حدیث (444) حضرت فاطمه (س) فرمودند:
خیارکم ألینکم مناکبه و أکرمهم لنسائهم .
بهترین شما کسانی هستند که در برخورد با مردم نرم تر و مهربان ترند و با همسرانشان مهربان و بخشنده اند .
(دلائل الامامه طبری ، ص 7)
حدیث (445) امام علی (ع) فرمودند:
اَحسَنُ العَدلِ نُصرَةُ المَظلومِ
بهترین عدالت یارى مظلوم است. (غررالحکم، ج2، ح 2977)
حدیث (446) امام علی (ع) فرمودند:
جَلیسُ الخَیرِ نِعمَةٌ، جَلیسُ الشَّرِّ نِقمَةٌ
همنشین خوب نعمت و همنشین بد، بلا و مصیبت است.
(غررالحکم، ح4719 و 4720)
حدیث (447) امام صادق (ع) فرمودند:
اِنَّ الفُحشَ وَ البَذَاءَ وَ السَّلاطَةَ مِنَ النِفاقِ
همانا دشنام دادن و هرزه گویی و زبان درازی ناشی از نفاق و دورویی است
(جهاد بانفس، ح667 و ص 284)
حدیث (448) رسول خدا (ص) فرمودند:
إذا أرَدتَ أن یُثرِی اللهُ ما لَکَ فَزَکِّهِ.
هر گاه خواستی که خداوند دارایی تو را زیاد کند، زکات آن را بپرداز.
(بحارالأنوار، ج96، ص23)
حدیث (449) حضرت زهرا (س) فرمودند:
فجعل الله طاعتنا نظاما للملة و إمامتنا أمانا من الفرقة
خداوند پیروی از ما اهل بیت را سبب برقراری نظم اجتماعی در امت اسلامی و رهبری ما را عامل در امان ماندن از تفرقه ها قرار داده است .
(احتجاج طبرسی ج 1، ص 258)
حدیث (450) امام موسی کاظم (ع) فرمودند:
ما من شی ء تراه عیناک الا وفیه موعظه چیزی نیست که چشمانت آن را بنگرد، مگر آن که در آن پند و اندرزی است.
(بحارالانوار، ج 78، ص 319)
حدیث (451) رسول اکرم (ص) فرمودند:
لَو کَانَ الرِّفقُ خَلقاً یُریَ مَا کَانَ مِمَّا خَلَقَ اللهُ شَیءٌ اَحسَنَ مِنهُ. اگر مدارا مخلوقی بود که دیده می شد هیچ مخلوقی از مخلوقات خدا از او نیکوتر نبود.
(جهاد با نفس، ح 274)
حدیث (452) امام علی (ع) فرمودند:
إن لَم تَکن حَلیما فَتَحَلَّم فَإِنَّهُ قَلَّ مَن تَشَبَّهَ بِقَومٍ إِلاّ أَوشَک أَن یکونَ مِنهُم
اگر بردبار نیستى خود را بردبار جلوه ده، زیرا کمتر کسى است که خود را شبیه گروهى کند و بزودى یکى از آنان نشود.
(نهج البلاغه، حکمت 207)
حدیث (453) پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
اَلنّاسُ یعمَلونَ بِالخَیرِ وَ اِنَّما یعطَونَ اُجورَهُم عَلى قَدرِ عُقولِهِم
مردم، کارهاى خیر مى کنند، ولى پاداش آنان تنها به اندازه عقلشان عطا مى شود.
(کنزالعمال، ح 7052)
حدیث (454) حضرت زهرا (س) فرمودند:
جعل الله ... الجهاد عزا للإسلام، و الصبر معونة علی استیجاب الأجر
خداوند جهاد را موجب عزت و هیبت اسلام، و صبر را وسیله استحقاق و شایستگی پاداش حق تعالی قرار داد.
(احتجاج طبرسی، ج 1، ص 258)
حدیث (455) امام علی (ع) فرمودند:
الصلوة حصن من سطوات الشیطان
نماز قلعه و دژ محکمی است که نمازگزار را از حملات شیطان نگاه می دارد.
(میزان الحکمة، ج 5، ص 367)
حدیث (456) امام صادق (ع) فرمودند:
انَّ مِنَ الکَبَائِر عُقُوقَ الوَالِدَین وَالیَاسَ مِن رَوحِ اللهِ وَالاَمنَ مِن مَکرِ اللهِ
همانا آزار رساندن به پدر و مادر و نا امیدی از رحمت خداوند و ایمنی از مکر خداوند از گناهان کبیره است
(جهاد با نفس، ح 424)
حدیث (457) پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
اِنَّ اَصلَ کلِّ خَیرٍ فِى الدُّنیا وَ الآخِرَةِ شَىءٌ واحِدٌ وَ هُوَ الخَوفُ مِنَ اللّهِ تَعالى
ریشه هر خیرى در دنیا و آخرت یک چیز است و آن ترس از خداوند متعال است.
(مستدرک الوسائل، ج 11، ص 235، ح 12842)
حدیث (458) پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
اِنَّ اللّهَ یحِبُّ بُغاةَ العِلمِ
خداوند جویندگان دانش را دوست دارد.
(کافى، ج1، ص 30، ح1 )
حدیث (459) پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
اَلنّاسُ رَجُلانِ: عالِمٌ وَ مُتَعَلِّمٌ وَ لا خَیرَ فیما سِواهُما
مردم، دو گروهند: دانشمند و دانش اندوز و در غیر این دو، خیرى نیست.
(نهج الفصاحه، ح 3145 )
حدیث (460) امام باقر (ع) فرمودند:
ما مِن قَطرَةٍ احَبَّ الی اللهِ عَزَّوَجَلَّ مِن قَطرَةٍ دُمُوعٍ فی سََوَادِ اللَّیلِ مَخَافَةً مِنَ اللهِ لا یُرادُ بِها غَیرُهُ
هیچ قطره ای در نزد خداوند عزوجل دوست داشتنی تر و محبوب تر از قطره ی اشکهایی که در تاریکی شب و از خوف خدا با اخلاص کامل ریخته می شود نیست.
(جهاد با نفس، ح 137 )
حدیث (461) امام علی (ع) فرمودند:
مَن حَلَمَ عَن عَدُوِّهِ ظَفِرَ بِهِ
هر کس در مقابل دشمن بردبار باشد بر او پیروز مى شود.
(کنزالفوائد، ص147 )
حدیث (462) امام علی (ع) فرمودند:
اِحتَجِب عَنِ الغَضَبِ بِالحِلمِ، وَغُضَّ عَنِ الوَهمِ بِالفَهمِ
با بردبارى خود را از خشم پنهان کن و با فهم و دانایى از وهم و خیال چشم بپوش.
(غررالحکم، ج2، ص 199، ح 2365 )
حدیث (463) امام علی (ع) فرمودند:
مَن غاظَک بِقُبحِ السَّفَهِ عَلَیک، فَغِظهُ بِحُسنِ الحِلمِ عَنهُ
هر کس با زشتىِ سبکسرى تو را خشمگین کرد تو با زیبایى بردبارى او را به خشم آور.
(غررالحکم، ج 5، ص333، ح 8620 )
حدیث (464) امام صادق (ع) فرمودند:
مَا احَبَّ اللهَ مَن عَصَاهُ
کسی که نافرمانی خدا را کند، خداوند را دوست نمی دارد.
(جهاد با نفس، ح 386 )
حدیث (465) امام صادق (ع) فرمودند:
المُومِنُ حَلِیمٌ لا یَجهَلُ، وَ اِن جُهِلَ عَلَیهِ یَحلُمُ، وَ لا یَظلِمُ وَ اِن ظُلِمَ غَفَرَ وَ لا یَبخَلُ وَ اِن بُخِلَ عَلَیهِ صَبَر
مومن بردباری است که بردباری اش از روی نادانی نیست و اگر با او از روی نادانی و حماقت رفتار شود او بردباری به خرج می دهد و به کسی ستم نمی کند و اگر به او ستمی شد می بخشاید و بخل نمی ورزد و اگر به او بخل ورزیده شد صبر پیشه می کند.
(جهاد با نفس، ح 36 )
حدیث (466) پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
اَلسَّخىُّ قَریبٌ مِنَ اللّهِ ، قَریبٌ مِنَ النّاسِ ، قَریبٌ مِنَ الجَنَّةِ
سخاوتمند به خدا، مردم و بهشت نزدیک است.
(بحارالأنوار، ج 73، ص 308، ح37)
حدیث (467) امام على (ع) فرمودند:
مَن أَصلَحَ فیما بَینَهُ وَبَینَ اللّهِ أَصلَحَ اللّهُ فیما بَینَهُ وَبَینَ النّاس.
هر کس رابطه اش را با خدا اصلاح کند، خداوند رابطه او را با مردم اصلاح خواهد نمود.
(بحارالأنوار، ج 71، ص 366، ح 12)
حدیث (468) امام على (ع) فرمودند:
اِنَّ اَهنَأَ النّاسِ عَیشا مَن کانَ بِما قَسَمَ اللّهُ لَهُ راضیا
هر کس به آنچه خداوند به او داده است راضى باشد، راحتترین زندگى را دارد.
(غررالحکم، ح 3397)
حدیث (469) امام باقر (ع) فرمودند:
اِنَّ اللهَ رَفیقٌ یُحِبُّ الرِّفقَ
خداوند اهل مدارا است و مدارا را دوست دارد
(جهاد با نفس، ح 283)
حدیث (470) امام باقر (ع) فرمودند:
مَا اَحسَنَ الحَسَنَاتِ بَعدَ السَّیِّئاتِ وَ مَا اَقبَحَ السَّیِّئاتِ بَعدَ الحَسَنَاتِ
چه نیکوست نیکی ها بعد از بدیها و چه زشت است بدیها پس از نیکی ها
(جهاد با نفس، ح 880)
حدیث (471) امام علی (ع) فرمودند:
مَن تَوکلَ عَلَى اللّهِ ذَلَّت لَهُ الصِّعابُ وَتَسَهَّلَت عَلَیهِ الأسبابِ
هر کس به خدا توکل کند، دشواریها براى او آسان می شود و اسباب برایش فراهم می گردد.
(غررالحکم، ح 9028)
حدیث (472) امام کاظم (ع) فرمودند:
وَاللّهِ ما اُعطِىَ مُومِنُ قَطَّ خَیرَ الدُّنیا وَالآخِرَةِ، اِلاّ بِحُسنِ ظَنِّهِ بِاللّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ رَجائِهِ لَهُ وَ حُسنِ خُلقِهِ وَالکفِّ عَنِ اغتیاب المُؤمِنینَ
به خدا قسم خیر دنیا و آخرت را به مؤمنى ندهند مگر به سبب حسن ظن و امیدوارى او به خدا و خوش اخلاقى اش و خوددارى از غیبت مؤمنان.
(بحارالأنوار، ج 6، ص 28، ح29)
حدیث (473) امام علی (ع) فرمودند:
لا یسعَدُ امرؤ ٌإلاّ بِطاعَةِ اللّهِ سُبحانَهُ وَ لا یشقَى امرُؤٌ إلاّ بِمَعصیةِ اللّهِ.
هیچ کس جز با اطاعت خدا خوشبخت نمى شود و جز با معصیت خدا بدبخت نمى گردد.
(غررالحکم، ح 10848)
حدیث (474) پیامبر اعظم (ص) فرمودند:
إذا قالَ العَبدُ عِندَ مَنامِهِ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ یقولُ اللّهُ: مَلائِکتى! اُکتُبُوا بِالحَسَناتِ نَفسَهُ إلَى الصَّباحِ
هر گاه بندهاى هنگام خوابش، بسم اللّه الرحمن الرحیم بگوید، خداوند به فرشتگان مىگوید: به تعداد نفسهایش تا صبح برایش حسنه بنویسید
(جامع الأخبار، ص 42)
حدیث (475) پیامبر اعظم (ص) فرمودند:
مَن سَرَّهُ أن یستَجیبَ اللّهُ لَهُ عِندَ الشَّدائِدِ وَالکربِ فَلیکثِرِ الدُّعاءَ فِى الرَّخاءِ
هر کس دوست دارد خداوند هنگام سختیها و گرفتاریها دعاى او را اجابت کند، در هنگام آسایش، دعا بسیار کند.
(نهج الفصاحه، ح 3023)
حدیث (476) امام صادق (ع) فرمودند:
مَن عَرَفَ اللهَ خَافَ اللهَ وَ مَن خَافَ اللهَ سَخَت نَفسُهُ عَن الدُّنیا.
هر که خدا را بشناسد ترس او در دلش می افتد و هر که از خدا ترسان باشد نفسش از دنیا طلبی باز می ماند.
(جهاد با نفس ، ح 117)
حدیث (477) امام صادق (ع) فرمودند:
صَدَقَةٌ یحِبُّهَا اللّهُ: إِصلاحٌ بَینَ النّاسِ إِذا تَفاسَدوا، وَتَقارُبٌ بَینَهُم إِذا تَباعَدوا
صدقه اى که خداوند آن را دوست دارد عبارت است از: اصلاح میان مردم هرگاه رابطه شان تیره شد و نزدیک کردن آنها به یکدیگر هرگاه از هم دور شدند.
(کافى، ج 2، ص 209، ح 1)
حدیث (478) امام باقر (ع) فرمودند:
اَلحِلمُ لِباسُ العالِمِ فَلا تَعرَینَّ مِنهُ
بردبارى لباس عالم است، پس تو خود را از آن عریان مدار.
(کافى، ج 8، ص 55)
حدیث (479) امام على (ع) فرمودند:
مَن حَسُنَت خَلیقَتُهُ طابَت عِشرَتُهُ
هر کس خوش اخلاق باشد، زندگىاش پاکیزه و گوارا مىگردد.
(غررالحکم، ح8153)
حدیث (480) پیامبر اعظم (ص) فرمودند:
أشقَى النّاسِ المُلوک... وَ أسعَدُ النّاسِ مَن خالَطَ کرامَ النّاسِ
بدبختترین مردم پادشاهانند و خوشبختترین مردم کسى است که با مردم بزرگوار معاشرت کند.
(الأمالى صدوق، ص 73، ح 41)
حدیث (481) امام صادق (ع) فرمودند:
اِنَّ المُؤمِنَ لَیسکنُ اِلَى المُؤمِنِ کما یسکنُ الظَّمانِ اِلَى الماءِ البارِدِ.
به راستى که مؤمن با برادر مؤمنش آرامش پیدا مى کند، چنان که تشنه، با آب خنک آرامش مى یابد.
(کافى، ج 2، ص 247)
حدیث (482) امام صادق (ع) فرمودند:
لا ینبَغى لِمَن لا یتَّقى مَلامَةَ العُلَماءِ وَ ذَمِّهِم اَن یرجى لَهُ خَیرُ الدُّنیا وَ الآخِرَةِ
کسى که از سرزنش و نکوهش علما پروا نمیکند، نمیتوان به خیر دنیا و آخرت او امید داشت.
(تحف العقول، ص 364)
حدیث (483) امام علی (ع) فرمودند:
اِذا ظَهَرَتِ الجِنایاتُ ارتَفَعَتِ البَرَکاتُ هرگاه گناهان آشکار شوند، برکتها از میان مىرود.
(غررالحکم، ح 4030)
حدیث (484) امام علی (ع) فرمودند:
قُلوبُ الرَّعِیةِ خَزائِنُ راعیها فَما اَودَعَها مِن عَدلٍ اَو جَورٍ وَجَدَهُ
دلهاى مردم صندوقچههاى حاکم است، پس آنچه از عدالت و یا ظلم در آنها بگذارد، همان را خواهد دید.
(غررالحکم، ج4، ص 521، ح 6825)
حدیث (485) پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
شَعبانُ شَهری، وَرَمَضانُ شَهرُ اللهِ؛ فَمَن صامَ شَهری، کنتُ لَهُ شَفیعاً یَومَ القیامَهِ.
شعبان ماه من است، و رمضان ماه خداست؛ پس هرکس در شعبان روزه بدارد، من در روز قیامت شفیع او خواهم بود.
(بحار الأنوار، ج 97، ص 83)
حدیث (486) پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
اِنَّ اللّهَ یحِبُّ اِذا عَمِلَ اَحَدُکم عَمَلاً اَن یتقِنَهُ
خداوند دوست دارد که وقتى یکى از شما کارى انجام مىدهد در آن محکم کارى کند.
(نهج الفصاحه، ح 726)
حدیث (487) پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
مَن اَحَبَّ اَن یکونَ اَغنَى النّاسِ فَلیکن بِما فى یدِ اللّهِ اَوثَقَ مِنهُ بِما فى یدِهِ
هر کس دوست دارد بىنیازترین مردم باشد، باید به آنچه در دست خداست مطمئنتر باشد تا آنچه به دست خودش دارد.
(نهج الفصاحه، ح 2798)
حدیث (488) پیامبر اعظم (ص) فرمودند:
باکروا طَـلَبَ الرِّزقِ وَ الحَوائِجِ فَاِنَّ الغُدُوَّ بَرَکةٌ وَ نَجاحٌ
در پى روزى و نیازها، سحر خیز باشید؛ چرا که حرکت در آغاز روز، [مایه] برکت و پیروزى است.
(المعجم الاوسط، ج 7، ص 194، ح 7250)
حدیث (489) امام علی (ع) فرمودند:
اَلکریمُ یرى مَکارِمَ اَفعالِهِ دَینا عَلَیهِ یقضیهِ، اَللَّئیمُ یرى سَوالِفَ اِحسانِهِ دَینا لَهُ یقتَضیهِ ؛
بزرگوار، نیکوکارىهاى خود را بدهى به گردن خود مىداند که باید بپردازد و فرومایه، احسانهاى گذشته خود را بدهى به گردن دیگران مىداند که باید پس بگیرد.
(غررالحکم، ح 2031 و 2032 .)
حدیث (490) امام علی (ع) فرمودند:
اِصبِر عَلى مَرارَةِ الحَقِّ وَ ایاک اَن تَنخَدِعَ لِحَلاوَةِ الباطِلِ تلخى حق را تحمل کن، و مبادا که فریب شیرینى باطل را بخورى.
(غررالحکم، ح 2472)
حدیث (491) امام علی (ع) فرمودند:
اَهنَى العَیشِ اطِّراحُ الکلَفِ
گواراترین زندگى، رها کردن تکلّفها (تجمّلات) است.
(غررالحکم، ح 2472)
حدیث (492) امام علی (ع) فرمودند:
اَربَعٌ مَن اُعطِیهُنَّ فَقَد اُعطىَ خَیرَ الدُّنیا وَ الآخِرَةِ: صِدقُ حَدیثٍ وَ اَداءُ اَمانَةٍ وَ عِفَّةُ بَطنٍ وَ حُسنُ خُلُقٍ
چهار چیز است که به هر کس داده شود خیر دنیا و آخرت به او داده شده: راستگویى، امانتدارى، حلال خورى و خوش اخلاقى
(غررالحکم، ح2142)
حدیث (493) امام علی (ع) فرمودند:
اَصلُ العَقلِ القُدَرةُ وَ ثَمَرَتُها السُّرورُ.
ریشه عقل، قدرت است و میوه آن شادى.
(بحارالأنوار، ج 78، ص 7، ح 59)
حدیث (494) امام علی (ع) فرمودند:
مَنِ اقتَصَرَ عَلى بُلغَةِ الکفافِ فَقَدِ انتَظَـمَ الرّاحَةَ وَ تَبَوَّاَ خَفضَ الدَّعَةِ
هر کس به اندازهاى که او را کفایت مى کند، قناعت کند، به آسایش و نظم مى رسد و در آسودگى و رفاه منزل مى گیرد.
(نهج البلاغه، حکمت 371)
حدیث (495) امام علی (ع) فرمودند:
ما اَعطَى اللّهُ سُبحانَهُ العَبدَ شَیئا مِن خَیرِ الدُّنیا وَ الآخِرَةِ اِلاّ بِحُسنِ خُلُقِهِ وَ حُسنِ نیتِهِ
خداوند خیر دنیا و آخرت را جز به خاطر خوش اخلاقى و خوش نیتى به بنده نمى دهد.
(غررالحکم، ح 9670)
حدیث (496) امام علی (ع) فرمودند:
عِندَ فَسادِ النِّیةِ تَرتَفِعُ البَرَکةُ
هرگاه نیتها فاسد باشد، برکت از میان مى رود.
(غررالحکم، ح 6228)
حدیث (497) امام علی (ع) فرمودند:
بسمِ اللّهِ شِفاءٌ مِن کلِّ داءٍ و عَونٌ لِکلِّ دَواءٍ
بسم اللّه، شفاى هر دردى و یارى کننده هر دارویى است.
(عیون أخبار الرضا علیهالسلام ، ج 2، ص )
حدیث (498) امام علی (ع) فرمودند:
حَسِّن خُلقَک یخَفِّفِ اللّهُ حِسابَک
اخلاقت را خوب کن تا خداوند حسابت را آسان گرداند.
(امالى صدوق، ص 278 )
حدیث (499) امام علی (ع) فرمودند:
رَاسُ العِلمِ التَّمییزُ بَینَ الاَخلاقِ وَ اِظهارُ مَحمودِها وَ قَمعُ مَذمومِها
بالاترین درجه دانایى، تشخیص اخلاق از یکدیگر و آشکار کردن اخلاق پسندیده و سرکوب اخلاق ناپسند است.
(غررالحکم، ح 5267 )
حدیث (500) امام علی (ع) فرمودند:
عَوِّد نَفسَک الجَمیلَ فَبِاعتیادِک اِیاهُ یعودُ لَذیذا
خودت را به کارهاى زیبا عادت بده که اگر به آنها عادت کنى، برایت لذت بخش مى شوند.
(شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحدید، ج20، ص266، ح92 )
