-
کامل ترین تصویر از کهکشان مارپیچی
تصویر مقابل بزرگترن و مفصل ترین تصویری محسوب می شود که هابل طی این سالها از کهکشان بزرگ مارپیچی تهیه کرده است .
این تصویر تلفیقی از 51 تصویر تهیه شده توسط هابل بعلاوه ی داده های بدست آمده از پایگاه های زمینی می باشد . این صفحه ی غول آسای مارپیچی 170000 سال نوری قطر دارد که تقریبا دو برابر کهکشان ما می باشد . این کهکشان میزبان کمتر از یک تریلیون ستاره است که حدود 100 بیلیون از این ستاره ها دما و سنی مشابه خورشید ما دارد . بازو های مارپیچ این کهکشان سراسر پوشیده از مناطق وسیع تشکیل ستاره ها، سحابی هایی با ابر های هیدروژن مولکولی بزرگ می باشد و لبه های آن ، خارج از بازوهای مارپیچی از ستاره های جوان ، داغ و تازه متولد شده پر شده است .
مهمترین تصاویری که با این تصویر جدید ترکیب شده است تصویر هایی است که هابل در مارس 1994 ، سپتامبر 1994 ، ژون 1999 ، نوامبر 2002 و ژانویه 2003 از این کهکشان تهیه کرده است .
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-
كشف دهانه ناشي از برخوردي باستاني
دانشمندان يك دهانه بسيار بزرگ را در صحراي صاحران مصر كشف كردند كه بزرگترين دهانه يافت شده تا بحال مي باشد.
اين دهانه نويافته حدود 15 مايل (31 كيلومتر) عرض دارد و احتمالا توسط يك سنگ اسماني كه حدود 0.75 مايل بود بوجود آمده است. اين برخورد كه يك ضربه شوك مانند بود همه چيز را در شعاع صدها مايلي نابود كرد.
اين دهانه در تصاوير ماهواره اي و توسط محققين دانشگاه بوستن ، فاروغ ال باز و امان غونين ؛ كشف شد. ال باز اين دهانه را "كبيرا" كه در عربي بمعني "بزرگ" و همچنين مربوط به محل يافتن آن نيز است نامگذاري كرد.
ال باز مي گويد" ممكن است كبيرا به اين دليل تا بحال شناسائي نشد زيرا بسيار بزرگ است ؛ حتي بزرگتر از 125 ميدان فوتبال. يك دليل ديگر اين است كه معمولا جستجوهاي ما بر روي يافتن ويژگيهاي كوچكتر متمركز است يعني آنهائي را كه مي توان از زمين شناسائي كرد. مزيت مشاهده از فضا اين است كه ما مي توانيم الگوهاي ناحيه اي و تصاويري با ديد بزرگتري را ببينيم. اين دهانه دو حلقه دارد كه شكلي معمولي است. طي گذشت زمان توسط باد و آب فرسايش يافت بطوري كه چشمان غير حرفه اي قادر به شناسائي آن نبودند. غنيم مي گويد" مسير دو رودخانه باستاني از شرق به غرب از ميان آن مي گذرد.
محققين مي گويند برخوردي كه باعث ايجاد كبيرا شد احتمالا يك ناحيه وسيع از تكه هاي سيليكات سبز-زرد ( سنگ چخماق) را بوجود آورد كه بعنوان شيشه صحرائي شناخته مي شوند. اين تكه ها روي سطح زمين بين رمل هاي بسيار بزرگ ماسه اي بزرگ جنوب غربي مصر ديده مي شوند.
-
ابر نواختر جدید در کهکشاني مارپیچی
اگر کهکشان راه شیری ما در آیینه دیده شود احتمالا چیزی مانند کهکشان مارپیچی M100 خواهد بود که 60 میلیون سال نوری از ما فاصله دارد.
این تصویر از کهکشان مارپیچی M100 شاید بسیار شبیه به کهکشان ما باشد ، یک ساختمان پیچیده ، هسته ای روشن ، دو بازوی مارپیچ برجسته و نواحی گداخته ی H II . دو بازوی کوچک نیز قابل مشاهده می باشند که از بخش درونی شروع و در حال رسیدن به بازو های بزرگتر می باشند .این کهکشان که فاصله ی 60 میلیون سال نوری از ما قرار دارد ، کمی ازکهکشلن ما بزرگتر است و قطر آن به 120000 سال نوری می رسد. این کهکشان هدف چند دانشمند آمریکایی به نام های Dietrich Baade و Ferdinando Patat برای مطالعه بر روی ابر نواختر تازه کشف شده در این کهکشان " SN 2006X " بود .
SN 2006X در 24 فبریه توسط دو منجم آماتور ژاپنی و ایتالیایی کشف شده بود و به عنوان بیست و چهارمین ابرنواختر سال شناخته شد . این ابرنواختر از نوع Ia می باشد و 100 مرتبه از کهکشان خود کم نور تر است (قدر 17). این ابر نواختر از آن جهت اهمیت دارد که یکی از گزینه های اندازه گیری نرخ انبساط عالم محسوب می شود .
SN 2006X نخستین ابر نواختر کشف شده در این کهکشان نمی باشد و این کهکشان هم مانند دیگر کهکشان ها میزبان بسیاری ازابرنواخترها بوده است و پیش از این ابر نواختر های دیگری در چون SN 1901B, SN 1914A, SN 1959E و SN 1979C در کهکشان مارپیچی M100 شناسایی و کشف شده بودند . و حتی SN 1979C هم اکنون نیز به عنوان درخشان ترین منبع در اشعه ایکس طی 25 سال گذشته محسوب می شود .
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-
ستارشنان دسته جديدي از ستارگان را كشف كردن
اخترشناسان انگليسي وابسته به دانشگاه منچستر در رصد خانه Jodrell Bank دسته جديدي از ستارگان را كشف كرده اند.
اين دسته از ستارگان به تپ اختر ها شبيه هستند اما اين ستارگان پرتودهي كوتاهي از خود توليد مي كنند كه اين پرتودهي بسيار كوتاه و در بازه زماني ميلي ثانيه است. اين تيم با استفاده از تلسكوپ راديويي، ستاره اي را كشف كردند كه پرتودهي آن به صورت فلاش هاي كوتاه مدت و سريع مي باشد(حدود يك صدم ثانيه). و تمام مدتي كه اين ستاره قابل ديدن است حدود يك دهم ثانيه در روز مي باشد.
تقريب به 11 منبع از نوع پرتودهي تپ اختري در نقاط مختلف راه شيري كشف شده است كه تپ(پالس) هاي منظمي را در طي چرخش اين ستارگان به دور خود، توليد مي كنند. و اكنون دانشمندان در حال توسعه تكنيكي براي دستيابي به پرتوزايي حاصل از انفجار هاي لحظه اي مي باشند.
دكتر مورا مكلاگلين( Dr Maura McLaughlin) مي گويد:"اعتقاد به اينكه اين پرتوزايي هاي لحظه اي(فلاش ها) از فضاي خارجي مي باشند، بسيار دشوار است. زيرا اين پرتوزايي ها شبيه به دخالت هاي ساختگي بشر است". همانطور كه اشاره شد پرتوزايي اين دسته از ستارگان بسيار كوتاه است و در مدت زماني كه از انتشار پرتو متوقف مي شوند و ساكت باقي مي مانند از بازه زماني 3 دقيقه تا 4 ساعت تغيير مي كنند و در اين بازه زماني پرتويي منتشر نمي كنند. پس از تاييد اين پديده سماوي، مطالعات نشان دادند كه 10 منبع از 11 منابعي كه اين گونه پرتوزايي مي كنند، در بازه زماني بين چهار دهم ثانيه تا 7 ثانيه پرتو دهي مي كنند. اخترشناسان معتقدند كه اين اجرام سماوي در بيش از 100 چرخش به دور خود مقادير عظيمي از انرژي را در خورد توليد و ذخيره و سپس آن را به صورت تك پالس منتشر مي كنند و اين روند همچنان ادامه پيدا مي كنند و به همين خاطر ما پرتو دهي اين ستارگان را در مدت زمان كوتاهي و به طور مكرر مشاهده مي كنيم.
اين كشف جديد در مجله Nature همين هفته چاپ شد. كه اهميت اين اكتشاف را نشان مي دهد.
-
سه قمر در یک ردیف
کاسینی در جديدترين عكس خود سه قمر دیون ، پرومتئوس و اپیمدئوس را در یک خط شکار کرد
فضاپیمای کاسینی توانست در این تصویر زیبا سه قمر از سیاره ی زحل را در امتداد حلقه های آن شکار کند .قمر دیون با 1126 کیلومتر قطر در چپ ، پرومتئوس با 102 کیلومتر قطر در مرکز و قمر اپیمدئوس با 116 کیلومتر قطر در سمت راست این تصویر دیده می شود.این تصویر توسط دوربین narrow-angle کاسینی و در نور مرئی تهیه شده است . کاسینی در هنگام تهیه ی این عکس در 2 ژانویه 2006 از زحل 2.8 میلیون کیلومتر فاصله داشت است .
مقیاس اسن تصویر برای دیون 19 کیلومتر در هر پیکسل و برای پرومتئوس و اپیمدئوس 17 کیلومتر در پیکسل می باشد
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-
سامانه خورشيدي غير معمول
اختر شناسان سازمان ناسا يك سامانه خورشيدي غير معمول در فاصله حدود 500 سال نوري را كشف كرده اند كه سياره هاي داخلي آن در يك جهت و سياره هاي بيروني آن در خلاف جهت سياره هاي داخلي مي چرخند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
. اين سامانه نويافته كاملا از سامانه خورشيدي ما متفاوت است زيرا تمامي سيارات سامانه ما و خورشيد آن در يك جهت مي چرخند. ممكن است كه اين سامانه از دو ابر متفاوت مواد شكل گرفته باشد كه در جهت هاي مخالف گردش مي كردند.
آنتوني رميجان از رصدخانه ملي ستاره شناسي راديوئي مي گويد" اين اولين باري است كه اختر شناسان يك چنين پديده اي را مشاهده مي كنند. اين بدين معني است كه پروسه بوجود آمدن سياره ها پيچيده تر از آن است كه قبلا تصور مي شد." رجيمان و همكار وي ، جان هاليس از مركز پرواز فضائي گودارد سازمان ناسا در گرين بلت با استفاده از آرايه بزرگ راديو تلسكوپ موسسه ملي علوم موفق به كشف اين سامانه شدند.
اطلاعات بيشتر:
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-
حباب آتشین، مصالح کیهانی را به بزرگترین ساختارهای عالم میرساند
گروهی بینالمللی از اخترشناسان موفق شدهاند با استفاده از دادههای ارسالی ماهواره تابشایکس نیوتون (XMM-Newton)، حباب دنبالهداری از گاز را بیابند که یکمیلیارد بار سنگینتر از خورشید است و با سرعت 750 کیلومتر بر ثانیه در میان یک خوشه کهکشانی سنگین گسترده میشود. اندازهگیریها نشان میدهد این توده ابر، سهمیلیون سالنوری پهنا دارد و هزاران کهکشان در ابعاد راهشیری را درخود جای میدهد. در نور ایکس، این ابر بهشکل کرهای دنبالهدار و درخشان دیده میشود که بزرگیاش بهاندازه نصف ماه بدر است.این توپ آتشین ، بزرگترین جسم در نوع خود است که تاکنون دیده شده است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
این تصویر پرتو ایکس، حباب دنبالهدار گاز را نشان میدهد که پنج میلیون سالنوری درازا دارد و با سرعت 750 کیلومتر بر ثانیه در خوشه کهکشانی آبل3266 گسترده میشود. نواحی نارنجیرنگ مرکز تصویر، حباب را نشان میدهد. سر حباب در سمت راست-پایین قرار دارد و بخشهای قرمزرنگی نیز دربر دارد. دنباله در جهت مخالف خارج شدهاست، زیرا فشار محصورکننده گاز در آنجا کمتر است. نواحی قرمزرنگ، انتروپی پایینتر را نشان میدهند که متناظر با بینظمی کمتر است؛ درحالیکه مناطق نارنجیرنگ نواحی با انتروپی بالاتر را نشان می دهد
دکتر الکسیس فینوگونف، استادیار فیزیک دانشگاه مریلند و از همکاران موسسه فیزیک غیرزمینی ماکسپلانک در آلمان میگوید: بزرگی و سرعت این ابر گاز بسیار حیرتانگیز است. ما شاهد رسیدن سنگینترین مصالح کیهانی به یکی از بزرگترین ساختارهای کهکشانی هستیم.
این توپ آتشین در یک خوشه کهکشانی بهنام آبل3266 کشف شده است که دویستوپنجاه میلیون سالنوری با زمین فاصله دارد. این خوشه کهکشانی صدها کهکشان و مقادیر عظیمی گاز داغ بهدمای یکصدمیلیون درجهکلوین درخود جای دادهاست و تنها گرانش قوی مادهتاریک درون آن است که اینهمه را درکنارهم نگاه داشتهاست. این خوشه، بخشی از ابرخوشه شبکهساعتی (Horologium-Reticulum) و یکی از سنگینترین خوشههای کهکشانی نیمکره جنوبی آسمان است. کشف این توپ گاز آتشین نشان میدهد این خوشه فعال است و روزبهروز بزرگتر میشود. دانشمندان انتظار دارند آبل3266 در آینده نزدیک (به مقیاس کیهانی!) به یکیاز بزرگترین جرمهای متمرکز جهان بدل شود
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
خوشه کهکشانی آبل3266
اخترشناسان با استفاده از دادههای طیفنگاری تابشایکس ماهواره نیوتون، نقشه انتروپی این خوشه کهکشانی را رسمکردهاند. انتروپی، یک خاصیت ترمودینامیکی است که مقیاسی از بینظمی سیستم را بدست میدهد. این نقشه میتواند بین گاز سرد و فشرده حباب دنبالهدار و گازهای رقیق و داغ درون خوشه تمایز ایجادکند. این دادهها چگونگی خارجشدن گاز از مرکز حبابدنبالهدار و تشکیل دنباله مملو از تودههای سرد و فشرده را با جزئیات فراوانی نشان میدهند. اخترشناسان تخمین میزنند در هرساعت، جرمی برابر جرم خورشید از حباب خارج میشود!
پروفسور مارک هنریکسن، استاد دانشگاه مریلند در مورد این کشف میگوید: در این خوشه کهکشانی میتوانیم فرآیندهای عملی تشکیلساختار را بهچشم ببینیم. گرانش مادهتاریک همچون یک چسبکیهانی این حباب را پیوسته نگاه داشتهاست. اما این توده گاز درون فضای خوشه کهکشانی بهپیش میتازد، بنابراین گرانش خوشه موجب میشود بخشی از گازها بهدنبال حباب کشیدهشود و دنباله تشکیل شود. این تودههای سرد و فشرده روزی به ستارگان یا کهکشانهای درون خوشه تبدیل خواهند شد.
ماهواره ایکسامام نیوتون، یکی از موفقترین ماموریتهای آژانس فضایی اروپا است که در پاییز سال 78 / 99 پرتاب شد. آینههای قدرتمند این تلسکوپ فضایی برای رصد پرتوهای ایکس بهکار میروند و تاکنون توانستهاند اسرار فراوانی را درمورد پرانرژیترین رویدادهای جهان اطراف برملا کنند.
-
هلال ماهی که آتشفشانهایش فعال است
انکلادوس یکی از قمرهای کوچک زحل است که تنها 505 کیلومتر قطر دارد؛ با این حال فعالیتهای شدید زمینشناختی این قمر، آنرا در فهرست فعالترین قمرهای منظومه شمسی قرار داده است
فضاپیمای کاسینی توانستهاست در تازهترین ملاقات خود با انکلادوس، فوران ذرات یخ را از سطح این قمر بهتصویر بکشد. نیروی گرانشی زحل در مدار بسیار کشیده این قمر تغییرات شدیدی دارد و نیروهای جذرومدی حاصل، درون قمر را بهشدت گرم میکنند؛ بهطوری که یخ به آب تبدیل میشود و فوران میکند.
کاسینی برای تصویربرداری از این فورانهای یخی مجبور بود زمان نوردهی را بیشتر کند، ازاینرو منتظر ماند تا انکلادوس از مقابل ناحیه تاریک زحل عبورکند. اما این نوردهی بلندمدت سببشد نیمکره جنوبی سیارهزحل که با نور حلقهها روشن شدهبود، بیشاز اندازه روشن دیدهشود.
کاسینی این تصویر را با دوربین زاویهبسته خود از فاصله 2.1 میلیون کیلومتری انکلادوس و 2.3 میلیون کیلومتری زحل تهیه کردهاست. کوچکترین جزئیات روی انکلادوس 13 کیلومتر درازا دارند.
-
زمین و تابش کیهانی
دانشمندان آژانس فضایی اروپا با استفاده از رصد خانه ی فضایی انتگرال به رصد زمین پرداخته اند تا نحوه تو لید امواج کیهانی بسیار قدرتمند را بررسی نمایند.
فضای با عظمت کیهان پر از امواج پر انرژی می باشد . برای پی بردن به چگونگی تولید این انرژی دانشمندان ناسا دست به روش غیر معمول و جدیدی زده اند : رصد زمین از فضا .این برنامه از 24 ژانویه امسال آغاز شد و در 9 فبریه پایان یافت و تلسکوپ فضایی انتگرال در 4 دوره به مشاهده ی زمین پرداخت .
اما موضوع اصلی این مشاهدات تنها زمین نبود ، بلکه پس ضمینه ی زمین در فضا در هنگامی بود که زمین از جلوی انتگرال رد می شود. این منطقه منشاء پراکنده شدن امواجی پر انرژی می باشد که به آن "cosmic X-ray background " یا اشعه X پس ضمینه ی کیهانی می گویند .این برای اولین بار است که توسط "انتگرال" نوار عریضی از انرژی همزمان تحت پوشش و مورد بررسی قرار می گیرد .دانشمندان بر این باورند که این" تشعشعات X پس ضمینه ی کیهانی" توسط تعداد ریادی از سیاهچاله های ابر پرجرم به هم پیوسته بوجود می آیند .که در سراسر فضای بیکران پراکنده شده اند .این هیولاهای بزرگ همه چیز را می بلعند و به طور فوق العاده ای انرژی در قالب تشعشعات گاما و ایکس منتشر می کنند . پیش از این داده های بدست آمده از تلسکوپ های فضایی XMM-Newton اسا و چندرا ناسا تقریبا نتایج بدسا آمده را تایید می کنند هرچند هنوز اطلاعات مربوط به این تشعشعات بسیار کم است.
تمامی مراحل این پروژه با موفقیت انجام شد و انتگرال توانست تمامی اطلاعات را به دقت بر روی دستگاه های خود ثبت نماید.دانشمندان هنوز به مطالعات خود برروی این داده ها ادامه می دهند و بدنبال یافتن پاسخ های پرشمار خود در این زمینه هستند .
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-
قمر سوم زمین، سیاره مادر را ترک کرد
هفت سال پیش قمر جدیدی به منظومه سیارهای زمین و ماه افزوده شد، یک سیارک بیستمتری که بعدها 2003YN107 نام گرفت. از آن زمان تاکنون این قمر هرسال یکبار بهدور زمین میگشت، تا اینکه دو روز پیش تصمیم گرفت زمین را ترک کند. به گفته پل خداس، از کارشناسان برنامه اجرام نزدیک زمین در JPL، این سیارک رفتار بسیار عجیبی نسبت به دیگر سیارکها دارد
بسیاری از سیارکهای نزدیک زمین وقتی به سیارهمان نزدیک میشوند، به سادگی از کنارش عبور میکنند. سالها است این سیارات میآیند و میروند و تنها اثرشان بر زمین، حضور در تیتر روزنامهها است که احتمال برخوردشان با زمین چقدر است! اما سیارک 2003YN107 با تمام این سیارکها تفاوت داشت. این سیاره آمد و ماند! کارشناسان، این سیارک را جزو سیارکهای هممدار با زمین طبقهبندی میکنند، سیارکهایی که در نزدیکی زمین توقف میکنند، چند سالی به دور آن گردش میکنند و در نهایت زمین را ترک کرده، به حرکت خود ادامه میدهند. این سیارکها در واقع در مدار زمین شریکند و تقریبا در یکسال بهدور خورشید گردش میکنند. معمولا این سیارکهای هممدار از پشت به زمین میرسند و رقص مداری خود را آغاز میکنند: سیارک درحالیکه هنوز بهدور خورشید گردش میکند، آرام آرام نیز بهدور زمین میگردد. البته این سیارکها هیچگاه در دام گرانش زمین گرفتار نمیشوند.
سیارهشناسان تاکنون چهار سیارک هممدار زمین را شناسایی کردهاند: 2003YN107، 2002AA29، 2004GU9 و 2001GO2. ممکناست تعداد این سیارکها بیشاز این باشد که برای شناسایی آن باید حساسیت و وسعت نقشهبرداری سیارکها را بیشتر کرد. درحال حاضر، تنها 2003YN107 و 2004GU9 بهدور زمین گردش میکنند و دو سیارک دیگر از زمین جدا شدهاند. در این میان، سیارک 2004GU9 شاید جذابترین آنها باشد. این سیارک دویست متر بزرگی دارد و پانصدسال است بهدور زمین گردش میکند. محاسبات نشان میدهد این سیارک احتمالا برای پانصدسال دیگر هم میهمان منظومه سیارهای زمین و ماه است، چرا که مدار نسبتا پایداری دارد.
اما سیارک 2003YN107 این روزها توجه همه را به خود جلب کردهاست. دو روز پیش، سیارک به فاصله 3.4 میلیون کیلومتری از زمین رسید که نزدیکتر از فاصله معمولش به زمین بود. گرانش زمین، ضربه لازم را برای خروج سیارک از مدار زمین وارد کرد و قمر سوم زمین که در مدار مارپیچی بازی گردش میکرد، از منظومه سیارهای خارج شد. شصت سال دیگر، این سیارک دوباره به منظومه سیارهای زمین و ماه وارد خواهد شد. در آن زمان فضاپیماهای پیشرفتهتری به ملاقات قمر جدید زمین خواهند رفت و ساختار آن را بررسی خواهند کرد. اما شاید فعالیتهای خصوصی فضایی پیشدستی کند و این سیارک تازهازراهرسیده را به هتلی برای اقامت جهانگردان فضایی تبدیل کند
-
ستاره هاى تبعيدى
اخترشناسان با استفاده از رصدخانه چندآئينه اى آريزونا دو ستاره را كشف كرده اند كه از كهكشان راه شيرى تبعيد شده اند.
دو ستاره «تبعيدى» با سرعت زياد در حال خارج شدن از كهكشان راه شيرى هستند تا براى هميشه آن را ترك كنند. اخترشناسان با استفاده از رصدخانه چندآئينه اى آريزونا دو ستاره را كشف كرده اند كه از كهكشان راه شيرى تبعيد شده اند. اين ستاره ها با سرعتى بيش از يك ميليون مايل در ساعت در حال حركت به خارج از كهكشان هستند. اين سرعت آن قدر بالاست كه امكان بازگشت آنها وجود ندارد.
«وارن براون» از مركز اختر فيزيك هاروارد- اسميتسونين۱ مى گويد: «اين ستاره ها «مطرود» هستند و از كهكشان شان بيرون انداخته شدند و اكنون در ميان اقيانوسى از فضاى بين كهكشانى سرگردان شده اند.»
«براون» و همكارانش اولين تبعيدى ستاره اى را در سال ۲۰۰۵ ردگيرى كردند. گروه هاى اخترشناسى اروپايى نيز دو تبعيدى ديگر را شناسايى كردند كه ممكن است يكى از آنها از كهكشان همسايه به نام ابر بزرگ ماژلانى منشأ گرفته باشد. كشف اخير تعداد كل تبعيدى ها را به پنج ستاره رسانده است.
«براون» مى گويد اين ستاره ها نوعى جديد از اجرام نجومى را تشكيل مى دهند: ستاره هاى تبعيدى كه در حال ترك كهكشان هستند.
اخترشناسان گمان مى كنند كه حدود هزار ستاره تبعيدى در كهكشان راه شيرى وجود دارد. در مقايسه، اين كهكشان صد ميليارد ستاره را در خود جاى داده كه جست وجو براى تبعيدى ها را مشكل تر از «پيدا كردن سوزن در انبار كاه» مى كند. «مارگارت گلر» كه در اين تحقيق شركت دارد، مى گويد: «كشف اين دو تبعيدى جديد نه از روى خوش شانسى بود و نه اتفاقى. ما براى يافتن آنها آسمان را به طور هدفمند جست وجو كرديم. ما با درك منشاء آنها پى برديم كه كجا مى بايد آنها را پيدا كنيم.»
يك فرضيه عنوان مى كند كه ستاره هاى تبعيدى ميليون ها سال پيش از مركز كهكشانى به بيرون پرتاب شدند. هر كدام از آنها بخشى از يك سيستم ستاره دوتايى بود. وقتى يك سيستم دوتايى به يك سياهچاله موجود در مركز كهكشان نزديك مى شود، گرانش شديد سياهچاله با يك كشش قوى اين سيستم دوتايى را از هم جدا مى كند. سپس يكى را شكار مى كند و ديگرى را به شدت و با سرعتى بسيار زياد به سمت بيرون پرتاب مى كند. ستاره هايى كه به تازگى كشف شده اند از نوع كم عمر هستند و حدود چهار برابر خورشيد حجم دارند. ستاره هاى مشابه زيادى در ميان مركز كهكشانى وجود دارند كه فرضيه چگونگى به وجود آمدن تبعيدى ها را تائيد مى كنند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
«آوى لويب» فرضيه پرداز مركز اخترفيزيك هاروارد- اسميتسونين مى گويد: «مدل هاى رايانه اى نشان مى دهند كه ستاره هاى پرشتاب طبيعتاً در نزديكى مركز كهكشان به وجود مى آيند. ما مى دانيم كه دوتايى ها وجود دارند و اينكه مركز كهكشان يك سياهچاله فوق العاده پرجرم را در خود دارد. بنابراين، ستاره هاى تبعيدى به طور اجتناب ناپذير زمانى به وجود مى آيند كه دوتايى ها خيلى به سياهچاله نزديك مى شوند.»
اخترشناسان برآورد مى كنند كه به طور ميانگين هر صدهزار سال يك ستاره از مركز كهكشان به بيرون پرتاب مى شود. شانس مشاهده اين نوع ستاره در لحظه پرتاب شدن بسيار كم است. بنابراين، جست وجو براى يافتن نمونه هاى بيشترى از اين تبعيدى ها مى بايد ادامه يابد تا شرايط بسيار شديد مركز كهكشان و چگونگى دخالت اين شرايط در شكل گيرى ستاره هاى پرشتاب شناخته شوند.
ويژگى هاى ستاره هاى تبعيدى سرنخ هايى در مورد منشاء آنها فراهم مى آورند. براى مثال، اگر يك خوشه ستاره به طور دوار به درون سياهچاله مركزى كهكشان راه شيرى حركت مى كند، پس ممكن است ستاره هاى زيادى به طور تقريباً همزمان به خارج پرتاب شوند. تمامى ستاره هاى پرشتاب مركز كهكشان را در زمان هاى متفاوت ترك كرده اند، بنابراين شاهدى براى تبعيد «انبوه» وجود ندارد.
ستاره هاى پرشتاب همچنين نگرشى بى نظير از ساختار كهكشان فراهم مى آورند. «گلر» مى گويد: «اين ستاره ها طى دوران عمر خود بيشتر گستره كهكشان را سير مى كنند. اگر بتوانيم حركت آنها در عرض آسمان را اندازه گيرى كنيم قادر خواهيم بود در مورد شكل كهكشان راه شيرى و چگونگى توزيع ماده تاريك اسرارآميز به كشفياتى دست بيابيم.»
اگر چه اين دو ستاره نويافته با سرعت فوق العاده بالايى در ميان فضا حركت مى كنند اما بسيار دورتر از زمين قرار دارند و به همين دليل حركت آنها فقط با تجهيزات اخترشناسى پيشرفته قابل ردگيرى است.
اين تحقيقات در مجله Astrophysical Journal Letters منتشر خواهند شد.
پى نوشت:
۱- مركز اخترفيزيك هاروارد-اسميتسونين كه تلاش و همكارى مشترك بين رصدخانه اخترفيزيك اسميتسونين و رصدخانه كالج هاروارد است در كمبريج قرار دارد. دانشمندان اين مركز به شش بخش تحقيقاتى سازمان دهى شده اند كه منشأ، تكامل و سرنوشت نهايى كيهان را مورد مطالعه قرار مى دهند.
-
فرضيه چگونگي بوجود آمدن ساهچاله هاي فوق حجيم
اختر شناسان بر اين عقيده هستند كه سياهچاله هاي فوق حجيم كه جرمي معادل چندين بيليون خورشيد را دارند و در مركز اكثر كهكشانها موجود مي باشند از ادغام دو سياهچاله با جرمي نسبتا متوسط بوجود مي آيند.
ماه گذشته محققين مركز اختر فيزيك هاروارد و اسميتسونيان در كمبريج اعلام كردند كه براي نخستين بار اولين نمونه سياهچاله هاي جرم متوسط را درون يك كهكشان فعال يافته اند. اين تحقيق طي دويست و هفتمين نشست انجمن اخترشناسي آمريكا ارائه شد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
از لحاظ جرم ، اين سياهچاله ها بين سياهچاله هاي فوق حجيم و سياهچاله هاي ستاره اي -كه از فروريختن يك ستاره مجزا بوجود مي آيند- قرار مي گيرند. وجود سياهچاله ها با مشاهده مستقيم و با استفاده از تجهيزات موجود نتيجه گيري نمي شود ؛ بلكه تاثير گرانشي آنها روي اجرام مجاور و همچنين مقدار انرژي تابشي و گسيلهاي ديگر ناشي از قرص گازي گرداگرد آنها باعث مي شود كه اختر شناسان وجود آنها را دريافت كنند.
-
کهکشانی دور در احاطه ی هاله ای داغ
رصد های جدید چندرا از کهکشان مارپیچی NGC 5746 ، هاله ی بسیار گرمی از گاز را آشکار کرد که این کهکشان را احاطه کرده است.
تازه ترین رصد های انجام شده توسط تلسکوپ فضایی چندرا ی ناسا از کهکشان پرجرم NGC 5746 ، هاله ی بسیار گرمی از گاز و غبار را آشکار کرد که اطراف این کهکشان را پوشانده و آن را احاطه کرده است .این هاله ی گازی از هر قسمت این کهکشان که از لبه دیده می شود 60000 سال نوری فاصله دارد.در این کهکشان هیچ نشانه ای از فعالیت های شدید در نواحی هسته ای وجود ندارد و هیچگونه روند غیر عادی شکل گیری ستارگان در آن مشاهده نمی شود . با این حساب این "هاله ی داغ" در اثر خروج گاز از کهکشان بوجود نیامده است.
با توجه شبیه سازی های انجام شده بوسیله ی داده های چندرا احتمالا این هاله ی گازی به تدریج و بوسیله مواد باقیمانده از زمان شکل گیری کهکشان بوجود آمده است.کهکشان های مارپیچی خود از ابرهای عظیم از گازهای میان کهکشانی تشکیل شده است .کشف این هاله ی داغ به دور NGC 5746 باعث شد دانشمندان حلقه ی گمشده ی نظریات خود را بیابند زیرا پیش از این این گونه هاله ها تنها در مدل های کامپیوتری مشاهده می شد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-
تكنيك جديد براي جستجوي حيات در سنگهاي مري
جي ويليام شوپف زيست ديرين شناس دانشگاه لس آنجلس و كاليفرنيا بهمراه همكاران خود موفق به تهيه تصاوير 3 بعدي از سنگواره هاي شده اند كه مربوط به 650 تا 850 ميليون سال قبل مي باشند و درون سنگها سالم باقي مانده اند. ممكن است اين دستاورد براي بررسي سنگهائي كه كاوشگران طي ماموريتهاي فضائي آينده به زمين مي آورند مورد استفاده قرار گيرد.
جي ويليام شوپف زيست ديرين شناس دانشگاه لس آنجلس و كاليفرنيا بهمراه همكاران خود موفق به تهيه تصاوير 3 بعدي از سنگواره هاي شده اند كه مربوط به 650 تا 850 ميليون سال قبل مي باشند و درون سنگها سالم باقي مانده اند. ممكن است اين دستاورد براي بررسي سنگهائي كه كاوشگران طي ماموريتهاي فضائي آينده به زمين مي آورند مورد استفاده قرار گيرد. شوپف مي گويد اين تكنيك كه "ميكروسكپي روبشگري ليزي كانفوكال و طيف نمائي رامان " نام دارد به دانشمندان اين توانائي را مي دهد تا با نگاه به سنگواره هاي موجود در ميان سنگها به جستجوي نشانه هائي از زندگي -مانند ديواره هاي سلولهاي ارگانيكي- بپردازند.
شوپف كه همچنين زمين شناس ، ميكروبيولوژيست و شيمي-زمين شناس ارگانيكي دانشگاه كاليفرنيا –لس آنجلس است مي گويد" ديدن سنگواره هائي كه از لحاط اركانيگي در ميان سنگها سالم مانده اند و مشاهده آنها با استفاده از تصاوير سه بعدي بسيار شگفت انگيز است. بدست آوردن بينشي از زيست-شيمي ارگانيسمهائي كه تقريبا يك بيليون سال پيش زندگي مي كردند بسيار مشكل است ؛ اما تكنيك جديد اين بينش را فراهم مي آورد. ميكروسكپي كانفوكال به ما كمك مي كند تا سلولها را مشاهده كنيم و طيف نمائي رامان ساختار شيميائي را براي ما آشكار مي كند.
اين پژوهش در شماره ماه ژانويه مجله "Astrobiology" بچاپ رسيد.
اطلاعات بيشتر :
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-
برخلاف تصور دانشمندان اکثر ستاره گان راه شیری تنها هستند !
سال های زیادی است که ستاره شناسان تصور می کنند اکثر ستاره های درخشان در سیستم های دو یا چند تایی وجود دارند و تعداد ستاره گان تنها بسیار کمتر می باشند .اما مطالعات اخیر انجام شده توسط Charles Lada از هاردوارد نشان می دهد که در حقیقت اکثر ستاره گان کهکشان ما تنها هستند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تفریبا تمام ستاره شناسان تا کنون عقیده داشته اند که بیشتر ستاره گان موجود در کهکشان ما ستاره گانی هستند که در سیستم های ستاره ای دوتایی یا چند تایی وجود دارند که به دور مرکز جرم مشترکشان میچرخند.اما این عقیده اشتباه است.
بتازگی مطالعات انجام شده توسط Charles Lada از موسسه اختر فیزیک هاردوارد ثابت کرد که بیشتر ستاره های موجود در کهکشان ما ستاره های تنها هستند نه ستاره های چند تایی . با توجه به اینکه سیاره ها راحت تر در اطراف ستاره های مجرد شکل می گیرند انتظار می رود تعداد سیاره ها بیش از مقداری باشد که تا کنون تصور می شد . ( چندی پیش از این نیز دانشمندان کشف کرده بودند که سیارات میتوانند در اطراف سیستم های ستاره ای نیز براحتی شکل بگیرند . )
Lada در طول این مطالعات نتیجه گرفته است که اکثر ستاره های کهکشان ما از کوتوله های قرمز تشکیل شده اند.
در میان ستارگان، ستاره های بسیار سنگین (رده های O و B ) 80 درصد از سیستم های ستاره ای را تشکیل میدهند اما این ستاره ها بسیار کمیاب هستند.در حالی که 85 درصد از ستاره گان کهکشان ما کوتوله ی قرمز هستند که با این حساب دوسوم ستاره های کهکشان را کوتوله های قرمز تنها تشکیل داده اند.
این نظریه ی جدید شاید باعث تحول در نظریه های شکل گیری ستاره گان بشود.
نتایج این پژوهش در نشریه ی اخترفیزیک انشار یافته است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-
اثر يك ستاره در حال مرگ
ششصد و پنجاه سال نوري دورتر از زمين و در صورت فلكي دلو (Aquarius )، يك ستاره مرده كه باندازه زمين است با سرسختي قصد ندارد كه پهنه آسمان را با آرامش ترك كند.
ششصد و پنجاه سال نوري دورتر از زمين و در صورت فلكي دلو (Aquarius )، يك ستاره مرده كه باندازه زمين است با سرسختي قصد ندارد كه پهنه آسمان را با آرامش ترك كند. در حال مرگ ، اين ستاره مقادير عظيمي از گاز داغ و تشعشع فوق بنفش شديد از خود به درون فضا پرتاب مي كند تا جرمي تماشائي بنام "چرخ اختري (سحابي سياره نما)" را خلق كند.
ستاره مرده كه يك كوتوله سفيد ناميده مي شود بشكل يك نقطه داغ سفيد در مركز تصوير ديده مي شود. تمامي مواد گازي رنگي كه در تصوير ديده مي شوند زماني قسمتي از اين ستاره مركزي بودند. اما اين مواد در خلال پرتابهاي ناشي از مرگ ستاره و گذار به كوتوله سفيد از ستاره جدا شدند. تشعشع فوق بنفشي كه اين كوتوله سفيد رها مي سازد مولكولهاي محيط اطراف را از درون به سمت خارج گرم و ناپايدار مي سازد.
مانند يك اجاق برقي كه به آرامي از قسمت مركزي شروع به گرم شدن مي كند ، گرم ترين و داغ ترين مولكولهاي گازي بصورت باريكه هاي آبي رنگ در مركز سحابي ديده مي شوند. گذار به مولكولهاي خنك تر و پايدار تر به وضوح و با تغيير رنگ گاز از آبي داغ به زرد داغ ديده مي شود.
اين پديده آسماني "سحابي حلزوني (Helix) نام دارد.
اطلاعات بيشتر :
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-
شدیدترین فعالیتهای تولید ستارگان شناسایی شد
تلسکوپ فضایی هابل توانستهاست فرآیندهای شدیدی از تشکیل ستارگان را در دو کهکشان برخوردی پیدا کند. پژوهشگران میگویند بررسی چنین برخوردهایی میتواند دانش ما را در مورد جهان آغازین افزایش دهد
فعالیت شدید تولید ستارگان در کهکشانی بهنام Arp 220 روی میدهد که هفتصدمیلیون سال پیش در برخورد دو کهکشان بایکدیگر بهوجود آمد. دوربین پیشرفته نقشهبرداری تلسکوپ فضایی هابل توانستهاست بیش از دویست خوشه ستارهای فشرده را در منطقهای آشکارکند که تنها پنجهزار سالنوری پهنا دارد (5% عرض کهکشان راهشیری). سنگینترین این خوشهها بیشاز دهمیلیون برابر خورشید سنگینی دارند و ماده درون آنها دو برابر مقدار مادهای است که بزرگترین خوشههای ستارهای کهکشان راهشیری دربر دارند. مقدار گاز متمرکزشده در این ناحیه برابر تمام ذخیره گاز هیدروژن کهکشان راهشیری است و این نشان میدهد عامل تشکیل خوشههای ستارهای ابرسنگین، آهنگ بسیار بالای تولید ستارگان است
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
کهکشان Arp220 در فاصله 250میلیون سالنوری زمین در صورت فلکی مار قرار گرفتهاست و درخشانترین کهکشان برخوردی نزدیکبهزمین است (!). چنین آزمایشگاه نزدیکی میتواند برای بررسی برخوردهای کهکشانی بسیار مفید باشد، زیرا در میلیاردها سال پیش که جهان منبسطشونده امروز کوچکتر و فشردهتر بود، چنین برخوردهایی بسیار رایج بود. اخترشناسان این کهکشان را جزو کهکشانهای فرادرخشان فروسرخ (ULIRG) طبقهبندی میکنند، زیرا بیشترین درخشندگیشان در نور فروسرخ تابیده میشود. این کهکشانها حاصل برخورهای کهکشانی هستند و فرآیندهای تولید ستارگان در آنها بهقدری شدید است که اگر بیشترین درخشندگیشان در نور مریی تابیده میشد، پنجاهبار درخشانتر از کهکشان راهشیری ظاهر میشدند.
دادههای بدستآمده از تصاویر نور مریی دوربیم پیشرفته نقشهبرداری و تصاویر فروسرخ نیکموس (دوربین و طیفنگار چندجسمی فروسرخ) حاکی از آناست که این خوشههای ستارهای دو نوعند، یک نوع کمتر از دهمیلیون سال عمر دارند و نوع دیگر بین هفتاد تا پانصد میلیون سال. اگر این کهکشان باهمین روند به تشکیل ستارگان جدید ادامه دهد، پساز چهلمیلیون سال تمام ذخیره گازی خود را از دست میدهد.
هابل یکبار در سال 1992 این کهکشان را رصد کردهبود، اما دوربین زاویهباز و سیارهای2 (WFPC2) تنها شش خوشهستارهای را ثبت کردهبود.این درحالیاست که دوربین پیشرفته نقشهبرداری دوبار حساستر و پنجبار میداندید بیشتری دارد و درنتیجه دهبرابر از دوربین WFPC2 کاراتر است.
-
عکس اختصاصی از خواهر راهشیری
راهشیری دو خواهر مارپیچی بسیار زیبا دارد که هریک تلاشدارد توجه عکاسان زمینی را بهخود جلبکند. این رقابت نابرابر را تاکنون کهکشان زندرزنجیر (آندرومدا یا M31) بردهبود؛ اما تصویر جدید تلسکوپ چندآینهای (MMT) زیباییهای خواهر دیگر را که تاکنون درپردهبود، برملا کرد. کهکشان مثلث (M33) در این تصویر، مارپیچهای حیرتانگیزی از ستارگان و غبار را بهنمایش گذاشتهاست و جایجای آنرا با نگینهایی از سحابیهای صورتیرنگ درخشان تزیین کردهاست
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
این تصویر، نمونهای است از قابلیتهای آشکارساز جدید تلسکوپ چندآینهای که مگاکم نامدارد. این ابزار جدید که تحتنظر برایان مکلئود در رصدخانه اخترفیزیکی اسمیثسونیان ساختهشده، از 36 تراشه سیسیدی تشکیل شدهاست که هریک نهمیلیون نقطه وضوحتصویر دارد. بدینترتیب، مگاکم با 340میلیون نقطه وضوح به یکیاز بزرگترین آشکارسازهای دیجیتالی جهان تبدیل شدهاست.
کهکشان مثلث، نخستین هدف دوربین مگاکم است و با فاصله 2.4میلیون کیلومتری از زمین، دوبرابر قطر ماهبدر در آسمان گسترده شدهاست؛ اما نورش پخش میشود و بهسادگی کهکشان زندرزنجیر با چشم غیرمسلح دیده نمیشود. ستارگان جوان آبیرنگ و تکههای تاریک غبارآلود، نمای کلی بازوهای مارپیچی این کهکشان را تشکیل میدهند. رشتههای صورتیرنگ گاز هیدروژن، مناطقی مانند سحابی جبار را در راهشیری نشان میدهد که در تولید ستارگان فعالند. سحابی چشمنوازی که در سمت بالا-چپ تصویر واقع شده، NGC604 نام دارد و 1500 سالنوری در آسمان کشیده شدهاست. این سحابی بیشاز دویست ستاره جوان در خود دارد که تابشهای پرانرژی آنها، روشنایی این سحابی را فراهم کردهاست.
تلسکوپ چندآینهای با گشودگی 6.5متری آینه اصلی درمیان بزرگترین و پیشرفتهترین تلسکوپهای زمین قرار دارد. اخترشناسان از این تلسکوپ برای هدفهای بسیاری مانند سیارات فراخورشیدی، نقشهبرداریهای سهبعدی از کهکشانها و یافتن اختروشها در زمانیکه جهان تنها دهدرصد سن کنونیاش را داشت، استفاده میکنند. این تلسکوپ در جنوب توسکان در آریزونا واقع شدهاست و رصدخانه اخترفیزیکی اسمیثسونیان مشترکا با دانشگاه آریزونا، هدایت آنرا برعهده دارند.
-
دنیای حیرتانگیز زحل
جو سیاره زحل مناظر زیبا و گاه حیرتانگیزی را خلق میکند. بهعنوان مثال به عارضه روشنی که پایینتر از مرکز تصویر قرار گرفتهاست، دقت کنید. آیا این پدیده عبور نادر یک پدیده جوی زحل از یک محدوده به یک کمربند است، یا تصوری است که دراثر وجود لایههای مختلف ابر در ارتفاعهای مختلف پدید آمدهاست؟ پاسخدادن به چنین پرسشهایی آسان نیست و سیارهشناسان به اطلاعات بیشتری نیاز دارند تا بتوانند این عوارض را شناسایی کنند. این تصویر را دوربین زاویهبسته کاسینی با استفاده از فیلترهای حساس به نور فروسرخ (طولموج 938 نانومتر) از فاصله 2.9 میلیون کیلومتری سطح زحل تهیه کردهاست. هر نقطه روی زحل، فضایی بهپهنای 17 کیلومتر را نشان میدهد
-
شهابسنگ آهنی در تپههای کلمبیا
بیستوسوم فروردینماه، مقارن با هشتصدونهمین روز اقامتش بر سطح سیارهسرخ، مریخنورد روح تصویری از محیط اطراف خود را با دوربین چشمانداز وسیع تهیهکرد که یک مهمان فضایی را درخود جای دادهبود. سنگ روشن پایین تصویر، آلنهیلز نام گرفته و احتمالا یک شهابسنگ آهنی است. این سنگ و سنگ دیگری بهنام ژونگچن که خارجاز این تصویر قرار گرفتهاست، بافت هموارتر و جلای بیشتری نسبت به دیگر سنگهای اطراف دارد
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شرحعکس: تصویر واقعی که از ترکیب تصویر با فیلترهای 753، 535 و 432 نانومتر بدست آمدهاست
بررسی بافت و جلای این دو سنگ، سیارهشناسان را بهیاد سنگ سپرحرارتی انداخت. این سنگ را مریخنورد فرصت در سالگذشته در منطقه مریدیانی مریخ کشفکرد و با بررسی ترکیبات شیمیایی، آنرا یک شهابسنگ آهنی تشخیصداد. اینبار طیفسنج کوچک پرتوهایگرمایی مریخنورد روح با بررسی سنگهای آلنهیلز و ژونگچن، نشانداد این سنگها نیز مانند سپرحرارتی بازتابندگی بالایی دارند. اگر نشانههای دیگر منشا شهابسنگی ایندو سنگ را تایید کند، این دو نخستین شهابسنگهایی خواهندبود که مریخنورد روح پیدا کردهاست و احتمالا منشا یکسانی خواهند
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شرحعکس: این تصویر بهمنظور تمایز بیشتر بین سنگها و مواد خاک، با رنگهای کاذب تهیه شدهاست
اینروزها مریخنورد روح در اقامتگاه زمستانی خود بهسر میبرد و از آنجایی که انرژی خورشیدی دریافتی آن بسیار کم است، مدیران برنامه ترجیح دادهاند این مریخنورد به بررسی محیط اطراف خود بپردازد. آنها تصمیم گرفتهاند صخرهها و سنگهای موجود در این اقامتگاه زمستانی را غیررسمی بهافتخار مرکزهای تحقیقاتی جنوبگان نامگذاری کنند. ژونگچن، یکی از ایستگاههای قطبجنوب است که در سال 1989 از سوی چین تاسیسشد. آلنهیلز جاییاست که معمولا شهابسنگهای بسیاری در آن پیدا میشود، زیرا این سنگهای تیره بر روی سطح یخی بسیار روشن قطبجنوب بهسادگی دیده میشوند و یافتنشان کار آسانی است. مشهورترین شهابسنگ یافتشده در آلنهیلز، شهابسنگی با منشا مریخی است که از این سیاره جدا شده و به ما رسیدهاست
مریخنورد روح نزدیک به دو ماه است تهیه دقیقترین تصویر چشمانداز وسیع (پانوراما) را از سطح مریخ آغاز کردهاست و تاکنون توانسته نهصد بخش از عکس نهایی را در تمام فیلترها آمادهکند. آنچه تاکنون آماده شدهاست، نمای شمالی موقعیت مکموردو را نشان میدهد. تپه هازبند که روح در سال گذشته از آن صعودکرد، در مرکز افق دیده میشود. صفحهخانه بین تپه هازبند و موقعیت کنونی مریخنورد واقع شدهاست. رد چرخهای روح که از صفحهخانه به جنوب آمدهاست نیز در مرکز تصویر دیده میشود. تصویر نهایی که چشمانداز مکموردو نام گرفتهاست، تا دو ماه دیگر کامل میشود.
-
تارهای کیهانی، سوختهای کهکشانی را بهدام میاندازند
اخترشناسان توانستهاند مقادیر عظیمی گاز رشتهای سرد را در گروههای فشرده کهکشانی بیابند که نقش مهمی در تکامل کهکشانها برعهده دارند. این یافته همچنین این احتمال را افزایش میدهد که مقدار ماده درون گروههای کهکشانی بیشتر از پیشبینیها است و بخش اعظم آن درون شبکه تارهای کیهانی بهدام افتاده
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
هاله سبزرنگ هیدروژن در برخی از کهکشانهای گروه فشرده هیکسون نفوذ کردهاست، اما بقیه کهکشانهای گروه، مانند کهکشان مارپیچی سمت چپ تصویر با توده گاز ارتباطی ندارند. این تصویر رنگکاذب از ترکیب دادههای آرایه بسیار بزرگ، VLA و نقشهبرداری دیجیتالی آسمان2، DSS2 تهیه شدهاست
بسیاری از کهکشانهای مارپیچی (ازجمله کهکشان راهشیری) مملو از گازهای سردی هستند که سوخت موردنیاز فرآیندهای تولد ستارگان را تامین میکند. این کهکشانهای جوان با نور آبیرنگی میدرخشند و اغلب در گروههای کوچکی در جهان پخش شدهاند. درمقابل، کهکشانهای بیضوی پیر قرار دارند که با نور قرمزرنگ میدرخشند و همراه با هزاران کهکشان شبیه خود در خوشههای عظیم کهکشانی زندگی میکنند. در این کهکشانهای غولآسا دیگر خبری از تشکیل ستارگان نیست. سوخت گازی این کهکشانها به بیرون نشت کردهاست و با گردآمدن در مرکز خوشه کهکشان، سوپی سنگین و داغ را تشکیل میدهد که اخترشناسان آنرا ماده درونخوشهای نامیدهاند.
بهتازگی، ستارهشناسان گروهی کهکشان مارپیچی را شناسایی کردهاند که هیدروژن زیادی ندارند و فرآیند تشکیل ستارگان جدید در آنها متوقف شدهاست. این پدیده فقط در کهکشانهایی دیده شدهاست که سالهای آخر عمرشان را در خوشههای کهکشانی میگذراندند. آیا این کهکشانهای مارپیچی دچار پیری زودرس شدهاند؟
اخترشناسان درتلاشند راز این پیری زودرس را بیابند. بهنظر میرسد زندگی گروهی کهکشانها بیهزینه نیست و هریک باید مالیات خود را بپردازد! ممکن است در این گروههای فشرده هم مانند خوشههای کهکشانی، نیروی گرانش ماده درونگروهی موجب نشت هیدروژن کهکشانها شود. رصد این کهکشانها در نورایکس، وجود گاز درونگروهی را تایید کردهاست، اما مقدار اینگاز بسیار کمتر از آنی است که کهکشانها از دست دادهاند.
مین یون، استاد اخترشناسی دانشگاه ماساچوستامهرست و همکارانش برای بررسی این فرضیه، 25 گروه فشرده کهکشانی هیکسون را رصد کردند. گروههای فشرده هیکسون، گروههای نسبتا دورافتادهای از کهکشانها هستند و برخیشان دچار تخلیه اسرارآمیز سوخت هیدروژنی گشتهاند. اخترشناسان برای اینکار از تلسکوپ یکصدمتری گرینبنک در ویرجینیای غربی استفاده کردند. دقت نشانهروی این تلسکوپ رادیویی یکهزارم درجه است و مهمترین استفاده آن، یافتن گاز هیدروژن خنثی درونکهکشانی است که از دید تلسکوپهای پرتوایکس پنهان میماند.
نتایج این رصد، یافتن مقادیر بسیار زیاد گاز هیدروژن بود که درتصور هیچکس نمیگنجید. در گروههای کهکشانی مارپیچی، تلسکوپ گرینبنک پنجاهدرصد گاز بیشتری نسبت به آنچه آرایه بسیار بزرگ در نیومکزیکو پیدا کردهبود، کشف کرد. این مقدار در گروههای دارای کهکشانهای بیضوی و عدسیوار، صددرصد بیشتر بود. بههماناندازه که مقدار اینگازهای پنهان حیرتانگیز است، دمای آنها هم شگفتآور است: این گازها سرد و خنثی هستند و این جدای از گاز بسیار داغ ماده درونخوشهای است.
ماده درونخوشهای شامل مقادیر بسیار زیاد ماده معمولی و تاریک است. میدان گرانشی این ماده بسیار قوی است و درنتیجه دمای آن بسیار بالا است. اما هیچکس فکر نمیکرد درجاییکه دما به یکمیلیون درجه کلوین میرسد، گازهای سرد و خنثی هم وجود داشتهباشد. اما گروههای کهکشانی آنقدر سنگین نیستند، درنتیجه گاز میانگروهی خیلی داغ نیست. محاسبات نشان میدهد تودههای عظیم گاز در گروههای کهکشانی میتوانند تا صدمیلیون سال خنثی و سرد باقی بمانند.
این یافته نشان میدهد نقش چنین محیطهایی در تحول کهکشانها بسیار فراتر از پیشبینیهای قبلی است. از سوی دیگر، توانایی تولید ستارگان یکی از روشهای اندازهگیری سن کهکشان است و با یافتههای جدید، بهنظر میرسد تاریخ کیهان باید بازنویسی شود.
اما توزیع این ابرهای خنثی هم جالب است. محاسبات نشان میدهد این تودههای گاز بیشتر در ساختارهای رشتهای و کاغذمانند توزیع شدهاند تا بهشکل ابرهای احاطهکننده گروه. این یافته، این احتمال را افزایش میدهد که ماده درونگروهی از میان انباشتگی موادی بهوجود میآید که شبکهتارهای کیهانی را تشکیل میدهند. این شبکه، ساختار بزرگمقیاسی است که نظریه مادهتاریک پیشبینی میکند تمام مواد درون کیهان را بههم مرتبط کند.
بهنظر میرسد بخش عظیمی از مواد کیهان در این خوشههای کهکشانی بهدام افتادهاست. با رصدهای بعدی که دما، چگالی و جرم کلی این مواد درونگروهی را تعیین میکنند، بهتر میتوان به منشا و اهمیت این گاز در تحول کهکشانها پیبرد.
-
پيش بيني آب وهواي تيتان
دانشمندان در حال طراحي و توسعه برنامه رايانه اي هستند كه مي تواند ساختار گونه هاي مختلف ابرهاي متاني و اتاني قمر تيتان را بررسي كند.
دانشمندان در حال طراحي و توسعه برنامه رايانه اي هستند كه مي تواند ساختار گونه هاي مختلف ابرهاي متاني و اتاني قمر تيتان را بررسي كند. كه اين الگوي رايانه اي به مشاهدات و داده هايي نياز دارد كه از پايگاه زميني كاسيني-هويگنس بدست مي آيند. دانشمندان با استفاده از طيف سنجي فروسرخ تصاويري را از قطب جنوب تيتان و نواحي معتدل 40 درجه جنوبي آن گرفته اند. و همچنين اخيراً ابرهايي را در ميان مه هاي ضخيم در اين سياره مشاهده كرده اند. دانشمندان در حال بررسي و تهيه شناختي از ابرهاي تيتان از لحاظ هواشناسي و اقليم شناسي به كمك تلسكوپ هاي زميني و فضاپيماي كاسيني مي باشند. يك تيم اوروپايي به رهبري پاسكال رانو(Pascal Rannou) از دانشگاه فرانسوي IPSL Universite de Versailles-St-،Quentin ، الگوي رايانه اي را طراحي كرده است كه مي تواند با جفت كردن حركت ديناميكي ابرها و مه ها، اين زمينه را براي دانشمندان فراهم كند تا بتوانند تيتان را از لحاظ هواشناسي و اقليم شناسي مطالعه كنند و همچنين اين برنامه قادر است كه به ما بفهماند كه چگونه ابرهاي تيتان تشكيل مي شوند.دانشمندان با شناختن آب و هوا تيتان مي توانند توزيع ابرها را در تيتان به مدت يك سال تيتاني(30 سال زميني) پيش بيني كنند تا بتوانند مشاهدات خود را در اين قمر مرموز بهتر متمركز كنند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
چندين نمونه هاي رايانه اي براي اتمسفر(جو) تيتان كه شامل الگوهاي ميكروفيزيكي هستند، طراحي شده است كه مي تواند ساختار قطرات متان و اتان را پيش بيني كند. آنچه كه تيم رانو انجام داده آن است كه الگوي ابرهاي ميكروفيزيكي را با الگوي چرخشي عام تركيب كرده است. و اين تيم با اين نوع الگو برداري قادر است ساختار چندين نوع از ابرهاي متان و اتان را شناسايي و در مورد آن ها توضيح دهد. دانشمندان به اين نتيجه دست يافتند كه پيش بيني ويژگي هاي فيزيكي اين ابرها با استفاده از اين نوع الگوبرداري با مشاهدات اخير آن ها به خوبي توافق دارد. و به همين دليل سعي در گسترش اين نوع برنامه را دارند تا بتوانند به كمك اين برنامه به پژوهش هاي خود براي كشف ساختار و چگونگي تشكيل ابرهاي متان و اتان تيتان ادامه دهند.
-
ستاره هایی که نباید وجود داشته باشند
ستاره شناسان آریزونا مجموعه ای از ستاره گان را در ناحیه ای از فضا پیدا کرده اند که بنا به نظریه های موجود نباید در وجود داشته باشند !
ستاره شناسان آریزونا جمعیتی از ستاره گان را پیدا کرده اند که به نظر می رسد یک خوشه ی جوان باشد اما فرضیات موجود وجود آنها را پیش بینی نمی کند.
به نظر می رسد این ستاره های جوان در باز مانده های NGC 2782 بوجود آمدنده اند . این باز مانده ها فاقد عناصری هستند که دانشمندان فکر می کنند برای شکل گیری ستاره ها لازم می باشد.NGC 2782 حاصل برخورد یک کهکشان بزرگ شبیه به راه شیری با یک کهکشان کوچکتر است این یک نمونه متداول از برخورد کهکشان ها در جهان ما به شمار می رود .
در صورت تایید ، این خوشه های جوان تازه کشف شده می توانند به ما در یافتن فرایند شکل گیری ستاره ها کمک شایانی بکنند مخصوصا در مناطقی کم جمعیت و به دور از مرکز کهکشان های فعال . ستاره شناسان این ستاره ها را بوسیله ی عکاسی در اعماق آسمان توسط دوربین CCD 4 مگا پیکسل و تلسکوپ 8/1 متری واتیکان (VATT) در تپه Graham رصد خانه ی بین المللی آریزونا کشف کردند.
NGC 2782 در فاصله 111 میلیون کیلومتری از زمین و در صورت فلکی Lynx قرار دارد .هنگامی که دو کهکشان با جرم نابرابر در 200 میلیون سال پیش با یکدیگر برخورد کردند گرانش آنها دو دنباله از مواد بازمانده با خواص متفاوت بوجود آمد.
وجود ستاره در دنباله غربی برای دانشمندان بسیار شگفت انگیز زیرا این قسمت فاقد گاز های مولکولی است.ستاره شناسان اعتقاد دارند تا کنون از این دید به برخورد کهکشان های بزرگ با کهکشان های کوچکتر توجه نداشته اند و از این پس بدنبال یافتن پاسخی برای شکل گیری ستاره گان در این ناحیه هستند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-
نگاه به درون خلوتگاه سياهچاله
يك گروه بين المللي از دانشمندان به سرپرستي كامبيز فتحي در موسسه فن آوري روچستر با همكاري اختر شناسان در برزيل ، ايتاليا و شيلي حركات داخلي گاز اطراف هسته كهكشان NGC1097 را اندازه گيري كردند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
چگونه ماده به سمت مركز كهكشان مي پيچد و به داخل دهان يك سياهچاله فوق حجيم راه پيدا مي كند؟ يك پژوهش جديد بهترين نگاه را از پيچش مرگ مواد به درون هسته يك كهكشان كه سياهچاله بزرگي را ميزباني مي كند فراهم آورده است. اين پژوهش عنوان مي كند كه حدود 200.000 سال طول مي كشد تا واريزه ها و خرده هاي كهكشاني سفر يكطرفه خود را از ميان نواحي داخلي كهكشان به سوي نيستي انجام دهند.
يك گروه بين المللي از دانشمندان به سرپرستي كامبيز فتحي در موسسه فن آوري روچستر با همكاري اختر شناسان در برزيل ، ايتاليا و شيلي حركات داخلي گاز اطراف هسته كهكشان NGC1097 را اندازه گيري كردند. اين گروه با استفاده از روشهاي پيشرفته طيف سنجي تلسكوپ جنوبي جميني در شيلي حركت ماده كه از بازوهاي دوار كهكشان به سمت مركز آن جريان دارد را اندازه گيري كردند. رصدهاي جديد 10 برابر بيشتر بر روي سياهچاله زوم شده اند تا ابرهاي ماده را در فاصله 10 سال نوري از مركز كهكشان ردگيري كنند. رصدهاي قبلي از ابرهاي گاز را در فاصله بين 100 و 1000 سال نوري از هسته كهكشان ردگيري كرده بودند.
آقاي فتحي نتايج تحقيقات گروه را در دويست و هفتمين جلسه انجمن اختر شناسان آمريكا كه روز 19 دي 1384 در واشنگتن برگزار شد ارائه داد.فتحي مي گويد" اين اولين باري است كه دانشمندان توانستند جريان گاز را تا اين فاصله نزديك به يك سياهچاله بسيار حجيم در مركز يك كهكشان دنبال كنند. پژوهش گروه ما فرضيه هاي اصلي كه قبلا تائيد نشده بودند را تصديق كردند." اين گروه با استفاده از طيف سنجي دو بعدي حركت سرازير شدن مواد به سمت سياهچاله را اندازه گيري كردند.
اطلاعات بيشتر :
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-
كهكشاني از ماده تاريک
اختر شناسان بنياد ملي علوم و دانشگاه كارديف انگلستان در جلسه اخير انجمن اخترشناسي آمريكا شواهد تازه اي در مورد ابر اسرارآميز هيدروژني موسوم به VIRGOHI 21 ارائه دادند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شواهد عنوان مي كنند اين ابر كه در خوشه سنبله (Virgo) و در فاصله 50 ميليون سال نوري از زمين قرار دارد يك كهكشان تاريك است كه نور ستاره اي منتشر نمي كند. آنها بر اين باورند كه اين كهكشان تاريك فاقد ستاره است و مقدار كمي هيدروژن خنثي در خود دارد كه امواج راديوئي منتشر مي كند. نتايج رصدهاي اين اخترشناسان نه تنها به وجود يك كهكشان تاريك اشاره دارد بلكه راز طولاني همسايه آن كه بطور عجيبي كشيده شده است را توضيح مي دهد.
رصد هاي جديد كه با استفاده از راديو تلسكوپ سنتز وستربورك در هلند انجام شد نشان مي دهند كه گاز هيدروژن موجود در VIRGOHI 21 در حال چرخش است كه بيانگر وجود يك كهكشان تاريك با جرمي بيش از ده بيليون برابر جرم خورشيد است كه فقط 1 درصد آن هيدروژن و بقيه آن ماده تاريك مي باشد.
اما اين نتايج و شواهد تمامي اطلاعات آشكار شده در مورد اين ابر نيست. ممكن است اين نتايج معماي قديمي در مورد يك كهكشان نزديك را حل كند. كهكشان NGC 4254 با داشتن يك بازوي دوار كه بزرگتر از بقيه بازوها است يك كهكشان نامتقارن است. اين ناهمساني معمولا در نتيجه تاثير يك كهكشان مجاور است كه تا بحال كشف نشده بود. اين گروه از اختر شناسان بر اين باورند كه VIRGOHI 21 عامل اين نامتقارني است. كهكشان تاريك با جدا كردن گاز NGC 4254 يك ارتباط موقت بين هر دو كهكشان ايجاد مي كند و باعث كشيده شدن بازوي كهكشان مارپيچي مي شود. با ادامه حركت VIRGOH1 ، هر دو كهكشان از هم جدا شده و بازوي غير عادي NGC 4254 به حالت اوليه باز مي گردد.اين گروه از اختر شناسان مي گويند كه VIRGOHI 21 يك كهكشان تاريك است. آنها اميدوارند كه با استفاده از ابزار جديد ALFA در رصد خانه Arecibo تعداد بيشتري از اين كهكشانها را كشف كنند.
-
بشر باید برای بقای نسلخود فضا را تسخیر کند
بقای نسلبشر درگرو یافتن مکانهای قابل سکونت دیگری در جهان است. استیفن هاوکینگ، کیهانشناس برجسته انگلیسی در گفتگویی مطبوعاتی در هنگکنگ، این کار را تنها راه نجات از خطرهای فزاینده نابودگر حیات روی زمین عنوانکرد
پروفسور هاوکینگ پیشبینی کردهاست که بشر تا بیستسال آینده میتواند پایگاهی دائمی روی ماه برپا کند و در چهلسال آینده، این کار را روی مریخ انجام خواهد داد. اما خاطرنشان کردهاست که: تا وقتی به یک منظومه ستارهای دیگر سفر نکنیم، نمیتوانیم جایی بهخوبی زمین پیدا کنیم.
هاوکینگ همچنین ابراز امیدواری کرد که اگر در طول یکصدسال آینده مردم زمین دست از کشتار یکدیگر بردارند، میتوانند به فناوری پایگاههای فضایی مستقل از زمین دست پیدا کنند. وی گفت: رویدادهایی ناگهانی مانند گرمایش جهانی، جنگ هستهای، ویروسهای دستکاریشده ژنتیکی و بسیاری از خطرهای دیگری که حتی فکرشرا نکردهایم، میتوانند حیات روی زمین را به نابودی بکشند و متاسفانه احتمال وقوع چنین فجایعی روزبهروز افزایش مییابد.
استیفن هاوکینگ 64 ساله، استاد دانشگاه کمبریج و وارث کرسی تدریس سر آیزاک نیوتون و پل دیراک (معمار مکانیک کوانتوم نسبیتی) است. وی چهلسال است بهدلیل ابتلا به نوعی اختلالی عصبی بهنام ALS روی صندلی چرخدار نشستهاست و با کمک رایانه با اطراف خود ارتباط برقرار میکند. کتاب او به نامA Brief History of Time ، یکی از پرفروشترین آثار علمی جهان است و با عنوان تاریخچه زمان به فارسی ترجمه شدهاست. وی بهتازگی اعلام کردهاست باهمکاری دخترش، لوسی، مشغول نوشتن کتابی در مورد جهان برای کودکان است. این کتاب، داستانی در مورد شگفتیهای جهان است و گروه سنی خوانندگان مجموعه کتابهای هریپاتر را هدف گرفتهاست! از کتاب جدید جزئیات بیشتری منتشر نشدهاست
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-
سیستم های دوتایی می توانند سیاره داشته باشند
جدید ترین شبیه سازی های کامپیوتری انجام شده در انستیتوی Carnegie نشان می دهد که برخلاف تصورات پیشین دانشمندان ، سیارت می توانند در اطراف سیستم های ستاره ای دوتایی شسکیل شوند و به حیات خود در میان آنها ادامه دهند که با این حساب تعداد سیارات خارج از منظومه شمسی می بایست بسیار بیش تر از تصورات قبلی ما باشد.
این کار تئوری جدید نشان می دهد که سیارات گازی غول پیکر همانگونه که در اطراف ستاره های تکی شکل می گیرند می توانند در اطارف سیستم های دوتایی نیز تشکیل شوند.
نتایج بدست آمده نشان می دهد که تعداد سیارات گازی مانند مشتری و سیارات قابل سکونت مانند زمین می تواند بیشتر از چیزی باشد که قبلا تصور می شد .دکتر آلن باس از مدیران این پروژه در این باره گفت :" پیش از این ما برای پیدا کردن دیگر منظومه های تنها به ستاره های تکی توجه می کردیم اما اکنون فهمیدیم که تمامی ستاره ها حتی ستاره گان دوتایی می توانند دارای منظومه ای از سیارات باشند ".
از هر سه ستاره در کهکشان راه شیری دو تای آنها مربوط می شود به سیستم های ستاره ای دو یا چند تایی که گاهی جدایی آنها نسبت به هم کم (دوتایی های نزدیک ) و گاهی زیاد است (دوتایی های دور) اما جدایی بیشتر دوتایی ها برابر فاصله ی خورشید تا نپتون است (تقریبا 30 واحد نجومی )پیش از این دانشمندان این گونه تصور می کردند به هنگام شکل گیری سیاره در اطراف یکی از مولفه (ستاره) های سیستم دوتایی گرانش مولفه ی دیگر اجازه شکل گیری و تجمع گاز را به سیاره نمی دهد و سیاره ای تشکیل نمی شود اما شکارچیان سیارات توانستند سیاراتی را بیابند که با نظریه فوق در تناقض باشد.
اما باس و همکارانش نشان دادند که اگر امواج گرانشی ستاره ندیم ضعیف باشد سیارات غول پیکر گازی می توانند در اطراف یکی از ستاره ها شکل بگیرند و اگر این ذرات به اندازه کافی سرد باشند می توانند تبدیل به ذرات یخ زده ای گردند و نهایتا منجر به ایجاد هسته ای جامد میشود که تقریبا جرم و اندازه ای نزدیک به زمین دارد.
مدل باس نشان می دهد که سیارات غول پیکر براحتی و همانگونه که در اطراف ستارگان تکی شکل می گیرند می توانند در اطراف ستارگان دوتایی نیز تشکیل شوند . در مدل جدید باس پس از تشکیل دیسک غبار این دیسک تبدیل به چند بازوی مارپیچی از غبار میشود که مستقلا به دور سیاره می چرخد و عملیات تشکیل سیاره در آنها اتفاق می افتد . تراکم در این نواحی بازو مانند به سرعت انجام می شود طوری که تشکیل سیارات در این حالت 1000 سال سریع تر حالت عادی اتفاق می افتد .
کشف سیارات گازی بیشتر در اطراف سیستم های ستاره ای می تواند تاییدی بر این مدل باشد و به این سوال پاسخ دهد که آیا حقیقتا امواج گرانشی ستاره ها آنقدر ضعیف هستند که سیارات غول پیکر گازی بتوانند در اطراف آنها شکل بگیرند یا نه.
-
تصوير جديد هابل از سحابي جبار
چشمان تيزبين تلسكوپ فضايي هابل اين بار خود را بر روي سحابي زيباي جبار متمركز كردند تا يكي از باشكوه ترين تصاويرگرفته شده را از آن تهيه كنند.
تلسكوپ فضايي هابل هميشه يكي از سرامد ترين تلسكوپ ها بوده و تنها تلسكوپي بوده كه با تصاوير خود توانسته درك ما را از جهان متحول كند.اين تلسكوپ هميشه بهترين عكسها را باجزئيات باور نكردني براي دانشمندان گرفته است.يكي از اين تصاوير عكسي است كه به تازگي توسط اين تلسكوپ از سحابي جبار گرفته و از سوي ناسا منتشر شده است.اين اشفتگي كه درون اسمان حتي با چشم غير مسلح پيداست يكي از بهترين موضوعات نجومب براي بررسي ساختار ستارگان بوده و اسانترين جرمي كه با كمي صبر و حوصله مي توان از ان عكس زيبايي تهيه كرد.
در تصوير جديد اين سحابي مانند پرده اي زيبا ستارگان درون خود را براي ما اشكار مي كند.از متراكم ترين ستون هاي گاز داراي پيچ و خم گرفته تا گرد و غبارهايي رقيق و ستاره هاي سنگين و جوان كه با شكل خود باعث شكل اين چنيني سحابي شده و با نيروي زيادي پرتو هاي فرابنفش را ساطع مي كند.تصوير جديد مقياس بزرگتري از سحابي و جزئيات بي نظيري از سحابي را به نمايش گذاشته است. C.Robert Odell كه در دانشگاهي در Nashvilleتدريس مي كند در اين باره ميگويد:" تنها با تلسكوپ فضايي هابل مي توان چنين تصاويري را تهيه كردو درك خود را از جهان متحول سازيم."
ذر اين تصوير موزائيكي يك مليارد پيكسلي از تمام اجزاء هابل مانند دوربين پيشرفته هابل( (ACSودوربين سياره اي 2و دوربين نزديك كننده در امواج فروسرخ و طيف سنج قوي در يك زمان براي تصويربرداري استفاده شده است.در اين كاوش از دوربين پيشرفته هابل براي اشكارسازي 3000 ستاره استفاده شده كه برخي از انها در نور مرئي ديده نمي شدند درخشندگيشان يك صدم ستاره هايي بود كه در تصاوير قبلي ديده شده بودند.از ديگر كشفيات مي توان به كشف كوتوله هاي قهوه اي در اين سحابي نام برد.جالب تر از ان است كه بدانيد حتي كوتوله هاي قهوه اي دو تايي در نور مرئي هم در اين تصوير ديده شده اند كه در دام گرانش هم گير افتاده و به دور هم در حال چرخش هستند. كوتوله هاي قهوه اي ستاره هايي بوده اند كه مراحل تولد را گذرانده اند ولي توانايي انجام همجوشي هسته اي( تبديل هيدروژن به هليوم و هليوم به عناصر ديگر) را در هسته خود نداشته اند و به اصطلاح" ستاره هاي نارس" هم ناميده مي شوند
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اين مرحله را خورشيد ما چند مليارد سال گذشته(همجوشي هسته اي) انجام داده و گذرانده است.با اين اكتشافات دانشمندان يافتند كه با محيط متراكمي روبرو هستند كه اطلاعات زيادي را مي توانند از ان به دست اورند.
Massimo Robbertoاز موسسه علمي تلسكوپ فضايي كه رهبري گروه مشاهده كننده اين سحابي را بر عهده داشته است در اين باره مي گويد:"ما با استفاده از تمام ابزارهاي هابل در يك زمان توانستيم ستاره هايي را در تمام اندازه هادر اين محيط چگال ببينيم.اين سحابي براي ما حكم ازمايشگاه كاملي را مملو از ستاره هاي گوناگون دارد كه ما ميتوانيم اطلاعات زيادي را در مورد شكل گيري ستارگان از ان به دست اوريم.اين فرصت فوق الهاده مهمي است تا بتوانيم شكل گيري ستاره ها را مشاهده كنيم.ما با مشاهده طرز تولد چند ستاره روند كلي تشكيل ستاره ها را در اين سحابي يافتيم.اين سحابي زايشگاهي ستارگان درون خود است و مانند تونلي از كه اگر به درون ان سفر كنيم در انتهاي ان ستارگان جوان و بزرگي با جرم بسياررا پيش روي خود مي بينيم.گازها و گرد وغباركه مانند دود سيگار مي مانند شكل زيبايي را به اين سحابي بخشيده اند.به هر كدام از اين ستاره ها كه بپردازيم هركس داستان و تاريخچه خود را براي ما روايت مي كند. داستاني كه به نحوه شكل گيري و نحوه زندگي خود مي پردازد."
براي عكسبرداري از اين سحابي بيشتر كار بر عهده دوربين پيشرفته هابل((ACS بوده است.دوربيني كه مينواند قطر ظاهري ماه كامل را در يك ميدان ديد نشان دهد. سحابي جبار1500 سال نوري با ما فاصله دارد.يافته هاي جديد از تصوير هابل روز چهارشنبه 21/10/1384 مصادف با11 ژانويه در 207 امين جلسه انجمن نجوم امريكا در واشنگتن بررسي شد.
مشخصات سحابي:
سحابي جبار يكي بهتيرين موضوعات رصدي براي يك شب زمستاني است.البته اگر اسمان شهر شما مثل شهر ما ابري و باراني نباشد.حتي اگر وسيله رصدي نداريد مي توانيد با چشم غير مسلح و روش چپ چپ نگاه كردن ان را مشاهده كنيد.قدر اين سحابي 5+ بوده و در فهرست اجرام مسيه شماره 42 و در اجرام NGC شماره1976 را دارد. 66در 60 دقيقه قوسي از اسمان را پوشانده و رنگي قرمز را داشته و از لحاظ دسته بندي سحابي ها جزء سحابي هاي انتشاري به حساب مي ايد.
-
تصوير ژرف هابل از 36 كهكشان
تجزيه و تحليل جديدترين تصاوير تلسكوپ فضايي هابل نشان دهنده ابر سياهچاله هايي است كه از ادغام دو يا چند كهكشان بسيار بزرگ در فضا به وجود آمده اند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تجزيه و تحليل جديدترين تصاوير تلسكوپ فضايي هابل نشان دهنده ابر سياهچاله هايي است كه از ادغام دو يا چند كهكشان بسيار بزرگ در فضا به وجود آمده اند. اين سياهچاله ها با سرعت بسيار زياد در حال رشد هستند.اخترشناس معروف Rogier Windhostكه قسمتي از پروژه بر عهده او بوده با تصديق اين موضوع ميگويد: "اين نوع سياهچاله ها از برخورد كهكشان ها با يكديگر و از به هم پيوستن سياهچاله هاي مركزي انها با يكديگر است كه در نتيجه ابر سياهچاله اي با جرم بسيار زياد به وجود مي آورد كه ما تا به حال توانسته ايم از انها عكسبرداري كنيم." اما سوالي كه در اينجا مطرح مي شود اين است كه دليل رشد اين ابر سياهچاله ها با سرعت بالا چيست؟
با استفاده از تصاوير هابل مي توان به اين سوال جواب داد.چون ابر سياهچاله از برخورد كهكشان ها به وجود آمده پس غذاي كافي كه همان گازو مواد ميان ستاره اي است براي خوردن و رشد خود دارد پس هر چه بيشتر اين مواد را ببلعد بزرگتر شده و بيشتر رشد ميكند.البته اين همه مواد براي يك ابر سياهچاله در حد متوسط است و مي تواند در عرض چند صد سال مواد اين چند كهكشان را ببلعد!!!
نتايج به دست امده توسط دو گروه در آريزونا جمع اوري شده و در انجم نجوم امريكا در واشنگتن بررسي خواهد شد.
36تصوير ياد شده توسط ميدان فرا ژرف هابل از ميان هزاران كهكشان برخوردي تشخيص داده شده كه ميانگين شعاع ان ها 84000 هزار سال نوري بوده و تقريبا بيشتر انها هم اندازه كهكشان راه شيري خودمان هستند.نور آن ها مليون ها سال در راه است تا به ما برسد.در واقع ما شاهد يك اتش بازي در كيهان هستيم كه مليون ها سال است رخ داده است و نور انها اكنون به ما ميرسد. جالب است بدانيد كه كهكشان خودمان هم چنين سرنوشتي را دارد و پيش بيني مي شود كه در چند مليارد سال ديگر با كهكشان هاي اطراف خود برخور ميكند. البته تا ان زمان خورشيد با تبديل شدن به غول بزرگي زمين را داغ و سوزان خواهد كرد و ما هيچ گاه از روي زمين خودمان شاهد اين منظره نيستيم!
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-
گودال بیضی شکل بر روی مریخ
این عکس شکلی غیر عادی از دهانه ای برخوردی را روی سطح مریخ نشان می دهد که توسط دوربین HRSC مدارگرد مارس اکپرس تهیه شده است.
این تصویر توسط دوربین HRSC (High Resolution Stereo Camera ) فضاپیمای اروپایی مارس اکپرس تهیه شده است که یک دهانه برخوردی بزگ بیضی شکل را ناحیه Hesperia Planum مریخ نشان میدهد.
مارس اکپرس این تصویر را از آن منطقه Hesperia Planum در طول جغرافیایی 35.3 جنوبی و عرض 118.7 شرقی با توان تفکیک 16.7 متر در هر پیکسل تهیه کرده است . دهانه بر خوردی بیضی شکلی که در این تصویر دیده می شود 24.4 کیلومتر طول و 11.2 کیلومتر عرض دارد و عمیق ترین نقطه آن 650 متر زیر سطح مریخ قرار دارد.
مواد بیرون ریخته حاصل از این برخورد براحتی در لبه های آن قابل مشاهده است که بیشترین تجمع مواد در قسمت های شمال غربی و جنوب شرقی می باشد . شکل این دهانه بر خوردی بسیار استثنایی می باشد .قسمت اعظم این دهانه به صورت مدور و گرد می باشد اما کشیدگی این دهانه حاصل زاویه برخورد کم سیارک و مریخ در هنگام بر خورد است . هرگاه به هنگام بر خورد سیارک با سطح سیاره ای زاویه ی برخورد بسیار کوچک باشد دهانه ی برخوردی به صورت کشیده در می آید به نظر می رسد در مورد این تصویر سیارک به هنگام برخورد زاویه ای 10 در جه ای داشته است.
پیش از این نیز دهانه های مشابهی در سطح ماه مشاهده شده بود.
-
يافته جديد جميني
تلسكوپ جميني در شيلي به تازه گي تصويري شگفت انگيز از حبابي گازي شكل در فاصله 325 سال نوري از زمين تهيه كرده است كه در حال بلعيدن اجرام اطراف خود است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
این عکس به تازگی توسط تلسکوپ جمینی در شیلی گرفته شده،این حباب گازی غول پیکر در فاصله 325 سال نوری از ما قرار گرفته و آماده است تا تعدادي از همسایگان خود را ببلعد.
این ناحیه از فضا هم زمان با کشف قسمتی از ابر ماژلانی بزرگ شناخته شده است.این حباب از انفجار یک یا چند ستاره پرجرم در مرکز خوشه و تبدیل آنها به ابرنواختر شکل گرفته است . فلیپ میسی اخترشناس رصدخانه لوول در آریزونا می گوید:هنگامی که به سرعت گازها در ابرها نگاه میکنیم در اندازه حباب ناسازگاری میبینیم و انتظار داریم که این سرعت باد از درون خوشه هایی با ستارگان پرجرم باشد.اخترشناسان توسط رصدخانه لوول در آریزونای آمریکا کسانی هستند که این ناحیه از آسمان را مطالعه می کنند.
میسی میگوید: ابرنواختر،توانایی توضیح در باره سن ستاره مرکزی، و جهت یابی و شکل ابر ها را داراست
-
پيامي از خالق
اگر خلقت كيهان آگاهانه و هدفمند است ، آيا خالق پيغامي از خود بجاي گذاشته كه بواسطه آن بتوان به رمز آفرينش هستي پي برد؟
طي مقاله اي كه توسط استفان هسو فيزيكدان دانشگاه اوريگان و آنتوني زي فيزيكدان دانشگاه كاليفرنيا (سانتا باربارا) در مجله اختر فيزيك چاپ شد يك ايده در اين مورد مطرح كردند: اخترشناسان مي توانند در ميان پس زمينه ريز موج كيهاني (cosmic microwave background) كه پژواك مهبانگ است بدنبال پيغامي از خالق باشند.اين فيزيكدانان مي گويند تحقيق ما با طرح اين پرسش كاملا علمي كه در واقع اگر پيغامي وجود داشته باشد اين پيغام و واسطه آن چيست سعي در پاسخ به آن دارند. هسو و زي مي گويند خالق ناحيه انبساط را بگونه اي ميزان و تنظيم كرده تا يك پيام دوگاني را در نقاط گرم و سرد پس زمينه ريز موج كيهاني رمزگذاري كند. ناحيه انبساط منطقه اي كه مسئول انبساط كيهان اوليه است. اين دو دانشمند مي گويند كه پس زمينه ريز موج مانند "تابلوئي بسيار بزرگ در گستره آسمان است" كه براي تمامي تمدنها در تمامي كهكشانها قابل روئيت است. به دليل اينكه مناطق مختلف كيهان آنقدر از هم فاصله دارند كه نمي توان تصور كرد ارتباط آنها بطور اتفاقي صورت گرفته بنابراين فقط يك خالق يكتا مي تواند پيغامي را در اين پس زمينه قرار دهد كه براي تمامي تمدنها قابل ردگيري باشد.
با در نظر گرفتن تعداد محدود نواحي ناهمگن آسمان ، هسو و زي محاسبه مي كنند كه اين پيغام مي تواند محتوي 100.000 بيت (bit) اطلاعات باشد. براي مثال يك چنين پيغامي ممكن است قوانين بنيادي فيزيك را آشكار كند. پژوهشهاي فعلي مانند كاوشگر ويلكينسان -كه دماي پرتو اين پس زمينه را با دقت بالائي اندازه مي گيرد- تفكيك زاويه اي و حساسيت كافي براي ردگيري نوسانات حرارتي محدودي كه اين پيغام را رمزگذاري كردند را در اختيار ندارند. اما تجهيزات آينده ممكن است توانائي انجام اين كار را داشته باشند. اين فيزيكدانها اصرار دارند كه دانشمندان داده هاي بعدي مربوط به پس زمينه ريز موج را براي يافتن الگوهاي احتمالي تجزيه و تحليل كنند. داگلاس اسكات و جيمز زيبين از دانشگاه بريتيش كلمبيا در كانادا طي مقاله اي ديگر كه در مجله اختر فيزيك منتشر شد مي گويند كه هسو و زي مقدار اطلاعات رمزگذاري شده در پس زمينه ريزموج را زياد بر آورد كردند.هسو در پاسخ مي گويد" هر دو گروه قبول دارند كه يك پيغام كيهاني در پس زمينه ريز موج رمزگذاري شده است. اما بر سر مقدار حجم اين اطلاعات با هم اختلاف نظر دارند."
-
نگاه چاندرا به شفق قطبی
گروهی از دانشمندان دوباره رصدخانه فضایی چاندرا را به سمت زمین بازگرداند تا مطالعات خود برروی قطب شمال را تکمیل نمایند.
این گروه از دانشمندان 10 بار در دوره های چهار ماهه بوسیله این تلسکوپ فضایی به مشاهده قطب شمال مغناطیسی زمین پرداختند و موفق به کشف اشعه های ایکس کم انرژی در این ناحیه شدند.همانطور که در تصویر مشاهده می شود این قوس از اشعه ای ایکس در طول پدیده شفق قطبی تولید می شوند و انرژی بسیار پایینی در سطح 1/0 الی 10 کیلو ولت دارند.این درحالی است که دیگر ماهواره فقط توانسته بودند اشعه های ایکس تولید شده با انرژی بالا را در شفق قطبی آشکار نمایند.
هر کدام از این عکس ها در مدت زمان 20 دقیقه و در هنگام بروز شفق از قطب شمال گرفته شده است و در آن ها رنگ قرمز نشان دهنده ماکزیمم روشنایی در هر قوس از اشعه ایکس می باشد.
شفق های قطبی در اثر برخورد ذرات پر انرژی با جو زمین صورت می گیرد . این ذرات پر انرژیِ معمولا الکترون هایی هستند که در اثر فعالیت های خورشید به سمت زمین می آیند و سپس بوسیله میدان های مغناطیسی زمین به دو قطب منحرف می شوند.
-
آپوفيس: سياركي كه زمين را تهديد مي كند.
اين سيارك كه عرض آن 390 متر است آپوفيس (Apophis) نام دارد و ممكن است طي 31 سال آينده به زمين برخورد كند. دانشمندان طراحي نقشه اي براي تغيير مسير اين سيارك را ضروري مي دانند.
اختر شناسان استدلال مي كنند اين اسم مناسب تهديدي است كه اكنون از فضاي خارج با سرعت خطرناكي به سوي زمين مي شتابد. دانشمندان پيشروي اين سيارك 390 متري كه سال گذشته كشف شد را تحت نظر دارند. اين سيارك بطور بالقوه در مسير برخورد به زمين است. اين دانشمندان از دولتها درخواست مي كنند كه بر روي يك استراتژي جهت مقابله با اين سيارك تصميم گيري كنند. سازمان هوا و فضا آمريكا (ناسا) برآورد كرده كه برخورد آپوفيس كه احتمال دارد در سال 2036 اتفاق بيافتد انرژي را آزاد خواهد كرد كه 100.000 برابر انفجار اتمي در هيروشيما است. هزاران متر مربع بطور مستقيم از اين انفجار متاثر مي شوند ، اما تمام كره زمين تحت تاثير گرد و غباري كه به درون جو پرتاب مي شود قرار خواهد گرفت. دانشمندان همچنين اصرار دارند كه در واقع زمان كمي براي تصميم گيري باقيمانده است. طي جلسه متخصصين "اجسام نزديك به زمين" در لندن ، دانشمندان گفتند كه سالها طول خواهد كشيد تا فن آوري لازم براي منحرف كردن اين سيارك طراحي ، آزمايش و ايجاد شود. مونيكا گرادي ، متخصص شهابسنگها از دانشگاه آزاد گفت" موضوع" زمان" برخورد يك جسم به كره زمين است ، نه "اگر" يك جسم به كره زمين اصابت كند. بسياري از اجسام كوچك در زمان رسيدن به جو زمين متلاشي مي شوند و تاثيري ندارند. اما هر چند هزار سال يكبار يك جسم نزديك به كره زمين با بيش از يك كيلومتر پهنا به زمين برخورد مي كند. هر چند صد ميليون سال هم يك جسم نزديك به زمين كه اندازه آن بزرگتر از 6 كيلومتر است و مي تواند انقراض انبوه را بدنبال داشته باشد به كره ما برخورد مي كند.
در اسطوره هاي باستاني مصر ، آپوفيس روح پليدي و نابودي بود ؛ شيطاني كه مصمم بود تا جهان را در تاريكي ابدي فرو برد.
موعد برخورد يك جسم بزرگ تاخير داشته است".آپوفيس تا زمان كشف آن در ماه ژوئن سال گذشته بطور متناوب ردگيري مي شد. اما در ماه دسامبر شروع به ايجاد نگراني هاي جدي كرد. رصدهاي بيشتر از اين سيارك توسط اخترشناسان احتمال برخورد آن به زمين در سال 2029 را بيشتر مي كند. بنظر مي رسد كه 20 سال تا برخورد بالقوه زماني بسيار طولاني باشد. اما آندريا كاروسي در جلسه هفته گذشته بنياد Spaceguard گفت كه زمان تصميم گيري دولتها براي روشي جهت مقابله با آن همين حالا است تا به دانشمندان فرصت داده شود ماموريتي بازدارنده را مهيا كنند. اوج نگراني زماني بود كه آپوفيس رقم چهار از ده در مقياس تورينو (Torino) را به خود اختصاص داد. تورينو واحد و درجه تهديدي است كه يك جسم نزديك به زمين ايجاد مي كند. در اين مقياس رقم 10 بيانگر يك برخورد قطعي است كه مي تواند فاجعه اي جهاني را باعث شود. اين بالاترين رقم براي يك سيارك طي تاريخ مدون است و احتمال برخورد آن به زمين 1 در 37 بود. در نهايت ، در پايان سال گذشته احتمال برخورد در سال 2029 نفي شد. آلن فيتسي مانس (Alan Fitzsimmons) ، اختر شناس دانشگاه كوين بلفاست گفت" زمانيكه اين سيارك در تاريخ 13 آوريل سال 2029 از نزديكي ما عبور كند ، زمين آن را منحرف و مدارش را تغيير مي دهد. احتمال كمي وجود دارد كه اگر اين سيارك از ميان يك نقطه خاص (keyhole) در فضا بگذرد ، گرانش زمين شرايط را تغيير خواهد داد بگونه اي كه وقتي اين سيارك دوباره در حدود سال 2036 برمي گردد با كره زمين برخورد خواهد كرد. بر اساس آخرين اطلاعات ، شانس عبور آپوفيس از ميان اين نقطه (keyhole) 1 در 5.500 مي باشد. اين نقطه يك قسمت 600 متري از فضاست.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
براي چگونگي منحرف كردن سياركها كمبود ايده وجود ندارد. گروه ايده هاي پيشرفته (Advanced Concepts Team) در آژانس فضائي اروپا با طراحي برخي ماهواره ها و موشكها براي "هل دادن" سياركها به يك مدار ديگر پيشرو در اين ايده ها بوده است. همه فن آوريها - حتي ايده هائي با خطرات بالقوه مانند سفينه هائي با سوخت هسته اي- براي انحراف سياركها مورد بررسي و مطالعه قرار گرفتند. پروفسور فيتسي مانس گفت " مزيت پيش رانش هسته اي قدرت زياد آن است. اما نكته منفي اين است كه ما هنوز آن را تجربه نكرده و انجام نداديم. اما تعداد متعددي فضا پيما وجود دارند كه از فن آوري پيش رانش الكتريكي خورشيدي بهره مي برند و ما به خوبي اطمينان داريم كه اين فن آوري كارائي دارد."شيوه ارجح تر ساده ترين نيز مي باشد: يك فضا پيما به طرف سيارك پرتاب مي شود تا مسير آن را تغيير دهد. آژانس فضائي اروپا در نظر دارد كه اين ايده را با ماموريت دون كيشوت آزمايش كند. در اين ماموريت دو ماهواره به طرف يك سيارك فرستاده مي شوند. يكي از آنها (Hidalgo) با سرعت زياد به سيارك برخورد مي كند در حاليكه ديگري (Sancho) تغيير در مدار آن را اندازه گيري خواهد كرد. تصميم در خصوص طراحي واقعي اين كاوشگران در ماه هاي آينده گرفته خواهد شد و پرتاب آنها زماني در دهه آينده صورت مي گيرد. يك ايده ديگر كه بنظر مي رسد دانشمندان از آن حمايت نمي كنند استفاده از مواد منفجره است. پروفسور فيتسي مانس مي گويد" اگر انفجار بسيار نزديك به برخورد باشد ، آنگاه تكه هاي متعددي به زمين برخورد مي كنند كه دامنه آسيب را گسترش مي دهد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
در ماه سپتامبر ، دانشمندان دانشگاه گلاسكو و Strathclyde شبيه سازي هاي رايانه اي را آغاز كردند تا عملي بودن تغيير مسير سياركها را مورد تحقيق قرار دهند. در بهار سال آينده نيز فرصتي ديگر براي رصد هاي راداري آپوفيس خواهد بود. اين رصد ها به اختر شناسان كمك مي كنند تا مدارهاي آينده احتمالي اين سيارك را بطور دقيقتر بررسي و محاسبه كنند. اگر دانشمندان طي رصد هاي بهار آينده نتوانند برخورد به زمين در سال 2036 را نفي كنند ، شانس بعدي براي رصدهاي بهتر تا سال 2013 ميسر نخواهد شد. ناسا استدلال مي كند كه تصميم نهائي در مورد چگونگي مقابله با آپوفيس مي بايد در اين مرحله از رصدها صورت بگيرد. پروفسور فيتسي مانس مي گويد" ممكن است تصميم در مورد اينكه آيا يك ماموريت تمام عيار براي جلوگيري از برخورد مي بايد ادامه پيدا كند يا خير در سال 2013 گرفته شود. اختر شناسان در سال 2029 مطمئن خواهند شد كه آيا آپوفيس تهديدي براي سال 2036 خواهد بود يا خير. اگر مشخص شود كه بدترين حالت حقيقت دارد و زمين براي آن آماده نباشد ، ديگر بسيار دير خواهد شد. يتس (Yates) يكي ديگر از دانشمندان مي گويد " اگر ما تا سال 2029 منتظر بمانيم ، بعيد است كه بتوانيم در سال 2036 در مورد آن اقدام كنيم."
-
ستاره راهنماي ليزري نويد بخش تصاوير شفاف تر از مركز كهكشان شيري
رصد خانه غول پيكر W.M. Keck در هاوائي با استفاده از ليزر يك ستاره مجازي درخشان در آسمان ايجاد مي كند تا اختر شناسان بتوانند اثر واپيچشي جو زمين را محاسبه و حذف كنند.
جو يكي از مشكلات بزرگي است كه رصد خانه هاي مستقر در زمين با آن مواجه هستند. جو زمين نور اجرام دوردست را واپيچش مي كند و همواره باعث كدر شدن آنها مي گردد. رصد خانه غول پيكر W.M. Keck در هاوائي با استفاده از ليزر يك ستاره مجازي درخشان در آسمان ايجاد مي كند تا اختر شناسان بتوانند اين واپيچش را محاسبه و حذف كنند. بدين ترتيب تصاويرو منظرهائي با وضوح خارق العاده از آسمان شب تهيه خواهند شد. تازه ترين هدف اين فن آوري كه اپتيكهاي سازگار " ستاره راهنمائي ليزري (Laser Guide Star)" نام دارد مركز كهكشان راه شيري است كه تصور مي شود يك سياهچاله بسيار حجيم است.
محققين دانشگاه سانفرانسيكو و لس آنجلس وهمكاران آنها با استفاده از اين ستاره مجازي اولين تصوير شفاف از مركز كهكشان راه شيري شامل ناحيه اطراف سياهچاله حجيم را تهيه كرده اند. آندريا گز پرفسور فيزيك و اختر شناسي دانشگاه سانفرانسيكو و لس آنجلس كه اين گروه را سرپرستي مي كند مي گويد" اكنون همه چيز بسيار واضح تر است. ما با استفاده از ليزر ديد تلسكوپ را بهتر كرديم. اين يك دست آورد خيره كننده است كه به ما كمك مي كند ماهيت و محيط سياهچاله را بهتر بشناسيم و فعاليت ما در حيطه اختر شناسي را متحول خواهد كرد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
وي مي گويد" ما سالها روشهائي را مورد مطالعه قرار داديم تا " واپيچشهاي جو زمين را شكست دهيم" و تصاويري با وضوح بالا تهيه كنيم. اكنون خوشحاليم كه اولين رصدها از مركز كهكشان خودمان را با استفاده از اوپتيكهاي سازگار "ستاره راهنماي ليزري" گزارش كنيم.گز و همكاران وي "تصاويري" از مركز كهكشان را با طول موجهاي مختلف گرفته اند كه هدف آن سياهچاله حجيمي است كه در فاصله 26.000 سال نوري زمين قرار دارد. اين راهكار به آنها اجازه داد تا نور فروسرخ ناشي از مواد بسيار داغ كه درست خارج از "افق رويداد" سياهچاله هستند و به زودي به داخل كشيده مي شوند را مورد مطالعه قرار دهند.
گز مي گويد" ما در حال يادگيري در مورد شرايط مواد در حال فروريزي و اينكه آيا اين مواد در رشد اين سياهچاله بسيار حجيم نقش دارند هستيم. نور فروسرخ بطور چشمگيري هفته به هفته و روز به روز و حتي طي يك ساعت در حال تغيير است."اين تحقيق با استفاده از تلسكوپ ده متري Keck II كه اولين تلسكوپ ده متري مجهز به ليزر است انجام شد. ستاره راهنماي ليزري به اختر شناسان اين توانائي را مي دهد تا " يك ستاره مصنوعي و درخشان " را دقيقا در ناحيه اي كه به آن نياز دارند ايجاد كنند. اين ستاره اثر واپيچشي جو را آشكار مي كند.گز مي گويد كه اين فن آوري جديد به پيشرفتهاي مهمي در زمينه مطالعه سيارات در منظومه خورشيدي ما و خارج از آن ، سياهچاله ها و چگونگي شكل گيري و تكامل كيهان منجر خواهد شد.
-
پژواك ضعيف ابرنواخترهاي باستاني
اختر شناسان بقاياي سه ابرنواختر كه صدها سال پيش و براي يك لحظه نور درخشاني در آسمانها انتشار دادند را مشاهده كردند. تجزيه و تحليل دقيق تصوير نشان دهنده قوسهاي هم مركزي از نور است كه از محل انفجار ابرنواخترها به بيرون در حال حركت است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اگر چه ابرنواخترها در يك لحظه كوتاه منفجر مي شوند ، اما اثرات بعدي آنها صدها سال بعد قابل مشاهده هستند. اختر شناسان بقاياي سه ابرنواختر كه صدها سال پيش و براي يك لحظه نور درخشاني در آسمانها انتشار دادند را مشاهده كردند. تجزيه و تحليل دقيق تصوير نشان دهنده قوسهاي هم مركزي از نور است كه از محل انفجار ابرنواخترها به بيرون در حال حركت است. نور حاصل از اين انفجارات از روي ابرهاي گازي بين ستاره اي منعكس شده و اكنون براي اختر شناسان قابل روئيت است. اين نور مانند صداي منعكس و شنيده شده از روي يك جسم دور دست است.
-
عناصر اساسي حيات در صفحه زاينده سياره ها
اختر شناسان براي نخستين بار برخي از تركيبات اساسي كه براي ايجاد مولكولهاي آلي ضروري مي باشند و همچنين پروتئين هاي موجود در DNA را در محل زايش سياره است كشف كردند
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
مولكولهاي اساسي حيات در سرتاسر كيهان پراكنده هستند. اين مولكولها در ابرهاي كهكشاني دوردست ، دنباله دارها و سياركهاي در حال عبور و سياره هاي منظومه خورشيدي ما جمع شده اند. اما دانشمندان هنوز نمي دانند اين مولكولها چگونه در ابتدا گرد هم آمده تا حيات را شكل دهند. اختر شناسان اكنون براي نخستين بار برخي از تركيبات اساسي كه براي ايجاد مولكولهاي آلي ضروري مي باشند و همچنين پروتئين هاي موجود در DNA را در نواحي دروني يك صفحه كه محل زايش سياره است كشف كردند. مارك كاسيس از رصد خانه W. M. Keck مي گويد" ما مولكولهاي آلي را در دنباله دارها و سياره هاي گازي غول آساي موجود در منظومه خورشيدي خودمان مشاهده مي كنيم اما منشا اين مواد شيميائي براي ما ناشناخته است. اكنون تلسكوپ فضائي اسپيتزر به ما اجازه مي دهد كه اين اجرام ستاره اي جوان را به شيوه اي نوين و آشكار كننده مورد مطالعه قرار دهيم و بدين ترتيب سر نخهاي مهيجي در مورد محل تولد حيات در كيهان در اختيار ما قرار مي دهد.
جرم جوان مورد نظر - IRS 46 - در كهكشان راه شيري و در فاصله حدود 375 سال نوري از زمين در صورت فلكي Ophiuchus واقع است. محققين دو تركيب آلي -استيلن و سيانيد هيدروژن- را در اين جرم رديابي كرده اند كه مقدار آنها حدودا ده هزار برابر بيشتر از مقدار يافت شده در گازهاي سرد بين ستاره اي است كه ستارها در آنجا متولد مي شوند. اين تركيبات معمولا در جو سياره هاي گازي بزرگ موجود در منظومه خورشيدي ما ، سطوح يخي دنباله دارها و همچنين جو بزرگترين قمر زحل - تايتان- يافت مي شوند. اين محققين همچنين دي اكسيد كربن را مشاهده كردند كه در جو زهره ، زمين و مريخ فراوان يافت مي شود. وجود صفحات مملو از گاز در اطراف ستاره هاي جوان موضوعي كاملا شناخته شده است. اما در مورد ساختار شيميائي آنها اطلاعات كمي موجود مي باشد. كشف استيلن و سيانيد هيدروژن در يكي از اين صفحات به اختر شناسان كمك خواهد كرد تا اين صفحات را بهتر بشناسند و درك بهتري از مناطقي كه ممكن است روزي منظومه هاي خورشيدي آينده در آنجا شكل بگيرند و حيات در آنها متولد شود را حاصل كنند.
جفري بليك از موسسه فناوري كاليفرنيا مي گويد" اگر شما سيانيد هيدروژن ، استيلن و آب را در يك لوله آزمايشگاهي قرار دهيد و براي آنها سطح مناسبي ايجاد كنيد كه بتوانند روي آن تجمع كرده و واكنش نشان دهند ، مقدار زيادي تركيبات آلي شامل آمينو اسيدها و باز پورين DNA بنام آدنين به دست خواهيد آورد. اكنون ، ما همين مولكولها را در ناحيه سياره اي يك ستاره كه صدها سال نوري از زمين فاصله دارد مشاهده مي كنيم."گاز و غبار اطراف يك ستاره جوان نور مرئي را متوقف مي كند ولي به طول موجهاي بلند تر مانند نور فرو سرخ اجازه عبور مي دهد. اختر شناسان با تجزيه نور به طول موجهاي تشكيل دهنده آن مي توانند اجزا سازنده اين گاز و غبار را مشخص كنند. اختر شناسان از اين شيوه براي مطالعه تركيبات مولكولي در صفحات سياره اي اوليه استفاده كردند. تلسكوپ اسپيتزر بيش از صد منبع را در پنج زايشگاه ستاره اي بررسي كرد. از ميان آنها فقط IRS 46 شواهد مشخص و شفافي مبني بر وجود تركيبات آلي در نواحي گرم نزديك به ستاره را نشان مي داد. در اين ناحيه گرن سياره ها زايش مي شوند. نتايج همچنين وجود يك جريان باد ستار هاي را نشان مي دهند كه منشا آن ناحيه داخلي صفحه اي است كه به دور IRS 46 مي چرخد. نهايتا ممكن است اين باد خرده هاي غبار موجود در صفحه را دور كند و شايد در چندي ميليون سال آينده وجود سياره هاي صخره اي شبيه زمين را آشكار نمايد.فرد لاهيوس مسئول ارشد اين تحقيق از رصد خانه Leiden هلند و موسسه پژوهشهاي فضائي مي گويد " احتمال دارد كه اين منظومه نوزاد شبيه منظومه خورشيدي ما در چند بيليون سال گذشته و قبل از آغاز حيات در زمين باشد."
اين يافته ها در نسخه آينده " Astrophysical Journal Letters " منتشر خواهد شد.
-
تپ اختر دنباله دار
تپ اختري كه با سرعت در حال سير در فضاست ردي شبيه دنباله دارها ايجاد مي كند.
دانشمندان يك ويژگي جديد را در يكي از نزديكترين تپ اخترها به زمين كشف كردند. اين تپ اختر كه Geminga نام دارد يك ستاره مرده كوچك و پرچگال است كه با سرعت 120 كيلومتر در ثانيه در فضا پيش مي رود و دنباله اي از الكترونهاي پر انرژي را پشت سر خود باقي مي گذارد. دنباله مذكور شبيه دنباله دارهاست. يك گروه كه توسط دكتر پاتريزيا كاراويو از موسسه ملي اختر فيزيك ايتاليا سرپرستي مي شود اين دنباله را با استفاده از رصدها و اطلاعات موجود در آرشيو رصد خانه پرتو ايكس چاندرا كشف كرد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
صدهاي مذكور بينش بي نظيري در مورد تركيبات و غلظت "اقيانوس" بين ستاره اي كه Geminga در ميان آن به پيش مي رود و همچنين ماهيت خود Geminga فراهم مي آورد. Geminga كه فقط حدود 500 سال نوري از زمين دور است منظره اي تماشائي از يك تپ اختر در حال حركت را ايجاد مي كند. دكتر آندريا دي لوكا كه نويسنده ارشد اين مقاله در مجله اختر شناسي و اختر فيزيك است مي گويد" Geminga تنها تپ اختر منزوي شناخته شده براي ماست كه يك دنباله كوچك همانند دنباله دارها و يك ساختار دنباله اي بزرگتر را از خود بنمايش مي گذارد. اين برون افكند (دنباله) كه ناشي از سفر Geminga در ميان فضاي ميان ستاره اي است اطلاعات بي نظيري را در مورد ماهيت تپ اختر ها فراهم مي كند.
تپ اختر يك نوع ستاره نوتروني است كه به سرعت مي چرخد و پالسهاي مداومي از انرژي تابشي بهمراه خطوط ميدان مغناطيسي قوي را از خود منتشر مي كند كه شبيه حركت جاروئي شعاع نوري يك فانوس دريائي است. يك ستاره نوتروني بقاياي هسته يك ستاره منفجر شده است كه قبلا حداقل هشت بار حجيم تر از خورشيد بوده است.
اين ستاره هاي پرچگال كه فقط حدود 20 كيلومتر عرض دارند تقريبا حاوي جرمي معادل خورشيد هستند. ستاره هاي نوتروني چگال ترين مواد شناخته شده را در خود دارند. Geminga هم مانند بسياري از ستاره هاي نوتروني يك "لگد" از انفجار بوجود آورنده اش دريافت كرده و از آن زمان مانند يك گلوله توپ در فضا پرواز مي كند.
-
هابل جزئيات ماده تاريك را آشكار كرد.
اخترشناسان در آمريكا و اروپا دريك كار بي نظيرموقعيت ماده تاريك نامرئي را نقشه برداري كردند.
تصاوير شبيه سازي كامپيوتري كه توسط jeeMyungkook james ازدانشگاه جان هاپكينز وهمكاري انستيتو علمي تلسكوپ فضايي در بالتيمور ، دانشگاه كاليفرنيا و انستيتو اخترشناسي ETH زوريخ تهيه شد انبوه ماده تاريك را كه بيش از دو خوشه كهكشاني را احاطه كرده بود نشان ميداد نتايج حاصل وزن بيشتري را براي ماده تاريك نسبت به آنچه تئوري كه ماده مرئي و ماده تاريك را با همديگر محاسبه مي نمود در نظر مي گرفت.
تصوير ماده تاريك در خوشه0152-1357CL با انتقال به قرمز بالا را نشان مي دهد.آناليز عدسي گرانشي كه توسط دوربين پيشرفته جهت نقشه برداري (asc)صورت گرفته است به صورت بي سابقه اي نشان داد هنگامي كه جهان تنها نصف عمر كنونيش را داشت توزيع ماده تاريك بسيار پيچيده تر از امروز بود (رنگ ارغواني ) كهكشانهاي زرد رنگ خوشه هاي مرئي هستند
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-
هاله هایی داغ و پر جرمهاله هایی داغ و پر جرم
اخترشناسان در اطراف اکثر کهکشان های مارپیچی هاله هایی داغ و پر جرم یافتند.
اخترشناسان با استفاده از رصدخانه XMM-NEWTONمتعلق به سازمان فضایی اروپا ( اسا )، هاله هایی بسیار داغ و گازی را اطراف گروه بسیاری از کهکشان های مارپیچی همانند کهکشان راه شیری خودمان،یافتند.هاله هاي اطراف اين کهکشان اغلب در میان ستاره های انفجاری آن کهکشان شکل میگیرند و دیده میشوند. اما محل آن ها در میان متمرکز شده شکل گیری ستارگان است،با اینکه آنها در دمای بسیار بالا کشف شده اند اما در کهکشان هایی با ستارگان انفجاری نیستند،و دیده شدن آنها در اطراف کهکشان های مارپیچی راه هاي جدیدی را به سوی محاسباتی تازه تر باز میکند.
در ده سال اخیر گمان میرفت که چنین اجرامی وجود داشته باشند اما مانند روح ماهیتشان از ما پنهان بود تا امروز.برای مثال دانشمندان با استفاده از آنها می توانند مدل هایی از سیر تکاملی کهکشان را تائید کنند،به نحوه آرایش ستارگان در کهکشان پی ببرند یا با محاسبه ازریابی کنند که چه میزان ابرنواختر لازم است تا هاله ( حلقه نورانی) اطراف آن قابل مشاهده باشند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]