حکایت هایی از گلستان سعدی

ريشی درون جامه داشتم و شيخ از آن هر روز بپرسيدی که چون است و نپرسيدی کجاست . داسنتم از آن احتراز می کند که ذکر همه عضوی روا نباشد و خردمندان گفته اند : هر که سخن نسنجد از جوابش برنجد .
تا نيک ندانی که سخن عين صواب است
بايد که به گفتن دهن از هم نگشايی
گر راست سخن گويی و در بند بمانی
به زانکه دروغت دهد از بند رهايی

در انجيل آمده است که ای فرزند آدم گر توانگری دهمت مشتغل شوی به مال از من وگر درويش کنمت تنگدل نشينی ، پس حلاوت ذکر من کجا دريابی و به عبادت من کی شتابی ؟
گه اندر نعمتی ، مغرور و غافل
گه اندر تنگدستی ، خسته و ريش
چو در سرا و ضرا حالت اين است
ندانم کی به حق پردازی از خويش

ارادت بی چون يکی را از تخت شاهی فرو آرد و ديگری را در شکم ماهی نکو دارد .
وقتيست خوش آن را که بود ذکر تو مونس
ور خود بود اندر شکم حوت چو يویس

زمين را ز آسمان نثار است و آسمان را از زمين غبار ، کل اناء يترشح بما فيه .
گرت خوی من آمد ناسزاوار
تو خوی نيک خويش از دست مگذار

حق جل و علا می بيند و می پوشد و همسايه نمی بيند و می خروشد .
نعوذ بالله اگر خلق غيب دان بودی
کسی به حال خود از دست کس نياسودی

هر که بر زير دستان نبخشايد به جور زيردستان گرفتار آيد .
نه هر بازو که در وی قوتی هست
به مردی عاجزان را بشکند دست
ضعيفان را مکن بر دل گزندی
که درمانی به جور زورمندی

نصيحت پادشاهان کردن کسی را مسلم بود که بيم سر ندارد يا اميد زر .
موحد چه در پای ريزد زرش
چه شمشير هندی نهی بر سرش
اميد و هراسش نباشد ز کس
بر اين است بنياد توحيد و بس

باب هشتم:

:40: مال از بهر آسایش عمرست نه عمر از بهر گرد کردن مال عاقلی را پرسیدند نیک بخت کیست و بدبختی چست گفت نیک بخت آن که خورد و کشت و بدبخت آنکه مرد و هشت.:40:

صیادی ضعیف را ماهی قوی به دام اندر افتاد. طاقت حفظ آن نداشت ماهی بر او غالب آمد و دام از دستش در ربود و برفت. دیگر صیادان دریغ خوردند و ملامتش کردند که چنین صیدی در دامت افتاد و ندانستی نگاه داشتن. گفت ای برادران چه توان کردن؟ مرا روزی نبود و ماهی را همچنان روزی مانده بود. صیاد بی روزی در دجله نگیرد و ماهی بی اجل بر خشک نمیرد.