-
اکس پارتی
میهمانیهای رِیو (Rave) در دهة هشتاد میلادی بحران جدیدی در اروپا و آمریکا بهوجود آوردند . اکستاسی بهطور غیرقابل مهاری در میان جوانان نفوذ کرده بود و روزبهروز بر تعداد مصرفکنندگان آن افزوده میشد . کسانی که به این قبیل میهمانیها میرفتند هماهنگ و عجیب بودند . یکسان لباس میپوشیدند تا خود را به صورت یک گروه درآورند . بزرگترین گروه اکسبازها فرقة لایِن پت (Lion Path) بود . اعضای این فرقه گمان میکردند که با خوردن قرصهای اکستاسی به روشنایی میرسند . اما اصطلاح اکس پارتی مربوط به مجالسی است که معمولاً از ابتدای شب تا بامداد روز بعد به طول میانجامند . این میهمانیها با رقصهای تند و متمادی در حین پخش موسیقی مخصوص مانند ریو ، هاووس ، و ترنس همراهاند . در این میهمانیها ، قرصهای اکستاسی در ظرفهایی دست به دست میگردد . از آن جا که پس از مصرف اکستاسی باید مقدار زیادی آب به بدن رساند ، اصطلاح «آب خوردن» برای مصرف زیرزمینی قرص اکس به کار میرود . در برخی از این میهمانیها ، به منظور جذب مصرفکنندگان ، قرصها را بهصورت رایگان عرضه میکنند .
دکتر آذردخت مفیدی علت تمایل مصرفکنندگان اکستاسی به استفادة گروهی از آن را چنین توجیه میکند : « این تمایل به مصرف گروهی در مورد تمام مواد مخدر وجود دارد . اما در مورد اکستاسی یکی از دلایل مطرح ، نیاز به وجود یک فرد حمایتکننده است . مصرف انفرادی این دارو در تنهایی خطرآفرین است . از سوی دیگر، احساس سرخوشی دستهجمعی برای هر کدام از مصرفکنندگان حکم تأیید را دارد و فرد متقاعد میشود که کار درستی انجام میدهد . دلیل دیگر، نیاز مصرفکنندگان به برقراری ارتباطات صمیمانة اجتماعی است . آنها هم دیگر را در آغوش میگیرند و از بودن در کنار هم لذت میبرند . »
دکتر فربد فدایی میگوید : « معتادان به دلیل مشکلات شخصیتی همیشه به دنبال یافتن هویت گروهی هستند . آنان جایگاه فردی خود را نیافتهاند و میخواهند در یک گروه هویتی بیابند . »
اکس پارتیها تاریک هستند . تنها صدای موسیقی میآید و بوی عرق تنهایی که بهشدت تکان میخورند . اکستاسی باعث گشادی مردمک چشم میشود و مردمک گشادشده چشم را در برابر نور حساس و آسیبپذیر میکند .
اکستاسی : زنان برابر با مردان
در مقایسه با سایر مواد اعتیادآور ، تمایل زنان به استفاده از اکستاسی بهمراتب بیش تر است .
دکتر آذردخت مفیدی این الگو را بخشی از بحران زنِ مدرن در ایران میخواند و میگوید : « گاهی زنِ مدرن ، قدرت را در طرد زنانگی خود میداند . بنابراین به سمت دنیایی مردانه کشیده میشود . »
دکتر حمید مرتضوی اضافه میکند : « زنان تمایل بیش تری به استفاده از اکستاسی دارند . زیرا حالت نشئه و خمودگیای که به دنبال اعتیاد به سایر مواد مخدر ایجاد میشود ، در مصرف این دارو مشهود نیست . بهعلاوه ، استفاده از آن راحت و سریع است و نیازی به سرنگ تزریقی و آتش ندارد . همچنین ، قرصهای کوچک اکس بهراحتی حمل میشوند و مخفی کردن آنها آسانتر است . »
دکتر ساحل همتیگرکانی میگوید : «بهطور کلی ، افسردگی و اختلالات اضطرابی در میان زنان شیوع بیشتری دارد . از طرف دیگر ، آنان به درمانهای بیسروصدا علاقهمندند . بنابراین ، برای رفع حالات نامناسب روانی خود ، مصرف قرصهای کوچک اکس را ترجیح میدهند . »
انواع مهمانی ها از نظر یک دانشجو
"روزبه ص" دانشجوی مهندسی صنایع می گوید : اصولا چند نوع مختلف از میهمانی های این چنینی حائز اهمیت است . نخست جشن هایی است که در سلامت انجام می شود و همه چیز در افراطی ترین شکل ممکن به دست دادن ، روبوسی و رقص ختم می شود .
وی می افزاید : اکس پارتی ، نوع هیجان انگیزتر این پارتی ها است که در این گونه جشن ها غالبا" میهمانان به وسیله ی قرص های اکس مورد پذیرایی قرار می گیرند تا با انرژی مضاعف در میان دوستان خود ظاهر شوند و نوع سوم و خطرناک این گونه پارتی ها "--- پارتی" است که در آن همه چیز از کنترل افراد خارج است و هر نوع حادثه زیان باری محتمل به نظر می رسد .
روزبه می افزاید : کسانی که در میهمانی های نوع اول و دوم شرکت کرده باشند به تدریج می توانند در پارتی های نوع سوم نیز حضور یابند
وی در خصوص حالات ناخوشایند جوانان در میهمانی های نوع سوم می افزاید : طبعا" برای شاد بودن در میان دوستان به انرژی خارق العاده ای نیاز است که قرص های اکس و حشیش برای این کار بسیار موثرند .
روزبه ، پارتی های خطرناک را به نمایش نامه هایی زیبا از عقده های فرو خورده جوانان تشبیه می کند و می افزاید : مصرف اکس و مشروب ، دنیای خیالی جذابی برای جوانان ایجاد می کند ، برخی از آن ها پس از مصرف قرص ها به نقاشی بر روی دیوارها می پردازند یا اینکه تمایل پیدا می کنند در مکان های بلند بایستند .
-
اکستاسی و ممنوعیت جهانی
مجلس انگلستان ، پیش از رسیدن قرصهای اکستاسی از آمریکا به این کشور ، مجازات سنگینی را برای تولید ، توزیع و مصرف این قرصها وضع کرد . اما نتیجه کاملاً برخلاف انتظار بود . جوانان انگلیسی بسیار بیشتر از آمریکاییها به اکستاسی روی آوردند . زندگی برخی از جوانان انگلیسی آنچنان به اکس وابسته شد که بار سفر بستند و خود را به آمریکا رساندند . در دهة 1990، در گوشه و کنار خیابانهای آمریکا جوانانی ژندهپوش به چشم میخوردند که کشورشان را برای راحتتر مصرف کردن قرصهای اکس ترک کرده بودند . اما قرصهای اکستاسی ، با همان سرعتی که جای خود را در میان جوانان آمریکایی و اروپایی باز کردند ، از رواج افتادند . در قانون کیفری آمریکا جرم کسی که این قرصها را به دوستانش میدهد از جزای فروشندگان قرصها بیش تر است . در این کشور سالانه 4/3 میلیون نفر دستکم یکبار از اکستاسی استفاده میکنند .
براساس یک پژوهش : مصرفکنندگان «اکستاسی» طی 15 ماه نیمی از دوستان سالم خود را آلوده میکنند .
نخستین موضوع این است که متوسط سن مصرف کنندگان امروزه به نسبت سالهای قبل بسیار پایین آمده است و از طرف دیگر هم الگوی مصرف از مصرف تریاک به صورت تدخین به طرف مصرف هرویین به صورت تزریق در حال حرکت است . سومین تفاوت نیز در پیدایش مواد مصرفی جدید مانند کوکائین و هم چنین مواد صناعی در بین مصرفکنندگان است .
براساس یک پژوهش : مصرفکنندگان «اکستاسی» طی 15 ماه نیمی از دوستان سالم خود را آلوده میکنند . سوء مصرف مواد یک بیماری مزمن عود کننده است که اکثر قربانیان خود را در سنین نوجوانی و شروع جوانی مبتلا میکند . به گزارش سرویس «پژوهشی» خبرگزاری دانشجویان ایران ( ایسنا ) ، با وجود این که مواد مخدر افیونی به صورت مصرف تریاک سابقهای نسبتا" طولانی در کشور ما دارد ، سه اتفاق امروز روند مصرف را با گذشته متفاوت کرده است . نخستین موضوع این است که متوسط سن مصرف کنندگان امروزه به نسبت سالهای قبل بسیار پایین آمده است و از طرف دیگر هم الگوی مصرف از مصرف تریاک به صورت تدخین به طرف مصرف هرویین به صورت تزریق در حال حرکت است . سومین تفاوت نیز در پیدایش مواد مصرفی جدید مانند کوکائین و هم چنین مواد صناعی در بین مصرفکنندگان است . مصرف مواد غیر قانونی ساختنی امروزه به عنوان یکی از مشکلات نوپدید در زمینه سوء مصرف مواد ظاهر شده است . تحلیل انتقال سوء مصرف مواد به افراد سالم با روش تحلیل بیماریهای مسری ، موضوعی است که بیش از سه دهه است در ادبیات همه گیر شناسی مصرف مواد وارد شده است . استفاده از این روش برای شناسایی وضعیت همهگیر شناسی مواد جدید مانند اکستاسی میتواند کمک کننده باشد . به گزارش سرویس پژوهشی ایسنا ، در یک مطالعه که هدف از آن تعیین پیش آگهی مصرف اکستاسی در گروه همسالان فرد مصرف کننده بود ، طی مصاحبه با 30 فرد مصرف کننده اکستاسی ، 156 نفر از دوستان آنها معرفی شدند که از این عده 43 نفر (6/27 درصد) پس از موارد شاخص مصرف اکستاسی را شروع کرده بودند ، 25 نفر (0/16 درصد) نیز تا زمان انجام مصاحبه هنوز اکستاسی مصرف نکرده بودند ، سایر دوستان یا قبل و یا هم زمان با موارد شاخص مصرف اکستاسی را شروع کرده بودند . با توجه به وجود 68 نفر فرد در معرض خطر ، نرخ حمله ثانویه بیماری 63 درصد ، نرخ تولید مثل پایه انتشار بیماری 59/1 و میانه زمان بقای بدون مصرف اکستاسی در دوستان مورد شاخص 15 ماه (22-8) میباشد . حداکثر زمان خطر انتقال بیماری تا 10 ماه اول پس از نخستین مصرف اکستاسی در مورد شاخص میباشد . یافتههای تحقیقات پژوهش گران دانشکده بهداشت و موسسه تحقیقات بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران در این تحقیق که اولین مطالعه با استفاده از تحلیل بیماریهای مسری و تحلیل بقا برای بررسی نحوه انتشار مصرف اکستاسی در گروههای دوستان بوده است ، نشان میدهد که مصرف اکستاسی یک بیماری مسری در بین گروههای دوستان میباشد که به نظر میرسد در این گروهها در حال گسترش میباشد و ظرف 15 ماه نیمی از دوستان سالم یک فرد را آلوده میسازد ؛ بنابراین انجام مطالعات بیش تر برای شناخت بهتر همه گیر شناسی و انتشار این بیماری ضروری است .
-
رده ی سنی مصرف کنندگان
از گروه سنی ١٨سال تا ٤٠سال نمونه هایی دیده شده است . جوانان بیشتر از طریق دوستان ، گردانندگان میهمانی شبانه ، توزیع کنندگان خیابانی و خویشاوندان این قرص ها را به دست آورده اند . این افراد مجردند و در میانشان افراد تحصیل کرده نیز وجود دارد .
مادهای اعتیادآور برای جوانان مرفه ایران
دکتر محسن وزیریان در مورد آمار مصرفکنندگان اکستاسی در ایران میگوید : « طبق آماری که در سال 1380 از یک تحقیق به دست آمده است ، بیش از 40 هزار نفر در ایران این دارو را تجربه کردهاند . بخش عمدهای از مصرفکنندگان اکستاسی را دانشآموزان و نوجوانان تشکیل میدهند . البته این نمونهها را نمیتوان به کل جامعه تعمیم داد . موضوع پراهمیت دیگر، الگوی مصرف داروهای نشاطآور است . اگر در مصرف مواد مخدری مانند هروئین ، به ازای هر 10 مصرفکننده ی مرد ، یک مصرفکننده ی زن وجود دارد ، در مورد اکستاسی این نسبت 2 به 1 است . »
دکتر حمید مرتضوی مشخصات اغلب مصرفکنندگان اکس را چنین توصیف میکند : « مرد یا زنی جوان ، تحصیل کرده یا دانشجو ، دارای وضعیت اقتصادی خوب که در خانوادهای ازهم پاشیده رشد کرده یا تنها زندگی میکند . »
قرصهای موجود در بازار ایران عناوین مختلفی دارند : دلفین ، لنگر، صلیب سرخ ، رنو ، سانشاین ، سوپرمن ، هوندا ، اپل ، امگا ، پلیکان ، لاو ، مرسدس و غیره . این قرصها با قیمت هر عدد 6 تا 12 هزار تومان به فروش میرسند .
از حمید ع. دلیل تفاوت قیمتها را میپرسم . پاسخ میدهد : « من همیشه یکی از دو نوع دلفین و صلیب سرخ را مصرف میکنم . دلفین ارزانتر است . زودتر هم بیاثر میشود . صلیب سرخ قویتر است . هر قرص آن را به قیمت 12 هزار تومان میفروشند . »
او در پاسخ به این سؤال که چگونه قرصهای اکستاسی را تهیه میکند میگوید : « بهصورت باز یا بستهبندیشده برایم میآورند . جوانی مرتب و آدمحسابی آن ها را جلوی در خانه تحویل میدهد . »
اکستاسی در ایران ، با ایجاد برخی تغییرات در مادة اصلی آمفتامین ، در آزمایشگاههای غیرمجاز به دست میآید . تولید اکستاسی فعالیتی غیرقانونی است که ، به دلیل سودآوری آن ، تعداد زیادی از افراد فرصتطلب به آن مشغولاند .
مسمومیت با اکستاسی
آنچه به دنبال مسمومیت با اکستاسی اتفاق میافتد کُما و مرگ است . فرد بهشدت عرق میکند و حجم زیادی از آب بدنش را از دست میدهد . مردمک چشم گشاد میشود . تب بالا میرود و فرد گرمازده میشود . قلب بهشدت میتپد . فشارخون بالا میرود و هر لحظه احتمال خونریزی مغزی یا حملات قلبی وجود دارد .
هنوز پادزهر مؤثری برای درمان مسمومیت ناشی از مصرف اکستاسی شناخته نشده است . در مورد این قبیل افراد ، پزشکان به اقدامات حمایتی مانند پایین آوردن فشارخون ، جبران آب ازدسترفته و کنترل درجة حرارت بدن اکتفا میکنند .
-
والدین چی ؟ آنها هم مقصرند ؟
کارشناسانمعتقدند در خانواده هایی که مشکلات وجود داشته و جوان با والدین خود دچارمشکل بوده ، این جوان به سوی مصرف اکس رفته است . مسئله دیگر که باعث روآوردن جوان به اکس و دیگر مواد مخدر میشود ، آزادی مفرط و همچنین محدودیتبیش از اندازه در خانواده ها می باشد . والدین تصور می کنندکه باید با بچههایشان دوست باشند و به این علت او را رها می کنند . در حالی که دوست شدنبه معنای عدم نظارت نیست . دوست شدن به معنای شناخت است . جوان و نوجوانباید بتواند با والدین خود صحبت کند ، او باید نترسد و بگوید . اگر اینارتباط صمیمانه برقرار شود و ترس بی جا بریزد ، مشکل حل می شود . کارشناسان در مورد نقش پدر می گویند : " اگر پدر همان یک ساعتی را که درخانه است بتواند حضور زیبایی را به نمایش بگذارد ، حضور پربار و عاطفیخواهد داشت ."
مسئله مهم اینکه برای رفع مشکلات باید " هنر والد بودن " را آموخت . باید بتوان قانون خانواده ایجاد کرد . خانواده ی ما برنامهندارد یا اینکه برنامه اش ضعیف است . ما باید در مورد مواد مخدر با بچه هاصحبت کنیم . در اروپا از سن 7 سالگی به بچه ها آموزش می دهند ، ما بایستیدر مورد مصرف دارو و قرص به بچه ها توضیح بدهیم که در مواقع بیماری و زیرنظر پزشک باید دارو و قرص مصرف کرد . این محقق و کارشناس می گوید : " درمحله ای که مواد مخدر خرید و فروش می شود والدین باید در مورد مواد مخدربا فرزند حتی 11 ساله ی خود حرف بزنند و او را آگاه کنند ، کسب مهارتزندگی مهم است . بدترین مسائل را اگر والدین در کنار فرزند خود باشند وبرای او تجزیه و تحلیل کنند ، بچه از همان دوران این توانایی را کسب میکند و در دوران بلوغ صاحب دید نقد پذیر میشود ؛ او خودش دنبال نکات مثبت ومنفی است ، آن وقت اگر کسی به او گفت این قرص شادی است ، نقد میکند ،تحقیق می کند و می بیند آیا به نفع اوست که این قرص را مصرف کند یا بهضررش تمام می شود .
دکتر وزیریان می گوید : باید در جاهایی که شیوعمصرف وجود دارد در مورد عوارض این ماده تذکرات کافی داد . والدین و جوانانباید با آثار منفی این مواد آشنا شوند باید در این مورد آنان را آگاه کردو برنامه های پیشگیرانه در مدارس و دانشگاه ها برگزار کرد . از آنجا کهمصرف این قرص تغییراتی را در روحیه فرد ایجاد می کند و وی را مضطرب ،پرخاشگر و افسرده می کند ، خانواده می تواند در صورت بروز این مشکلات درجوان خود زنگ خطر را احساس کند .
کارشناسانمعتقد هستند در خانوادههایی که مشکلات وجود داشته و جوان با والدین خود دچار مشکل بوده است ،جوان به سوی مصرف اکس رفته است .
عاتکه تهرانی در این مورد می گوید : متاسفانه عده ای از جوانان ما چند مصرفی شده اند والدین باید به بچه هابیشتر توجه کنند . پدران دیگر آن نظارت و کنترل ورود و خروج فرزندان خودرا ندارند . مادران از دختران خود نمی پرسند کجا میهمانی می روند در حالیکه مقررات خانواده باعث تحکیم خانواده است و متاسفانه در ایران و کشورهایدر حال توسعه اکنون نادیده گرفته می شود و کمتر به آن توجه می شود در حالیکه اگر جوان احساس آزادی و حمایت کند بداند که درخانه کسی نگران او است ،به خانواده توجه می کند و دیگر دست به هر کاری نمی زند .
والدین تصورمی کنند باید با بچه هایشان دوست باشند به این علت او را رها می کننددرحالی که دوست شدن به معنای عدم نظارت نیست . دوست شدن به معنای شناختاست جوان و نوجوان باید بتواند با والدین اش حرف بزند او باید نترسد وبگوید اگر این ارتباط صمیمانه برقرار شود و ترس های بی جا بریزد ، مشکل حلاست .
وقتی بچه ها نوجوان می شوند والدین فکر می کنند باید با آناندوست باشند در حالی که بنا به نظر متخصصان نوجوان دنبال دوست و هم سال نمیگردد در حقیقت او دنبال پدر و مادر واقعی اش در قالب دوست اصلی می گردد . نوجوان و کودک ما نباید احساس کند که توهین شخصیتی به او می شود . اینهاباید رعایت شود ، به کودکانمان توهین شخصیتی نکنیم .
عاتکه تهرانی درمورد نقش پدر می گوید : اگر پدر حتی همان یک ساعتی را که در خانه است ،بتواند حضور زیبایی را به نمایش بگذارد ، حضور پربار و عاطفی خواهد داشت . الان در غرب به خصوص آمریکا بحث های زیادی در مورد صرف شام خانواده می شود . تحقیقات نشان داده بچه هایی که چهار یا پنج بار در هفته شام را با حضورخانواده خورده اند ، کم تر به سوی مصرف مواد مخدر گرایش داشته اند . حضوروالدین در کنار هم حضور خوبی است و ما باید برای رفع مشکلات هنر والدبودنرا یاد بدهیم . باید بتوانیم قانون در خانواده ایجاد کنیم خانواده مابرنامه ندارد یا اینکه برنامه اش ضعیف است . ما باید برای هر چیز قانونداشته باشیم ، قانونی که شامل همه شود . باید در مورد موادمخدر با بچه هاصحبت کرد . در اروپا از سن آمادگی تا ٧سالگی به بچه ها آموزش می دهند . ماباید در مورد مصرف دارو و قرص به بچه ها توضیح بدهیم که در مواقع بیماری وبا نظر پزشک باید دارو و قرص مصرف کرد .
این محقق و کارشناس می گوید : در محله ای که موادمخدر خرید و فروش می شود والدین باید در مورد هروئین و ... با فرزند حتی ١١ساله شان حرف بزنند و او را آگاه سازند : کسب مهارتزندگی مهم است . بدترین مسائل و فیلم ها را اگر والدین در کنار فرزندشانباشند و برای او تجزیه و تحلیل کنند ، بچه از همان دوران این توانایی راکسب می کند و در دوران بلوغ دیگر دید نقدپرداز دارد او خودش دنبال نکاتمثبت و منفی است آن وقت اگر کسی به او گفت این قرص شادی است نقد می کندتحقیق می کند و می بیند آیا به نفع اوست این قرص را مصرف کند یا به ضررش .
تجربهنشان داده است که ایجاد سیستم ارزشی اخلاقی مذهبی در خانواده خیلی مهم استو اگر این سیستم متزلزل شود ، جوان ما به اعتیاد روی خواهد کرد .
تهیه و تدوین: امیر مسعود بهشتی
-
داروهاي تجويزي (Prescription Drugs)
□ داروهاي تضعيف کننده سيستماعصاب مرکزي
● باربيتوراتها
● فلونيترازپام (گروه بنزو ديازپينها)
● گاما هيدروکسي بوتيريک اسيد (GHB)
● کلرال هيدرات (Chloral Hydrate)
● کتامين (Ketamine)
● متاکوآلون (Methaqualone)
● گلوتتمايد(Glutethimide)
□ مسکنها (Opiudes)
● مورفين
● کدئين
□ داروهاي محرک (Stimultants)
● متيل فنيديت (Methylphenidate)
● متا مفتامين (Methamphetamine)
باربيتوراتها
جزو داروهايمضعف سيستم اعصاب مركزي است نامهاي ديگرآن عبارتند از:Amytal، Floriual، Nembutal، Seconal، Tuinal، فنوباربيتال، pentobarbital
استفادههاي پزشكي آن شامل استفاده در موارد بيهوشي، ضدتشنج،خواب آور و آرامبخش ميباشد. در حد متوسط تا بالا باعثوابستگي جسميو رواني ميگردد. مصرف آن با ايجاد پديده تحملهمراه است. مدت اثر آن 8-5 ساعت است. طريقه استفاده از آنهابروش خوراكي و تزريقي است اثراتش شامل اختلال در تكلم،اختلالدر آگاهي مكان و زمان،علائم شبيه مستي (مانند الكل ) است.علائم مسموميت شامل كاهش در سطح تنفس، پوست سرد، مردمكهامتسع،نبض ضعيف و سريع، كما و گاهي مرگ است. علائم محروميتشامل اضطراب، بي خوابي، لرزش دستها، دليريوم، تشنجات و گاهيمرگ است.
فلونيترازپام
از دستهبنزوديازپينها (Schedule IV)و تضعيف كننده سيستم اعصاب مركزياست.فلونيتر ازپام ماده مخدر خاص مهمانيهاست كه بيشتر از طرفمكزيك به آمريكا قاچاق ميشود اين ماده در مشروبفروشي،كلوپهاي شبانه و... مورد سوء استعمال قرار ميگيرد. دربرخي مصرف كنندگان اين ماده ميل جنسي را شديداً افزايش داده وبعضاً موجب ارتكاب تجاوز ميشود. گرچه اين دارو بصورت قانونيدرسراسر جهان توزيع ميشود، اين ماده هيچ مصرف پزشكي در آمريكاندارد. نامهاي تجاري آن عبارتند از : Rohypnol، roofies،rope، R2، Roypnol
استفاده پزشكي :
فلونيتر ازپام در بيش از 70 كشور به فروش ميرسد و از آنجهت درمان كوتاه مدت بي خوابي استفاده ميشود.
وابستگي جسمي و رواني :
استفاده مزمن از فلونيترازپام ميتواند باعث وابستگي شود. وعدم استفاده از آن موجب سندرم ترك گردد.
تحمل داروئي Tolerance:
همانند ساير داروهاي دسته بنزوديازپين تحمل داروئي ايجادميكند.
مدت اثر (Duration):
تاثير فلونيترازپام حدوداً 20-15 ساعت پس از استفاده از راهدهاني شروع شده و 47 ساعت ادامه داد. البته اثرات خفيف آن تا 12 ساعت پس از استفاده باقي ميماند.
روشهاي سوء استعمال:
اين ماده مخدر در دوزههاي mg1 و mg5 وجود دارد البتهقبلاً فرمهاي تزريقي آن با دوز m1/2mg وجود داشته كه اخيراً ازرده توليد خارج شده است.
اثرات :
آرامبخش، شل كردن عضلات، كاهش اضطراب
مصرف بيش از اندازه (Overdose):
علاوه برافت فشارخون،اختلال حواس، گيجي، اختلالات بينايي،گمگشتگي و ناراحتي دستگاه گوارش و احتباس ادرار مصرف بيش از حدآن موجب مرگ ميشود.
ترک (Withdrawal):
همانند ساير داروهاي گروه بنزوديازپين قطع ناگهاني دارو پساز استفاده روزانه موجب حملات اضطراب ميشود.
-
گاما هيدروکسي بوتيريک اسيد
طبقه بندي :
تضعيف كننده سيستم اعصاب مركزي
نامهاي تجاري :
Liquid Ecstasy،Scoop، Easy Lay، Georgia Home Boy Grievous Bodily Harm،Liquid X و Goop
دوزاژ:
مصرف يك قاشق چايخوري از راه خوراكي دوز معمول در نظر گرفتهميشود.گرچه دوزاژ آن براساس وزن بدن وميزان غذاي معده متفاوتخواهد بود.
استفاده پزشكي :
GHB يك داروي مضعف سيستم اعصاب مركزي بوده كه از سال 1990توسط FDA ممنوع اعلام شد. ابتدائاً اين دارو در مغازههايغذائي و بهداشتي به عنوان داروي تسريع دهنده رشد عضلاني بدن ( از طريق آزاد سازي هورمون رشد) فروخته ميشد. ولي بعداً بهدليل اثرات اعتياد زائي آن. ممنوع اعلام گرديد.GHB جزء طبيعياز متابوليسم پستانداران ميباشد وبطور طبيعي درسلولهاي بدنانسان وجود دارد. GHB يك نوروترانسميتر بوده و در بدن به عنوانپيش ساز GABA (گاما آمينوبوتيريك اسيد ) بكار گرفته ميشود.
وابستگي جسماني :
اين ماده به ميزان متوسط باعث وابستگي جسميميگردد.
وابستگي رواني :
GHB به ميزان متوسطي باعث وابستگي رواني ميگردد.
تحمل:
مصرف اين ماده با بروز پديده تحمل همراه است.
مدت اثر:
مدت اثر اين دارد 6-3 ساعت است.
روش استفاده :
GHB اساساً به شكل مايع در دسترس است. گرچه گاهي اوقات بشكلپودر نيز عرضه ميگردد. اين ماده بشدت قابليت حل شدن در آب رادارد و بشكل خوراكي مصرف ميشود. به خاطر طعم شور آن معمولاًمواد طعم دهنده به محلول اضافه ميشود.
اثرات:
اثرات تحريك كنندگان اكستسي استفاده ميشود. GHB جهتارتكاب تجاوزات جنس نيز به كرات مورد استفاده قرار گرفته استزيرا اين ماده مانع از دفاع خود در برابر تجاوز شده و باعثاختلالات حافظه است كه درنهايت ميتواند از تحت تعقيب واقع شدنمتجاوز جلوگيري نمايد. همين جهت به اين ماده داروي date rape نيز اطلاق ميگردد.
مصرف بيش از حد (overdeoe): در دوزهاي پايين، GHB باعث خوابآلودگي، سرگيجه، تهوع و اختلالات بينائي ميگردد. در دوزهايبالاتر باعث بيهوشي، تشنج، دپرسيون تنفسي و كما ميگردد. مصرفبيشتر از حد آن معمولاً نياز به مراقبتهاي ويژه اورژانس پزشكيدارد. از نوامبر سال 2000 اداره DEA 71مورد مرگ ناشي از GHB راگزارش نموده است.
ترک (Withdrawal):
علائم ترك مصرف GHB بصورت اضطراب, بي خوابي، لرزشدستها،دليريوم،تشنج بوده و گاهي نيز منجر به مرگ ميشود.
درمان (Treatment):
درمان علائم ترك اين ماده علامتي وحمايتي است. تجويزداروهاي آرامبخش و خواب آور از دسته بنزوديازپينها مفيد است. در صورت بروزدليريوم وتشنج بستري در بيمارستان واقدامات حمايتيگستردهتر لازم است.
-
كلرال هيدرات
اين مادهجزو داروهاي مضعف سيستم اعصاب مركزي است اساميتجارتي آن Noctec، Somnos و Felsules ميباشد. درپزشكي از آن به عنوانداروي خواب آور استفاده ميشود. درحد متوسط باعث وابستگيجسميو رواني ميشود. مصرف آن با ايجاد پديده تحمل همراه است.
مدت اثر آن 8-5 ساعت است.
طريقه مصرف آن خوراكي است اثرات آن در بدن شامل اختلال درتكلم، عدم آگاهي به مكان و زمان، علائم مستي ( همانند الكل ) ميباشد. درصورت مصرف بيش از حد آن باعث مسموميت شده كه علائمآن شامل كاهش درعمق تنفس، پوست سرد، مردمكهاي متسع، نبض ضعيفوسريع، كما و گاهي مرگ است.
علائم محروميت شامل اضطراب، بي خوابي، لرزش اندامها،دليريرم، تشنجات و احتمالاً مرگ است.
کتامين
طبقه بندي :
مضعف سيستم اعصاب مركزي
نامهاي تجاري:
Special k ، Cat valium
دوزاژ:
استفاده از آن به ميزان 100 ميلي گرم باعث بروز عوارضفيزيكي و رواني ميگردد.
استفاه باليني :
از كتامين بصورت داروي بيهوش كننده جهت حيوانات و انساناستفاده ميشود. تنها منبع شناخته آن در بازارهاي غير قانونيانحراف آن از مسيرهاي قانوني به اين گونه بازارهاست. گزارشاتاخير حكايت از اين دارد كه تعداد زيادي از كلينيكهاي دامپزشكياختصاصاً جهت ربودن و يالهاي كتامين مورد سرقت واقع شده اند.
وابستگي جسمي:
اين دارو ممكن است باعث وابستگي جسميگردد.
وابستگي رواني :
اين دارو به ميزان زيادي باعث وابستگي رواني ميگردد.
تحمل :
با مصرف اين دارو پديده تحمل ايجاد ميشود.
مدت اثر:
مدت اثر اين دارو از يك تا 12 ساعت متغيراست.
روش استفاده :
محلول كتامين ميتواند از طريق تزريق، خوراكي (بصورتمحلولهاي نوشيدني) وياموادقابلتدخين(Smokable material) مصرف گردد. فرم پودري آن از طريق تبخير حلالهاي فرم مايع آنحاصل ميشود كه نتيجه آن پودر سفيد و يا كميمايل به قهوه ايبوده كه در لمس شبيه به كوكائين است. اين پودر ميتواند ازطريق نوشيدن و يا تدخين و ياتزريق ( پس از حل كردن درمايع ) مورد سوء مصرف واقع گردد.
اثرات :
اثراتي كه براثر مصرف كتامين بوجود ميآيد مشابه اثرات فنسيكليدين بوده و اثرات بينايي مشابه LSD ايجاد ميكند. سوءمصرف كنندگان گزارش ميكنند كه سوء استفاده اين ماده بهتر از PCPو LSD است زيرا مدت اثراتش يك ساعت ياكمتر است. ايلوزيون،توهم و اختلال در درك زمان و فواصل در اثر مصرف اينماده ايجاد ميگردد.
مصرف بيش از حد (Overdose):
تغيير خلق و تغيير برداشت از وضعيت فيزيكي بدن, دليريومآشكار, احساس انفكاك, احساس غوطهورشدن, روياهاي واضع ياخطاهاي ادراك و بينائي
ترک (Withdrawal):
علائم ترك اين ماده بصورت رفتارهاي داروگرايانه بروزميكند.(Drug seeking behavior)
درمان:
انجام خدمات مشاوره اي و جلسات شناخت درماني و رفتار درمانيدر كاهش رفتارهاي داروگرايانه مفيد است. درصورتي كه علائمافسردگي در فرد وجود داشته باشد تجويز داروهاي ضد افسردگيدركاهش بسياري از علائم مفيد خواهد بود.
-
متاکوآلون
طبقه بندي :
تضعيف كننده سيستم اعصاب مركزي
نامهاي تجاري :
كوآلود(Quaalude)و Sopor و Ludes
دوزاژ:
اين دارو از طريق خوراكي مصرف ميشود وبسرعت از دستگاهگزارش جذب ميگردد. دوز خوراكي 100-75 ميلي گرم روزانه است. درسوء مصرف اين ميزان به 3 گرم روزانه ميرسد.
استفاده باليني:
متاكوآلون جزو داروهاي خواب آور و آرام بخش بوده و اثراتفارماكولوژيكي مشابه باربيتوراتها را دارد. اين دارو همچنينشباهتهاي شيميائي با گروه باربيتوراتها را داشته ولي در حقيقتابتدا به عنوان جزئي از برنامههاي كشور هند جهت داروي ضدمالاريا ساخته شد. (Brown and Goenechea 1973).
اين دارو در طي سالهاي 1960 تا 1970 به عنوان داروي ضداضطراب و همچنين براي درمان اختلالات خواب استفاده شد. متاكوآلون بوسيله يك محقق هندي بنام M.L.Gujiral در سال 1955در طي يك برنامه تحقيقاتي ضد مالاريا كشف شد. اقلام داروئياوليه آن بشكل كپسولهاي خواب آور تحت نامهاي تجارتي Renoval و Melsed و تركيب با يك آنتي هيستامين بنام Mandrax بفروشميرسيد و در سال 1972 اين دارو ششمين داروي منتخب آرامبخشآمريكا شناخته شد. نام Quaalude از عبارت quiet interlude بهمراه يك “aa” اضافه شده توسط كارخانه سازنده گرفته شده است. در آنزمان اميد براين بود كه اين دارو بهتر وايمن تر ازباربيتوراتها جهت آرامبخشي باشد، معهذا بزودي دريافتند كه مصرفاين دارو مشكلاتي مثل تحمل و وابستگي دارد. متاكوآلون بسرعت بهعنوان يك داروي تفنني طي سالهاي دهه 1960 در آمد. اين دارو درسال 1971 در كشور انگلستان و در سال 1973 دركشور آمريكا جزوداروهاي غير مجاز و اعتياد آور آورده شد.
وابستگي جسمي:
درحد متوسط باعث و ابستگي جسميميگردد.
وابستگي رواني :
در حد متوسط باعث وابستگي رواني ميگردد.
تحمل :
مصرف دراز مدت اين دارو با بروز پديده تحمل همراه است.
مدت اثر:
مدت اثر اين دارو 6-2 ساعت است.
روش استفاده :
روش مصرف اين دارو بصورت خوراكي است.
اثرات :
تاثيرات معمول آن بر بدن شامل اثرات آرامبخش (relaxation)،نشئگي (euphoria) و خواب آلودگي بروز ميكند. در دوزهاي معمولهمچنين باعث كاهش ميزان ضربان قلب و تندي تنفس ميگردد و دردوزهاي بالاتر باعث ايجاد افسردگي، عدم تعادل عضلاني و اختلالدر تكلم ميگردد.
مصرف بيش از حد (overdose):
علائم مسموميت با اين دارو شامل دليريوم، تشنج،افزايش تونعضلاني، افزايش رفلكسها، استفراغ،اختلال كليوي، كما و حتيمرگ ( به علت توقف قلبي و تنفسي ) ميگردد. درحقيقت علائممسموميت با اين دارو مشابه مسموميت با باربيتوراتهاست با اينتفاوت كه اختلالات حركتي بيشتر و احتمال ايست قلبي و تنفسيكمتر است.
علائم ترك :
علائم ترك وابستگي به آن شامل اضطراب،بيخوابي، لرزشدستها، دليريوم، تشنج وحتي مرگ ميباشد.
درمان :
درمان علائم ترك اغلب حمايتي وعلامتي است ودرصورت بروزعلائم دليريوم و تشنج بستري در بيمارستان و اقدامات حمايتيگسترده تر توصيه ميشود.
-
گلوتتمايد
طبقه بندي :
مضعف سيستم اعصاب مركزي
نام تجاري : Doriden
دوزاژ:
دوز آن براساس هر بيمار متفاوت است. دوز معمول آن 500 ميليگرم روزانه است.
استفاده باليني :
گلوتتمايد يك داروي آرامبخش ـ خواب آور است كه در درمان بيخوابي كاربرد دارد. معهذا امروز داروي بهتري جايگزين اين داروشده است. اگر اين دارو هر روز مصرف شود، بيشتر از 7 روز دردرمان بي خوابي موثر نخواهد بود.
وابستگي جسمي:
درحد بالائي باعث وابستگي جسماني ميگردد.
وابستگي رواني :
درحد متوسط باعث وابستگي رواني ميگردد.مصرف اين دارو باايجاد پديده تحمل همراه است.
مدت اثر :
8-4 ساعت
روش استفاده :
از طريق خوراكي مصرف ميشود.
اثرات :
در دوز معمولي مصرف اين دارو با علائميهمچون حالتگيجي،خواب آلودگي، و حالت منگي همراه است. حتي در صورتيكه ايندارو در هنگام خواب مصرف شود،درهنگام بيدار شدن از خواب گاهيفرد حالت گيجي و خواب آلودگي دارد. گاهي مصرف آن با روياهايشبانه وتوهمات همراه است.
مصرف بيش از حد:
تب، تشنج، عدم آگاهي به مكان و زمان، مشكلات حافظه اي،اسپاسمهاي عضلاني، كاهش سطح تنفس، كاهش رفلكسهاي محيطي،اختلال در تكلم، ضعف عضلاني شديد وحتي مرگ
علائم ترك :
اضطراب، بي خوابي، لرزش دستها، دليريوم، تشنج از علائممربوط به ترك مصرف اين داروست.
-
مورفين
در سال 1804 م. اولين الكالوئيد ترياك – كه شناخته شد – مورفين(morphine) نامگذاري كردند كه از كلمه مورفئوس (Morpheuse)خداي روياي يونان باستان مشتق شده بود . ازسال 1850م. كه سرنگهاي تزريقي زير جلدي به بازار آمد ،استفاده از آن گسترش بيشتري پيدا كرد.مورفین از ترياکاستخراج میشود و یا مستقیما از ساقه خشخاش بدست مي آيدو به صورت پودري کريستالي به رنگ قهوه اي روشن و ياسفيد مي باشد.
مورفين به اشكال قرص، كپسول، پودر يا محلول عرضه ميشود و از طريق خوراكي، كشيدن از راه مجاري تنفسي وتزريق زير پوستي و داخل سياهرگي مورد استفاده قرار ميگيرد.شروع مصرف ‹‹ مورفين ›› را متخصصان به ‹‹ ماه عسل ›› تعبير مي كنند. زيرا ‹‹ مورفين ›› تمام احساسها راتغيير مي دهد، و به تجربه هاي اداركي، خلقي و حسي واساساً ارتباطات شخص با دنياي خارج، ظاهر دلنشيني ميبخشد. اين لذت در ابتدا در مورد احساسات داخلي نامشخص،بسيار شديد است.
كاركرد ذهني در سطوح بالا مانند قدرت استدلال نهتنها دچار اشكال نمي گردد، بلكه عملكرد آن با شور وهيجان زياد توأم است. البته پس از مدتي مصرف، عادتپديدار مي گردد و شخص به ناچار مقدار مصرفي خود راافزايش مي دهد.
اضطراب كه خود جزئي از درد و رنج وابسته به كمبوداحتمالي در اعتياد است، سبب مي شود كه شخص علاوه برافزايش مقدار مصرفي خود، فواصل مصرف را كاهش داده و بهاين شكل از بروز علائم كمبود و اضطراب احتمالي جلوگيرينمايد.
البته افرادي هستند كه مصرف روزانه خود را بدونافزايش قابل ملاحظه ادامه مي دهند، و زندگي خود رابراساس ريتم سرنگ ها قرار داده و به كار و زندگيمعمولي خود مشغول مي باشند. اما افراد ديگر قادر بهتداوم كار و فعاليت نبوده و دائماً درپي بالا بردنمقدار مصرفي و پر كردن سرنگ هاي بعدي هستند.
اختلاف مورد اشاره مربوط به سازمان رواني – شخصيتيفرد و قدرت او در كنترل تمايلات و ارضا آن است. اما دراكثر موارد، اعتياد به مشتقات ‹‹ ترياك ›› به طور عامو به ‹‹ مورفين ›› به طور خاص، موجب زوال سريع فيزيكي، رواني و اجتماعي مي گردد، و افرادي كه قدرت ذهني خودرا حفظ كرده اند، رنج فراوان مي كشند. زيرا ديگر ازماه عسل خبري نيست، بلكه فقط لحظات پر اضطراب و سختيوجود دارد كه شخص به پركردن سرنگ فرداي خود مي انديشد.
مرفين به صورت امروزي براي از بين بردن درد از قرن 19 م. سابقه دارد و از حيث طبقه بندي فارماكولوژي،تضعيف كننده سيستم مركزي اعصاب مي باشد.