اديب الممالك فراهاني، ميرزا محمد صادق حسيني
شاعر و روزنامه نگار
سال و محل تولد: 1277 ه.ق - گازران از توابع فراهان اراك
سال و محل وفات: 1326 ه.ق در تهران
زندگينامه: ميرزا محمد صادق حسيني ملقب به اديب الممالك فراهاني شاعر و روزنامه نگارمعروف دوره قاجاريه كه بعد ها در عرصه شعر و روزنامه نگاري به شهرت رسيد، در سال1277 ه.ق در قريه گازران از توابع فراهان اراك به دنيا آمد. وي در نوجواني پدرش را ازدست داد و در اثر پريشاني وضع مادي به تهران آمد و پس از طي مدارج معمول آن زمان،فنون ادبيات فارسي و عرب را از اساتيد فن آموخت. ميرزا پس از چندي يكي از سرآمدان سخنور عصر خود گشت و مورد اكرام و توجه شاهزاده طهماسب ميرزا مؤيد الدوله قرارگرفت. ميرزا محمد صادق در سال 1309 ه.ق به اتفاق امير نظام گروسي كه دوست صميمي او بود وبه حكومت كرمانشاه منصوب شده بود به آن شهر رفت و تا سال 1313در كرمانشاه اقامت گزيد. وي سپس در سال 1314 به تهران بازگشت و از طرف مظفر الدينشاه لقب اديب الممالك را دريافت كرد. اديب الممالك در همان سال كه امير نظام بهپيشكاري كل آذربايجان منصوب شد به اتفاق او به تبريز رفت و در سال 1316 ه.ق روزنامه ادب را در اين شهر منتشر كرد. اديب در سال 1318 ه.ق از تبريز به قفقاز رفت و درآنجا با كمك احمد بيك آقايف قراباغي روزنامه ارشاد را به زبان تركي و فارسي منتشر نمود. وي پس از چندي روزنامه ادب را در مشهد منتشر ساخت و در سال 1324 روزنامه عراق عجم را در تهران تأسيس كرد. اديب الممالك مدتي نيز سردبير روزنامه ايران دولتيبود. وي در روزهاي انقلاب مشروطيت نقش فعالي بر عهده داشت و همزمان با صدور فرمان مشروطه و گشايش مجلس شوراي ملي به سردبيري روزنامه مجلس منصوب گرديد. سالهاي پاياني عمر اديب الممالك در وزارت دادگستري و عدليه گذشت ولي ويهمچنان فعاليت اصلي خود را روزنامه نگاري ميدانست. شهرت عمده اديب الممالك جداي از روزنامه نگاري و درج مقالات اديبانه، در شعر و شاعري بود و اين شاعر آزاده بهويژه در جريان نهضت مشروطيت اشعار و ترجيع بند هاي زيبايي سرود كه در بيداري وروشنگري مردم نقش زيادي داشت. اديب در سرودن گونه هاي مختلف شعري اعم ازقصيده ،مسمط و ترجيع بند تسلط كامل داشت و در اشعار خود وضعيت آشفته كشور دراواخر دوره قاجاريه و نفوذ بيگانگان در ايران را بطور كامل به نمايش گذاشته است : برخيز شتربانا بربند كجاوه كز چرخ همي گشت عيان رايت كاوه وز شاخ شجر برخاست آواز چكاوه وز طول سفر حسرت من گشت علاوه بگذر بشتاب اندر از رود سماوه وز ديده من بنگر درياچه ساوه وز سينه ام آتشكده پارس نمودار * ...امروز گرفتار غم و محنت رنجيم در داو فره باخته اندر شش و پنجيم با ناله و افسوس درين دير سپنجيم چون زلف عروسان همه در چين و شكنجيم هم سوخته كاشانه و هم باخته گنجيم مائيم كه در سوك و طرب قافيه سنجيم جغديم به ويرانه هزاريم بگلزار * ...افسوس كه اين مزرعه را آب گرفته دهقان مصيبت زده را خواب گرفته خون دل ما رنگ مي ناب گرفته وز سوزش تب پيكر ماتاب گرفته رخسار هنر گونه مهتاب گرفته چشمان خرد پرده زخوناب گرفته ثروت شده بي مايه و صحت شده بيمار * اديب الممالك فراهاني در سال 1326 ه.ق در تهران در گذشت و در آستانهحضرت عبدالعظيم به خاك سپرده شد. از وي دههامقاله و ديوان اشعاري مشتمل بربيست و دو هزار بيت به يادگار مانده است.
آثار: دههامقاله و ديوان اشعاري مشتمل بربيست و دو هزار بيت
مشوق روزنامه هاي تك موضوعي ـ نقص قانون مطبوعات ما
نوامبر 2004 «پيتر كاكسPeter Cox» روزنامه نگار آمريكايي پس از دهها سال تلاش براي قبولاندن نظر خود كه برخي روزنامه ها بايد تك موضوعي شوند تا مردم تكليف خود را بدانند در 67 سالگي درگذشت.
كاكس كه قبلا سردبير يك روزنامه بزرگ بود به اين نتيجه رسيده بود كه روزنامه هاي تك موضوعي (تخصصي) بهتر مي توانند در رشته خود به جامعه خدمت كنند، مثلا روزنامه هاي ورزشي به ورزش، روزنامه هاي آموزش و پرورشي به بهبود كيفيت مدارس و روزنامه هاي پزشكي به پيشبرد اين علم و آشنا كردن مردم با علائم امراض و پيشگيري از ابتلاء به بيماري، و مخاطبان ضمن خريد يك روزنامه عمومي (حرفه اي ـ جامع)، برحسب علاقه به موضوع خاص، روزنامه و يا نشريات مربوط را هم خريداري خواهند كرد كه وسيعا درباره يك موضوع مطلب مي نويسند. كاكس مي گفت كه روزنامه هاي تك موضوعي هم حق دارند مطالب ديگر را بنويسند، اما به اختصار. وي اعانات دولت و موسسات ديگر را تنها حق نشريات تخصصي و داراي موضوعهاي محدود و مشخص مي دانست كه كمك به آموزش عمومي و رفع نياز اعضاي جامعه مي كنند. كاكس در اجراي نظر خود از سردبيري روزنامه عمومي دست كشيد و يك روزنامه مختص به اخبار و مطالب محيط زيست تاسيس كرد. روزنامه او، «مين تايمز»، از سال 1978 منتشر شد و داراي مطالب فراوان در باره زندگي در محيط زيست از خانه و غذا تا آب و دارو و رانندگي و ... بوده است.
نظريه كاكس در وطن ما تا حدي زياد به اثبات رسيده است. «همشهري» متعلق به شهرداري تهران يك روزنامه تخصصي و محلي است (نمي تواند سياسي نگاري كند) و با اين وجود، از نظر تيراژ در صدر روزنامه هاي ديگر قراردارد. در وطن ما، حسين انتظامي (مديركل اسبق مطبوعات داخلي، نماينده انتخابي مديران جرايد در هيات نظارت و مدير روزنامه همشهري) سالهاست كه تلاش مي كند متقاضيان نشريات، داشتن نشريه تخصصي را كه كمك بزرگي به ارتقاء معلومات عمومي است مد نظر بگيرند، ولي محصول اين تلاش تاكنون جزيي و محدود بوده است. در اين زمينه عيب از قانون مطبوعات است كه انواع نشريات تعريف نكرده است (نه از مجريان). روزنامه ارگان حزب، يك نشريه تخصصي است ولي مي بينيم كه در كشور ما، روزنامه هاي حزبي درست بمانند يك روزنامه حرفه اي و جامع عمل مي كنند، هرگونه مطلبي را مي نويسند ازجمله مطالب خانواده و كودك، سينما و تئاتر و جدول برنامه هاي تلويزيوني و .... چرا چنين است؟. براي اين كه قانون مطبوعات روزنامه حزب را تعريف نكرده است. اگر در سراسر جهان بگرديد، يك روزنامه حزبي بمانند روزنامه هاي حزبي ما نخواهيد يافت كه هر مطلبي را بنويسند. جاي هر مطلب در اين روزنامه ها نيست. اين روزنامه ها سخنگو و مبلغ حزب خود هستند و اشتباهات دولت (هر سه قوه، به علاوه قوه چهارم كه مطبوعاتند) را بايد بنويسند و تذكر دهند. در قانون مطبوعات جديد (جاري ـ مصوب 1364) همانند قوانين قديمي تر از جمله قانون مصوب سال 1334 از مطالب روزنامه ها به اجتماعي، سياسي، اقتصادي، فرهنگي و ... ياد كرده است. اين تعاريف خيلي قديمي شده است. امروز، وقتي صحبت از «اجتماعي» مي شود يعني آنچه كه مربوط به زندگاني افراد جامعه است كه اخبار (نظر و رويداد) از همه رقم ازجمله سياسي (حكومتي) در دل آن است، پس بايد عبارت «اجتماعي نويسي» را در اين قانون دقيقا روشن ساخت. يك مورد ديگر، مطالب «فرهنگي»: اطلاع رساني و نشر انواع خبر از جمله اخبار و تفسيرهاي سياسي و اقتصادي در اين طبقه قرار مي گيرند. بنابراين، تا اين قانون توسط اصحاب حرفه و استادان مربوط تكميل نشود، تلاش حسين انتظامي و ديگران براي اصلاح مطبوعات ما به جايي نخواهد رسيد. اين قانون بايد شرايط متقاضي را هم تكميل كند. داشتن مدرك ليسانس و نداشتن پيشينه بد كافي نيست، براي انتشار نشريه عمومي و حرفه اي (نه تخصصي و حزبي) تجربه لازم است و در اختيار داشتن همكار باتجربه و سرمايه معين.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اديب الممالك فراهاني، ميرزا محمد صادق حسيني
شاعر و روزنامه نگار
سال و محل تولد: 1277 ه.ق - گازران از توابع فراهان اراك
سال و محل وفات: 1326 ه.ق در تهران
زندگينامه: ميرزا محمد صادق حسيني ملقب به اديب الممالك فراهاني شاعر و روزنامه نگارمعروف دوره قاجاريه كه بعد ها در عرصه شعر و روزنامه نگاري به شهرت رسيد، در سال1277 ه.ق در قريه گازران از توابع فراهان اراك به دنيا آمد. وي در نوجواني پدرش را ازدست داد و در اثر پريشاني وضع مادي به تهران آمد و پس از طي مدارج معمول آن زمان،فنون ادبيات فارسي و عرب را از اساتيد فن آموخت. ميرزا پس از چندي يكي از سرآمدان سخنور عصر خود گشت و مورد اكرام و توجه شاهزاده طهماسب ميرزا مؤيد الدوله قرارگرفت. ميرزا محمد صادق در سال 1309 ه.ق به اتفاق امير نظام گروسي كه دوست صميمي او بود وبه حكومت كرمانشاه منصوب شده بود به آن شهر رفت و تا سال 1313در كرمانشاه اقامت گزيد. وي سپس در سال 1314 به تهران بازگشت و از طرف مظفر الدينشاه لقب اديب الممالك را دريافت كرد. اديب الممالك در همان سال كه امير نظام بهپيشكاري كل آذربايجان منصوب شد به اتفاق او به تبريز رفت و در سال 1316 ه.ق روزنامه ادب را در اين شهر منتشر كرد. اديب در سال 1318 ه.ق از تبريز به قفقاز رفت و درآنجا با كمك احمد بيك آقايف قراباغي روزنامه ارشاد را به زبان تركي و فارسي منتشر نمود. وي پس از چندي روزنامه ادب را در مشهد منتشر ساخت و در سال 1324 روزنامه عراق عجم را در تهران تأسيس كرد. اديب الممالك مدتي نيز سردبير روزنامه ايران دولتيبود. وي در روزهاي انقلاب مشروطيت نقش فعالي بر عهده داشت و همزمان با صدور فرمان مشروطه و گشايش مجلس شوراي ملي به سردبيري روزنامه مجلس منصوب گرديد. سالهاي پاياني عمر اديب الممالك در وزارت دادگستري و عدليه گذشت ولي ويهمچنان فعاليت اصلي خود را روزنامه نگاري ميدانست. شهرت عمده اديب الممالك جداي از روزنامه نگاري و درج مقالات اديبانه، در شعر و شاعري بود و اين شاعر آزاده بهويژه در جريان نهضت مشروطيت اشعار و ترجيع بند هاي زيبايي سرود كه در بيداري وروشنگري مردم نقش زيادي داشت. اديب در سرودن گونه هاي مختلف شعري اعم ازقصيده ،مسمط و ترجيع بند تسلط كامل داشت و در اشعار خود وضعيت آشفته كشور دراواخر دوره قاجاريه و نفوذ بيگانگان در ايران را بطور كامل به نمايش گذاشته است : برخيز شتربانا بربند كجاوه كز چرخ همي گشت عيان رايت كاوه وز شاخ شجر برخاست آواز چكاوه وز طول سفر حسرت من گشت علاوه بگذر بشتاب اندر از رود سماوه وز ديده من بنگر درياچه ساوه وز سينه ام آتشكده پارس نمودار * ...امروز گرفتار غم و محنت رنجيم در داو فره باخته اندر شش و پنجيم با ناله و افسوس درين دير سپنجيم چون زلف عروسان همه در چين و شكنجيم هم سوخته كاشانه و هم باخته گنجيم مائيم كه در سوك و طرب قافيه سنجيم جغديم به ويرانه هزاريم بگلزار * ...افسوس كه اين مزرعه را آب گرفته دهقان مصيبت زده را خواب گرفته خون دل ما رنگ مي ناب گرفته وز سوزش تب پيكر ماتاب گرفته رخسار هنر گونه مهتاب گرفته چشمان خرد پرده زخوناب گرفته ثروت شده بي مايه و صحت شده بيمار * اديب الممالك فراهاني در سال 1326 ه.ق در تهران در گذشت و در آستانهحضرت عبدالعظيم به خاك سپرده شد. از وي دههامقاله و ديوان اشعاري مشتمل بربيست و دو هزار بيت به يادگار مانده است.
آثار: دههامقاله و ديوان اشعاري مشتمل بربيست و دو هزار بيت
اديب الممالك فراهاني، ميرزا محمد صادق حسيني
شاعر و روزنامه نگار
سال و محل تولد: 1277 ه.ق - گازران از توابع فراهان اراك
سال و محل وفات: 1326 ه.ق در تهران
زندگينامه: ميرزا محمد صادق حسيني ملقب به اديب الممالك فراهاني شاعر و روزنامه نگارمعروف دوره قاجاريه كه بعد ها در عرصه شعر و روزنامه نگاري به شهرت رسيد، در سال1277 ه.ق در قريه گازران از توابع فراهان اراك به دنيا آمد. وي در نوجواني پدرش را ازدست داد و در اثر پريشاني وضع مادي به تهران آمد و پس از طي مدارج معمول آن زمان،فنون ادبيات فارسي و عرب را از اساتيد فن آموخت. ميرزا پس از چندي يكي از سرآمدان سخنور عصر خود گشت و مورد اكرام و توجه شاهزاده طهماسب ميرزا مؤيد الدوله قرارگرفت. ميرزا محمد صادق در سال 1309 ه.ق به اتفاق امير نظام گروسي كه دوست صميمي او بود وبه حكومت كرمانشاه منصوب شده بود به آن شهر رفت و تا سال 1313در كرمانشاه اقامت گزيد. وي سپس در سال 1314 به تهران بازگشت و از طرف مظفر الدينشاه لقب اديب الممالك را دريافت كرد. اديب الممالك در همان سال كه امير نظام بهپيشكاري كل آذربايجان منصوب شد به اتفاق او به تبريز رفت و در سال 1316 ه.ق روزنامه ادب را در اين شهر منتشر كرد. اديب در سال 1318 ه.ق از تبريز به قفقاز رفت و درآنجا با كمك احمد بيك آقايف قراباغي روزنامه ارشاد را به زبان تركي و فارسي منتشر نمود. وي پس از چندي روزنامه ادب را در مشهد منتشر ساخت و در سال 1324 روزنامه عراق عجم را در تهران تأسيس كرد. اديب الممالك مدتي نيز سردبير روزنامه ايران دولتيبود. وي در روزهاي انقلاب مشروطيت نقش فعالي بر عهده داشت و همزمان با صدور فرمان مشروطه و گشايش مجلس شوراي ملي به سردبيري روزنامه مجلس منصوب گرديد. سالهاي پاياني عمر اديب الممالك در وزارت دادگستري و عدليه گذشت ولي ويهمچنان فعاليت اصلي خود را روزنامه نگاري ميدانست. شهرت عمده اديب الممالك جداي از روزنامه نگاري و درج مقالات اديبانه، در شعر و شاعري بود و اين شاعر آزاده بهويژه در جريان نهضت مشروطيت اشعار و ترجيع بند هاي زيبايي سرود كه در بيداري وروشنگري مردم نقش زيادي داشت. اديب در سرودن گونه هاي مختلف شعري اعم ازقصيده ،مسمط و ترجيع بند تسلط كامل داشت و در اشعار خود وضعيت آشفته كشور دراواخر دوره قاجاريه و نفوذ بيگانگان در ايران را بطور كامل به نمايش گذاشته است : برخيز شتربانا بربند كجاوه كز چرخ همي گشت عيان رايت كاوه وز شاخ شجر برخاست آواز چكاوه وز طول سفر حسرت من گشت علاوه بگذر بشتاب اندر از رود سماوه وز ديده من بنگر درياچه ساوه وز سينه ام آتشكده پارس نمودار * ...امروز گرفتار غم و محنت رنجيم در داو فره باخته اندر شش و پنجيم با ناله و افسوس درين دير سپنجيم چون زلف عروسان همه در چين و شكنجيم هم سوخته كاشانه و هم باخته گنجيم مائيم كه در سوك و طرب قافيه سنجيم جغديم به ويرانه هزاريم بگلزار * ...افسوس كه اين مزرعه را آب گرفته دهقان مصيبت زده را خواب گرفته خون دل ما رنگ مي ناب گرفته وز سوزش تب پيكر ماتاب گرفته رخسار هنر گونه مهتاب گرفته چشمان خرد پرده زخوناب گرفته ثروت شده بي مايه و صحت شده بيمار * اديب الممالك فراهاني در سال 1326 ه.ق در تهران در گذشت و در آستانهحضرت عبدالعظيم به خاك سپرده شد. از وي دههامقاله و ديوان اشعاري مشتمل بربيست و دو هزار بيت به يادگار مانده است.
آثار: دههامقاله و ديوان اشعاري مشتمل بربيست و دو هزار بيت
اشرفالدين حسينى، سيدشمسالدين
روزنامه نگار و شاعر
سال و محل تولد: 1288 - قزوين
سال و محل وفات: 1352
زندگينامه: اشرفالدين حسينى قزوينى گيلانى, سيدشمسالدين محسن, فرزند سيد احمد. (1288-1352), روزنامه نگار و شاعر متخلص به ساعى. معروف به نسيم شمال. او در قزوين متولد شد. خواندن و نوشتن را را نزد شيخ عبدالرحيم قزوينى فرا گرفت. مقدمات صرف ونحو و منطق وبيان تا سطوح را از محضر ملاعلى طارمى برغانى صالحى در مدرسه صالحيه قزوين آموخت و در حدود سال 1305ق به عتبات رفت. در كربلا از حوزه علمى ميرزا علامه برغانى صالحى و ميرزا علينقى برغانى صالحى سالها بهره گرفت. در حدود سال 1310ق به قزوين بازگشت و در زنجان ساكن شد. عرفان و حكمت و رياضيات را نزد ميرزا ابراهيم مسگر زنجانى آموخت بعد به تبريز رفت ودر حدود سال 1313ق به قزوين مراجعت كرد و در مدرسه صالحيه مشغول تعليم و تعلم شد. در اين مدرسه با افكار آزاديخواهان آشنا شد. در سال 1316ق براى بار دوم عازم كربلا شد و به حوزه درس استاد خود ميرزا على برغانى ملحق گرديد. با سابقه ذهنى كه داشت مبارزات سياسى خود را در كربلا فعالانه آغاز كرد. سپس به ايران بازگشت و در رشت به شغل كتابت پرداخت و روزنامه «نسيم شمال» را از سال 1325ق تا انحلال مشروطه اول به طور غير مرتب انتشار داد. وى در گير ودار كشاكش ميان مشروطه خواهان و محمد على شاه و اطرافيانش در اشعارى كه مى سرود و در روزنامهاش چاپ مى كرد, از زشتكاريهاى شاه و طرفداران سلطنت مطلقه به شدت انتقاد مى كرد و آنان را به باد مسخره مى گرفت. با فتح تهران و غلبه آزاديخواهان به تهران آمد و با كمك مادى و معنوى محمد ولى خان سپهسالار در سال 1327ق انتشار «نسيم شمال» را ادامه داد. از آنجا كه روزنامه جنبه فكاهى و طنز آميز داشت, بيشتر مورد توجه مردم قرارگرفت و او شهرت زيادى كسب كرد. درشعر زبان محاوره را برگزيد و ضمن فكاهى بودن, جنبه طنزآميز و انتقادى داشت. در حقيقت سيداشرفالدين در نظم فارسى راهى گشود كه تا قبل از او كمتر به آن توجه داشتند. گويا در اواخر عمر به جنون مبتلا شد و دستاويزى شد تا اورا به تيمارستان انداختند. نسيم شمال در فقر و تنگدستى درگذشت.
آثار: اشعار وى بيش از بيست هزار بيت است كه خود او شمارى از آنها را در دفترى كه«باغ بهشت» نام دارد جداگانه منتشر كرده است. از ديگر آثارش: «ديوان» اشعار, كتاب مختصرى در حكمت كه در رشت چاپ شده است «عزيزو غزال»؛ «ارفع نامه»؛ «نهضت بانوان»؛ «تاريخ سلاطين ايران»؛ به نظم كه در تهران چاپ شده است؛ «بشارت ظهور».