فضاپیمای چاندرایان 1 در نزدیکی ماه
فضاپیمای چاندرایان 1 امروز در مدارش به دور ماه قرار خواهد گرفتدر ادامه پنجمین و آخرین مانور مداری که فضاپیمای چاندرایان 1 هند را در نزدیکی ماه قرار می‌دهد، اولین تصویر فضاپیما از ماه گرفته شد، البته تصاویر هنوز قابل مشاهده نیستند اما سرپرستان این مأموریت می گویند:به نظر می رسد تصاویر خوبی توسط فضاپیما به ثبت رسیده باشد ، تصاویری که برای تهیه نقشه ای کامل از سطح ماه که از جمله مأموریت‌های چاندرایان 1 می‌باشد ، مناسب خواهد بود.
کلیه دستگاه‌های سوار بر این فضاپیما ، به سوی آخرین مانور پیش می‌روند و امروز (18 آبان) چاندرایان 1 در مدارش به دور ماه قرار خواهد گرفت.
پس از پرتاب فضاپیما در 1 آبان، چاندرایان 1 ، ابتدا وارد مداری بیضی شکل به دور زمین در ارتفاع 255 كيلومتر (نزدیکترین فاصله) و 22.860 کیلومتر(دورترین فاصله )شد و در مدارهای بیضی شکل بسیار طولانی پیچ خورد تا اینکه در تاریخ 14 آبان به مدار انتقال به ماه رسید.
در مانور نهایی ، مهندسين ، موتور سوخت مایع 440 نیوتنی فضاپیما را به مدت 2 ساعت و 30 دقیقه روشن کردند. فاصله دورترین نقطه مدار انتقال به ماه تا زمین 380000 کیلومتر می‌باشد.
در تاریخ 8 نوامبر (18 آبان) با نزدیکتر شدن به ماه ، موتور فضاپیما برای کاهش سرعت آن و همچنین قرار گرفتن در میدان گرانشی ماه دوباره روشن خواهد شد.
سپس چاندرایان 1 وارد مدار اصلی‌اش به دور ماه میشود و مشاهداتی انجام خواهد داد. در ادامه این امر، دستگاه برخورد با ماه خارج میشود و با سطح ماه برخورد میکند و پس از آن مأموریت اصلی فضاپیما برای کاوش ماه به مدت 2 سال، آغاز خواهد شد
همشهري آنلاين
نورافكن‌هاي هنگ كنگ سبب آلودگي نوري و افزايش گرماي زمين مي‌شوند!
انجمن حفاظت از محيط زيست چين اعلام كردند: نورافكن‌ها و لامپ‌هاي نئوني كه براي روشنايي معابر، مغازه‌ها و ساختمانها در چين مورد استفاده قرار مي‌گيرند، سبب آلودگي محيط زيست مي‌شوند و به افزايش گرماي زمين كمك مي‌كنند.
مقامات محيط زيست چين طي يك بررسي اعلام كردند هنگ كنگ كه بندر تجاري چين بوده و مرواريد شرق لقب گرفته، به علت استفاده مغازه‌داران و صاحبان آسمان خراش‌ها از لامپ‌هاي نئون يكي از اصلي ترين عوامل در توليد آلودگي نوري در جهان بشمار مي‌رود.
بسياري از آسمان خراش‌ها و ساختمان‌هاي هنگ كنگ براي آنكه جلب توجه كنند از لامپ‌هاي زياد استفاده مي‌كنند اما استفاده از اين لامپ‌ها سبب افزايش گرماي زمين و بروز آلودگي نوري ميشود.
هان چو، دبير كل محيط زيست در انجمن دوستداران زمين گفت: اين وضعيت هرلحظه بد و بدتر ميشود. هنگ كنگ شهري ساحلي است و مغازه‌داران از وسيله‌اي براي جلب توجه مشتريان استفاده مي‌كنند. انجمن دوستداران زمين در سال 2007 ميلادي انباشت آلودگي نوري را در اين شهر بيش از 40 درصد اعلام كرد. از اين رو ما از دولت چين خواستيم تا تمامي صاحبان آسمان خراش‌ها، ساختمانها و افرادي را كه از اين لامپ‌ها استفاده مي‌كنند جريمه كند.
منبع: سرويس «محيط زيست» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، به نقل از رويترز،
عظيم‌ترين رصدخانه جهان در غرب آرژانتين افتتاح ميشود
دانشمندان وسيع‌ترين رصدخانه جهان را با هدف كشف اسرار و رموز كائنات در غرب آرژانتين راه‌اندازي مي‌كنند.
به گزارش واحد خبر مركز مطالعات و پژوهش هاى فلكى ـ نجومى به نقل از سايت "www.space.com" ، اين دانشمندان اميدوارند با استفاده از اين تجهيزات جديد اسرار تشعشعات كيهاني پر انرژي را كه زمين را بمباران مي‌كنند، فاش كنند.
اين رصدخانه عظيم Pierre Auger نام گرفته است و قابليت‌هاي آن طي 20 سال آينده مشخص خواهد شد.
در اين پروژه كه از سال 1999 كليد خورده، 370 دانشمند و مهندس از 17 كشور مختلف حضور و همكاري داشته‌اند.
جيمز كرونين، برنده جايزه نوبل از دانشگاه شيكاگو كه در اين پروژه نقش داشته است، افزود: راه‌اندازي سيستم‌هاي تشخيص رصدخانه جديد، گام بزرگي در جهت حل راز طبيعت و منشاء تشعشعات كيهاني پر انرژي خواهد برداشت.
وي اظهار داشت: هم اكنون عصر نجوم تشعشع كيهاني فرا رسيده است.
نام اين رصدخانه، به احترام پيير اوگر، فيزيكدان فرانسوي انتخاب شده كه كشف مهمي در زمينه ذرات داشته است.
منبع : مرکز مطالعات فلکی نجومی ایران
فیلمی جالب از عبور کیف حاوی وسایل فضانوردان iss
این عکسش :
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اینم فیلمش : [HTML]http://www.spaceweather.com/swpod2008/23nov08/33442.wmv?PHPSESSID=i15jjpj02bho2ksbqj9pq4psi0[/HTML]
اینم منبع : [HTML]http://www.universetoday.com[/HTML]
ماموریت تعمیر هابل در 9 می انجام می شود !!!!
ناسا اعلام کرد که فضاپیمای Atlantis' STS-125 در در طی ماموریت خود که در 12 می انجام می شود قصد تامیر کردن تلسکوپ فضایی هابل را دارد !!! سابقا این ماموریت به علت ناموفق بودن داده گردانی از این تلسکوپ فضایی از اکتبر به این ماه به تعویق افتاده بود و هم اکنون در دست اجرا می باشد !!! در طی این ماموریت حدودا 5 روزه قرار است تاسیسات از کار افتاده ی این تلسکوپ تعویض شود
لازم به ذکر است که خدمه ی این مانور عبارتند از :
Scott Altman به عنوان فرمانده
Greg Johnson خلبان
و متخصصان کهنه کار پرواز : John Grunsfeld و Mike Massimino
و فضانوردانی از جمله : Andrew Feustel, Michael Good and Megan McArthur. :10:
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
گياهاني كه براي سفر به مريخ آماده مي‌شوند
اضطراب گاهي مي‌تواند كمك‌كننده باشد. اضطراب به شما هشدار ميدهد كه شايد خطري تهديدتان ميكند و يا شايد اشتباهي روي داده است. همچنين باعث به راه افتادن سيگنال‌هايي ميشود كه بدن را در حالت آماده‌باش قرار ميدهد. هر چند كه اين اضطراب‌هاي گاه و بيگاه مي‌توانند زندگي انسانها را نجات دهند، اما اضطراب مداوم آسيب‌هایی جدی به دنبال خواهد داشت. هورمون‌هايي كه بدن شما را به صورت ناگهاني براي مقابله با خطر آماده مي‌سازند، در صورتي كه براي مدت طولاني در بدن جريان داشته باشند مي‌توانند به بسياري از دستگاه‌ها نظير مغز و سيستم ايمني صدمه بزنند.
گياهان مانند انسانها دچار اضطراب نمي‌شوند؛ اما آنها نيز در مقابل استرس آسيب‌پذيرند و به شيوه‌اي مشابه با آن رو در رو مي‌شوند. آنها سيگنال شيميايي ( سوپر اكسيد O2-) توليد مي‌كنند كه به ساير قسمتهاي گياه اعلام خطر ميكند. اما سوپراكسيد يك ماده سمي است؛ مقدار زياد از حد آن باعث آسيب ديدن گياه ميشود.
اين مسئله مي‌تواند در مريخ مشكل‌ساز باشد. بر اساس چشم‌انداز اكتشاف فضا، انسانها در دهه‌هاي آينده به مريخ خواهند رفت و در آنجا به كاوش خواهند پرداخت. شرايط سفر به مريخ و بعد مسافت دانشمندان مهاجر را ناگزير مي‌نمايد گياهان را نيز با خود ببرند. گياهان غذا و اكسيژن توليد مي‌كنند و همدم و يادگاري سبز از خانه هستند.
شرايط موجود در مريخ، مانند سرماي شديد، خشكي، فشار كم هوا، و خصوصيات متفاوت خاك، گياهان را با استرس زيادي مواجه ميكند. اما وندي باس، متخصص فيزيولوژي گياهي، و امي گروندن، ميكروب شناس از دانشگاه كاروليناي شمالي بر اين باورند كه گياهاني را پرورش داده‌اند كه قادر به زندگي در اين شرايط سخت مي‌باشند.
راه‌حل عبارت است از مديريت استرس: شايد از شنيدن اين نكته تعجب كنيد كه در حال حاضر موجوداتي در زمين وجود دارند كه در شرايطي شبيه مريخ زندگي مي‌كنند. البته آنها گياه نيستند بلكه نمونه‌هايي از ابتدايي‌ترين اشكال حيات در زمين هستند؛ ميكروب‌هايي كهن كه در اعماق اقيانوسها، يا زير يخهاي قطبي زندگي مي‌كنند. باس و گروندن اميدوارند تا با قرض‌گرفتن برخي ژنها از اين ميكروب‌هاي سخت‌زي، بتوانند گياهاني با قابليت زندگي در مريخ توليد كنند. اولين ژنهايي كه آنها استخراج كردند، ژنهايي هستند كه توانايي گياهان در مقابله با استرس را افزايش مي‌دهند.
گياهان معمولي غالباً روشهايي را براي خنثي كردن سوپراكسيد دارا هستند، اما پژوهشگران بر اين باورند كه روشي كه ميكروبي به نام پيروكوكوس فوريوسوس بكار مي‌برد، ممكن است كارايي بيشتري داشته باشد. اين ميكروب در دهانه‌هاي آتشفشاني بسيار داغ در اعماق اقيانوس زندگي ميكند. اما به صورت متناوب با فوران‌ها به آبهاي سرد دريايي وارد ميشود. بنابراين بر خلاف سيستم خنثي سازي گياهان، اين سيستم در پيروكوكوس در محدوده خارق‌العاده 100 درجه سانتيگراد اختلاف حرارت عمل ميكند. اين نوسان مشابه چيزي است كه گياهان در يك گلخانه مريخي با آن روبرو مي‌شوند.
در حال حاضر پژوهشگران ژن پيروكوكوس را داخل گياهي كوچك و با رشد سريع به نام آرابيدوپسيس نموده‌اند. باس ميگويد " حالا ما اولين جوانه را داريم. ما آنها را پرورش مي‌دهيم و دانه‌ها را استخراج مي‌كنيم تا نسل‌هاي دوم و سوم را توليد كنيم." در يكسال و نيم تا دو سال آينده آنها اميدوارند كه گياهاني را با دو نسخه از ژن جديد داشته باشند. در آن هنگام بررسي عملكرد ژنها امكان‌پذير ميشود: آيا آنها آنزيمهايي خاص با وظايف مشخص را مي‌سازند، آيا آنها واقعاً به بقاي گياه كمك مي‌كنند، و يا حتي موجب آسيب رساندن به آن مي‌شوند. در ادامه، آنها اميدوارند كه ژنهاي ديگري را نيز از ميكروب‌هاي سخت‌زي استخراج كنند؛ ژنهايي كه گياه را در مقابل خشكي، سرما، فشار هواي كم، و امثالهم مقاوم مي‌سازند. مطمئناً هدف تنها توليد گياهاني با توانايي بقا در مريخ نيست. موفقيت اصلي اين است كه اين گياهان به رشد و نمو خود ادامه دهند يعني محصول توليد كنند، در فرآيند بازيابي پسماندها نقش داشته باشند و به توليد اكسيژن در خانه جديد كمك كنند.
به قول باس "چيزي كه ما از يك گلخانه در مريخ مي‌خواهيم پرورش و تقويت گياهان در يك محيط با شرايط مرزي است." گروندن عقيده دارد كه اين شرايط حقيقتاً پرتنش هستند. اغلب گياهان تا حدودي غير فعال مي‌شوند، يعني رشد و توليد مثل متوقف مي‌شوند و تمام فعاليت‌هاي گياه تنها بر ادامه بقا متمركز مي‌شوند. باس و گروندن اميدوارند كه با وارد كردن ژنهاي ميكروبي به گياهان بتوانند وضعيت را تغيير دهند.
گروندن ميگويد "با استفاده از اين ژنها، ما در حقيقت گياه را فريب مي‌دهيم زيرا گياه قادر نيست كه اين ژنها را مانند ژنهاي خودش تنظيم كند. ما اميدواريم كه از اين راه توانايي گياه در خاموش كردن بعضي فعاليتها را دور بزنيم."
اگر باس و گروندن موفق شوند، كار آنها زندگي بسياري از افرادي كه روي زمين و در محيط‌هاي با شرايط سخت ساكن هستند، را نيز تغيير خواهد داد.
باس ميگويد " در بسياري از كشورهاي جهان سوم، اگر هنگامي كه خشكسالي فرا مي‌رسد تنها يك تا دو هفته ديگر بتوانيد درو را عقب بياندازيد،به اين معنا خواهد بود كه ميزان محصول لازم براي گذراندن زمستان را خواهيد داشت. اگر ما بتوانيم مقاومت به خشكي يا سرما را افزايش بدهيم، دوره محصل‌دهي طولاني‌تر ميشود و اين موضوع بر زندگي انسان‌هاي بيشماري تأثير خواهد گذاشت."
اين دو دانشمند تأكيد دارند كه پروژه طولاني در پيش دارند. "يكسال و نيم به طول خواهد انجاميد تا ما بتوانيم گياهاني حاوي ژن داشته باشيم كه بتوانيم روي آنها آزمايش انجام دهيم." مدت زمان طولاني‌تري لازم خواهد بود تا مثلاً گياه گوجه‌فرنگي سرمازي و خشكي‌زي در مريخ و يا حتي صحراي داكوتا داشته باشيم.
اما گروندن و باس معتقدند كه اين كاري است كه سرانجام به نتيجه خواهد رسيد. گروندن ميگويد " گنجينه غني از ميكروب‌هاي سخت‌زي وجود دارد. بنابراين اگر يكي مؤثر واقع نشد، مي‌توانيد به سراغ ديگري برويد تا در نهايت به آنچه مورد نظرتان است برسيد."امي هم با باس هم عقيده است "اين گنجينه واقعاً بسيار غني و همچنين بسيار هيجان‌انگيز است ."
منبع :دانش فضایی
تأثير تشعشعات كيهاني بر اسكلت فضانوردان
اسكلت يكي از سيستم‌هاي مهم انسان است كه سبب حفظ وضعيت ايستاده و استوار بدن در برابر نيروي جاذبه ميشود. به‌طور طبيعي اسكلت انسان در محيط جاذبه 1 جي زمين رشد و نمو ميكند و ساختار استخواني آن به شكلي طراحي شده است كه در مقابل نيروهاي وارد بر خود مقاومت كند. لايه خارجي استخوان را پريوست (در مقابل لايه داخلي يا آندوست) گويند. بافت استخواني محيطي به‌شكل تيغه‌هاي استخواني در زير پريوست قرار دارد. در لايه‌هاي زيرين، مجاري استخواني هم‌مركز (نظير تنه درخت) در اطراف يك منبع خوني قرار مي‌گيرد و سيستم‌هاي هاورس (استئون) را مي‌سازد.
بافت استخواني از دو قسمت سخت قشري در خارج، و مغز استخوان در داخل تشكيل شده است. قسمتي از استخوان كه در مجاورت مغز استخوان قرار دارد، استخوان اسفنجي (ترابكولار) نام دارد. استخوان قشري (compact bone)، در حدود 80 درصد استخوان‌بندي افراد بزرگسال را تشكيل ميدهد و اكثراً در تنه استخوآنهاي دراز وجود دارد. استخوان اسفنجي (spongy or cancellous bone) به‌صورت تيغه‌هاي موازي ميكروسكوپي آرايش مي‌يابد و بيشتر در تنه مهره‌ها، دنده‌ها، لگن و انتهاي استخوآنهاي دراز وجود دارد. ترتيب قرارگيري بافت اسفنجي و متراكم، استحكام مناسب را براي تحرك فراهم مي‌سازد. قسمت اسفنجي استخوان وزن بدن را متحمل ميشود و آن را در برابر شكستگي محفوظ ميكند. بافت استخواني دائماً در حال بازسازي است و كلسيم مورد نياز بدن به‌طور متناوب از ذخاير اسكلتي آزاد ميشود.
فضانورداني كه بي‌تحركي طولاني‌مدت را تجربه مي‌كنند، مانند بيماران بستري، قطع نخاع، فلج اندام‌هاي تحتاني، و كساني كه اندام‌هايشان مدتها در گچ مي‌ماند، بخش زيادي از توده استخواني، قدرت استخواني، و عضلاني خود را از دست مي‌دهند. مطالعات مختلف بر روي فضانوردان نشان ميدهد كه از دست رفتن توده استخواني در مأموريت‌هاي فضايي به طور متوسط، حدود 1 تا 2 درصد در ماه و از دست دادن كلسيم در فضانوردان تقريباً 10 برابر ميزان از دست دادن كلسيم در بدن زنان در اوايل يائسگي است (بيشترين ميزان ازبين رفتن توده استخواني انسان در روي زمين). كاهش توده استخوان باعث كاهش قدرت استخواني و افزايش خطر شكستگي ميشود كه يكي از مشكلات سلامتي فعلي فضانوردان است و سبب اختلال در كاركرد آنها در مأموريت‌هاي فضايي ميشود. پوكي استخوان در فضانوردان يكي از بزرگ‌ترين موانع مأموريت‌هاي طولاني‌مدت مثل سفر به مريخ است. آموخته‌هاي ما درباره پوكي‌استخوان (osteoporosis) در فضا موجب خواهد شد تا اين معضل را، كه بيماري شايع و ناتوان‌كننده‌اي در كره زمين است، بهتر بشناسيم.
اخيراً دانشمندان متوجه شده‌اند كه اشعه درماني در بيماران مبتلا به سرطان، خطر شكستگي خودبه‌خودي استخوان را افزايش ميدهد و اين واقعيت افق جديدي از تحقيقات براي محققان است. بتمن يكي از دانشمندان ناسا، كه در حال حاضر بر روي پوكي‌استخوان كار ميكند، ميگويد: "بروز شكستگي استخوان در زنان يائسه‌اي كه به علت سرطان گردن رحم و روده بزرگ تحت درمان با اشعه (راديوتراپي) قرار مي‌گيرند 60 درصد و در بيماران مبتلا به سرطان مقعد به ميزان 200 درصد افزايش مي‌يابد". با توجه به آنكه كاهش توده استخواني در فضانوردان و مواجه آنها با تشعشعات كيهاني در مأموريت‌هاي فضايي 30 ماهه به مريخ، امري اجتناب‌ناپذير است بايد شرايطي مهيا كرد تا بتوان مسافران را در برابر آن محافظت نمود.
بتمن (Bateman) در جولاي 2006، 35 موش ماده را در معرض يك مواجهه (تك دُز) اشعه به شدت 2گري قرار داد. البته اين مقدار تقريباً معادل شدت اشعه‌اي است كه براي فرد مبتلا به سرطان استفاده ميشود. وي موش‌ها را به 4 گروه تقسيم كرد و اثر اشعه‌هاي مختلف گاما (امواج الكترومغناطيسي با طول موج كوتاه و انرژي بالا كه به وسيله مواد راديواكتيو تابيده ميشود)، پروتون (از اجزاي اتم با بار مثبت و اندازه حدوداً 1836 برابر بزرگتر از الكترون)، كربن و يونيزه (اشعه با قدرت بالا با انرژي كافي براي خارج‌كردن الكترون از مدار حركتي و در نتيجه بارداركردن هسته) را روي آنها بررسي كرد. سپس قسمت ابتدايي استخوان بزرگ ساق پا (تيبيا) و استخوان ران (فمور) را به وسيله سي‌تي‌اسكن بررسي كرد. طبق نتايج به‌دست آمده، اشعه كربن باعث شد تا توده استخوان اسفنجي 39 درصد (بيشترين كاهش) كاهش يابد. اشعه‌هاي پروتون، يونيزه و گاما به ترتيب 35، 34 و 29 درصد توده استخوان اسفنجي را كاهش دادند. ميزان كاهش اتصالات متحمل‌كننده وزن در استخوان اسفنجي در بين چهار گروه، حدود 46 تا 64 درصد متغير بود.
شايان ذكر است كه قطع اتصالات استخواني برگشت‌پذير نيست و با درمان‌هاي جبراني بهبود نمي‌يابد. تك‌تك اشعه‌هاي؛ گاما، پروتون، كربن و يونيزان در اين مطالعه نسبت به مجموع اين اشعه‌ها (پروتون و يون‌هاي سنگين يا اشعه‌هاي يونيزان) تخريب كمتري داشت. طبق اظهارات بتمن در ميزان‌هاي بسيار پايين اشعه هم، كه انتظار كاهش توده استخواني نمي‌رفت، اين معضل مشاهده شد. براساس مطالعه بتمن مشخص شده است كه اشعه بر روي قسمت قشري و سخت استخوان اثر محسوسي ندارد و فقط ناحيه اسفنجي را تحت تأثير قرار ميدهد. براساس نتايج اين مطالعه، تشعشعات فضايي موجب تشديد كاهش توده استخواني و وخيم‌تر شدن اثرات زيان‌آور بي‌وزني بر روي استخوان ميشود.
.منبع :نشريه خبرهاي هوافضايي، پژوهشگاه هوافضا
کشف یکی از متراکم ترین سیاره های جهان
کشف یکی از متراکم ترین سیاره های جهان
محققان دانشگاه هاوایی با استفاده از دوربینی حساس موفق به کشف وتعیین ابعاد سیاره ای شدند که در نهایت عنوان یکی از متراکم ترین سیاره های جهان را به خود اختصاص داد.
به گزارش خبرگزاری مهر, اختشناسان با استفاده از دوربینی فوق حساس موفق به تعیین دقیق اندازه سیاره ای در اطراف یک ستاره دوردست شده و دریافتند که این سیاره یکی از متراکم ترین سیاراتی است که تا به حال در کهکشان یافته شده است. سیاره مورد مطالعه WASP-10b نام داشته و قطر آن به شکلی غیر طبیعی بزرگ است. افزایش دقت در اندازه گیری ابعاد این سیاره که در فاصله 300 سال نوری از زمین قرار دارد باعث کشف تراکم بالای آن توسط دانشمندان شده است.
دقت دوربین مورد استفاده توسط دانشمندان موسسه نجوم دانشگاه هاوایی به میزانی است که میتواند عبور یک حشره ریز را از مقابل یک پنجره روشن در فاصله 1600 کیلومتری ردیابی کند ! این دوربین از ردیابهای جدیدی استفاده میکند که در بزرگترین دوربین دیجیتال در جهان Pan-STARRS مورد استفاده قرار گرفته است.
این دوربین بر روی تلسکوپ 2.2 متری در ماوناکی در هاوایی نصب شده است و محققان بر این باورند که با استفاده از آن میتوانند ابعاد جهان خارج از منظومه خورشیدی را به منظور کشف سیاره هایی زمین مانند مورد بررسی قرار دهند.
بر اساس گزارش یاهو , محققان اعلام کردند که سیاره WASP-10b با وجود اینکه تنها 6درصد ازمشتری بزرگتر است اما حجمی سه برار آن داشته و به همین دلیل یکی از متراکم ترین سیارات در جهان شناخته شده است.
ركورد دانشمندان در كشف پنجمين سياره، گرد ستاره اي نزديك
دانشمندان كشف سياره ي پنجمي را اعلام كردند كه گرد ستاره ي 55خرچنگ در چرخش است.
پاسادنا، كاليفرنيا ــ دانشمندان كشف سيارهي پنجمي را اعلام كردند كه گرد ستارهي 55 خرچنگ در چرخش است، ستارهاي وراي منظومهي شمسي ما. اين ستاره اكنون دارندهي ركورد شمار سيارات فراخورشيدي تأييد شدهاي است كه در يك منظومهي سيارهاي در چرخشند.
55خرچنگ كه در فاصلهي 41 سال نوري در صورت فلكي خرچنگ (سرطان) قرار دارد، جرم و سني كمابيش يكسان با خورشيد ما دارد. اين ستاره با دوربين دوچشمي، به آساني ديده ميشود. پژوهشگران، اين پنجمين سياره را با استفاده از تكنيك داپلر (Doppler) كشف كردند؛ تكنيكي كه در آن كشش گرانشي سياره، از روي لنگياي كه در حركت سيارهي مادر خود ايجاد ميكند، آشكار ميشود. ناسا (NASA) و بنياد علوم ملي (National Science Foundation)، پايهگذار اين پژوهشند.
اين تصوير مفهومي، سياراتي را نشان ميدهد
كه گرد ستارهي 55 خرچنگ در چرخشند،
ستارهاي بسيار شبيه خورشيد.
NASA/JPL-Caltech
رييس هيأت مديرهي مأموريت علمي در مركز ناسا در واشنگتن، آلن سترن (Alan Stern) گفت: "مشاهدهي رشد توانايي ما در آشكارسازي سيارات فراخورشيدي، حيرتانگيز است. ما در حال يافتن منظومههايي خورشيدي هستيم كه از نظر شمار سيارات و تنوع گونههاي سيارهاي با منظومهي شمسي خودمان قابل مقايسه است."
سيارهي تازه كشف شده، جرمي 45 برابر جرم زمين دارد و ممكن است در تركيبات و شكل ظاهري، مشابه زحل باشد. اين سياره در ترتيب قرار گرفتن سيارات گرد 55 خرچنگ، چهارمين سياره است و هر 260 روز يك مدار كامل را گرد اين ستاره طي ميكند. موقعيت اين سياره، آن را در "منطقهي قابل سكونت" قرار ميدهد؛ نواري گرد هر ستاره كه در آن، دما اين امكان را فراهم ميكند كه آب به صورت مايع روي سطح جامد جمع شود. فاصلهي سياره از ستارهاش تقريباً 7/116 ميليون كيلومتر (5/72 ميليون مايل) است يعني كمي كمتر از فاصلهي زمين تا خورشيد اما اين سياره گرد ستارهاي ميچرخد كه كمي كمنورتر از خورشيد است.
دبرا فيشر (Debra Fischer)، اخترشناس در دانشگاه ايالتي سانفرانسيسكو (San Francisco State University) و نويسندهي اصلي مقالهاي كه در شمارهي آيندهي نشريهي اخترفيزيك (Astrophysical Journal) به چاپ خواهد رسيد، ميگويد: "غولهاي گازي منظومهي شمسي ما، همگي قمرهاي بزرگي دارند. اگر در مدار اين سيارهي پرجرم تازه، قمري باشد، ممكن است داراي آبگيرهايي از آب مايع بر روي سطحي سنگي باشد."
فيشر و دانشگاه كاليفرنيا، بركلي، جئوف مارسي (Geoff Marcy) اخترشناس به علاوهي تيمي از همكاران، اين سياره را پس از مشاهدهي دقيق 2000 ستارهي نزديك، به وسيلهي تلسكوپ شين (Shane) در رصدخانهي ليك (Lick) روي كوه هميلتون واقع در شرق سنجوز كاليفرنيا و رصدخانهي كك (W.M. Keck) در موناكي هاوايي، يافتند. براي باز كردن سيگنال هريك از سيارات، بيش از 320 اندازهگيري سرعت لازم بود.
فيشر گفت: " اين اولين سيستم سيارهاي پنجگانه است. اين سيستم يك سيارهي غول گازي اصلي دارد كه مدارش مشابه مشتري ماست. مدار بيشتر اين سيارات همچون مدار سيارات گرد خورشيد خودمان، كم و بيش دايرهاي است."
مارسي، كه در اين مقاله مشاركت داشت، گفت: "كشف اين پنج سياره براي ما با 18 سال رصد مداوم در رصدخانهي ليك اتفاق افتاد؛ رصدهايي كه شروعش پيش از آن بود هيچ سيارهي فراخورشيدياي در هيچكجاي كيهان شناخته شده باشد. اما يافتن پنج سيارهي فراخورشيدي كه گرد يك ستاره ميچرخند، تنها يك گام كوچك است. مقصد بعدي سيارات زمينگون است."
سيارات 55خرچنگ تا حدي با سيارات خورشيد متفاوتند. عقيده بر اين است كه داخليترين آنها اندازهاي برابر نپتون دارد و در فاصلهي تقريباً 6/5 ميليون كيلومتر (5/3 ميليون مايل) از ستاره، در كمتر از سه روز به گِردش مي*چرخد. سيارهي دوم كمي از مشتري كوچكتر است و هر 7/14 روز يك دور در مدارش در فاصلهي 18 ميليون كيلومتر (2/11 ميليون مايل) از ستاره، ميچرخد. سيارهي سوم كه در جرم مشابه زحل است، هر دور مدارش را در 44 روز طي ميكند و از ستاره تقريباً 9/35 ميليون كيلومتر (3/22 ميليون مايل) فاصله دارد. سيارهي تازه كشف شده، چهارمين سياره است. پنجمين و دورترين سيارهي شناخته شده، جرمي چهار برابر جرم مشتري دارد و هر مدار را 14 ساله در فاصلهي تقريبي 6/867 ميليون كيلومتري (1/539 ميليون مايلي) ستاره ميپيمايد. اين هنوز تنها غول گازي مشتريگوني است كه در فاصلهاي برابر فاصلهي مشتري تا خورشيد از ستارهاش قرار دارد.
اين تصوير مفهومي دو منظومهي ستارهاي را
نشان ميدهد: 55خرچنگ (بالا) و منظومهي
شمسي (پايين).
NASA/JPL-Caltech
ميشل بريلي (Michael Briley)، اخترشناسي از بنياد علوم ملي، ميگويد: "اين كار قدمي پرهيجان را در جستجو براي دنياهايي همانند دنياي خودمان ثبت كرد. رفتن از اولين آشكارسازيهاي سيارات به گرد ستارگانِ خورشيدگون تا يافتن يك منظومهي شمسي تمام عيار با يك سياره در منطقهي قابل سكونت در تنها 12 سال، كمالي حيرتانگيز و شاهدي است بر سالها كار سخت كه اين پژوهشگران گذراندند."
