غلت‌زدن، اتصال و .... یک نفس راحت
فضاپیمای رفت و برگشت دیسکاوری، ساعت 14:53 به وقت جهانی پنج‌شنبه 15 تیرماه (18:23 به وقت مرکزی ایران) به ایستگاه فضایی بین‌المللی متصل شد
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شرح عکس: نمای ایستگاه فضایی بین‌المللی از دید فضانوردان شاتل دیسکاور
پس از این اتصال موفقیت‌آمیز، پاول وینوگرادوف و جف ویلیامز، سرنشینان ایستگاه فضایی دو ساعت منتظر ماندند تا تمام اقدامات احتیاطی باز شدن دریچه‌های ورود انجام شود و سپس، با خوشحالی از مسافران شاتل استقبال کردند. فضانوردان دیسکاوری نخستین انسانهایی هستند که وینوگرادوف و ویلیامز از سه ماه پیش تا کنون ملاقات کرده‌اند. امشب، توماس ریتر آلمانی هم به ایستگاه فضایی نقل مکان خواهد کرد تا برای اولین بار، آژانس فضایی اروپا اقامتی طولانی‌مدت را در ایستگاه فضایی بین‌المللی تجربه کند. وی تا شش ماه دیگر در ایستگاه خواهد ماند.
پیش از این، شاتل غلتی 360 درجه‌ای را در فاصله 183 متری ایستگاه فضایی انجام داد، البته اگر بتوان اسمش را غلت‌زدن گذاشت! این مانور که از این پس جزو ماموریت‌های استاندارد شاتل تعیین شده است، شکم شاتل را به سرنشینان ایستگاه فضایی می‌نمایاند تا آنها با تصویربرداری از آن، هر گونه آسیب‌های احتمالی را شناسایی کنند
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
این دومین بار است که شاتل چنین مانوری را انجام میدهد. سال گذشته شاتل دیسکاوری مانور مشابهی را در فضا و به‌دور از هر ماهواره دیگری انجام داد. اما این بار، سرنشینان ایستگاه فضایی با لنزهای 400 و 800 میلی‌متری از شاتل عکس گرفتند. یکی از مهم‌ترین اهداف این تصاویر، شکاف‌پرکن‌های بین قطعات عایق ضد حرارتی بود. این شکاف‌پرکن‌ها که از الیاف لایه‌نشانی‌شده با سرامیک ساخته شده‌اند، همانند سپری از لغزیدن سفال‌های ضدحرارتی در طول پرواز جلوگیری می‌کنند. در پرواز سال گذشته دیسکاوری، دوربین نصب‌شده روی بازوی روباتیک کانادا نشان داد دو شکاف‌پرکن از جای خود درآمده‌اند، اما فضانورد استیو رابینسون در یک راه‌پیمایی فضایی موفق شد آنها را تعمیر کند، در غیر این‌صورت امکان داشت اغتشاش‌های جوی شدیدی در زیر شاتل ایجاد شود و در نهایت سوراخی در بدنه شاتل پدید آید و حادثه‌ای همانند کلمبیا به وقوع بپیوندد.
ماموریت امشب سرنشینان شاتل و ایستگاه فضایی، آماده کردن بازوهای روباتیک شاتل و ایستگاه برای تخلیه بار و راه‌پیمایی‌های فضایی است. در روز جمعه، بازوی روباتیک ایستگاه به درون محفظه بار شاتل هدایت می‌شود تا مدول بار لئوناردو را بگیرد. با اتصال این مدول دو منظوره به ایستگاه، تجهیزات جدید همگی تخلیه میشوند، وسایل اضافی و جاگیر درون ایستگاه به مدول لئوناردو منتقل میشوند و برای بازگشت به زمین دوباره در مخزن باز شاتل قرار خواهد گرفت
پیری زودرس برای ستاره نوترونی عجیب
اخترشناسان با کشف ستاره‌ای نوترونی جوانی که خودش را ستاره‌ای پیر جا زده است، شگفت‌زده شده‌اند. اندازه‌گیری‌ها نشان میدهد این ستاره نوترونی دوهزار سال بیشتر عمر ندارد، اما علایمی شبیه به ستارگان نوترونی چند میلیون ساله از خود نشان می دهد
شرح عکس: ستاره نوترونی 1E161348-5055، بقایای انفجار ابرنواختری ستاره مادر را در این تصویر تابش ایکس که با رنگهای کاذب به نمایش درآمده، روشن کرده است.
ستارگان نوترونی، کره‌هایی از مواد فراچگال هستند که پس از مرگ ستارگان سنگین در انفجار ابرنواختری تشکیل میشوند. وزن آنها حدود 1.5 برابر جرم خورشید است، اما قطرشان از سی کیلومتر بیشتر نیست و هر قاشق چای‌خوری از ماده آنها، میلیاردها تن وزن دارد! از آنجا که قطر این اجرام نسبت به قطر ستاره اولیه بسیار کمتر است، قانون پایستگی تکانه زاویه‌ای الزام می‌کند که این ستارگان مرده با سرعت بسیار بسیار زیادی به دور خود گردش کنند. از این رو است که ستارگان نوترونی با آهنگ صدها دور در ثانیه بر گرد محور خود می‌گردند، یا حداقل قرار است با چنین سرعتی بگردند.
این همان مشکلی است که اخترشناسان با ستاره نوترونی 1E161348-5055 پیدا کرده‌اند. آندره‌آ ده‌لوکا، اخترشناس موسسه تخصصی اخترفیزیک و فیزیک کیهانی در میلان ایتالیا و همکارانش، این ستاره نوترونی را به تازگی تلسکوپ فضایی اروپایی نیوتون رصد کرده‌اند و به خصوصیات عجیبی از آن برخورد کرده‌اند. این ستاره ده‌هزار سال نوری با زمین فاصله دارد و یکی از جوان‌ترین ستارگان نوترونی شناخته شده است. اندازه‌گیری شعاع سحابی مواد اطراف این ستاره که در انفجار ابرنواختری شروع به منبسط شدن کرده است، نشان میدهد تنها دوهزار سال از آغاز تشکیل سحابی که RCW103 نام دارد، می‌گذرد. اما اندازه‌گیری تغییرات درخشندگی تابش ایکس این ستاره نشان میدهد این جسم آسمانی هر 6.7 ساعت یک‌بار به دور خود گردش می‌کند. چنین حالتی معمولا زمانی روی میدهد که میلیون‌ها سال از انفجار ابرنواختری و تولد ستاره نوترونی گذشته باشد و ستاره آرام آرام کند شده باشد.
مدل‌های زیادی برای توضیح این پدیده وجود ندارد. یکی از آنها این است که ستاره نوترونی به نحوی توانسته است بخشی از مواد برجای‌مانده از ابرنواختر را برای خود نگاه دارد و آنها را در قرص برافزایشی اطراف خود جمع کند. با گردش ستاره به دور محورش، میدان مغناطیسی ستاره نوترونی تکانه زاویه‌ای را به قرص برافزایشی مواد منتقل کرده و آهنگ دوران این ستاره جوان به سرعت کاهش پیدا کرده است.
اما احتمال دیگری هم وجود دارد، این که دوره 6.4 ساعتی که در تغییرات تابش ایکس دیده شده است، هیچ ربطی به این ستاره نوترونی نداشته باشد. شاید این تغییرات مربوط به ستاره‌ای همدم باشد که در مداری به تناوب 6.4 ساعت بر گرد ستاره نوترونی میگردد و جریانی از مواد خام ستاره‌ای را به سوی ستاره نوترونی سرازیر کرده است. این مدل به شرطی مشکل را حل می‌کند که میدان مغناطیسی این ستاره نوترونی ضعیف‌تر از حد معمول خود باشد.
پژوهشگران امیدوارند با رصدهای آینده این ستاره نوترونی بتوانند این معمای عجیب را حل کنند.
دیسکاوری به ایستگاه فضایی بین المللی متصل شد
شاتل فضایی دیسکاوری طبق برنامه به ایستگاه فضایی بین المللی متصل شد. این اتصال در ساعت 14:53 به وقت جهانی (18:23 به وقت تهران ) و بر فراز شیلی انجام شد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تصویر جدید هابل از سحابی عقاب
هابل در پانزدهمین سال تولد خود موفق به ثبت تصویر یک ساقه مارپیچی در سحابی عقاب شد .
این برج بلند 9.5 سال نوری یا حدود 57 تریلیون مایل طول دارد یعنی تقریبا دوبرابر فاصله میان خورشید تا نزدیکترین ستاره به آن را داراست . ستارگان موجود در سحابی عقاب در ابرهایی از گازهای هیدروژن سرد متولد میشوند که این امر پیدایش ستارگان جوان متعددی در این ناحیه از فضا را به دنبال دارد . این برج بلند نیز یک محفظه برای این ستارگان نوزاد است .
در واقع طوفانی از امواج فرابنفش که یک دسته از ستارگان بسیار چگال ء داغ و جوان سبب تولید آنها بوده اند در حال فرسودن پایه این ناحیه است . نورهای ستارگان نیز مسئولیت روشن کردن سطح ناهموار برج را بر عهده دارند. ستون های محو و شبه گونه گازی در این سطح مشغول به جوشیدن هستند و این امر باعث ایجاد بخار رقیقی دراطراف ساختار برج می شود که جلوه سه بعدی آن را آشکار می کند . این ستون در برابر زمینه درخشان گازهای دورتر بصورت نیمرخ دیده می شود .
لبه تاریک هیدروژنی در رأس برج در حال مقاومت در برابر فرسایش است .رنگهای غالب در این تصویر گازهایی تحریک شده اند که بوسیله امواج قدرتمند فرابنفش ناشی از خوشه ای ستاره ای بوجود آمده اند . رنگ آبی در بالای تصویر ناشی از اکسیژن برانگیخته است و رنگ قرمز در نواحی پایینتر ناشی ازهیدروژن سوزان می باشد .این تصویر از سحابی عقاب در نوامبر 2004 بوسیله دوربین پیشرفته تلسکوپ فضایی هابل تهیه شده است .
هابل , پانزده سال خدمت
تلسکوپ فضايی هابل از زمان قرار گرفتن در مدار زمين در سال 1990 بی وقفه در حال کاوش عالم کائنات است.
اين تلسکوپ بيش از 700 هزار عکس از سيارات، ستاره ها، کهکشان ها و اجرامی در عميق ترين کرانه های فضا را به زمين ارسال کرده است.
البته نخستين عکس های اين تلسکوپ از وضوح کامل برخوردار نبود، چرا که تجهيزات نوری اوليه (آينه های) تلسکوپ با مشخصات نادرست ساخته شده بود.اما نصب تجهيزات تصحيح کننده نوری در سال 1993 و انجام دو ماموريت ديگر برای تعمير و سرويس آن توسط فضانوردان، موقعيت آن را به عنوان محبوب ترين تلسکوپ اخترشناسان تضمين کرده است.عکس هايی که روز دوشنبه منتشر شد قابليت های هابل را به بهترين وجه به نمايش می گذارد.
اما ادامه بقای هابل به ماموريت های تازه فضايی برای تعمير و نوسازی آن بستگی دارد.مقام های ناسا در پی حادثه انهدام شاتل کلمبيا در سال 2003 گفتند که نمی توانند ايمنی فضانوردان را تضمين کنند و به همين دليل برنامه های آتی برای سرويس هابل را منحل کردند.
تلسکوپ فضايی هابل از زمان قرار گرفتن در مدار زمين در سال 1990 بی وقفه در حال کاوش عالم کائنات است. اين تلسکوپ بيش از 700 هزار عکس از سيارات، ستاره ها، کهکشان ها و اجرامی در عميق ترين کرانه های فضا را به زمين ارسال کرده است.
اين سازمان همچنين گفته است که ترتيب دادن يک ماموريت روبوتيک (خودکار و بدون حضور فضانوردان) برای تعمير هابل، بيش از حد پرهزينه خواهد بود.اما مايکل گريفين، رئيس جديد ناسا، که اوايل ماه جاری به اين مقام رسيد قول داده است آن تصميم را بار ديگر مورد بررسی قرار دهد.
اگر دانشمندان بر آرزوی خود برای نصب تجهيزات و فن آوری های جديد برای بهبود حتی بيشتر عملکرد هابل جامه عمل پوشند، اين تسلکوپ خواهد توانست برای سال های سال سرمنشاء پيشرفت های تازه نجومی باشد.
برخوردی سهمگین در راه است!
در صورت فلکی حوت به فاصله ای در حدود صد میلیون سال نوری ،جرم کم فروغی که از برخورد سهمگین دو کهکشان با یکدیگر در سال های دور حاصل شده دیده می شود.ان جی سی 520 در واقع خبر از برخوردی عظیم تر در آینده ای دور بین دو کهکشان همسایه یعنی راه شیری و کهکشان آندرومدا می دهد.
تصویر حاصل از برخورد دو کهکشان در شب 13 و صبحدم 14 ژولای (تیر )سال 2005 میلادی توسط طیف نگار (جی.ام.او.اس) تلکسوپ 8 متری رصد خانه ژمینی در هاوایی ثبت شد
پروفسور ایین رابسون مدیر مرکز اختر شناسی دانشگاه کنتاکی در ایالت متحده که در ساخت این طیف نگار همکاری داشته است،در این باره می گوید: این موضوع برای من بسیار دلهره آور است.پس از این که در سال 2001 میلادی (1379) این طیف نگار راه اندازی شد،در طی پژوهش های مختلفی که توسط آن انجام گرفت، تصاویر بسیار زیادی از کهکشان های دور دست و محل شکل گیری ستارگان (اجرام کم فروغ در ژرفای آسمان) ثبت شده و داده های علمی ارزشمندی بدست آمده است.اما همانطور که گفتم پس از اینکه تصویر فوق را مشاهده کردم از ترس به خودم لرزیدم
بر طبق داده های امروزی به طور حتم در کمتر از 5 میلیارد سال دیگر کهکشان راه شیری با همسایه خود آندرومدا که هم اکنون در فاصله دو و نیم میلیون سال نوری از ما قرار دارد و رفته رفته به ما نزدیک می شود، برخورد خواهد کارد.اما آنچه که برای من جالب می نماید آینده است،دوست دارم بدانم که تا آن زمان وضع زمین و یا حتی کهکشان ما چگونه خواهد بود؟! البته بسیار خوشحالم که تا زمان عمر نخواهم کرد و شاهد آن لحظات هولناک نیستم
به عقیده دانشمندان این عکس مدت بسیار کوتاهی پس از برخورد را نشان می دهد و در طی مدتی که نور حاصل از آن در راه بوده تا به زمین برسد، تغییراتی چشم گیری در حالت و ابعاد آن ها بو جود آمده است
آقای رابسون می افزاید :نقاط قرمز کم فروغی که در بخش بالایی و پایین کهکشان نمایان شده،محل شکل گیری ستارگان است.شاید هم اکنون یک کهکشان یکپارچه تشکیل شده، ستارگان و حتی سیارات نیز در آن شکل گرفته باشند.کسی چه می داند شاید گونه ای از حیات نیز در حال بو جود آمدن است
این برخورد حاصل گرانش بسیار زیاد دو کهکشان بوده است که در طی گذشت زمان به یکدیگر نزدیک می شدند.
تازه ترین نمای کاسینی از تیتان
این تصویر با رنگهای کاذب مرکب از تازه ترین تصاویری است که کاسینی در نزدیکترین پرواز خود نسبت به تیتان در 16 آوریل 2005 تهیه کرده است .
این عکس از به هم پیوستن دو تصویر فروسرخی ( گرفته شده در طول موج 938 و 889 نانومتری ) با یک تصویر مرئی ( در 240 نانومتری ) بدست آمده است .مناطق سبز رنگ در این عکس در واقع نشانگر نواحی است که کاسینی در آنجا قادر به دیدن سطح تیتان است .رنگ قرمز نمایانگر طبقات فوقانی جو تیتان است جایی که متان موجود در اتمسفر در آنجا کاملا نور خورشید را جذب می کند .خطوط آبی رنگ در لبه بیرونی قمر نشاندهنده طول موج نور بنفش مرئی است که در که در آنجا مه رقیق موجود در جو بهتر روئیت می گردد .
یک عکس رنگ-کاذب مشابه نیمکره دیگر تیتان را نشان میدهد که در اکتبر 2004 در اولین پرواز نزدیک کاسینی بر فراز تیتان تهیه شده بود . در آن موقع ابرها در قطب جنوبی تیتان دیده می شدند . اما در تصاویر رصدی اخیر هیچ ابری دیده نشد .
در تیتان شمال به سمت بالاست . و انحراف محور آن 30 درجه به طرف راست است . تصاویری که برای خلق این عکس مرکب استفاده شدند بوسیله دوربین wide-angle کاسینی در 16 آوریل 2005 در مسافتی تقریبا 173000 تا 168200 کیلومتری از تیتان گرفته شده اند . ریزولیشن این عکس تقریبا به درستی 10 کیلومتر بر هر پیکسل است .
بقابیای یک انفجاربزرگ کیهانی
بقابیای یک انفجاربزرگ ابر نواختری در تازه ترین تصویر رصد خانه اشعه ایکس چاندرا
این تصویر زیبا که از 150 ساعت ضبط بویسیله رصدخانه اشعه ایکس چاندرا تهیه شده است نشان دهنده بقابیای یک انفجاربزرگ ابر نواختری است . مرکز درخشان این سحابی ناشی از انرژی بسیار زیاد الکترون هایی است که با قشری مشخص از گازهای سوزان تشکیل شده است . قشر این سحابی ناشی از یک شک موجی است که که باعث بیرون راندن مواد به فضای میان ستاره ای شده است . این موج ضربه باعث گرم شدن گازها تا میلیون ها درجه می شود و در مراحلی مختلف باعث ایجاد اشعه ایکس میگردد . بسیاری از ابرنواخترها در پشت قشر درخشانی از گازها شکل میگیرند اما گاهی اینگونه نمیشود .این بقایای ابرنواختری به عنوان G21.5-0.9 توسط اخترشناسان رادیویی در 30 سال پیش شناسایی شده است . و تازمانیکه بوسیله چاندرا آشکار شد قشری نداشته است .
غیاب غشائی در اطراف این باقیمانده ابرنواختری و نیز موارد مشابه دیگر اخترشناسان را به سوی انفجاری ضعیف تر هدایت می کند . اکنون این فرضیه غیرمحتمل به نظر می رسد و احتمال دارد که انفجار هر ستاره حجیم باعث وج ضربه ای شدید شود که خود نیز باعث ایجاد نوعی غرش در فضای میان ستاره ای می شود. تعدادی از قشرهای ابرنواختری بسیار کم نور هستند که دلیل آن فقدان ماده در اطراف ستاره قبل از انفجار است .رهاکردن مقداری جرم از سوی ستاره سبب زدودن نواحی اطراف شود . با امتحان خواص غشا با یک تلسکوپ اشعه ایکس اخترشناسان قادر به تخمین سن و نیز میزان انرژی خروجی درانفجار هستند . ستاره ای که قادر به تولید چنین غشائی باشد دست کم 10 جرم خورشیدی داراست
آیا این اولین تصویر از یک سیاره خارج منظومه شمسی است ؟
یک تیم بین المللی از ستاره شناسان تصور می کنند که ممکن است اولین عکس مستقیم از یک سیاره خارج منظومه شمسی را ثبت کرده باشند .
ستاره شناسان از سال 1995م تا کنون بیش از 150 سیاره خارج از منظومه شمسی را کشف کرده اند . اما این کشف به روش غیر مستقیم بوده است . اکنون ستاره شناسان آلمانی با استفاده از تلسکوپ های ESO جسم سیاره مانندی ، که در تصویر با علامت فلش مشخص شده است، را در اطراف ستاره GQ Lupi،که در فاصله 400-500 سال نوری از ما قرار دارد ، کشف کرده اند . این کشف توسط تلسکوپ های هابل و تلسکوپ فضایی اسپیتزر نیز تأئید شده است .
ماده به هنگام ورود به سیاهچاله می سوزد
محققان دانشگاه کلرادو معتقدند ابر سیاهچاله ها بدلیل جذب مواد بسیار در اطراف خود ناحیه ای بسیار داغ ایجاد می کنند که قبل از ورود جسم باعث سوختن آن می شود .
سیاهچاله ها تکینگی های فضازمانی هستند که مواد اطراف خود را می بلعند . اکثر ستاره شناسان معتقدند که این اجسام وجود دارند . برخی نیز معتقدند که آنها منبع انرژی و قلب کهکشان ها می باشند .
سیاهچاله ها اجسام اطراف خود را به درون می کشند . اما دکتر " اندرو همیلتون " اعتقاد دارد که این مختص به سیاهچاله های کوچک است در حالیکه ابر سیاهچاله ها بدلیل جذب مواد بسیار در اطراف خود ناحیه ای بسیار داغ شبیه شکل مربوطه ایجاد می کنند که قبل از ورود جسم باعث سوختن آن می شود .
