-
ميگرن يكي از علل بسيار شايع و شايد شايعترين علت سردرد مكرر است. بيماري ميگرن در زنان شايعتر است. در اكثر مبتلايان به ميگرن سابقه خانوادگي ابتلا به سردرد وجود دارد. سردردهاي ميگرني معمولاً در سن بلوغ شروع مي شود و در سن بالاي 50 سال از بين ميرود. سردرد ميگرني غالباً يكطرفه و ضربان دار است و چند ساعت تا چند روز طول ميكشد. دردهاي ميگرني گاهي با حالت تهوع و استفراغ همراه است. اكثر افراد مبتلا به ميگرن در زمان حمله سردرد دچار ترس از نور و صدا مي شوند و تمايل دارند كه در يك اتاق ساكت و تاريك استراحت كنند. در اين حالت روشن كردن چراغ يا ايجاد صداي ناگهاني ميتواند باعث بدتر شدن سردرد شود.
تغييرات هورموني روي ميگرن مؤثر است و عواملي مثل قاعدگي، بارداري و قرصهاي هورموني جلوگيري از بارداري معمولاً باعث بدتر شدن ميگرن ميشود.
عواملي مثل گرسنگي، كمخوابي، خستگي، استرسهاي روحي، ورزشهاي سنگين، غذاهاي خاص (قهوه، شكلات، پنير مانده، آجيل و مشروبات الكلي) و بوهاي خاص (مثلاً بوي سيگار يا عطر) ميتواند باعث شروع حمله ميگرن شود.
يك نكته جالب در مورد استرس آن است كه نه فقط وجود استرس، بلكه رفع شدن ناگهاني استرس نيز مي تواند باعث ايجاد حمله ميگرن شود. مثلاً خيلي از افراد مبتلا به ميگرن پس از پايان امتحاناتشان دچار سردرد ميشوند.
علت اصلي ايجاد ميگرن تنگشدن گذراي عروق مغزي است كه با باز شدن جبراني بيش از حد عروق دنبال ميشود. در مرحله انقباض عروق مغزي علائم چشمي ميگرن بروز ميكند و در مرحله گشاد شدن عروق سردرد ضرباندار ايجاد ميشود. ميگرن در همه افراد به يك صورت تظاهر نميكند بلكه انواع مختلفي از ميگرن وجود دارد كه آنها را مرور ميكنيم. ميگرن كلاسيك: در ميگرن كلاسيك هميشه علائم بصري مشخصي قبل از شروع سردرد بروز ميكند كه مشخصه اين نوع خاص ميگرن است . مهمترين اين علائم يك لكه سياهرگ در روبروي فرد ( يعني در وسط ميدان بينايي) است كه به تدريج بزرگ ميشود و به سمت حاشيه ميدان بينايي (يعني پهلوي فرد) كشيده ميشود. اين لكه سياهرنگ معمولاً با جرقههاي نوري به صورت خطوط زيگزاگي براق رنگي لرزان احاطه شده است.اين علامت نشانه مهمي است بطوري كه در افرادي كه اين نشانه را بروز ميدهند تقريباً ميتوان گفت كه تشخيص بيماري ميگرن محرز است. يكي ديگر از نشانههاي بصري كه در ميگرن كلاسيك تظاهر ميكند تاريك شدن يك سمت ميدان بينائي است . در اين حالت فرد سمت چپ يا سمت راست را واضح نميبيند ( اين حالت در هر دو چشم وجود دارد ولي اكثر افراد فكر ميكنند كه چشم چپ يا راستشان تار شده است). اين علائم چشمي معمولاً بين 10 تا 20 دقيقه طول ميكشد و تقريباً هميشه قبل از يك ساعت محو ميگردد. بتدريج با محو شدن علائم بصري و گشاد شدن جبراني عروق مغزي سردرد ضرباندار يك طرفه ايجاد ميشود كه با حالت تهوع و ترس از نور و صدا همراه است. سردرد نيز پس از جند ساعت بهبود مييابد.
ميگرن معمولي: اين نوع ميگرن كه شايعترين نوع ميگرن است معمولاً با علائم چشمي همراه نيست اما ممكن است درد آن در اطراف يا دور چشمها احساس شود. در ميگرن معمولي سردرد لزوماً يك طرفه نيست و ممكن است درد در تمام سر احساس شود. حمله ميگرن معمولي اغلب ظرف چند ساعت تا چند روز بهبود مييابد.
-
شمي: در اين نوع ميگرن كه اغلب در افراد مسن تر تظاهر ميكند فرد مبتلا علائم چشمي ميگرن را دارد اما به سردرد مبتلا نميشود.علائم بصري ميگرن چشمي عبارتند از : لكه سياهرنگ كه با خطوط زيگزاگ براق رنگي لرزان احاطه شده است
تاريك شدن يك سمت ميدان بينايي
تنگ شدن تدريجي ميدان بينايي از محيط به مركز بطوريكه فرد احساس ميكند كه بيرون را از داخل يك سوراخ كوچك تماشا ميكند.
دوبيني گذرا
معمولاً شروع و خاتمه اين علائم حالت تدريجي دارد و حداكثر پس از 60 دقيقه اين علائم بطور كامل برطرف ميشود. در صورتيكه اين علائم بطور كامل بهبود پيدا نكند لازم است بررسي كاملي براي مشخص شدن علت آن انجام گيرد چون گاهي اوقات بيماري هاي جدي مثل ناهنجاري هاي عروق مغزي مي تواند علائم بصري مشابه ميگرن چشمي ايجاد كند اما در اين بيماري ها نقائص بينايي ايجاد شده بطور كامل برطرف نميشود.
ميگرن شبكيه: ميگرن شبكيه نوع خاص نادري از بيماري ميگرن است كه در اثر انقباض موقت سرخرگ هاي شبكيه اتفاق ميافتد و يك اختلال بينايي گذرا و برگشت پذير ايجاد مي كند. اختلال بينايي بصورت سياه شدن بخشي از ميدان بينايي در يك چشم يا حتي كوري كامل يك چشم تظاهر مي كند كه كمتر از يك ساعت طول ميكشد و بطور كامل بهبود مييابد. اختلال بينايي در ميگرن شبكيه ممكن است با سردرد همراه باشد و يا نباشد. البته از آنجا كه برخي از بيماري هاي جدي قلبي عروقي هم ميتوانند علائم مشابهي در چشم ايجاد كنند در صورت بروز اين علائم لازم است فرد مبتلا كاملاً از لحاظ ساير بيماريها بستري شود و تنها در صورتيكه هيچ بيماري ديگري يافت نشود ميتوان تشخيص ميگرن شبكيه را مطرح كرد.
درمان ميگرن
در بسياري از مبتلايان به ميگرن آنچه كه بيشتر از سردرد و علائم چشمي باعث آزار فرد ميشود ترس از وجود تومور مغزي يا ايجاد كوري دائمي است. در اين افراد يك معاينه كامل پزشكي و اطمينان از اينكه بيماري خوشخيم است و هيچ عارضه دائمي ايجاد نميكند تا حد زيادي باعث آسودگي فرد مبتلا ميشود و حتي گاهي كاهش استرس ناشي از نگراني باعث كم شدن شدت و فراواني حملات ميگرني شده، به بهبود قابل توجه فرد ميانجامد.
به علاوه در افراد ميگرني شناسايي عواملي كه باعث شروع يا تشديد حمله ميگرني مي شود و پرهيز از اين عوامل (بي خوابي، خستگي، گرسنگي، استرس، بوي سيگار، بوي عطر، غذاهاي خاص و غيره) ميتواند باعث بهبود فرد مبتلا شود. همچنين انجام مرتب ورزهاي سبك روزانه و پرهيز از ورزشهاي سنگين ميتواند به كنترل ميگرن كمك كند.
به هر حال در مواردي كه سردرد ميگرني شديد است و فعاليت روزانه فرد را مختل ميكند ميتوان با استفاده از مسكن هاي معمولي يا داروهاي خاص سردرد را كنترل كرد. البته لازم به ذكر است كه در صورتيكه حملات ميگرن مكرراً اتفاق بيافتد و فرد ناچار باشد در هفته بيش از 2-3 بار از مسكن استفاده كند به داروي مسكن وابسته ميشود و در صورت قطع مصرف دارو مجدداً دچار سردرد خواهد شد. در اين افراد لازم است داروهاي خاصي (تحت نظر پزشك) به طور مرتب مصرف شود تا فراواني حملات ميگرني كاهش پيدا كند و فرد مجبور نباشد دائماً از داروهاي مسكن استفاده كند.
سردردهاي تنشي (Tension headache)
سردرد تنشي نوع خاصي از سردرد است كه اغلب در افراد افسرده يا كساني كه تحت استرس مزمن قرار دارند ايجاد ميشود. اين نوع سردرد معمولاً در اكثر ساعات روز وجود دارد اما شدت آن خفيف تا متوسط است و مشكل جدي براي فعاليتهاي روزانه ايجاد نميكند. اين سردردها معمولاً در پايان روز و در موقع خستگي شديدتر ميشود. اين نوع سردرد بيشتر به صورت احساس سنگيني در سر است و افراد مبتلا ميگويند: "احساس ميكنم يك ديگ روي سرم گذاشتهاند" . اهميت سردرد تنشي در آن است كه ممكن است درد فقط در ناحيه پيشاني و دور چشم ها وجود داشته باشد و به همين دليل با مشكلات چشمي اشتباه شود. برخي از صاحب نظران معتقدند كه سردرد تنشي نوع خاصي از ميگرن معمولي ميباشد. درمان آن نيز مشابه درمان ميگرن ميباشد.
سردرد خوشهاي (Cluster headache)
اين سردرد بيشتر در مردان سيگاري 30 تا 50 ساله بروز ميكند. يك بيماري خوشخيم است كه بصورت حملات حاد سردرد و درد پشت كره چشم بصورت يكطرفه تظاهر ميكند و برخلاف اغلب سردردهاي خوشخيم باعث بيدار شدن فرد از خواب ميشود. معمولاً در زمان سردرد علائم چشمي يكطرفه نيز در سمت مبتلا وجود دارد به طوري كه چشم مبتلا دچار اشكريزش و قرمزي ميشود. ممكن است در همان سمت افتادگي پلك ايجاد شود و مردمك چشم موقتاً گشاد شود (يعني سياهي چشم در سمت مبتلا بزرگتر به نظر برسد). گاهي آبريزشبيني نيز در سمت مبتلا اتفاق ميافتد. در سردرد خوشهاي حمله حاد سردرد حدود يكي دو ساعت طول ميكشد و عارضه خاصي ايجاد نميكند. معمولاً سردرد خوشهاي چندين بار در يك دوره چند هفتهاي تا چند ماهه تكرار ميشود و سپس به تدريج بهبود مييابد. البته احتمال عود اين حملات پس از چند ماه تا چند سال وجود دارد.
-
اين بيماري اغلب در افراد مسن (بالاي 60 سال) اتفاق ميافتد گرچه اين بيماري نادر است اما به علت آنكه ميتواند منجر به كوري دائمي هر دو چشم شود تشخيص و درمان سريع آن اهميت زيادي دارد. اين بيماري بصورت سردرد، درد و حساسيت ناحيه پيشاني و گيجگاه، خستگي و درد مفصل فك، تب، كاهش وزن، درد منتشر عضلاني و خستگي و بيحالي تظاهر ميكند. در اين بيماري واكنشهاي التهابي باعث بسته شدن شريانهاي سر ميشود. اگر اين اتفاق در سرخرگهاي چشم بيفتد ميتواند باعث كاهش ديد دائمي شود. از ديگر علائم چشمي اين بيماري ميتوان به آسيب عصب بينايي، كاهش ديد گذرا، دوبيني و فلج عضلات چشمي اشاره كرد. دوره اين بيماري يكي دو سال است و پس از اين مدت خودبخود برطرف مي شود اما در طول دوره بيماري براي جلوگيري از بروز عوارض جدي (مثل نابينايي) لازم است داروهاي كورتيكو- استروئيدي بصورت منظم و تحت نظر پزشك استفاده شود. نكته مهم آن است كه در تمام افراد مسن كه به علت انسداد شريان مركزي شبكيه دچار افت ديد ناگهاني ميشوند لازم است بررسي كامل از نظر احتمال وجود اين بيماري انجام شود، چون در صورت وجود بيماري احتمال ابتلاي چشم مقابل خيلي زياد است. در صورت تشخيص بيماري گرچه نميتوان به برگشت ديد در چشم مبتلا كمكي كرد، اما حداقل با تجويز داروهاي كورتيكو استروئيدي خوراكي يا تزريقي مي توان از ابتلاي چشم سالم پيشگيري كرد و فرد را از كوري هر دو چشم نجات داد. علل ناشايع سردرد همراه با علائم چشمي
تومورهاي مغزي: تومورهاي مغزي اغلب با افزايش فشار داخل جمجمه باعث ايجاد سردرد نسبتاً شديد دائمي مي شوند كه صبحها بدتر است. اين سردرد با حركاتي نظير خم شدن، زور زدن، حبس كردن نفس، سرفه و حركت دادن سر بدتر مي شود. سردرد ناشي از تومورهاي مغزي معمولاً با استفراغ (گاهي بدون حالت تهوع) همراه است. علائم ناشي از تومورهاي مغزي عبارتند از:
فلج اعصاب چشم كه باعث انحراف چشم و دوبيني مي گردد
ورم سرعصب بينايي (كه در معاينه چشم پزشكي قابل مشاهده است)
محو شدن گذراي ديد
تار شدن بخشي از ميدان بينايي در يك يا هر دو چشم (در اين حالت بررسي ميدان بينايي ميتواند به مشخص شدن محل تومور كمك كند)
ندرتاً ايجاد توهمات بينايي
ايجاد نابينايي در يك يا هر دو چشم (در موارد تومورهاي پيشرفته)
خونريزي مغزي: خونريزي داخل جمجمه علاوه بر ايجاد سردرد شديد ممكن است با فلج عضلات چشم، دوبيني يا خونريزي در شبكيه و زجاجيه همراه باشد. به علاوه گاهي اوقات سكتههاي مغزي باعث ايجاد نقائصي در ميدان بينايي ميشوند كه با بررسي ميدان بينايي قابل تشخيص است.
مننژيت: مننژيت يا التهاب پردههاي مغزي نيز علاوه بر ايجاد سردرد ميتواند باعث فلج عضلات چشمي و ايجاد انحراف چشم و دوبيني شود. به علاوه مننژيت گاهي باعث ترس از نور و درد در موقع حركات چشم ميگردد.
سردردهاي ناشي از بيماريهاي چشمي
همانطور كه قبلاً ذكر شد بر خلاف تصور عموم مردم، عيوب انكساري معمولاً باعث ايجاد سردرد نميشود؛ اما گروهي ديگر از بيماريهاي چشمي ميتوانند باعث بروز سردرد و بخصوص درد اطراف چشم شوند.
خشكي چشم
خشكي چشم يكي از علتهاي بسيار شايع احساس درد و ناراحتي در اطراف چشمها است كه معمولاً صبحها بهتر است و در اواخر روز بدتر ميشود. به علاوه انجام كارهاي چشمي مثل مطالعه يا كار با كامپيوتر ميتواند باعث بدتر شدن درد و ناراحتي در مبتلايان به اين بيماري شود.
بيماريهاي قرنيه
قرنيه بافت بسيار حساسي است كه تعداد زيادي اعصاب حسي در آن وجود دارد و به همين علت به درد و تحريك واكنش زيادي نشان ميدهد. (حتماً تجربه كردهايد كه حتي ورود يك ذره بسيار ريز گرد و غبار به داخل چشم چقدر باعث درد و ناراحتي ميشود، در حاليكه با يك قلوه سنگ! در داخل كفشتان ممكن است چند ساعت پياده روي كنيد و عين خيالتان نباشد). طبيعي است كه تحريكات وارد شده به اين بافت حساس مي تواند درد شديدي در چشم و اطراف چشم و گاهي در تمام سر ايجاد كند.
مثلاً ورود هر نوع جسم خارجي به داخل چشم- چه مستقيماً به قرنيه بچسبد و چه در پشت پلك گير بيفتد و باعث خراشيده شدن قرنيه شود- علاوه برايجاد درد و قرمزي و اشكريزش معمولاً باعث سردرد نيز ميشود. همچنين در افرادي كه به علت جوشكاري يا نگاه كردن طولاني مدت به برف (مثلاً در ورزش اسكي) دچار برقزدگي چشمها ميشوند نيز پوشش خارجي (اپيتليوم) قرنيه آسيب ميبيند و فرد علاوه بر اشكريزش و درد چشمها دچار سردرد شديد ميشود. (اين نوع سردرد را جوشكاران محترمي كه استفاده از عينك مناسب را مايه كسرشأن خود ميدانند خيلي زياد تجربه ميكنند)
-
از ديگر بيماريهاي قرنيه كه باعث ايجاد سردرد ميشود زخم قرنيه است. همچنين التهاب قرنيه يا كراتيت نيز ميتواند باعث سردرد گردد.
يكي از بيماريهاي قرنيه كه عمدتاً باعث سردرد صبحگاهي مكرر ميشود خراش راجعه قرنيه (Recurrent Corneal Erosion) است. در اين بيماري اپيتليوم قرنيه چسبندگي سستي به بافتهاي زيرين دارد و مستعد كنده شدن است. در اين حالت خيلي اوقات وقتي فرد مبتلا به هنگام صبح چشمهايش را باز ميكند بخشي از اپيتليوم قرنيه كنده ميشود و علاوه بر سوزش و اشكريزش و درد چشم، سردرد نيز در همان سمت ايجاد ميشود.
گلوكوم حاد زاويه بسته
اين بيماري باعث ايجاد تاري ديد، درد چشم و اشكريزش و سردرد شديد ميشود. تشخيص اين بيماري با معاينه كامل چشمي (شامل اندازهگيري فشار داخل چشم و بررسي ساختمان زاويه اتاق قدامي) امكانپذير است. تشخيص اين بيماري اهميت زيادي دارد چون ميتواند منجر به كاهش ديد دائمي شود.
التهاب داخل چشمي(Uveitis)
التهاب داخل چشمي (يوئيت) ميتواند علاوه بر درد چشم، سردرد نيز ايجاد كند. البته در مواردي كه يوئيت قسمتهاي قدامي چشم مثلاً عنبيه را درگير كرده باشد احتمال ايجاد سردرد بيشتر است.
التهاب صلبيه (Scleritis)
التهاب صلبيه ميتواند باعث درد شديد چشم و سردرد شود. نكته قابل توجه آن است كه اگر التهاب صلبيه در بخشهاي خلفي كرده چشم اتفاق بيفتد ممكن است در ظاهر چشم تغيير خاصي ايجاد نكند اما باعث ايجاد سردرد شديد در ناحيه پشت چشم شود. تشخيص اين بيماري از دو جهت مهم است: اول آنكه اين بيماري در خيلي از موارد با بيماريهاي جديتر همراه است كه در صورت عدم درمان مناسب ميتواند حتي حيات فرد را تهديد كند. دوم آنكه اين بيماري ميتواند منجر به آسيب جدي حتي سوراخ شدن چشم گردد.
بيماريهاي حدقه چشم
وجود التهاب يا تومور در ناحيه پشت چشم و در داخل حدقه چشم ميتواند باعث بروز سردرد شود.
التهاب عصب بينايي
التهاب عصب بينايي علاوه بر آنكه باعث تاري ديد ميشود مي تواند با درد چشم و سردرد (بويژه در ناحيه پشت چشم) همراه باشد. در افراد مبتلا به التهاب عصب بينايي معمولاً حركت دادن چشم باعث بدتر شدن درد ميگردد.
زوناي چشمي
اين عارضه يك بيماري ويروسي است كه بر اثر فعال شدن ويروس آبله مرغان در اعصاب حسي چشم اتفاق ميافتد. علامت مشخصه زونا بروز ثبورات ريز پوستي بصورت آبدانههاي كوچك در يك زمينه ارغواني و بنفش است كه با درد شديد همراه است. معمولاً درد يكي دو روز قبل از ظاهر شدن ثبورات جلدي شروع ميشود و تا مدتي پس از بروز دانهها ادامه پيدا ميكند. البته در بعضي افراد ممكن است درد ناشي از زونا حالت مزمن پيدا كند و تا ماهها پس از بيماري فرد احساس درد داشته باشد در صورتيكه زوناي چشمي علاوه بر درگيري پوست اطراف چشم، بافتهاي داخل چشم را نيز درگير كرده باشد التهاب داخل چشمي (يووئيت) نيز باعث بدتر شدن سردرد فرد مبتلا ميگردد.
-
ورت: گاهي اوقات دردهاي ناحيه صورت ممكن است با درد چشم اشتباه شود. مثلاً درگيري اعصاب حسي صورت، بيماري هاي سينوس ها و ناراحتي دندان ها و فك فوقاني گاهي ممكن است با درد چشم اشتباه شود. دردهاي تير كشنده: گاهي فرد احساس ميكند كه چشمش تير مي كشد. اين حالت معمولاً چند ثانيه طول مي كشد و به سرعت از بين ميرود. اگر اين حالت زياد تكرار نشود و مدت آن كوتاه باشد معمولاً علت خاصي نداشته و نياز به بررسي و درمان ندارد؛ اما در صورتي كه اين حالت مرتباً تكرار شود يا با مشكلات چشمي يا عوارض عصبي ديگري همراه باشد ممكن است ناشي از تحت فشار قرار گرفتن اعصاب حسي توسط تودههاي عروقي يا تومورها باشد كه در اين حالت بررسي براي يافتن علت عاضه و درصورت امكان درمان آن ضروري است.
نور هراسي (Photophobia): نور هراسي يا ترس از نور نوعي احساس مرتبط با درد است كه در برخي از حالتهاي چشمي رخ مي دهد. در اين حالت فرد احساس ميكند كه با نگاه كردن به نور دچار درد ميشود به همين دليل تمايل دارد كه پلكها را در حالت نيمه بسته نگه دارد و در محيط نيمه تاريك قرار بگيرد. شايعترين علتهاي نور هراسي بيماريهاي قرنيه و التهابهاي داخل چشمي (يووئيت) است. گاهي بيماريهاي ديگر مثل ميگرن، مننژيت و و خونريزي داخل جمجمه نيز ميتوانند نور هراسي ايجد كنند.
سردردهاي ناشي از آفتاب: وقتي كسي در معرض نور شديد آفتاب قرار گيرد مردمك چشمها تنگ ميشود و فرد ناخودآگاه پلكها را تا جايي كه امكان دارد تنگ ميكند تا مقدار نور ورودي به چشم را محدود كند. انقباض مداوم مردمك و عضلات پلك ميتواند باعث ايجاد سردرد (بخصوص در ناحيه پيشاني) شود. اگر هميشه پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب دچار سردرد مي شويد شايد استفاده از عينك آفتابي و كلاه لبه دار بتواند به رفع سردردتان كمك كند.
سردرد ناشي از قطرههاي چشمي: بطور كلي مصرف قطرههاي چشمي ميتواند باعث سوزش و ناراحتي خفيف در اطراف چشمها شود؛ اما قطره پيلوكارپين كه در برخي از بيماران مبتلا به گلوكوم مورد استفاده قرار ميگيرد ميتواند باعث ايجاد درد در ناحيه جلوي سر و بخصوص درد ابروها شود. البته معمولاً پس از چند بار مصرف قطره شدت درد كمتر ميشود و فرد با دارو سازگار ميشود. اما به هر حال در صورت ايجاد سردرد مقاوم يا درد مقاوم ابرو لازم است اين قطره قطع و يا با داروي ديگري جايگزين شود.
-
سلام دوستان عزیز
یه روز صبح توی ماه رمضونی که گذشت از خواب بیدار شدم اما چشمام واسه 15 دقیقه ای همه جا رو مات میدید مثل شیشه های پنجره که توی سرما بخار میگیره! و چیزی از پشتش معلوم نیست (کلی هم ترسیدم):31:
عصر همون روز رفتم دکتر چشم و با معاینه چشمم گفت که مشکلی نداری یه عینک جدید هم برام نوشت:5:
از اون ماجرا به بعد چشم چپم درد میکنه مجددا پیش دکترم رفتم اما گفت مشکلی نداری
بنظرتون چیکار کنم؟ ضمن اینکه روزانه 10 تا 12 ساعت به مانیتور خیره میشم.
تشکر
-
اشتباه باور نكردني راجع به چشم رايج است!
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
آيا مي دانيد بسياري از سخن ها مانند اينكه اگر جلوي تلويزيون بنشينيد چشمانتان ضعيف مي شود و ....
13 اشتباه باور نكردني راجع به چشم رايج است!
13 باور غلط درباره چشم
باورهای درست و غلط در تمام زمینه ها وجود دارند؛ حرف هایی ظاهرا علمی که در اغلب موارد معلوم نیست برای نخستین بار از زبان کدام دانشمند شنیده شده اند!
---------- Post added at 12:39 PM ---------- Previous post was at 12:38 PM ----------
از نظر دانش پزشکی، این باورها در بسیاری از موارد، نه تنها کمکی به بیمار نمی کنند و نه تنها باعث دورشدن آنان از راهکارهای مناسب درمانی می شوند بلکه حتی می توانند خطراتی جدی هم برای سلامت او ایجاد کنند.
به گزارش هلث دی نیوز این باورها در مورد چشم از این قرارند:
1- مطالعه در نور کم به چشم ها آسیب می رساند:
استفاده از چشم ها در نور کم باعث آسیب به آنها نمی شود. فراموش نکنید از زمانی که همه فعالیت های مرتبط با بینایی مانند مطالعه و خیاطی، زیر نور شمع یا چراغ های نفتی و یا گازی صورت می گرفت، مدت زیادی نمی گذرد.اگر قرار بود این اتفاق بیفتد سال های قبل همه باید نابینا می شدند! البته شکی نیست که همه افراد برای سهولت در مطالعه و جلوگیری از خستگی چشم باید از نور «مناسب» استفاده کنند.
2- عینک زدن (یا نزدن) باعث آسیب به چشم می شود:
عینک ها به طور معمول جهت بهبود دید به کار می روند. عدم استفاده از عینک یا استفاده از عینک نامناسب باعث آسیب فیزیکی چشم نمی شود. درواقع عینک سبب تقویت و یا تضعیف بینایی نمی شود. باور غلط دیگری که وجود دارد این است که استفاده از عینک از سنین خردسالی موجب بدتر شدن قدرت بینایی می شود که اینطور هم نیست.
3- استفاده از لنزهای تماسی جلوی پیشرفت نزدیک بینی را می گیرد:
بعضی از افراد بر این باورند که استفاده از لنزهای تماسی به مرور زمان، باعث اصلاح بینایی و در نتیجه عدم نیاز به استفاده از عینک یا لنز خواهد شد. هیچ یافته علمی ای مبنی براینکه استفاده از لنزهای تماسی باعث بهبود ضعف بینایی یا کندشدن روند کاهش بینایی شود، وجود ندارد.
---------- Post added at 12:41 PM ---------- Previous post was at 12:39 PM ----------
4- نشستن نزدیک تلویزیون در کودکان، نشان دهنده ضعیف بودن چشم آنهاست:
کودکان از توانایی انطباق بالاتری نسبت به بزرگسالان برخوردار هستند، در نتیجه معمولاً مطالب خواندنی را به چشمشان نزدیک می کنند یا نزدیک به تلویزیون می نشینند. هیچ دلیلی مبنی بر اینکه این عادت باعث آسیب به چشم شود وجود ندارد و معمولاً با رشد کودک به فراموشی سپرده می شود.
5- استفاده از تلویزیون و کامپیوتر باعث ضعیف شدن چشم می شود:
استفاده از کامپیوتر یا سایر دستگاه های تصویری باعث آسیب به چشم نمی شود. هرچند در اثر کار بسیار نزدیک با کامپیوتر یا مطالعات طولانی مدت، به دلیل کاهش پلک زدن و در نتیجه خشک شدن سطح قرنیه، خستگی یا ناراحتی چشم رخ می دهد، استراحت گهگاه چشم و نگاه کردن به بالا یا به کنج های اتاق و یا به اشیاء دور، می تواند از خستگی چشم بکاهد.
6- انحراف چشم اطفال به مرور زمان بهبود می یابد:
انحراف واقعی چشم در اطفال به مرور زمان بهبود نمی یابد. گرچه در برخی از کودکان به دلیل پهن بودن پل بینی ممکن است که چشم ها لوچ به نظر برسند که این حالت با رشد کودک کاهش می یابد اما کودک دچار انحراف واقعی چشم، برای جلوگیری از ایجاد دو بینی، تنها از یک چشم استفاده می کند و بنابراین چشم دچار انحراف، از بینایی خوبی برخوردار نخواهد شد.تنها راه درمان هم این است که کودک مجبور به استفاده از چشم ضعیف شود و به همین دلیل هم برای درمان تنبلی چشم، چشم سالم کودک باید به طور متناوب بسته شود. انحراف چشم می تواند توسط عینک، قطره های چشمی یا جراحی اصلاح شود و هرچه این اقدامات زودتر صورت گیرد نتایج بهتری به دست خواهد آمد. تمام کودکان دچار انحراف چشم باید توسط چشم پزشک معاینه شوند.
---------- Post added at 12:41 PM ---------- Previous post was at 12:41 PM ----------
7- مشکلات چشمی باعث افت یادگیری در کودک هستند:
مشکلات خواندن، درک مسائل ریاضی یا سایر مشکلات یادگیری در کودکان، معلولیت های یادگیری نامیده می شوند و هیچ دلیل علمی ای دال بر اینکه مشکلات بینایی باعث این اختلالات می شوند یا تمرینات چشمی می توانند این حالت را بهبود بخشند، وجود ندارد.مشکلات یادگیری یک اختلال آموزشی است، نه یک اختلال بینایی؛ در نتیجه کودکان دچار آن، نیاز به کمک آموزگار یا افراد متخصص در امور تربیتی دارند. البته قبل از انجام هرگونه مشاوره یا اقدام درمانی، کودک باید توسط چشم پزشک جهت اصلاح مشکلات احتمالی بینایی دقیقاً معاینه شود.
8- خوردن هویج باعث بهبود بینایی چشم می شود:
هویج حاوی مقادیر زیادی از ویتامین Aاست که برای سلامت بینایی ضروری است اما مقدار مورد نیاز بدن به ویتامینA خیلی اندک است و بسیاری از مواد غذایی دیگر نیز حاوی این ویتامین هستند.
رژیم غذایی خوب تمام نیازهای ویتامینی فرد برای دید مناسب را فراهم می سازد، به علاوه مصرف مقادیر اضافی ویتامین ها، به خصوص ویتامین های محلول در چربی (E ،D ،A ) می تواند ضرر داشته باشد.
9- مطالعه متن های ریز به چشم افراد دچار کاهش بینایی آسیب می رساند:
باورهای غلط بسیاری در این خصوص که افراد دچار کاهش بینایی یا سالمندان دچار کاهش بینایی نباید زیاد از چشمشان استفاده کنند، وجود دارد. همچنین این باور نادرست وجود دارد که خواندن متن های ریز باعث تشدید و تسریع کاهش بینایی می شود.در این مورد شاید مقایسه دوربین با چشم انسان بتواند به درک موضوع کمک کند. عکس گرفتن از اشیای بسیار کوچک سبب خراب شدن دوربین نمی شود، پس ما هم نباید نگران باشیم که از چشمانمان حداکثر استفاده را می بریم!
10- آب مروارید وقتی به وجود می آید که دید نزدیک چشم ضعیف شود:
اینطور نیست. گاهی اوقات افراد مسن که قادر به مطالعه روزنامه یا مطالب در فاصله های نزدیک نبوده اند، به مرور زمان مجدداً قادر به مطالعه مطالب بدون استفاده از عینک می شوند. این حالت به دلیل شروع روند آب مروارید و در نتیجه افزایش قدرت انکساری عدسی و دید نزدیک این افراد است. بنابراین درصورت اصلاح خود به خود نزدیک بینی در یک فرد مسن باید احتمال ایجاد آب مروارید را مطرح کرد.
---------- Post added at 12:41 PM ---------- Previous post was at 12:41 PM ----------
11- جراحی آب مروارید تنها وقتی باید انجام شود که به طور کامل رسیده باشد: آب مروارید یک پرده ایجاد شده در جلوی چشم نیست بلکه حالت ابری و غبار آلود شدن عدسی چشم است.با توجه به روش های جراحی ای که قبلاً وجود داشت، عمل آب مروارید باید تا رسیدن (کامل شدن) آب مروارید به تعویق می افتاد اما در حال حاضر مختل شدن واضح بینایی را دلیل انجام عمل جراحی می دانند و همین که اختلال بینایی باعث ناتوانی فرد در انجام کارهای روزمره یا مورد علاقه وی شود، می تواند تحت عمل جراحی آب مروارید قرار گیرد.
12- پیوند چشم انسان عملی است که در کشورهای پیشرفته انجام می شود:
در حال حاضر عمل پیوند کامل چشم به دلیل ناتوانایی های علمی و عملی موجود غیرممکن است. چشم ها توسط ریسمان های باریکی به نام عصب بینایی به مغز متصل می شوند.هر عصب بینایی حاوی بیش از یک میلیون رشته عصبی بوده و در نتیجه غیرقابل پیوند است، به همین دلیل چشم ها هرگز از جایگاهشان به هنگام جراحی جدا نمی شوند.البته سال هاست که عمل پیوند قرنیه (قسمت شفاف و قدامی چشم) انجام می پذیرد و گاهی این عمل با عمل پیوند چشم اشتباه گرفته می شود. عمل پیوند قرنیه در ایران هم سال هاست که انجام می شود.
13- استفاده از عینک باعث وابسته شدن فرد به آن می شود:
عینک های طبی جهت اصلاح عدم وضوح بینایی تجویز می شوند، بنابراین به دلیل واضح شدن دید، افراد تمایل به استفاده بیشتر از آنها دارند؛ گرچه این حالت شبیه وابستگی به عینک است ولی در حقیقت به خاطر تمایل فرد به واضح تر دیدن است.
-
درمان افتادگی پلك
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
امروزه عملهای جراحی برای درمان افتادگی پلك طرفداران زیادی پیدا كرده است، اما شاید خیلی از مردم ندانند اینگونه جراحیهای گاه غیر ضروری چقدر ممكن است برایشان مضر باشد و به چشم آسیب برساند.
دكتر حسین سالور فوقتخصص اكولوپلاستیك در اینباره به «جامجم» میگوید: «اكولوپلاستیك یكی از رشتههای فوقتخصصی چشمپزشكی است. این رشته درمان بیماریها و جراحیهای مربوط به حدقه چشم، پلك و مجاری اشكی را شامل میشود. در نتیجه درمان هر مشكلی كه در ارتباط با مجاری اشكی باشد، به این پزشكان مربوط است.
به عنوان مثال اگر فرد اشكریزش یا كمبود اشك داشته باشد باید به این پزشكان مراجعه كند. بیماریهای پلك مانند تومورهای پلك، افتادگی و ترمیم پلك و همچنین عملهای جراحی زیبایی پلك از دیگر وظایف این پزشكان است.»
---------- Post added at 12:53 PM ---------- Previous post was at 12:53 PM ----------
ی یادآور میشود: «با وجود اینكه اغلب چشمپزشكان هم میتوانند این گونه عملها را انجام دهند ولی مواردی مانند شكستگیهای حدقه چشم، تومورهایی كه در حدقه چشم وجود دارند و جلو آمدن چشم بر اثر بیماری تیروئید از جمله مواردی هستند كه فقط متخصصان اكولوپلاستیك قادر به تشخیص، جراحی و درمان آنها هستند.»
دكتر سالور میافزاید: «مردم بیشتر در مورد افتادگی پلك و تصادفهایی كه منجر به شكستگیهایی در حدقه چشم شود، به ما مراجعه میكنند. البته چون مردم عادی اطلاع زیادی در این زمینه ندارند، همكاران چشمپزشك هستند كه بیماران را به ما ارجاع میدهند.»
افتادگی پلك
دكتر سالور در باره بیماری افتادگی پلكها میگوید: «همه افتادگیهای پلك را نمیتوان طوری عمل كرد كه زیبایی آن مثل پلك دیگر شود. در هر صورت پلك جزئی از چشم است. بنابراین عمل باید طوری انجام شود كه به خود چشم صدمه نرسد. بعضی انواع افتادگیهای پلك به دلیل بیماریهای عمومی چشم ایجاد میشوند. به عنوان مثال در برخی موارد حركت چشم در جهات مختلف مختل شده و پلك دچار افتادگی میشود. در برخی موارد نمیتوانیم پلك را خوب بالا ببریم چون با این كار پلك بسته نشده و به چشم آسیب میرسد. بنابراین در مواردی ممكن است از نظر زیبایی نتوان پلك را كاملا بالا برد.»
وی میافزاید: «در اغلب موارد كه افتادگی خفیف است یا افتادگی ثانویه ایجاد میشود، این مساله قابل حل است. اما نكته مهم این است كه عمل افتادگی پلك باید توسط چشمپزشك انجام شود، چون این مشكل مربوط به خود چشم است و در نتیجه بهتر است پزشكان متخصص چشم این جراحی را انجام دهند.»
-
سوختگی و چشم
سوختگیها نیز برای سلامت چشم مشكلاتی ایجاد خواهند كرد. دكتر سالور با ذكر این نكته كه در برخی انواع سوختگیها خود چشم و قرنیه آسیب میبیند و در موارد دیگر چشمها سالم بوده ولی به پلكها صدمه میرسد، میگوید: «در مواردی كه پلكها آسیب میبینند، اگر فرد اقدام به ترمیم پلك نكند، مشكلاتی جدیتر برای چشم ایجاد خواهد شد. ممكن است پلك آسیبدیده بسته نشود، در این صورت چشم آسیبی جدی خواهد دید. بنابراین سوختگی یا هر بیماری دیگری مانند بعضی فلجهای صورت كه بر اثر آنها پلك بسته نمیشود، پیگیری جدی نیاز دارند.»
دبیر علمی بیستمین كنگره سراسری چشم پزشكی ایران میافزاید: «برای معالجه هر مشكلی كه در اطراف چشم یعنی ناحیه پلك و ابرو و دور حدقه بروز میكند بهتر است به فوق تخصصهای چشم پزشكی مراجعه شود.»
مشكلات مادرزادی
دكتر سالور در توضیح مشكلات و بیماریهای مادرزادی چشم نیز میگوید: «افتادگی و تشكیل نشدن پلك از جمله مشكلات مادرزادی هستند كه ممكن است به وجود آیند. در مواردی اطراف چشم، پلك تشكیل نمیشود. البته این مشكل انواع مختلفی دارد. اگر قسمتی از پلك تشكیل نشود، عمل جراحی راحتتر و البته موفقیتآمیزتر است. اما اگر پلك به طور كامل تشكیل نشده باشد، به طور معمول خود چشم هم ضایعه دارد. ولی در هر صورت آنها را هم میتوان ترمیم كرد.»
این پزشك متخصص در مورد افتادگی پلك در دوران كودكی به والدین هشدار میدهد و میگوید: «اگر والدین با افتادگی چشم مادرزادی در بچهها مواجه شدند، مراجعه به چشمپزشك را نادیده نگیرند. این افتادگی ممكن است باعث تنبلی چشم شود. به همین دلیل به هیچ وجه نباید مراجعه به چشمپزشك را فراموش كرد. در مورد خیلی از این افراد باید به سرعت و قبل از اینكه چشم تنبل شود، عمل جراحی انجام شود.»
دكتر سالور با اشاره به برگزاری بیستمین كنگره چشمپزشكی ایران كه از 8 تا 11 آذر ماه در سالن همایشهای بینالمللی دانشگاه شهید بهشتی برگزار میشود، میگوید: «اطلاعات پزشكان در این كنگرهها به روز شده و با تكنیكهای جدید تشخیص و عملهای جراحی آشنا میشوند. در نتیجه بهتر میتوانند در خدمت مردم بوده و آنها را درمان كنند. بنابراین به دلیل پیشرفت دائم و سریع علوم، برگزاری چنین كنگرههایی ضروری به نظر میرسد.
-
عفونت انگلي در شبكيه چشم
شبكيه از مهمترين قسمتهاي چشم و بافتي عصبي است. در حقيقت بينايي بدون شبكيه امكانپذير نيست؛ بهاين معني كه بايد شبكيهاي سالم داشته باشيم تا بتوانيم محيط پيرامون خود را ببينيم. اگر چشم را مانند دوربين عكاسي تصور كنيم، شبكيه فيلم آن است بنابراين مشخص است كه حفظ سلامت اين قسمت از چشم همواره از جمله مهمترين اقداماتي است كه بايد صورت پذيرد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
يكي از مشكلات و بيماريهايي كه ممكن است چشمها را درگير كنند، توكسوپلاسماي چشمي است. بيمارياي كه شيوه درمانش مشكلات و گرفتاريهايي را براي بيماران ايجاد ميكرد، اما امروزه روشي نوين جايگزين روش قبلي شده و با استفاده از شيوهاي جديد اين بيماري درمان ميشوند.
دكتر مسعود سهيليان ، فوقتخصص جراحي شبكيه و بيماريهاي التهابي چشم، درباره روش جديد درمان توكسوپلاسماي ميگويد: «يك نوع از بيماريهاي التهابي چشم در اثر نوعي عفونت انگلي ايجاد ميشود كه به آن توكسوپلاسما ميگويند و عامل آن يك انگل داخل سلولي است. بيماري توكسوپلاسماي چشمي شايعترين علت بيماري التهابي قسمت خلفي چشم است. البته مردم عامه به اين مشكل عفونت انگل گربه ميگويند و آن را با اين نام ميشناسند.»
اين استاد دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي با تاكيد بر اين نكته كه ميزبان اين انگل گربه است، ميافزايد: «انسان و ساير حيوانات نيز از ديگر ميزبانهاي حد واسط اين انگل به حساب ميآيند. اگرچه اين انگل بيشتر از طريق آب منتقل ميشود ولي گربه هم ميتواند در انتقال آن موثر باشد. اين انگل از طريق مدفوع گربه و تماس آن با تخم سبزيجات يا هرچه از زمين ميرويد، ميتواند وارد بدن انسان شود.»
عضو هيات علمي بيستمين كنگره چشم پزشكي ايران توضيح ميدهد: «اين انگل وارد بدن انسان و دستگاه گوارش وي شده و از طريق گردش خون به چشم و قسمت شبكيه راه مييابد و در لايههاي عصبي بافت شبكيه قرار ميگيرد. اين انگل همچنين ميتواند به داخل سيستم اعصاب مركزي و مغز نيز راه پيدا كند كه در اين شرايط باعث التهاب شديدي ميشود، اما وقتي در چشم و در قسمت شبكيه التهاب ايجاد كند، به آن توكسوپلاسماي چشمي ميگويند. اگر اين اتفاق نزديك عصب بينايي يا مركز لكه زرد روي دهد، ديد انسان را بشدت كاهش خواهد داد.»
دكتر سهيليان خاطرنشان ميكند: «اين بيماري ميان نوزادان نيز شايع است و حتي ميتواند در زمان حاملگي اتفاق بيفتد. در چنين شرايطي مادر گرفتار اين بيماري شده و ممكن است بيماري به كودك نيز منتقل شود. به همين دليل است كه درمان اين بيماري اهميت زيادي دارد. گاهي نيز ممكن است جنين در دوران بارداري اين بيماري را از مادر بگيرد ولي عفونت به صورت غيرفعال در چشم باقي بماند و پس از چند سال فعال شود. البته اين خطر نيز وجود دارد كه بيماري چند بار عود كرده و قسمتهاي مختلف را درگير كند يا در همان نقطه باعث تخريب جديتر شبكيه شود.»
درمان قديمي بيماري
اين پزشك متخصص در مورد شيوه قديمي درمان بيماري ميگويد: «روشهايي كه قبلاً براي مقابله با اين بيماري استفاده ميشدند، درمانهايي بر پايه داروهاي خوراكي بودند. به اين معنا كه به بيماران قرصهاي خوراكي ضدانگل ميدادند. مسالهاي كه در اين روش درماني وجود داشت آن بود كه اين داروها براي بدن سمي بوده و مشكلاتي را براي بيماران به وجود ميآوردند؛ با اين حال فرد بيمار مجبور بود تا روزي ده عدد از اين قرصها مصرف كند. علاوه بر اينكه خوردن اين تعداد قرص در روز سخت است، بيمار براي بررسي اثرات اين قرصها بايد آزمايشهايي نيز انجام ميداد. برخي بيماران نيز تحمل خوردن اين داروها را نداشته و تهوع و استفراغ آنها را آزار ميداد.»
روش درماني جديد
دكتر سهيليان در مورد روش جديد درمان اين بيماري ميگويد: «بهتر است روشي براي درمان وجود داشته باشد كه بيمار مجبور به خوردن دارو نباشد. بههمين دليل آنتيبيوتيكي انتخاب شده كه اثر آن دقيقاً مانند همان قرصهاي خوراكي است. اين آنتيبيوتيك مستقيم به داخل فضاي زجاجيه تزريق ميشود. با اين روش، آنتيبيوتيك همراه با مقدار كمي كورتون داخل چشم تزريق شده و اگر لازم باشد هر هفته يا هر دو هفته، تزريق تكرار ميشود.»
وي يادآور ميشود: «اين روش تزريق با روش قبلي مقايسه شده و مشخص شد اثر درمان و كوچك شدن ضايعه دقيقاً به يك اندازه است. البته روش جديد عوارضي مانند روش قبل نداشته و اثرش نيز كمتر از درمان خوراكي نيست. به علاوه ممكن است سرعت بهبود بيماري نيز بيشتر باشد. همچنين اين روش در مورد بچهها كه ممكن است نتوانند قرص بخورند يا خانمهاي باردار كه اثرات روش قبلي برايشان خطرناك بود، كار را بسيار راحت كرده است.»
علائم بيماري
دكتر سهيليان در مورد علائم بيماري ميگويد: «اينبيماري ممكن است در ابتدا هيچ علامتي نداشته باشد. در مواردي نيز ميتواند با تاري ديد مختصر و مگس پران (اين احساس كه چيزي جلوي چشم ميپرد) شروع شود. دراين شرايط بايد سريع به پزشك متخصص مراجعه شده و معاينات لازم صورت گيرد. با تشخيص بيماري، درمان نيز بايد بدون فوت وقت شروع شود.»
در بيستمين كنگره سراسري چشم پزشكي ايران كه از 8 تا 11 آذر ماه در مركز همايشهاي بينالمللي ابوريحان دانشگاه شهيد بهشتي برگزار ميشود، آخرين شيوههاي درمان بيماريهاي چشمي مورد بررسي قرار ميگيرد.