انواع سوختگي و كمك ها ي اوليه آنها # 1 (با آتش)
قدامات امدادي كه بايد انجام داد عبارتنداز: حذف عامل سوختگي: با آب سرد آتش را خفه كنيد - لباس هاي مستعد آتش سوزي را در آوريد از دويدن شخص در حال سوختن جلوگيري كنيد .
ارزيابي بيمار: علائم حياتي و شوك و...را كنترل وعمق و وسعت و وخامت سوختگي را بررسي كنيد.
درمان سوختگي:
1- بيمار را روي سطحي از بدن كه سوختگي وجود ندارد يا كمترين سطح سوختگي را دارد دراز كنيد.
2- وسائل آلوده كننده را از بدن مصدوم جدا كنيد.
3- لباس هاي چسبيده به محل زخم را هرگز جدا نكنيد.
4- توسط آب خنك و تميز محل سوختگي را شستشو دهيد.
5- محل زخم را با گاز استريل پانسمان كنيد.
6- اگر بيمار قادر به نوشيدن است و زمان كافي داريد بر اساس جدول زير مايعات به مصدوم بنوشانيد.
بزرگسالان5/0ليوان ، بچه هاي12-1 سال25/0ليوان ، كمتر از يكسال 125/0ليوان
در صورت وخامت سوختگي مصدوم را به اولين مركز درماني منتقل كنيد.
تذكر:در سوختگي با قير بلافاصله منطقه را با آب سرد خنك كنيد.قير را هرگز بر نداريد سپس اقدامات اوليه ذكر شده فوق را بعمل آوريد.
انواع سوختگي و كمك ها ي اوليه آنها # 2 (مواد شيميائي)
از جدي ترين نوع سوختگي ها بوده كه در سطح كم و عمق زيادتري بدن را دچار سوختگي مي نمايد. حذف عامل سوختگي:لباس هاي آلوده را در آورده و محل را با آب فراوان شستشو دهيد.
ارزيابي بيمار:علائم حياتي ، شوك و ... را كنترل وعمق و وسعت و وخامت سوختگي را بررسي كنيد.
درمان سوختگي : درمان اين نوع سوختگي عبارت از شستشوي موضع با آب فراوان حداقل بمدت 20 تا 30 دقيقه و سپس اقدامات درماني بايد همانند سوختگي با حرارت بعمل آيد.
انتقال مصدوم: مصدوم را در صورت امكان به اولين مركز درماني منتقل كنيد.
تذكر: در صورت آلوده شدن چشم با مواد شيميايي بهترين كار شستشو با آب فراوان است.دقت كنيد تا در موقع شستشو آب مصرف شده از جانب بيروني چشم خارج شود تا چشم مقابل را آلوده نكند.در صورت وجود جسم خارجي در چشم با نوك دستمال تميز آن را به آرامي خارج كنيد بعد از شستشوي چشم را با گاز استريل پانسمان و مصدوم را منتقل كنيد.
انواع سوختگي و كمك ها ي اوليه آنها #3 (جريان برق )
اين نوع سوختگي داراي عمق زيادي است و به بافت هاي داخل بدن صدمه مي زند.
اقدامات امدادي در اين نوع سوختگي عبارتند از:
حذف عامل سوختگي:توسط يك وسيله عايق مصدوم را از جريان برق جدا كنيد.
ارزيابي بيمار: علائم حياتي ، شوك و ... را كنترل وعمق و وسعت و وخامت سوختگي را بررسي كنيد.
درمان سوختگي : محل ورود خروج برق را پانسمان و اقدامات امدادي شبيه سوختگي با حرارت را به عمل آوريد.
انتقال:مصدوم را در اسرع وقت به اولين مركز درماني منتقل كنيد.
انواع سوختگي و كمك ها ي اوليه آنها #4 (سوختگي ناشي از اشعه )
توسط دو نوع اشعه سوختگي ايجاد مي گردد: 1ـ اشعه خورشيد 2ـ
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
در مورد تشعشات اتمي ابتدا محافظت خود امدادگر از خطر تشعشات و ثانيا رفع آلودگي مصدوم و درصورت امكان ارائه كمكهاي اوليه سوختگي با حرارت مد نظر قرار مي گيرد و در مرحله آخر انتقال مصدوم به مركز درماني انجام مي پذيرد.
تذكرات:
1ـ روش برآورد عمق و وسعت و وخامت سوختگي را به خوبي فراگيريد.
2ـ در مورد سوختگي هاي وخيم كمك هاي اوليه را سريعا انجام و مصدوم را در اسرع وقت به مركز درماني انتقال دهيد.
3- اگر لباس به محل زخم چسبيده است لباس هاي اطراف زخم را بريده و از بدن خارج كنيد ولي به محل زخم دست نزنيد.
4ـ هرگز براي سرد كردن محل از يخ استفاده نكنيد.
5ـ به آب مصرفي جهت افزايش سرماي آن نمك اضافه نكنيد.
6ـ كمك هاي اوليه در مورد سوختگي هاي شديد بايد سريعا انجام گيرند.
7ـ نارسائي تنفسي و شوك احتمالي را سريعا كنترل نمائيد(بخصوص در سوختگي ها بوسيله برق).
8ـ در سوختگي با مواد شيميائي استفاده از ماده خنثي كننده هيچ امتيازي به شستشوي با آب فراوان ندارد.لذا ازاستفاده از آنها خودداري گردد و حتما از آب تميز استفاده كنيد.
مسموميتهاي تزريقي ( گزش و گاز گرفتگي )
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شايع ترين و بيشترين نوع مسموميت تزريقي، گزيدگي توسط حشرات و خزندگان مي باشد . كه موجب مسموميتهاي خفيف و شديد در افراد مي شوند . بخصوص در كشور ما كه با وضع جغرافيايي خاص خود و اختلاف جوي داراي جانوران سمي فراوان و گوناگوني است كه شناسائي آنها براي پيشگيري و درمان ضروري است . انواع حيوانات مثل عنكبوتها - مارها – كرمها و حشرات مختلف مي توانند موجب ترشح سم شوند كه در بسياري موارد چندان خطرناك نيستند . با وجود اين در بعضي موارد ممكن است موجب عوارض خاصي شوند .
به دنبال گزش حيواناتي مثل زنبور ، عنكبوت، عقرب ، مار يا برخي از موجودات دريايي بسيار خطرناك و كشنده مي باشد. علت مرگ ممكن است اثرات مستقيم ماده سمي بر روي بدن يا بروز حساسيتي شديد (آنافيلاكسي) باشد.
در برخي نيز علت مسموميت مي تواند ورود دارو يا سموم مختلف به بدن توسط اجسام از جمله سر سوزن باشد . ( مثل تزريق داروي اشتباه مقادير بيش از حد و غير مجاز دارو ، تزريق زياد دارو هاي مخدر و غيره ) مسموميت تزريقي به علت ورود سم به داخل بافت هاي بدن يا خون ، از خطرناك ترين انواع مسموميت است و در بعضي مواد به سرعت باعث مرگ فرد مي باشد .
يك امدادگر در برخورد با فردي كه مورد گزش حشره يا خزنده اي قرار گرفته است ابتدا بايد برآوردي از وضعيت و علائم ايجاد شده در شخص مسموم نموده و ميزان شدت و حدت آنرا حدس بزند تا بتواند اقداماتي را كه براي مسموم لازم است انجام دهد .
راهنماي كلي جهت اجتناب از بندپايان سمي
1- با عادات و صفات بندپايان سمي آشنا شويد .
2- مزاحم حشرات يا آشيانه آنها نشويد .
3- هنگام اطراق در صحرا , لباسهاي مناسب و بسته بپوشيد .
4- لباس هاي رنگي و روشن , حشرات را جلب مي كنند .
5- از مصرف خوش بو كننده ها نظير ادكلون , اَفترشيو و اسپري مو اجتناب نماييد .
6- وقتي در صحرا هستيد , از مواد دور كننده حشرات استفاده كنيد .
7- تا شناسايي كاملي از حشره پيدا نكرديد , هرگز آنرا لمس نكنيد .
مسموميتهاي تزريقي (
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
مارگزيدگي از مواردي است كه خيلي بايد در مورد آن هوشيارانه و با دقت عمل كرد چرا كه هر گونه غفلت ممكن است منجر به عوارض خطرناكي براي فرد مسموم شود . مارها انواع گوناگوني دارند كه از اين بين تنها تعداد معدودي سمي و خطرناك هستند . به ياد داشته باشيد كه حتي مارهاي سمي نيز تنها براي دفاع از خود يا به قصد شكار از نيش و سم خود استفاده مي كنند . مارهاي سمي به گروه بزرگ تقسيم مي شوند :
1- خانواده ي مارهاي مرجاني شامل مار مرجاني , كبري , ماهبا و غيره
2- خانواده ي افعي ها از جمله افعي , مارزنگي و غيره
نكته : هرگونه مارگزيدگي را بايد سمي تلقي كرد مگر خلاف آن ثابت شود .
بنابراين لازم است مصدوم را حتماً و در اسرع وقت به مراكز درماني منتقل كنيم تا تحت مراقبت هاي لازم قرار گيرد .
همانطور كه ميدانيد كليه مارها سمي نبوده ودر واقع به دو دسته سمي و غير سمي تقسيم مي شوند . مارهاي سمي خود از نظر ميزان سمي بودن يكسان نبوده و با هم فرق دارند . همچنين از نظر شكل ظاهر نيز مارهاي سمي و غير سمي تفاوتهاي آشكاري دارند كه برخي از آنها در جدول آورده شده اند .
مارهاي سمي و غير سمي تفاوتهايي دارند كه از جمله آنها مي توان به موارد زير اشاره كرد :
1- مردمك چشم مارهاي سمي به صورت بيضي ( خطي ) و شبيه مردمك چشم گربه است . ولي مردمك چشم مارهاي غير سمي گرد و مدور است . نكته : مار مرجاني كه از خطرناك ترين مارهاي سمي است مردمك مدور دارد .
2- سرمارهاي سمي مثلثي شكل است و با بدن ما زاويه دارد , ولي سر مارهاي غير سمي به صورت نيمه بيضي است و در واقع بدن مارهاي غير سمي شبيه كرم خاكي است . نكته : سر مارمرجاني مثلثي نبوده ولي اين مار از انواع سمي است .
3- مارهاي سمي براي نيش زدن از دو دندان نيش استفاده مي كنند و محل گزش معمولاً با يك يا دو سوراخ ( يا زخم ) مشخص مي شود . اما در مارهاي غير سمي دندان ها متعدد هستند و در دو رديف هلالي قرار مي گيرند .
4- حلقه هاي دْم مارها در انواع سمي منفرد است , ولي در مارهاي غير سمي به صورت يك رديف دوتايي در كنار هم ديده مي شود .
5- در پايين چشم مارهاي سمي , يك حفره ي كوچك وجود دارد كه درمارهاي غير سمي ديده نمي شود.
علي رغم وجود اين تفاوتها تشخيص گزش سمي از غير سمي به سرعت و آساني ممكن نيست و همان طور كه گفته شد هر مارگزيدگي را بايد خطرناك تلقي كرد , مگر خلاف آن ثابت شود .
مسموميتهاي تزريقي (
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
علائم و نشانه ها و بررسي بيمار :
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
- مشاهده مار
- مشاهده ي سوراخ يا زخم در محل نيش زدگي .
- درد در محل گزيدگي , درد و سوزش شديد است .
- تورم , با گذشت زمان , تورم به سمت قسمت مركزي اندام و به طرف تنه ي فرد پيشرفت مي كند .
- قرمزي پوست و بروز تاول
- قرمزي و تورم عروق لنفاوي در عضو گزيده شده و پيشرفت اين قرمزي و تورم به سمت قسمت هاي مركزي بدن . لبه هاي اين ناحيه بسيار دردناك و نسبت به لمس حساس مي باشند .
- تهوع , استفراغ , سرگيجه و احساس ضعف
- كاهش فشار خون
- تب , لرز و تعريق
- سوزن سوزن يا كرخت شدن نوك انگشتان و اطراف لب و دهان
- خونريزي از بيني , وجود خون در ادرار يا مدفوع
- تند شدن تنفس يا تنگي نفس
- افزايش نبض
- مشكل بينايي
هنگامي كه كسي توسط مارسمي مورد گزش قرار مي گيرد، علائمي در او ظاهر مي شود كه بسته به نوع سم و ميزان ورود آن به بدن به دو گروه خفيف و شديد تقسيم مي شود :
نوع
علائم
خفيف
تورم، تغيير رنگ، درد كم، احساس قلقلك، ضربان سريع، ضعف عمومي ، تهوع، استفراغ، اختلال ديد
شديد
تورم سريع و كرختي بدن، درد، مردمك سنجاقي، به خود پيچيدن، هذيان، شوك، تشنج، فلج، عدم وجود نبض
مسموميتهاي تزريقي (
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
علائم و نشانه هاي زهرآگين شدن و سرعت تظاهر به آنها به عوامل زير بستگي دارد :
1- اندازه مار 2- محل , تعداد و عمق گزيدگي 3- مقدار زهر تزريق شده
4- حساسيت فردي نسبت به زهر 5- سن و وزن مصدوم 6- سلامتي عمومي عضو
7- نوع و تعداد ميكروارگانيسم موجود در حفره دهاني مار
در بررسي بيمار , ابتدا به دنبال اثرات دو دندان روي پوست مصدوم بگرديد . البته ممكن است فقط يكي از دندان ها در پوست فرو رفته باشد .گاه نيز يكي از دندان هاي مار در حمله به هدف قبلي شكسته است . اين نيز ممكن است كه مار در مرحله پوست اندازي بوده , وبيشتر از دو دندان داشته باشد .
كمكهاي اوليه
در ابتدا پس از ارزيابي محل حادثه و استفاده از لباس و كفش مناسب جهت جلوگيري از مارگزيدگي , مصدوم را از محل حادثه دور كنيد . ( البته در صورت عدم وجود خطر , بي حركت نگه داشتن مصدوم در اوليت قرار دارد ) .
اكثر گزيدگي ها در ناحيه دست و پاها اتفاق مي افتد . بنابراين توصيه مي شود ( در مورد مارهايي كه سم آنها از طريق اختلال در عملكرد دستگاه عصبي عمل مي كند , مانند مار كبري و مار مرجاني ) با استفاده از پارچه يا باندي كه حدود 4 تا 5 سانتي متر عرض داشته باشد , بالا و پايين محل گزيدگي را ببنديد , كه البته اين كار بايد با رعايت اصول انجام شود . باند يا پارچه را طوري ببنديد كه يك انگشت براحتي از زير آن عبور كند و مانع مصدود شدن خون سرخرگي نشود .
توجه : در صورتي كه محل گزش در نزديكي مفاصل است , از قرار دادن نوار در دو سمت مفصل خودداري كنيد و نوار مورد نظر را فقط در بالاي زخم ( سمتي كه به تنه مصدوم نزديك تر است ) ببنديد .
انتهاي زخمي را پايين تر يا هم سطح قلب قرار دهيد . زيور آلات , ساعت يا لباس هاي تنگ را از اندام گزيده شده خارج كنيد .
استفاده از دستگاه پمپ مكنده ي مخصوص در 30 دقيقه اول مارگزيدگي توصيه مي شود . در صورتي كه پس از 5 تا 10 دقيقه بعد از گزيدگي به بيمار رسيديد , توسط ساكشن كردن مي توانيد 25-50% زهر را خارج كنيد . در صورت در اختيار داشتن محلول آنتي سپتيك يا صابون سطح زخم را با آن شستشو دهيد .
شكل بالا : دستگاه پمپ مكنده مخصوص
در نقطه گزيدگي و درست با همان عمقي كه نيش مار فرو رفته است ( معمولاً خيلي سطحي و حدود 4 ميلي متر ) يك برش خطي بدهيد . هيچ گاه روي ناحيه را برش ضربدري ندهيد زيرا اين كار ريسك بريده شدن اعصاب و عروق خوني را افزايش مي دهد .
زخم بايد حدود 20 دقيقه ساكشن شود . در صورتي كه نجات دهنده خود زخم بازي در دهان يا اطراف دهان داشته باشد , بايد از اين كار اجتناب نمايد . مايع زخم كه توسط ساكشن دهاني خارج مي گردد , بايد مرتباً دور ريخته شود . با اين حال اگر احتملاً بلعيده شد , جاي نگراني نيست , زيرا زهر در معده بي اثر مي شود .
در صورت امكان اطلاعات صحيحي در مورد شكل مار به دست آوريد . هرگز به بيمار اجازه ندهيد كه راه برود . مصدوم را سريعاً به مراكز درماني منتقل كنيد .
نكته : استفاده از كمپرس سرد در مار گزيدگي ممنوع است .
نكته : سم بعضي از مارها ( مثل ماركبرا و مار مرجاني ) بر روي سيستم عصبي اثر مي گذارد و با فلج كردن عضلات تنفسي باعث خفگي و مرگ فرد مي گردد . ارايه ي كمك هاي اوليه مناسب , به ويژه انجام تنفس مصنوعي ( احياي قلبي – ريوي ) در نجات زندگي اين افراد از اهميت خاصي برخوردار است .چون مارگزيدگي در هر كشور و ناحيه با مارهاي خاص آن منطقه جغرافيايي اتفاق مي افتد , براي اطلاع صحيح از انواع مارهاي موجود در منطقه و نحوه ارايه ي كمك هاي اوليه بهتر است با مسئولين مربوطه مثل مقامات سازمانهاي بهداشتي , سازمان دامپزشكي , سازمان مراتع و جنگلباني و ... تماس بگيريد و اطلاعات لازم را از آنها جويا شويد .توجه داشته باشيد كه بهترين كمك در اين مواقع رساندن مصدوم به مراكز درماني مي باشد .
مسموميتهاي تزريقي (
[
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
L
گزش حشرات :
حشرات در گزش بدن انسان چون معمولاً علائم حادي را ايجاد نمي كنند و فقط موجب قرمزي، خارش، سوزش و تورم محل گزش، به طور جزئي مي گردد، لذا اقدامات ما فقط منحصربه درآوردن نيش حشره (اگر در محل گزش مانده باشد) و گذاشتن يك كيسه يخ روي محل گزش محدود مي گردد تا از درد و التهاب آن كاسته شود . در صورت شديد بودن علائم فرد را هرچه سريعتر بايد به پزشك يا مركز درماني مجهز رساند . البته لازم به تذكراست كه در مورد حشرات خطرناك مثل رتيل وعقرب بايد همچون مارگزيدگي كه توضيح آن در پي مي آيد برخورد كرد .
زنبور گزيدگي
بسيار شايع است ولي معمولاً خطرناك نمي باشد . اما در صورت متعدد بودن تعداد نيش ها يا بروز حساسيت هاي شديد ( آنا فيلاكسي ) مي تواند كشنده باشد . سابقه گزش در افراد حساس يك نكته منفي است و خطر بروز حساسيت هاي شديد ( آنا فيلاكسي ) را افزايش مي دهد . همچنين گزيدگي در ناحيه سر و صورت نيز خطرناك است و مي تواند باعث ايجاد تورم در اين نواحي و انسداد راه هاي هوايي گردد .
علايم و نشانه ها
- مشاهده ي سوراخ محل نيش و گاهي خود نيش در محل گزش
- وجود درد ، سوزش ، قرمزي يا تورم در محل گزش
- بروز علايم مسموميت مثل كاهش فشار خون ، كهير ، ...
كمك هاي اوليه
- ارزيابي صحنه حادثه ، دور كردن يا پرهيز از خطر و درخواست كمك در صورت لزوم
- ارزيابي اوليه مصدوم ، انجام مراحل ABC و ديگر كمك هاي اوليه ضروري در صورت لزوم
- در صورت وجود نيش در محل گزش آن را به آرامي خارج كنيد . براي اين كار از موچين ، پنس ، منقاش يا وسايل مشابه استفاده كنيد زيرا فشار اعمال شده در حين كار مي تواند باعث خروج باقيمانده سم از نيش و ورود آن به بدن بيمار گردد .
- محل گزش را با آب سرد و صابون بشوييد .
- زيور آلات ، ساعت ، لباس هاي تنگ و ... از اندام مبتلا خارج كنيد .
- كمپرس آب سرد باعث كاهش درد ، تورم و قرمزي محل گزش مي گردد .
- گذاشتن خمير درست شده از جوش شيرين و آب نيز مي تواند باعث كاهش درد در محل گزش گردد. در صورت مشاهده علايمي كه دلالت بر شديد بودن و اكنش هاي حساسيتي دارند ، مثل كهير منتشر بدن ، نفس تنگي ، كاهش فشار خون , خس خس سينه ، كبودي لب ها (سيانوز ) و ... بايد مصدوم را هرچه سريع تر به نزديك ترين مركز درماني منتقل كنيد .
رطيل ها
بعضي از سموم رطيلها مانند سم رطيل بيوه سياه , روي انتقال عصبي – عضلاني اثر مي كنند . در حاليكه برخي ديگر فقط منجر به نكروز نسجي مي شوند .
سم رطيل بيوه سياه , باعث افزايش آزاد شدن استيل كولين در محل تماس عصبي عضلاني مي شود . اين رطيل به رنگ سياه زغالي براق با شكم قرمز ( به شكل ساعت شني ) , به طول 1 تا 5 سانتي متر است .
تظاهرات باليني شامل درد بي حس كننده و مبهم در اندام گرفتار , سفتي عضلات اندام آسيب ديده , سردرد , سرگيجه , خيزپلك , التهاب ملتحمه , بثورات و خارش جلدي , تهوع و استفراغ , تعريق و جاري شدن بزاق , ضعف و در موارد شديد , افت فشار خون و تغييرات الكتروكارديوگرام مشابه مسموميت با ديگوكسين است . جهت درمان و رفع سفتي عضلات , بايد از 10 تا 20 ميلي متر محلول گلوكونات كلسيم 10 % استفاده نمود .
مسموميتهاي تزريقي (
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
عقرب ها (Scorpion)وابسته به عنكبوتيان هستند . در دنيا گونه هاي متعددي عقرب وجود دارد كه تنها تعدادي محدود براي انسان خطر ناك هستند .عقرب بيشتر در آب هواي گرم و شب ها فعال هستند و به اين علت رعايت نكات ايمني در مورد جلوگيري ار عقرب گزيدگي به خصوص در مناطق گرمسيري و به هنگام تاريكي هوا اهميت دارد . (مثل پوشيدن جوراب ، شلوار و كفش مناسب ، تكان دادن كفش و لباس قبل از پوشيدن و غيره )
سم يكنوع عقرب به نام سنتروروئيد اسكالپچراتوس (Centruroides Sculpturatus) شديداً كشنده است (عقزب كوچك و زرد رنگ با يك توبركول كوچك روي پشت , و به طول 2.5 تا 7.5 سانتي متر , كه به آن عقرب جرار نيز گفته مي شود ) .
نكته : خطرناك ترين عقرب در ايران عقربي است به نام گارديم كه محل زيست آن خوزستان است .
علايم و نشانه ها
پس از چند دقيقه از گزش عقرب كه عموماً در اندام ( دست و پا ) اتفاق مي افتد علايم زير مشاهده مي شود:
- درد , تاول , قرمزي , تورم
با گذشت چند ساعت از گزش ، ممكن است علايم زير در فرد مشاهده شود :
- تند شدن نبض
- بالا رفتن فشار خون
- سرگيجه ، حالت تهوع و استفراغ
- بي اختياري ادرار و مدفوع
- تنگي نفس
- تشنج
- افزايش ترشح بزاق
عقرب گزيدگي اغلب خطر ناك نيست و تنها باعث بروز علايم و نشانه ها موضعي در محل گزش مي گردد. با اين وجود بايد كمك هاي اوليه ضروري را براي مصدومين انجام داد و خطر ناك بودن يا نبودن عقرب و شدت مسموميت را به كادر درماني و پزشك واگذار كرد .
كمك هاي اوليه
- ارزيابي صحنه حادثه ، دور كردن يا پرهيز از خطر ، در خواست كمك در صورت لزوم
- ارزيابي اوليه مصدوم و انجام مراحل ABC و ديگر كمك هاي اوليه ضروري در صورت لزوم
- بي حركت نگه داشتن مصدوم و ثابت نگه داشتن عضو گزيده شده
- كمپرس سرد ( نكته از گذاشتن يخ به صورت مستقيم بر روي اندام خود داري كنيد . )
- استفاده از دستگاه مكنده مخصوص جهت خارج كردن سم ( در صورت عدم وجود دستگاه مكنده مخصوص , استفاده از ساكشن و يا مكيدن محل گزش توسط دهان مي باشد ).
- انتقال سريع به مركز درماني
در برخي موارد و در صورت شديد بودن مسموميت در مراكز درماني از پادزهر سم عقرب براي خنثي سازي سم و درمان فرد استفاده مي شود .البته اين كار بايد با دستور پزشك و تحت نظارت مستقيم او انجام شود .
در مورد بريدن و مكيدن محل زخم با دهان توافق نظر وجود ندارد . بعضي صاحب نظران با اين كار مخالف هستند و عده اي استفاده از اين روش را مجاز مي دانند .
در برخي از كتب بستن بالاي محل گزش با هدف تاخير در جذب سم توصيه شده است . براي اين كار بايد :
1-از پارچه , باند يا يك وسيله ي مناسب ديگر با عرض حداقل چهار تا پنج سانتي متر استفاده كنيد .
2- پارچه , باند يا وسيله مورد نظر را حدود پنج سانتي متر بالاتر از محل گزش ( يعني قسمتي از اندام كه به تنه مصدوم نزديك تر است ) ببنديد .
3-پارچه يا باند بايد به حدي محكم بسته شود كه تنها باعث كندشدن جريان لنف و خون سياهرگي در اندام مربوطه گردد . توجه داشته باشيد كه اين كار به هيچ وجه نبايد باعث اخلال در جريان خون سرخرگي اندام مبتلا گردد . به اين منظور , پارچه يا باند بايد به صورتي بسته شود كه يك انگشت به راحتي از زير آن عبور كند و همچنين باعث قطع نبض در نقاط انتهايي اندام مبتلا نگردد.
توجه : در صورت نزديك بودن مراكز درماني بهتر است بدون فوت وقت و انجام اقدامات اضافي مصدوم را هر چه سريعتر به مراكز درماني منتقل كنيد .
گزيدگي عقرب در افراد پير , كودكان , نوزادان و افراد مصدوم خطرناك تر است . همچنين اگر گزش متعدد يا نزديك سر و صورت يا گردن مصدوم باشد , خطزناك تر از گزش اندام ( دست و پا ) خواهد بود . به ياد داشته باشيد كه علايم گزيدگي با عقرب " گارديم " در ابتدا بسيار خفيف و ناچيز است و همين مسئله اغلب باعث عدم مراجعه به موقع فرد به مراكز درماني مي گردد . اما مراجعه به مراكز درماني لازم و ضروري است و تاخير مي تواند منجر به بروز علايم مختلف مسموميت , از بين رفتن بافت هاي بدن در محل گزش يا حتي در موارد شديد منجر به مرگ فرد گردد .
روشهاي مهار خونريزي براي اين كار ميتوانيد از چند روش زير استفاده كنيد
1ـ بالا نگه داشتن عضو آسيب ديده
2ـ-فشار مستقيم بر روي محل خونريزي
3ـفشار بر روي نقاط فشار (منظور از نقاط فشار، نقاطي هستند كه شريان يا همان سرخرگ اصلي، از آن عبور كرده است.)
4ـ اگر خونريزي جزئي باشد، خونريزي ممكن است با ريختن آب سرد بر روي آن بند بيايد.
5 ـ استفاده از"تورنيكت يا شريان بند در خونريزي هاي شديد تورنيكت باند عريزي است كه استفاده از آن به طور صحيح سرخرگ را بسته و مانع خونريزي ميشود. از اين وسيله تنها در موارد بسيار ضروري (نظير قطع سرخرگ بزرگ، قطع عضو و يا عدم مهار خونريزي با روشهاي ديگر) استفاده مي شود.
كمكهاي اوليه در خونريزي خارجي
جهت كنترل خونريزي خارجي بايد چهار مورد اساسي زير به ترتيب وبه سرعت انجام پذيرد :
1- فشار مستقيم
2- بالا نگه داشتن عضو
3- فشار بر نقاط فشار
4- " استفاده از تورنيكت يا كيسه هوايي
1- فشار مستقيم :
موثرترين روش در كنترل خونريزي از طريق فشار مستقيم ميباشد كه به يكي از دو روش زير انجام ميگيرد :
الف- گاز استريل (يا تكه پارچه تميز) را روي محل خونريزي گذاشته وبا دست روي آن فشار وارد شود تا خونريزي قطع گردد.
ب- قطعه اي گاز استريل را روي محل خونريزي گذاشته وبه وسيله بانداژ محكم آنرا ببنديد تا خونريزي كنترل گردد.
2- بالا نگه داشتن عضو دچار خونريزي :
اين روش در كنترل خونريزي قسمت هايي از بدن كه امكان قراردادن آنها در سطحي بالا تر از سطح بدن وجود دارد مورد استفاده قرارميگيرد كه به علت نيروي جاذبه ،فشار خونريزي كمتر ميشود .
توجه : در صورت وجود شكستگي درعضو مربوطه استفاده ازاين روش محدوديت دارد .
3- فشار بر نقاط فشار :
اگر توسط فشار مستقيم و بلند كردن عضو ،خونريزي قابل كنترل نبود از فشار دادن بر نقاط فشار استفاده ميشود .
نقاط فشار نقاطي است كه شريان هاي اصلي بدن از نزديك سطح بدن و روي استخوانها عبور ميكند و تعدادي از آنها عبارتند از :
1) در خونريزي هاي دست 2) در خونريزي هاي پا
توجه : چنانچه در اين محل ها شكستگي استخواني باشد در استفاده از اين روش محدوديت وجود دارد .
4- استفاده از تورنيكت يا كيسه هوائي :
اين روش فقط زماني انجام ميشود كه كوشش هاي قبلي جهت كنترل خونريزي موثر واقع نشود ويا در مواقعي كه اندامي قطع گرديده و نگراني درمورد ازبين رفتن بافتهاي پائين تر از محل بستن تورنيكت نباشد .
روش بستن تورنيكت :
1- ابتدا گاز يا دستمالي بر روي بازو قرار دهيد كه علاوه بر نقش حفاظتي باعث افزايش فشار در آن نقطه گردد .
2- به وسيله باند نواري دستمال فوق را ثابت كنيد. وسپس اهرمي مثل يك تكه چوب يا لوله يا حتي خودكار را روي آن قرار دهيد وباند را بعد از قراردادن آن گره ديگري بزنيد.
3- اهرم را به حول مركز گره تا اندازهاي بچرخانيد كه خونريزي قطع شود در اينحال اهرم را بوسيله گره ثابت كنيد .
زمان بستن، تورنيكت را در محلي كه قابل رويت باشد بنويسيد . به هیچ وجه تورنیکت را به منظور خونرسانی به اعضا باز نکنید. چرا که این کار کمکی نمی کند و تنها احتمال خطر را برای فرد بیشتر می کند.
نكته : 1- اندامي كه با تورنيكت بسته شده حتماً بايد در معرض ديد باشد .
2- حتي در زخمهاي ران و بازو تورنيكت حداقل بايد 2 اينچ يا5 سانتي متر بالاتر از آن بسته شود.
عده اي از پزشكان استفاده از كيسه هوائي دستگاه فشار خون با فشار حدود 150 ميلي متر جيوه را پيشنهاد مي كنندكه عملاً اگر امكان پذير باشد راه ايمني تري ميباشد. در دهه هاي اخير استفاده از وسيله اي به نام آتل بادي پيشنهاد شده كه كيسه هاي پلاستيكي با حفره ميان خالي هستند ومانند جوراب پوشيده و سپس باد مي كنند. اين وسيله علاوه بر اينكه ميتواند به عنوان يك آتل مصرف شود درموارد خونريزيها نيز به عنوان كمك دهنده در جلوگيري از خونريزي يا در موارد شوك حاصل از خونريزي به عنوان كمك در كاهش جريان خون اندامها مورد استفاده قرار مي گيرد.
دربستن تورنيكت بايد بسيار دقت كرد . چه بسا افرادي كه به دليل سهل انگاري امدادگران عضو خود را از دست داده اند . به همين دليل استفاده از تورنيكت و آتل بادي در بسياري از نقاط جهان معلق مانده است و تنها در موارد خاص مورد استفاده قرار مي گيرد .در بستن تورنيكت در قسمتي از اندام مثلاً دست بايد توجه كرد براي جلوگيري از آسيب و قطع عضو سالم به اندازه اي تورنيكت را محكم كنيم كه نبض احساس شود تا از تخريب عضو جلوگيري شود و حدالمقدور سعي شود از تورنيكت استفاده نشود .
كنترل بوسيله سرما :
در موارد شكستگي، سوختگي وخونريزيهاي خفيف ميتوان با استفاده از كيسه هاي حاوي يخ در محل ضايعه، علاوه بر كاهش درد و تورم باعث كاهش خونريزي نيز شد. توجه داشته باشيد كه استفاده از سرما به تنهائي نميتواند در كنترل خونريزي موثر باشد وبايد همراه با ديگراقدامات انجام گيرد.
توجه : براي جلوگيري ازسرمازدگي مورد نظر، كمپرس سرما را نبايد بيش از 20 دقيقه ادامه داد.
با توجه به مطالب فوق در مصدوم دچار خونريزي اقدامات زير را بترتيب به عمل أوريد :
1- محل خونريزي را مشخص كنيد.
2- نوع خونريزي را مشخص نمائيد.
3- خونريزي را كنترل كنيد ( بايد از حداقل امكانات حداكثر استفاده بعمل آيد ).
4- اگر جهت كنترل تورنيكت بسته ايد زمان آن را درجائي كه كاملاً در معرض ديد باشد مثلاً سينه يا پيشاني بيمار بنويسيد .
5- بيمار را جهت پيگيري صدمات وارد شده كنترل كنيد.
فراموش نكنيد كه تمامي اين عمليات را در موقعي ميتوان انجام داد كه ابتدا وضع تنفس وقلب بيمار كنترل شده باشد.
ت- خونريزي داخلي :
تعريف: چنانچه خون پس از خروج از رگ در داخل حفره اي از بدن ريخته ومحل خونريزي مشاهده نشود، خونريزي داخلي گويند. مانند خونريزي در داخل جمجمه، ويا در مجاري گوارشي.
كمكهاي اوليه در خونريزيهاي داخلي :
در مورد خونريزيهاي داخلي مهمترين كار رساندن بيمار به مركز درماني است وبهترين اقداماتي كه ميتوان انجام داد به ترتيب زير است :
1- كنترل علائم حياتي
2- كنترل راههاي هوائي
3- قرار دادن بيمار در بهترين وضعيت
مثلاً اگر بيمار دچار تهوع واستفراغ هاي مكرر است اورا به پهلو خوابانده واگر خونريزي داخلي اندامها ( دست وپا )است، اندام را بالا نگه داريد.
4- بيمار اگر دچار شوك است كمكهاي اوليه در مورد او انجام شود.
5- در صورت امكان به بيمار اكسيژن داده وبه او هيچ چيز نخورانيد.
6- در اولين فرصت ممكن بيمار را به مركز درماني انتقال دهيد.
نكته1 : در صورت ضربه به سر – استفراغ هاي مكرر زنگ خطر بزرگي جهت اعلام خونريزي داخل مغزي ميباشد كه ميتواند باعث مرگ مصدوم گردد.همچنين خروج مايع مغزي نخاعي كه همانند آبريزش بيني از بيني و مايع شفافي از گوش مي باشد از علايم ضربه مغزي مي باشد .
در ضربه مغزي :
سر مصدوم را بالاتر از ساير اندام او قرار دهيد . از خروج مايع مغزي نخاعي به بيرون جلوگيري نكنيد و هر چه سريعتر مصدوم را به مركز درماني انتقال دهيد .
نكته2 : در صورت ضربه به شكم – دل درد شديد زنگ خطر بزرگي جهت اعلام خونريزي داخل شكم ميباشد ودر صورت عدم توجه باعث مرگ مصدوم خواهد شد.
باز کردن راه هوایی نخستین اقدام برای نجات مصدومان چهارشنبه سوری
رئیس بیمارستان فوق تخصصی 15 خرداد در گفت‌وگو با فارس توصیه کرد
باز کردن راه هوایی نخستین اقدام برای نجات مصدومان چهارشنبه سوری
خبرگزاری فارس: رئیس بیمارستان فوق تخصصی جراحی پلاستیک 15 خرداد گفت: باز کردن راه هوایی نخستین اقدام برای نجات مصدومان چهارشنبه سوری است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
عبدالجلیل کلانتر هرمزی در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان فارس با اشاره به آمادگی بیمارستان فوق تخصصی جراحی پلاستیک 15 خرداد اظهار داشت: تاکنون و تا این ساعت (17:40) روز سه‌شنبه هیچ گونه مصدومی به این بیمارستان بابت حوادث چهارشنبه سوری انتقال نیافته است.
وی با بیان اینکه این در حالی است که در سال گذشته تا این زمان چندین مصدوم بابت سوانح چهارشنبه سوری به این بیمارستان منتقل شده بودند، افزود: در حال حاضر نیز 16 دستیار جراح و فوق تخصص و همچنین پرستاران و تیم بیهوشی در این بیمارستان برای هر گونه ارائه خدمات آمادگی کامل دارند.
کلانترهرمزی با توصیه به افرادی که دچار هر گونه حوادث احتمالی در چهارشنبه آخر سال می‌شوند، گفت: در صورت هر گونه حادثه‌ای باید سعی شود فرد مصدوم از محیط بسته به محیط بیرون آورده شود و حتی المقدور در صورت خونریزی جلوی خونریزی با دست یا بستن گرفته شود.
وی بیان داشت: مصدوم را باید در سریع‌ترین زمان ممکن به مراکز درمان منتقل کرد و این بیمارستان نیز بیشترین مصدومانی را که دچار حوادث و پارگی صورت و دست و قطع عضو می‌شوند پذیرش می کند و به آنها خدمات ارائه می‌دهد.
انتهای پیام/
تماس مواد شوینده با چشم به قرنیه آسیب جدی می زند
|
تماس مواد شوینده با چشم به قرنیه آسیب جدی می زند
|
| کارشناس آموزش اورژانس کشور گفت: در صورت تماس مواد شوینده شیمیایی با چشم، قرنیه به شدت آسیب می بیند و حتی در مواردی که ماده شیمیایی قوی تر باشد منجر به سوراخ شدن کره چشم می شود. |
به گزارش خبرگزاری مهر، آرزو دهقانی کارشناس آموزش اورژانس کشور ضمن بیان این مطلب اظهارداشت: اغلب مواد شیمیایی به خصوص مواد شوینده و رنگ برها از جمله مواد خطرناکی هستند که در صورت عدم احتیاط منجر به آسیب های چشمی می شوند.
وی افزود: استفاده نادرست از برخی مواد شوینده منجر به زخم پلک، چسبندگی پلک، چسبندگی پلک به چشم شده که حتی در بعضی موارد منجر به از بین رفتن کامل بینایی فرد می شود ضمن این که سوختگی شیمیایی در چشم، درد زیادی دارد و آسیب شدیدی ایجاد می‌کنند.
دهقانی در ارائه چگونگی مواجهه با این قبیل حوادث، گفت: شستشوی آرام چشم با آب حدود 20 دقیقه، اولین اقدام است.شما باید پلک‌ها را بازکرده و آب را روی سطح چشم بریزید. این عمل را از زاویه داخلی چشم انجام دهید به صورتی که آب از زاویه خارجی چشم خارج شود.
کارشناس آموزشی اورژانس کشور ادامه داد: این شستشو را تا زمان انتقال به اورژانس انجام دهید و پس از 20 دقیقه شستشو، چشم را با یک گاز استریل پوشانده و پانسمان کنید.
|
