تخصصی را كه به تناسب رشته ، تعدادی از واحدهای آن را پایان نامه ( یا رساله ) تشكیل می دهد، می گذراند و معلومات خود را در یك زمینه خاص از رشته، گسترده تر از مقطع كارشناسی افزایش می دهد .
در دوره كارشناس تخصصی كه پس از پایان تحصیلات در مقطع كارشناسی ارشد شروع می شود، بسته به رشته تحصیلی ، حدود 45 واحد درس اختصاصی ارائه می گردد كه اغلب در حدود نصف این تعداد واحد به پایان نامه دكتری اختصاص می یابد. دانشجو با تدوین این رساله ، كار تحقیقاتی نسبتا" گسترده ای را در یك زمینه تخصصی خاص به انجام می رساند و سعی می كند در گسترش مرزهای دانش سهیم باشد.
5-8-گرایشهای مختلف كارشناسی ارشد و دكتری در رشته عمران
فارغالتحصیلان مقطع كارشناسی عمران- عمران، می تواند در مقطع كارشناسی ارشد در گرایشهای مختلف : سازه، سازه های هیدرولیكی ،مهندسی زلزله ، راه وترابری، مكانیك خاك وپی ، مهندسی آب، سازه های دریایی ،مهندسی مدیریت ساخت، مهندسی برنامه ریزی حمل و نقل ،مهندسی نقشه برداری ( ژئودزی)، فتوگرامتری و مهندسی محیط زیست به تحصیل ادامه دهد و در هر یك از گرایشهای یاد شده زیر شاخه های تخصصی تری وجود دارد كه در مقطع دكترای تخصصی و به خصوص در ضمن انجام رساله دكتری به آن پرداخته می شود.
امكان ادامه تحصیل در تمام گرایشهای یاد شده درمقطع كارشناسی ارشد و در بعضی از زمینه های یاد شده در مقطع دكتری در داخل كشور وجود دارد، ولی ادامه تحصیل در پاره ای از گرایشهای دیگر، در حال حاضر فقط در خارج از كشور میسر است.
5-9-تواناییهای فارغ التحصیلان مقطعهای كارشناسی ارشد و دكتری
در دوره های تحصیلات تكمیلی ( كارشناسی ارشد و دكتری ) بیشتر به جنبه های نظری و پژوهشی پرداخته می شود. بدین جهت فارغ التحصیلان این دوره ها در هر یك از گرایشهای یاد شده، بیشتر تواناییهای علمی و محاسباتی و به طور كلی نظری خود را افزایش می دهد، اگر چه این افزایش توانایی ، در كارهای اجرایی علمی نیز از نظر صحت اجرا می تواند نقش مهمی داشته باشد.
در مقطع دكتری دانشجو ضمن اففزایش مراتب علمی خود، در یك زمینه تخصصی تر ، قدرت و توان خود را برای انجام كارهای تحقیقاتی و توسعه مرزهای دانش و رفع معضلات علمی و اجرایی از طریق پژوهش بالا برده، تحقیقاتی را در یك مورد خاص، انجام می دهد.
5-10-جذب فارغ التحصیلان تحصیلات تكمیلی در محیطهای كار
از آن جا كه این فارغ التحصیلان علاوه بر تواناییهای یك كارشناس عمران، از نظر علمی و نظری وپژوهشی در یك زمینه خاص، معلومات بیشتری دارند، بدین جهت كارایی بیشتری نیز دارند واز مطالب فراگرفته شده می توانند در زمینه های طراحی و محاسباتی دقیق و تخصصی تر و همچنین پژوهشی ، استفاده نمایند. این گونه فارغ التحصیلان ضمن آن كه می توانند در تمام محلیهای جذب فارغ التحصیلان كارشناسی مشغول به كار گردند، مسوولیتهای بالاتر و سنگین تر علمی،پژهشی و اجرایی را به عهده می گیرند. پس از پپایان دوره دكترای تخصصی ، امكان همكاری در دانشگاهها و سایر مراكز علمی و پژوهشی به عنوان عضو هیات علمی برایشان میسر می گردد.
6-اینده شغلی ، بازاركار، درآمد:
مراكز مختلفی به صورت مستقیم و غیرمستقیم در فعالیتهای عمرانی نقش دارند كه هر یك به تناسب نوع فعالیت خود، اقدام به جذب فارغالتحصیلان این رشته میكنند.
وزارتخانههای مسكن و شهرسازی، راه و ترابری، جهاد سازندگی و نیرو به صورت گستردهتر و سایر وزارتخانهها، ادارهها ، سازمانها ، مراكز دولتی و خصوصی نظیر : وزارتخانههای آموزش و پرورش ، كشاورزی ، فرهنگ و آموزش عالی، بانكها و ... به صورت مستقیم برای كارهای عمرانی خود مثل طرح و محاسبه، اجرا و نظارت بر اجرا، نیاز به استخدام مهندسان عمران دارند. علاوه بر آن ، شركتهای مختلف مهندسان مشاور كه در كشور به صورت گسترده وظیفه طراحی ، محاسبه و نظارت بر اجرای پروژههای ساختمانی را بر عهده دارند؛ همچنین شركتهای ساختمانی و راهسازی دولتی و خصوصی كه در اجرای این طرحها فعالیت دارند، تعداد كثیری از فارغالتحصیلان رشته عمران را استخدام میكنند.
«اصولا مهندس عمران شانس كاری زیادی دارد چون در طراحی و ساخت بسیاری از كارهای عمرانی مانند راهها ، پلها ، سدها ، سازههای دریایی برای سكوهای نفتی، آشیانههای هواپیما و خانههای مسكونی مقاوم در مقابل زلزله، مهندسین عمران حضوری فعال دارند. متخصصانی كه یا در دفترهای مشاوره به طراحی پروژههای فوق میپردازند و یا مجری كارهای عمرانی مذكور بوده و به كیفیت اجرای آنها نظارت دارند.»
«البته باید توجه داشت كه هر دانشجوی مهندسی عمران نمیتواند فرصتهای شغلی خوبی داشته باشد. بلكه باید در دوران تحصیل به دنبال پژوهش ، تحقیق و یادگرفتن باشد نه این كه تنها واحدهای دانشگاهی را پاس كند و یا حتی به فكر یك معدل خوب دانشگاهی باشد. چون شركتهای عمرانی خصوصی و دولتی به دنبال یك نیروی كارآمد هستند نه یك شاگر اول دانشگاه »
7-تواناییهای مورد نیاز و قابل توصیه :
یك مهندس عمران باید بسیار اجتماعی و دارای توان ایجاد ارتباط با جمله سایرین باشد چون رشته مهندسی عمران یك رشته گروهی است. یعنی متخصص عمران در محیط كار خود با اقشار مختلف جامعه از جامعه كارگران، تكنسینها و مهندسان رشتههای دیگر سروكار دارد و باید با همه این افراد ارتباط خوبی برقرار كند تا بتواند شاهد پیشرفت و موفقیت كارش باشد.
با توجه به كمیت و كیفیت درسهایی كه در این رشته ارایه میگردد، داوطلب باید از توان و دانش برتر در زمینههای ریاضی و فیزیك برخوردار باشد. همچنین توان جسمی ، قدرت تجزیه و تحلیل ، قدرت تجسم و دقت كافی در بسیاری از مسایل را داشته باشد.
«رشته مهندسی عمران دارای دو بعد اجرایی و نظری و آزمایشگاهی است. در این میان عدهای از مهندسین جذب كارهای اجرایی میشوند كه در این صورت باید آمادگی كار در كارگاههای داخل و خارج شهر را داشته باشند یعنی برای برنامهریزی و سروكار داشتن با اقشار مختلف مردم آماده باشند و عدهای نیز جذب بعد نظری و آزمایشگاهی مهندسی میشوند كه این عده نیز باید آمادگی كارهای محاسباتی ، دفتری و آزمایشگاهی را داشته باشند. كارهایی كه به ریاضیات قوی و صبر و حوصله بسیار نیاز دارد.»
شایان ذكر است كه بسیاری از كارها و طرحهای عمرانی در خارج از محیطهای شهری بوده و فعالیت نسبتا زیادی را میطلبد لذا داوطلب این رشته باید علاقمند به كارهای عمرانی بوده و توانایی كار در محیطهای پرجمعیت را داشته باشد.
8-وضعیت نیاز كشور به این رشته در حال حاضر :
وقتی كسی صحبت از سازندگی میكند اولین چیزی كه به ذهن هر كس میرسد پل، سد، كارخانه و كارگاه است كه ساخت بنای همه اینها بر عهده مهندسین عمران است و به همین دلیل فرصتهای شغلی این رشته در همه جای دنیا بسیار زیاد است. در همه كشور ما نیز كه فعالیتهای عمرانی 30 تا 40 درصد كل بودجه كشور را به خود اختصاص میدهد، بازار كار یك مهندس عمران از مهندسین رشتههای دیگر بیشتر است. بویژه این كه كشور ما بعد از انقلاب در زمینه مهندسی عمران رشد زیادی داشته است.»
با توجه به روند رو به رشد ساخت و ساز بناهای شهری در ایران و احتیاج به مسكن و ساختمان به نظر میرسد بازار كار این رشته همچنان پویا و پرتحرك باشد.
9-پیشبینی وضعیت اینده رشته در ایران :
«چندسال پیش كه برای مترو كارشناسان ژاپنی آمده بودند، یكی از آنها گفته بود تهران ده بزرگی است چرا كه خیلی از سیستمهای شهری را ندارد. این نشان میدهد كه برای پیشرفت و توسعه، ما به كارهای زیربنایی مثل راه، مترو و تاسیسات شهری بسیار نیازمندیم. برای مثال امكان ندارد كه كشوری پیشرفت كند اما سیستم ترابری و حمل و نقل آن به طور كامل درست نشده باشد؛ كاری كه بخش اصلی آن بر عهده مهندسین عمران است.»
دوباره منبع را ذکر میکنم :
کد:http://www.vojoudi.com/civil/
ممنون خیلی کمک کرد.
مهندسی های معماری ,مکانیک, ومهندسی شیمی لطفا
سلام.درمورد مهندسی شیمی لطفا.
در مورد بازار کارش هم اگه می شه توضیح بدید.
مهندسی پرتوپزشکی
تاريخچه پرتوپزشکی:
يكي از روشهاي تشخيصي و درماني ارزشمند در طب، پزشكي هسته اي مي باشد. كه تبلور آن از ابتدا تا كنون تلفيقي از كشفيات مهم تاريخي بوده است. اولين جرقه در سال 1895 با كشف اشعه X و در 1934 با كشف مواد راديواكتيو زده شد. اولين استفاده كلينيكي مواد راديواكتيو، در سال 1937 جهت درمان لوسمي در دانشگاه كاليفرنيا در بركلي بود. بعــــــد از آن در 1946 با استــــــفاده از اين مواد توانستند در يك بيمار مبتلا به سرطان تيروئـــــيد از پيشرفت اين بيماري جلوگيري كنند.
البته تا 1950 كاربرد كلينيكي مواد راديواكتيو بطور شايع رواج نيافت و مسكوت ماند. طي سالهاي بعد از آن متخصصين و فيزيكدانان به اين واقعيت پي بردند كه مي توان از تجمع راديو داروها در ارگان هدف تصاويري از آن تهيه نمود و يا به درمان بافت آسيب ديده كمك نمود. بطوريكه در اواسط دهه 60 مطالعات بسياري در خصوص طراحي تجهيزات لازم آغاز گشت. در دهه 1970 توانستند با جاروب نمودن از ارگانهاي ديگر بدن مانند كبد و طحال، تومورهاي مغزي و مجاري گوارشي تصاويري را تهيه نمايند. و در دهه 1980 از راديو داروها جهت تشخيص بيماري هاي قلبي استفاده نمودند و هم اكنون نيز با ضريب اطمينان بسيار بالايي از پزشكي هسته اي در درمان و تشخيص و پيگيري روند درمان بيماريها استفاده مي گردد.
پرتوپزشکی چیست؟
پرتوپزشکی شاخهاي از پزشکي است که در آن تشعشع خواص هستهاي نوکليدهايراديواکتيو و نوکليدهاي پايدار ، هم براي تشخيص و هم براي درمان امراض بکارميروند. اين امر ميتواند يا با پرتودهي مستقيم مريض با يک چشمه تشتعشع خارجي يابا تزريق داروهاي نشاندار با راديواکتيويته به مريض تحقق يابد .
*راديو داروداروهاي نشاندار راديواکتيو که به مريض تزريق يا خورانده ميشوند، به نام راديوداروها معروف هستند. دارويي هستهاي يا راديو فارماکولوژي روش دارويي خاصي است کهبا ترکيبات ، آزمايش يا تزريق مناسب راديو دارو به مريض ارتباط دارد.
کاربردراديوداروها
*روشهاي تشخيص زندهروشهاي تشخيص زنده آن روشهايي هستند کهدر آنها يک راديو دارو در سيستم يک مريض زنده ، بطريق خوراندن ، تزريق ، يا بااستنشاق وارد ميگرددم اشعه گاماي نشر شده بوسيله راديو داروها براي تامين اطلاعاتمورد نياز بر روي صفحه کامپيوتر قابل مشاهده هستند.
روشهاي تشخيص غير زندهروشهاي غير زنده آنهايي هستند که روي نمونههاي برداشته شده از يک مريض انجامميگيرد. تعدادي از اين روشها مستلزم بکارگيري راديو داروها است. ولي مهمترين آنهاروش راديو ايمونواسي (RIA) ميباشد.
راديو ايمونواسي و تاثير آن در پزشکيراديو ايمونواسي نوعي تجزيه بطريق رقيق کردن ايزوتوپي (IDA) ، جزو استو کيومترياست که در آن عنصر مورد تجريه نشاندار و غير نشاندار براي پيوند با مقادير محدودمولکولي که بطور خاص با عنصر مورد تجزيه پيوند ميدهد، رقابت ميکند. RIA بطورگسترده در آزمايشگاههاي پزشکي براي تعيين هورمونها ، داروها ، ويروسها ، و ديگرگونههاي آلي در سطح جهان بکار ميرود. شروع RIA به سالهاي 1950 ، با بررسي S.Berson و R.Yalow برروي متابوليسم انسولين B1I در مريضهاي ديابتي برميگردد.
Berson و Yalow دريافتند که مريضهاي ديابتي موادي در سرم خوندارند که با انسولين پيوند ميدهند. آنها مشاهده کردند که انسولين نشاندار وغيرنشاندار با اين ماده پيوند دهنده رقابت کرده، و اين مقدار انسولين غيرنشاندارموجود ، مقادير انسولين نشاندار را که پيوند داده متاثر ميکند. آنها در اين مطالعهتوانايي روش ، جهت ارزيابي انسولين را دريافتند. RIA از آن زمان تا کنون پيشرفتهايگستردهاي را در روشهاي پزشکي با کاربردهاي وسيع براي اندازه گيري مقادير بسيار کمبسياري از بيو مولکولهاي مهم نموده است.
کاربردهاي درماني تشعشعکاربردهاي درماني تشعشع و راديو داروها نسبت به کاربردهاي تشخيص محدودتر هستند. زماني که تشعشع براي درمان بکار ميرود، مقصود نابود نمودن يک قسمت خاص از نسوجمريض با تشعشع است. چشمه تشعشع ميتواند داخلي و خارجي باشد.
چشمههاي مورداستفاده در درمانچشمههاي خارجي تشعشع در حال حاضر اساسا در شکل باريکههايالکتروني يا اشعه ايکس است. بسياري از دستگاهها ميتوانند براي توليد اين تشعشعاتبکار روند. ولي شتابدهندهاي خطي کوچک بيشترين کاربرد را دارند. الکترونهاي باانرژيهاي 4 تا 15 ميليون الکترون ولت براي درمان سرطانهايي که نزديک سطح بدن هستند،مانند سرطانهاي پوست ، سينه ، سر و گردن بکار ميروند.
زماني که نفوذبيشتري از تشعشع لازم باشد، اشعه گاما از يک چشمه بسته راديو نوکليد مورد استفادهقرار ميگيرد. 60Co بطور گستردهاي براي اين منظور بکار رفته است، ولي در حال حاضر 137Cs ترجيح داده ميشود. علاوه بر تشعشع خارجي يک عضو ممکن است، يک سوزن يا دانهراديواکتيو را در داخل بدن مريض کاشت و لذا تنها مقاطع خاصي را که بايد نابود شوند،پرتودهي نمود. در اين رابطه کاشتهاي 198Au و 125I متداول است.
تصویر برداری در پرتوپزشکی
مشکل تصویربرداری از بدن انسان این است که ماده ای کدر و غیر شفاف است، نگاه کردن درون بدنانسان نیز بطور کلی دردناک است. در گذشته روش معمول دیدن درون بدن انسان جراحی بود! اما امروزه با استفاده از انبوهی از روشهای جدید دیگر نیازی به این روشهای وحشتناکنیست. تصویر برداری اشعه X، MRI، تصویر برداری CAT و مافوق صوت برخی از این تکنیکها هستند. هر کدام از این تکنیک ها مزایا و معایبی دارند که باعث می شود برای شرایطمختلف واعضای مختلف بدن مفید باشند.
تکنیک های تصویر برداری پزشکی هسته ایروشهای جدیدی را برای نگاه کردن به درون بدن انسان برای پزشکان فراهم می کند. اینتکنیک ها ترکیبی از استفاده از کامپیوتر، حسگرها و مواد رادیواکتیو است. این روشهاعبارتند از:
• توموگرافی با استفاده از تابش پوزیترون (PET)
• اسپکت SPECT
• تصویر برداری قلبی – عروقی
• اسکن استخوانهر کدام ازاین روشها از یکی ازخصوصیات [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] برای تولید یک تصویر استفاده میکنند.
تصویر برداری در پزشکی هسته ای برای شناسایی موارد زیر بسیار مفیداست:
• تومورها
• آنوریسم Aneurysms
• نارسایی سلول های خونی و اختلال درعملکرد دستگاههای بدن مثل غده تیروئید و ریهاستفاده از هر کدام از این روشهایخاص یا مجموعه ای از آنها بستگی به علائم بیمار و نوع بیماری دارد.
پرتوپزشکی و درمان بیماریها
پرتوپزشکی از صرف هزینه های سنگین درمان جلوگیری می کند
هم اکنون اغلب مواد اولیه مربوط به تهیه تجهیزات مربوط به پرتوپزشکی وارد کشور می شود ، در صورتی که اگر مواد اولیه هسته ای در مرکز انرژی هسته ای و یا مرکز تحقیقاتی وابسته به دانشگاهها تولید شود می توان از مشکلات اقتصادی بخش درمان جلوگیری کرد.
پرتوپزشکیدر ایران ریشه قدیمی دارد چون سالهای زیادی استکه در ایران با مواردی نظیر اسکن، رادیوتراپی برای درمان بیماران سرطان از آناستفاده می شود.متاسفانه چون تکنیک ها و وسایلموجود در این زمینه قدیمی هستند کشور در مقایسه با کشورهای پیشرفته به لحاظ پزشکیهسته ای فاصله دارد.هم اکنون تعداد دستگاه ها و تجهیزات پزشکی در این زمینهدر کشور بسیار اندک است به گونه ای که فقط در تهران و چند شهر دیگر این تجهیزاتوجود دارد و این برای بیماران مشکل ایجاد کرده چون باید از نقاط مختلف کشور برایدرمان به این چند شهر خاص سفر کنند.
پرتوپزشکیدر ایران از جایگاه مطلوبی برخورداراست و فقط در صورتی که وسایل جدید در کشور فراهم شود به گونه ای که برخی از مواد کهامکان تولید از طریق هسته ای وجود دارد ساخته شود می توان این زمینه به پیشرفت هایمطلوبی رسید.
به طور حتم وسایل جدید مربوط پرتوپزشکیدر دنیا وجود دارداما علاوه بر اینکه تهیه آنها هزینه زیادی در بر دارد طول عمر این وسایل نیز بسیارکم است.
مهندسی پرتوپزشكي چيست؟رشتۀ مهندسی پرتوپزشكي كه را مي توان به سه حوزۀ زير تقسيمكرد:
:Bionuclear Instrument -1 در اين حوزه كليۀابزارها و دستگاههاي تشخيصي (تصويربرداري) و درماني (پرتودرماني) از لحاظ ساختار،فيزيك دستگاه و نحوۀ عملكرد مورد مطالعه و بررسي قرار مي گيرند. شتاب دهنده ها وحفاظهاي پرتويي نيز در اين حوزه قرار دارند. بطوركلي ميتوان اين حوزه را سخت افزاررشتۀ پرتوپزشكي ناميد.
:Bionuclear Modeling or Processing -2 اين حوزه شامل مطالعات و برنامه نويسي نرم افزاري در زمينۀ مدل كردنپديده هاي هسته اي، راديولوژيكي و راديوبيولوژيكي مي باشد. همچنين نرم افزارهايپردازشي مربوط به بهبود و فشرده سازي سيگنالهاي تصاوير پزشكي و استخراج ويژگي هايآنها بمنظور طبقه بندي و تشخيص بيماريها و يا ارزيابي نحوۀ درمان در اين حوزه قرارمي گيرند.
: Radio Pharmaceutical or Biological -3اينحوزه شامل فيزيك و نحوۀ توليد راديو داروها و راديوايزوتوپها و چگونگي تأثيرپرتوهاي مختلف بر بافتهاي زنده و بيو لوژيكي ميباشد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تحصیل در رشته پرتوپزشکی:
1-مقطع کارشناسی:
این رشته در حال حاضر در مقطع کارشناسی فقط در واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی با ظرفیت 50 نفر در هر سال دانشجو می پذیرد.
معاون آموزشی و امور دانشجویی وزارت بهداشتبا تشریح اولویتهای آموزش پزشکی در سال تحصیلی جدید،از تاسیس رشته های جدید در زمینه پزشکی هسته ای خبر داده است.
2-مقطع کارشناسی ارشد:
مهندسی پرتو پزشکییکی از زیر مجموعههایمهندسی هستهایمیباشد. نام رشتههای کارشناسی که میتوانند در آزمون کارشناسی ارشد این رشته شرکت کنندعبارتند از: مهندسی هسته ای،مکانیک،مواد،مهندسیشیمی،برق،فیزیکومهندسی پزشکی.
موادامتحانی و ضرایب آنها:
دانشگاه های صنعتی امیر کبیر،شهید بهشتی،شیراز و واحد علوم و تحقیقات پذیرای دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد می باشند.
- <LI class=MsoNormal dir=rtl style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt">
زبان عمومی و تخصصی با ضریب 1<LI class=MsoNormal dir=rtl style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt">ریاضیات با ضریب 2<LI class=MsoNormal dir=rtl style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt">کنترل با ضریب 3<LI class=MsoNormal dir=rtl style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt">فیزیک هسته ای با ضریب 3<LI class=MsoNormal dir=rtl style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt">الکترونیک با ضریب 3 الکترو مغناطیس عمومی با ضریب 3
3-مقطع دکتری:
دانشگاه صنعتی شریف ،امیر کبیر و واحد علوم و تحقیقات در مقطع دکتری پرتوپزشکی دانشجو می پذیرند.
موقعیت شغلی:
کار فارق التحصیلان این رشته اغلب در بیمارستان ها،مراکز پزشکی هسته ای و سازمان انرژی اتمی ایران می باشد که با توجه به علاقه و میزان فعالیت فرد به خصوص در زمینه پژوهش،شانس به دست آوردن کار افزایش پیدا می کند.
حقوق:
باز هم بستگی به کاری دارد که انجام خواهید داد که به طور کلی باید گفت حقوق مناسبی در انتظار تحصیل کردگان اید رشته می باشد.به خصوص اگر در زمینه دستگاه های پرتو پزشکی فعالیت کنید.
زمینه های پژوهشی:
دستگاه های پزشکی هسته ای،رادیوداروها،دوزیمتری ها و شتابدهنده ها زمینه های رایج هستند که پژوهشگران ایرانی و خارجی بر رویی آنها کار می کنند.
به طور کلی می توان گفت بهترین خصوصیت این رشته زمینه ویژه پژوهشی در آن است.
کار بر روی راکتورهای هسته ای ،زمینه ای از تحقیقات می باشد که برای خانم ها توصیه نمی گردد.
از لحاظ کاری در سازمان انرژی اتمی ایران،هم اکنون فارق التحصیلان راکتور را به خوبی جذب می کنند.
رشته پرتوپزشکی از لحاظ پژوهشی جایگاه کار مناسبی دارد ولی علاقه به ساخت
و داشتن دید مهندسی لازمه موفقیت در این رشته را فراهم خواهد نمود.
از موادرادیواکتیو به عنوان ردیاب رادیواکتیو استفاده می شود. این مواد از طریق بلعیدن ویا تزریق وارد جریان خون می شود. یکی از روشهای ردیابی به این شکل است که موادردیاب در خون حرکت می کنند و امکان می دهند که ساختار رگهای خونی مشاهده شود. اینروش مشاهده به پزشکان این امکان را می دهد که لخته و دیگر ناهنجاریهای رگهای خونیرا به راحتی تشخیص دهند. علاوه بر این، برخی اعضاء بدن هستند که نوع خاصی از موادشیمیایی را در خود جمع می کنند . برای مثال غده تیروئید ، ید را در خود جمع می کندبنابراین با بلعیدن ید رادیواکتیو ( به صورت مایع یا به صورت قرص ) می توانتومورهای تیروئید را تشخیص داد و درمان کرد. به همین ترتیب تومورهای سرطانی نیز،فسفات را در خود جمع می کنند. بنابراین با تزریق ایزوتوپ رادیواکتیو فسفر – 32 درجریان خون می توان تومورهای سرطانی را، به دلیل افزایش رادیو رادیواکتیوشان،شناسایی کرد.
در تصویر برداری، آزمایش یا درمان به وسیله پزشکی هسته ای، موادرادیواکتیوی که بلعیده یا تزریق می شوند به بدن آسیب نمی رسانند. رادیو ایزوتوپهایی که در پزشکی هسته ای استفاده می شوند به سرعت در عرض چند دقیقه تا حداکثر يکساعت واپاشیده می شوند. سطح تابش های رادیواکتیو آنها هم نسبت به اشعه X یا CT اسکنبسیار پایین تر است.
برخلاف درمان از طریق پزشکی هسته ای، رادیوتراپی ( کهکاملاً با آن متفاوت است ) از این مزیت بهره می گیرد که برخی سلولها با شدت بسیاربیشتری تحت تأثیر تابش های یونیزه یعنی تابش های آلفا، بتا و گاما و X قرار میگیرند. سلولها با سرعت های متفاوتی تقسیم می شوند و سلولهایی که با سرعت بیشتریتقسیم می شوند به دو دلیل، بیشتر تحت تأثیر تابش های یونیزه قرار می گیرند:
- سلولها دارای مکانیسمی هستند که به آنها این امکان را می دهد تا DNA آسیب دیده راترمیم کنند.
- وقتی که یک سلول در حال تقسیم متوجه شود که DNA آسیب دیده استخودش را از بین می برد.
سلولهایی که به سرعت تقسیم می شوند زمان کمتری برایمکانیسم ترمیم و شناسایی خطاهای DNA قبل از تقسیم شدن دارند، بنابراین احتمالبیشتری وجود دارد که پس از قرار گرفتن در معرض تابش های هسته ای از بینبروند.
از آنجایی که در اکثر انواع سرطان، سلولهای سرطانی به سرعت تقسیم می شونددر برخی موارد می توان به وسیله رادیوتراپی سرطان را درمان کرد. معمولاً موادرادیواکتیو اطراف یا کنار تومور قرار می گیرند. در تومورهایی که در عمق بدن یانواحی غیر جراحی قرار گرفته اند پرتو X با شدت بالایی روی تومور تابانیده میشود.
اما تنها مشکلی که این نوع از درمان دارد این است که دیگر سلولهای سالم کهبه سرعت تقسیم می شوند نیز، همراه سلولهای سرطانی تحت تأثیر پرتوها قرار می گیرند. به همین دلیل کسانی که تحت درمان سرطان هستند دچار حالت تهوع و ریزش موی شدید میشوند.
لینک منبع :
با تشکر از امیر حکیمی
کد:http://bionuclear.mihanblog.com/Post-264.ASPX
مهندسی مکانیک
هدف :
الف – گرايش مكانيك در طراحي جامدات
هدف تربيت آزمايشگاهي متخصصاني است كه بتوانند در مراكز توليد و كارخانهها اجزاء و مكانيزم ماشينآلات مختلف را طراحي كنند. دروس اين دوره شامل دروس نظري، آزمايشگاهي، كارگاه و پروژه و كارآموزي است. فارغالتحصيلان ميتوانند در كارخانجات مختلف نظير خودروسازي ، صنايع نفت، ذوب فلزات و صنايع غذايي و غيره مشغول شوند و براي اين دوره امكان ادامه تحصيل تا سطح كارشناسي ارشد و دكتري در داخل يا خارج از كشور وجود دارد. موفقيت داوطلبان به آگاهي آنها در دروس جبر و مثلثات، هندسه ، فيزيك و مكانيك همچنين آشنايي و تسلط آنان به زبان خارجي بستگي فراوان دارد. از جمله دروس اين دوره ميتوان دروس مقاومت مصالح، طراحي و ديناميك را نام برد. در اين رشته زمينه اشتغال و بازاركار خوب وجود دارد و مطالب ارائه شده در طول تحصيل براي دانشجويان محسوس و قابل لمس است.
ب – گرايش مكانيك در حرارت و سيالات
اين رشته در به كاربردن علوم و تكنولوژي مربوط جهت طرح و محاسبه اجزاء سيستمهايي كه اساس كار آنها مبتني بر تبديل انرژي ، انتقال حرارت و جرم است به متخصصان كارآيي لازم را ميدهد و آنها را جهت فعاليت در صنايع مختلف مكانيك در رشته حرارت و سيالات (نظير مولدهاي حرارتي، انتقال سيال نيروگاههاي آبي، موتورهاي احتراقي و ... ) آماده ميسازد. فارغالتحصيلان اين دوره قادر به طراحي و محاسبه اجزا و سيستمها در بخشهاي عمدهاي از صنايع نظير صنايع خودروسازي ، نيروگاههاي حرارتي و آبي، صنايع غذايي، نفت، ذوب فلزات و غيره هستند.
فارغالتحصيلان اين دوره ميتوانند تا مقطع كارشناسي ارشد و دكتري در داخل يا خارج از كشور ادامه تحصيل دهند. داوطلبان اين رشته بايد در دروس رياضي و فيزيك تسلط داشته و با يك زبان خارجي آشنا باشند. دروس اين رشته شامل مطالبي در زمينههاي حرارت و سيالات ، ميباشد.
نظر دانشجويان: با توجه به اينكه اصولا تحصيلات دانشگاهي به خصوص در زمينههاي مهندسي نياز صد در صد به علاقهمندي داوطلب دارد، بنابراين عدم داشتن علاقه و همچنين عدم تقويت دروس اساسي و پايهاي در بخش مكانيك مانند رياضي، فيزيك – مكانيك ، شيمي ، رسم فني (تجسم بالا داشتن) و هوش نسبتا خوب و عدم روحيه تجزيه و تحليل در مسائل باعث دلسردي و از دستدادن انگيزه تحصيل و ركورد شديد در تحصيلات خواهد شد.
ج - گرايش ساخت و توليد
هدف تربيت كارشناساني است كه با به كاربردن تكنولوژي مربوط به ابزارسازي، ريختهگري ، جوشكاري، فرم دادن فلزات ، طرح كارگاه يا كارخانههاي توليدي آماده كار در زمينه ساخت و توليد ماشينآلات صنايع (كشاورزي ، نظامي، ماشينسازي، ابزارسازي ، خودروسازي و ... ) باشند. فارغالتحصيلان اين دوره قادر خواهند بود در صنايعي مانند ماشينسازي، ابزارسازي، خودروسازي ، صنايع كشاورزي، صنايع هوايي و تسليحاتي به ساخت و توليدي ماشينآلات، طراحي كارگاه و يا كارخانه توليدي بپردازند و نظارت و بهرهبرداري و اجراي صحيح طرحها را عهدهدار شوند. داوطلبان اين رشته بايد در دروس رياضي، فيزيك و مكانيك از آگاهي كافي برخوردار باشند. دروس اين دروه شامل مطالبي در مورد نحوه توليد، طراحي قالبهاي پرس، طراحي قيد و بندها، كار و برنامهريزي با ماشينهاي اتوماتيك، اصول كلي و نحوه كار با ماشينهاي دستي و تعمير و نصب تمام سرويسهاي صنعتي مي باشد و درصد نسبتا بالايي از آنها به صورت عملي ارائه ميگردد. داوطلب بايد سالم باشد تا بتواند كارهاي كارگاهي را به خوبي انجام دهد و استعداد كارهاي فني را داشته باشد. با توجه به خودكفايي صنايع كشور اين رشته داراي بازار كار خوبي است.
در حقيقت رشته مكانيك بخشي از علم فيزيك است كه با استفاده از مفاهيم پايه علم فيزيك و به تبع آن رياضي به بررسي حركت اجسام و نيروهاي وارد بر آنها ميپردازد و ميكوشد تا با توجه به نتايج بررسيهاي خود ، طرحي نو در زمينه فنشناسي و صنعت ارائه دهد و در راه پيشرفت انسان گامي به جلو بردارد.
به عبارت ديگر رشته مكانيك، رشته پياده كننده علم فيزيك است چون براي مثال بررسي حركت خودرو و عوامل موثر بر روي آن برعهده فيزيك است. اما اين كه چگونه حركت آن تنظيم گردد بر عهده مكانيك ميباشد.
دكتر آريا الستي استاد مهندسي مكانيك دانشگاه صنعتي شريف در معرفي اين علم ميگويد:
«علم مكانيك به تحليل حركت و عوامل ايجاد كننده حركت مانند نيروها و گشتاورها و شكل حركت ميپردازد. اما مهندسي مكانيك تا حدودي با علم مكانيك تفاوت دارد چرا كه يك مهندس مكانيك علاوه بر علم مكانيك بايد بسياري از علوم ديگر را ياد گرفته و بعضي از هنرها را نيز كسب كند. شايد بتوان گفت كه رشته مهندسي مكانيك ، رشته تحليل و طراحي سيستمهاي ديناميكي و استاتيكي است.»
دكتر محمد دورعلي يكي ديگر از اساتيد مهندسي مكانيك دانشگاه صنعتي شريف نيز در معرفي اين رشته ميگويد:
«رشته مهندسي مكانيك را شايد بتوان از نقطهنظر تنوع موضوعات تحت پوشش، جامعترين رشته مهندسي به شمار آورد. چون رشته مهندسي مكانيك در برگيرنده تمامي علوم و فنوني است كه با توليد ، تبديل و استفاده از انرژي، ايجاد و تبديل حركت و انجام كار، توليد و ساخت قطعات و ماشينآلات و به كارگيري مواد مختلف در ساخت آنها و همچنين طراحي و كنترل سيستمهاي مكانيكي، حرارتي و سيالاتي مرتبط ميباشد.
به عبارت ديگر محاسبات فني، مدلسازي و شبيهسازي ، طراحي و تهيه نقشهها ، تدوين روش ساخت ، توليد و آزمايش تمامي ماشينآلات و تاسيسات موجود در دنيا ، با تكيه بر تواناييهاي مهندسان مكانيك انجام ميگيرد.»
گرايشهاي مقطع ليسانس:
رشته مهندسي مكانيك داراي سه گرايش «طراحي جامدات ، حرارت و سيالات، ساخت و توليد» در مقطع ليسانس ميباشد كه البته دانشگاه صنعتي شريف داراي گرايشهاي ديگري نيز هست.
مهندسي مكانيك ( در سطح كارشناسي)
در شروع آموزش مهندسي در ايران ، مهندسي مكانيك با برق يكي بود و «الكترومكانيك» ناميده ميشد. اما اين دو رشته حدود 45 سال پيش از هم جدا شدند و به مرور رشتههاي ديگري مانند مهندسي شيمي و مواد نيز از مهندسي مكانيك جدا شد و مهندسي مكانيك به عنوان رشته مهندسي مكانيك عمومي ارائه گرديد. ولي با پيشرفت صنعت و نياز صنايع به تخصصهاي مختلف در اين زمينه، از مهندسي مكانيك عمومي دو گرايش «طراحي جامدات» و «حرارت و سيالات» و بعد از آن «ساخت و توليد» بيرون آمد و بالاخره بايد به مهندسي دريا اشاره كرد كه هنوز در دانشگاه صنعتي شريف به عنوان يكي از گرايشهاي مهندسي مكانيك ارايه ميشود. ما در اينجا به معرفي اجمالي هر يك از گرايشهاي فوق ميپردازيم.
گرايش حرارت و سيالات
همانطور كه از نام اين گرايش پيداست مهندسي مكانيك گرايش حرارت و سيالات به مبحث حرارت و مسايل مربوط به سيالات مي پردازد. به عبارت ديگر در اين رشته عوامل موثر بر خواص مختلف حركت سيال بخصوص سيال داغ مطالعه شده و اثر عبور سيال بر محيط محل عبور مانند نيروهايي كه در اثر عبور خود در محل ايجاد ميكند و يا طولهاي ناشي از اثر افزايش و يا كاهش دما در اعضاي مختلف يك دستگاه، بررسي ميشود. همچنين از دروس اصلي اين رشته ميتوان به مكانيك سيالات اشاره كرد كه نيروهاي وارد بر جسم متحرك در سيال را بررسي ميكند.
دكتر الستي در معرفي اين گرايش ميگويد:
«گرايش حرارت و سيالات به فيزيك حرارت و مكانيك سيالات ميپردازد و وظيفهاش تحليل و طراحي سيستمها از ديدگاه حرارتي و سيالاتي است . براي مثال در طراحي يك موتور احتراق داخلي، مسائل مربوط به تبديل حرارت به انرژي ، انتقال حرارت، حفظ موتور در حرارت مناسب و سرد نگهداشتن موتور توسط يك مهندس مكانيك حرارت و سيالات بررسي ميشود.
همچنين مسايل مربوط به تاسيسات ساختمان و رآكتورها، انتقال آب ، نفت و گاز ، طراحي نيروگاههاي مختلف ، طراحي توربو ماشينها (ماشينهاي دوار) مثل توربينهاي بخار، توربينهاي گاز و فنكويلها به گرايش سيالات مربوط ميشود.»
شهرداد صادق مهندس مكانيك گرايش حرارت و سيالات نيز در معرفي اين رشته ميگويد:
«دانشجويان اين گرايش در زمينه تهويه مطبوع ، دستگاههاي آب و فاضلاب و گرم كننده ساختمانها و به طور كلي مباحث «تاسيساتي» مطالعه ميكنند. در ضمن در اين رشته مباحث مربوط به طراحي نيروگاهها ، موتورهاي احتراق داخلي و طراحي انواع موتورهاي درونسوز اتومبيلها مطالعه مي گردد.»
گرايش طراحي جامدات
گرايش طراحي جامدات به بررسي انواع نيروها، حركتها و تاثير آنها بر اجزاء مختلف ماشين ميپردازد. در واقع مهندس طراحي جامدات با توجه به نيازهاي جامعه ، دستگاهها و ماشينهاي مختلف را طراحي ميكند.
محمد رضوي مهندس مكانيك گرايش طراحي جامدات در معرفي اين گرايش ميگويد:
«هر ماشين از دو قسمت متحرك و ثابت تشكيل شده است. حال بررسي اين مطلب كه حركت مورد نياز ماشين از چه راهي تامين شده و چگونه از منبع توليد به جايگاه مورد استفاده انتقال پيدا كند و بالاخره چگونه از اين حركت استفاده گردد تا بيشترين بازدهي را داشته باشد، در حيطه وظايف مهندسي طراحي جامدات است. همچنين ابداع و پيشبيني دستگاه تنظيم ماشينآلات نيز از مسايل مطرح در اين گرايش ميباشد.
در واقع مهندس طراح جامدات بايد تمامي نيروها و گشتاورهايي را كه به هر عضو ماشين وارد ميشود بررسي كرده و بهترين حالت قطعه مورد نظر را براي تمامي آن نيروها و گشتاورها و همچنين در براي داشتن بهترين كارايي به دست آورده و كارايي مناسب آن قطعه را در زمان طولاني تضمين كند.»
دكتر الستي در معرفي اين گرايش ميگويد:
« طراحي سيستم ، طراحي ماشينهاي تراش، فرز، چاپ و قسمتهاي تعليق ، سيستمهاي انتقال قدرت و ديناميك يك خودرو، توسط مهندسان اين گرايش طراحي ميشود. همچنين يك هواپيما قسمتهاي مربوط به فرود، پرواز، كنترل پرواز به نحوي مربوط به طراحي جامدات ميگردد.»
دكتر قرشي استاد دانشگاه صنعتي شريف نيز در معرفي اين گرايش ميگويد:
«گرايش طراحي جامدات به طراحي ماشينآلات و اجزاي آنها، ارتعاشات ماشينآلات، ديناميك آنها و كنترل سيستمها ميپردازد.»
گفتني است كه دو گرايش طراحي جامدات و حرارت و سيالات بسيار نزديك به هم هستند و تنها در 20 واحد درسي با يكديگر تفاوت دارند. بنابراين فارغالتحصيلان آنها نيز تواناييهاي مشترك زيادي دارند.
گرايش ساخت و توليد
يك قطعه بايد به چه روشي ساخته شود تا داراي توليدي سريع و ارزان و همچنين كيفيت مناسب و وقت و كارايي مطلوب باشد؟
پاسخ به اين سوال مهم بر عهده مهندسان گرايش ساخت و توليد است. چرا كه به گفته دكتر الستي يك مهندس ساخت و توليد به مسائل مربوط به ساخت بهينه و توليد با كيفيت بالا ميپردازد. در واقع اين گرايش بيشتر به مشكلات و معضلات ساخت و توليد ميپردازد و در نتيجه نسبت به دو گرايش حرارت و سيالات و طراحي جامدات علميتر است و دو گرايش فوق جنبه عمليتر دارند.
دكتر قرشي نيز با تاكيد بر كابردي بودن اين گرايش ميگويد:
«گرايش ساخت و توليد به زمينههاي كاربردي مهندسي مكانيك ميپردازد و مهندس اين گرايش در زمينه شكل دادن فلزات ، طراحي قالبها و ساخت قطعههاي گوناگون فعاليت ميكند.»
گرايش مهندسي دريا
يكي از گرايشهاي مهندسي مكانيك كه تنها در دانشگاه صنعتي شريف ارائه ميگردد، مهندسي دريا (كشتيسازي) است چرا كه در دانشگاههاي ديگر از جمله دانشگاه صنعتي اميركبير، دانشگاه خليج فارس و دانشگاه سيستان و بلوچستان، مهندسي دريا به عنوان يك رشته مستقل با سه گرايش مهندسي كشتيسازي ، مهندسي كشتي و دريانوردي ارائه ميشود.
اما چرا دانشگاه صنعتي شريف، مهندسي دريا را به عنوان يكي از گرايشهاي مهندسي مكانيك ارائه ميدهد؟
دكتر الستي در پاسخ به اين سوال ميگويد:
«مهندس دريا گرايش كشتيسازي مسائلي از قبيل طراحي بدنه، استحكام بدنه، سيستمهاي پيشرانه (موتور گيربكس) ، پايداري كشتي در مقابل امواج كناري جانبي كشتي و طراحي مربوط به ناوبري (مسيريابي كشتي) را مطالعه ميكند كه همه اين مسائل در گرايشهاي ديگر مكانيك نيز مطرح ميشود و فقط مهندسي كشتيسازي اين مسائل را به صورت تخصصي در ارتباط با كشتي و سازههاي دريايي مثل اسكلهها و سكوهاي نفتي متحرك مطالعه ميكند. به عبارت ديگر يك مهندس دريا ، مهندس مكانيكي است كه در كاربردهاي دريايي مشغول به كار ميباشد.»
گفتني است كه در دانشگاه صنعتي شريف، رشته مهندسي هوا و فضا نيز در دانشكده مكانيك ارائه ميگردد و اساتيد اين دانشكده ، مهندسي هوا و فضا را يكي از گرايشهاي مكانيك به شمار ميآورند.
آينده شغلي ، بازاركار، درآمد:
در حال حاضر دانشجوي توانمند مهندسي مكانيك پس از فارغالتحصيلي مشكل كاريابي ندارد چرا كه به گفته دكتر دورعلي توسعه سختافزاري و رشد مسايل مهندسي ، گرايش به سمت توليد داخل و ايجاد تكنولوژي توليد تجهيزات و وسايل در داخل كشور و روي آوردن به خدمات مهندسي در داخل كشور به علت محدوديتهاي ارزي و كاهش درآمدهاي نفتي، باعث رشد چشمگير بازاركار مهندسان مكانيك در ايران شده است.
دكتر دورعلي در ادامه ميگويد:
«يك مهندس مكانيك در حال حاضر در زمينههاي مختلفي فعاليت ميكند كه از جمله آنها ميتوان به موارد زير اشاره كرد:
طراحي و ساخت تمامي ماشينآلات و قطعات آنها، اعم از ماشينآلات توليدي تمامي صنايع، لوازم خانگي و تجهيزات پزشكي.
- طراحي و ساخت تجهيزات مكانيكي نيروگاههاي فسيلي، اتمي ، خورشيدي ، بادي و آبي.
- طراحي و ساخت تجهيزات و سيستمهاي انتقال و تصفيه آب، سيستمهاي مكانيكي و كنترلي پالايشگاهها و كارخانجات شيميايي.
- طراحي و ساخت تاسيسات حرارتي و برودتي ساختمانها و اماكن، بالابرها و آسانسورها و سيستمهاي حمل و نقل.
- ساخت ماشينآلات تغليظ و بازيافت مواد مثل كارخانجات قند، كاغذسازي ، سيمان ، نساجي ، نمك و كنسانتره .
- طراحي و ساخت وسايل و تجهيزات حمل و نقل زميني، دريايي و هوايي.
- ساخت تجهيزات دفاعي مانند تانك، راكت، اژدر و پلهاي متحرك
- ساخت روباتها ، بازوهاي مكانيكي و سيستمهاي توليد.
در ضمن يك مهندس مكانيك ميتواند به عنوان كارشناس و مشاور فني در بانكها ، شركتهاي سرمايهگذاري و بيمه و شركتهاي بازرسي و نظارت امور بينالمللي فعاليت بكند.»
دكتر الستي نيز در اين زمينه ميگويد:
«در همه جاي دنيا يك فارغالتحصيل مهندسي مكانيك مثل يك موم خام است كه دانش كافي دارد و در هر زمينهاي كه كار كند ميتواند در آن زمينه متخصص بشود.
براي مثال ميتواند در تحليل و طراحي خودرو، در طراحي و ساخت ماشينهاي ابزار و حتي در تدوين و توليد برنامههاي كامپيوتري فعاليت بكند. يعني رشته مكانيك زمينه كار و زمينه انتخاب بسيار گستردهاي را در مقابل فارغالتحصيلان اين رشته قرار ميدهد.»
دكتر قرشي نيز در مورد فرصتهاي شغلي، گرايش مهندسي دريا ميگويد:
«بدون شك چون مهندسي دريا نسبت به گرايشهاي ديگر رشته مكانيك تخصصيتر است، فرصتهاي شغلي آن نيز محدودتر ميباشد اما با اين وجود فارغالتحصيلان اين گرايش ميتوانند در كارخانههاي كشتيسازي كشور مثل كارخانه كشتيسازي «صدرا» در بوشهر ، كارخانه «نكا» در شمال و «اروندان» در خليج فارس مشغول به كار گردند و يا در سازمان بنادر و كشتيراني وظيفه ساخت سكوهاي شناور را بر عهده بگيرند.»
تواناييهاي مورد نياز و قابل توصيه :
«مكانيك بهشت رياضيات است.» اين جمله زيبا از «لئونارد اولر» رياضيدان بزرگ سوئيسي، بيانگر ارتباط تنگاتنگ رياضيات با مكانيك است. در واقع مهندسي مكانيك بخصوص در گرايش حرارت و سيالات از مباحث و مسايل رياضي بسيار استفاده ميكند. از سوي ديگر همانطور كه پيش از اين گفتيم مكانيك بخشي از علم فيزيك است و حتي دانشآموزان دوره متوسطه نيز با علم مكانيك در كتاب فيزيك خود آشنا ميشوند و اين علم بخصوص در گرايش طراحي جامدات اهميت بسياري دارد. به همين دليل دانشجوي مهندسي مكانيك بايد در دو درس رياضي و فيزيك قوي بوده و همچنين از هوش، استعداد و قدرت تجسم خوبي برخوردار باشد.
دكتر الستي در مورد تواناييهاي لازم براي دانشجوي اين رشته ميگويد:
«فعاليت در رشته مهندسي مكانيك بسيار متنوع است و در نتيجه هم دانشجوي علاقهمند به كارهاي تئوريك ميتواند جذب اين رشته شده و در بخشهاي نظري و تئوري فعاليت كند و هم دانشجوي خلاق و علاقهمند به طراحي و ساخت وسايل و دستگاههاي مختلف ميتواند اين رشته را انتخاب نمايد. اما بدون شك يك مهندس مكانيك موفق كسي است كه به ياري دو بال علم و عمل پيشرفت كند. به همين خاطر من در دانشگاه ، دانشجويان را تشويق ميكنم كه پروژههاي تحقيقاتيشان تلفيقي از كار تئوريك و عملي باشد.»
دانشجوي اين رشته بايد از نظر جسمي آمادگي كار در محيطهاي پرجمعيت و كارخانجات دور از شهر را داشته باشد.
وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر:
امكان ادامه تحصيل در مقاطع كارشناسي ارشد و دكتراي تخصصي ميسر ميباشد. در دوره كارشناسي ارشد 32 واحد و در دوره دكترا 48 واحد درسي ارايه ميگردد.
رشتههاي مشابه و نزديك به اين رشته :
رشته مهندسي مكانيك به عنوان جامعترين رشته مهندسي داراي دروس مشترك با اغلب رشتههاي مهندسي ديگر نظير مهندسي دريا ، مهندسي شيمي، مهندسي هوا فضا و ... ميباشد.
مصاحبه با دانشجوي مشغول به تحصيل :
مهندسي مكانيك جامعترين رشته مهندسي است كه در آن با اصول اساسي طراحي تمامي سيستمهاي محيط پيرامون آشنا ميشويم . دروس اين رشته غالبا كاربردي بوده و در ارتباطي تنگاتنگ با دروس رياضيات و فيزيك است. دانشجوي اين رشته بايد فردي خلاق و داراي قدرت تجسم كافي باشد تا بتواند در طراحي مكانيزمها موفق باشد.
وضعيت نياز كشور به اين رشته در حال حاضر :
دانش مكانيك دانش زندگي است . در هر مجتمع و كارگاه صنعتي نياز به فارغالتحصيلان اين رشته امري ضروري و مشهود است و با توجه به حركتهاي صنعتي اين چندساله اخير كشور مهندسين مكانيك بيش از پيش در گرداندن چرخ صنعت دخيل شدهاند و راه همواره براي رشد و ترقي آنها گشاده است.
نكات تكميلي :
رشته مهندسي مكانيك داراي واحدهايي ملموس و كاربردي است ولي داشتن شناخت كافي نسبت به اين رشته قبل از انتخاب آن ضروري است. اغلب واحدهاي اين رشته داراي رياضيات ديفرانسيلي پيچيده و تجسم فيزيكي هستند كه منجر به سختشدن اين واحدها ميشوند. ضمنا واحدهاي كارگاهي و فعاليت در واحدهاي توليدي نيز از ويژگيهاي اين رشته ميباشد كه داوطلبان آن را با محيطهاي صنعتي آشنا كرده و پيوند ميزند.
منبع :
کد:http://www.mohassel.com/mechanical.htm
شیمی
هدف :
شيمي علم اتمها، پيوندها و مولكولهاست. دانشي كه ميتواند خواص ماده، چگونگي تغييرات و شيوه توليد آنها را از هسته اتم گرفته تا كهكشانها بررسي كند و رشته شيمي، رشتهاي است كه به پرورش متخصصاني ميپردازد كه با مطالعه و تحقيق و آزمايش به ابداع و نوآوري پرداخته و يا فرآوردههاي شيميايي را كنترل ميكنند.
دكتر محمدحسين رفيعي استاد شيمي دانشگاه تهران در معرفي اين رشته ميگويد:
«رشته شيمي داراي دو بخش علم شيمي و صنايع شيمي است كه علم شيمي به عنوان يكي از علوم پايه زيربناي علوم مختلفي همچون بيولوژي ، بيوتكنولوژي ، پزشكي ، دندانپزشكي ، داروسازي و رشتههاي متعدد مهندسي است. اما صنايع شيميايي عبارت است از صنايعي كه در آنها واكنش شيميايي انجام ميگيرد يعني اقسام مواد اوليه تبديل به محصولات جديد ميگردد كه خواص اين محصولات تا حدودي با مواد اوليه متفاوت است.»
وي در ادامه ميگويد:
«با توجه به تعريف فوق صنايع شيمي طيف گستردهاي از صنايع را در بر ميگيرد كه از آن جمله ميتوان به صنايع غذايي، داروسازي، پتروشيمي ، الياف مصنوعي ، بهداشتي و آرايشي و صنايع توليد لوازم خانگي اشاره كرد.»
يكي ديگر از اساتيد دانشگاه در معرفي اين رشته ميگويد:
«بررسي و مطالعه اجمالي تركيب، ساختار و ويژگيهاي ماده و همچنين كنترل آزمايشگاهي فرآيندهاي شيميايي، مطالب و فعاليتهايي است كه در رشته شيمي در سطح كارشناسي ارائه ميگردد. در سطح كارشناسي ارشد و دكترا نيز دانشجويان در گرايشهاي تخصصي اين رشته كه عبارتند از : شيمي آلي ، شيمي تجزيه ، شيمي معدني ، شيمي فيزيك و شيمي كاربردي به صورت عميقتري با بخشي از علم شيمي آشنا ميگردند تا در آينده بتوانند مرزهاي دانش شيمي را گسترش دهند.»
تواناييهاي فارغالتحصيلان
فارغالتحصيلان اين دوره ميتوانند مسؤوليت زمينههاي مختلف از جمله موارد زير را عهدهدار باشند:
1- طرح، نظارت و اجراي طرحهاي تحقيقاتي كوچك و بزرگ شيميايي در سطوح مختلف كاربردي و علمي محض، در دانشگاهها، كارخانجات و مراكز تحقيقاتي ، به منظور ارتقاي كمي و كيفي محصولات مورد نياز جامعه .
2- مسووليت و ارائه خدمات در آزمايشگاههاي كنترل كيفي، پيگيري و ارائه معيارهاي استاندارد به منظور افزايش كميت و كيفيت محصولات توليدي و همچنين مواد مصرفي كارخانهها و صنايع .
3- ارائه خدمات آموزشي در سطح دانشگاهها ، دبيرستانها و موسسات آموزشي.
4- ارائه طرحهاي پژوهشي به منظور استفاده از منابع اوليه ارزنده موجود در جامعه در جهت افزايش بهرهوري از آنها و جلوگيري از صادرات بيرويه مواد اوليه ارزشمند و تبديل آنها به محصولات واسطهاي كه ارزش اقتصادي بالاتري دارند.
5- ارائه خدمات در كارخانجات پتروشيمي ، پلاستيك ، لاستيك ، رنگ و رزين ، الياف ، صنايع غذايي ، صنايع دارويي، بهداشتي و شويندهها .
6- آمادگي براي ادامه تحصيلات در مقاطع بالاتر براي تامين كادر علمي دانشگاهها و ساير مراكز علمي.
7- كمك به توسعه صنايع دستي كه در سطح گستردهاي در جامعه پراكنده هستند؛ از جمله ساخت رنگهاي بهتر و متنوعتر، بخصوص استفاده از رنگهاي طبيعي موجود در صنعت فرش.
8- استفاده از گياهان دارويي فراواني كه در مملكت موجودند، به منظور استخراج و شناسايي موارد كاربرد اين گياهان به كمك متخصصان داروساز.
هدف از اين دوره تربيت كارشناساني است كه در زمينههاي آموزش در دبيرستان، تربيت كمك پژوهشگر، آماده كردن دانشجويان براي ورودبه دورههاي كارشناسي ارشد و دكتري به منظور تامين كادر آموزشي، پژوهشي مورد نياز دانشگاهها و موسسات تحقيقاتي ، كارشناسان مورد نياز صنايع شيميايي و بينيازي از كارشناسان خارجي بتوانند از عهده برآيند. دوره داراي دو گرايش: شيمي محض ، شيمي كاربردي است. داوطلب بايد در دروس شيمي، فيزيك و رياضي دبيرستان قوي بوده ، علاقه ، انگيزه و روحيه كاوشگري لازم را دارا باشد. دروس به صورت عمومي ، پايه ، الزامي (مشترك بين دو گرايش ) و اختصاصي ارائه ميشود. بعضي دروس الزامي عبارت است از : شيمي آلي ، شيمي تجزيه، شيمي فيزيك، شيمي معدني، معادلات ديفرانسيل. علاوه بر اين دروس 32 واحد درسي در هر گرايش وجود دارد. در شاخه شيمي محض و شيمي كاربردي 20 واحد از اين 32 واحد انتخابي است.
بعضي تواناييهاي فارغالتحصيلان به شرح زير است:
عهدهدار شدن مسووليت هدايت آزمايشگاهها و كمك به امر تدريس شيمي در دانشگاهها ، همكاري در زمينههاي پژوهشي در موسسات ذيربط و دانشگاهها، سرپرستي آزمايشگاههاي كنترل كيفيت مواد اوليه و محصولات در صنايع شيميايي و رفع مشكلات شيميايي صنايع موجود ، ارائه روشهاي بهتر جهت بالا بردن سطح توليد از نظر كيفي و كمي.
با توجه به نياز دانشگاهها به مدرس شيمي، نياز صنايع مختلف شيميايي به پژوهشگر و كمبود متخصص ايراني براي اداره كنترل كيفيت آزمايشگاههاي شيمي صنايع موجود، اهميت اين رشته مشخص ميشود.
امكان ادامه تحصيل در اين رشته تا حد دكتري در داخل و خارج از كشور وجود دارد. برخي از مراكز جذب كارشناسهاي شيمي به شرح زير است:
وزارتخانههاي آموزش و پرورش ، صنايع سنگين ، صنايع و معادن ، فرهنگ و آموزش عالي ، كشاورزي ، نفت و نيز آموزشگاههاي شيمي، صنايع شيميايي و نظاير آنها .
نظر دانشجويان : رشته شيمي از لحاظ محتوا بسيار گسترده و با اكثر صنايع به نحوي مرتبط است، به همين دلايل زمينههاي پژوهش و استخدام بسيار وسيع است.
گرايشهاي مقطع ليسانس:
رشته شيمي در مقطع كارشناسي داراي دو گرايش «محض و كاربردي» ميباشد.
محض و كاربردي عنوان گرايشهاي بعضي از رشتههاي دانشگاهي مثل شيمي و رياضي است اما اين دو گرايش چه تفاوتي با يكديگر دارند؟
دكتر جمشيد مفيدي استاد شيمي دانشگاه تهران در معرفي اين دو گرايش ميگويد:
«در گرايش محض مبناي كار علم شيمي است و دانشجو درباره چهار گرايش اصلي علم شيمي كه عبارتنداز : شيمي آلي ، معدني ، تجزينه و شيمي فيزيك دروسي را مطالعه ميكند. اما در شيمي كاربردي، دروس پايه شيمي كمتر مطالعه ميشود و دانشجو يكسري از دروس مربوط به مهندسي شيمي مثل اصول صنايع شيميايي و تصفيه آب و فاضلاب را ميگذراند.»
دكتر مفيدي در مورد موقعيت شغلي فارغالتحصيلان اين دو گرايش ميگويد:
« فارغالتحصيل شيمي محض در شروع يك فعاليت صنعتي نقش دارد چرا كه او راهكارهاي تئوريك ساخت يك ماده را ارائه ميدهد و سپس يك فارغالتحصيل شيمي كاربردي و يا مهندس شيمي طراحي نيمه صنعتي ماده مورد نظر را ارائه ميدهد.»
دكتر پرويز رنجبر رشيدي استاد شيمي دانشگاه تهران نيز در معرفي اين دو گرايش ميگويد:
«تفاوت اين دو گرايش در نحوه نگرش آنها به علم شيمي است چون شيمي كاربردي نگرشي كاربردي به علم شيمي دارد و ميخواهد از آموختههاي شيمي در صنعت استفاده كند و به همين دليل فارغالتصيلان اين گرايش با مفاهيمي كه در صنايع شيمي مطرح است آشنايي بيشتري داشته و بهتر جذب بازار كار ميشوند اما هدف شيمي محض پرورش دانشجوياني است كه كارهاي تحقيقاتي انجام بدهند و با تحصيل در دوره فوقليسانس و دكترا به حل مسائل و ناشناختههاي علمي شيمي بپردازند. از همينرو درسهاي نظري گرايش شيمي محض بيشتر از دروس كاربردي آن است.»
اميد خاكشور دانشجوي كارشناسي ارشد شيمي دانشگاه صنعتي شريف نيز ضمن معرفي اين دو گرايش ميگويد:
«هرچند كه شيمي محض بيشتر به تئوريهاي عميقتر شيمي ميپردازد و شيمي كاربردي با ارائه يكسري واحدهاي كاربردي، ارتباط نزديكتري با صنعت دارد ، اما اين دو گرايش در سطح ليسانس فرق زيادي با يكديگر ندارند و اگر كسي مايل باشد از هر دو گرايش اطلاع داشته باشد، ميتواند در دروس اختياري ، بعضي از واحدهاي اختصاصي گرايش ديگر را انتخاب كند. البته واقعيت اين است كه فارغالتحصيلان شيمي كاربردي راحتتر جذب بازار كار ميشوند كه آن هم بيشتر به خاطر عنوان اين گرايش است تا معلومات فارغالتحصيلان آن!»
آينده شغلي ، بازار كار ، درآمد:
دكتر رفيعي در انتها ميگويد:
«البته بايد گفت اين طور نيست كه هيچ فرصت شغلي براي فارغالتحصيلان اين رشته مهيا نباشد چون تعدادي از فارغالتحصيلان شيمي جذب صنايع شيميايي مختلف مثل صنايع رنگسازي، چرمسازي، پتروشيمي ، موادغذايي، لوازم بهداشتي و آرايشي ميشوند و در بخش آزمايشگاههاي كنترل كيفيت محصولات شيميايي و يا واحد توليد آنها كار ميكنند.»
دكتر جمشيد مفيدي نيز در مورد فرصتهاي شغلي فارغالتحصيلان اين رشته ميگويد:
«من فكر ميكنم كه شيمي جزو معدود رشتههايي است كه فارغالتحصيل آن ميتواند هميشه مشغول به كار باشد. چون هر كارخانهاي كه داير شود، در بخش كنترل كيفيت كالاهاي ساخته شده نياز به يك شيميست دارد و يا در تمام صنايع احتياج به فارغالتحصيلان شيمي داريم تا مواد اوليه را با توجه به استانداردهاي جهاني بررسي كرده و رد يا قبول بكنند.
علاوه بر موارد فوق يك شيميست ميتواند در خانه خود با كمترين امكانات كارگاه كوچكي داير كرده و بعضي از مواد مورد نياز جامعه را توليد كند براي مثال من فردي را ميشناسم كه بعضي از مواد مورد نياز وزارت دفاع را در يك كارگاه كوچك تهيه ميكرد.»
دكتر پرويز رنجبر رشيدي نيز در همين زمينه ميگويد:
«فارغالتحصيلان اين رشته توانايي تغيير و تبديل بر روي مواد خام را دارند و به ياري همين توانايي، تعداد زيادي از فارغالتحصيلان اين رشته كارگاهها يا كارخانههاي شيميايي كوچك يا بزرگ داير كرده و در كار خود نيز موفق بودهاند.
در ضمن فارغالتحصيل شيمي ميتواند در كارگاهها و كارخانههاي تهيه مواد آلي، دارويي ،رنگها ، رزينها و تهيه و ترخيص مواد معدني كار بكند. »
ظرفيت پذيرش كل و گرايش مختلف :
طي سه سال تحصيلي 76 تا 78 بطور متوسط در هر سال 446 نفر دانشجو از گره آزمايشي علوم رياضي و فني و 2772 نفر از گروه علوم تجربي در رشته شيمي پذيرفته شدهاند.
تواناييهاي مورد نياز و قابل توصيه
شيمي يعني حفظ كردن صدها فرمول، عدد و رقم . اين تصور بسياري از دانشآموزان دبيرستاني است . تصوري كه به اعتقاد دكتر جمشيد مفيدي از دبيرستانها نشأت ميگيرد چرا كه حجم مطالب كتاب شيمي دبيرستاني زياد و فرصت تدريس محدود است و به ناچار دبيران و محصلان به جاي درك و استدلال مفاهيم، به سوي مسايل ذهني و حفظي كشيده ميشوند. در حالي كه شيمي تلفيقي از مهارتهاي ذهني و استدلالي است و اگر كسي بخواهد در اين رشته موفق گردد بايد در هر دو زمينه توانمند باشد و حتي ميتوان گفت كه قدرت استدلال بيش از قدرت حافظه در اين رشته اهميت دارد چون حافظه فقط ميتواند به كار سرعت بدهد اما حلال مشكلات نيست.
وي همچنين معتقد است كه دانشجوي اين رشته لازم است در دروس رياضي، شيمي و فيزيك قوي باشد و رشته شيمي را دوست بدارد يعني از مطالعه درس شيمي لذت ببرد و خسته نشود.
«دانشجوي شيمي بايد به شيمي علاقهمند باشد نه اين كه رشته شيمي در فرم انتخاب رشته، انتخاب چهلم و پنجاهم او باشد. همچنين دانشجو بايد مثل مارگيرهاي قديمي كه مار را ميگرفتند و از آن استفاده بهينه ميكردند، شجاع بوده و وسواس نداشته باشد چون بعضي از مواد شيميايي مثل مار خطرناكند اما اگر كسي طرز استفاده از همين مواد را بلد باشد، موادي قابل كنترل و بسيار مفيد هستند.»
وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر :
رشته شيمي در ايران تا مقطع دكترا تدريس ميشود.
دوره كارشناسي ارشد شيمي دورهاي با گرايشهاي تخصصي در پنج گرايش (شيمي آلي ، شيمي تجزيه ، شيمي معدني ، شيمي فيزيك ، شيمي كاربردي ) است.
دوه دكتراي شيمي نيز پس از دوره كارشناسي ارشد در دو بخش «آموزشي و پژوهشي» ارائه ميگردد.
رشتههاي مشابه و نزديك به اين رشته :
اين رشته داراي واحدهاي مشابه با رشته مهندسي شيمي ميباشد.
وضعيت نياز كشور به اين رشته در حال حاضر:
شهرام سعادت دانشجوي اين رشته نيز با اشاره به اشتغالزايي اين رشته ميگويد:
«شيمي رشتهاي است كه هم براي فارغالتحصيلان شيمي و هم براي افراد مختلف جامعه فرصت شغلي ايجاد ميكند. براي مثال با ايجاد هر شغل در صنعت پتروشيمي حدود بيست شغل در صنايع پايين دستي و وابسته به وجود ميآيد.»
دكتر رفيعي در تاييد اين سخن ميگويد:
«تنها كافي است وضعيت واردات كشور خودمان را بررسي كنيم تا به واقعيت سخن لينوس پاولينگ پي ببريم. چون درحال حاضر كشور ما هر ساله حدود 5 ميليارد دلار صرف خريد 3500 كالاي شيميايي ميكند. يعني ما يك كيلو نفت را 10 سنت ميفروشيم آن وقت يك كيلو از مواد شيميايي را 40 هزار ، 50 هزار و حتي بعضي از داروهاي شيميايي را تا 100 هزار دلار خريداري ميكنيم .
اين در حالي است كه كشور ما به دليل داشتن هيدرو كربنها، منابع معدني و همچنين نيروي انساني متخصص ميتواند كالاهاي شيميايي بسياري را توليد كند. كاري كه چين انجام داد و توانست با كمترين امكانات ، بازار كالاهاي شيميايي دنيا را قبضه كند. »
وي در ادامه ميگويد:
«در ضمن بايد توجه داشت كه خريد كالاهاي شيميايي نه تنها به بودجه كشور فشار سنگيني وارد ميكند بلكه فرصتهاي شغلي صدها فارغالتحصيل رشته شيمي را نيز از بين ميبرد. افرادي كه بايد با استفاده از منابع اوليه كشور به توليد كالاهاي شيميايي بپردازند. »
نكات تكميلي :
رشته شيمي از جمله رشتههايي است كه داوطلبان دو گروه آزمايشي علوم رياضي و فني و علوم تجربي ميتوانند آن را انتخاب كنند. البته مواد امتحاني و ضرايب اين رشته در هر گروه آزمايشي متفاوت است و دانشگاهها نيز براي داوطلبان هر گروه ظرفيت پذيرش ويژهاي در نظر گرفتهاند.
منبع همان منبع قبل!!
سلام...فکر کنم مهندسی شیمی با این که من گذاشتم فرق داشته باشه اما هنوز نتیجه قطعی نگرفتم...خبرتون میکنم...راجع به پر تو پزشکی هم بانی خیر شدید چون دیروز اشتباهی جای شیمی گذاشتم!!
این فعلا اطلاعات کمی راجع به IT
معرفي معماري اطلاعات
در دهه گذشته فناوري اطلاعات (Information Technology ) با سرعت چشم گيري در حال تحول بوده است . بعبارت ديگر ، فناوري هاي جديد اطلاعاتي ، هنوز از گرد راه نرسيده ، كهنه مي شوند و سازمانها براي مجهز نگهداشتن خود به آخرين فناوري ها ، ناگزير بطور مستمر هزينه هاي هنگفتي متحمل مي شوند. از طرف ديگر فناوري اطلاعات از يك فناوري براي كاهش هزينه ها و اطلاع رساني سريع ، فراتر رفته و بعنوان يك ابزار توانمندساز (Enabler ) مطرح است . معماري اطلاعات وسيله ايست براي برنامه ريزي توسعه كاربرد فناوري اطلاعات در سازمانها و به عبارت ديگر چارچوبي است براي يكپارچه سازي منابع IT .
تعريف معماري :
هر جا كه نياز به طراحي موجوديت يا سيستمي باشد كه ابعاد يا پيچيدگي آن از يك واحد معين فراتر رفته، يا نيازمنديهاي خاصي را تحميل نمايد، نگرشي ويژه و همه جانبه را لازم خواهد داشت كه در اصطلاح به آن ( معماري) گفته مي شود. معماري تركيبي است از علم، هنر و تجربه كه در رشته هايي نظير ساختمان داراي قدمتي چند هزار ساله است. معماري يعني ارائه توصيفي فني از يك سيستم كه نشان دهندة ساختار اجزاء آن، ارتباط بين آنها و اصول و قواعد حاكم بر طراحي و تكامل آنها در گذر زمان باشد.
معماري اطلاعات :
اساس معماري اطلاعات اين است كه رويكرد معماري را (كه سالها در ساير رشته هاي مهندسي بكار رفته است) در برنامه ريزي و توسعه فناوري اطلاعات در يك سازمان يا دولت بكار گيرد .
برنامه ريزي معماري اطلاعات در يك سازمان يا دولت (محلي يا ملي)در سه مرحله عمده انجام مي شود :
1. تدوين معماري موجود (وضعيت موجود سازمان از نظر فناوري اطلاعات را بررسي مي كند)
2. تدوين معماري مطلوب (وضعيت مطلوب سازمان از نظر فناوري اطلاعات را تعيين مي كند)
3. تدوين برنامه گذار از وضع موجود به وضع مطلوب (با توجه به امكانات ، منابع و محدوديتها)
هر معماري اطلاعات از چهار جنبه يا بعد تشكيل شده است :
1. كارومكان : يعني نحوه سازماندهي فرايندهاي كاري سازمانها و توزيع مكاني آنها
2. مجموعه هاي اطلاعاتي : يعني داده هاي لازم براي انجام فرآيندهاي كاري
3. برنامه هاي كاربردي : كه براي دسترسي به مجموعه هاي اطلاعاتي و كار با آنها مورد استفاده قرار مي گيرد.
4. زير ساخت فني : شامل سخت افزار ، شبكه و ارتباطات لازم براي اجراي برنامه هاي كاربردي
هنگامي كه از تعريف معماري موجود يا معماري مطلوب سازمان سخن مي گوئيم ، منظور توصيفي است كه بايد هرچهار جنبه فوق را در سطحي از كليت ، روشن سازد.
تاريخچه معماري اطلاعات :
درسال 1996 قانوني در كنگره آمريكا به تصويب رسيد كه به قانون كلينگر-كوهن معروف شد . مطابق اين قانون ، همه وزارتخانه ها و سازمانهاي فدرال آمريكا ملزم شدند معماريIT خود را تنظيم نمايند. مسئوليت تدوين ، اصلاح و اجراي معماري IT يكپارچه در هر سازمان مطابق اين قانون بر عهده مدير ارشد اطلاعاتي (CIO) آن سازمان قرار گرفت . قانون كلينگر- كوهن ، معماري IT را چنين تعريف مي كرد :
« يك چارچوب يكپارچه براي ارتقاء يا نگهداري فناوري موجود و كسب فناوري اطلاعاتي جديد براي نيل به اهداف راهبردي سازمان و مديريت منابع آن ».
بدنبال تصويب قانون كلينگر كوهن ، كه مهمترين سند قانوني در مورد الزام تنظيم معماري اطلاعاتي در سازمان هاي دولتي آمريكاست ، سازمان مديريت و بودجه ريزي آمريكا (OMB) نيز رهنمودي كه در سال 1996 منتشر ساخت ، بر لزوم هماهنگي طرح ها و هزينه هاي انجام شده توسط مؤسسات فدرال آمريكا ، از جمله وزارتخانه ها ، سازمانها ، نيروهاي نظامي و دانشگاهايي كه از بودجه دولتي استفاده مي كنند ، پروژه هايي را براي تنظيم و تدوين معماري اطلاعاتي خود به انجام رسانده اند.
برخي اصول راهبردي معماري اطلاعات :
1. بهينه سازي بودجه سازماني از طريق برنامه ريزي و هماهنگي منابع مديريت اطلاعات بين برنامه ها ، بخش ها و ادارات مختلف
2. تسهيل تصميم گيري مناسب از طريق تأمين اطلاعات مقتضي
3. پاسخ گويي سريع به نيازهاي اطلاعاتي از طريق ساماندهي پايگاه ها و سيستم هاي اطلاعاتي با هدف تأمين حداكثر دسترس پذيري ، تغييرو گزارش گيري
4. حل مسائل سازماني با راه حل هاي سازماني از طريق به حداقل رساندن افزونگي و دوباره كاري هاي اطلاعاتي بين برنامه ، بخش ها و ادارات مختلف
5. بهينه سازي سرمايه گذاري سازماني در IT از طريق تدوين برنامه ها و معماري جامع IT
6. حركت در جهت همگرايي و يكپارچه سازي اطلاعاتي ادارات محلي ، سازمان هاي تابع و پيمانكاران با تشويق به تبديل سيستم هاي قديم و ايزوله
7. مديريت صحيح و كارامد پروژه هاي فناوري اطلاعات
8. پاسخگويي به شرايط در حال تغيير
آشنايي با رشته مهندسي برق ( این به نظرم خیلی کامل اومد،با اینکه خیلی هاش تکراریه اما میذارم-----> khatereh.net ) [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] هدف
يكي از بهترين تعريف هايي كه از مهندسي برق شده است، اين است كه محور اصلي فعاليت هاي مهندسي برق، تبديل يك سيگنال به سيگنال ديگر است. كه البته اين سيگنال ممكن است شكل موج ولتاژ يا شكل موج جريان و يا تركيب ديجيتالي يك بخش از اطلاعات باشد.
مهندسي برق داراي چهار گرايش است كه در زير بطور اجمالي به بررسي آنها مي پردازيم و در قسمت معرفي گرايشها به تفصيل در مورد هر كدام صحبت خواهم كرد
مهندسي برق- الكترونيك:الكترونيك علمي است كه به بررسي حركت الكترون در دوره گاز، خلاء و يا نيمه رسانا و اثرات و كاربردهاي آن مي پردازد. با توجه به اين تعريف، مهندس الكترونيك در زمينه ساخت قطعات الكترونيك و كاربرد آن در مدارها، فعاليت مي كند. به عبارت ديگر، زمينه فعاليت مهندسي الكترونيك را مي توان بهدو شاخه اصلي "ساخت قطعه و كاربرد مداري قطعه" و "طراحي مدار"تقسيم كرد.
مهندسي برق- مخابرات: مخابرات، گرايشي از مهندسي برق است كه در حوزه ارسال و دريافت اطلاعات فعاليت مي كند. مهندسي مخابرات با ارائه نظريه ها و مباني لازم جهت ايجاد ارتباط بين دو يا چند كاربر، انجام عملي فرايندها را به طور بهينه ممكن مي سازد. پس هدف از مهندسي مخابرات، پرورش متخصصان در چهار زمينه اصلي اين گرايش است شامل فرستنده، مرحله مياني، گيرنده و گسترش شبكه كه گستره هر كدام عبارتند از:
فرستنده: شامل آنتن، نحوه ارسال و ...
مرحله مياني: شامل خط انتقال و محاسبات مربوط و ...
گيرنده: شامل آنتن، نحوه دريافت، تشخيص و ...
گسترش شبكه: مشتمل بر تعميم خط ارتباطي ساده، ادوات سويچينگ ، ارتباط بين مجموعه كاربرها و ...
مهندسي برق- كنترل: كنترل، در پيشرفت علم نقش ارزنده اي را ايفا مي كند و علاوه بر نقش كليدي در فضاپيماها و هدايت موشكها و هواپيما، به صورت بخش اصلي و مهمي از فرايندهاي صنعتي و توليدي نيز درآمده است. به كمك اين علم مي توان به عملكرد بهينه سيستمهاي پويا، بهبود كيفيت و ارزانتر شدن فرآورده ها، گسترش ميزان توليد، ماشيني كردن بسياري از عمليات تكراري و خسته كننده دستي و نظاير آن دست يافت. هدف سيستم كنترل عبارت است از كنترل خروجيها به روش معين به كمك وروديها از طريق اجزاي سيستم كنترل كه مي تواند شامل اجزاي الكتريكي، مكانيك و شيميايي به تناسب نوع سيستم كنترل باشد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] ماهيت
انرژي اگر بنيادي ترين ركن اقتصاد نباشد، يكي از اركان اصلي آن به شمار مي آيد و در اين ميان برق به عنوان عالي ترين نوع انرژي جايگاه ويژه اي دارد. تا جايي كه در دنياي امروز ميزان توليد و مصرف اين انرژي در شاخه توليد، شاخص رشد اقتصادي جوامع و در شاخه خانگي و عمومي يكي از معيارهاي سنجش رفاه محسوب مي شود.
دانش آموختگان اين رشته مي توانند در زمينه هاي طراحي، ساخت، بهره برداري، نظارت، نگهداري، مديريت و هدايت عمليات سيستم ها عمل نمايند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] گرايش هاي مقطع ليسانس
رشته مهندسي برق در مقطع كارشناسي داراي 4 گرايشالكترونيك، مخابرات، كنترل و قدرت(1)است. البته گرايش هاي فوق در مقطع ليسانس تفاوت چنداني با يكديگر ندارند و هر گرايش با گرايش ديگر تنها در 30 واحد يا كمتر متفاوت است. و حتي تعدادي از فارغ التحصيلان مهندسي برق در بازار كار جذب گرايشهاي ديگر اين رشته مي شوند. با اين وجود ما براي آشنايي هر چه بيشتر شما گرايشهاي فوق را به اجمال معرفي مي كنيم.
گرايش الكترونيك
دكتر كمره اي استاد مهندسي برق دانشگاه تهران در معرفي اين گرايش مي گويد:
"گرايش الكترونيك به دو زير بخش عمده تقسيم مي شود. بخش اول ميكروالكترونيك است كه شامل علم مواد، فيزيك الكترونيك، طراحي و ساخت قطعات از ساده ترين آنها تا پيچيده ترين آنها است و بخش دوم نيز مدار و سيستم ناميده مي شود و هدف آن طراحي و ساخت سيستم ها و تجهيزات الكترونيكي با استفاده از قطعات ساخته شده توسط متخصصان ميكروالكترونيك است.
دكتر جبه دار نيز در معرفي اين گرايش مي گويد:
گرايش الكترونيك يكي از گرايشهاي جالب مهندسي برق است كه محور اصلي آن آشنايي با قطعات نيمه هادي، توصيف فيزيكي اين قطعات، عملكرد آنها و در نهايت استفاده از اين قطعات، براي طراحي و ساخت مدارها و دستگاههاي است كه كاربردهاي فني و روزمره زيادي دارند."
گرايش مخابرات
هدف از مخابرات ارسال و انتقال اطلاعات از نقطه اي به نقطه ديگر است كه اين اطلاعات مي تواند صوت، تصوير يا داده هاي كامپيوتري باشد.
دكتر جبه دار در مورد شاخه هاي مختلف اين گرايش مي گويد:
"مخابرات از دو گرايش ميدان و سيستم تشكيل مي شود. كه در گرايش ميدان، دانشجويان با مفاهيم ميدان هاي مغناطيسي، امواج، ماكروويو، آنتن و ... آشنا مي شوند تا بتوانند مناسبترين وسيله را براي انتقال موجي از نقطه اي به نقطه ديگر پيدا كنند.
همچنين يكي از فعاليت هاي عمده مهندسي مخابرات گرايش سيستم، طراحي فليترهاي مختلفي است كه مي توانند امواج مزاحم شامل صوت يا پارازيت را از امواج اصلي تشخيص و آنها را حذف كرده و تنها امواج اصلي را از آنتن دريافت كنند.
گفتني است كه امروزه با توسعه مخابرات بي سيم، ارتباط نزديكتري بين دو گرايش ميدان و سيستم ايجاد شده است. براي نمونه در گوشي تلفن همراه ما هم تجهيزات مربوط به مدارهاي مخابراتي و هم تجهيزات مربوط به فرستنده و هم آنتن گيرنده را داريم. از همين رو يك مهندس مخابرات امروزه بايد از هر دو گرايش بخوبي اطلاع داشته باشد تا بتواند يك دستگاه بي سيم را طراحي كند."
گرايش كنترل
"اگر بخواهيم يك تعريف كلي از كنترل ارائه دهيم، مي توانيم بگوييم كه هدف اين علم، كنترل خروجي هاي يك سيستم بر مبناي ورودي هاي آن و با توجه به شرايط ويژه و نكات مورد نظر طراحي آن سيستم مي باشد."
دكتر كمره اي در ادامه معرفي علم كنترل مي گويد: "علم كنترل فقط در مهندسي برق مورد استفاده قرار نمي گيرد. بلكه در شاخه هاي ديگري از علوم مهندسي و حتي علوم انساني كاربرد دارد. به عنوان نمونه كنترل فرآيند تصفيه نفت در يك پالايشگاه، كنترل عملكرد يك نيروگاه برق، سيستم كنترل ناوبري يك كشتي و يا كنترل تحولات و تغييرات جمعيتي نمونه هاي متنوعي از كاربرد علم كنترل مي باشد.
گفتني است كه گرايش كنترل داراي زير بخش هاي متنوعي مانند كنترل خطي، غيرخطي، مقاوم، تطبيقي، ديجيتالي، فازي و غيره است."
دكتر جبه دار نيز با اشاره به اينكه گرايش كنترل منحصر به مهندسي برق نمي شود، مي گويد:
"در رشته هاي مهندسي مكانيك، مهندسي شيمي، مهندسي هوافضا، مهندسي سازه و مهندسي هاي ديگر نيز ما شاهد علم كنترل هستيم اما نوع سيستم كنترلي در هر رشته مهندسي متفاوت است. براي مثال در مهندسي مكانيك نوع كنترل، مكانيكي و در مهندسي شيمي براساس فرآيندهاي شيميايي است. اما در كل هدف مهندسي كنترل، طراحي سيستمي است كه بتواند عملكرد يك دستگاه را در حد مطلوب حفظ كند.
دكتر جبه دار در ادامه درباره فعاليت هاي ديگر مهندسي كنترل مي گويد:
"خودكار كردن يا اتوماتيك كردن خط توليد، يكي ديگر از فعاليت هاي مهندسي كنترل است. يعني مهندس كنترل مي تواند به گونه اي خط توليد را هماهنگ و كنترل كند كه محصول توليد شده طبق برنامه تعيين شده و با بهترين كيفيت به دست آيد."
گرايش قدرت
دكتر جبه دار در معرفي اين گرايش مي گويد:
"هدف اصلي مهندسين اين گرايش، توليد برق در نيروگاهها، انتقال برق از طريق خطوط انتقال و توزيع آن در شبكه هاي شهري و در نهايت توزيع آن براي مصارف خانگي و كارخانجات است. بنابراين يك مهندس قدرت بايد به روشهاي مختلف توليد برق، خطوط انتقال نيرو و سيستم هاي توزيع آشنا باشد."
دكتر كمره اي نيز در معرفي اين گرايش مي گويد:
"گرايش قدرت به آموزش و پژوهش در زمينه طراحي و ساخت سيستم هاي مورد استفاده در توليد، توزيع، مصرف و حفاظت از برق مي پردازد.
به عبارت ديگر دانشجويان اين رشته در شاخه توليد با انواع نيروگاههاي آبي، گازي، سيكل تركيبي و ... آشنا مي شوند. و در بخش انتقال و توزيع، روشهاي مختلف انتقال برق اعم از كابلهاي هوايي و زيرزميني را مطالعه مي كنند و در شاخه حفاظت نيز انواع وسايل و تجهيزات حفاظتي كه در مراحل مختلف توليد، توزيع، انتقال و مصرف انرژي، انسانها و تاسيسات را در برابر حوادث مختلف محافظت مي كنند، مورد بررسي قرار مي دهند كه از آن ميان مي توان به انواع رله ها، فيوزها، كليدها و در نهايت سيستم هاي كنترل اشاره كرد.
يكي ديگر از شاخه هاي قدرت نيز ماشين هاي الكتريكي است كه شامل ژنراتورها، ترانسفورماتورها و موتورهاي الكتريكي مي شود كه اين شاخه از زمينه هاي مهم صنعتي و پژوهشي گرايش قدرت است."
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] آينده شغلي، بازار كار، درآمد
"امروزه با توسعه صنايع كوچك و بزرگ در كشور، فرصت هاي شغلي زيادي براي مهندسين برق فراهم شده است و اگر مي بينيم كه با اين وجود بعضي از فارغ التحصيلان اين رشته بيكار هستند، به دليل اين است كه اين افراد يا فقط در تهران دنبال كار مي گردند و يا در دوران تحصيل به جاي يادگيري عميق دروس و در نتيجه كسب توانايي هاي لازم، تنها واحدهاي درسي خود را گذرانده اند.
همچنين يك مهندس خوب بايد، كارآفرين باشد يعني به دنبال استخدام در موسسه يا وزارتخانه اي نباشد بلكه به ياري آگاهي هاي خود، نيازهاي فني و صنعتي كشور را يافته و با طراحي سيستم ها و مدارهاي خاصي اين نيازها را برطرف سازد. كاري كه بعضي از فارغ التحصيلان ما انجام داده و خوشبختانه موفق نيز بوده اند."
دكتر كمره اي نيز در اين زمينه مي گويد:
"اگر يك فارغ التحصيل برق داراي توانايي هاي لازم باشد، با مشكل بيكاري روبرو نخواهد شد. در حقيقت امروزه مشكل اصلي اين است كه بيشتر فارغ التحصيلان توانمند و با استعداد اين رشته به خارج از كشور مهاجرت مي كنند و ما اكنون با كمبود نيروهاي كارآمد در اين رشته روبرو هستيم."
يكي از اساتيد مهندسي برق دانشگاه علم و صنعت ايران نيز در مورد فرصت هاي شغلي فارغ التحصيلان اين رشته مي گويد:
"طبق نظر كارشناسان و متخصصان انرژي در كشور، با توجه به نياز فزاينده به انرژي در جهان كنوني و همچنين نرخ رشد انرژي الكتريكي در كشور، سالانه بايد حدود 1500 مگاوات به ظرفيت توليد كشور افزوده شود كه اين نياز به احداث نيروگاههاي جديد و همچنين فارغ التحصيلان متخصص برق و قدرت دارد.
فرصت هاي شغلي يك مهندس كنترل نيز بسيار گسترده است چون در هر جا كه يك مجموعه عظيمي از صنعت مهندسي مثل كارخانه سيمان، خودروسازي، ذوب آهن و ... وجود داشته باشد، حضور يك مهندسي كنترل ضروري است.
و بالاخره يك مهندس مخابرات يا الكترونيك مي تواند جذب وزارتخانه هاي پست و تلگراف و تلفن، صنايع، دفاع و سازمانهاي مختلف خصوصي و دولتي شود."
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] توانايي هاي مورد نياز و قابل توصيه
توانايي علمي: "مهندسي برق نيز مانند مابقي رشته هاي مهندسي بر مفاهيم فيزيكي و اصول رياضيات استوار است و هر چه دانشجويان بهتر اين مفاهيم را درك كنند، مي توانند مهندس بهتري باشند. در اين ميان گرايش الكترونيك وابستگي شديدي به فيزيك بخصوص فيزيك الكترونيك و فيزيك نيمه هادي ها دارد. در گرايش مخابرات نيز درس فيزيك اهميت بسياري دارد زيرا دروس اصلي اين رشته بخصوص در شاخه ميدان شامل الكترومغناطيس و امواج مي شود."
داشتن ضريب هوشي بالا و تسلط كافي بر رياضيات، فيزيك و زبان خارجي از ضرورتهاي ورود به اين رشته است.
علاقمنديها: دانشجوي برق بايد ذهني خلاق و تحليل گر داشته باشد. همچنين به كار با وسايل برقي علاقه داشته باشد چون گاهي اوقات با دانشجوياني روبرو مي شويم كه در رياضي و فيزيك قوي هستند اما در كارهاي عملي ضعيف اند. چنين دانشجوياني براي رشته هاي مهندسي مناسب نيستند و بهتر است رشته هاي ذهني و انتزاعي مثل رياضي يا فيزيك را انتخاب كنند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر: (كارشناسي ارشد و ...)
فارغ التحصيل در مقطع كارشناسي برق كه مدرك خود را در يكي از چهار گرايش الكترونيك، مخابرات، قدرت و كنترل مي گيرد، مي تواند در يكي از اين گرايشها (اختياري) يا رشته اي كه برق زير مجموعه اي براي آن تعريف شده، ادامه تحصيل نمايد. اين رشته به صورت: مهندسي برق- الكترونيك، برق- قدرت، برق- مخابرات (شامل گرايش هاي: ميدان، سيستم، موج، رمز، مايكرونوري) برق- كنترل، مهندسي پزشكي (گرايش بيوالكتريك)، مهندسي هسته اي (دو گرايش مهندسي راكتور و مهندسي پرتو پزشكي، مهندسي كامپيوتر (معماري كامپيوتر، هوش مصنوعي و رباتيك) است. براي تحصيل در مقطع دكتراي تخصصي، مي توان، در هر يك از زيرشاخه هاي تخصصيتر گرايشهاي ياد شده ميزان مورد نياز واحدها را اخذ كرد و رساله دكتري را در همان موضوع خاص ارائه داد. مسلم است اين زير شاخه ها، گرايشهاي تخصصي تر اين چهار گرايش است. امكان ادامه تحصيل در كليه گرايشهاي ياد شده در مقطعهاي كارشناسي ارشد و تا حد زيادي در دوره دكتري، در داخل كشور وجود خواهد داشت. رشته برق به دليل كاربردي بودن آن در بسياري از علوم مهندسي ديگر، براي فارغ التحصيلان امكان تحصيل در بسياري گرايشها و دانشها را فراهم مي كند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] تخصصي مهندسي برق – الكترونيك
از درسهاي پايه و اصلي موثر در مهندسي الكترونيك مي توان به درسهاي مدارهاي الكتريكي، الكترونيك 2 و 1، مدارهاي منطقي و مخابرات اشاره كرد. بعضي از درسهاي تخصصي اين گرايش عبارتند از:
الكترونيك 3: مبحث اول اين درس مربوط به پاسخ فركانسي است كه به طور اجمال عوامل مربوط به كاهش بهره در فركانسهاي بالا و پايين (در واقع بالاتر و پايين تر از پهناي باند مياني) و روشهاي به دست آوردن فركانسهاي قطع بالا و پايين را در تقويت كننده هاي ترانزيستوري مورد بررسي قرار مي دهد. در مبحث دوم پايداري تقويت كننده هاي فيدبك مورد توجه قرار مي گيرد.
تكنيك پالس: در درسهاي مدار و الكترونيك، دانشجويان با سيگنالهاي سينوسي و پاسخ مدارهاي خطي و يا غيرخطي به آنها آشنا مي شوند، امروزه و با توجه به رشد روزافزون فن آوري ديجيتال، كمتر مدار الكترونيكي يافت مي شود كه در آن فقط سيگنالهاي سينوسي به كار رفته باشد. پالس در حالت كلي به سيگنالهايي گفته مي شود كه تغييرات جهش داشته باشند. از مهمترين اين سيگنالها كه در درس تكنيك پالس هم مورد بررسي قرار مي گيرد، سيگنالهاي پله، مربعي، مورب و نمايي هستند.
ميكروپروسسور: پس از پيدايش الكترونيك ديجيتال و جنبه هاي جذاب و ساده طراحيهاي ديجيتال و كاربردهاي فراوان اين نوآوري، با تكنولوژيهاي SSI , MSI ، ادوات الكترونيك ديجيتال، مانند قطعات منطقي به بازار ارائه شد. شركت تگزاس اولين ميكروپروسسور 4 بيتي را با فن آوري 2SI طراحي و عرضه نمود كه بعنوان بخش اصلي ماشين حساب مورد استفاده قرار گرفت و اين گام اول در پيدايش و ظهور ميكروپروسسورها بود.
معماري كامپيوتر: در اين درس معماري داخل 8 بيتي ها و نحوه اجراي دستورالعملها در اين پردازنده ها، بررسي حافظه ها و روش دستيابي ميكروپروسسورها به اطلاعات حافظه، معرفي زبان اسمبلي پردازنده هاي 8 بيتي و ايجاد توانايي جهت نوشتن برنامه اي براي عملكردي خاص به كمك ميكروپروسسورها و معرفي قطعات جانبي مورد استفاده توسط ريزپردازنده ها، مورد مطالعه قرار مي گيرد.
مدارهاي مخابراتي: درس مدار مخابراتي به بررسي ساختار و يا طراحي مدارهايي مي پردازد كه در فركانسهاي بالا كار كرده و يا به نوعي در ارسال پيام در گيرنده و فرستنده نقش دارند. در اين درس ابتدا با نويزهاي حرارتي، ترقه اي و ... آشنا شده و راههايي براي محدود كردن نويز پيشنهاد مي شود، سپس مدارهاي تشديد و تبديل امپدانس كه به منظور انتقال حداكثر توان به كار مي روند مورد بحث قرار مي گيرد.
فيزيك مدرن: در فصل اول اين درس با پرداختن به نسبيت خاص دانسته هاي علمي ما كاملاً اشتباه از آب درآمده و با پرداختن به اصولي نظير اتساع زمان، پديده دوپلر، انقباض طول، نسبيت جرم، جرم و انرژي و ...، همه دانسته هاي ما را (حداقل در حيطه دانستن) نابود مي كند.
فصلهاي ديگر درس به موضوعاتي نظير خواص ذره اي امواج، پديده فتوالكتريك، نظريه كوانتومي نور، پرتوايكس، پراش ذره، ساختار اتمي، مكانيك كوانتومي و ... مي پردازد.
فيزيك الكترونيك: شامل مطالعه خواص سيليكون، بلورشناسي، روشهاي ساخت قطعات و مدارهاي نيمه هادي، تحليل و طراحي اين مدارها، به دست آوردن مشخصات قطعات و يكي از مهمترين زمينه هاي كاري و تحقيقاتي در رشته الكترونيك است. پيش نياز اين قسمت تسلط بر درس درياضي مهندسي و معادلات ديفرانسيل و مختصري در فيزيك كوانتوم و فيزيك مدرن مي باشد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] درسهاي تخصصي مهندسي برق- مخابرات
از درسهاي پايه و اصلي موثر در مهندسي مخابرات مي توان به درسهاي رياضي مهندسي تجزيه و تحليل سيستمها، مدارهاي الكتريكي، الكترونيك و الكترومغناطيس اشاره كرد. بعضي از درسهاي تخصصي عبارتند از:
مخابرات 2: شامل تجزيه و تحليل و طراحي شبكه هاي مخابراتي ديجيتالي است. مطالب درسي با مروري بر تجزيه و تحليل سيگنالها و سپس فرآيندهاي تصادفي شروع شده و به دنبال آن به بررسي اجزاي يك سيستم (مجموعه) مخابراتي ديجيتال در حالت كلي مي پردازد و چگونگي بهينه سازي سيستم براي انتقال پيام با حداقل خطاي ممكن را بررسي مي كند.
ميدان و امواج: درس ميدان و امواج به بررسي رفتار امواج الكترومغناطيس در محيطهاي مختلف طبيعت مي پردازد. محيطها به قسمت هاي هادي و نيمه هادي و عايق تقسيم بندي شده و عوامل رفتاري امواج در اين محيطها از قبيل اتلاف نيرو انعكاسي كلي يا شكست بررسي مي شود.
الكترونيك 3: در گرايش الكترونيك توضيح داده شد.
مدارهاي مخابراتي: در گرايش الكترونيك توضيح داده شد.
آنتن ها و انتشار امواج: اين درس به بحث در مورد نحوه انتشار امواج الكترومغناطيسي مي پردازد. مباحث مطرح شده در اين درس به صورت نظري و عملي است، به عبارتي از نحوه تشعشع يك منبع الكترومغناطيسي ساده شروع كرده و با توسعه آن به مطالعه ساده ترين آنتن عملي مي پردازد.
مايكروويو: اين درس در ابتدا پس از تعريف محدود مايكروويو از نظر فركانس 1 و تقسيم بندي امواج مايكروويو به بررسي انتقال امواج با فركانس بالا با حداقل تلفات در محيطهاي مختلف مي پردازد. سپس عناصر غيرفعال مايكروويو شامل نضعيف كننده ها، تغيير فازدهنده ها و كوپلرهاي جهت دار معرفي مي شود.
اصول ميكروكامپيوتر: اين درس را به جرات مي توان از جذابترين و پركاربردترين درسهاي برق دانست زير در دنياي امروز كه تمامي وسايل مكانيكي آنالوگ جاي خود را به وسايل ديجيتالي مي دهند، داشتن اطلاعات كافي در مورد نحوه كارپروسسورها از اولين نيازهاي يك مهندس برق مي باشد. با تركيب مطالب اين درس با هر كدام از درسهاي ديگر مي توان طرحهاي بسيار جالب و پركاربردي را طرح ريزي كرد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] درسهاي تخصصي مهندسي برق- قدرت
از درسهاي پايه و اصلي موثر در مهندسي قدرت مي توان به دروس مدار، الكترومغناطيس، الكترونيك، ماشين و بررسي اشاره كرد. بعضي از درسهاي تخصصي اين گرايش عبارتند از:
ماشينهاي الكتريكي 3: اين درس از جمله درسهايي است كه ديدي صنعتي به دانشجو مي دهد. مبحث اين درس را مي توان به دو فصل مهم ترانفسورمرهاي سه فاز و ماشينهاي سنكرون تقسيم بندي نمود.
ترانسفورهاي سه فاز و ماشينهاي سنكرون: وسايلي الكتريكي هستند كه بيشتر جنبه صنعتي دارند و كاربردهاي بسيار زياد ترانسهاي سه فاز در انتقال و توزيع انرژي الكتريكي، تبديل ولتاژ در ابتداي همه كارخانه ها و كارگاههاي بزرگ صنعتي و ... بر هيچ كس پوشيده نيست. در اين درس در مورد انواع آرايشهاي اين تراسنها، كليه گروههاي موجود و كاربرد هر نوع، بحث جامعي مي شود.
ماشينهاي مخصوص(ويژه): به تعبيري مي توان اين درس را نقطه عطف درسهاي تخصصي اين گرايش دانست. زيرا اين درس به بررسي در مورد ماشينهاي ويژه مي پردازد كه اين ماشينها در وسايل خانگي كاربرد فراوان دارند.
الكترونيك قدرت: الكترونيك قدرت در عمل بين الكترونيك و قدرت، آشتي برقرار كرده است. به طور مثال مي توان با فرمان يك ريزپردازنده كه حدود 5 ولت و 200 ميلي آمپر است يك كارخانه را راه اندازي كنيم. در زمينه الكترونيك قدرت المانهايي نظير تريستور، ترانزيستور و ... كاربردهاي فوق العاده زيادي دارند. از مزاياي اين قطعات تحمل توانهاي بالا مي باشد.
بررسي سيستمهاي قدرت 2: اين درس بيشتر در مورد انتقال انرژي و مشكلات موجود در اين راه صحبت مي كند. از جمله مطالب ارائه شده در اين درس مي توان به پخش بار اقتصادي در شبكه هاي قدرت، اتصال كوتاههاي متقارن و نامتقارن روي شبكه قدرت و پايداري سيستمهاي قدرت اشاره نمود.
توليد و نيروگاه: اين درس يكي از درسهاي بسيار جذاب اين گرايش است، زيرا برخلاف ديگر درسها، زياد به مسائل نظري، نمي پردازد و جنبه بسيار عملي دارد. آشنايي با انواع نيروگاهها (آبي، اتمي، بادي، بخار، ...) و همچنين بحث كلي در مورد اين نيروگاهها و روشهاي كاري آنها از مباحث اين درس است.
رله و حفاظت: يك شبكه قدرت را بايد در مقابل خطرات احتمالي (اتصال كوتاهها) محافظت كرد. از وسائلي كه در اين مورد استفاده مي شود مي توان به رله ها اشاره كرد كه بسته به نوع رله به محض ايجاد يك حالت خطا و يا خرابي در شبكه وارد عمل شده، قسمتي از شبكه را جدا كرد.
عايق و فشار قوي: با توجه به تفاوتهاي ولتاژهاي فشار قوي با ولتاژهاي فشار ضعيف، به طور حتم توليد، اندازه گيري و بهره برداري از اين ولتاژها تفاوتهاي عمده اي با ولتاژهاي فشار ضعيف دارد و براي عايق بندي شبكه فشار قوي بايد از عايقهاي مخصوصي استفاده كرد. فصل نخست اين درس به بررسي اين مقوله مي پردازد.
در بخش دوم اين درس انواع تخليله الكتريكي، مراحل مختلف آن در عايقها و اثرات مختلف شكست بر عايق مورد بررسي قرار مي گيرد.
ترموديناميك: شايد اولين سوالي كه در مرحله اول به ذهن برسد ارتباط اين درس با درسهاي برق باشد. كاربرد اصلي مطالب اين درس مبحث توليد نيروگاه است. زيرا هنگام آشنايي با انواع نيروگاهها (نيروگاه بخار، گازي، اتمي و ...) بايد اطلاعاتي در مورد سيكل كاري آنها داشته باشيم، پس داشتن اطلاعاتي در مورد ترموديناميك ضروري است.
اصول ميكروكامپيوتر: درگرايش مخابرات توضيح داده شد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] درسهاي تخصصي مهندسي برق- كنترل
از درسهاي پايه و اصلي موثر در مهندسي كنترل مي توان به درسهاي مدار، الكترونيك، رياضي مهندسي، تجزيه و تحليل سيستم و كنترل خطي اشاره كرد. بعضي از درسهاي تخصصي اين گرايش عبارتند از:
كنترل ديجيتال و غيرخطي: كنترل ديجيتال از سال 1960 در پيشرفتهاي مربوط به قابليت توليد و كيفيت محصولات و صرفه جويي در هزينه ها، نقش مهمي داشته است. به خصوص با پيشرفتهايي كه در زمينه ميكروپروسسور صورت گرفته، اين رشته توانسته است در بعضي موارد از كنترل آنالوگ پيشي گرفته، دقت كار را بالا ببرد.
كنترل مدرن: اين درس برخلاف ساير درسها (مانند كنترل صنعتي و ...) تا حدي جنبه نظري دارد و ديدي تقريبا رياضي به يك مهندس كنترل مي دهد. آشنايي كلي با مفاهيم كنترل پذيري و مشاهده پذيري سيستمهاي كنترل و مطالعه فيدبكهاي حالت از مباحث اين درس است.
كنترل صنعتي: اين درس از درسهاي تخصصي و مهم گرايش كنترل مي باشد كه به بررسي نحوه به كارگيري روابط رياضي و فرمولهايي كه در هر نوع پروسه اي وجود دارد مي پردازد و شامل آشنايي با سيستمهاي كنترل غلظت، سطح، ارتفاع و يا ئبي ورودي، خروجي مخازن حاوي مايعات صنعتي و شيميايي (مانند مخازن موجود در صنايع، پالايشگاهها و ...)، مطالعه سيستمهاي كنترل دما و رطوبت يك محفظه و يا اتاق، آشنايي با انواع كنترل كننده هاي صنعتي، مطالعه انواع سيستمهاي نورد موجود در كارخانه ها(مانند نورد فولاد، كاغذ و...) و ديگر سيستمهاي موجود در صنعت است.
ابزار دقيق:اصطلاح ابزار دقيق به ابزاري اطلاق مي شود كه سيگنالها را ثبت و نشان داده و يا باعث انتقال سيگنالي بين اجزاي مختلف سيستم مي شوند. اين درس به معرفي سيستمهاي كنترل و ابزار دقيق و همچنين معرفي اجزاي اين سيستمها مي پردازد.
اصول ميكروكامپيوتر: در گرايش مخابرات توضيح داده شد.
ترموديناميك: در گرايش قدرت توضيح داده شد.
مباني تحقيق در عمليات: اين درس به طور كلي براي تمام دانشجويان مهندسي مفيد است. چون مهندسي ارتباط مستقيم با هزينه و سود اقتصادي دارد. آگاهي به برنامه ريزي خطي كه بحث اصلي اين درس است براي هر مهندسي جنبه هاي مثبت زيادي دارد. با اين درس مي توان هزينه ها را به حداقل و سود و صرفه اقتصادي را با كمترين امكانات به حداكثر رساند. بنابراين آگاهي به اين درس براي تمام كساني كه مي خواهند يك طرح صنعتي انجام دهند مزاياي زيادي دارد
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] رشته هاي مشابه و نزديك به اين رشته
در برخي از دانشگاهها رشته مهندسي پزشكي را يكي از گرايش هاي مهندسي برق به شمار مي آورند.
رشته هايي از قبيل مهندسي علمي – كاربردي برق، كارداني فني برق، دبير فني برق – قدرت و ...
پيوند عميقي بين اين رشته و دانش كامپيوتر وجود دارد كه غيرقابل انكار است.
با توجه به حجم بازار الكترونيك و بازار صنعت نيمه رسانا در دنيا و نيز كشور ما كه رشد 7% و 15% دارد، لذا آينده روشني براي اين رشته پيش بيني مي كنند چه از لحاظ بازار كار بر صنعت هاي شغلي و چه از نظر تحققات علمي.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] نكات تكميلي
"مانع رشد صنعت الكترونيك و ميكروالكترونيك در دنيا نه سرمايه است و نه فن آوري و نه بازار. البته همه اينها محدوديت ايجاد مي كند ولي فعالً محدوديت اصلي كه اجازه نمي دهد كار از حدي جلوتر برود عبارت است از نيروي كار كيفي."
آنچه خوانديد نظر قائم مقام فني يكي از بزرگترين مجموعه هاي ميكروالكترونيك بلژيك است و بيانگر آن است كه امروزه براي موفقيت در مهندسي برق گرايش الكترونيك بايد از سطح علمي و مهارت فني خوبي برخوردار بود.
دكتر فتوت احمدي استاد مهندسي برق دانشگاه صنعتي شريف نيز در تاييد همين سخن مي گويد:
"براي مثال در طراحي “IC” احتياج به سرمايه گذاري عمده اي نيست، بلكه هوشمندي طراح و دانش فني خوب، بسيار اهميت دارد.".
این هم شاید تکمیل کننده باشه:
کد:http://ewa.ir/modules.php?name=News&file=article&sid=174&mode=thread&order=0&thold=0