با انواع خميردندان آشنا شويد
مي گويند شايد در آينده نيازي به خريد خميردندان نداشته باشيد، چون مسواك هاي نسل آينده، شما را از مصرف خميردندان بي نياز مي كنند. دانشمندان در داخل اين مسواك ها، هسته اي از جنس "دي‌اكسيد‌تيتانيوم" قرار داده‌اند كه موجب نوعي واكنش الكتروشيميايي مي شود كه به راحتي پلاك هاي ميكروبي و جرم را از روي دندان ها برمي دارد. ولي تا قبل از اينكه چنين مسواك هايي به بازار بيايند، شما بايد همچنان به دنبال خريد يك خميردندان مناسب باشيد.
مطلب زير را بخوانيد تا خميردنداني را بخريد كه علاوه بر طعم و رنگ دلخواه شما، بتواند از پوسيدگي دندان هاي شما نيز پيشگيري كند.
خميردندان هاي ضد پوسيدگي
خميردندان هاي حاوي فلورايد، اثر كاهش دهندگي پوسيدگي دندان ها را بر عهده دارند. مطالعات نشان مي دهد اگر شما در سنين كودكي يعني حدود 2 سالگي از خميردندان فلورايد دار استفاده كنيد و همچنان به مصرف آن در سنين بزرگسالي ادامه دهيد، مي توانيد تا 44 درصد از پوسيدگي دندان ها جلوگيري كنيد. اگر شما دنبال خريد اين خميردندان ها هستيد، بايد بگويم كه در اين نوع خميردندان‌ها معمولا فرمول فلورايد و يا كلمه فلورايد دار را به زبان كشور سازنده روي تيوپ خمير دندان مي نويسند
خميردندان‌هاي سفيد كننده
اين روزها خيلي ها به دنبال خريد خميردندان‌هايي هستند كه هر چه بيشتر دندان هايشان را سفيد كند. از طرفي ديگر شركت هاي سازنده خميردندان نيز در رقابت شديد با هم هستند تا خميردندان هايي را ارايه دهند كه مشتريان بيشتري را به خاطر خواص سفيد كنندگي بيشتر آن، جذب كند.
ولي شما بايد به عنوان يك مصرف كننده از خميردندان‌هاي سفيد كننده انتظارات منطقي داشته باشد.
اين خميردندان ها داراي مواد ساينده و پاك كننده قوي هستند كه موجب تميزي و سفيدي و شفافيت دندانها مي‌شوند.
لذا اگر دندان‌هايي سالم و بدون پوسيدگي داريد، ما خريد اين خميردندان ها را به شما توصيه مي كنيم، ولي اگر دندانهايتان داراي پوسيدگي متعدد و ميناي آسيب ديده است، بهتر است دور اين خميردندان‌ها را خط بكشيد، چون مواد شيميايي قوي موجود در آنها به طور مستقيم روي عاج دندان قرار گرفته و سبب بروز حساسيت دنداني در شما مي شود.
خميردندان هاي ضد حساسيت
بيشتر شركت هاي توليد كننده خميردندان در ميان محصولات خود، خميردندان هاي ضد حساسيت را هم به بازار عرضه مي كنند. اين خميردندان‌ها مخصوص افرادي است كه دندان هاي حساسي دارند و با خوردن بستني يا آب يخ يا چاي و قهوه داغ، ناگهان دندان‌هايشان درد شديدي را احساس مي كند.
اگر شما هم چنين مشكلي داريد يك تيوب از اين خميردندان ها بخريد، ولي فراموش نكنيد اين خميردندان‌ها براي استفاده روزمره و دايمي نيست. به طور معمول بايد دو هفته از اين خميردندان‌ها استفاده كنيد و بعد از آن تا چند هفته با خميردندان معمولي دندان هايتان را مسواك بزنيد. سپس با توصيه دندان پزشك، براي برطرف شدن مشكلتان، يك يا چند دوره ديگر از اين خميردندان‌ها استفاده كنيد.
خميردندان هاي ضد جرم
اگر سيگاري باشيد، گاهي وسوسه مي شويد كه يك خميردندان ضد جرم مخصوص سيگاري ها را بخريد و از شر جرم هاي روي دندان و تغيير رنگ آن خلاص شويد.
جرم دندان
ما به شما توصيه مي كنيم كه از خميردندان هاي ضد جرم استفاده نكنيد. اين خميردندان ها حاوي موادي است كه قدرت سايندگي شان بالاست. بنابراين اگر شما هر شب از اين خميردندان ها استفاده كنيد، بايد در انتظار سايش ميناي دندان هايتان باشيد كه از اين محل‌هاي ساييدگي، دندانها حساس مي شوند و شما با خوردن هر خوراكي يا نوشيدني سرد و گرم احساس درد خواهيد كرد.
ذرات ساينده اين خميردندان ها، سايش لثه ها را هم در پي دارند. بنابراين اگر سيگاري نيستيد، اصلا چنين خميردنداني را نخريد.
اگر هم سيگاري هستيد استفاده از اين خميردندان‌ها را به يك بار در هفته و يا هر دو هفته يك بار كاهش دهيد.
خميردندان هاي چيني
شايد برخي از خميردندان ها، قيمت بسيار ارزاني داشته باشند. بيشتر اين خميردندان ها، چيني هستند كه استفاده از آن ها ممنوع اعلام شده است. چندي پيش اخباري درباره سمي بودن تركيبات خميردندان‌هاي چيني در بازارهاي جهاني پخش شد و بسياري از كشورها واردات خميردندان از چين را ممنوع كردند.
توصيه آخر
هنگام خريد خمير دندان، بايد وجود موادي مانند "دي‌اتيلن گليكول، دي گليكول" و يا "دي گليكول استئارات" را در آن بررسي كنيد، اما ممكن است بعضي از خميردندان ها، ليست مواد تشكيل دهنده را ذكر نكرده باشند كه در اين صورت بايد به نام كشور سازنده، نشان استاندارد و مجوز وزارت بهداشت توجه كنيد.
دندوناتون سفيد روزگارتون خوش. Oracle
نقش نوشابه ها در سايش شيميايی دندانها
در آمريكا طي سال‌هاي ۲۰۰۴و۲۰۰۵ روي ۹۰۰ نوجواني كه به مدرسه راهنمايي مي‌رفتند پژوهشي بلندمدت انجام شد و نتيجه آنكه اخيراً منتشر شده حاكي از آن است كه ۳۰درصد اين نوجوان‌ها، به سايش شيميايي دندان ناشي از مصرف مداوم نوشابه دچار شده‌اند.
ميناي دندان، خارجي‌ترين و درعين حال مستحكم‌ترين قسمت‌هاي بافت دندان است. اين تركيب همچنين يكي از سخت‌ترين مواد موجود در كره زمين محسوب ميشود. اما اگر اين لايه به‌طور مرتب مورد حمله مواد اسيدي قرار بگيرد شسته شده و به‌صورت شيميايي دچار سايش و تحليل ميشود، به‌اين اتفاق در اصطلاح « سايش شيميايي دندان» گفته ميشود. با از بين رفتن يا نازك شدن ميناي دندان كه در اثر سايش شيميايي اتفاق بيفتد دندان حساس ميشود و در مواجهه با انواع تحريك‌هاي محيطي از جمله گرما، سرما و مواد ترش و شيرين احساس درد خواهد كرد. مينا لايه محافظت‌كننده و عايق دندان محسوب ميشود.
جداي از اين علامت ( حساسيت دندانها به محرك‌هاي محيطي) علائم ديگري نيز وجود دارد كه ميتوان به كمك آنها سايش شيميايي در دندانها را حدس زد. يكي از مهمترين علامت‌ها، ايجاد برجستگي‌ها و فرورفتگي‌هايي در سطح دندان است. به عبارتي با شروع سايش شيميايي در دندان، مينا در مناطقي از دندانها از بين رفته و سطح ميناي باقيمانده روي دندان از سطح صاف و صيقلي يك دندان سالم به يك سطح پر از برجستگي و فرورفتگي تبديل ميشود.
اين اتفاق در سطح جونده دندانها هم اتفاق مي‌افتد و با شسته شدن مينا از اين نواحي اين لبه‌هاي برنده به سطوحي صاف تبديل مي‌شوند. با پيشرفت سايش، ظاهر دندانها تغيير مي‌كند. عاج دندان رنگي زرد‌تر و تيره‌تر از مينا دارد و درنتيجه دندان‌هايي كه دچار سايش شده‌اند به رنگي تيره‌تر از رنگ‌هاي طبيعي ديده مي‌شوند. نواحي طوق دندان (ناحيه اتصال دندانها به لثه) نيز يكي از ديگر نواحي مستعد براي سايش‌هاي شيميايي هستند. در اين نواحي سايش‌هاي شيميايي به‌صورت ايجاد يك ضايعه« كاسه‌اي شكل» ديده مي‌شوند.
عوامل ايجاد‌كننده سايش‌هاي شيميايي
هر بار كه شما غذايي ترش يا اسيدي مي‌خوريد يا نوشابه و آبميوه‌هاي اسيدي مي‌نوشيد، ميناي دندان شما براي چند لحظه شسته شده، نرم‌تر از قبل ميشود و مقداري از مواد معدني خود را از دست ميدهد. در همين حال بزاق دهان شما شروع به فعاليت كرده به آهستگي محيط دهان را از حالت اسيدي به حالت خنثي در مي‌آورد و ميناي دندان فرصت خواهد يافت تا مواد معدني از دست رفته خود را دوباره بازسازي كند.
اگر محيط دهان مرتب به حالت اسيدي دربيايد؛ يعني شما يكي از افرادي باشيد كه به‌طور دائم از خوراكي‌هاي اسيدي استفاده مي‌كنيد، بزاق دهان و ميناي دندان شما فرصتي براي ايجاد تعادل و بهبود وضعيت مواد معدني از دست رفته نخواهند يافت. به عبارتي ذرات كوچك از ميناي دندان به مرور زمان شسته ميشود و با گذشت زمان لايه‌اي از ميناي دندان از بين خواهد رفت.
ميزان اسيدي بودن مواد را با عاملي به‌نامph، مشخص مي‌كنند. كم شدنph و رفتن اين عدد به سمت صفر نشان دهنده بالارفتن ميزان اسيديته آن ماده است. در جدول، مقدار اسيديته گروهي از مواد اسيدي نشان داده شده است.
اسيديته مواد يادشده در اين جدول بالاست و افرادي كه به‌صورت عادتي از يك يا چند نوع از اين مواد استفاده مي‌كنند، در معرض خطر سايش شيميايي هستند. طبق اطلاعات موجود در جدول، نوشابه‌هاي گازدار بعد از سركه و آبليمو، در گروه مواد بسيار اسيدي قرار مي‌گيرند.
جداي از مواد خارجي كه با ورود به دهان و ايجاد خاصيت اسيدي، باعث سايش شيميايي دندانها مي‌شوند، عواملي نيز ممكن است به‌صورت داخلي دندانها را تحت سايش شيميايي قرار دهند. تمام بيماري‌هايي كه به بازگشت اسيد از معده به مري و سپس به دهان منجر شوند، مي‌توانند سايش شيميايي دندانها را ايجاد كنند.
«ريفلاكس مري-معده» يكي از اين بيماري‌هاست كه مبتلايان به آن در اصطلاح ترش مي‌كنند يا سوزش سر دل دارند و به عبارتي اسيد از معده به مري و در موارد شديد به دهان باز مي‌گردد: تكرار و عدم‌درمان اين بيماري موجب تماس مداوم اسيد معده با دندانها شده و سايش شيميايي آنها را موجب ميشود.
استفراغ‌هاي مداوم و كلر كه دائماً اسيد معده را به دهان برمي‌گرداند از ديگر عوامل ايجاد‌كننده سايش‌هاي شيميايي دندان است. افرادي كه به بي‌اشتهايي عصبي دچار هستند، از اين گروه‌اند. آنها معمولاً پس از صرف غذا به استفراغ دچار مي‌شوند. اين عوامل به‌عنوان زمينه‌هاي خطر ساز براي ايجاد سايش‌هاي شيميايي دندانها شناخته شده اند:
- مصرف مداوم آب مركبات( بيش از ۲وعده در روز)
- مصرف مداوم نوشابه‌هاي گازدار( بيش از ۴تا۶ وعده در هفته)
- اختلالات بلع و استفراغ‌هاي مكرر
- دندان قروچه
- مصرف نوشابه‌هاي ورزشي و انرژي‌زا( بيش از يك بار در هفته)
- مصرف مرتب سركه
- وجود علائم يا سابقه ريفلاكس معده به مري
راه‌هاي جلوگيري
براي مقابله با سايش‌هاي شيميايي دندان اين نكات را رعايت كنيد:
۱ - حتي‌المقدور از ميزان مصرف مواد اسيدي و اسيدزا كم كنيد: مواد اسيدي بايد به سرعت نوشيده شوند و از مصرف جرعه جرعه آن بپرهيزيد. استفاده از ني كمك مي‌كند تا خطر سايش‌هاي شيميايي كمتر شود. همچنين بيماري ريفلاكس خود را با كمك پزشك درمان كنيد.
۲ - مكانيسم دفاعي دهان خود را تقويت كنيد: بزاق دهانتان را افزايش دهيد. بزاق به خنثي كردن محيط دهان كمك مي‌كند. هرچه مقدار بزاق بيشتر باشد، محيط دهان زودتر به حالت خنثي برمي‌گردد. بزاق مملو از كلسيم و فسفر است. اين مواد باعث مي‌شوند كه ميناي دندان مستحكم و قوي باقي بماند. ميتوان به كمك آب نبات‌ها و آدامس‌هاي بدون شكر، بزاق دهان را تحريك به ترشح كرد.
۳ - به كمك « فلورايد» استحكام و مقاومت دندانهايتان را بالا ببريد: روزانه از محلول دهانشويه فلورايد استفاده كنيد. از فلورايدتراپي‌هاي حرفه‌اي در مطب دندانپزشكي لااقل ۲ بار در سال براي استحكام دندانهايتان بهره ببريد.
۴ - محيط دهانتان را خنثي كنيد: اگر احساس مي‌كنيد سوزش سردل داريد يا ترش مي‌كنيد، مي‌توانيد از قرص‌هاي بدون نسخه‌اي كه براي رفع اين مشكل وجود دارند استفاده كنيد تا از ورود اسيد معده به دهانتان جلوگيري كنيد. بعد از مصرف خوراكي‌هاي اسيدي، تكه‌اي پنير بجويد و آن را براي چند لحظه در دهانتان نگه داريد. پنير حاوي كلسيم و فسفر فراوان است و به بازسازي مجدد ميناي دندانتان كمك مي‌كند.
۵ - عوامل ساينده را كاهش دهيد: از مسواك نرم استفاده كنيد و به آرامي مسواك بزنيد. هرگز بلافاصله بعد از مصرف مواد اسيدي مسواك نزنيد. آب كشيدن دهان د راين مواقع بهتر از مسواك زدن دندان‌هاست.
سایش دندان در بیماری برگشت مواد از معده به مری (Gastro Esophageal Reflux Disease- GERD)
سایش شیمیایی دندان می تواند بوسیله چند عامل ایجاد شود که مهم ترین و بیش ترین آن بیماری برگشت مواد از معده به مری (GERD) است بیمارانی که بدون علامت آشکار به این بیماری مبتلا هستند اغلب از این که ممکن است زندگیشان مورد تهدید باشد آگاهی ندارند.دندان پزشک در شرایطی است که می تواند علائم ظریف دهانی- دندانی این بیماری را تشخیص دهد و باید از علائم این بیماری آگاه باشد تا در صورت لزوم این بیمار را به پزشک متخصص ارجاع دهد.
هدف این مقاله افزایش آگاهی درباره تشخیص و کشف سریع اروژن شیمیائی کم و محدود به خصوص اروژن ناشی از(GERD) است. در این مقاله یک مورد از اروژن شیمیائی شدید بدون علامت ناشی از (GERD) آورده شده است.(GERD) همان بازگشت مایعات معده به طرف مری،حلق،حنجره،نازوفارنکس و حفره دهان می باشد.گزارش شده است که GERD عمده ترین بیماری مری و نیز عمده ترین دلیل مراجعه کودکان به متخصص گوارش است.طبق گزارش مرکز تحقیقات هاچینسون (Hutchinson) در امریکا سرعت افزایش شیوع سرطان ناشی از شرایط پیش سرطانی در ضایعه ای بنام بارت ازوفاگوسBarrett,s esophagus که ضایعه ای غیر قابل برگشت است و با التهاب مزمن مری همراه است نسبت به دیگر انواع سرطان سرعت بیش تری دارد.برای درمانGERDمعمولا داروهایی مثل پی.پی.آیInhibitor Proton Pump مورد استفاده قرار می گیرد این دارو سبب کاهش تولید اسید معده می شود.
بعلاوه از آنتاگونیست های گیرنده هیستامین Zنیز استفاده می شود که محل گیرنده های هیستامین H۲را قفل می کند.طبق تخمین کارخانه داروسازیJohnson & Johnson امریکایی ها در سال ۲۰۰۱حدود ۱۰میایون دلار برای تجویز PPI در تسکین علائم رفلاکس معده هزینه کرده اند این عدد در محدودهblocker H۲ ها(سایمتیدین وراینیتیدین)و ضد اسیدها نیست.علائمGERD می تواند نا مشخص باشد و بیماران هیچ علامت یا نشانه ای غیر از انحلال ساختمان دندان ها نداشته باشند.بعضی مولفینبه این حالت بیماریGERD خاموش می گویند.
اغلب بیماران علائمی مانند سوزش سر دل خفیف را به حساب نمی آورندو سر خود داروهایی نامربوط یا با دوزی کم تر از حد مورد نیاز مصرف می کنند. پزشک برای بیمارانی که به علت GERD مراجعه می کنند داروهای اختصاصی جلوگیری از تولید اسید معده تجویز می کند. عمده ترین درمان، مصرف روزانه یک دوز پی پی ای با یک ضد (آنتاگونیست) گیرنده هیستامین Z می باشد. هر دو دارو زمانی که هضم غیر فعال است تولید اسید را کنترل می کنند. در موارد شدیدتر برای افزایش فشار اسفنکتر تحتانی مری LES) جهت جلوگیری از برگشت مایعات معدی ممکن است به داروی اضافی نیاز باشد.
اغلب برای کنترل تولید زیاد اسید معده به تغییر شرایط زندگی نیاز خواهد بود. اجتناب از مصرف سیگار، الکل، مواد کافیین دار، نعناع، شکلات، میوه های حاوی اسید نظیر مرکبات، گوجه فرنگی به شدت به بیماران توصیه می شود. بالا قرار دادن سر با استفاده از بالش اضافی ممکن است به کاهش رفلاکس هنگام خواب کمک کند.
شیوع و علل GERD
تخمین زده شده است که ۲۵ تا ۳۵ درصد جمعیت امریکا از GERD رنج می برند. در حالی که فقط ۷ درصد این افراد سوزش سر دل روزانه دارند. طبق مطالعه ای که اخیراً انجام شده تخمین زده شده است که ۲۰ تا ۶۰ درصد بیمارانی که GERD همراه با علایم سر و گردن دارند سوزش سر دل محسوسی ندارند. در ماه مارچ ۲۰۰۱ بیمارستان Morehead Memorial در کارولینای شمالی گزارش داد که در ۲۰ تا ۵۹ درصد امریکایی ها برگشت مواد از معده به مری بدون در نظر گرفتن زمان وجود دارد اما فقط ۲۰ درصد این افراد به پزشک مراجعه کرده اند و تعداد کمی از آن ها برای مهار عوارض GERD در زندگی خود تغییراتی داده اند.
GERD محدودیت سنی یا نژادی ندارد. بچه هایی که شرایط نورولوژیک، آلرژی غذایی، فیبروز سیستیک، انحنای ستون مهره ها (scoliosis)، مشکل گوش و حلق و بینی و ریوی عود کننده دارند در معرض خطر GERD هستند.
همچنین بزرگسالانی که زیاد سیگار می کشند، الکل مصرف می کنند، افراد چاق، زنان باردار در سه ماهه سوم بارداری، افراد آسمی، مصرف کنندگان بلوکرهای کانال کلسیم، آنتی کولینرژیک ها، آگونیست های آلفا و بتا آدرنرژیک، دوپامین، آرامبخش ها، آنتی بیوتیک ها، بیس فسفونات (برای پوکی استخوان مصرف می شود) و پتاسیم نیز در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. از دیگر عوامل مستعد کننده برای GERD، کاهش فشار اسفنکتر تحتانی مری، ضعیف شدن حرکات جلوبرنده دستگاه گوارش، عوامل ژنتیکی مثل Barrett,s esophagus و نامنظم شدن تخلیه معده است. جریان کم بزاق و خاصیت ضعیف بافری نیز برای افزایش اروژن شیمیایی دست به دست هم می دهند.
روند بیماری
اپی تلیوم سالم مری، مطبق و مشابه بافت مخاطی سالم دهان است. در معرض اسید های معده بودن به خصوص درست بالای دریچه معده در این بافت تغییراتی به وجود می آورد که سبب التهاب و تورم می شود.
در این مرحله که شرایط نگران کننده است ممکن است علایم وجود داشته یا نداشته باشد. به طور مداوم در معرض اسید معده بودن احتمال تغییرات شدیدتر اپی تلیوم را افزایش می دهد. سلول های خاردار (اسکواموس) که دیواره مری را مفروش می کنند. ملتهب شده، تحت تغییرات متاپلاستیک قرار می گیرند و شبیه سلول های غددی معده (Barrett,s epithelium) و از نظر میکروسکوپی شبیه سلول های ستونی اثنی عشر می شوند و مرتب در معرض اسید معده بودن احتمال بیماری ادنوکارسینومای مری را که تهدید کننده زندگی است افزایش می دهد.
علایم و نشانه های :GERD
GERD قطعاً به هزاران بیماری و شرایط دیگر وابسته است. لیست علایم GERD وسیع است و شامل آسم، قطع تنفس (آپنه)، درد و سوزش در بالای قسمت شکمی (سوزش سر دل و سوء هاضمه)، سرفه خودبخودی و بدون علت شبانه، خس خس سینه، التهاب حنجره، اختلال در بلع، سینوزیت مزمن، التهاب گوش میانی (اوتیت) مزمن، برونشیت مزمن، احساس وجود جسم خارجی در حلق (globus)، صاف کردن مکرر گلو، عفونت مکرر در بچه ها، سرفه مزمن، سکسکه مزمن، آمفیزم، فیبروز ریوی، عفونت ریه (پنومونی)، اشکال در بلع، خشونت صدا (دیس فونیا)، حملات اضطرابی و وحشت بی جا می باشد. این علایم هم در بچه ها یافت می شود هم در بزرگسالان و ممکن است به همراه یا بدون شکایت عمده سوزش سر دل یا ناراحتی در خود معده باشد.
از دست رفتن غیر قابل برگشت ساختمان سخت دندان به وسیله روند شیمیایی، اروژن نامیده می شود. تظاهرات دهانی GERD معمولاً به صورت اروژن ظاهر می شود و می تواند از خیلی ظریف تا کاملاً واضح دیده شود (تصویر ۱و۲). اغلب بیماران دندان پزشکی هیچ علامتی ندارند تا این که اروژن خیلی شدید شود. هنگامی که مینا و عاج هر دو مستعد انحلال شیمیایی باشند. عاج زودتر از مینا فرسوده خواهد شد. اورژن باعث تلالو (برق زدن دندان ها) و نرم شدن آن ها می شود. در دندان های سایش یافته اغلب زوایای تیز گرد می شود مثل صخره های بزرگ و سنگ هایی که در مسیر رودخانه ها چرخانده شده اند.
از دیگر علایم اورژن می توان به گود شدن و دندانه دار شدن سطوح اکلوزال، سایش ناهمگون سطوح غیر اکلوزال و افزایش ترانسلوسنسی دندان های قدامی اشاره کرد. دندان پزشکان باید از تفاوت وضعیت سایش مینا در اثر براکسیزم، سایش –مکانیکی (اتریژن)، سایش توسط ترمیم پرسلن دندان مقابل و رسیدن به عاج آگاه باشند.
به محض ساییده شدن مینای محافظ مایعات اسیدی به عاج نرم تر حمله می کند و سبب ایجاد گودی می شود. این ضایعات می تواند بسیار شدید باشد.
بیماران مبتلا به بولیمیا (Bulimia) بیمارانی که پرخوری عصبی دارند و بعد از خوردن با تحریک، مواد خورده شده را به طور ارادی برمی گردانند م.) اغلب دچار تخریب دندانی اند، آن هم به علت تکرر برگشت اسید معده به طور مشخص نیز مینای سطوح لینگوال دندان های قدامی بالا ساییده می شود در نتیجه دندان ها نازک تر و ترانسلوسنت تر می شوند. نقش GERD در تخریب ساختمان دندان همیشه قابل مشاهده است و اغلب بیماران درک نمی کنند که چرا از کارهای مختلف دندان پزشکی ناشی از برگشت مواد از معده خلاص نمی شوند. گاهی به علت درد یا ناراحتی و یا معاینه دندان پزشکی مینای آسیب دیده آشکار می شود. اغلب بیماران ممکن است از وجود این مشکل آگاه نباشند.
یک پزشک با تجربه اغلب GERD را بر پایه علایم و نشانه ها و تجارب گذشته تشخیص می دهد. وقتی دندان پزشک یا بهداشتکار دهان و دندان علایم اروژن شیمیایی را یافت نیاز به رسیدگی و توجه بیش تری است.
اگر بیمار تحت درمان GERD است باید سوالات بیش تری از او پرسید. لیستی از سوالات می تواند بسیار کمک کننده باشد و شما را به پدیده ای که باعث دردهای مکرر قسمت بالای شکم و معده خواهد شد هدایت کند این لیست عبارت است از سوال درباره مصرف دایمی دارو، راه هایی که باعث علایم بیماری می شود. میزان تکرار مصرف نوشیدنی های قلیایی مرکبات، الکل، سیگار. گاهی اوقات در بیماران مبتلا به ریفلاکس شدید نیاز به نایت گارد حفاظتی و احتمالا فلوراید تراپی است تا دندان ها از اروژن شیمیایی محافظت شود. ترمیم دندان ها نباید قبل از کنترل جدی رفلاکس معدی انجام شود.
شغل بیمار نیز ممکن است در ایجاد اروژن شیمیایی شبیه بیماری GERD کمک کننده باشد. کارکنان آزمایشگاه های شیمیایی باید از نظر علایم تخریب دندانی زود به زود معاینه شوند زیرا آن ها اغلب در معرض خوردگی شیمیایی اند و گازهایی که استنشاق می کنند می تواند سبب از دست رفتن ساختمان دندان شود. اگر علت قطعی برای اروژن پیدا نشد قبل از هر گونه کار دندان پزشکی و دادن نایت گارد برای اطلاع از روند بیماری باید به پزشک مراجعه کرد.
گزارش مورد
مردی ۵۵ ساله با سلامتی کامل برای معاینات معمول دندان پزشکی به کالج دندان پزشکی دانشگاه تنسی مراجعه کرد. تاریخچه پزشکی او بدون مشکل بود و او گفت که هیچ مشکلی ندارد تا تحت مراقبت پزشکی باشد. البته اخیراً برای جراحی شانه اش که به علت بلند کردن وزنه بوده با NSAIDs تحت درمان قرار گرفته است. هیچ داروی دیگر به طور معمول مصرف کرده است.
در معاینات پزشکی خرابی خفیفی در دندان ها به همراه از دست دادن چند مولر و پرمولار و حرکت مزیالی از دندان ها دیده شد.
دندان های بیمار قبلاً به طور وسیعی درمان شده بود و به جای دندان های از دست رفته از پروتز ثابت استفاده نکرده بود. شرایط لثه بیمار چندان نامساعد نبود و فقط چند پاکت پریودنتال حدود (mm۳) و باز شدگی خفیف فورکا در هر دو قوس بیمار دیده شد. بیمار هیچگونه عادت دهانی که در ارتباط به پوسیدگی غیر طبیعی دندان ها باشد نداشت و بیان نمود که سابقه ضربه در هیچ یک از دندان هایش وجود ندارد به جز سانترال چپ بالا که در اثر ضربه در زمان خیلی جوانی، تغییر رنگ داده بود و با این که این دندان زنده نبود هیچ علامتی نداشت.
معاینات اکلوزالی توانایی هر دو قوس را در بیش ترین تداخل کاسپی (inter cuspation) نشان می داد ولی تماس های اکلوزال و انسیزال فقط روی دندان های قدامی و مولرها بود و پرمولرهای راست و چپ به طور واضحی از اکلوژن خارج بودند با این که سایش اکلوزالی خفیفی روی دندان های قدامی و خلفی بود و هیچ نوع سایش شدیدی (facet) روی پرمولرها دیده نمی شد. در سطح اکلوزال نیز اروژن و گود شدگی شدید (cupping & dishing) وجود داشت آمالگام مزیو اکلوزالی دندان ۳ کدر نبود ولی از حفره بیرون زده بود که این مورد مثالی کلاسیک از انحلال ساختمان دندان در اطراف یک ماده غیر قابل حل است.
احتمال cross over بودن دندان ها و براکسیزم زیاد بود. شرایط بالینی دال بر این بود که بیمار باید مندیبل را در موقعیت خیلی تخاصمی (aggressive) ببندد که در این بیمار چنین چیزی ممکن نبود. نویسنده نه توانست این شرایط را با استفاده از مدل های مطالعاتی بیمار توضیح دهد و نه این که بیمار توانست آنگونه که لایتل (Lytle) توضیح داده بود سطوح ساییده را با هم تطابق دهد به علاوه سایش (facet) ها-مشخصه کلاسیک براکسیزم – فقط روی دندان هایی که فعلاً در اکلوژن بودند، وجود داشت نه روی همه دندان ها مشکلات اکلوزالی ممکن است به درجات مختلف وجود داشته باشد اما این تخریب شدید نمی توانست به عنوان دیگری که در این بیمار وجود داشت شکاف (notching) روی سطح دیستال هر دو کانین فک بالا بود.
با سوالات بیش تر مشخص شد که بیمار از عاداتی نظیر مصرف تنباکو، زیاده روی در مصرف مرکبات غذاهای اسیدی، نوشابه های گازدار (کربنات دار)، الکل، مصرف پودر آسپرین، NSAIDs بولیما، شنا در استخر کلردار و کلا مواردی که در ارتباط با اروژن شیمیایی است، مبرا بوده است. سابقه کاری او در محیط های اسیددار یا دیگر تولیدات شیمیایی اروژن دار منفی بود. او بیان نمود که به طور متوسط در روز ۲ عدد آشامیدنی کربنات دار مصرف می کرده است. البته اثر این مقدار نوشابه در مورد دندان ها بی اهمیت است. بیمار ۳ ساعت قبل از خواب غذا می خورده و هنگام خواب از دو بالش استفاده می کرده است. بیمار سرفه های خود به خود شبانه بدون ارتباط با بیماری خاصی داشت و در عرض یک ماه برای رفع سوزش سر دل چندین بار از آنتی اسید استفاده کرده است. تمام این ها علامت های مثبتی برای وجود GERD بودند.
تشخیص:
بر اساس انحلال شیمیایی ساختمان دندان تشخیص گذاشته شد. بعد از رد کردن براکسیزم به عنوان اتیولوژی، درمان تشخیصی ارایه شد. یک دانشجوی دندان پزشکی سال چهارم دانشکده با استفاده از کامپوزیت دندان های ۴،۵،۱۱،۱۳ او را موقتاً ترمیم کرد تا بعداً روکش شوند و فعلاً هم از خرابی محافظت شوند. مواد ترمیمی طوری قرار گرفت که دندان ها در حالت های سنتریک ریلیشن و سنتریک اکلوژن (CO,CR) و همه حرکات طرفی (excursion) به نرمی از اکلوژن خارج شود. رفع موانع بین کامپوزیت و دندان مقابل با به کار گیری ایندکس ساخته شده از رزین اکریلی اتو پلیمریزان و کراون Miltex انجام گرفت.
از بیمار عکس گرفته شد و برای معالجه GERD به پزشک متخصص معرفی شد و از او خواسته شد تا ۶۰ روز بعد مراجعه نماید. دیده شدن سایش اکلوزالی کامپوزیت، سندی خواهد بود برای بیماری اکلوزالی، چون مواد کامپوزیتی جدید در برابر اسید معده مقاومند. اگر بیمار بدون از دست دادن مواد برگردد با توجه به عدم وجود دیگر عوامل کمک کننده به احتمال قوی تشخیص در مورد ابتلا به GERD صحیح خواهد بود.
نتیجه گیری:
بیمار ۶۰ روز بعد برای ارزیابی سایش مواد کامپوزیتی مراجعه کرد. شاخص های جدید روی دندان های اصلی علامت زده شده با استفاده از همان مواد و روش ها ساخته شد. در همان نقاط در هر دو ایندکس اندازه گیری با همان ضخامت Miltex انجام شد. نتایج حاصله هیچ سایش قابل اندازه گیری را در تمام نقاط ایندکس ها بعد از یک دوره ۶۰ روزه نشان نداد. به علاوه در بزرگ نمایی ۲.۵ برابر قبل هیچ ساییدگی دیده نشد.
دندان پزشکان از گذشته های دور علایم بالینی اروژن شیمیایی را به صورت از دست دادن غیر قابل برگشت ساختمان سخت دندان در روند شیمیایی شناخته بودند. با این که رزین کامپوزیت های جدید به سایش اکلوزالی حساسند ولی تحت تاثیر مایعات معدی قرار نمی گیرند. در این مورد خاص، GERD به طور تجربی تشخیص داده شد و یک پرونده پزشکی بر اساس اروژن شیمیایی دندان ها، استفاده دوره ای از آنتی اسید ها، عدم وجود شیوه زندگی و عوامل محیطی کمک کننده، فقدان فاست های سایشی و تفاوت قابل اندازه گیری پس از درمان تشخیصی تشکیل شد. به بیمار تدابیر اولیه پزشکی برای تشخیص توصیه شد اما راه زیادی بود. پس از بررسی نتایج برای پیش گیری از صدمات آتی ریفلاکس معدی برای او نایت گارد محافظتی ساخته شد.
بحث و نتیجه گیری:
دندان پزشکان اغلب اولین مشاهده گر علایم ظریف ادنو کارسینوما هستند. ادنو کارسینوما یک وضعیت سیستمیک تهدید کننده زندگی ناشی از Barrett,s esophagus است. از بیماران دارای علایم اروژن شیمیایی باید عمیقاً از نظر GERD پرسش شود. سوالات باید علایم، نحوه زندگی و محیط کار را نشان دهد.
پاسخ های مثبت در هر مرحله باید به عنوان نشانه هایی برای ریفلاکس (reflux) در نظر گرفته شود و اگر بیمار تحت درمان نیست باید ارجاع داده شود.
افزایش شیوع این بیماری در چند دهه اخیر دندان پزشکان را روی علایم بولیمیا و ضخامت کم مینای لینگوالی دندان های انسیزور بالا، بیش تر متمرکز ساخته است.
کارکنان گروه دندان پزشکی باید از علایم دقیق ریفلاکس (reflux) آگاه باشند و این گروه باید قدرت تشخیص بیماران احتمالی GERD را بر اساس علایم مخصوصی که در معاینه معمولی دیده می شود داشته باشند و این بیماران را قبل از ایجاد گرفتاری جهت مراقبت های جدی پزشکی ارجاع دهند.
برگردان : دکتر مریم جوان شیر
مجله دندان پزشکی امروز،شماره۲۶،صفحه۱۲
آشنایی با انواع روکش دندان
چيزهايي كه بايد درباره روكش دندان بدانيم
دندانها در طول گذر زمان ممكن است در اثر پوسيدگي يا ضربه تخريب شوند. درصورتيكه اين تخريب حجم كمي از دندان را شامل شود، نسج تخريب‌شده دندان توسط مواد ترميمي جايگزين ميشود.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از تهران امروز ، اما درصورتيكه دندان مقدار زيادي از نسج خود را از دست داده باشد ممكن است ساختار باقي مانده دندان نيازمند حمايت باشد. در چنين حالتي دندانپزشك راهكاري جز ترميم دندان را به شما پيشنهاد مي‌كند و آن استفاده از پروتز دنداني است.هرگونه عضو مصنوعي كه در بدن قرار گيرد پروتز ناميده ميشود و نوع خاصي از پروتز كه در دهان قرار مي‌گيرد را پروتز دنداني مي‌گويند.
پروتزهاي دنداني انواع مختلفي دارند. برخي از آنها در دهان ثابت هستند و برخي ديگر قابليت خروج از دهان را دارند كه اصطلاحا به آنها پروتز متحرك مي‌گويند.
پروتزهاي ثابت كه در اصطلاح عامه به آن روكش يا قاب مي‌گويند، علاوه بر تامين استحكام براي ساختار از دست رفته دندان، زيبايي يك دندان سالم را نيز تامين مي‌كند و حتي در صورتي كه مراحل ساخت آن با دقت انجام شود ممكن است با دندان‌هاي طبيعي فرد قابل تفكيك نباشد.
دندان‌هاي دچار شكستگي‌هاي مادرزادي مثل دندان‌هاي ميخي‌شكل يا دندان‌هايي كه اندازه‌هاي كوچك‌تر يا نامتناسب با دندان‌هاي ديگر دارند و نيز بدرنگي‌هاي دندانها، موارد ديگري هستند كه به كمك روكش قابل اصلاح مي‌باشند.
قابي كه دندانها را دربر مي‌گيرد
روكش‌ها از جنس‌هاي مختلفي ساخته مي‌شوند. ماده‌اي كه روكش يا هر گونه پروتز دنداني از آن ساخته ميشود بايد با خصوصيات و شرايط دهان سازگاري داشته باشد مثلا به راحتي زنگ نزند و مواد سمي براي بدن در آن به‌كار نرفته باشد. طلا يكي از سازگارترين مواد با بدن انسان است و انتخاب خيلي مناسبي براي ساخت روكش‌هاي دنداني محسوب ميشود. طلا خصوصيات تطابق‌پذيري خيلي خوبي در هنگام ذوب و ساخت روكش دارد بنابراين يك تكنسين دندانپزشكي خواهد توانست به كمك طلا روكش بسيار دقيق و كاملي را در لابراتوار تهيه كند.
علاوه بر اين، لايه نازكي از طلا، استحكام خوبي خواهد داشت بنابراين براي ساخت روكشي از جنس طلا براي دندانها لازم نيست مقدار زيادي از نسج دندان تراشيده‌شده و فضا براي قرارگيري روكش ايجاد شود.
اما امروزه با افزايش نرخ طلا در بازارهاي جهاني، روكش‌هاي طلا با هزينه بسيار سنگين ساخته مي‌شوند و گرانقيمت هستند. از طرفي بسياري از مردم ترجيح مي‌دهند در عوض به‌رخ كشيدن دندان‌هاي طلايي، دنداني داشته باشند كه كاملا طبيعي به چشم بيايد و از ديگر دندان‌هاي فرد قابل تفكيك نباشد.
بنابراين استفاده از طلا در ساخت روكش‌هاي دنداني، كم‌كم جاي خودش را به موادي از جنس چيني و پرسلن و فلزهاي ارزانقيمت‌تر داده است. روكش‌ها مي‌توانند از جنس فلز (طلا، نيكل، كروم)، سراميك و يا تركيبي از فلز و سراميك (چيني) باشند. روكش‌هاي تمام فلز خصوصيات فيزيكي و قدرت بيشتري دارند اما از ديدگاه زيبايي روكش‌هاي چيني مناسب‌ترند. اگر روكش‌ها مناسب و بر اساس اصول علمي ساخته شوند، مي‌توانند عمري طولاني را براي خود و دندان روكش‌شده تضمين كنند.
سير تا پياز ساخت روكش
براي ساخت روكش دندان جزئيات بسياري بايد توسط دندانپزشك بررسي شود. موقعيت دندان در فك، وجود فضاي كافي در فك مقابل، وضعيت سلامت لثه، ميزان نسج باقي مانده از دندان، طول مناسب ريشه دندان، عدم وجود ضايعه يا كيست در اطراف ريشه دندان از جمله مواردي است كه هنگام اقدام به ساخت روكش دندان بايد مدنظر قرار گيرند. در صورتي‌كه يك دندان از نظر تمامي اين موارد مورد تاييد باشد مراحل ساخت روكش دندان آغاز ميشود.
ـ دندانپزشك در ابتدا با بررسي وضعيت ريشه دندان، در صورت نياز، اقدام به درمان ريشه (عصب‌كشي) دندان مي‌كند.
ـ درصورتيكه ميزان نسج تخريب شده از تاج زياد باشد و پوسيدگي تاج دندان را تا نزديك لثه و حتي زير آن تخريب كرده باشد، دندان مورد جراحي لثه قرار مي‌گيرد. طي اين درمان (كه به اندازه نامش پيچيده و دلهره‌آور نيست) مقداري در نسج لثه و استخوان اطراف دندان حذف ميشود تا حجم كافي از تاج دندان براي گذاشتن روكش در دسترس باشد. دندانپزشك در ادامه تمام پوسيدگي‌هاي دندان را برمي‌دارد، سپس دندان را به كمك يك ماده ترميم‌كننده مناسب مثل آمالگام يا كامپوزيت به‌صورت كامل ترميم مي‌كند تا آماده تراش و قالب‌گيري شود.
اغلب دندان‌هايي كه به علت پوسيدگي‌هاي وسيع نياز به درمان ريشه دندان پيدا مي‌كنند، پس از درمان ريشه و برداشت پوسيدگي‌ها، نسج زيادي از دست مي‌دهند و اين‌گونه دندانها نيازمند نوعي حمايت داخل ريشه‌اي هستند كه به آن پست (Post) گفته ميشود. پست ميله‌اي از جنس فلز است كه داخل كانال دندان قرار مي‌گيرد و باعث گير روكش به دندان ميشود. در قسمت بالاي ميله هم قسمتي شبيه تاج بازسازي ميشود كه به كلاهك (core) معروف است. اين دو قسمت به دندان چسبانده ميشود و سپس مراحل بعدي ساخت روكش مانند دندان عادي ادامه پيدا مي‌كند.
ـ فرم خاصي از تراش براي دنداني كه قرار است زير روكش برود لازم است. براي قرار گرفتن دنداني كه زير روكش مي‌رود لازم است دندان در اطراف و سطح جونده به فرمي تراش بخورد و از نسج‌دنداني آن حذف شود كه فضاي كافي براي قرارگيري روي دندان ايجاد شود. بعد از آنكه تراش دندان كامل شد، از ناحيه دندان تراش خورده و همچنين فك مقابل آن قالب‌گيري ميشود و قالب تهيه شده براي ساخت روكش به لابراتوار دندانپزشكي (محلي كه دندان‌هاي ساختني در آنجا تهيه مي‌شوند) ارسال ميشود تا روكش موردنظر ساخته شود. روي دندان تراش خورده معمولا روكش موقتي قرار مي‌گيرد.
ـ در جلسه ملاقات بعدي، پايه فلزي روكش ساخته شده روي دندان موردنظر امتحان ميشود. در اين جلسه بايد مسائلي مثل تطابق كامل روكش با دندان و وضعيت آن نسبت به لثه بررسي شود و رنگ روكش انتخاب شود و بيمار براي جلسه بعدي فراخوانده شود.
ـ در اين جلسه روكش ساخته شده‌اي كه روي آن لايه چيني (پرسلن) هم قرار گرفته روي دندان امتحان ميشود و رنگ آن بررسي ميشود. در مورد رنگ روكش ساخته شده از بيمار هم نظرخواهي ميشود و اگر مورد رضايت بود، روكش روي دندان چسبانده ميشود.
بريج، پلي به‌سمت با دندان شدن
اگر دندان يا دندان‌هايي از دهان ما كشيده شود و دوست داشته باشيم كه آنها را به نوعي جايگزين كنيم، بريج يكي از راه‌حل‌هاي جايگزيني دندان‌هاي از دست رفته است. براي قرار دادن بريج بايد دندان‌هاي دو طرف منطقه بي‌دندان، به همان شكلي كه براي قرار دادن روكش ذكر شد، تراش بخورند (حتي اگر اين دندانها سالم باشند) و سپس چند روكش به هم پيوسته به شكل يك پل از يك سمت ناحيه بي‌دندان تا سمت ديگر دندانها را به هم وصل كنند و ناحيه بي‌دندان هم به كمك روكش‌هاي مياني پر شود.
بعد از دريافت روكش
اگر به تازگي روكشي دريافت كرديد و احساس كرديد براي دندان شما بلند است، حتما به دندانپزشك مراجعه كنيد تا آن را اصلاح كند در غير اين صورت به مفصل فكي شما فشار وارد خواهد شد.
روكش‌هايي كه از دو لايه فلز و چيني ساخته شده باشند (لايه زيرين از فلز و پوشش رويي از چيني) ممكن است در كنار لثه حلقه سياه رنگي ايجاد كنند كه به‌علت لايه فلزي زير روكش است و اين امري طبيعي است. روكش دندان نه تنها به عنوان محافظي براي دندان از پوسيدگي يا بيماريهاي لثه عمل نمي‌كند، بلكه يك دندان روكش شده نياز به بهداشت و مراقبت منظم و خاص دارد. اگر احساس كرديد روكش دندان شما لق شده است، ممكن است نياز به معاينه دندانپزشك و درمان داشته باشد. در اين صورت حتما براي اصلاح وضعيت روكش خود به دندانپزشك مراجعه كنيد تا از تخريب دندان زير روكش خود پيشگيري كنيد.
انتخابي نه براي هميشه
استفاده از پروتز ثابت (روكش يا بريج) انتخاب اول براي جايگزيني دندان‌هاي پوسيده و از دست‌رفته در تمامي بيماران نيست. دندانپزشك گاه مجبور است بسته به شرايط دهان و دندان بيمار، براي جايگزيني دندانها از پروتز متحرك يا ايمپلنت استفاده كند. از پروتز ثابت تنها در مواردي ميتوان استفاده كرد كه قسمتي از تاج دندان يا تمام آن از بين رفته باشد اما ريشه دندان سالم باشد يا به وسيله عصب‌كشي ريشه دندان سالم شده باشد و در واقع پزشك تشخيص دهد كه ريشه دندان تحمل روكش را دارد.
مسواک زدن بدون نیاز به خمیر دندان
مسواک زدن بدون نیاز به خمیر دندان
مسواک‌های نسل آینده، شما را از استفاده از خمیر دندان بی نیاز می کند و در عوض، در داخل آن، هسته‌ای از جنس دی اکسید تیتانیوم وجود دارد که باعث ایجاد نوعی واکنش الکتروشیمیایی می شود که در نتیجه آن جرم دندانها از بین می رود. تیتانیوم، این فلز چند قابلیتی که در همه جا و همه چیز، از موتور جت گرفته تا قاب عینک استفاده می شود، به تازگی قرار است نقش جدیدتری را هم ایفا کند و آن نقشی حیاتی در ۲ نوع مسواک است که می خواهند دنیای بهداشت دهان و دندان را تکان دهند.
مسواک‌های نسل آینده، شما را از استفاده از خمیر دندان بی نیاز می کند و در عوض، در داخل آن، هسته‌ای از جنس دی اکسید تیتانیوم وجود دارد که باعث ایجاد نوعی واکنش الکتروشیمیایی می شود که در نتیجه آن جرم دندانها از بین می رود. تیتانیوم، این فلز چند قابلیتی که در همه جا و همه چیز، از موتور جت گرفته تا قاب عینک استفاده می شود، به تازگی قرار است نقش جدیدتری را هم ایفا کند و آن نقشی حیاتی در ۲ نوع مسواک است که می خواهند دنیای بهداشت دهان و دندان را تکان دهند.
● مسواک جدید تیتانیومی
مسواک‌های نسل آینده، شما را از استفاده از خمیر دندان بی نیاز می کند و در عوض، در داخل آن، هسته‌ای از جنس دی اکسید تیتانیوم وجود دارد که باعث ایجاد نوعی واکنش الکتروشیمیایی می شود که در نتیجه آن جرم دندانها از بین می رود. موهای برس مسواک دوم، رشته‌های ظریفی از جنس تیتانیوم هستند که تا سال‌ها سالم می مانند. هر دوی این مسواک‌ها در مراحل مقدماتی بررسی، نظر مطلوب دانشمندان، دندانپزشکان و مصرف کنندگان آزمایشی را به خود جلب کرده‌اند. مسواک‌های ما، که امتحان خود را پس داده و مورد قبول دندانپزشکان قرار گرفته اند، سال هاست که تغییر چندانی نکرده‌اند. در دنیای دندانپزشکی، که متخصصان به ندرت بر سر چیزی توافق دارند، این ۲ مسواک جدید توانسته‌اند تا حدودی جای خود را باز کنند. مسواک بدون خمیر دندان را ژاپنی‌ها اختراع کرده‌اند. قیمت این نوع مسواک در آمریکا ۲۹ دلار و ۹۵ سنت است. اریک پاورز، از شرکت بین‌المللی پاورز، که اخیراً واردات این نوع مسواک را شروع کرده، می گوید: "مردم فکر می کنند این یک جور حقه است. اگر ما این مسواک را در قفسه فروشگاه‌ها کنار یک مسواک ۹۹ سنتی بگذاریم، شما کدامشان را می خرید؟"
اما نیک راوتی، مدیر یک فروشگاه در منهتن، معتقد است که اگر یک بار از این مسواک استفاده کرده باشید، دیگر برای خریدنش مردد نمی مانید. او می گوید هر بار که سس سالسای مورد علاقه‌ام را می خورم، تا مدتی بعد مزه ترش آن از دهانم بیرون نمی رود. با استفاده از این مسواک، این مزه به راحتی از بین می رود. راوتی می گوید: "این عجیب‌ترین احساسی است که تا حالا داشته ام! من بعد از استفاده از این مسواک، احساس بهتری نسبت به زمانی دارم که از یک مسواک معمولی استفاده می کنم." البته استفاده از این مسواک، به نوعی ناخوشایند هم هست، چرا که این مسواک برای فعال شدن به نور درخشان نیاز دارد. (آقای راوتی، با استفاده از یک چراغ مطالعه در دهانش نور می اندازد.) عملکرد این مسواک، به یک خاصیت دی اکسید تیتانیوم به نام خاصیت فوتوکاتالیتیک وابسته است. این بدان معناست که دی اکسید تیتانیوم در حضور نور، یک سری واکنش‌های شیمیایی تولید می کند. در دسته مسواک، استوانه باریکی از جنس دی اکسید تیتانیوم وجود دارد. تابش نور به این استوانه موجب آزاد شدن الکترون‌ها با بار منفی می شود که ذرات باردار با بار مثبت را از جرم دندانی می ربایند و سبب واکنش اکسیداسیون می شوند. عمل مسواک زدن سبب می شود تا بزاق دهان دارای بار الکتریکی منفی شده و جرم دندانها را جذب و تجزیه کند. دکتر دونالد سلمارتن، یک پژوهشگر برجسته از آزمایشگاه انرژی‌های قابل تجدید، در ایالت کلرادو می گوید: "مفهوم این کار، صحیح است. سازندگان این مسواک معتقدند شما می توانید در دهانتان، واکنش‌های الکتروشیمیایی اکسیداسیون را انجام دهید. اساس قضیه منطقی به نظر می رسد و چیز دور از ذهنی نیست."
اما دکتر سلمارتن، سؤالاتی هم راجع به جزئیات ماجرا دارد. وی می خواهد بداند آیا طول موج نور مرئی، برای پیشبرد واکنش در دهان تاریک انسان کافی است؟ آیا بار مثبتی که ایجاد می شود واقعاً جرم دندانی را از بین می برد؟ وی می گوید: "فرض بر این است که بزاق، که یک محلول آبدار و پر از مولکول‌های حیاتی است، الکترولیت کافی برای شکسته شدن جرم‌هاست." دکتر کنیو کومی یاما، یک دندانپزشک و استاد دانشگاه در کانادا هم اکنون مشغول انجام پژوهش روی نسل جدید مسواک بدون خمیر دندان است که وجود یک پانل خورشیدی در دسته شان، واکنش را تسریع می کند. شرکت شیکن اوزاکای ژاپن، تولیدکننده مسواک بدون خمیر دندان، پشتیبانی تحقیقات دکتر کومی یاما را بر عهده دارد. دکتر کومی یاما معتقد است که این مسواک، تعداد باکتری‌های دهان را کم می کند. وی می گوید: "ما می توانیم اثبات کنیم که این محصول خاصیت باکتری‌کشی دارد."
شرکت تولیدکننده این مسواک می گوید هسته دی اکسید تیتانیومی مسواک، هرگز خاصیت خود را از دست نمی دهد، اما سر مسواک باید پس از مدتی تعویض شود، چرا که موهای نایلونی برس مسواک از شکل می افتند. این شرکت، برای مسواک خود سرهای یدکی هم تولید کرده است.
● نوع دوم مسواک‌های تیتانیوم دار
اما نوع دوم مسواک‌های تیتانیوم دار، برای حل همین مشکل طراحی شده است. موهای برس این مسواک عمری طولانی دارند. دکتر دین رابینسون، یک دندانپزشک در آریزونا، این مسواک را اختراع کرده و می گوید:
"مسواک‌هایی که برس نایلونی دارند، در عرض ۳ ماه اول استفاده، ۳۰ درصد کارایی خود را که همان قابلیت تمیز کردن جرم هاست، از دست می دهند." مسواک‌های جدید قرار است ۴ - ۳ سال عمر کنند.
دکتر رابینسون، نوعی روش اتوماتیک برای تمیز کردن بین دندانها با آب، به جای نخ دندان، اختراع کرده است. او در اصل این کار را با یک رشته نازک از آلیاژ تیتانیوم آزمایش کرده و دریافته بود این رشته تا حد شگفت انگیزی انعطاف پذیر است. او کشف کرد که اگر بتوان این رشته‌ها را تا حد امکان ظریف ساخت، می توان از آنها، موهایی بسیار عالی برای برس مسواک تولید کرد. دکتر رابینسون می گوید: رشته‌های نایلونی به خوبی خم می شوند، ولی به طور کامل سر جای اولشان بر نمی گردند و خاصیت فنری اندکی دارند. بنابر این شخص مجبور است برای فرو بردن رشته‌ها به داخل فضای میان لثه و دندان و نیز فضای بین دندانها، دستش را کلی کش و قوس بدهد! در مقابل، رشته‌های تیتانیومی مسواک جدید، شکل و کارایی خود را از دست نمی دهند. شخص به آرامی نوک رشته‌های مسواک را، که از موی گربه هم نرم تر و در عین حال استوار هستند، حرکت می دهد و رشته‌ها به زیر خط میان لثه و دندان و در میان عمیق‌ترین شکاف‌های دندانها رسوخ می کنند.
دکتر رابینسون می گوید: رشته‌های تیتانیوم شکلشان را از دست نمی دهند، اما ممکن است بشکنند، یا بیفتند که در این صورت مسواک دیگر قابل استفاده نخواهد بود. وی می افزاید به محض آن که تکنیک وصل کردن رشته‌های تیتانیوم به سر مسواک، تکامل یابد، این مسواک در دسترس مردم قرار خواهد گرفت. قرار است قیمت این مسواک ۴۶ دلار و ۹۵ سنت باشد.
اما آیا تمیز کردن دندانها با فلز، به همان اندازه که به نظر می رسد ترسناک است؟ دکتر رابینسون می گوید: این رشته‌ها اصلاً خشن نیستند. یکی از کارشناسانی که محصولات دندانپزشکی را مورد آزمایش قرار می دهد نیز می گوید: "در یک ارزیابی مستقل، مشخص شد که سایندگی برس این مسواک از رشته‌های نایلونی مسواک‌های معمولی بیشتر نیست." دکتر مایکل برون، یک دندانپزشک متخصص پروتز در منهتن، این مسواک را امتحان کرده و تحت تأثیرات مطلوب آن قرار گرفته است. او می گوید: هر چند آزمایش درازمدت این مسواک ضرورت دارد، اما به نظر می رسد که این مسواک می تواند جرم‌های موجود در مرز ظریف بین بافت سخت و نرم دهان را به آسانی از بین برده و به عمیق‌ترین شیارها نفوذ کند. او معتقد است مسواک جدید می تواند یک تحول نمونه در حرفه دندانپزشکی به شمار بیاید.
افرادی که به استفاده از مسواک‌های نرم عادت کرده اند، ممکن است تمایلی به خرید این مسواک با برسی عجیب و قیمتی هنگفت، نداشته باشند، ولی دکتر برون قیمت بالای این مسواک را مانع از خرید آن نمی داند. او می گوید: "مردم می خواهند دهان و دندان سالم داشته باشند.
منبع:پارسی طب
راهکارهای متداول برای رفع بوی بد دهان
بوی بد دهان یکی از مشکلات متداول در جامعه است که میتواند علتهای مختلفی داشته باشد. دلیل عمده و اصلی آن وجود یک باکتری غیرهوازی در بیوفیلمی است که روی زبان شکل می گیرد. این باکتری پروتئین موجود در غذاها را شکسته و گازهایی مثل سولفیدهیدروژن و اسکاتول تولید میکند.
بوی بد دهان در اول صبح تقریباً در همه افراد شایع است. این مشکل را می توان با بهداشت و نظافت دهان، کنترل کرد. اما خیلی افراد حتی پس از تمیز کردن دهان نیز ممکن است به خاطر برخی مشکلات دهانی، همچنان دچار این بو باشند. برخی از بیماری ها نیز می تواند موجب بدبو شدن دهان شود. علت اصلی این بیماری باید شناخته شده و درمان برطبق آن صورت گیرد.
در زیر به برخی از متداولترین راه ها برای کاهش و درمان بوی بد دهان اشاره می کنیم:
1) نظافت دهان
برای کاهش فعالیت باکتری ها، باید همیشه دهان را تمیز نگه داشت. پس از غذا خوردن، غرغره کردن با آب ولرم لازم است. حتی پس از خوردن تنقلات، شیرینی، و بیسکویت حتماً باید دهان را با آب تمیز کرد. دوبار در روز باید مسواک بزنید. گفته می شود که مسواک اول صبح برای زیبایی است و مسواک آخر شب برای سلامتی.
2) تکنیک های مسواک زدن
برای گرفتن نتیجه بهتر باید از تکنیک های معمول مسواک زدن استفاده کرد. خیلی از افراد با مسواک زدن شدید باعث آسیب رساندن به لثه های خود می شوند. مسواک زدن پس از صرف هر غذا و نوشیدنی هم می تواند به مینای دندان آسیب برساند. موهای مسواک باید نرم اما به اندازه کافی سخت باشند تا بتوانند موادزائد را از منافذ دندانها بیرون بکشند. مهمترین چیز در مسواک زدن، جهت آن است.
دندانهای بالایی را باید در جهت روبه پایین و دندانهای پایین را در جهت روبه بالا مسواک زد. این مسئله هم برای سطح خارجی و هم داخلی صدق می کند. بعد نوبت به تاج دندانها می رسد. در این حالت مسواک زدن باید در جهت روبه جلو و روبه عقب صورت گیرد. این مسئله هم برای دندانهای بالا و هم پایین صدق می کند.
3) تمیز کردن زبان
لایه زرد یا سفید رنگ روی زبان می تواند موجب بدبو شدن آن شود. این مسئله در اول صبح بیشتر است و باید دوبار در روز به کمک تمیزکننده زبان انجام شود. تمیزکننده های زبان را باید به آرامی بدون آسیب رساندن به جوانه های چشایی روی زبان انجام داد.
4) خلال دندان
از خلال دندان برای بیرون کشیدن خرده های غذا از لای دندانها استفاده می شود. این ابزار مخصوصاً بعد از خوردن گوشت و ماهی بسیار مفید است. برای جلوگیری از آسیب رسیدن به لثه ها باید به آرامی از آن استفاده کنید.
5) غرغره کردن
پس از صرف هر غذا، غرغره کردن با آب ولرم بسیار مفید است. برای گرفتن نتیجه بهتر است این غرغره کردن را با آب نمک انجام دهید. دهان شوی های مختلفی نیز در بازار موجود است که می توانید از داروخانه ها خریداری کنید. غرغره کردن با دهان شوی هم به رفع بوی بد دهان کمک میکند.
6) عادات غذایی
برخی از موادغذایی نیز بوی خاصی ایجاد می کنند که ممکن است برای سایرین خوشایند نباشد. پیاز خام بهترین نمونه آن است. گفته می شود که خوردن یک سیب در روز دکتر را از شما دور می کند و خوردن یک پیاز خام در روز هم همه را از شما دور می کند. دقت به زمان غذاخوردن اهمیت زیادی دارد.
7) نوشیدن آب
خشکی دهان محل بسیار مناسبی برای فعالیت باکتری ها ایجاد می کند که موجب بدبو شدن دهانمی شود. برای حفظ رطوبت دهان و کاهش تکثیر باکتریها، وجود بزاق دهان ضروری است. تولید بزاق با توازن آب بدن رابطه نزدیک دارد، درنتیجه باید در طول روز به مقدار کافی آب بنوشید.
8) خنک کننده های دهان
خنک کننده های مصنوعی و طبیعی دهان می تواند شدت بوی بد دهان را تاحدی پایین بیاورند. برای این منظور معمولاً از موادغذایی تند استفاده می شود. ادویه های جویدنی مثل میخک، زیره، هل، دارجین، و زنجبیل می توانند مفید باشند. همه مرکبات هم می توانند بوی بد دهان را کاهش دهند. نک کننده های دهان و آدامس را می توانید از بازار تهیه کنید. اما باید دقت کنید که برخی از این محصولات می تواند آسیب هم ایجاد کند.
اگر راهکارهای بالا جواب نداد، چه باید کرد؟
می توانید از راه حل های زیر استفاده کنید:
1) از بین بردن علت
بوی بد دهان گاهی به خاطر برخی بیماری های خاص مثل دیابت، تب، اختلالات معده، و بیماری های کبد ایجاد می شود. با از بین بردن و کاهش علت اولیه، بوی بد هم اتوماتیک وار از بین می رود.
2) داروهای جدید
اگر بوی بد دهان به خاطر عفونت خاصی باشد، داروهای آنتی بیوتیک ، ضدقارچ و ضد ویروس مناسب می تواند مفید باشد. اگر بوی بد دهان به خاطر هر نوع بیماری مزمن یا خودایمن باشد ممکن است از استیروئید هم استفاده شود. قرص های تولیدکننده بزاق هم میتوان مصرف کرد.
3) جرم گیری دندانها
جرم گیری دندانها توسط دندانپزشک پلاک و رسوب روی دندنها را از بین می برد. اینکار می تواند شدت بدبوی دهان را کاهش دهد. حداقل سالی یکبار به دندانپزشک مراجعه کنید.
4) پر کردن کرم خوردگی دندانها
ازآنجا که کرم خوردگی دندان یکی از علتهای اصلی بوی بد دهان است، حتماً باید برای پر کردن آن به دندانپزشک مراجعه کنید. سابقاً از آلیاژهای نقره ای رنگ برای پر کردن استفاده می شود. اما امروزه با مواد مصنوعی کههمرنگ دندان هستند استفاده می شود.
5) جراحی لوزه
بیمارانی که مداوماً دچار ورم و التهاب لوزه می شوند ممکن است به خاطر تولید موادخمیری از غدد لوزه ها دچار بوی بد دهان شوند. این بیماران پس از جراحی لوزه از این مشکل خلاص می شوند.
6) مشاوره روانشناسی
افرادیکه دچار بوی بد دهان هستند ممکن است دچار افسردگی شده و خود را از جامعه دور کنند. این انزوا بر فعالیت های روزانه آنها تاثیر منفی خواهد داشت. چنین افرادی باید بدانند که همه انسانها دچار بوی بد دهان هستند اما شدت های آن متفاوت است. باید تا جایی که می توانند برای از بین بردن شدت این بدبویی تلاش کنند و هر راه ممکنی را امتحان کنند. حمایت خانواده و دوستان برای چنین افرادی الزامی است.
برخی از افرادی که برای بوی بد دهان به پزشک مراجعه می کنند، هیچ مشکلی واقعی ندارند. اما معمولاًاز درد، تنگی نفس، ناراحتی شکم، و بوی بد دهان گلایه دارند. برای تشخیص و درمان هر علت واقعی نیاز به معاینه دقیق است. برای مداوای این افراد باید از طریق روانشناسی پیش رفت.
7) هوموپاتی
در هوموپاتی، دارویی هایی براساس وضعیت فیزیکی، احساسی، فکری و اجتماعی افراد انتخاب می شود و در قدرت و دوز مناسب برای آنها تجویز می شود. از این طریق هر مشکل سلامتی آنها ازجمله بوی بد دهان، از بین می رود
original :
