نکته بهداشتی روز: درمان بیخوابی
ناتوانی در به خواب رفتن یا در خواب ماندن، ممکن است گهگاه رخ دهد، یا به طور مزمن درآید.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
بیخوابی زنان را بیش از مردان گرفتار می‌کند.
عمل به این توصیه‌ها ممکن است به غلبه بر بیخوابی کمک کند:
- با دکترتان در مورد شناسایی هر مشکل پزشکی یا مسائل بهداشت روانی زمینه‌ساز بیخوابی صحبت کنید.
- برنامه عادی روزانه فعالیت‌های‌تان را که ممکن است بر خواب شما تاثیر بگذارد، از جمله نوشیدن چای و قهوه و سایر نوشیدنی‌های کافئین‌دار را مورد بررسی قرار دهید.
- با دکترتان در مورد خطرات و منافع استفاه از قرص‌های خواب‌آور برای مدت کوتاه صحبت کنید.
- روش‌هایی مانند درمان با آرامش‌بخشی عضلانی، درمان با محرومیت خواب و شرطی‌کردن دوباره را امتحان کنید.
HealthDay News, 14 Nov., 2008
بخور اوكاليپتوس براي مصارف خوراكي نيست
مرگ يك نوزاد يك ماهه و 5 تا 6 مورد مسموميت ناشي از خوردن بخور اوكاليپتوس در آغاز فصل سرد، مقامات وزارت بهداشت را برآن داشت تا جدي‌تر از هميشه نسبت به خطر مصرف خوراكي اين بخور گياهي هشدار دهند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
مسموميت اتفاقي ناشي از مصرف خوراكي بخور اوكاليپتوس به‌جاي شربت‌هاي دارويي مورد مصرف در سرماخوردگي و سرفه، ناشي از شباهت بسته‌بندي اين بخور با شربت‌هاي دارويي در شيشه‌هاي 60 ميلي ليتري است.
هرچند توضيحات و هشدارهاي لازم روي شيشه‌هاي اوكاليپتوس درج شده، اما ثبت دست‌كم 30 مورد مسموميت سالانه با اين ماده حاكي از آن است كه اين اقدام كافي نبوده است.
«2هفته پيش در توابع تهران مادري به اشتباه و به جاي شربت سرماخوردگي، بخور اوكاليپتوس را به نوزاد يك ماهه خود داد و موجب مرگ كودك شد.»
دكتر طلعت قانع، دبير مركز اطلاع‌رساني داروها و سموم وزارت بهداشت در گفت‌وگو با همشهري، با بيان اين مطلب از قدمت اين مشكل خبر مي‌دهد: در طول 12 سالي كه ما در مركز ملي اطلاع رساني داروها و سموم موارد مسموميت با اين بخور را ثبت مي‌كنيم، سالانه بيش از 30 مورد ثبت مي‌شود.
وي در پاسخ به اين سؤال كه چرا تاكنون اقدام پيشگيرانه كافي در اين زمينه به عمل نيامده است، مي‌گويد: در سال‌هاي قبل سعي كرديم با تغيير رنگ و فونت برچسب روي شيشه بخور و درشت‌تر نوشتن كلمه «خطر»، مشكل را حل كنيم ولي چون در تعداد مسموميت‌ها تغييري به‌وجود نيامد، امسال و در آغاز فصل سرما از تمام ظرفيت‌هاي اطلاع‌رساني بهره مي‌بريم تا مردم نسبت به اين خطر آگاه شوند.
مسموميت با سوغات استراليا
اوكاليپتوس درختي است با ارتفاع 5 تا 35 متر و با برگ‌هايي كشيده. اين درخت كه بومي استرالياست امروزه در اكثر نقاط جهان از جمله در مناطق شمالي ايران پرورش داده مي‌شود.
ريشه‌هاي اوكاليپتوس مقادير زيادي آب در خود ذخيره مي‌كند و از اين‌رو در گذشته براي جلوگيري شيوع بيماري مالاريا، اين گياه را در مناطق باتلاقي مالاريا خيز مي‌كاشتند تا مرداب‌ها را خشك كنند.
اين گياه ضد‌ميكروب قوي از اواسط قرن نوزدهم كه پاي آن به اروپا رسيد تا امروز در طب علمي و البته طب سنتي گياهي مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
استفاده از بخور اوكاليپتوس را شايد بتوان متداول‌ترين شيوه استفاده از اين گياه در فصل سرما دانست.
برطرف كردن نشانه‌هاي سرماخوردگي، سرفه و گرفتگي بيني دليلي موجه براي استفاده از اين بخور است. هرچند كه در اين مورد هم بايد جانب احتياط را رعايت كرد.
به گفته دكتر قانع كه بخور آب جوش را بهترين بخور مي‌داند، استنشاق بخور اوكاليپتوس در بعضي موارد ممكن است باعث تحريك و حساسيت مخاط بيني و چشم يا منجر به تشديد سرفه شود. به همين دليل توصيه مي‌شود افراد در هنگام بخور با اوكاليپتوس حتما چشم‌هاي خود را ببندند.
بخور را نخور
اگر در خواندن ميان‌تيتر بالا دچار مشكل شده‌ايد، بدانيد كه اكثر كساني كه بخور اوكاليپتوس را به اشتباه مي‌خورند، مشكل مشابهي دارند؛« در ميان مراجعه‌كنندگان با مواردي مواجه شده‌ايم كه افراد كلمه بخور را با فعل امر از ريشه خوردن اشتباه گرفته‌اند و در نتيجه بخور اوكاليپتوس را خورده‌اند.»
دكتر شادنيا، متخصص سم‌شناسي بيمارستان لقمان، با بيان اين مطلب، ادامه مي‌دهد: چنانچه شيشه بخور در كنار داروهاي خوراكي نگهداري شود، خطر مصرف خوراكي آن به‌جاي مصرف استنشاقي با توجه به شباهت ظاهري بسته‌بندي، بسيار محتمل خواهد بود و البته اين محتمل بودن مصرف اشتباه، در پاره‌اي موارد به قيمت جان تمام مي‌شود؛ «خطر بروز مسموميت و حتي مرگ با مقادير كم خوراكي (در حد يك قاشق مرباخوري) هم وجود دارد.»
دكتر قانع، با بيان اين مطلب، ادامه مي‌دهد: گرچه ممكن است برخي از كودكان پس از خوردن محلول اوكاليپتوس بدون علامت باشند ولي گزارش شده است كه مصرف خوراكي كمتر از يك قاشق چايخوري هم مي‌تواند سبب بروز علائم مسموميت حاد در بيمار مسموم شود.
مواردي چون سن و سال، خالي يا پر بودن معده، نوع غذاي مصرفي و قواي جسماني از عوامل تعيين‌كننده ميزان تاثير محلول اوكاليپتوس در افراد مختلف است.
دكتر شادنيا در گفت‌وگو با همشهري علائم مسموميت با اوكاليپتوس را اينچنين تشريح مي‌كند: علائم گوارشي چون دل‌درد، تهوع، اسهال و استفراغ از شايع‌ترين علائم مسموميت با اين دارو است.
در اين شرايط ورود محتويات حلق به ريه و كاهش هوشياري، از عمده‌ترين خطراتي است كه پيش روي فرد مسموم قرار دارد.
كاهش سطح هوشياري، تشنج و خواب آلودگي (در برخي موارد ممكن است كما پس از 10 دقيقه بروز نمايد) از ديگر علائم هستند.
دكتر قانع اثر سريع اين فراورده روي سيستم مغز و اعصاب را نكته‌اي بسيار مهم عنوان مي‌كند: طي 30 دقيقه نخست و در مواردي به‌صورت تأخيري، طي 4 ساعت اول بعد از مصرف خوراكي ممكن است شاهد تنگي نفس، ايست تنفسي و كما در بيمار باشيم. اثراتي كه ممكن است تا 3 روز بعد از خوردن اين ماده نيز ادامه داشته باشد.
وي با اشاره به جذب بالاي محلول اوكاليپتوس دستگاه گوارش مي‌گويد: مصرف همزمان شير يا غذا با اين ماده، سبب افزايش جذب آن مي‌شود، لذا نبايد به بيمار شير خورانده شود.
همچنين به هيچ وجه نبايد بيمار مسمومي را كه به اشتباه بخور اوكاليپتوس خورده است، وادار به استفراغ كرد.
در چنين شرايطي بهترين عمل رساندن سريع بيمار به مراكز درماني است.ضعف عضلات و اختلال حركتي، تنگي يا گشادي مردمك‌ها، ضربان قلب سريع، كاهش فشار خون و تعادل نداشتن از ديگر علائم مسموميت با بخور اوكاليپتوس است.
اسپري اوكاليپتوس در راه است
جدا نگه داشتن شيشه حاوي بخور از شيشه داروها و خواندن دقيق روي شيشه دارو پيش از مصرف، تنها توصيه‌اي است كه مي‌توان براي مصرف‌كننده داشت، اما با توجه به خطرات جدي چنين اشتباهي آيا نبايد مسئولان امر در اين زمينه چاره‌اي بينديشند؟ چاره‌اي جدي‌تر از توصيه به مصرف‌كنندگان.
پاسخ دكتر علي صفا، مديركل اطلاع‌رساني معاونت غذا و داروي وزارت بهداشت به اين سؤال همشهري مثبت است: قطعا لازم است بسته‌بندي و شيشه بخور تغيير كند تا شباهت ظاهري با شربت‌هايي مثل شربت سرماخوردگي و شربت سينه نداشته باشد و چنين تغييري بايد در دستور كار قرار گيرد.
از آنجايي‌كه اين تغيير زمان مي‌برد، به‌نظر مي‌رسد وزارت بهداشت فعلا اطلاع‌رساني به مردم در اين زمينه را در اولويت قرار داده است.
البته تغيير شكل اين فراورده از حالت بخور به اسپري برنامه ديگري است كه در معاونت غذا و داروي وزارت بهداشت پيگيري مي‌شود.
سبزيجات و ميوه‌هاي آلوده به كود شيميايي در مرز هشدار
تغذيه گياهان با كود شيميايي و رعايت‌نكردن اصول علمي در توليد ميوه و سبزي در ايران به مرز هشداردهنده‌اي رسيده است
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
به گونه‌اي كه كارشناسان درباره آثار و پيامدهاي منفي آن بر سلامت شهروندان اظهار نگراني مي‌كنند.
دكتر محمد جعفر ملكوتي، رئيس مؤسسه تحقيقات آب وخاك كشور و چهره ماندگار سال87 و دكترثوابقي فيروزآبادي رئيس دانشكده مهندسي آب و خاك دانشگاه تهران و دكتر علي اكبر حاج آقا محمدي فوق تخصص گوارش و كبد در گفت‌وگو با همشهري در باره سرطان‌زابودن ميوه‌ها و سبزيجات پرورش‌يافته با كودهاي شيميايي سخن مي‌گويند.
دكتر محمدجعفر ملكوتي، چهره ماندگار سال87 به همشهري مي‌گويد: طبق گزارش سازمان بهداشت جهاني (7002)، رتبه بهداشتي جامعه ايران بسيار پايين (122) است كه علت اصلي آن سوءتغذيه و نهايتا عدم رعايت اصول مصرف بهينه كود در مزارع و باغ‌هاست و وجود ميوه‌ها و سبزيجات به‌ظاهر درشتي كه فاقد طعم و خاصيت‌هاي چند دهه پيش خود است، ناشي از استفاده بي‌رويه از كودهاي شيميايي و سموم دفع آفات و باقي‌ماندن تركيبات آنها در محصولات است.
وي مي‌افزايد: يارانه 008 ميليارد توماني دولت به كود و سموم دفع آفات در حقيقت دادن يارانه به يك سم مهلك و مخاطره‌انگيز براي سلامت جامعه است.
به گفته وي با اطمينان مي‌توان اذعان داشت كه بسياري از سبزيجات و ميوه‌ها، به نيترات و كادميم به‌عنوان ٢عامل بيماري‌زا و سرطان‌زا آلوده است.
اين در حالي است كه قانون مصوب سال87 براي دادن يارانه به كودهاي آلي كه ضرري براي انسان و محيط زيست ندارد هنوز اجرايي نشده است.
به بيان دكتر ملكوتي همبستگي تنگاتنگي بين سلامت خاك و امنيت غذايي وجود دارد. امروزه علت شيوع انواع بيماريها را در پايين بودن كيفيت خاك‌هاي زراعي و برنگرداندن مجدد عناصر غذايي برداشت‌شده از خاك، به‌ويژه ريزمغذي‌ها مي‌دانند.
رابطه خاك ، گياه و انسان
دكتر ملكوتي كه با اصلاح فرمول كود، موفق به كسب مقام نخست كشاورزي آكادمي علوم جهان سوم شده مي‌افزايد: تحقيقات 03 ساله ما ثابت كرده است كه رابطه تنگاتنگي بين خاك سالم، گياه سالم و انسان سالم وجود دارد و منشأ اكثر كمبودها و بيماري‌هاي انساني به سوءتغذيه برمي‌گردد.
تغذيه نامتعادل گياهي كه متأسفانه امروزه گريبانگير بخش كشاورزي ما شده است، منجر به ايجاد عوارض زيادي در جامعه ايراني مانند ريزش مو، بداخلاقي، سرماخوردگي‌هاي مزمن، كم‌حوصلگي، خستگي مفرط، درد مفاصل، پوسيدگي دندان، كوتاهي قد، افسردگي، كم خوني، ايمني پايين بدن و سرطان‌هاي دستگاه گوارش شده است.
به گفته وي با وجود اصلاح فرمول كود، با اعمال سياست‌هاي نادرست از سال83 كود اوره- فسفر كود اصلي مورد استفاده در كشاورزي شد.
كودهاي فسفر وارداتي به‌دليل داشتن كادميم به ميزان 03 ميلي‌گرم در كيلوگرم كود از نظر سلامت مناسب براي استفاده نيست درحالي كه در سال85 دو برابر ميزان بهينه مصرف يعني يك ميليون تن وارد شد و به تبع آن 30 تن كادميم اضافه وارد محصولات كشاورزي و آب‌هاي زيرزميني شد كه اگر ميزان آن در انسان به02 ميلي‌گرم برسد كليه‌هاي انسان از كار مي‌افتد و اگر در مقادير كم و به‌تدريج وارد بدن شود موجب سرطان و كوتاهي قد مي‌شود؛ اين در حالي است كه محصول كارخانه‌‌هاي داخلي توليد كود كه فاقد كادميم است در چند سال گذشته يا تعطيل و يا محصول آن صادر شده است.
وي در پاسخ به اين سؤال كه «فكر مي‌كنيد بيماري‌هاي جديد چگونه به وجود آمده و چرا سرطان‌ها زياد شده است؟» مي‌گويد: به علت مصرف بي‌رويه كودها و سموم دفع آفات شيميايي و اينكه نمي‌دانيم چه موقع اثر آن در محصولات از بين مي‌رود.
به نظر من اگر كود وارد نكنيم و از كودهاي توليدي استفاده كنيم به مقدار بسيار زيادي به محيط زيست و سلامت خود كمك كرده‌ايم.
براي اينكه از مصرف بي‌رويه كود جلوگيري كنيم بايد يارانه را از كودها برداريم. دولت كودهاي اوره - فسفات را با يك‌ششم هزينه وارداتي در اختيار كشاورزان مي‌گذارد و كشاورزان نيز به‌طور بي‌رويه از اين كودها استفاده مي‌كنند چراكه ارزان و در دسترس است؛ در حالي كه اين يارانه بايد صرف توليد بهتر و باكيفيت‌تر محصول شود. بيش از 80درصد كودهاي مصرفي در كشاورزي را كود اوره- فسفر تشكيل مي‌دهد و اين تركيب شيميايي اكنون تبديل به بزرگ‌ترين سم مهلك جامعه ما شده است؛ چراكه استفاده زياد از اين كودها به‌دليل داشتن كادميم و نيترات، باعث سرطان‌زايي مي‌شود.
در واقع اين عناصر و تركيبات، جذب محصولات كشاورزي، سبزيجات و به‌ويژه سبزيجات غده‌اي مثل سيب‌زميني و پياز مي‌شود؛ به همين دليل در بيشتر اوقات متأسفانه ميزان كادميم و نيترات در محصولات كشاورزي و سبزيجات بسيار بيشتر از سطح استاندارد است و اين محصولات، طعم خوب و كيفيت بالاي قديم را ندارد.
كود سرطان‌زا
وي پس از برشمردن موارد ناديده‌گرفتن توصيه‌هاي كارشناسان توسط دولت تصريح مي‌كند: با كمك بخش خصوصي و براي جلوگيري از ابتلا به سرطان در نتيجه تجمع نيترات در بدن، كود اوره با پوشش گوگردي توليد شد كه به‌دليل عدم حمايت دولت، كارخانه آن تعطيل شد.
ما چند سال پيش به معاونت ترويج كشاورزي توصيه كرديم كه در انتخاب توليدكننده نمونه تنها كميت و ميزان برداشت در هكتار را در نظر نگيرند بلكه كميت را در كنار كيفيت بسنجند و براساس آن كشاورز نمونه را انتخاب كنند؛ حتي ما پيشنهاد سنجش رايگان كيفيت سبزيجات را با ارزيابي ميزان كادميم و نيترات در آنها داده بوديم اما در كمال تأسف هيچ توجهي به پيشنهادهاي ما نشد و حتي خود دست‌اندركاران هم اهميتي به اين موضوع نمي‌دهند و ميزان اين تركيبات سرطان‌زا را در محصولات نمي‌سنجند كه نتيجه آن افزايش ابتلا به سرطان‌هاي دستگاه گوارش است.
عضو هيأت علمي دانشگاه تربيت مدرس با تاكيد بر سياست‌هاي توسعه پايدار اظهار مي‌كند: متأسفانه با تغيير مديريت اجرايي كشور، كارهاي زيربنايي انجام‌شده در بخش مصرف بهينه كود نيمه‌كاره رها شد و چند سال است كه به تعطيلي گراييده است؛ با اين حال من اميدوارم با رعايت اصول مصرف بهينه كود در مزارع و باغ‌ها، افزون بر افزايش 25درصدي عملكرد، كيفيت محصولات كشاورزي و به تبع آن سطح سلامت افراد جامعه نيز ارتقا يابد و با عملي‌كردن امر غني‌‌سازي در مزارع و باغ‌ها، علاوه بر نيل به توليد پايدار، خودكفايي نسبي و توليد محصولات سالم، رتبه بهداشتي جامعه ايران كه در حال حاضر متأسفانه بسيار پايين است، ارتقا يافته حداقل 2 رقمي شود.
دكترثوابقي فيروز آبادي، رئيس دانشكده مهندسي آب و خاك دانشگاه تهران نيز در گفت‌وگو با همشهري يادآور مي‌شود: مصرف بي‌رويه كودهاي شيميايي در اراضي كشاورزي سبب افزايش غلظت نيترات در آب‌هاي زيرزميني و شرب، كاهش كيفيت محصولات كشاورزي و افزايش بيماري‌هاي سرطاني در كشور مي‌شود.
نظارت بي‌نظارت
دكتر علي‌اكبر حاج‌آقامحمدي فوق‌تخصص گوارش و كبد مركز آموزشي - درماني بوعلي‌سيناي قزوين نيز در همين باره به همشهري مي‌گويد: يكي از عوامل تجمع بيش از حد نيترات در بدن، مصرف بيش از حد كودهاي نيتراته است كه هم از طريق مصرف سبزيجات و صيفي‌جات و هم از طريق آب‌هاي آلوده زيرزميني وارد بدن مي‌شود كه يك عامل مهم در بروز سرطان معده است.
نيترات واردشده به بدن توسط ميكروب‌هاي معده تبديل به تركيب نيتروز آمين مي‌شود كه يك ماده سمي خطرناك و سرطان‌زاست.
وي با اشاره به اين موضوع يادآوري مي‌كند كه در كشورهاي پيشرفته با نظارت سختگيرانه بر مصرف بهينه كود و كنترل و سنجش دقيق از ورود يا مصرف محصولات و سبزيجاتي كه ميزان اين تركيبات خطرناك در آنها بيش از حد استاندارد است جلوگيري يا آنها را معدوم مي‌كنند؛ در حالي كه در ايران نظارتي بر ميزان مصرف كود نمي‌شود.
توصيه‌هايي براي دوران سالمندي
شكستگي لگن يكي از مشكلات شايعي است كه در دوران پيري به سراغ بسياري از سالمندان مي‌آيد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
واضح است كه اين مشكل بر اثر كمبود ويتامين D، كلسيم و پوك شدن استخوان‌ها به وجود مي‌آيد. اخيرا نيز متخصصان اعلام كردهاند علاوه بر اين موارد، جنسيت، سابقه خانوادگي، استعمال سيگار و تحرك نداشتن ضريب دچار شدن به شكستگي لگن را افزايش مي دهند؛ به همين منظور پزشكان توصيه مي‌كنند تا افراد به ميزان كافي ويتامين D و كلسيم دريافت كنند تا استخوان‌هاي محكمي داشته باشند.
از سوي ديگر، انجام ورزش و حركات تعادلي به منظور تناسب اندام و ايجاد تعادل در سالمندان ضروري است. همچنين سالمندان بايد از كفش‌هاي مناسب و عاج‌دار استفاده كنند تا احتمال زمين خوردن آنها كاهش يابد.
در خانه نيز بايد كف سرويس بهداشتي را به كفپوش‌هاي مخصوص مجهز كرد تا مانع سر خوردن شود. متخصصان، انجام آزمايشات چشمي در سالمندان را نيز توصيه مي‌كنند؛ زيرا بسياري از زمين خوردگي‌هاي منجر به شكستگي لگن بر اثر خوب نبودن قوه بينايي اتفاق مي‌افتد
نكته بهداشتي روز: مقابله با بوي بد دهان
- پوسيدگي دندان يا آبسه دندان.
گير كردن جسم خارجي در مجراي بيني (كه شايع‌ترين علت بوي بد دهان در كودكان است).
- دندان نهفته، بيماري لثه يا عدم رعايت بهداشت دهان.
- عفونت گلو يا ريه، يا سينوزيت.
HealthDay News, 18 Nov., 2008
