بيماري هاي گياهان زراعي !!

ویروس پژمردگی باقلا Broadbean wilt virus

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

این ویروس اولین بار در استرالیا توصیف شده و بعد از بعضی نقاط دیگر جهان نیز گزارش شد ولی تاکنون از ایران در روی باقلا گزارش نشده است ولی روی اطلسی وجود دارد.

علائم در باقلا بصورت نکروز قسمتهای انتهایی بوته وجوانه انتهایی دیده میشود که ممکن است به ساقه نیز توسعه پیدا کند. بعضی اوقات ممکن است که ساقه از طریق دمبرگ هم نکروزه شود بنابراین مقداری پژمردگی در بوته ها به وجود می آید که در نهایت سبب از بین رفتن بوته ها میشود. منتهی ممکن است از روی ریشه، شاخه های جدید ضعیفی بالا آید که علائم موزائیکی از خود نشان می دهند.

ویروس عامل بیماری ایزومتریک با حدود 30nm قطر می باشد که در طبیعت بوسیله شته و با رابطه ناپایا منتقل میشود. همچنین انتقال مکانیکی همراه با دامنه میزبانی وسیع دارد. این ویروس از گروه Faba virus است.

ویروس موزائیک توته ای نخودفرنگی Pea enation mosaic virus

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

این ویروس اولین بار در آمریکا توصیف شد و بعدأ به مقدار زیادی در اروپا مشاهده شد. بیماری خسارت زیادی در نخودفرنگی ایجاد میکند. علاوه برنخودفرنگی بعضی محصولات دیگر مثل نخودایرانی نیز خسارت می بیبیند. در ایران نیز هرجا که نخودفرنگی کشت شود این ویروس نیز مشاهده میشود.

علایم بیماری:

در نخود فرنگی اولین علایم بصورت روشن شدن رگبرگها در برگهای اطراف جوانه انتهایی بوته دیده می شود که بتدریج حالت موزائیکی به خود می گیرد که در بیشتر مواقع بصورت لکه های ریز کلروتیک در برگها می باشد که نسبتاً شفاف است و نور از آن عبور میکند. اصطلا حاً به آنها دریچه می گویند. نیز در پشت برگ و در روی رگبرگها برجستگی های متورمی دیده می شود که گاهی اوقات شبیه برگ هستند وبه آنها توته ((enation می گویند.

این برجستگی ها ممکن است روی ساقه و غلاف هم دیده شود. در باقلا نیز ممکن است علایم به همین صورت پدید آیند. درنخود ایرانی در قسمتهای انتهای بوته ایجاد پژمردگی می کند. این ویروس به یونجه نیز حمله کرده که گاهی اوقات علایم بارزی در آن ایجاد نمی کند. ویروس عامل این بیماری یک ویروس ایزو متریک بقطر30nm می باشد که به سختی از طریق انتقال مکانیکی منتقل میشود. ناقل طبیعی این ویروس شته سبزنخود فرنگی Acyrtosiphonpisi با رابطه پایا میباشد. ژنوم ویروس تقسیم شده است واز دو قطعه +SSRNA تشکیل شده است.

پایداری ویروس درگیاهان مختلف بخصوص یونجه صورت میگیرد.

کنترل:

1- استفاده از ارقام مقاوم 2- مبارزه با ناقل 3- از بین بردن منابع آلودگی و پایداری ویروس

ویروس موزائیک شته زاد لوبیا چشم بلبلی Cowpea aphidborne mosaic virus



این ویروس به دلیل بذرزاد بودن انتشارزیادی در جهان یافته است. درصد بذر زاد شدن این ویروس بالاست(حدود25%).

علائم:

اگر آلودگی از بذر آغاز شود علائم بصورت یک سری لکه های موزائیکی در برگهای اولیه که خیلی ملایم بوده میباشد. ولی بعد که برگهای سه برگچه ای تشکیل می شوند بصورت موزائیک شدید دیده میشوند. در مزرعه ممکن است علائم شدید بیماری بصورت موزائیکی، بدشکلی و تاولی شدن برگ دیده شود. ویروس عامل این بیماری از گروه Potyvirusها بوده که با شته بصورت ناپایا منتقل میشود.

یک ویروس عامل موزائیک دیگر نیز در لوبیا چشم بلبلی وجود دارد به نام ویروس موزائیک معمولی لوبیا چشم بلبلی که ایزومتریک بوده و با بذر و سوسک منتقل میشود و از گروه Comovirus است

ویروس موزائیک یونجه Alfalfa mosaic virus

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

دامنه میزبانی این ویروس خیلی زیاد است. در یونجه تولید حالت موزائیک و گاهی چروکیدگی برگ و کوتولگی بوته ها میکند. در لوبیا چشم بلبلی حالت ابلقی در برگها ایجاد میکند. در لوبیا تولید نقاط زرد در متن برگها میکند. در نخود ایرانی موجب قهوه ای شدن آوندهای آبکشی و ایجاد پژمردگی میشود. این ویروس چند پیکره ای می باشد و ژنوم تقسیم شده دارد و بعضی از پیکره ها ایزومتریک و بعضی کشیده می باشند. قطر این پیکره ها 18nmولی طول آنها متغییر از 18-58 nmاست. ژنوم در بین این پیکره ها، بجز پیکره ایزومتریک تقسیم شده است. این ویروس در لوبیا و یونجه بذرزاد میشود و همچنین به راحتی از طریق انتقال مکانیکی منتقل میشود و به علت داشتن دامنه میزبانی خیلی وسیع به راحتی قابل کنترل نیست

-بوته میری کنجد

2- پژمردگی آوندی :

عواملی چون Phytorhthora nicotianae، Verticillium dahliae ، Fusarium oxysporum f.sp.sesame باعث ایجاد بیماری می شوند که به تمام این بیماریها بطور کلی بوته میری می گویند. البته ورتیسلیوم کمتر دیده شده است. فارس دیده شده است که مسئله مهمی می باشد .

قارچ فیتوفترا وارد آوند نمی شود و باعث پوسیدگی ریشه و از پا افتادن بوته ها میشود، ولی فوزاریوم آوندی است و به ریشه صدمه ی زیادی نمی زند بلکه باعث قهوه ای شدن آوندها میشود. این بیماری آوندی شبیه پژمردگی های آوندی پنبه میشود.

خصوصیات بوته میری فیتوفترائی نیز شبیه فیتوفترای توتون و تنباکو می باشد. این قارچ نیز هتروتالیک است و تولید کلامیدوسپورهای زیادی می کند. اسپورانجیوم گرد و پاپیلادار است.

کنترل:

1- استفاده از ارقام مقاوم بهترین روش مبارزه است.

2- تنظیم سیستم آبیاری. آبیاری بایستی بصورت خطی باشد.

3-برقراری آیش و تناوب.

گل سبز (فیلودی) کنجد

این بیماری در بیشتر نقاط ایران وجود دارد. تشکیل کلروفیل در اجزای گل و سبز شدن گلبرگها و عدم تشکیل کپسولهای بذر از علایم مهم این بیماری می باشد. در موقع آلودگی اگر مقداری کپسول نارس در بوته تشکیل شده باشد ترک خورده و بذرشان روی زمین می ریزد ولی بیشتر بذرها در داخل کپسول جوانه زده و ایجاد حالت جارویی در بوته می نمایند. در مواردی این بوته ها ترشحات صمغ مانندی در روی برگها، ساقه ها و کپسولها تولید میکند که در ابتدا بیرنگ بوده ولی بعد سیاه میشوند.

عامل این بیماری یک فیتوپلاسما می باشد که سلولهای با قطر 500nm به بالا دارند و محدود به آوند آبکشی هستند. این بیماری دامنه میزبانی نسبتاً محدودی دارد و از روی تعدادی دیگر از گیاهان از جمله کلزا نیز گزارش شده است. این فیتوپلاسما توسط زنجره Neoaliturus haematoceps منتقل میشود.

کنترل:

1- تنظیم تاریخ کاشت. اگر کنجد را زود بکاریم (اواخر خرداد) آلودگی زیاد است.

2- ارقام مقاوم.

3- مبارزه با ناقل بوسیله سموم سیستمیک

بلاست برنج Rice blast

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

عامل بیماری قارچP.oryzae) Pyricularia grisea ) با فرم جنسی Magnaporthe grisea از گروه آسکومیست است. سال 637 درچین آنرا تب برنج Rice fever می نامیدند. در ژاپن از حدود سال 1700 بیماری را می شناختند. در قرن نوزده عامل بیماری شناسایی و نامگذاری شد. فرم غیرجنسی قارچ خیلی مهم است. فرم جنسی قارچ توسط ژاپنی ها در شرایط آزمایشگاه تشکیل و شناسایی شده است. قارچ تولید کنیدیوفورهایی میکند که مرتب رشد کرده و دوباره کنیدیوم میدهد. کنیدیوم سه سلولی است و به رنگ سبز زیتونی می باشد. زیرا کنیدیوم یک زائده کوچک دارد. معمولاً سلولهای پایینی و بالایی کنیدیوم جوانه می زنند. شکل جنسی قارچ تولید پریتسیوم می کند. آسکوسپورها هم معمولاً 3 یا 4 سلولی هستند. قارچ هتروتالیک است. در طبیعت، فرم جنسی احتمالاً خیلی کم تشکیل میشود و مهم نیست.

در ایران این قارچ را قبلاً از شمال گزارش دادند و امروزه از شمال، اصفهان، غرب کشور، آذربایجان، خوزستان و فارس گزارش می شود.

قارچ بذرزاد است. علائم در تقریباً همه جای گیاه غیر از ریشه دیده میشود. در طوقه، غلاف گره ها، دم خوشه و دانه و برگ لکه های خاکستری به وجود می آید که حاشیه کشیده شده دارند و وسط لکه خاکستری است و اطراف لکه قهوه ای. در مناطق مرطوب روی برگ و خوشه و بخشهای درون آن خیلی مهم است. در مناطق خشک مثل فارس بیماری روی گره یا طوقه است و باعث مرگ گیاه میشود. عمده خسارت و اپیدمی بیماری روی برگ است. پرخسارت ترین مرحله زمانی است که قارچ به دم خوشه حمله میکند. اگر دانه نبسته و قارچ به گلوم بزند باعث میشود دانه نبندد. مهمترین میزبان این قارچ برنج است.

سیکل زندگی به صورت کنیدیوم و میسلیوم است. گاهی کلامیدوسپور هم ذکر شده که در بقایا تشکیل میشود. بقاء قارچ در بقایای آلوده بخصوص قسمتهای گره ساقه است که پوسیده نمی شود و به صورت میسلیوم یا کنیدیوم روی بذر بقا دارد. میسلیوم در شرایط خشک تا یک سال در کلش باقی مانده و روی گره 4-2 سال باقی مانده است.

پس تسریع کردن پوسیدگی بقایا باعث ضعیف کردن قارچ میشود. اسپور روی کلشها تولید شده و توسط آب و باد وارد مزرعه میشود. اگر رطوبت زیاد باشد روی برگ آلودگی ایجاد میکند و مقدار زیادی اسپور تولید کرده و با باد پخش شده و بیماری اپیدمی میشود. بنابراین برای کنترل بیماری بقایا و بذر آلوده را باید در نظر داشت. تولید کنیدیوم در شرایط رطوبت بالای 90% صورت می گیرد. حتی برای جداشدن کنیدی رطوبت نیاز است. پخش اسپور معمولاً از نیمه شب که رطوبت زیاد است شروع و تا نزدیکی صبح ادامه می یابد در شرایط خشک فارس هم اگر شب رطوبت بالا رود ممکن است آلودگی برگ داشته باشیم. اسپور تا دو کیلومتر هم در هوا با باد بالا میرود. در فارس اگر برنج را به سیستم بارانی بکارند مسئله خواهیم داشت.

هر چه رطوبت خاک بیشتر باشد بلاست کمتر است و اگر رطوبت خاک کم شود به بلاست حساس خواهد شد. درجه حرارت پایین آب نیز حساسیت گیاه را افزایش می دهد. این در موردی است که از آب سد استفاده میشود. کنیدیومها در دمای 28-24 درجه سانتیگراد حداکثر آلودگی را ایجاد میکنند. بعد از 5-4 روز لکه های روی برگ تولید کنیدیوم میکنند.

عوامل مهم در آلودگی:

1- رطوبت خاک. 2- ارقام مقاوم. 3- زیادی ازت موجب افزایش آلودگی میشود. همین طور فسفر هم آلودگی را افزایش می دهد. 4- درجه حرارت بهینه دما 28-24 درجه سانتیگراد است. 5- رطوبت هوا.6- قارچ دارای نژادهای زیادی است.

کنترل بیماری:

1- جلوگیری از انتقال مواد گیاهی آلوده (بذر و کلش).

2- کود ازته و کود فسفره زیاد داده نشود. کود را در چند مرحله به برنج بدهند. 3- نشاکاری را زود انجام دهند. (خزانه کاری را زودتر انجام دهند).

4- آب سرد ندهند (در حوضچه آب را گرم کنند).

5- مقدار سیلیس خاک را با دادن سیلیکات کلسیم و کمپوست افزایش دهند.

6- استفاده از بذر سالم (از ضدعفونی بذر مهمتر است).

7- بقایای گیاهی را تا آنجا که ممکن است از بین ببرند.

8- ارقام مقاوم،راه اساسی و اقتصادی است ولی همیشه ممکن نیست. برای این کار باید نژادهای موجود منطقه را شناسایی کرد.

9- مطالعات هواشناسی برای پیش بینی اپیدمی مهم است. در صورت لازم سمپاشی توصیه میشود. تری سیکلازول به میزان 2.25 گرم در صد متر مربع به خاک داده میشود. Pyroquilon برای ضد عفونی بذر و سمپاشی شاخ و برگ مهم است.

10- تری سیکلازول(بیم) wp75% نیم کیلو گرم در هکتار

11- ادیفنفوس(هینوزان) EC50% یک لیتر در هکتار

زمان مبارزه شیمیایی: پس از ظهور 40- 30درصد خوشه ها و با توجه به پیش آگاهی و شرایط جوی

بیماری پوسیدگی غلاف برنج Sheath blight

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

عامل بیماری Rhizoctonia solani .AG:1A با فرم جنسی Thanatephorus cucumeris است. روی غلاف لکه هایی ایجاد میکند و بعد روی پهنک برگ می زند. طول لکه ها 3-2 سانیمتر است. روی لکه ها اسکلروت ایجاد میشود. بقاء قارچ نیز به صورت اسکلروت است. بیماری در شرایط مزرعه انبوه مهم است.

نوعی بیماری دیگر ریزوکتونیایی نیز در ایران گزارش شده که علائم آن به صورت نقاط متمرکز روی غلاف است و شبیه همین Sheat Blight دیده میشود. نام بیماری را Aggregate sheat spot گذاشته اند و عامل آن Rhizoctonia oryzae-sativa است که دو هسته ای است و فرم جنسی آن Ceratobasidium oryzae-sativa است.

کنترل:

1- استفاده از ارقام مقاوم.

2- کاهش تراکم مزرعه.

3- ایپرودیون+ کاربندازیم(رورال- تی اس) wp52.5 % و 1کیلوگرم

4- پروپیکنازول(تیلت) EC25% و 1لیتر در هکتار

زمان سمپاشی هنگام آلودگی % 20 از ساقه ها

بیماری فوزاریومی برنج(بوته گنایی برنج) Rice bakanae

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

عامل بیماری Fusarium proliferatum با نام قدیمی F.moniliform است که ایجاد پوسیدگی طوقه میکند.ریشه سالم است و گیاه از طوقه می پوسد. میکروکنیدیوم این قارچ زنجیری است. در ایران F.moniliform گزارش شده است که بیماری باکانا ایجاد میکند (Bakanae disease). قارچ باعث بلند شدن ارتفاع برنجها میشود. فرم جنسی این قارچ Gibbrella fujikuroi است که تولید جیبرلیک اسید میکند. جیبرلیک اسید را اولین بار از این قارچ گرفتند.

برای کنترل باید از ارقام مقاوم استفاده کرد.

ویروس کوتولگی برنج Rice dwarf virus


این ویروس اولین مورد از گروه phytoreo viruses است که مطالعه شده است. در اثرآلودگی به این ویروس بوته برنج به شدت کوتوله می گردد. ناقل آن زنجره های Cicadelidae است واولین ویروسی است که مشخص شده با حشره انتقال می یابد

بیماری گال سیاه برنج Rice black gall

در فیروزآباد ، ممسنی وکهکیلویه وبویراحمد زیاد است. علائم بیماری کوتولگی خیلی شدید( Rossete ) وتولید نشدن ساقه است. پشت برگها گالهایی بوجود میاید که ابتدا سبزند و بعد سیاهرنگ میشوند. گالها روی رگبرگها کشیده هستند. ویروس توسط زنجره Laodelfax striatellus انتقال میابد و به نظر می رسد یک Fijivirus باشد. قطر ویروس 50-70 نانومتر است واحتمال دارد با Rice black streaked dwarf virus ارتباط داشته باشد. این ویروس با ویروس کو تولگی زبر ذرت مقایسه شده وبه نظر می رسد که خیلی به هم نزدیک باشند. Fijivirus ها دارای دو پوشش پروتئینی هستند که در بیشتر آنها پوشش داخلی مشابه است و بیشتر آنها هنگام خالص سازی لایه خارجی را از دست می دهند

بیماری پوسیدگی ذغالی سویا Soybean Charcoal Rot

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

عامل بیماری قارچ Tiarosporella phaseolina) Macrophomina phaseolina) می باشد. ازبیماریهای خیلی مهم سویا میباشد. قسمتهای ازساقه را آلوده و سیاه میکند که در درون آنها اسکلروتهای ریز سیاهرنگ به تعداد زیاد یافت میشوند که سبب سیاه شدن و پوک شدن ساقه میشود. در بعضی مناطق تولید پیکنیدیوم میکند. این قارچ در استان فارس خیلی زیاد است وبیشتر مربوط به مناطقی است که بارندگی کم بوده وبنابراین درسالهای خشک بیماری خیلی مهمی محسوب میشود. این قارچ بعنوان ساپروفیت روی ریشه های اکثر گیا هان مرده در همه جای ایران دیده میشود. میزبانهای زیادی دارد و در دمای 35-28 درجه سانتیگراد بسیار فعال است. وقتی در گیاه تنش آبی داشته باشیم قارچ خیلی متهاجم است. مبارزه با آن خیلی مشکل است.

کنترل:

1- استفاده ازارقام مقاوم.

2- تقویت کودی وآبی نبات.

3- بذر سالم زیرا گاهی بذرزاد می شود.

سفیدک کرکی (داخلی ) سویا Soybean downy mildew

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

عامل بیماری قارچ (P.soja) Peronospora manshuricaاست. این بیماری از مازندران، گیلان وگلستان گزارش شده است و بر روی گیاه ایجاد برگریزی می نماید که بیماری خیلی مهمی در این مناطق به شمار می آید. ااسپورهای این قارچ خیلی جالبند و هنگا میکه می رسند جدار بیرونی آنها چروکیده میباشد. این بیماری نیز بذرزاد است. بهینه دما برای بیماری 22-20 درجه سانتیگراد است. قارچ نژادهای فیزیولوژیک زیادی دارد (حدود25 نژاد گزارش شده است). گیاهان جوان حساسترند و وقتی برگ مسن میشود مقاومتر می گردد.

کنترل:

1- استفاده ازبذر سالم وضد عفونی بذر با سموم سیستمیک.

2- شخم پس از برداشت جهت تسهیل تجزیه بقایا.

3- استفاده از ارقام مقاوم با دانستن نژاد قارچ.

4- تناوب زراعی

سوختگی باکتریایی سویا soybean bacterial blight

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

بیماری ناشی از Pseudomonas syringae pv. glycinea بیماری به صورت لکه های آبگز که بعداً قهوه ای یا سیاه می شوند روی قسمتهای مختلف گیاه مانند برگچه، ساقه، نیام به وجود می آید. همراه لکه ها هاله ای نیز دیده می شود

لکه قهوه ای سویا soybean brown spot

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

بیماری ناشی از قارچ Mycosphaerella uspenskajae (آنامورف:Septoria glycines ) که نشانه آن تشکیل نقاط و لکه های کوچک قهوه ای روی دو طرف برگ و زردی و ریزش برگ است. این لکه ها ممکن است روی ساقه، نیام ودانه نیز تشکیل شود

پوسیدگی اسکلروتی سویا Soybean sclerotium blight

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

بیماری ناشی از Athelia rolfsii است که در سویا طوقه، ساقه و برگ دچار پوسیدگی می شود. توده سفید میسلیومی با سختینه های منظم گرد و قهوه ای قارچ روی قسمتهای آلوده از مشخصات بیماری است.

لکه موجی سویا Soybean target spot

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

بیماری ناشی از Corynespora cassiicola است که روی برگ ایجاد لکه های حلقوی متحدالمرکز قهوه ای می کند. قارچ بروی سایر قسمتهای گیاه(ساقه، ریشه، نیام) تولید لکه های تیره می کند

زنگ گلرنگ Safflower rust

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

این بیماری در هر جا که گلرنگ کشت شود دیده می شود. همچنین در تمام مراحل رشد گلرنگ از گیاهچه تا گیاه کامل می تواند گلرنگ را آلوده نماید. قارچ عامل این بیماری Puccinia carthami ماکروسیکلیک است و بذرزاد می شود بنابراین، پیکنیوم وایسیوم خود را روی هیپوکوتیل گیاهچه تشکیل داده که علائم بصورت شانکرمی باشد و از آن برروی کوتیلدونها رفته و تولید یوریدیوسپور می کند. یوریدیوسپور روی برگ تشکیل چرخه های ثانویه می دهد و مرتباً یوریدیوسپور های جدید تولید کرده و آلودگیهای جدید ایجاد می نماید. این قارچ یک میزبانه بوده و تمام مراحل خود را روی گلرنگ تکمیل می نماید. اگر آلودگی قبل ازگل صورت گیرد روی کمیت و کیفیت روغن تاًثیرگذاشته و محصول را تا 50 درصد کاهش می دهد ولی اگرآلودگی بعد ازگل باشد خسارت چندانی نمی زند.

مبارزه:

1- تناوب.

2- کاشت گلرنگ دور از منابع آلودگی (گلرنگهای وحشی).

3- استفاده از بذر سالم.

4- شخم پس از برداشت(کاهش تولید بازیدیوسپور)

5- پس از مشخص شدن نژاد قارچ ارقام مقاوم استفاده شود.

6- سایپروکونازول(آلتو) SL 10% نیم لیتر در هکتار

7- پروپیکونازول(تیلت) EC 25% نیم لیتر درهکتار

سفیدک سطحی گلرنگ Safflower powdery mildew

دو گونه این بیماری را ایجاد میکنند: 1-Erysiphe cichoracearum f.sp. cartami و 2-Leviellula taurica. هردو را در ایران و فارس داریم. Erysiphe حالت پودری دارد و. Leveillula حالت گچی و نمدی. آسکوکارپ هر دو یک نوع است و دارای زواید ساده می باشد. ولی آسک در Ery. دو اسکوسپور و در Lev. دارای 8 آسکوسپور است. کنیدیوم در Ery. زنجیری و درLev. بصورت تکی میباشد.

کنترل:

1- حذف منابع آلودگی برای سال بعد

2- ارقام مقاوم

3- سولفور wp80% و4-3 در هزار 3نوبت

4- دینوکاپ wp18.25% و 2- 1کیلوگرم در هکتار

لکه قهوه ای گلرنگ Safflower brown spot

عامل بیماریRamularia carthami در اکثر نقاط گلرنگ کاری دیده شده است. بخصوص در خوزستان خیلی زیاد است و از روی گلرنگهای وحشی نیز گزارش شده است.

علایم بیماری بصورت لکه های گرد قهوه ای هم اندازه بر روی برگها دیده میشود که به آسانی قابل تشخیص است. در ابتدا این لکه ها رنگ پریده و سفید هستند و بعد قهوه ای میشوند. مرکز لکه ها سفید باقی می ماند که در واقع پوشش اسپورهای قارچ است. روی لکه ها مقداری کنیدیوفور کوتاه به صورت دسته ای تشکیل شده و بر روی آنها کنیدیها تشکیل میشوند که محل افتادن کنیدی به صورت زخمی بر روی کنیدیوفور باقی می ماند.

قارچ عامل این بیماری بذر زاد میشود. بنابراین منبع بقای قارچ بصورت استروما روی برگهای آلوده یا بذر آلودهو اسپورها یاریسه های قارچ میباشد. این بیماری هم در برگهای جوان و هم در برگهای پیر و هم در کاسبرگها آلودگی ایجاد میکند. اسپورها در جاهای مرطوب به مقدار زیاد تولید میشوند.

کنترل:

تناوب استفاده از بذر سالم و ارقام مقاوم و نیز استفاده از قارچ کشها در صورت نیاز

مرگ گیاهچه گلرنگ

عامل Phytophthora cryptogea روی طوقه گیاه خسارت می زند البته ممکن است باعث پوسیدگی ریشه هم بشود. معمولاً گیاه در هنگام گل دادن مورد حمله قرار میگیرد و کمتر در مراحل اولیه رشد خسارت می بیند. جداسازی این قارچ از خاک مشکل است برای جداسازی قارچ از گلرنگ استفاده میکنند. بدین ترتیب که رقم گلرنگ حساس استفاده میشود. حساسترین رقم 10-N (با نام محلی Nebrasca) است. این میزبان خیلی دقیق است و میزان کم قارچ را در خاک پیدا میکند. برای این منظور در یک گلدان کوچک با 1.3خاک استرین گلرنگ میکاریم و پس از رشد، خاک آزمایشی را دور طوقه می ریزیم. گلدان را در دمای اتاق (زیر30درجه سانتیگراد) قرار می دهیم. بسته به میزان قارچ پس از مدتی واکنش می دهد و طوقه له شده و گلرنگ می افتد. گلرنگ را از خاک خارج کرده و در یک پتری دیش حاوی آب مقطر می گذاریم. بعد از 24-4 ساعت با گذاشتن طوقه زیر میکروسکوپ رشد قارچ دیده میشود. اسپورانجیوم قارچ دارای پاپیلا می باشد.

کنترل: ضد عفونی بذر- متالاکسیل G5%و 25- 20 کیلو در هکتار

سیاهک نیشکر Sugarcane smut

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

این بیماری به قسمتهای هوایی گیاه بخصوص برگ حمله میکند برگ پاره پاره (رشته رشته) شده و آویزان می شود، همچنین بجای گل آذین هاگینه دراز وشلاق مانندی بوجود می آید. تلیوسپور Ustilago scitaminea جوانه زده و بازیدیوسپور تولید می کند. بازیدیوسپورروی گیاه می افتد و جوانه نیشکر (در غلاف) (جوانه جانبی) را آلوده میکند. سال بعد که قلمه کاشته میشود گیاهچه آلوده تولید میکند و سیاهک در اواخر فروردین دیده میشود. جایی که هوا خشک است اسپورها سریع پخش میشوند و در جاهای مرطوب اسپورها به هم می چسبند و کمتر(دیرتر) پخش میشوند. بازیدیواسپورها با تشکیل پل لقاح تولید ریسه دیکاریون میکنند. در ایران سه رقم تجارتی نیشکر به نامهای 310- Nco ، 48-Cp و7- Cps کاشته میشود. 310- Nco خیلی به این بیماری حساس است ولی دو رقم دیگر مقاوم هستند. البته این رقم مناسب ترین رقم است. چون نیشکر را باید به محض برداشت به کارخانه برد و پروسه کرد، ارقام زودرس را زودتر و ارقام دیررس را دیرتر برداشت میکنند. بنابراین با توجه به کمبود کارخانه رقم دیررس لازم داریم که 310- Nco دیررس است، پر محصول است و به گرمای حدود 50 درجه سانتیگراد و نیز به سرما مقاوم است.به بیماریهای مهم و بعضی آفات مثل سزامیا (کرم ساقه خوار) نیز مقاوم است. فعلاً این رقم را حذف کرده اند ولی مزارع مخلوط شده (ارقام گوناگون) و این باعث شده مزارع آلوده و سالم و را مخلوط در هم ببینیم.

این سیاهک بسیار گرمادوست است. تلیوسپورها در دمای 25 درجه سانتیگراد به خوبی جوانه نمی زنند. بهترین دما برای جوانه زنی یک تلیوسپور 35 درجه سانتیگراد است. در تلیوسپورزیاد دوام ندارد بخصوص وقتی خاک مرطوب باشد. بقای قارچ در قلمه هاست. بنابراین اگر قلمه سالم داشته باشیم ،سیاهک را نخواهیم داشت. ورود قلمه بسیار مشکل است چون گران است و ورود دو قلمه خوب حدود15-10 دلار است بنابراین رقم را نمیتوان تغییر داد. اصلاح نژاد هم در ایران صورت نمی گیرد.

سیستمهای سالم سازی قلمه :

1-استفاده از آب گرم. حرارت حدود 52 درجه سانتیگراد برای مدت کوتاه(حدود 10تا20 دقیقه) و دمای 50 درجه سانتیگراد برای مدت طولانی(حدود2ساعت). متأسفانه دمای50درجه سانتیگراد موزاییک را از بین نمی برد. این روش با امکانات کشور ما ممکن نیست.

2- استفاده از قارچ کش ها (تیلت): متأسفانه قارچ کشها فقط برای سال اول خیلی موثرهستند. سال دوم بیماری ظاهر میشود و سال سوم کاملاً زیاد میشود. مشخص نیست که سیاهک از کجا می آید و گیاه از طریق ریشه آلوده میشود و یا نه بلکه قارچ کش Fungistatic است و از بین می رود و بنا براین قارچ ظاهرمی گردد. گیاه سال اول را Plant و سالهای بعد به تر تیبRatoon I، II Ratoon، ........وRatoon IV می نامند. درخوزستان تا Ratoon IV پیش میروند. در جاهای سیاهک دار بخا طر سیاهک و در جاهای دیگر بخاطر متراکم شدن خاک. روش دیگر مبارزه کندن بوته های سیاهک زده است . این راهی است که رقم را خالص می کند.

کنترل:

1. ضد عفونی قلمه با پروپیکنازول EC25% دو در هزار

2. ارقام مقاوم

3. عدم استفاده از راتون بالا

4. سوزاندن قلمه های آلوده

ویروس موزائیک نیشکر sugarcane mosaic virus

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]


مزارع نیشکرخوزستان آلودگی شدیدی دارد. بسته به رقم بین100-0 درصد آلودگی دیده می شود . بیشتر رقم310-Nco کشت می شود که آلودگی دراین رقم %50 -40است. عامل بیماری

Sugarcane mosaic Virus(ScMv)ازجنس Potyvirusاست که در حدود750nmطول دارد وتوسط گونه های Ropalosiphum انتقال می یابد. یکی از راههای انتقال وپایداری ویروس در قلمه ها است. در شمال ایران مقدارکمی نیشکر کشت می شود که احتمالاً نیشکر از جنوب به شمال برده شده است. در شمال شکر قهوای تولیدمی کنند. در ساری بوته سالم وعاری از ویروس دیده نشده است،شاید به این دلیل است که شرایط برای شته ها مناسب است. آلودگی در ذرت خیلی کم است.

پایداری ویروس در خود بوته های نیشکر می باشد.

کنترل:

1- قلمه سالم (سالم گزینی قلمه): باروشELISA می توان تا حدود زیادی بیماری را در قلمه ها تشخیص داد. برای این کار جوانه های واقع در بند قلمه راگرفته وتست سرولوژیکی انجام می دهند. برادشتن این جوانه ها صدمه ای به قلمه نمی زند.

سفیدک کرکی توتون وتنباکو Tobacco blue mold (Downy Mildew)

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

عامل بیماری Peronospora tabacina- است که اخیراً در بعضی منابع اسم آنرا P. hyoscyami ذکر کرده اند.

این بیماری خیلی قدیمی است واولین بار درسال 1891 میلادی از استرالیا گزارش شد. سپس در سال 1930 از آمریکا ودر سال 1958 از اروپا گزارش گردید و ظرف مدت چهار سال تمام اروپا آلوده کرده و اپیدمی ایجاد نمود.

از اروپا به شمال آفریقا و آسیا ی نزدیک رسید و در سال1962(1341) از شمال ایران گزارش شد. درهمین سال تقریباً 75% محصول توتون الجزایر را از بین برد. همچنین در همان سال65% محصول ایتالیا را نیز نابود کرد.

در سال بعد در ایران بیش از 50% محصول شمال را از بین برد .در سال 1362 در فارس برای اولین بار دیده شد و در سال 1979 در کانادا و آمریکا بخا طر شرایط خنک ومرطوب خسارت به 250 میلیون دلار رسید. در حال حاضر این قارچ در تمام نقاط ایران وجود دارد ودر صورت فراهم شدن شرایط خسارت زیادی به بار می آورد.

این بیماری از سفیدکهای تیپیک می باشد . قارچ عامل این بیماری درپشت برگها ی آلوده ایجاده لایه کرکی آبی متمایل به بنفش می کند (کپک آ بی) وروی برگها نیز لکه های زرد رنگ کلروتیک دیده می شود . عامل بیماری درگیاه سیستمیک شده و سبب کوتولگی و کج ومعوج شدن گیاه میشود و درآوندها نیز سبب قهوه ای شدن بافت میشود. همچنین ممکن است منجر به آلودگی بذر نیز شود.

این قارچ یک Oomycete است که تولید اسپورانجیوفور با انشعابات دو شاخه میکند که در انتها و بر روی استریگماها اسپورانجیوم تولید میشود. همچنین تولید Oospore میکند که در بقای قارچ نقش مهمی دارد. اسپورانجیومهای قارچ میتوانند فواصل زیاد (km 1600) را نیز طی کنند و به مناطق جدید گسترش یابند. این قارچ فقط به جنس Nicotina حمله میکند ولی در شرایط گلخانه ای بعضی از اعضای خانواده Solanaceae را نیز ممکن است آلوده کند.

منشأ آلودگی اغلب از خزانه است، چون شرایط برای قارچ مطلوب است، یعنی درجه حرارت کم و رطوبت بالا است (به علت تراکم زیاد نشاها). معمولاً یک هفته بعد از آلودگی قارچ تولید اسپورانجیوم میکند یعنی سیکل آلودگی یک هفته است و به همین ترتیب ادامه می یابد و میزان آلودگی به سرعت زیاد میشود. درجه حرارت بهینه برای جوانه زنی اسپورانجیوم 15 درجه سانتی گراد و بیشینه 30 درجه سانتی گراد و کمینه 5/3 درجه سانتی گراد میباشد. شرایط مساعد برای تولید بیماری، حرارت متوسط (حدود 20درجه سانتی گراد)، رطوبت بالا و هوای ابری است. اسپورانجیوم قارچ را کنیدیوم هم گویند زیرا هیچ وقت تولید زئوسپور نمیکند.

کنتــــــــــرل :

1-استفاده از ارقام مقاوم.

2- مانکوزب wp 80% و 2-1در هزار در زمین اصلی

3- مانب wp 80% و 2-1 در هزار در زمین اصلی

4- زینب wp 80% و 3 در هزار در زمین خزانه

5- متالاکسیل- مانکوزب و 1 در هزار در خزانه

سفیدک حقیقی(پودری) توتون و تنباکو Tobacco powdery mildew


از نظر آب وهوایی محدودیت زیادی ندارد و در اکثر نقاط ایران دیده میشود منتها در مناطی خسارت میزند و در نقاط دیگری خسارت چندانی ایجاد نمیکند. این بیماری نیاز به رطوبت بالا ندارد. در مناطق مرکزی بیماری مهمی است.

قارچ Erysiphe cichoracearum یک آسکومیت است که در فرم جنسی تولید کلیستوتشیوم با زوائد ساده و تعداد آسک زیاد مینماید که درون هر اسک آسکوسپور وجود دارد. حداکثر فعالیت بیماری در 25-22 درجه سانتی گراد دیده میشود.

این بیماری باعث کاهش کیفیت توتون و تنباکو میشود. برای مبارزه با این بیماری از گوگرد نمی توان استفاده کرد چون گوگرد روی گیاه میماند و برای ریه خطرناک است. از قارچ کش هایی مثل بنومیل و کاراتان در اوایل فصل استفاده میشود. در اواخر فصل رویشی سمپاشی نمی شود چون روی گیاه میماند و مضر است.

احتمالاً میزبان های دیگری هم دارد. بنابراین زمستانگذرانی و تابستانگذرانی قارچ بستگی به منطقه دارد. یا روی میزبانهای دیگر، یا روی علف های هرز یا بوسیله آسکوکارپ بقا می یابد و یا از منطقه ای به منطقه دیگر حرکت میکند. علفهای هرز میزبان قارچ مشخص نیست.

کنتـــــــــــرل:

1- ارقام مقاوم به سفیدک بهترین راه حل بیماری میباشد.

2- دینوکاپ wp18.25% یک کیلوگرم در هکتار با دیدن علائم بیماری

ساق سیاه توتون و تنباکو Black shank

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

عامل بیماری Phytophthora nicotianae است. بیماری بسیار خطرناکی است که در جنوب کشور و استان فارس از روی تنباکو گزارش شده است. در برازجان، فارس و زاهدان (جاوه) دیده میشود.

این قارچ به قسمتهای پایین گیاه، ریشه و طوقه حمله کرده و طوقه را سیاهرنگ نموده، تولید Black shank می نماید. همچنین بافت داخلی ساقه (مغز)را به صورت ورقه ورقه در می آورد، گیاه پژمرده شده و می میرد. این قارچ تولید اسپورانجیوم ، Oospore و کلامیدوسپور میکند. اسپورانجیوم ها نسبتاً گرد و پاپیل دارهستند. رشد قارچ در روی محیط کشت بحالت مضرس و پره پره (Rossette) است. قارچ عامل بیماری هتروتالیک است یعنی برای تولید مثل جنسی نیاز به دو تیپ جنسی سازگار دارد. این قارچ گرمادوست است و رطوبت را نیزدوست دارد. بهنیه درجه رشد 30-28 و بیشینه36 درجه سانتیگراد است و کمینه حدود10 درجه سانتیگراد.

کنتـــــــرل:

1- استفاده از ارقام مقاوم.

2- تناوب با غلات یا پنبه.

3- استفاده از نشاء سالم (نشاها باید با روش ELISAL آزمایش شوند).

4- کشت خطی یا آبیاری نشتی.

5- مبارزه شیمیایی در خزانه و ضدعفونی خاک خزانه.

نماتد گالی توتون و تنباکو(نماتد ریشه گرهی) Root Knot nematode

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

گونه های مختلف Meloidogyne شامل M. javanica، M. hapla، M. incognita و M. arenaria عامل بیماری هستند. از بیماریهای مهم توتون و تنباکو در ایران محسوب میشود و در بعضی مناطق خسارت به گونه ای است که تمام مزرعه گیاه آلوده زرد و پژمرده میشود و سلولهای ریشه حجیم و بزرگ شده و بعد از مدتی از بین می روند.

نماتد به صورت تخم و لارو در خاک زمستانگذاری میکند. نماتد ماده گلابی شکل است و تعداد زیادی تخم تولید کرده که در زیر بدن آنها جمع میشود لارو سن دوم به گیاه حمله میکند. نماتد ماده بدون جفت گیری هم تولیدمثل میکند و نیازی به نماتدهای نر کرمی شکل ندارد.

کنتــــرل:

1- استفاده از نشاء سالم (خزانه سالم).

2- استفاده از ارقام مقاوم. زیرا نماتد نژاد دارد. پس با تشخیص نزاد میتوان نوع میزبان و ارقام را مشخص کرد.

3- تناوب با گیاهان غیر میزبان مثل غلات. نباتات مورد استفاده در تناوب باید علف هرز میزبان را نداشته باشند.

4- دفع علفهای هرز.

5- استفاده از نماتدکش در کشورهایی که اقتصادی است.

6- مبارزه ی بیولوزیکی با قارچ که هنوز موفق نبوده است.

7- استفاده از گیاهان تله

گل جالیز Broom rape

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

این گیاه معضل خیلی مهمی در ایران است که متاسفانه کار زیادی بر روی آن انجام نگرفته است. این بیماری مخصوص توتون و تنباکو نیست و بر روی بیشتر گیاهان زارعی و باغی خسارت ایجاد میکند. در تمام نقاط ایران دیده میشود البته در شمال خسارت کمتری ایجاد میکند. گل جالیز یک گیاه انگل ازراسته گل میمون و خانواده است. دو گونه آن روی توتون و تنباکو مهم است.

پوسيدگي باكتريائي ساقه maize bacterial stalk rot


اين بيماري در سال 1365 از منطقه دشت ناز مازندران توسط بناپور و اماني گزارش گرديد. در سال 1367 توسط معصومي و ايزدپناه در فارس مشاهده شد.

علائم بارز بيماري لهيدگي و قهوه‌اي شدن ساقه، قاعده برگها و ميوه (بلال) مي‌باشد. پژمردگي يا خشك شدن قسمتهاي انتهائي يا تمام بوته، پيچ‌خوردگي و تيره‌ شدن قسمتهائي از ساقه و شكسته شدن و افتادن بوته‌ها در بسياري از موراد مشاهده شده است.



عامل بيماري يك باكتري به نام Pectobacterium chrysanthemi pv.zeae مي‌باشد كه همنام آن Pectobacterium carotovora var.zeae sabet مي‌باشد(در بعضی منابع عامل بیماری راErwinia chrysanthemi pv. Zeae ذکر کرده اند). اين باكتري در محيط كشت Nutrient Agar در 28 درجه سانتيگراد كلني‌هاي گرد و صاف، به رنگ سفيد مايل به خاكستري يا كرم تشكيل مي‌دهد و روي محيط YDC (یک درصد عصاره مخمر، 2درصد كربنات كلسيم و 2درصد دكستروز) بعد از 5 روز توليد رنگ آبي خاكستري تا آبي تيره مي‌نمايد. باكتري مزبور گرم منفي، متحرك و داراي بيش از 4 تاژك غير طبيعي (Peritrichus) مي‌باشد.

حساسيت باكتري جدا شده به اريترومايسين، توليد گلوكز، ذوب ژلاتين، توليد رنگ آبي در محيط YDC، رشد در دماي 36 درجه سانتيگراد و عدم توانائي توليد اسيد از لاكتوز با خصوصيات Pectobacterium chrysanthemi تطبيق داشته و آن را از بقيه گونه‌هاي مولد پوسيدگي از جنس Pectobacterium نظير Pectobacterium carotovora متمايز مي‌سازد.

کنترل:

كاشت ارقام مقاوم و كشت صحيح ذرت و عدم غرقاب زمين در كاهش بيماري مؤثر است

سياهك معمولي ذرت Common corn smut

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

سياهك معمولي ذرت در شهريور ماه سال1360 در مزرعه كوچكي در سمنان مشاهده گرديد و در سال 1362 در گرگان و ورامين نيز از چند مزرعه بوته هاي آلوده به اين بيماري جمع‌آوري شد. در حال حاضر اين بيماري در مزارع ذرت شهر ري، كرج و ورامين خسارت وارد مي كند.

علائم: اين سياهك روي كليه اندامهاي هوائي ذرت از قبيل برگها، ساقه، خوشه و ريشكها ديده مي‌شود. نشانه‌هاي بيماري به اين طريق است كه روي اندامهاي مختلف نبات ميزبان برجستگيهائي با گالهاي شفاف و براق در اندازه‌هاي مختلف از 0.6 تا 15 سانتيمتر تشكيل مي‌شوند. بزرگترين و بيشترين گال‌ها روي بلال و گل نر تشكيل مي‌گردند. گال‌ها توسط غشاء با پوسته سفيد براق (نقره‌اي) پوشيده شده كه در داخل اين غشاء و پوسته توده‌هاي اسپور قارچ به رنگ قهوه‌اي تيره و به صورت پودري شكل قرار دارند. اين گال‌ها بندرت روي برگها نيز تشكيل مي‌شوند. گال‌هاي روي برگ سفت و خشك هستند و حاوي تعداد كمي اسپور مي‌باشند. گال ابتدا نرم و سبز است و سرانجام سخت شده و در آن بافت ليفي تشكيل مي‌شود كه در آن مناطق سياه ديده مي‌شود كه آغاز تشكيل اسپورها را نشان مي‌دهد. قارچ عامل بيماري با فعاليت و رشد و نمو خود بخش دروني گال‌ها را از بين برده و در نتيجه گال‌ها با غشاء نازك و شفافي پوشانده مي‌شوند كه با پاره شدن آنها اسپورها آزاد مي‌گردند. بافتهاي جوان نسبت به اين سياهك حساسيت بيشتري دارند و به همين علت در بعضي موارد اين سياهك باعث مرگ گياهان جوان مي‌شود ولي اين حالت عموميت ندارد

عامل بيماری قارچي است به نامDC) Ustilago maydis )كه از خانواده Ustilagaceae و راسته Ustilaginales مي‌باشد.

توده‌هاي اسپور پودري شكل و به رنگ قهوه‌اي تيره يا سياه هستند. كلاميدوسپورها قهوه‌اي روشن و كم و بيش كروي تا بيضي شكل هستند.



زيست‌شناسي

انتقال اين بيماري اغلب از طريق خاك و گاهي هم به مقدار كمي از طريق بذر صورت مي‌گيرد. زمستان‌گذراني قارچ توسط تليوسپور در خاك و روي بقاياي گياهي ذرت صورت مي‌گيرد.

کنترل سیاهک ذرت:

1. بهترين و مطمئن‌ترين راه كنترل اين بيماري كشت ارقام مقاوم است.

2. از بين بردن و نابود ساختن خوشه‌ها و بوته‌هاي آلوده قبل از پاره شدن پوسته گال‌ها و پخش اسپورها

3. همچنين جلوگيري از زخمي شدن گياه ميزبان توسط ماشين آلات كشاورزي در مزرعه در زمان داشت مي‌تواند در جلوگيري از گسترش آلودگيها و اشاعه بيماري مؤثر باشد.

4. مصرف كودهاي شيميايي به ميزان متناسب در مزرعه نيز تا حدي از توسعه بيماري جلوگيري مي‌نمايد.

سياهك پاكوتاه dwarf bunt (سياهك بدبو stinking smut)

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

سياهك پنهان(common bunt) كه توسط گونه‌هاي مختلف جنسTilletia ايجاد مي شوند، از بيماريهاي مخرب گندم هستند كه علاوه بر گندم، به جو و تعداد معدودي از گونه‌هاي غلات نيز آسيب مي‌رسانند. اغلب گونه‌هاي ديگر بندرت آلوده مي‌شوند.

چرخه زندگي قارچهاي مولد سياهك پنهان، شباهت زيادي به سياهك سخت جو دارد. بوته‌هاي آلوده معمولاً كوتاهتر از حد طبيعي شده، تعداد پنجه در آنها افزايش مي‌يابد. ميزان كاهش ارتفاع بوته هاي آلوده، به نژاد قارچ و رقم گياه بستگي دارد. علائم بارز بيماري غالباً بعد از مرحله خوشه‌دهي گياه آشكار مي شود. سنبله‌هاي آلوده داراي رنگ سبز مايل به آبي هستند و گلومهاي آنها نسبت به سنبله هاي سالم بازتر مي‌شود. پس از رسيدن محصول، سنبله‌هاي آلوده با رنگ تيره‌تر و سنبلچه‌هاي بازتر كه نوك دانه‌هاي آلوده در آنها قابل رؤيت است، براحتي از سنبله‌هاي سالم قابل تفكيك است.

اختلاف در ارتفاع، شكل و اندازه غيرطبيعي سنبله هاي آلوده نيز به تشخيص آنها كمك مي كند. سنبله‌هاي آلوده معمولاً بلندتر و تراكم سنبلچه‌هاي آنها كمتر از سنبله‌هاي سالم است.

دانه‌هاي آلوده به جاي رنگ زرد طلايي، داراي رنگ خاكستري مايل به قهوه‌اي هستند. شكل دانه آلوده شبيه دانه‌هاي سالم، اما معمولاً كمي گردتر و كوچكتر است. با فشار دادن دانه، پودر سياه (تليوسپورهاي قارچ) از آن خارج مي شود كه داراي بوي ماهي گنديده است. اسپورها در زمان خرمنكوبي پخش شده و دانه هاي سالم و خاك را آلوده مي‌كنند. تليوسپورها تا زماني كه رطوبت و شرايط مناسب براي جوانه‌زني فراهم نشده، زنده باقي مي مانند. در شرايط مساعد، تليوسپورها جوانه‌زده، ميسليوم اوليه از آن خارج مي شود و روي آن 8-16 عدد اسپريدي اوليه يا بازديديوسپور سوزني شكل بوجود مي‌آيد كه دو به دو با هم تلاقي كرده، ساختمان H شكل را به وجود مي‌آورند. در نهايت اسپوريديهاي ثانويه و هيف بيماري‌زا به وجود مي‌آيد. هيف آلوده كننده گياهچه جوان و يا نقاط رويشي پنجه‌ها را قبل از خروج از خاك مورد حمله قرار مي‌دهد و پس از ورود، خود را به بافت مريستم مي‌رساند و به صورت درون بافتي، همراه با گياه رشد مي كند و در مرحله خوشه‌دهي محتويات تخمدان را مورد حمله قرار مي‌دهد. عامل بيماري در شرايط آب و هوايي معتدل روي گندمهاي پاييزه بخوبي رشد مي‌كند.

سه گونه مختلف قارچ از جنس تيلشيا كه داراي خصوصيات مشابهي هستند، به عنوان مهمترين عوامل ايجاد بيماري سياهك پنهان در گندم شناخته‌ شده‌اند كه عبارتند از: گونه‌هاي Tilletia Foetida و T.caries وT.laevisكه سياهك معمولي را ايجاد مي كنند؛ گونه T.controversa كه سياهك پا كوتاه را به وجود مي‌آورد.

گونه‌هاي T.caries و Tilletia Foetida از نظر مرفولوژي، چرخه زندگي، مراحل رشد و پيدايش نژادي‌هاي فيزلوژيك كاملاً مشابهند، به طوري كه مي‌توانند واريانتهاي يك گونه محسوب شوند. البته اين دوگونه از نظر شكل تليوسپور و بافت ديواره اسپور با هم تفاوت دارند. در T.caries دانه‌هاي آلوده تقريباً كروي و داراي رنگ قهوه‌اي مات هستند، در صورتي كه در Tilletia Foetida دانه‌هاي آلوده كشيده‌تر هستند. تليوسپورهاي T.caries تقريباً گرد و كروي با قطر 15-22 ميكرون و سطح ديواره مشبك هستند. توده اسپور نيز به رنگ سياه متمايل به قهوه‌اي است. تليوسپورها در Tilletia Foetida كروي تا بيضوي با ديواره صاف و قطر 17-22 ميكرون است.

تفكيك گونه T. Controversa (عامل سياهك پا كوتاه) از گونه T. caries از روي خصوصيات ظاهري بسيار مشكل است اما خصوصيات ديگري وجود دارد كه اين دو گونه را كاملاً از هم جدا مي كند. در سياهك پا كوتاه ، توقف رشد در گياه ميزبان بمراتب بيشتر از T . caries (سياهك معمولي) است. قارچ T. Controversa به مناطقي كه داراي پوشش برف زمستاني هستند ، محدود مي شود. اسپورهاي T. Controversa براي جوانه زني به مدت زمان بيشتري نياز دارند و در نتيجه اين تأخير ، آلودگي توسط اين قارچ بيشتر در مرحله 2-3 برگي شدن گياه صورت مي گيرد.

کنترل:

موثرترين روش مبارزه با سياهك پنهان گندم ، استفاده توأم از قارچكشها ( براي ضد عفوني بذر ) و ارقام مقاوم است . از جمله قارچكشهايي كه در كنترل اسپورهاي خاكزاد و بذر زاد موثرهستند ، مي‌توان هگزا كلرو بنزن ( HCB)، پنتاكلرو نيترو بنزن (PCNB ) كربوكسين و تيابندازول را نام برد.

دیفنوکونازول(دیویدند) DS 3% دو در هزار ضد عفونی بذر

تیابندازول(تکتو) WP 52.5% یک و بیست و پنج صدم در هزار ضد عفونی بذر

سياهكهاي پنهان موضعي(هندی) Karnal bunt

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

بیماری در مناطقی چون فارس، هرمزگان، بوشهر، جیرفت و کرمان انتشار دارد. عامل بيماري قارچ ديگري از جنس تيلشيا به نام T.indica اين قارچ در اصل به گندم معمولي (گندم نان) حمله مي‌كند ، اما تريتيكاله و گندم دوروم نيزممكن است آلوده شود بيماري معمولاً در خرمن و از روي دانه‌هاي شكسته كه قسمتي از آنها آلوده به سياهك است ، قابل تشخيص است. تشخيص در مزرعه مشكل است ، زيرا تنها چند گل در هر سنبله آلوده مي شود (جز در مواردي كه بيماري خيلي شديد باشد ) بنابراين در مزرعه ، بوته هاي آلوده براحتي از چشم مخفي مي مانند . در بذرهاي بيمار قسمتي از بذر سالم باقي مي ماند و قسمت ديگر آن همراه با جنين به توده‌اي از اسپورهاي سياه و خشك تبديل مي‌سود . در اينجا نيز مانند سياهك معمولي ، بوي زننده ماهي گنديده متصاعد مي شود .

تليوسپورهاي T.Indicaكم و بيش كروي، بزرگ با قطر25-30 ميكرون و سياهرنگ هستند. سطح آنها كم و بيش مشبك است . اسپور پس از جوانه زني توليد يك ميسليوم اوليه مي كند كه از آن اسپوريديهايي متعددي آزاد مي شود . بذرها يا خاك آلوده به اسپور قارچ ، مهمترين منابع آلودگي اوليه هستند .تليوسپورها در سطح خاك جوانه مي زنند و اسپوريدهاي زيادي توليد مي‌كنند .

اسپوريديها توسط باد و حشرات پخش مي‌شوند و در طي مرحله گلدهي گياه تخمدانها را آلوده كرده ، ممكن است تمام يا قسمتي از دانه ( در بيشتر موارد ) توسط ميسيليوم قارچ اشغال شده ، به توده اسپورتبديل شود .

کنترل:

هر چند براي توصيه روشهاي مناسب كنترل بيماري به تحقيقات بيشتري نياز است ، استفاده از بذر سالم ضروري است .اطلاعات جمع آوري شده درمكزيك روي ضد عفوني شيميايي بذرها نشان داه كه ضد عفوني با PCNB به ميزان يك كيلوگرم براي هر تن بذر ، تأثير مناسبي در كنترل اسپورهاي بذر داشته است با وجود اينكه بيماري بومي منطقه پنجاب و شبه قاره هند است ، در سوريه ، لبنان ، عراق وتركيه نيزگزارش شده است . به نظر مي رسد كه وجود آن در ساير مناطق دنيا ، باتوجه به عوامل محيطي ، محدود باشد .

کنترل شیمیایی:

1. سایپروکونازول(آلتو) SL 10% نیم در هکتار

2. پروپیکنازول(تیلت) EC 25% نیم در هکتار

3. تبوکونازول(فولیکور) EW 25% یک لیتر در هکتار

4. فلوتریافول(ایمپکت) SC12.5% یک لیتر در هکتار

زمانی که 80% بوته ها به خوشه رفته باشند، سمپاشی انجام شود

سياهك برگی غلات Flag smut

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

بيماري سياهك برگ و ساقه غلات Urocystis tritici در درجه اول روي گندم پاييزه ، در مناطقي كه زمستانهاي معتدل دارند (بوشهر، خوزستان، گیلان) وجوددارد . البته در بعضي نواحي شبه قاره هند ، روي گندمهاي بهاره اي كه در يكي از ماههاي زمستان كاشته شده اند نيزديده شده است . سياهك ساقه توسط قارچي كه رابطه نزديكي با قارچ Urocystis agropyri دارد ، در روي چاودار نيزايجاد مي شود . تشخيص سياهك برگي در مزرعه بسيار آسان است ، ليكن اغلب به دليل كوتاه بودن بيش از حد بوته هاي آلوده ، از نظر دور مي‌مانند . علائم بيماري بصورت نوارهاي خاكستري متمايل به سياه روي برگ و غلاف توسعه مي يابد. بوته هاي آلوده اغلب كوتاه شده ، برگها پيچ خورده و لوله مي‌شوند . اپيدرم ، در محل نوارهاي آلوده به صورت طولي شكاف خورده ، توده سياهرنگ اسپور ظاهر مي شود . بوته هاي آلوده معمولاً خوشه نمي دهند .

توده اسپورآزاد شده ، سطح بذرها و خاك را آلوده مي‌كند .گياهچه ها وبوته هاي جوان توسط اسپوريديهايي كه در سطح خاك ايجاد شده آلوده مي شوند . ميسليوم قارچ پس از ورود به درون بافت گياهچه ، به طور درون بافتي به رشد خود ادامه داده ودرنهايت توده اسپور را در زير كوتيكول برگ و ساقه بوجود مي‌آورد جوشهاي حاصل از سياهگ برگي توسط توده اسپور بال پر شده است . هراسپور بال شامل 1-4 عدد تليوسپور به هم چسبيده است كه توسط چندين سلول عقيم احاطه شده ‌اند. اسپورهاي كروي يا زاويه دار ، قهوه اي تيره با ديواره صاف وقطر 10-20 ميكرون هستند. تليوسپور جوانه زده توليد يك ميسليوم اوليه با 3-4 اسپوريديها با هم تلاقي انجام مي‌دهند وهيف بيماري زا را بوجود مي آورند .تناوب زراعي همراه با بذر سالم در كنترل بيماري موثر است.

کنترل:

اين بيماري با استفاده از ارقام مقاوم و تناوب زراعي تقريباً كنترل شده است . ضد عفوني بذر با قارچكشهاي سيستميك مانند كربوكسين و بنوميل نيز موثر است .

بيماري لكه چشمي غلات Graminicola eye spot


لكه چشمي غلات كه بوسيله قارچ pseudocercosporella herpotrichoides ايجاد مي شود ، در روي گندم زمستاني اهميت بيشتري دارد ولي در بسياري ازمناطق دنيا مي‌تواند به غلات بهاره نيز خسارت زيادي وارد كند .اين بيماري اغلب قسمتهاي پاييني گياه را مورد حمله قرار مي‌دهد . با وجود اين علائم بيماري روي ريشه تا حدود 9 سانتيمتر بالي سطح خاك بندرت مشاهده مي شود تمامي غلات و بسياري از گراسها ميزبان خوبي براي قارچ هستند . آب وهواي سرد و خنك بيماري را شدت مي‌بخشد .علائم بيماري با افزايش سن گياه بيشتر مشخص مي‌شود . زخمهاي بيضوي يا چشم مانند روي غلاف برگهاي پاييني و همچنين روي پايين ترين ميان گره (سطح خاك ) مشهوداست . زخمهاي تازه ، قهوه‌اي و مركز انها كاهي رنگ است . لكه ها ممكن است تمام قسمت پايين را احاطه كند قسمت مركزي زخمها با افزايش سن گياه تيره تر مي شود . حمله شديد قارچ موجب بروز خوابيدگي (ورس) در بوته‌ها مي‌شود . اسپورزايي قارچ در هواي سرد و مرطوب اوايل بهار شديد است و در تابستان كاملاً متوقفمي شود . اسپوردر روي ساقه‌هاي مسن بسختي تشكيل مي شود . كنيدي برها راست ، بدون انشعاب و كوتاه در روي ميسليومهاي فشرده شبه استروما ، بوجود مي‌آيند . كنيديها شفاف و كشيده، به طرف نوك باريكتر شده ممكن است كمي خميدگي داشته باشند. كنيدي داراي ابعاد 1.5-3.5*30-60 ميكرون با3-7 ديواره عرضي است . قارچ در روي بقاياي گياهي به صورت ميسيليوم زمستانگذراني مي‌‌كند .آلودگي اوليه ممكن است از كنيديومهاي تشكيل شده روي كاه و كلش آلوده يا از ميسليومها فعال موجود روي غلاف برگهاي آلوده پاييني ، شروع شوند . ميسليوم قارچ در عمق وجوانب بافت ساقه گسترش مي يابد و در مركز ساقه كه تو خالي است ، ميسليومهاي پنبه اي شكل توليد مي‌شوند . كنيديها در مراحل اوليه رشد گياه بيمار تشكيل شده ، به عنوان منبع ثانويه آلودگي عمل مي‌كنند.

کنترل:

تأخير در تاريخ كاشت پاييزه وتناوب با گياهاني غير از غلات ، موجب كاهش ميزان ماده تلقيح قارچ مي شود و دركنترل بيماري موثراست .

پژمردگي اسكلر شيومي يا بادزدگي جنوبي


پژمردگي اسكلروشيومي گسترش وسيع داشته ،درمناطق گرم روي بسياري از گياهان مسأله ساز است. از جمله گياهان ميزبان قارچ ، مي‌توان حبوبات ، بسياري از درختان ميوه ، سبزيجات ، غلات ، گياهان زينتي ، علفهاي هرز را نام برد .

علائم اوليه بيماري به صورت پژمردگي و زردي است . اين حالت ممكن است در چند بوته يا بصورت لكه اي در مزرعه بروز كند . آلودگي ممكن است از مرحله پنجه زني تا زمان رسيدن گياه اتفاق بيفتد .مهمترين علائم مشخص در چند سانتيمتري بالاي سطح خاك مشاهده مي شود ، به اين صورت كه توده اي از ميسليومها سفيد رنگ در روي ريشه ، ساقه وغلافهاي برگ ، در سطح خاك يا چند سانتيمتر پايين تر ، توسعه مي يابند . اندامهاي باردهي (اسكلروتها ) پس از اينكه گياه پژمرده شد ، به صورت اجسام كروي سفيدرنگ در روي ميسليومها تشكيل مي شوند . اسكلروتها سپس بزرگتر شده ، رنگ آنها به خرماي ، قهوه اي روشن نهايتاً قهوه اي تيره تغيير مي‌كند . اندامهاي باردهي ممكن است درون خاك ،روي ريشه يا روي پايين ترين قسمت گياه (طوقه ) تشكيل شود . قارچ Sclerotium rolfsii ,jsx توسط ميسليومهاي سفيد فشرده و اسكلروتهاي سفيد تا قهوه اي كه درروي قسمتهاي پاييني گياه پژمرده تشكيل مي شوند ،براحتي قابل تشخيص است .مرحله جنسي به نام Corticum rolfsii برخي اوقات روي بافت مرده گياه ديده مي شود ، ولي در بقا و انتشار قارچ نقش چنداني ندارد . قارچ يك پارازيت اختياري قوي است ومي تواند روي بافت گياهي در حال مرگ ، در نزديكي سطح خاك زندگي كند . قارچ به صورت اسكلروت يا ميسليوم در بقاياي گياهي موجود در خاك زمستانگذراني مي كند . اين قارچ خاكهاي اسيدي را ترجيح مي‌دهد .

کنترل:

از بين بردن قارچ S . rolfsii پس از استقرار ، بسيار مشكل است و علت آن دامنه ميزبان وسيع ، قدرت ساپروفيتي زياد و قدرت بقا به صورت اسكلروت و ميسليوم در خاك است . خارج كردن بقاياي گياهي از مزرعه ، شخم عميق ، كنترل كامل علفهاي هرز و افزايش (PH ) خاك در كنترل قارچ مؤثر است .

بيماري آنتراكنوز غلات Graminicola anthracnose


[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

تقريباً تمامي غلات دانه ريز ، ذرت ، سورگم وتعداد زيادي از گراسها به اين بيماري حساس هستند. علائم بيماري معمولاً روي قسمتهاي پاييني گياه ظاهر مي شود ؛ ولي ممكن است برگهاي بالايي وحتي خوشه ها نيز آلوده شود . علي رغم گسترش نسبتاً زياد بيماري ، ميزان خسارت و كاهش محصول شديد نيست .

قارچ عاملColletotrichum graminicola در مراحل اوليه آلودگي ، معمولاً هيچ گونه علامتي روي گياه مشاهده نمي‌شود . با پيشرفت بيماري ،گياه زردرنگ شده ،حالت رنگ پريدگي در گياه به چشم مي‌خورد و گياه زودتر از موعد مقرر مي‌رسد (رسيدگي زودرس ) .چنين گياهاني ممكن است با گياهاني كه توسط ساير عوامل مولد پوسيدگي ريشه و ساقه آلوده شده اند ، اشتباه گرفته شود .

اندام باردهي قارچ ( آسروول) كه مصادف با مرحله رسيدن گياه ظاهر مي شود ، وسيله خوبي براي تشخيص بيماري و عامل آن است . در بين تعداد بسيار زيادي از زوائد خار مانند ، تعداد بي شماري آسروولهاي كوچك سیاهرنگ و تخم مرغي تا دوكي شكل در روي ساقه يا غلاف برگ تشكيل مي شوند ؛ به همين سبب ظاهري برجسته دارند . كنيديهاي تك سلولي ، داسي شكل ، شفاف تا خاكستري روشن در درون آسروول به وجود مي‌‌ ‌آيند . ابعاد كنيدي حدوداً 4-6*20 –30 ميكرون است .قارچ معمولاً به صورت كنيدي يا ميسليوم در روي بقاياي گياهي آلوده زمستانگذراني مي كند. آلودگي اوليه توسط ماده تلقيح خاكزاد روي ريشه ها يا قسمتهاي پاييني گياه صورت مي‌گيرد . ساير قسمتهاي هوايي گياه نيز ممكن است توسط كنيديهاي ثانويه آلوده شود . گونه هاي وحشي غلات اطراف مزارع ممكن است به صورت منابع اوليه وثانويه آلودگي عمل كنند . علي رغم پراكندگي وسيع جغرافيايي ، تاكنون تحقيقات محدودي روي اين بيماري صورت گرفته است . علت اين قصور احتمالاً عدم مشاهده حالت اپيدمي شديد عامل بيماري بوده است .

کنترل:

بيماري در خاكهايي كه از نظر فسفر و پتاس فقير هستند ، شديد تر است . تناوب زارعي با حبوبات ، در مناطقي كه بيماري شايع است ، روش مناسبي براي كنترل عامل بيماري است

سفيدك كركي غلات Cereal downy mildew

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

بيماري سفيدك دروغي معمولاً در مناطق مرطوب و مزارع آبي ، بخصوص قسمتهاي آبگير مزرعه ديده مي شود . قارچ عامل بيماري درگندمSclerophthora graminicola ودرگیاه جو عامل قارچ Sclerophthora macrosporaاست.

علائم بيماري اغلب در مراحل اوليه رشد گياه ميزبان به صورت زردي برگها ، كوتولوگي شديد، و پنجه زني زياد مشاهده مي شود . بسياري از گياهاني كه آلودگي شديد دارند ، طي مرحله پنجه دواني تا اوايل مرحله رشد طولي ساقه ، از بين مي روند . در بوته هايي كه آلودگي كمتري دارند نيز برگهاي ضخيم و پيچ خورده مي شوند و اغلب توليد خوشه نمي‌كنند .در صورت تشكيل خوشه ، پوشش گل ضخيم ،گوشتي و كشيده و بد شكل(پیچیدگی خوشه) مي‌شود . دانه هاي حاصل از خوشه هاي آلوده فاقد قوه ناميه هستند . لكه هاي كركي كه بواسطه توسعه كنيدي برها و كنيدي هاي قارچ ، در بسياري از گياهان ديگر به وجود مي آيد ، در غلات مشاهده نمي شود .

اندام باردهي جنسي قارچ اُاسپور است كه در بخش مزوفيل بافت برگهاي پاييني و غلات برگهاي آلوده بوفور تشكيل مي شود. اُاسپورها كروي با ديواره صاف و قطر 30-60 ميكرون هستند . پايداري اُاسپور در بقاياي گياهي آلوده و در خاكهاي خشك بيشتر است . درون آب يا خاك مرطوب ، اُاسپورجوانه زده ، اسپورانجيوم توليد مي‌كند كه حاوي تعداد زيادي زئوسپور است . زئوسپورهاي آبزي مسئول ايجاد آلودگي هستند . گياهچه هاي جوان نسبت به گياه بالغ حساسيت بيشتري دارند

بوته گنایی غلات Cereal crazy top



بیماری ناشی از Sclerophthora macrospora که نشانهای آن حالت پیسه ای، کوتولگی گیاه، ضخیم شدن و بد شکلی برگها، زردی بوته، پیچیدگی خوشه و عقیم شدن گیاه است.

این قارچ گندم، جو، یولاف، انواع سورگوم را آلوده می کند. زئوسپورهاي آبزي مسئول ايجاد آلودگي هستند. قارچ در گیاه سیستمیک می شود

بیماری سفيدك پودري غلات Cereal powdery mildew

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

سفيدك حقيقي يكي از بيماريهاي مهم غلات در مناطق مرطوب است . عامل بيماري قارچ Erysiphe graminis (Blumeria graminis) است كه يك انگل اجباري است و روي جو بيشتر از سايرغلات خسارت وارد مي كند .

علائم بيماري بصورت لكه هاي سفيد رنگ است كه توسط توده ميسليومي سفيد مايل به خاكستري در سطح برگ و سنبله ها نيز آلوده شوند . اندامهاي باردهي قارچ به رنگ خاكستري مايل به زرد تا تيره در سطح ميسليومهاي پير تشكيل مي شود . در سطح زيرين برگ ؛ در محل آلودگي ، نقاط زرد ريز با بافت مرده ديده مي شود . در سطح ميسليومهاي كنيدي برها به وجود مي‌آيند كه كنيديهاي پودري زيادي توليد مي‌كنند .

در اواخر فصل رويش ، اندامهاي باردهي جنسي قارچ ( كليستوتيشيوم ) ، به رنگ تيره در سطح توده ميسليوم ، به صورت پراكنده قابل تشخيص است . ميسليومهاي قارچ معمولاً به صورت سطحي توسعه مي يابند . و تناه در قسمتهاي كه هوستوريوم توليد مي شود ، ميسليوم به داخل سلولهاي اپيدرمي نفوذ مي كند . در سطح ميسليوم كنيدي برهاي زيادي تشكيل مي شود كه حامل كنيدي هاي تخم مرغي ، شفاف و تك سلولي به ابعاد 8- 10* 20-35 ميكرون است . اندامهاي توليد مثل جنسي (كليستوتيشيوم ) قارچ كروي ، سياهرنگ با ديواره سخت و به قطر 150-300 ميكرون است . اين اندامها براي توليد آسكوسپور رسيده و به شرايط آب و هوايي و يا زمستانگذراني نياز دارند و كليستوتيشيومهايي كه روي گياهان در حال رشد ديده مي شود ، معمولاً داراي آسكوسپورهاي نارس هستند. قارچ E.graminis از حالت تخصصي بالايي در مقابل ميزبان برخوردار است ، به طوري كه براي هر يك از ميزبانها ، فرمهاي اختصاصي مخصوص به آن ميزبان وجود دارد. مثلاً ترتيكاله نسبت به فرمهاي مربوط به جو و گندم مقاومت بيشتري از خود نشان مي دهد . هر يك از فرمهاي اختصاصي نيز نژادهاي فيزيولوژيك مختلفي را شامل مي شود .

عكس العمل ارقام مختلف ميزبان متفاوت است وجود لكه هاي زرد و قهوه اي همراه با رشد توده ميسليوم و اسپور زايي زياد ، از مختصات ارقام حساس محسوب مي‌شود : در حاليكه در ارقام مقام لكه ها روشن بوده ، توده ميسليومي ديده نمي شود .كليستوتيشيوم قارچ بوفور در روي بافت آلوده ميزبن تشكيل مي شود ؛ اما آسكوسپور رسيده در آنها بندرت يافت مي شود . ظاهراً آسكوسپورها در ايجاد آلودگي اوليه نقش زيادي ندارند . توسعه قارچ بيشتر توسط ميسليومهايي كه در روي بقاياي گياهي آلوده يا ساير گياهان زنده زمستانگذراني مي‌كنند صورت مي‌گيرد .

کنترل:

بهترين روش كنترل قارچ انگل ، استفاده از ارقام مقاوم است . هر چند سمپاشي اندامهاي هوايي گياه توسط قارچكشها(آلتو، فولیکور، تیلت) نيز در بعضي از مناطق متداول است

بيماري كچلي (اسکالد) جو Barley scald

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

كچلي يا اسكالد ، در درجه اول يك بيماري برگي در جو و چاودار است كه توسط قارچي موسوم به Rhynchosporium scalis ايجاد مي شود . گرچه ممكن است ساير غلات وحشي (گراسها ) نيز آلوده شوند كه در اين صورت گياه آلوده به صورت منبع آلودگي ، به توسعه بيماري كمك مي‌كند.

كچلي يكي از بيماريهاي مهم جو در نواحي معتدل سرد مرطوب و مرتفع مناطق گرمسيري است . عامل بيماري بيشتر برگهاي جو را مورد حمله قرار مي دهد ؛ اما در مواقعي كه بيماري شديد است ممكن است پوششهاي گل و ريشكها نيزآلوده شوند

بيماري را از روي علائم برگي مي‌توان براحتي تشخيص داد . علائم اوليه به صورت لكه هاي كوچك بيضوي يا دوكي شكل است . مركز لكه ها به رنگ خاكستري مايل به سفید است و اطراف آنها توسط يك نوار قهوه اي يا مايل به قرمز احاطه شده است . باگذشت زمان لكه هاي كوچك توسعه يافته و به يكديگر مي‌پيوندند و لكه هاي بزرگتر با ابعاد و اشكال مختلف بوجود مي‌آيد . مركز لكه ها نيز ممكن است از خاكستري مايل به آبي تا قهوه اي تيره تغيير رنگ دهد .

اسپورزايي قارچ در شرايط آب و هوايي خنك و مرطوب به خوبي صورت مي‌گيرد . شرايط گرم و خشك موجود در مرحله رسيدن خوشه هاي گياه ، سبب كاهش تعريق يا توقف توليد اسپور مي شود . لكه هاي ايجاد شده در روي گياه ميزبان ، محيط بسيار مناسبي براي نفوذ و رشد ساير عوامل بيماري زا ست . كنيديهاي قارچ توسط ميسليومهاي كنيدي زا و به وصورت يك لايه ژلانتيني نازك ، در سطح لكه ها ايجاد مي شود . توده كنيدي به صورت يك لايه متراكم و مرطوب از سلولهاي مخمري شكل بي رنگ تشكيل مي شود . كنيديهاي بي رنگ با يك ديواره عرضي به شكلهاي مختلف و معمولاً داراي نوك هستند . اندازه اسپورها به 3-5*16-20 ميكرون مي‌رسد . بعضي كنيدي ها در محل نوك داراي خميدگي هستند . زمستانگذراني قارچ به صورت ميسليوم روي بقاياي گياهي آلوده صورت مي گيرد . توليد اصپور معمولاً در اوايل فصل كه هوا خنك و مرطوب است ، صورت مي‌ گيرد . كنيديها مسئول ايجاد آلودگي اوليه و ثانويه هستند .

کنترل:

بهترين روش مبارزه استفاده از ارقام مقاوم و تناوب زراعي با استفاده از ساير نباتات زراعي است