دانش تغذيه و تناسب اندام

چاقی در مردان درصد خطا در تشخیص سرطان پروستات را افزایش می‌دهد


محققان آمریكایی هشدار داده‌اند كه پزشكان باید آگاه باشند كه چاقی می‌تواند بر روی نتایج بدست آمده از آزمایشات و معاینات ادواری در مورد تشخیص سرطان پروستات تاثیر بگذارد.

به گفته این محققان، در مردان چاق میزان پروتئینی كه برای معاینه و تشخیص احتمال بروز سرطان پروستات مورد استفاده قرار می‌گیرد نسبت به مردانی كه وزن عادی دارند كمتر است و این امر ممكن است پزشكان را در تشخیص درست بیماری به اشتباه بیاندازد.
این یافته می‌تواند پاسخی برای این پرسش باشد كه چرا در مردان مبتلا به اضافه وزن اغلب این بیماری پس از پیشرفته شدن قابل تشخیص می‌شود. نتایج این پژوهش در مجله سرطان به چاپ رسیده است.
به گفته این محققان، میزان تولید پروتئینی موسوم به آنتی ژن خاص پروستات یا Psa كه فقط توسط سلولهای پروستات تولید شده و در جریان خون به گردش در می‌آید، در صورتی افزایش پیدا می‌كند كه پروستات به طور غیر عادی در حال رشد كردن باشد و این رشد غیر عادی می‌تواند نشان دهنده ابتلا به سرطان و یا حالت بی‌خطر اما آزار دهنده‌ای موسوم به هیپرتروفی خوش خیم پروستات باشد.
اما به هر حال آزمایش پروتئین Psa می‌تواند به پزشك بگوید كه آیا برای تشخیص سرطان نیاز به انجام آزمایشات بیشتر وجود دارد یا خیر؟
اما مطالعات اخیر نشان داده است كه ارزیابی ‌psa به تنهایی یك روش عملی دقیق نیست و سطح ایمنی مشخصی نیز ندارد.
سرطان پروستات شایعترین نوع سرطان پس از سرطان ریه در مردان است كه طبق آمار منتشره از سوی انجمن سرطان آمریكا، تنها در این كشور در سال جاری ۲۳۴ هزار و ۴۶۰ مرد به این سرطان مبتلا شده و بیش از ۲۷ هزار نفر از این بیماران جان خود را از دست داده‌اند.
این سرطان در صورتی كه به موقع تشخیص داده شود با موفقیت قابل درمان است. علائم این سرطان شامل درد مبهم در ناحیه لگن، تكرر ادرار، اختلالات ادراری دیگر نظیر عدم توانایی در ادرار كردن، احساس درد در هنگام ادرار كردن، ضعیف شدن جریان ادرار، وجود خون در ادرار و منی و نیز انزال دردناك است.
علاوه بر این موارد، سرطان پروستات ممكن است نشانه‌های دیگری از جمله بروز درد در پشت كمر، لگن و قسمت‌های فوقانی اندام تحتانی، كاهش اشتها و وزن و همچنین استخوان درد دائمی داشته باشد.
پزشكان توصیه می‌كنند كه مردان بالای ۴۰ سال توسط خود یا پزشك خود را معاینه كنند تا از این طریق بتوانند از بزرگی غیر عادی پروستات، شكل غیرطبیعی آن و یا وجود هرگونه توده در این غده مطلع شوند.
همچنین توصیه می‌شود كه در سن بالای ۵۰ سال مردان به طور سالانه تحت آزمایش قرار گیرند.
بیشتر مردان مسن دچار سرطان پروستات می‌شوند و به ندرت این بیماری تا قبل از ۴۰ سالگی بروز می‌كند، اما پس از ۴۰ سالگی احتمال ابتلا به آن به میزان قابل توجهی افزایش پیدا می‌كند.
به نظر می‌رسد كه علل مختلفی در بروز این سرطان دخالت دارند.
مهمترین علل ابتلا به این سرطان ژنتیك و عوامل وراثتی، نوع رژیم غذایی و نژاد است. در مردانی كه در بین افراد خانواده‌شان در نسل حاضر یا نسل‌های گذشته سابقه ابتلا به سرطان پروستات وجود داشته باشد، احتمال ابتلا به این سرطان به مراتب بیشتر از سایرین است.
همچنین لازم به ذكر است كه استفاده از رژیم‌های غذایی خاص مانند غذاهای غنی شده از لیكوپن، سلنیم و ویتامین E و گوجه فرنگی پخته كه منبع غنی از لیكوپن است می‌تواند احتمال ابتلا به این سرطان را كاهش دهد.
تركیبات لیكوپن در واقع آنتی اكسیدانهایی هستند كه خاصیت ضد سرطانی دارند و از سلولهای بدن در برابر سرطانی شدن محافظت می‌كنند.

افراد چاق ديابتي مواد نشاسته‌اي‌نخورند

افراد چاق مبتلا به ديابت بايد مصرف مواد نشاسته‌اي را در غذاي روزانه خود محدود كنند .

بررسي اخير محققان دانشگاه تمپل درباره تعدادي از افراد چاق مبتلا به ديابت بيانگر آنست كه كاهش دريافت كالري از راه محدود كردن مصرف كربوهيدراتها خصوصا مواد نشاسته‌اي‌, در چند هفته باعث كاهش چند كيلوگرم ازوزن بدن مي شود بااين وجود پژوهشگران مي گويند از اين روش فقط بايد به طور موقت استفاده شود .

با توجه به اینكه در این محدوده سنی حداكثر فعالیت فكری و جسمی وجود دارد بنابراین بایستی سعی شود از هر پنج گروه مواد غذایی كه شامل چربی ها، پروتئین ها، كربوهیدرات ها، ویتامین ها و املاح معدنی است در وعده های غذایی لحاظ شود كه البته میزان این مواد با توجه به شرایط جسمی و كاری این افراد متفاوت خواهد بود. بنابراین توصیه می شود در این دوره سنی از رژیم های تك خواری مثل گیاهخواری، آب درمانی و... اكیدا خودداری شود چرا كه ممكن است نیازهای جسمی این افراد با حذف گروه های غذایی برآورده نشود و آسیب های جبران ناپذیری را به صورت درازمدت یا كوتاه مدت ایجاد كند. بنابراین اولین توصیه موكد، استفاده از انواع مختلف مواد غذایی است، كه البته بایستی مواد غذایی مصرف شده متناسب با فعالیت های روزمره نیز باشد به عبارت دیگر نوع و مقدار غذای مصرفی یك كارمند از نظر محتوای چربی، پروتئین و كربوهیدرات با یك نفر كارگر، بسیار متفاوت است و عدم توجه به این نكته ممكن است سبب به هم خوردن تعادل بین دریافت انرژی و مصرف آن شده كه در درازمدت چاقی یا لاغری را به دنبال خواهد داشت.توصیه كلی و مهم در مورد تغذیه جوانان این است كه مصرف مواد غذایی پرفیبر مثل میوه ها، سبزیجات، و غلات را همیشه مدنظر داشته باشند. و در مصرف چربی های اشباع كه در گوشت و روغن های حیوانی به وفور وجود دارد و كلسترول بد را بیشتر افزایش می دهند دقت داشته باشند و بیشتر روغن های غیراشباع موجود در آفتابگردان و ذرت را مصرف كنند. در این دوران تمایل به مصرف تنقلات مختلف مثل چیپس، شكلات، پفك و نوشابه های شیرین و گازدار زیاد است ولی با توجه به اینكه ارزش غذایی این مواد نمی تواند احتیاجات روزمره این افراد را برآورده كند توصیه نمی شود.ورزش بایستی جزء لاینفك زندگی یك جوان باشد چرا كه انجام ورزش به صورت منظم و مداوم برای افزایش قوای جسمی بسیار موثر است.به منظور تشریح كامل میزان نیازهای غذایی افراد در سنین جوانی توجه به هرم غذایی ضروری به نظر می رسد. هرم غذایی حاوی شش گروه است كه از قاعده آن به ترتیب گروه های زیر قرار گرفته اند: ۱ گروه نان و غلات ۲ گروه میوه ها ۳ گروه سبزیجات ۴ گروه شیر و لبنیات ۵ گروه گوشت ۶ گروه چربی میزان نیاز یك فرد جوان به گروه های فوق تشریح می شود. توجه داشته باشید میزان نیاز به انرژی یك مرد جوان حدود ۳۰۰۰ ۲۸۰۰ كیلو كالری و زن جوان ۲۴۰۰ ۲۲۰۰ كیلو كالری است.۱ -گروه نان و غلاتاین گروه شامل غلات، نان، گندم، جو، برنج، و ماكارونی است میزان نیاز روزانه به این گروه ۱۱-۶ واحد است و منظور از یك واحد از این گروه شامل یك برش نان به اندازه ۳۰ گرم یا حدود چهار كف دست بدون انگشتان یا نصف لیوان برنج و انواع ماكارونی یا یك چهارم لیوان از غلات خام و بالاخره ۴-۳ عدد بیسكویت ساده كوچك است.۲ -گروه میوه هااین گروه شامل انواع میوه ها است كه میزان نیاز روزانه ۴-۲ واحد است یك واحد میوه برابر با یك عدد سیب متوسط یا پرتغال یا لیموشیرین یا هلو، یك دوم موز، نصف گریپ فورت، نصف لیوان توت و یا انار و تعداد ۱۷ -۱۵ حبه انگور است.۳ -گروه سبزیجاتاین گروه شامل انواع سبزیجات با برگ تیره، نخود سبز، كلم، لوبیای سبز هویج، قارچ، سیب زمینی و گوجه فرنگی است میزان نیاز روزانه به این گروه ۵-۳ واحد است. هر واحد سبزیجات شامل یك لیوان سبزیجات خام برگ دار مثل اسفناج و كاهو، یا نصف لیوان سبزیجات پخته یا نصف لیوان نخود سبز، ذرت، كلم بروكلی، لوبیا سبز، هویج خردشده، جوانه گندم و قارچ پخته و یا یك عدد گوجه فرنگی متوسط و یا یك عدد سیب زمینی متوسط آب پز و یا ۱۰ خلال سیب زمینی سرخ شده است.۴ -واحد شیر و لبنیاتاین گروه شامل شیر، ماست، پنیر و بستنی است و میزان نیاز آن ۳-۲ واحد در روز است هر واحد از این گروه شامل یك لیوان شیر، ماست كم چربی، ۴۵ گرم پنیر معمولی یا نصف لیوان بستنی است.۵ -گروه گوشت و پروتئین هااین گروه شامل انواع گوشت های سفید و قرمز، تخم مرغ و آجیل است میزان نیاز به این گروه ۳-۲ واحد در روز است. هر واحد از این گروه شامل ۹۰ -۶۰ گرم از انواع گوشت ها است در مورد این گروه بایستی توجه داشت كه حاوی آهن، روی و ویتامین های گروه B هستند و در این دوره سنی مصرف این مواد بسیار ضروری است. چرا كه كمبود آنها عوارضی از جمله ریزش مو، كم خونی و بیماری های پوست را ایجاد می كند.۶ -گروه چربیاین گروه شامل انواع روغن های مصرفی است و بایستی توجه داشت كه ۳۰- ۲۰ درصد منبع انرژی بایستی از این گروه دریافت شود به طور مثال برای یك رژیم ۲۸۰۰ كیلو كالری حدود ۱۰۰ -۹۰ گرم میزان نیاز چربی است و همان طوری كه قبلا هم اشاره شد مصرف چربی های غیراشباع موجود در روغن های گیاهی مثل آفتابگردان، ذرت و سویا و سایر گروه ها مقدم است.

سردرد معمولاً به صورت دردى مبهم تعريف مى شود كه به دنبال ناراحتى يا استرس ايجاد مى شود. از علل مهم آن بعد از موارد مذكور مى توان به مشكلات مربوط به عضلات پشت يا گردن اشاره كرد. اگر درد متعاقب بيدار شدن از خواب ايجاد شود، معمولاً نشان دهنده فشار خون بالا است. حدود ۱۰درصد از سردردها به عنوان سردردهاى ميگرنى ناميده مى شوند كه معمولاً علل ژنتيكى دارند. اين نوع سردردها ناشى از گشاد شدن يا تنگ شدن عروق مغز است. توجه كنيد اگر به صورت ناگهانى و شديد دچار سردرد شديد براى تشخيص علت آن حتماً بايستى به پزشك مراجعه نماييد.مواد غذايى حساسيت زا ممكن است در حين خوردن غذا آشكار شود و پس از مدتى كه هضم و جذب صورت گرفت، باعث ايجاد ميگرن شود. تغييرات هورمونى و استرس نيز ممكن است از علل مهم ميگرن باشد.مواد غذايى حاوى عناصر و تركيباتى هستند كه عروق خونى را تحت تاثير قرار مى دهند و در افرادى كه مستعد به سردردهاى ميگرنى هستند ايجاد مشكل مى نمايند. اين تركيبات در غذاهايى چون شير گاو، شكلات و نوشابه هاى الكلى، پنير سفت و كهنه، مركبات، كنسروهاى گوشت و ماهى، محصولات تخميرى، آجيل، انجير، خرما، كشمش، پياز، آسپارتام يا قندهاى رژيمى و كافئين ديده مى شود. بنابراين از مصرف آنها بايستى پرهيز نماييد. سيگار و قرص هاى ضدباردارى نيز در ايجاد سردرد نقش دارند. چربى هاى اشباع شده نيز يكى از علل مهم ايجاد سردردهاى ميگرنى هستند كه علت آن به واسطه افزايش ترشح مواد ايجادكننده سردرد است.• مواد مغذى مفيد در سردردها- ويتامين B12: ممكن است كه باعث كاهش علائم شود.- منيزيوم: باعث كاهش سردردهاى ميگرنى بالاخص در زنان مى شود. لازم به توضيح است منيزيوم بايستى همراه با ويتامين B6 مصرف شود، چرا كه اين ويتامين باعث تجمع داخل سلولى منيزيوم شده و در ميگرن هاى شديد و حاد تجويز اين دارو تحت نظر پزشك بسيار موثر است. - كلسيم: ممكن است باعث كاهش علائم شود و بايستى همراه با ويتامين D مصرف شود.يك نكته بسيار مهم آنكه روغن گل پامچال داراى خاصيت ضدالتهابى بوده و باعث كاهش درد در اين بيماران مى شود.• مواد غذايى مفيد در سردردها و ميگرنسبزيجات و ميوه هاى تازه،حبوبات ، ماهى،زيتون،سير،زنجبيل، چغندر، خيار، آب هويج، كرفس، جعفرى، اسفناج.

آيا خوردن هويج واقعاً براي بينايي مفيد است يا والدين فقط براي اينكه فرزندانشان را تشويق به مصرف سبزيجات كنند اين را مي گويند؟ بررسي ها نشان داده اند كه ميزان ويتامين A موجود در يك هويج متوسط دو برابر مقدار توصيه شده مصرف روزانه است و اين نشان مي دهد كه مصرف آن واقعاً مؤثر است. اگر شما هويج دوست نداريد نگران نباشيد. مواد غذايي زياد ديگري وجود دارند كه حاوي مقادير زياد ويتامين A و ديگر مواد لازم براي سلامت چشم هستند. در اين مقاله سعي خواهد شد ويتامين ها و ديگر تركيبات مفيد براي سلامتي چشم و همچنين مواد غذايي حاوي اين ويتامين ها و تركيبات معرفي شوند. آنتي اكسيدان ها ويتامين A و كاروتنوئيدها؛ آنتي اكسيدان هاي مفيد براي چشم آنتي اكسيدان ها مولكول هايي هستند كه با خنثي كردن "راديكال هاي آزاد" مانع اثر مخرب آنها بر سلول هاي بدن مي شوند. راديكال هاي آزاد تركيباتي هستند كه بر اثر واكنش هاي شيميايي در داخل بدن توليد مي شوند. تحقيقات نشان داده است كه بعضي از آنتي كسيدان ها خطر ابتلا به بسياري از بيماريها از جمله بيماريهاي چشم شامل كاتاراكت و دژنراسيون ماكولا را كاهش مي دهند. ويتامين A آنتي اكسيداني است كه در مواد غذايي حيواني نظير جگر يا كره و مواد غذايي گياهي حاوي كاروتنوئيدها وجود دارد. كاروتنوئيدها رنگدانه هاي قرمز و زردي هستند كه در گياهان و حيوانات وجود دارند. اين مواد بعنوان آنتي اكسيدان عمل كرده و همچنين انواع خاصي از آنها (كه شايعترينشان بتا-كاروتن است) به ويتامين A تبديل مي شود. بعضي از كاروتنوئيدهاي ديگر نظير لوتئين و زيگزانتين نيز مفيد هستند. ويتامين A مانع شب كوري مي شود. كمبود ويتامين كه سبب شب كوري شده باشد در صورت عدم درمان مي تواند سبب گزروفتالميا (خشكي چشم)، زخم هاي قرنيه و تورم پلك ها شود. خشكي چشم نيز در صورت عدم درمان مي تواند سبب كوري شود. بد نيست بدانيد كه كمبود ويتامين A يكي از علل اصلي كوري در كشورهاي در حال توسعه است. تحقيقات همچنين نشان داده است كه ويتامين A مانع شكل گيري كاتاراكت شده و ممكن است در پيشگيري از كوري ناشي از دژنراسيون ماكولا نقش داشته باشد. ميزان لازم ويتامين A براي بدن در مردان بالاتر از 11 سال 1000RE و در زنان بالاي 11 سال 800RE است (RE=Retinal Equivalent). ويتامين A با واحد بين المللي (International Unit) نيز سنجيده مي شود. در مواد غذايي با منشاء گياهي هر RE معادل 10 واحد بين المللي و در مواد غذايي با منشاء حيواني هر RE معادل 3.3 واحد بين المللي است. افراد سيگاري و افرادي كه الكل مصرف مي كنند بايد ويتامين A بيشتري دريافت كنند زيرا توتون مانع جذب ويتامين A شده و الكل، ذخيره ويتامين A بدن را از بين مي برد. در عين حال بايد مراقب قرص هاي ويتامين حاوي بتا-كاروتن نيز بود. مطالعات نشان داده اند كه اين قرص ها شيوع سرطان ريه را در افراد سيگاري بالا مي برند. در اين موارد بهتر است ويتامين A مصرفي از مواد خواركي تأمين شود. جدول زير مواد غذايي غني از ويتامين A و مقدار اين ويتامين را در آنها نشان مي دهد:
ماده غذايي RE در 100 گرم RE در مصرف معمول
روغن كبد ماهي 30,003 4,080 (يك قاشق غذاخوري)
جگر سياه 10,503 11,868 (113 گرم)
جگر مرغ 6,165 1,973 (1 عدد)
هويج 2,813 2,025 (1 عدد)
سيب زميني شيرين (نوع خاصي از سيب زميني) 2,006 2,668 (1 عدد)
كلم 890 596 (يك فنجان، خرد شده)
كدو 870 1,092 (يك فنجان، خرد شده)
فلفل دلمه اي قرمز 570 849 (يك فنجان، خرد شده)
انبه 389 806 (1 عدد)
طالبي 322 515 (يك فنجان، خرد شده)

مقادير بالا در مورد مواد خام صدق مي كند. پختن اين مواد غذايي اين مقادير را تغيير مي دهد زيرا گرما سبب تخريب ويتامين A و بتا-كاروتن موجود در مواد غذايي مي شود. همچنين، در صورتيكه از مواد غذايي تازه استفاده نمي كند مواد يخزده بهتر از مواد كنسرو شده هستند. لوتيئين و زنگزانتين؛ سبزيجات سبز و پربرگ مطالعات مختلف نشان داده اند كه لوتئين و زيگزانتين ممكن است در كاهش ريسك ابتلا به كاتاراكت مؤثر باشند. لوتئين و زيگزانتين ارتباط تنگاتنگي دارند: اين دو ماده اغلب همراه با يكديگر در سبزيجات و ميوه جات يافت شده و بدن مي تواند لوتئين را به زنگزانتين تبديل كند. در حال حاضر هيچ مقدار مصرف روزانه اي براي اين دو ماده مشخص نشده است ولي بهتر است روزانه مقداري مصرف شود زيرا بدن نمي تواند اين دو ماده را بسازد. بهترين منبع تأمين اين مواد سبزيجات سبز و پربرگ بويژه اسفناج است. كلم و سبزيجات سبز رنگ نيز منابع خوبي هستند. لوتئين و زيگزانتين را مي توان در سبزيجات و ميوه جات زرد و نارنجي رنگ نظير ذرت نيز يافت. سبزيجات پخته مقادير بيشتري لوتئين دارند زيرا پختن سبب شكسته شدن ديواره سلول ها و آزاد شدن لوتئين مي شود. ويتامين C و بيوفلاونوئيدها (Bioflavonoids) هر چند اين مقاله با ويتامين A شروع شد ولي اين ويتامين تنها ماده غذايي مفيد براي چشم نيست. يكي ديگر از مواد بسيار مفيد براي بينايي ويتامين C است. همراه هميشگي ويتامين C، بيوفلاونوئيد علاوه بر اينكه به ويتامين C در اثر گذاري كمك مي كند خود نيز فوايدي دارد. مطالعات نشان داده اند كه مقادير بالاي ويتامين C مي تواند باعث كاهش خطر ابتلا به كاتاراكت شود. اين ويتامين همچنين مي تواند با كاهش فشار چشم مانع گلوكوم نيز شده و يا بيماري را در مبتلايان تسكين دهد. ميزان نياز روزانه به ويتامين ث 60 ميليگرم در روز است. نكته قابل توجه اين است كه اين مقدار بايد بصورت روزانه مصرف شود زيرا بدن انسان نه تنها قادر نيست ويتامين ث بسازد بلكه نمي تواند آنرا بمدت طولاني ذخيره كند. سيگاريها، كسانيكه الكل مصرف مي كنند و مبتلايان به ديابت بايد مقادير بيشتري مصرف كنند. مركبات، فلفل دلمه اي، ميوه هاي گرمسيري، سيب زميني و سبزيجات سبز و پر برگ منابع غني ويتامين C هستند. جدول زير مواد غذايي غني از ويتامين C و مقدار اين ويتامين را در آنها نشان مي دهد: مواد غدايي سرشار از ويتامين C

مقادير بالا در مورد مواد خام صدق مي كند. پختن اين مواد غذايي اين مقادير را تغيير مي دهد زيرا گرما سبب كاهش ويتامين C موجود در مواد غذايي مي شود. نور نيز سبب تخريب ويتامين C مي شود از اين رو بهتر است مثلا آب پرتقال در بسته بندي هاي پلاستيكي يا مقوايي خريداري شود تا شيشه هاي شفاف. همچنين، مواد غذايي تازه ويتامين C بيشتري دارند تا مواد غذايي يخزده يا كنسرو شده. ويتامين E و مواد معدني مطالعات زيادي نشان داده اند كه ويتامين E به پيشگيري از كاتاراكت كمك كرده و ممكن است در پيشگيري از دژنراسيون ماكولا نيز نقش داشته باشد. مقدار توصيه شده ويتامين E در مردان بالاي 11 سال 10 ميليگرم و در زنان بالاي 11 سال 8 ميليگرم است. در مورد ويتامين E نيز سيگار كشيدن نياز به ويتامين E را زياد مي كند. بهترين منبع ويتامين E آجيل است. جدول زير مواد غذايي غني از ويتامين E و مقدار اين ويتامين را در آنها نشان مي دهد: مواد غدايي سرشار از ويتامين E

چشم به بعضي از مواد معدني نيز نياز دارد. براي مثال سلنيوم به جذب ويتامين E و ساخته شدن آنتي اكسيدان ها در بدن كمك مي كند. غذاهاي دريايي از جمله مواد غذايي حاوي مقادير زياد سلنيوم هستند. روي نيز به جذب ويتامين A كمك كرده و همچنين بخشي از يكي از آنزيم هاي بدن است كه تعداد راديكال هاي آزاد را كم مي كند. مطالعات نشان داده اند كه روي، چشم را در برابر دژنراسيون ماكولا و شب كوري محافظت مي كند. روي در غذاهاي دريايي، گندم و آجيل يافت مي شود. اسيدهاي چرب ضروري بسياري از مردم نمي توانند باور كنند كه چربي ها نيز براي سلامتي لازمند. اسيدهاي چرب در واقع سنگ بناي چربي ها هستند و بعضي از آنها از اين جهت "ضروري" خوانده مي شوند كه بدن نمي تواند آنها را بسازد و بايد حتماً از طريق مواد غذايي تأمين شوند. اسيدهاي چرب ضروري چربي هاي اشباع نشده امگا-3 و امگا-6 را مي سازند. امگا-3 اصلي آلفا-لينولنيك اسيد است و مشتقات شامل ايكوزاپنتانوئيك اسيد (Eicosapentaeonic Acid)، داكوزاهگزانوئيك اسيد (Dacosahexaenoic Acid) و چند تركيب ديگر است. امگا-6 اصلي نيز لينولئيك اسيد است كه مشتقات آن كاركردي در چشم و بينايي ندارند. اسيدهاي چرب ضروري در تكامل بينايي در نوزادان نقش دارند. كمبود اين مواد (بويژه امگا-3) در بزرگسالان ممكن است سبب كاهش ديد شود. مطالعات نشان داده اند كه كمبود طولاني مدت ممكن است سبب تخريب شبكيه و ماكولا شود. بدن هر دو نوع اسيد هاي چرب ضروري را به پروستاگلاندين ها تبديل مي كند كه يكي از اثراتشان كمك به خروج مايع چشم و تنظيم فشار داخل چشم است. مقدار توصيه شده مصرف اسيدهاي چرب ضروري براي امگا-3، 0.65 گرم و براي امگا-6، 4.44 گرم است ولي بسياري از محققين نسبت مصرف امگا-6 به امگا-3 را مهم مي دانند. مقدار مناسب اين نسبت 1 به 1 تا 4 به 1 است در حاليكه در بيشتر رژيم هاي غذايي اين نسبت بسيار بيشتر از اين است. بنابراين مقدار مصرف امگا-6 در مقايسه با امگا-3 در بسياري از رژيم هاي غذايي بايد كاهش يابد. بهترين منبع تأمين امگا-3 ماهي است و مقدار توصيه شده مصرف 2 بار در هفته است. نكته اي كه بايد به آن توجه داشت اين است كه روغن ماهي راديكال هاي آزاد توليد مي كند و به همين دليل كسانيكه ماهي يا روغن ماهي زياد مصرف مي كنند بايد به ميزان كافي آنتي اكسيدان بويژه ويتامين E مصرف كنند. نكته قابل توجه ديگر اين است كه بيشتر امگا-6 مصرفي از روغن نباتي حاصل مي شود به همين دليل استفاده از روغن مايع مي تواند ميزان امگا-6 مصرفي را تا حد زيادي كاهش دهد. خلاصه تحقيقات نشان داده است كه آنتي اكسيدان ها خطر ابتلا به كاتاراكت و دژنراسيون ماكولا را كاهش مي دهند. بعضي از آنتي اكسيدان ها فوائد ديگري نيز دارند: بطور مثال ويتامين A چشم را در برابر كوري محافظت كرده و ويتامين C ممكن است در جلوگيري يا تسكين گلوكوم نقش داشته باشد. همچنين اسيد هاي چرب ضروري علائم خشكي چشم را كاهش داده و چشم را در مقابل تخريب ماكولا محافظت مي كنند. مواد غذايي زير براي داشتن چشمي سالم توصيه مي شوند: ويتامين A: روغن كبد ماهي، جگر، هويج لوتئين و زيگزانتين: اسفناج، كلم ويتامين C: فلفل دلمه اي، كلم، توت فرنگي، پرتقال بيوفلاونيدها: مركبات، انگور ويتامين E: تخمه آفتاب گردان، بادام، فندق سلنيوم: آجيل، غذاهاي دريايي روي: صدف، گندم، آجيل اسيدهاي چرب: ماهي بطور كلي شما بايد مقادير زياد سبزيجات سبز و پر برگ و ماهي دو بار در هفته مصرف كنيد تا چشمي سالم داشته باشيد.

سلامتي مجاري تنفسي وابسته به دريافت هواي فاقد ميكروب و آلودگي است. بيش از 200 نوع ويروس شناخته شده است كه به دستگاه تنفسي فوقاني اثر گذاشته و باعث سرماخوردگي مي‌شوند. در اغلب موارد سرماخوردگي‌ها خفيف بوده و به طور معمول براي حدود يك هفته باقي مي‌مانند. آنفلوانزا نامي‌است كه به عفونت ويروسي بسيار شديد نسبت داده مي‌شود و اين عفونت نيز بر دستگاه تنفسي فوقاني تاثير مي‌گذارند. نام آنفلوانزا از اين باور قديمي ‌منشاء مي‌گيرد كه اين بيماري را ناشي از تاثيرات ماوراالطبيعه مي‌دانسته‌اند.

علايم سرماخوردگي به طور معمول دو تا سه روز پس از ورود ويروس به بدن ظاهر مي‌شود. شايع‌ترين علايم شامل: ‌گلودرد، گرفتگي و يا ريزش آب بيني، سرفه، عطسه و درد قسمت‌هاي دست و پاست. خستگي، ريزش آب از چشم‌ها و مشكلات خوابيدن نيز ممكن است رخ دهند. در صورتي كه علائم، بيش از يك هفته باقي بمانند و به همراه سردرد شديد، ضعف، از دست دادن اشتها و تهوع نيز باشند احتمال اين كه بيماري به علت ويروس آنفلوانزا باشد بيشتر است. بروز تب نيز به طور معمول شايع است. بايد توجه كرد كه در موارد عفونت‌هاي ويروسي دستگاه تنفسي فوقاني، علت بيماري را نمي‌توان برطرف كرد و فقط درمان علائم امكان پذير است.

به هنگام سرماخوردگي ‌استراحت زياد، مصرف فراوان مايعات و قرقره كردن آب نمك ولرم به بهبود علائم كمك مي‌كند. مصرف قرص‌هاي مسكن به رفع سردرد و كاهش تب كمك مي‌كنند. تنها در مواردي كه به دنبال عفونت ويروسي،‌ عفونت باكتريايي نيز بروز مي‌كند،‌ آنتي‌بيوتيك‌ها مفيد واقع مي‌شوند. كودكان، سالمندان، زنان باردار و افرا د دچار مشكلاتي از قبيل ديابت و بيماري‌هاي كليوي به توصيه‌هاي پزشكي بيشتري نياز دارند. گاهي اوقات، براي گروه سالمندان (در خطر) به منظور پيشگيري از ابتلا به عفونت، استفاده از واكسن توصيه مي‌شود.

چه غذاهايي براي سرماخوردگي مفيد هستند؟

براي اين كه سيستم ايمني بدن به بهترين نحو به وظيفه‌اش كه مبارزه عليه ويروس‌هاي سرماخوردگي و آنفلوانزا است، عمل كند بايد مواد مغذي حياتي را دريافت كند.

از جمله منابع اصلي طبيعي تامين‌كننده ويتامين ث كه در درمان سرماخوردگي موثرند عبارت اند از:

ـ پرتقال، گريپ فروت، انواع توت، فلفل دلمه‌اي، توت فرنگي، سيب زميني و سبزيجات برگ سبز از قبيل انواع كلم. دريافت زياد و منظم ويتامين ث به كاهش بروز، شدت و طول مدت سرماخوردگي كمك مي‌كند.

ـ غلات سبوس‌دار و حبوبات، منابع غذايي خوب يكي از ويتامين‌هاي گروه ب به نام پانتوتنيك اسيد هستند. كمبود پانتوتنيك اسيد، سبب بروز عفونت‌هاي مكرر دستگاه تنفسي فوقاني مي‌شود.

ـ سير داراي آهن، روي و آليسين است كه سبب تقويت سيستم ايمني و كمك به كاهش خطر عفونت‌هاي ويروسي مي‌شود.

ـ ماهي قباد، قزل‌آلا، ساردين و ماهي‌هاي روغني غني از اسيدهاي چرب امگا 3 هستند. همچنين تخم كتان،‌ دانه كدو حلوايي و روغن شاه‌دانه نيز از ديگر منابع خوب امگا 3 هستند.

ـ دانه كنجد، تخمه كدو حلوايي و آفتاب‌گردان منابع غني اسيدهاي چرب امگا 6 هستند. اين اسيد‌هاي چرب در مبارزه عليه عفونت‌هاي سرماخوردگي به سلول‌هاي دستگاه تنفسي كمك مي‌كنند.

ـ جگر، انواع ماهي از جمله قزل‌آلا،‌ قباد و شاه ماهي، كره و تخم‌مرغ منابع ويتامين آ هستند. هويج، انبه، سيب‌زميني،‌ زردآلو، كدو حلوايي و سبزيجات سبز تيره نيز تامين‌كننده بتاكاروتن هستند كه در بدن به ويتامين آ تبديل مي‌شوند. عفونت‌هاي مكرر تنفسي در كودكان با كاهش ذخاير ويتامين آ مرتبط است. يك رژيم غذايي متنوع و مخلوط حاوي اين غذاها، مواد كافي براي يك كودك در حال رشد را تامين مي‌كند.

ـ ماهي، مرغ، گوشت قرمز بدون چربي، لبنيات و مخلوطي از حبوبات مغزها، دانه‌ها و غلات سبوس‌دار، تامين كننده پروتئين هستند. كمبود دريافت پروتئين خطر ابتلا به عفونت را افزايش مي‌دهد.

ـ گوشت، شير، غلات و حبوبات تامين كننده ويتامين‌هاي ب‌ـ6 و پانتوتنيك اسيد هستند كه براي تامين سلامتي سيستم ايمني از اهميت بسياري برخوردارند.

ـ غلات صبحانه (برشتوك)، نان و عصاره مخمر،‌ تامين كننده اسيدفوليك هستند كه براي سلامتي و تقويت سيستم ايمني ضروري است. به علاوه چغندر، لوبيا چشم بلبلي و انواع كلم منابع خوب فولات (فرم طبيعي اسيد فوليك) هستند.

ـ انواع صدف، گوشت‌هاي قرمز بدون چربي و غلات سبوس‌دار حاوي روي هستند. روي يك ماده معدني مورد نياز براي سيستم ايمني است.

از چه غذاهايي پرهيز كنيم؟

غذاهاي آماده بسته بندي شده و كنسروها از لحاظ ويتامين‌ها و مواد معدني فقير هستند. بنابراين به جاي مصرف اين نوع غذاها از انواع ميوه و سبزيجات تازه، گوشت، ماهي، غلات، مغز‌ها و دانه‌ها استفاده كنيد.

نكته:

استفاده از بخور براي رفع گرفتگي بيني كمك مي‌كند. براي اين كار، به مدت 10 دقيقه سر را بر روي بخارات يك ظرف آب در حال جوشيدن بگيريد. بهتر است دستمال يا حوله‌اي را روي سر بگذاريد و اين عمل را سه بار در روز تكرار كنيد. مي‌توان مقداري روغن منتول يا اوكاليپتوس به آب در حال تبخير اضافه كنيد تا عمل تنفس را تسهيل كند.

ـ مقدار زيادي مايعات مصرف كنيد. در طول حملات شديد آنفلوانزا، بهتر است از مايعات مقوي و مغذي مثل انواع سوپ‌ها و آش‌ها به عنوان جايگزين وعده اصلي استفاده كنيد. البته به شرطي كه تعادل صحيحي از انواع مواد مغذي را دارا باشد.

ـ تا جايي كه مي‌توانيد استراحت كنيد. سيستم ايمني براي تجديد قوا به استراحت نياز دارد. عدم توجه به علائم يك عفونت ويروسي و سعي در ادامه كار و فعاليت در حين بيماري، مدت ابتلا را طولاني مي‌سازد

رژيم غذايي در بيماري آرتروز




تغذيه مناسب، کليد اصلي جلوگيري از انواع بيماري ها از جمله آرتروز است. اولين مرحله اصلي در درمان آرتروز، رساندن وزن به حد ايده آل است. وزن اضافي باعث ايجاد فشار بر روي مفاصل و در نتيجه عوارض آرتروز مي گردد. رعايت يک رژيم غذايي که حاوي فيبر بيشتري باشد ( فاقد مواد شيميايي آلوده که باعث ايجاد استرس در بدن مي شود، باشد)، مصرف بيشتر ميوه ها و سبزي جات تازه، ماهي، دانه ها و غلات سبوس دار توصيه مي شود. مصرف ماهي هاي آب هاي سرد از جمله ماهي آزاد ( سالمون ) توصيه مي گردد. مصرف چربي هاي اشباع ، روغن هاي هيدروژنه يا جامد ، غذاهاي پرچرب و سرخ کرده و شکر توصيه نمي گردد، چرا که اين مواد غذايي باعث ايجاد اسيديته ي بالاي محيط داخلي مفاصل شده و اين حالت موجب درد بيشتري در مفاصل و در نتيجه التهابات آنها مي شود.

مصرف ميوه، سبزي، غلات كامل ( تصفيه نشده وسبوس دار)، آجيل ، دانه هاي خوراكي و ماهي باعث كاهش التهاب مفاصل يا آرتروز مي شوند.


گوشت هاي پرچرب، تخم مرغ ، مارگارين، کره، کافئين، الکل، شکر سفيد، تنباکو و محصولات لبني بايد از رژيم غذايي حذف شوند. در حدود يک سوم از افرادي که از بيماري آرتريت روماتوئيد رنج مي برند به سولانين ها و يا بعضي گياهان حساس اند که از آن جمله مي توان سيب زميني ، فلفل ها، بادمجان، گوجه فرنگي و تنباکو را نام برد که بايد از رژيم غذايي اين گروه از افراد حذف گردد. توصيه مي شود که حداقل 6 تا 8 ليوان آب در طول روز جهت دفع سموم از بدن مصرف شود.


غذاهايي که مي توان مصرف نمود

- سبزيجات برگ سبز مانند جعفري، شاهي، کرفس، کلم پيچ

- هويج

- جودوسر، محصولات تهيه شده از گندم

- محصولات تهيه شده از سويا

- غلات کامل مانند برنج قهوه اي، ارزن، جو، گندم، جوي دو سر

- ماهي هاي آب هاي سرد مانند ماهي آزاد ساردين، شاه ماهي.



غذاهايي که بايد از مصرف آنها پرهيز کرد

تحقيقات نشان داده که علائم آرتروز ، حتي در کساني که آرتريت روماتوئيد دارند ، کاهش خواهد يافت ، به شرط آن که اين افراد با يک رژيم گياهخواري سازش يابند. اين رژيم فاقد غذاهاي با منشاء حيواني به خصوص محصولات لبني است. مواد غذايي که نبايد در اين بيماري مصرف شوند ، شامل گروه هاي زير است:

- مهار کننده هاي جذب کلسيم : گوشت قرمز، لبنيات، تخم مرغ، جوجه، الکل، قهوه ، شکر تصفيه شده، اکثر شيريني جات، نمک اضافي

- غذاهاي داراي اگزالات بالا : ريواس، زغال اخته، آلوها، کنگر، اسفناج

- غذاهاي خانواده ي گياهان تاج ريزي ها : گوجه فرنگي، بادمجان، سيب زميني، فلفل ها، تنباکو

- غذاهايي که موجب تورم و آب آوردگي مي شوند : گندم سياه، لبنيات، کليه ي چربي هاي حيواني، مغزها و آجيل ها، دانه هاي چرب دار، کره ي حاصل از دانه ها.

تغذيه و پيش گيري از سرطان

درگذشته تصور مي شد كه تغذيه اثري بر سرطان ندارد، ولي امروزه محققان ثابت كرده اند كه رژيم غذايي روزانه ، نقش مهمي در بروز، پيش گيري ودرمان انواع سرطان ها ايفا مي كند. بدن ما به غذا بيش از هر چيز ديگري نيازمند است و مي توان گفت كه يك سوم سرطان هايي كه منجر به مرگ مي شود، با آنچه مي خوريم در ارتباط است . تحوّل در عادات غذايي مردم ، گسترش شهرنشيني و افزايش مصرف غذاهاي آماده موجب افزايش بروز سرطانها شده است .

بعضي از عواملي كه در بروز سرطان مؤثرند مانند ارث يا عوامل محيطي، غيرقابل تغييرند ولي اگر نمي توانيم در عوامل محيطي خود تغييري ايجاد كنيم، مي توانيم با اصلاح و متعادل ساختن الگوهاي غذايي ، احتمال ابتلا به سرطان را به ميزان قابل توجهي كاهش دهيم . دلايل ابتلا به سرطان در كشورهاي مختلف متفاوت است .

در جوامع شهري و جوامع پيشرفته ، مصرف بيش از حد مواد غذايي( ovrnutrition) و در جوامع فقير، كمبودهاي تغذيه اي (undernutrition) موجب بروز سرطان مي شو د. از اينرو توصيه هاي كنترل سرطان در كشورهاي مختلف متفاوت است. طي يك مطلب دنباله دار در مورد تك تك عوامل ايجاد كننده يا پيش گيري كننده از سرطان بحث خواهيم كرد.



بخش اول : چربي ها

چربي ها و روغن ها از بخش هاي مهم و بحث برانگيز تغذيه و رژيم غذايي افراد است . اينكه چه نوع روغني براي مصرف كردن مناسب است يا اينكه كداميك از انواع روغن بيشتر موجب بروز بيماري، سكته و يا چربي خون مي شود همه جاي سئوال دارد.

حتماً مي دانيد چربي ها انواع متعددي دارند ، مثل چربي هاي اشباع كه از آن جمله ، چربي متصل به گوشت و روغن حيواني است كه در دماي محيط به صورت جامد هستند. نوع ديگر، چربي هاي غيراشباع است مثل روغ زيتون كه در دماي محيط به صورت مايع مي باشد.

تأثير مصرف چربي در بروز سرطان بدين ترتيب است كه هم نوع و هم مقدار چربي مصرفي مهم است .

اگربيش از حد چربي مصرف كنيم، به دليل ترشح زياد صفرا در روده براي هضم چربي ها ، بخشي از آن تبديل به اسيد آپكوليك ( Apcholic Acid ) مي شود كه در ايجاد سرطان روده بزرگ نقش مهمي دارد، و اگر با مصرف بيش از حد كلسترول ، سطح كلسترول مضر خون يا LDL افزايش يابد، خطر رشد سلول هاي سرطاني و خطر ابتلا به گرفتگي عروق بسيار زياد مي شود. از اينرو :

1- كل چربي مصرفي را كاهش دهيد.

اكثرغذاهايي كه ما ايراني ها مصرف مي كنيم، پر روغن تهيه مي شوند. آن وقت به دنبال دلايل چاقي هاي بيش از حد و سكته هاي زودرس هستيم. براساس محاسبات مبتني بر تحقيقات تغذيه اي، در حدي مصرف چربي مناسب است كه سي درصد انرژي روزانه را تأمين كند. چون با سوختن چربي در بدن دو برابر قندها و پروتئين ها انرژي ايجاد مي شود، بنابراين ميزان مصرف چربي براي افراد عادي نبايد از هشتاد گرم در روز تجاوز كند. اين ميزان چربي شامل چربي هاي پنهان در غذا و چربي هاي اضافه شده توسط خودمان به آن مي باشد. با توجه به اينكه گوشت ها، لبنيات و دانه ها و... داراي روغن هستند، مجاز هستيم 30 تا 40 گرم روغن به غذاهاي مصرفي مان در طور روز اضافه كنيم كه برابر است با پنج تا هفت قاشق غذا خوري روغن مايع .

2- از روغن هاي خوب استفاده كنيد.



در فرهنگ ما روغن خوب را روغن حيواني تلقي مي كنند، در صورتي كه از ديدگاه تغذيه اي روغني خوب است كه داراي باندهاي غيراشباع و مايع باشد. اين روغن در بدن بر توليد كلسترول بي تأثير است يا توليد آن را كاهش مي دهد. در صورتي كه با مصرف روغن هاي جامد حيواني، چربي هاي متصل به گوشت و دنبه ، توليد كلسترول در بدن افزايش مي يابد كه از عواقب بد آن آگاه هستيد.

تحقيقات نشان داده كه به دليل مصرف زياد روغن زيتون در يونان ، شيوع سرطان پستان و سرطان پروستات بسيار كمتر است. از اينرو:

- در جيره غذايي روزانه خود براي تأمين پروتئين، فقط به مواد گوشتي پرچربي اكتفا نكنيد. سعي كنيد ( خصوصاً در سنين بالا ) از گوشت هاي سفيد و قرمز( 3 بار در هفته) به علاوه حبوبات بهره بگيريد.

- سعي كنيد روغن زيتون و روغن كانولا( گلزا) را جايگزين روغن هاي نباتي جامد كنيد. البته اين روغن ها نبايد تحت حرارت بيش از 130 درجه قرار بگيرند.

- غذاهاي دريايي را فراموش نكنيد كه حاوي چربي هاي نوع امگا3 هستند و از بروز سرطان و بيماري هاي قلبي جلوگيري مي كنند. زنان اسكيمو به دليل مصرف زياد ماهي، به ندرت مبتلا به سرطان سينه مي شوند.

3- از مصرف چربي هاي بد اجتناب كنيد.



روغن هاي مضر، چربي هاي اشباع هستند مثل روغن نخل، روغن نارگيل، روغن نباتي جامد، دنبه و چربي هاي متصل به گوشت.

توجه به اين نكته مهم است كه در اغلب غذاهاي آماده مثل انواع ساندويچ و تنقلاتي چون چيپس و پيراشكي از روغن هاي جامد و مانده استفاده مي شود. از اينرو به شما توصيه مي كنم از مصرف مكرر اين مواد غذايي اجتناب كنيد و به ندرت و به صورت تفريحي آنها را استفاده كنيد زيرا مصرف زياد چربي موجب تجمع بافت چربي در بدن مي شود كه خود عاملي مهم در بروز سرطان است

تغذيه معلولين



افرادي كه داراي ناتواني هاي فيزيكي ( معلوليت) هستند، در نتيجه يك نقص ، به طور كامليا تا حدي توانايي مراقبت از خود را براي انجام كارهاي ضروري ، انجام يك زندگي طبيعي و يا زندگي اجتماعي ، از دست مي دهند.

ناتواني هاي فيزيكي محدوده وسيعي داشته و مي تواند شامل افراد زير باشد:

1- افرادي كه فاقد يك دست هستند.

2- افراد Hemiplegic ( فلج نيمه بدن) كه فقط از يك بازو استفاده مي كنند.

3- مبتلايان به آرتريت هاي ( التهاب) با مفاصل دردناك متورم و خشك كه حركتشان را محدوده كرده است .

4- كساني كه بيماري پاركسينون و M.S ( Multiple- Sclerosis) دارند.

5- نابينايان و در نهايت كساني كه براي فعاليت متكي به ويلچر هستند.

ناتواني هاي بدني وفيزيكي ، مشكلاتي در تغذيه اين افراد نيز ايجاد مي كند. اينگونه افراد ممكن است به هيچ عنوان توانايي خريد غذا را نداشته باشند يا حتي نتوانند غذا را در دهان خود نگه دارند ؛ همچنين براي تهيه غذاي مناسب و خريد آن نيز ممكن است ، به دليل داشتن مشكلات حركتي، با سختي هاي بسياري مواجه باشند. علاوه بر مشكلات فوق، دپرسيون( افسردگي) نيز باعث كاهش اشتها مي گردد. اين افراد ، ممكن است حتي توانايي عمل بلع يا جويدن غذا را نداشته باشند. در مراكز نگهداري معلولين نيز، معمولاً غذا جذاب نبوده و ظاهر دلپذيري ندارد و يا ممكن است سرد و يا كلاً باب ميل افراد نباشد. امكان دارد براي غذا خوردن كمكي نداشنه باشند و يا فرد مددكار ، غذا را سريع يا آهسته داده و در نتيجه معلول نتواند زمان كافي براي خوردن كامل غذا داشته باشد.

وضعيت تغذيه اي فرد با توجه به مشكلات فوق، طبق شرايطي مي تواند بهبود يابد. اين شرايط بدين صورت است كه:

* بايد بيشتر به كيفيت غذا و ظاهر خوشايند آن توجه و دقت شود.

* محل صرف غذا، دلپذير بوده و در صورت لزوم به اندازه كافي مددكار وجود داشته باشد.

* در مورد افرادي كه بازوها كاملاً توانايي ندارند، مي توان با تكيه دادن بازو به صندلي يا با استفاده از بالش، به آنها كمك نمود.

* وسايل غذا خوري مانند قاشق، چاقو، بشقاب، ليوان و... بايد بر اساس نيازهاي فردي اصلاح يا طراحي شوند. به عنوان مثال از ليوان ني دار يا ليواني كه دسته آن خيلي داغ يا سرد نباشد، استفاده شود و يا استفاده از قاشقي كه با دستگيره به راحتي در دست فرد جاي گيرد. هدف از به كارگيري چنين وسايل ويژه اي اين است كه بيمار را به حركت واداشته و او بتواند بدون كمك ديگران كارهاي خود را انجام دهد.

مشكلات تغذيه اي رايج در معلولين بدني :

1- سوء تغذيه

درجه و شدت سوء تغذيه بامشاهده آناليز شيميايي خون و ارزيابي آن و صحبت با بيمار، سنجيده مي شود. احتمال دارد فرد معلول به مكمل هاي پرانرژي نياز داشته باشند. هنگاميكه مددكار به مقدار كافي غذا به بيمار ندهد، ممكن است دچار سوء تغذيه شود.

2- دهيدراتاسيون( از دست دادن آب بدن)

دهيدراتاسيون يك مشكل عمده در معلولين است . اين موضوع به ويژه در بيماراني كه مايعات را از راه مزه مزه كردن آن و به آرامي دريافت مي كنند، قابل توجه است . ممكن است اين شكل به علت وجود مشكلاتي در مثانه و در نتيجه بي ميلي در نوشيدن مايعات و آب ، ايجاد گردد. از اين رو بايد مراقبت شود كه اين افراد دچار دهيدراتاسيون نشوند يا چنانچه مايعات را از طريق وريد دريافت مي كنند مبتلا به over hydrate ( افزايش آب بدن) نشوند. ثبت دقيق مايعات دريافتي ، بخش مهمي از مراقبت هاي تغذيه اي را تشكيل مي دهد.

اگر بيماران شخصاً قادر به نوشيدن نمي باشند، بايد مكرراً به آنها مايعات داده شود يا وسايل مناسبي جهت راحت نوشيدن ، تهيه و در دسترسشان قرار گيرد.

دريافت مايعات به مقدار كافي در جلوگيري از عفونت هاي ادراري و دربرخي بيماران ، جهت پيشگيري از تشكيل سنگ كليه ، مهم است .

3- يبوست

اشخاص فلج به علت كاهش قدرت حركت ، تحرك پذيري اعصاب ، كاهش توينسيته ( قدرت كشش) عضلات و در نتيجه تغيير حركات روده ، دچار اختلال در دفع مواد زايد و يبوست مي گردند. براي پيشگيري از يبوست ، رعايت نكات زير ضروري است:

الف) دريافت مايعات فراوان( 3-2 ليتر در روز)؛ بيمار بايد به راحتي به آب آشاميدني دسترسي داشته باشد.

ب) منظم نمودن زمان دفع مدفوع؛ برا ي تحريك اجابت مزاج ، استفاده از آب ولرم، تحريك كردن با انگشت و يا فشار بر شكم مي تواند مفيد باشد. در برخي بيماران، استفاده از شياف گليسيرين نيم ساعت قبل از دفع با تجويز پزشك نيز مؤثر است.

ج) مصرف آب آلو، به خصوص در ابتداي صبح مؤثر است. آبليمو نيز دفع را راحت تر مي كند. به طور كلي ميوه هاي داراي هسته چوبي ، در رفع يبوست بيشترمؤثر هستند.

د) گنجاندن مقدار كافي فيبرغذايي در رژيم غذايي بيمار ( سبزيجات و ميوه هاي خام مثل سيب ، هويج مركبات و غلات كامل ) .

4- بي اشتهايي

بي اشتهايي معمولاً به دليل دپرسيون( افسردگي)، جذاب نبودن غذا و بي علاقگي به آن، وجود زخم هاي بستروعدم توانايي در انجام ورزش و فعاليت، بروز مي كند. همچنين ممكن است به صورت اثر ثانويه ، به علت يبوست بروز كرده باشد.

5- كمبود مواد مغذي:

وابستگي زياد بيمار به داروهاي مليّن مي تواند به كمبود مواد مغذي منجر گردد.

6- اضافه وزن:

كنترل وزن در معلولين از قسمت هاي مهم مراقبت هاي تغذيه اي است . اين افراد ممكن است در نتيجه پر خوري از يك سو و كاهش فعاليت فيزيكي از سوي ديگر ، مبتلا به چاقي شوند. از اين رو رژيم غذايي مربوط به آنان ، بايد با دقت تنظيم شده و مواد مغذي مورد نياز بدن بدون دريافت كالري اضافي در هر روز، مورد مصرف قرار گيرد. براي رسيدن به وزن ايده آل در معلولين چاق، كاهش وزن با سرعت حداكثر نيم كيلوگرم درهفته توصيه مي شود.

7- كمبود ويتامين C :

در اين بيماران به دليل مصرف زياد غذاهاي نرم ِ فرآيند شده ، ( Soft Diet) و پرهيزازمصرف ميوه جات و سبزيجات تازه، خطر كمبود ويتامين C بسيار زياد مي باشد

تغذيه در بيماري لوپوس




لوپوس سيستميک اريتماتوز ( SYSTEMIC LUPUS ERYTHEMATOSUS ) يك بيماري خود ايمني مزمن است كه اندام هاي مختلفي مانند پوست ، مفاصل ، رگ هاي خوني ، قلب ، ريه ، مغز و كليه را درگير مي‌كند.

مزمن بودن اين بيماري به معناي ادامه يافتن آن براي مدت طولاني است. معناي خود ايمني نيز اشاره به شرايطي دارد كه در آن سيستم ايمني بدن به جاي حفاظت بدن در برابر باكتري ها و ويروس ها، به بافت خود بدن حمله مي‌كند.

استفاده از نام " لوپوس سيستميک اريتماتوز " به اوايل قرن بيستم برمي‌گردد. واژه " سيستميک " درگير شدن اندام هاي مختلف بدن در اين بيماري را نشان مي دهد ( مطابق با تصوير پايين ). واژه " لوپوس" از يك كلمه لاتين مشتق شده است كه به معني " گرگ " مي‌باشد؛ چون در اين بيماري ضايعات پوستي مشخصي در صورت بيمار به وجود مي‌آيد كه به شكل بال پروانه است و نمايي شبيه گرگ به فرد مي‌دهد. واژه " اريتماتوز" در زبان يوناني به معني سرخ رنگ است كه به تظاهرات پوستي قرمز رنگ بيماري دلالت دارد.

تغذيه مناسب بخش مهمي از درمان بيماري لوپوس را تشکيل مي دهد. يک رژيم غذايي متعادل، مواد غذايي لازم براي انجام اعمال طبيعي بدن را فراهم مي کند. هر چند که توصيه غذايي خاصي براي اين بيماران وجود ندارد، ولي برخي مشکلات مربوط به تغذيه اي وجود دارد که بهتر است از آنها مطلع باشيد.

اگر هر کدام از اين موارد، تبديل به يک مشکل براي شما شد، با پزشک معالج خود در ميان بگذاريد.

او اطلاعات بيشتري در رابطه با اين بيماري در اختيار شما قرار مي دهد و راهنمايي هاي لازم را به شما ارائه مي دهد و در صورت لزوم شما را به يک متخصص تغذيه ارجاع خواهد داد.



مشکلات سلامتي وابسته به تغذيه :


1- کاهش وزن يا کمبود اشتها

اين مسئله ممکن است در اثر خود بيماري يا برخي داروهاي مصرفي باشد که باعث ناراحتي معده يا زخم دهان مي شوند.

پزشک معالج ميزان کاهش وزن شما را بررسي کرده و براي جلوگيري از کاهش بيشتر وزن ، شما را راهنمايي خواهد کرد که تغييرات لازم را در رژيم غذايي خود بدهيد.


2- اضافه شدن وزن

اين مشکل در افرادي وجود دارد که داروهاي کورتيکوستروئيدها را مصرف مي کنند. اين داروها اشتها را افزايش مي دهند و بطور ناخواسته باعث افزايش وزن مي شوند، مگر اينکه در خوردن خود دقت کنيد و پرخوري نکنيد.

پزشک مي تواند با ارزيابي مقدار غذايتان و ارائه يک برنامه مناسب، اضافه وزن شما را کنترل کرده و باعث کاهش اضافه وزن شما شود. اين برنامه شامل رژيم غذايي کم چرب، انجام ورزش و تغييرات رفتاري است.

يک متخصص تغذيه با توجه به غذاهاي مورد علاقه شما و الگوي غذايي تان مي تواند يک رژيم غذايي مناسب براي شما تنظيم کند که توسط آن نيازهاي غذايي تان را تامين کنيد.


3- مصرف داروها

بعضي داروها باعث ناراحتي هاي گوارشي مثل سوزش معده، تهوع ، استفراغ و پيدايش زخم هاي دردناک در دهان مي شوند.

اگر دچار چنين علائمي شديد حتماً به پزشک خود اطلاع دهيد ، زيرا بسياري از اين عوارض بستگي به چگونگي مصرف دارو و زمان آن دارد و با تغيير مقدار دوز دارو يا زمان مصرف آن مي توان اين عوارض جانبي را کاهش داد يا حتي از بين برد. در بعضي موارد هم پزشک نوع دارو را عوض مي کند.

بسياري از داروها مي توانند همراه با غذا مصرف شوند که در اين صورت عوارض جانبي آنها هم کمتر است. اگر مشکل زخم دهان را داريد ، بايد داروهايي را که به شکل مايع هستند مصرف کنيد. همچنين استفاده از داروهاي بي حس کننده براي دهان، در هنگام بروز زخم دهان مي تواند ميزان درد را کاهش داده و بلعيدن مواد غذايي را آسان تر کند.


4- پوکي استخوان

در اين بيماري توده استخواني بدن کاهش يافته و استخوان به راحتي مي شکند. هر چند که اين بيماري بيشتر در افراد سالمند و زنان يائسه وجود دارد، ولي بروز آن در افرادي که براي مدت طولاني از داروهاي کورتيکوستروئيدها استفاده مي کنند، نيز زياد است.

پزشک نوع داروهاي مصرفي ، نحوه درمان ، رژيم غذايي و ساير عوامل خطر شما را بررسي مي کند. ممکن است ميزان توده استخوان شما اندازه گيري شود. توصيه هاي غذايي لازم براي پيشگيري يا کاهش عوارض اين بيماري شامل يک رژيم غذايي حاوي کلسيم و ويتامين D بالاست که کلسيم 1000 تا 1500 ميلي گرم در روز و ويتامين D 100 تا 500 ميلي گرم در روز توصيه مي شود. اگر مقدار کلسيم غذا کافي نباشد، مکمل کلسيم نيز توصيه مي شود. همچنين انجام ورزش هايي متناسب با وضعيت شما در کنار رژيم غذايي توصيه مي شود.



5- ديابت ناشي از استروئيدها

ديابت نوعي بيماري است که در اين وضعيت بدن قادر به توليد انسولين کافي براي حفظ قند خون در سطح طبيعي نمي باشد، در نتيجه ميزان قند خون افزايش مي يابد. مصرف طولاني مدت کورتيکواستروئيدها باعث بروز ديابت مي شود که بايستي اين افراد را مانند ساير افراد ديابتي معالجه کرد. در اين حالت براي اطلاع از نوع رژيم خود با يک متخصص تغذيه مشورت کنيد و از او راهنمايي بخواهيد. همچنين در صورت نياز بايد دارو مصرف کنيد تا ميزان قند خود خود را در سطح طبيعي نگه داريد. در برخي افراد قرص و در برخي ديگر انسولين تزريقي تجويز و توصيه مي شود.

اگر دچار اين بيماري شديد، در مورد نحوه درمان و بهبودي آن با پزشک خود مشورت کنيد که او مي تواند برنامه آموزش مخصوص بيماران ديابتي را براي شما اجرا کند.


6- بيماري هاي کليوي

به دليل اينکه در بيماري لوپوس کليه ها تحت تاثير قرار مي گيرند، پزشک بايد آزمايشات مختلفي را جهت ارزيابي عملکرد کليه ها براي شما تجويز کند. اگر پزشک براساس آزمايشات تشخيص داد که اين بيماري روي کليه ها نيز اثر کرده، بايد سعي کنيد تا جايي که امکان دارد عمل کليه ها را در حد مناسب حفظ کنيد و از بدتر شدن وضعيت آنها جلوگيري کنيد. علاوه بر رعايت ساير موارد، بايد يک رژيم غذايي کم سديم، کم پتاسيم و يا کم پروتئين داشته باشيد که يک متخصص تغذيه مي تواند در اين زمينه شما را راهنمايي کند.


7- بيماري هاي قلبي

مشکلات قلبي در لوپوس شامل تصلب شرائين و افزايش فشارخون است.

در تصلب شرائين، چربي در ديواره داخلي سرخرگ ها رسوب مي کند. فشارخون بالا خطر حملات قلبي يا سکته را افزايش مي دهد. افزايش فشار خون در بيماري لوپوس به علت تخريب عملکرد کليه ها ست ، زيرا کليه ها مقدار فشار خون را تنظيم مي کنند.

اگر پزشک تشخيص داد که احتمال ابتلا به تصلب شرايين را داريد ، بايد يک رژيم غذايي کم چرب را به همراه ورزش بدني منظم اجرا کنيد. اين اعمال باعث کاهش کلسترول خون و حفظ وزن ايده آل شما خواهد شد.

اگر فشار خونتان بالاست، بايد يک رژيم غذايي کم نمک ( کم سديم ) داشته باشيد يا دارو مصرف کنيد. ولي در بيشتر موارد بايد به هر دو توصيه عمل کنيد ، يعني هم غذايتان کم نمک باشد و هم داروي مخصوص فشارخون را براي هميشه مصرف کنيد. اين کارها باعث مي شود فشار خونتان تا حد طبيعي کاهش پيدا کند.


منبع : [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

مترجم : ولدخاني