استان يزد را بهتر بشناسيم 6
» قنات اهرستان (نهر شاهجوي)یزد
در سي كيلومتري جنوب باختري شهر يزد، در درهاي به عرض تقريبي يك و نيم كيلومتر، شش رشته قنات به نامهاي «وقفآباد»، «رييسالديني»، «ميرزايي»، «روشنآباد»، «نهر خيلي» و «خواجه غياث» حفر شده كه عمق مادر چاه آنها بين 28 تا 68 متر متفاوت است. آب اين قناتها به شهرستان يزد و آباديهاي «اهرستان»، «خيرآباد» و «عيشآباد» ميرسد. آب اين قناتها، در نزديكي روستاي «اسلاميه» به هم پيوسته و در يك كانال مشترك زيرزميني به نام «شاهجوي» به سمت شهرستان تفت هدايت شده و پس از عبور از تفت به سمت شهرستان يزد جريان مييابد و در باغ «خان» وارد يك مقسم ميشود. در گذشته اين قنات در مسير خود هفده آسياب آبي را ميچرخاند.قنات وقفآباد حدود هفت صدسال پيش توسط «سيدركنالدين» يكي از علماي مشهور زمان، حفر شد. اين شش قنات هم چنان فعالند.
» قنات غياثآباد پشت كوه یزد
مظهر اين قنات در يك طرف كوه، مزارع و باغ های در سمت ديگر كوه قرار دارند و يك تونل زيرزميني به طول سيصد و پنجاه تا چهارصد متر آب را به اين سوي كوه ميرساند. عمر قنات طبق سنگنوشته دهانه آن هزار سال و هم چنان فعال است. بدين ترتيب انتقال سنگها و صخرهها در طول تونل چهارصدمتري، آن هم در هزار سال پيش، كار دشواري بوده و حفر آن، بايد در زماني طولاني صورت گرفته باشد. اين قنات تا پنج سال پيش يك آسياب آبي را ميچرخاند.
» چشمه غربالبيز مهريز
در اطراف اين چشمه آثار تاريخي متعدد مانند سفال، مفرغ، مجسمه و ... در اطراف آن به دست آمده است. اين چشمه از دامن كوه «مذوار»ميجوشد و در كتابهاي تاريخي يزد از آن ياد شده است. اين چشمه زيبا و تماشايي به ويژه در فصل بهار مشتاقان بسياري را به ديدار خود ميكشاند و يكي از گردشگاه هاي مردم است.
» دریاها، سدها، جزیره هاو تالاب هاي استان یزد
شرايط خاص جغرافيايي استان يزد سبب شده كه اين منطقه از درياچه يا ساحل گردشگري برخوردار نباشد. به دليل كمبود آب هاي سطحي و روان استان يزد از درياچه طبيعي يا مصنوعي جهت تفريحات آبي برخوردار نيست و در اين زمينه نمي تواند به گردشگران خدماتي ارايه نمايد.
ادامه دارد ...ادامه دارد ... ادامه دارد ... ادامه دارد ... ادامه دارد ... ادامه دارد ... ادامه دارد ... ادامه دارد ...
استان يزد را بهتر بشناسيم 7
» کوهها، غارها، دشت ها،دره هاو جلگه هاياستانیزد
استان يزد در قلمرو رشته كوه هاي مركزی ايران واقع شده و از پستی و بلندی ها، چاله ها و كفه های كويری متعددی تشكيل شده است. اين ناهمواری ها به پنج گروه كوه ها، تپه های پای كوه، دشت ها، چاله ها، تپه های ماسه ای و بيابان ها، مناطق شور و كويرها تقسيم می شوند. در سطح استان يزد، دو رشته كوه متمايز از هم وجود دارد. يكی در بخشی از كوه هايی است كه در جهت شمال باختری - جنوب خاوری از مركز ايران عبور می كنند و به كوه های مركزی ايران معروف هستند و دومی شامل رشته كوه هايی است كه در مناطق مركزی، شمالی و خاوری استان قرار دارند.
کوه های مهم استان يزد شيرکوه و کوه های خرانق هستند. در قسمت خاوری يزد يعنی در نواحی نواحی خور و بيابانك، جندق و رباط پشت بادام، نيز کوه هايی وجود دارند که بلندی آن ها از كوه های ديگر كم تر است. غارها دارای طبيعت بسيار زيبايی هستند، به همين دليل همواره يكی از مراكز جلب جهانگردان، پژوهشگران و غارنوردان محسوب می شوند. در كوه های كهن استان يزد، غارهای جالب و ديدنی متعددی وجود دارد كه مشتاقان غارنوردی، زمين شناسان و علاقه مندان به اين رشته را به خود جلب می كند. اين غارها عبارتند از: غار ابركوه و غارچك و علا در ابركوه، غار هامانه در هامانه خرانق ها، غار اسلاميه فراشاه، غار باد معصوم در اسلاميه، غار نباتی در ندوشن، غار اشكفت در عقدا، غار ايوب در دهج، غار چهارتاقی، غار دره زنجير و ده كفتر در يزد و غار هشتاد در مهريز.
دشت های استان يزد در بين كوه های شيركوه، خرانق و کوه های خاوری قرار دارند. دشت يزد - اردكان و دشت بافق دو دشت مهم اين استان هستند.
با توجه به جايگاه آب و هوايی استان يزد، روزهای توفانی در اين منطقه زياد است و شمار آن ها در دشت يزد - اردكان به 40 تا 60 روز در سال می رسد. اين توفان ها که گاه به خاطر شدت زياد منطقه را برای زمان كوتاهی در تاريكی فرو می برند با توده های بزرگ شن و ريگ همراه هستند که در اثر آن ها، در نواحی پيرامون يزد، اشكذر، بافق، ساغند و خاور اردكان، تپه های شن و ريگ ايجاد شده اند که پهنه آن ها در استان يزد، به حدود 30 هزار هكتار می رسد. علاوه بر تپه های شنی، کفه های نمک متعددی نيز در اين استان ديده می شود. وقتی کفه يا باتلاقی انباشته از نمک باشد، ولی شرايط باتلاقی نداشته باشد، نام کفه نمک به آن ناحيه اطلاق می شود. در كفه نمك حداقل در تابستان ها مشكلی از طريق لجن و آب نمك انباشته زير پوشش صفحات ضخيم و زرهی نمك، ايجاد نمی شود و می توان با پای پياده به راحتی از آن گذر كرد. گاه آب های سطحی به سوی بعضی از دشت های استان يزد كه نسبت به نواحی پيرامون خود گودتر هستند، جريان می يابند و در اثر تابش شديد خورشيد، اين آب ها تبخير شده و نمك آن ها بر جای می ماند و آن قسمت دشت، تبديل به كفه های نمك می شود. كفه نمك در انجير، كفه نمك عقدا، كفه نمك ساغد، كفه نمك طاقستان و كفه نمك ابرقو مهمترين كفه های نمك استان يزد هستند.
واژه كوير، در ايران به طور عام به نقاط خشك و بی آب و علف اطلاق می شود. در منابع علمی بين المللی نيز هنگامی كه صحبت از كويرهای ايران، از جمله استان يزد است، از همين واژه كوير، استفاده می شود، اما در کوير نشين استان يزد، اين واژه شامل بيابان های ويران، خوفناك و غير زيست است كه در اين بين بدترين شكل كوير به پهنه های پوشيده از نمك و نازا نسبت داده می شود. كويرهای استان يزد، عبارتند از: سياه كوه، درانجير، ابركوه، زرين، مروست، دشت كوير ساغند، بهادران، الله آباد، توت، طاقستان و شهيديه. اين كويرها قابليت رواج گردشگري مناطق كويري را دارد.
در ميان منابع متنوع جهانگردی در ايران، كوير نيز از جاذبه های خاص خود برخوردار است. خصوصا اين كه بعضی از كويرهای ايران در نوع خود منحصر به فرد هستند و از جالب ترين مناظر و ديدنی های دنيا محسوب می شوند. گشت و گذار در ميان فضاهای وسيعی كه نگاه را تا دوردست می كشاند، غافل گير شدن در چشم انداز شن های روان و شوره زارهای خشك و سوزان، ابنيه تاريخی، سايه تك آبادی ها، بناهای آجری رنگ، ساختمان های ساده و خشن، كاروان سراها و رباط های قديمی برای هرجهانگردی جذاب و ديدنی است. از ميان جهانگردانی كه در نيمه راه خاور و باختر از ايران ديدن كرده اند، سون هدين - سياح سوئدی - به خاطر كار بزرگ و ژرف خود، جايگاهی والا دارد. او ماه ها و سال ها بر پشت شتر در كوره راه های ايران، به ويژه در كوره راه های كويری، هزاران كيلومتر راه را درنورديد و از ديده های خود گزارشی جامع تهيه كرد كه اثری مهم در شناخت يكی از مهم ترين جاذبه های جهانگردی ايران يعنی کوير به شمار می رود. انواع گياهان كويری در كنار تپه های شن روان و بقايای قلعه هايی كه بر اثر پيشروی كوير ويران شده اند، در كنار روستاهای آباد و گزستان هايی كه اين جا و آن جا پيشروی كوير را مهار كرده اند و به صورت بيشه ای در اقيانوسی بی انتها پديد آمده اند، توجه هر تازه واردی را به خود جلب می كنند.
جاذبه های اين بخش در استان يزد از طريق دو محور مورد توجه قرار گرفته است. اول محور يزد به بافق كه با گذر از مسجد كهن فهرج، در حاشيه كوير تا بافق ادامه می يابد. در طول راه، جنگل های گزی وجود دارد كه حاشيه های كوير را تسخير كرده و زيبايی و جذابيت خاصی به اين مسير بخشيده است. در انتهای مسير بافق، پارك بسيار زيبای آهن شهر وجود دارد كه حدود 20 هكتار وسعت دارد و از نخل های كهنسال و انواع گل ها پوشيده شده است و همچون بهشتی موعود در انتهای راه كويری خود نمايی می كند. مسير ديگر، محور يزد، خرانق، بياضه تا خور بيابانك است كه سرشار از تپه های گنبدی شكل شنی پوشيده از بوته های صحرايی و كويری است. در هر گوشه اين مسير، رباط هايی زيبا و متعدد با پنجره هايی قوسی و معماری شگفت انگيز قرار گرفته و مجموعه ای ديدنی و جذاب را پديد آورده است. از آن جمله قلعه بياضه است كه بدون شك يكی از ديدنی ترين قلعه های نظامی نسبتا سالم كهن است كه در كنار باغ های زيبای آبادی خوربيابانك در جوار درختان نخل و سنجد و انواع ميوه و مركبات قرار گرفته و جاذبه بی مانند اين مسير را كامل می كند. اين قلعه که حكيم ناصر خسرو قباديانی نيز از آن ديدن كرده است، يادگار دليری ها و مقاومت های گسترده مردم اين خطه در مقابل چپاول گران و زورمندان است. از ديدنی های ديگر اين محل، درخت زيتون تناوری است كه عمر آن به بيش از يك هزار سال می رسد. مناطق كويری استان يزد را می توان به نواحی زير تقسيم كرد: كوير اردكان (سيان كوه)، کوير ساغند، كوير ابرقو، كوير در انجير، كوير هرات و مروست، كوير بهشت آباد، كوير بهادران، کوير حاجی آباد و کوير زرين آباد.
عمده ترين و شايد تنها كانون های طبيعی و ديدنی در اين استان، دامنه های شيركوه است. اين ارتفاعات كه به موازات شهرهای عمده استان يعنی اردكان، ميبد، يزد و مهريز (غير از بافق) در فاصله كمی از آن ها امتداد دارند، جاذبه های طبيعی متنوعی پديد آورده اند كه در درجه اول برای مردم استان و بعد از آن برای مسافران ايرانی و خارجی جذاب و ديدنی است. دامنه های شيركوه اعم از پيش كوه، ميان كوه و پشت كوه كه به علت بهره گيری از آب فراوان ناشی از ذوب برف در ارتفاعات، از پوشش گياهی خوبی برخوردار است، به كوشش كشاورزان سخت كوش يزدی به باغستان هايی سرسبز و زيبا تبديل شده است و تراکم روستاها در اطراف اين حوزه بسيار زياد است. دره های سرسبز و زيبای منشاد، بنادك سادات (بنافت)، طرزجان، ده بالا در ميان كوه و دره های سانيج و بردستان در پشت كوه كه پوشيده از پوشش گياهی طبيعی و باغستان است، به دليل برخورداری از آب و هوای خنك در تابستان گرم منطقه يزد، ييلاق سنتی اهالی بومی محسوب می شود و هر ساله در فصل تابستان پذيرای هزاران خانواده يزدی است. ده بالا كه معروف ترين و خوش آب و هوا ترين ييلاق يزد است، با باغ ها و مزارع خرم و پر طراوت و درختان ميوه و چشمه سارهای متعدد خود، نخستين ييلاق خوش آب و هوا در مسير تفت به ميان كوه به شمار می رود و در كتب تاريخی هم از آن به نام هدش ياد شده است. باقی آباد، طرزجان، بنادك، سادات، منشاد، فخرآباد، ثانی آباد و... ييلاق های ديگر ميان كوه هستند. در ادامه مسير ميان كوه از جاده ای آسفالته كه از ميان كوه ها می گذرد، به نيز و گاريزات يعنی پشت کوه می رسيم. پشت كوه در جنوب و پشت رشته كوه هاي شيركوه واقع شده است، از همين رو به نام پشت کوه معروف شده است. اين منطقه در ميان دره ای سنگلاخی واقع شده و بخش ديگر آن جلگه ای وسيع است كه در آن می توان از جايگاهی بلند و زيبا به نام سنگ عروس زيبايی های اطراف را به خوبی نظاره كرد. بنادك، ديزه، سخويد، شواز، و بيداخويد و... از ييلاق های ديگر منطقه يزد هستند كه بخش بزرگی از آبادی های رشته كوه هاي پشت كوه را در بر گرفته و ميان ندوشن، دهشير و تفت قرار دارند. از جمله ييلاق های آن: نصرآباد، مزرعه آخوند، علی آباد، شاه آباد، شريف آباد، صادق آباد و سانيچ هستند. از پشت كوه می توان با طی بيست و دو كيلومتر راه دوباره به تفت رسيد.
كوه خرانق در بخش مركزي استان و در شمال شهر يزد قرار دارد. بلندترين قله آن «خوانزا» به ارتفاع 3158 متر است. كوههاي «چكچك»، «اشتري» و «هامانه» با ارتفاع بيش از دو هزار متر از سطح دريا، از بخشهاي معروف اين كوه هستند. كوههاي «هرش»، «سياهكوه»، «معراجي»، «ساغند»، «هرات و مروست»، «ندوشن»، «جوستان» و قله «بن لخت» نيز از ديگر كوههاي شاخص منطقه است.
ادامه دارد ...ادامه دارد ... ادامه دارد ... ادامه دارد ... ادامه دارد ... ادامه دارد ... ادامه دارد ... ادامه دارد ...
استان يزد را بهتر بشناسيم 8
» ژئوتوریسم (گردشگري جغرافيايي)استانیزد
مهم ترین جاذبه طبیعی استان يزد را می توانیم گردشگری جغرافیایی و بازدید از پدیده های ژئومورفولوژی بدانیم. بيابانهاي ايران در استان يزد يكي از زيباترين منظرههاي اكوتوريستي دنيا به شمار مي آيند. تپههاي ماسهاي يكي از فرآيندهاي مناطق بياباني است كه در اطراف شهر يزد با مساحتي در حدود ٣٠ هزار هكتار گسترش يافته است. سن تپههاي ماسهاي اطراف شهر يزد كم تر از ٢ هزار سال برآورده شده كه ريشه در تاريخ فعاليتهاي انساني و به طور كلي بيابان زدايي انسان ساز داشته و حاصل استفادهي بيرويه از گياهان توسط جوامع گذشته است. امروزه شاخه جدیدی از اکوتوریسم منشعب شده است که ژئوتوریسم یا گردشگری جغرافيايي يا زمین شناسی نام دارد. ژئوتوریسم با تکیه بر پدیده های جغرافيايي به موضوع گردشگری می پردازد. دیدن انواع فرسایش های آبی، بادی، شیاری، خندقی و... بازدید از گسل ها، غارنوردی و دیدن پدیده های استالاگتیتی و استالاگمیتی از دیدگاه زمین شناسی، بازدید ازلایه بندی های مشخص روی ارتفاعات، مشاهده چین خوردگی ها و مخروط افکنه و واریزه ها و... قسمتی از فعالیت های مربوط به ژئوتوریسم را تشکیل می دهد. این نوع گردشگری تا حدودی علمی بوده و برای مناطقی چون استان يزد که از زمین ساختی قدیمی و چشم اندازهای متنوع كويري برخوردار است، مناسب به نظر می رسد.
فلات ايران همانند كلوخه ای در هم ريخته، دارای چين خوردگی ها، دره ها، گردنه ها و گودال های بسياری است كه اين عوارض و دگرگونی ها را می توان نتيجه فشار توده های بزرگ تشكيلات زمين شناختی قسمت های شمال و جنوب و مقاومت بخش های خاوری و باختری فلات دانست. اين حركت ها و فعاليت ها با توجه به جوان بودن تشكيلات و تكامل فلات ايران، امروزه نيز به شدت ادامه دارد و اين مساله سرزمين ايران را به يكی از ناامن ترين مناطق كره زمين تبديل کرده است. بنابراين فلات ايران از لحاظ تكتونيكی، جوان، فعال و سرانجام روی خط كمربندی زلزله جهان قرار گرفته و امروز به عنوان يكی از زلزله خيزترين نقاط جهان معروف است.
رشته كوه های البرز از شمال و زاگرس از جنوب، بستگی فلات مركزی ايران را از درياهای آزاد جدا کرده و آن را تبديل به محوطه ای بزرگ و بسته کرده اند که مخوفترين كويرهای جهان، در دورن اين محوطه بسته قرارگرفته اند و استان يزد، بخش مركزی اين محدوده را در بر می گيرد. اين محدوده بزرگ به بخش های کوچک تری تقسيم شده است و اين بخش های کوچک به وسيله کوه ها به قسمت های کوچک تر يا برکه هايی تقسيم می شوند که در دورنگاه همه اين بخش ها شورزارهای باتلاقی، شن زارها و ريگ زارهای کويری هستند. اين گونه باتلاق های نمك يا كويرهای نمك بزرگ و كوچك در درون بركه ها در سرتاسراستان يزد، استان كرمان و به سوی خراسان (از راه طبس) بسيار ديده می شود.
فلات مركزی ايران - كه استان يزد بخشی از آن است - از لحاظ زمين شناختی، يك ژئوسنكلينال است. اين گودال پهناور به وسيله رسوب های جوان پر شده و در اثر فشار های جانبی، چين خوردگی های بسياری در آن صورت گرفته اسـت كه نتيجه آن ها ايجاد رشته کوه های درهم ريخته زنجيری و سرانجام تشكيل چاله ها و كويرهای پهناوری مانند دشت لوت و كوير نمك است.
زمان شکل گرفتن اصلی فلات ايران، به دوران سوم زمين شناختی، به ويژه دوره ميوسن، نسبت داده می شود. با كم شدن وابستگی دريای ميوسن با دريای آزاد و با پيشروی خشكی به درون دريای ميوسن، بركه ها تشكيل و تفكيك شدند و با قطع کامل اين وابستگی محوطه بزرگ و بسته فلات مرکزی شکل گرفت.
با خشک شدن کامل دريای ميوسن، در 12 تا 18 ميليون سال پيش، رسوب های جوان، به طور پراكنده فلات ايران را در بر گرفتند، به طوری كه امروزه آثار و بازمانده اين رسوب ها در هر جای فلات ايران، از جمله استان يزد، ديده می شود. در تمامی اين رسوب ها، سنگ های گچ و نمك به گونه پودر نرم و كلوخه تا عدسی و لايه های مشخص انباشته شده اند، البته با وجود اين كه دگرگونی های اصلی زمين شناختی ايران تا اواخر دوران سوم بوده، می توان فرسايش كوه ها، به وجود آمدن دشت های كرانه ای و پيدايش دشت های كويری با توده های بزرگ شن، ريگ و... را به دوران چهارم زمين شناختی نسبت داد كه اين دگرگونی ها هنوز هم ادامه دارد. در نهايت برآمدن كويرها به گونه امروزی را بايستی مربوط به اواخر دوره يخبندان دوران چهارم، يعنی در 10 تا 15 هزار سال اخير جست و جو كرد.
استان يزد دارای شرايط بسيار سخت کويری است که البته رشته كوه های شيركوه با ريزش برف و باران، توانسته اند تا اندازه ای از شدت تاثير كويرهای درون و پيرامون اين استان کم كنند. بنابراين استان يزد از مجموعه كوه های لخت و درهم ريخته با بركه های بسيار بزرگ و كوچك تشكيل می شود. اين بركه ها پوشيده از شن زارها و ريگزارها و شورزارها می باشند كه بيش تر بدون پوشش گياهی بوده و دارای سخت ترين شرايط كويری نيز هستند. مواد ژئولوژی تشكيل دهنده اين كوه ها و بركه ها، كمتر از يك سده تا بيش از پانصد ميليون سال ديرينگی دارند. كلفتی مواد تخريبی يا آبرفتی كه اين بركه ها يا گودال ها را پر كرده اند، به بيش از 500 متر می رسد كه محل اصلی منابع آب های زيرزمينی استان يزد می باشند. بزرگ ترين و غنی ترين اين سفره ها، بركه شيركوه - سياه كوه است.
استان يزد دارای كهن ترين تشكيلات زمين شناختی تا جوان ترين آن ها، يعنی هولوسن (آلوويم) است. تشكيلات پر كامبرين اين استان از سنگ های دگرگونی به شکل های گوناگون و سنگ های آذرينی تشكيل شده است كه لايه های گچ نيز در آن ها ديده می شود. طبقات مرمر و گنيس موجود در شمال خاوری يزد نيز طبق گفته فورن - دانشمند زمين شناس - مربوط به دوره های پركامبرين می باشد. تشكيلات پرمين، دونين و كربونيفر در اندازه محدودتر، بيش تر به شکل سنگ های آهكی و سنگ های شنی قرمز رنگ كنگلومرا تا سنگ های دولوميتی هستند و سرانجام مارل و شيل مربوط به دوره های كرتاسه و ژوراسيك هستند كه بخش بزرگی از تشكيلات زمين شناختی استان يزد را تشكيل می دهند. سنگ های اصلی به وجود آورنده آن ها شامل سنگ های آهكی مارلی، شيل سنگ های آهكی و شنی، سنگ های آهكی متراكم، سنگ های آذرين (گرانيت)، سنگ های كوارتزيتی، مارل قرمز و سبز و سرانجام كنگلومرا می شود. اين تشكيلات زمين شناختی مربوط به بيش از 570 ميليون سال قبل است. اين تشكيلات، انبارهای بزرگ مواد معدنی را در دل خود جای داده اند كه بزرگ ترين آن ها معدن چغارت با ذخيره بسيار زياد است. معادن سرب، روی، خاك های رس، سنگ های مرمر، گچ و نمك، سنگ تالك، سنگ های ساختمانی و... نيز در اين استان به فراوانی وجود دارد. در محدوده شمال خويدك و فهرج يزد، علاوه بركوه ريگ چهلتاش، تراكمي از تپههاي طولي و هرمي شكل با ارتفاع بيش از ٢٠ متر و گاهاً به درازاي ٧ كيلومتر قابل روئيت است كه در كنار بناهاي تاريخي شهداد و مسجد جامع فهرج و قلعه خويدك از ارزش اكوتوريستي بسيار بالايي برخوردار است و بنا به اظهار بسياري از اكوتوريستهاي خارجي اين مجموعه زيبا در كم تر نقطهاي از جهان قابل مشاهده است.
» پوشش گیاهیاستان یزد
استان يزد به دليل بارش اندك، نوسان درجه حرارت، تبخير زياد، پايين بودن سطح آب های زيرزمينی و نامساعد بودن خاك ها با كمبود پوشش گياهی رو به رو است. به علاوه استفاده بی رويه مردم از اين پوشش ناچيز، موجب نابودی پوشش گياهی اين منطقه می شود. بوته كنی، تهيه زغال چوب و چرای بسيار و عدم رعايت اصول درست كشاورزی، از عواملی است كه سبب كاهش پوشش گياهی استان می شود. در آثار تاريخی از جنگل های بزرگ گز، قيج، تاغ و مراتع سرسبز پهناور دامنه شيركوه ياد شده است كه به جز چند ناحيه محدود همه آن ها از بين رفته اند.
گياهان اين سرزمين با شرايط خشكی وكويری سازگاری پيدا كرده اند و می توانند بدون باران، مدت درازی دوام بياورند. گياهان يك ساله نيز دراين بيابان ها وجود دارند كه با خشكی و گرمای تابستان های دراز سازش يافته اند. بذر گياهان يك ساله می توانند سال ها به حالت خواب به سر برده و با بارش باران شروع به رشد كنند. از اين رو در سال هايی كه در كوير باران زياد می بارد، سراسر بيابان پوشيده از گل های وحشی می شود. تا كنون گونه های گياهی تاغ، قيج، گز، ديرينه، ريپس، چرخان، اشنان، اسگنبيل، سبد، گون، خارشتر، بادام كوهی، پدن و اسپند، در اين منطقه شناخته شده است كه پوشش گياهی عمده استان يزد به شمار می رود. اين گياهان از پايدارترين گونه های كويری هستند كه می توانند در برابر كم آبی و توفان های شديد و وزش شن های روان پايداری نمايند. استان يزد در حال حاضر استعداد رويش گياهی مطلوبی ندارد و بايستی به منظور نگاه داشتن پوشش گياهی موجود از نابودی آن ها جلوگيری به عمل می آورد.
» حیات وحش و مناطق حفاظت شده یاستانیزد
كوير ابرقو كه به شكل دايره بين دو رشته كوه قرار گرفته و به فاصله كمي از آن كوير تاغستان واقع شدهاست از مهم ترين مناطق توريستي – طبيعي خاص استان يزد است. كوير درانجير كه با ١٥٠٠ كيلومتر مربع مساحت در شرق استان يزد قرار گرفته و كوير هرات و مروست با مساحت تقريبي ٥٠٠ كيلومتر مربع و نسبتاً مرطوب همراه با كوير بهشت آباد بين انار و رفسنجان با جهت شمال غربي به جنوب شرقي و كوير بهادران در جنوب شرق مهريز، با جهت شمال غربي به جنوب شرقي مهم ترين و جذاب ترين منطقه ي توريستي – طبيعي خاص استان يزد به شمار مي آيند.
محوطهي غربالبيز نيز در كنار بخشي از ارتفاعات شيركوه قرار دارد و يكي از دو چشمه مهم استان است. نام غربالبيز به دليل حفرههاي متعدد دامنه كوه بر اين منطقه گذاشته شده كه در فصلهاي پر باران، آب چشمهي غربالبيز از دامنه كوه جاري ميكند. ماهيهايي كه همراه با اين آب از كوه بيرون ميآيند، از نوع ماهي كور هستند و مردم معتقدند كه اين ماهيها در طول قرنها در زير زمين و داخل كوه توليد مثل كرده و پرورش مييابند؛ اين ماهيها به دليل آن كه در معرض نور خورشيد قرار نداشتند رنگي روشن دارند. ماهيهاي كور منبع غذايي پرندههاي ماهيخواري هستند كه در فصل كوچ، از طرف بخشهاي شمالي به سمت جنوب مهاجرت ميكنند. اين مساله يكي از جاذبههاي طبيعي منطقه است؛ چراكه هيچكس انتظار ندارد در استان يزد كه منطقهاي كويري است، مرغ ماهيخوار ديده شود.
درههاي سرسبز و مناطق ييلاقي، چشمه سارها، ارتفاعات و قلهها، غارها، حيات وحش و شكارگاهها و بهويژه جاذبههاي كويري از خصوصيات جالب توجه طبيعت يزد است كه برخي از آنها جزو گردشگاه هاي طبيعي مردم استان به شمار ميآيند.
» جاذبه هاي تاريخي و معمارياستانيزد
ادامه دارد ...ادامه دارد ... ادامه دارد ... ادامه دارد ... ادامه دارد ... ادامه دارد ... ادامه دارد ... ادامه دارد ...