دیالیز یا پیوند کلیه

الفبای زندگی من ....

...به من گوش بسپار ...روایت امروز ، لحظه هایی است از زندگی........لحظه هایی از امروز و دیروزصدای خنده های شاد ندا گاهی آنچنان در گوشم زنگ می زند که هراسان و با بُغض از جا برمی خیزم ، پدرم می گوید سعی کن کمتر به گذشته فکر کنی ...اما چگونه؟!!! من چگونه می توانم .... پدرم هم دروغ می گوید !! چیزی را از من می خواهد که خود نتوانسته انجام دهد ؛ نشان به آن نشان که بارها سر زده او را با دیدگان پراشک بر بالین ندا دیده ام ....نه نمی شود ! خاطرات گذشته در جَنین حافظه محفوظ است ...هرگز...هرگز محو نخواهد شد . ندا نیمی از خود من بود و اینک نیمی از من در کنار ندا خفته و این منی که اینک هستم یلدایی با شبهایی تاریکتر و بس طولانی تر و پُر اضطرابتر از شبهای یلدا !!!..... تقصیر از من و تو نبود ، تقصیر از روزگار بود که چنین کرد ، تقصیر از شبهای ظالم و سیاه بود که روشنایی ها را از ما گرفت . من تو را لعنت کنم زمین ...من تو را لعنت کنم فلک ...باز به نا کجا آباد خواهم رسید زیرا که شما خود لعنت شده روزگار هستید ...پس تو را لعنت خواهم کرد روزگار! و شکایتت را نزد خدا خواهم کرد و خوب می دانی که شکایتم نزد خدا بی پاسخ نخواهد ماند که تو خود نیز لعنت شده ی خدا هستی !!!!!! و من اینک اینجا با روزها و شبهایی خالی و سرد به خدا دخیل بسته ام و تنها دلخوشیم خاطرات تلخ و شیرین گذشته است ....صدای محزون آهنگ مورد علاقه من و ندا به گوشم می رسد ...ای شکسته ....تو شکستی ....مویه کردی ، غصه خوردی ...از ته دل گریه کردی

دو سال پیش بود که ندا دچار نا رسائی کلیه شد ، دکتر همان روز نخست با دیدن جواب آزمایشها هیچ پاسخ امیدوار کننده ای که حاوی بهبود ندا با مصرف دارو باشد به ما نداد در عوض گفت که با دارو از کار افتادن کامل کلیه ها را فقط می توان یه مدت به تآخیر انداخت و بعد از آن مدتی دیالیز و در نهایت پیوند کلیه !.....چه تلخ بود شنیدن این حقیقت ...چه سخت بود دیدن اشک بی گناه و معصوم ندا ...حق داشت گریه کند ...جوان بود ...زیبا بود ...آرزوهای دور و دراز و قشنگ داشت ....معصوم بود پاک بود .........سزاوار نبود این درد برای او ....سزاوار نبود !...من اینرا وقتی تنها شدم به فریاد به خدایم گفتم اما مادرم بود که در آغوشم گرفت و با گریه از من خواست که توکل به خدا داشته باشیم ، او بود که گفت هرگز مقابل دیدگان ندا اشک نریزیم و در برابر او نقاب خنده بر چهره بزنیم و نگذاریم هرگز بابت بیماریش غصه بخورد ...مادرم ! این اسطوره صبر و بردباری .....و من کردم آنچه را که مادرم گفت ...با ندا بودم هر لحظه ...با خنده هایش خندیدم و با اشکهایش بُغض کردم لیک آنرا فرو داده و به دلداریش پرداختم...شبها فقط ما هر دو بودیم که تا نیمه های شب گاهی به سقف اتاق خیره می شدیم و گاهی درد دلهای شبانه و گاه صدای ریز خنده هامون که مامان و بابا رو بی خواب و اونا رو به اتاق ما می کشوند تا گوشزدمان کنند ...یواشتر !!!!!!!!....و فقط ما هر دو بودیم که با شیطنت خود را به خواب می زدیم .....چه روزایی داشتیم !!!....هر ماه به دکتر رفتن ...هر ماه در خیابانهای شیراز قدم زدن ...سرمای زمستانها ،گرمای تابستانها ...زیر برفها و بارانها ...میان جاده ها ...خنده ها و غصه ها....همه و همه ....چگونه از یاد ببرم؟!! گاه که موقعیت رفتنم با ندا به شیراز جور نمی شد تا رفتن و بازگشتن آنها در آن چند روزه هزاران بار می مردم و زنده می شدم ...از لحظه حرکت گوشی در دست من بود و هر بار جواب می شندیم که «مشترک مورد نظر در دسترس نمی باشد» تا آن لحظه که عاقبت صدای آرام و قشنگ ندا به گوشم برسه و اطمینان بده که به سلامت رسیده اند .....چه لحظاتی بود!...دو سال همچو برق و باد با خنده ها شادی ها ، اشکها و غصه ها گذشت تا ندای خوب من به مرحله دیالیز رسید...آخر خط و پایان هر چه امید که تا آنزمان برای شفا و بهبود ندا و نرسیدن او به مرحله دیالیز و پیوند کلیه داشتیم....اما باز مادرم ....آن مهربان با دلی پر غصه اما صبور بود که گفت همه اینها امتحان الهیه ، منبه خدا توکل کردم ...و اما روز نخست دیالیز شدن ندا ...چگونه از یاد ببرم با بدرقه اشک مادرم راهی شدیم ، یک به یکبا پرسنل بخش دیالیز آشنا شدیم اول از همه آقای احمدی بود که دستش را برای باب آشنایی به طرفمان دراز کرد و من و ندا رو دچار تردید نمود او وقتی که تردید و مکث ما رو دید با همان حالت شوخ خود دستش را عقب کشد و گفت: احمدی هستم !!و من قبل از آنکه او خود را معرفی کند روی جیب روپوش او خوانده بود«محمد احمدی- کارشناس پرستاری» مردی مهربان که پدر و مادرش شمال و خود به تنهایی اینجا زندگی میکرد ....و به زودی او نیز چون من مونسی شد برای ندا تا با حرفهای امیدوار کننده اش غصه ها را از ندا دور کند و به او بفهماند که بیماریش چندان سخت نیست و با پیوند کلیه او نیز به زندگی سالم با ز می گردد ....آقای احمدی ندا را با همسن و سالهای خودش که بیماری مشابه ندا داشتند آشنا کرد و ندا عاقبت دیگر مریضی خود را پذیرفته و دیگر غصه دار نبود ....اصلآ هر کسی که او را می دید باور نمی کرد بیمار باشد! هر هفته دو بار دیالیز شدن ندا به مدت سه ساعت ....سه ساعت کنار تخت او نشستن و با او از هر دری سخن گفتن و گاه حضور احمدی و شوخی ها و سر به سر گذاشتنهای او و خندانیدن ما.....همه روزگاری شده بود که ما داشتیم ....وقتی دیالیز تمام می شد و به خونه بر می گشتیم به محض خروج از بخش می دیدم که ندا هوای تازه بیرون را نفس می کشد و چگونه پر از حس بودن می شود ! یکماه از آن لحظات گذشته بود ...همه ما برای پیوند کلیه ندا عجله داشتیم اما دکتر گفته بود حد اقل باید تا چهار ماه ندا دیالیز بشه تا بدن او آمادگی پیوند رو پیدا کنه ...اما قرار بود بعد از عید برای آزمایشات مقدماتی راهی شیراز واسه همیشه شویم .....اما افسوس که .....بهار آمد و عید شد ....چند روز قبل از آن به ما گفته بودن ششم عید بخش دیالیز تعطیل است و چون یه نوبت از دیالیز ندا همون ششم عید می افتاد پرسنل بخش اعلام کردند که روز بعد یعنی هفتم برای دیالیز برویم.....هفتم عید هم ما طبق روال همیشه رآس ساعت همان 5 بعد از ظهر راهی بخش دیالیز شدیم اما در آن را بسته دیدیم ...پدرم به در کوبید و یکی از پرسنل آقای اوجی در را گشود و وقتی با حیرت ما مواجه شد گفت ما ساعت 12 ظهر منتظر ندا بودیم ...ندا گفت اما شما نگفته بودید ساعت 12 بیام ،شماره منزل که داشتید زنگ می زدید ...آقای اوجی جوابی نداد اما چون بخش دیگر تعطیل کرده بودن ندا رو دیالیز نکرد حتی با خنده گفت الان که حالت خوبه...برو اگه حالت بد شد بیا اورژانسی دیا لیزت می کنیم .....او بی جا میگفت او باید ندا رو دیالیز می کرد اصلآ وظیفه داشتند ...مسئولیت داشتند در قبال مریضشون ...آنها مریض خاص بودند اما زبان همه قفل بود ...اگر ندا .......وای که اگر ندا فقط دو ساعت هم دیالیز شده بود آن اتفاق شوم نمی افتاد.....ما به خانه بازگشتیم و چه شب خوبی بود آن شب ....چگونه از یاد ببرم من؟!!!!!!....ندا چقدر گفت و خندید ...نمی دانستیم هیچکدوم نمی دانستیم فردا چه سر نوشتی در انتظارشه ....و صبح فردا بود که ندا بعد از بیدار شدن از خواب چند بار نفس عمیق کشید ...پرسیدم ندا حالت خوبه؟ و او در حالیکه می رفت تا دست و صورتش را بشوید به آرامی گفت یه کم نفسم می گیره.....دلشوره دیروز باز به سراغم آمد با عجله به اتاق بابا رفتم و اونو صدا زدم ...تا به ندا رسیدیم او سرگرم خشک کردن صورتش بود که ناگهان به دیوار تکیه داد و باز نفس عمیق کشید ...اما به سختی......بابا که حسابی هول شده بود گفت عجله کن لباس بپوش تا بریم بیمارستان اما ندا دست بابا رو گرفت و با ناله گفت : بابا نمی تونم نفس بکشم.......خدا من چطور اون لحظات رو فراموش کنم چطور آخرین حرف ندا رو که آنطور با ناله سخن گفت فراموش کنم ...این آخرین حرفش هنوز تویه گوشم زنگ می زنه...توان پاهای ندای من فقط تا راهرو خانه مان بود و همانجا بود که زانوهایش سست و نقش بر زمین شد ...جیغ کشیدم و کنارش زانو زدم...من چگونه چهره زیبای او را که برای نفس کشیدن سعی می کرد از یاد ببرم......چگونه از یاد ببرم که دکتر در بیمارستان به محض گوشی گذاشتن روی قلب او سر تکان داد و گفت متآسفم!!!! مگر خدا آن لحظه نظاره گر نبود....چگونه باور کنم ندای خوب من با شوک به دنیا بازگشت....45 روز در ای سی یو و اینک همچنان خفته در خانه ...ندا به علت ایست قلبی و تنفسی آنهم به علت دیالیز نشدن و بالا رفتن سم خون دچار آسیب مغزی شد و اینک اوست که در کما زندگی نباتی در پیش گرفته .....باز هم هفته ای دو بار به بخش دیلیز میره اما خفته در تخت...هنوز هم آقای احمدی کنار تخت او می ایستد اما دیگر چون ما خنده بر لب نمی نشاند تنها با نگاهی خیس اشک به ندا و چشمان اشکبار ما نگاه می کند ...و من ....لعنت می کنم روزگار و آنکسی که بی رحمانه عزیز ما را برای چند ساعت زودتر رسیدن خودش به خانه از زیبائیهای دنیا محروم کرد ...دیگر پرسنل بخش دیالیز می گویند آقای اوجی دچار عذاب وجدان شده و مدتی در مرخصی به سر می برد !!!!!!! شاید....شاید با ندیدن حال و روز زار ما و ندا آندکی راحت باشد اما نزد خدا چه می خواهد بکند ...آیا پاسخگوی کم لطفی که در حق ندای من کرد نیز پیش درگاه الهی خواهد بود ....ما بگذریم؛آیا خدا نیز خواهد گذشت از سر تقصیرات او ...نه هرگز ......و اینک من هستم با دنیای غصه هام و ندای خفته ام و باز آهنگ مورد علاقه مان که هنوزم در کنار بالین او می نشینم و گوش می دهم و به یاد روزهای از دست رفته اشک می ریزم ....تا بداند هنوزم در کنارش هستم و باقی خواهم ماند ....زیرا که ندا نیمی از خود من بود و هست ... ای شکسته...تو شکستی...مویه کردی ، غصه خوردی ، از ته دل گریه کردیمن باهاتم ...خاک پاتممثل ماتم تو صداتم...من رفیق گریه هاتم... عشق در توست... شور در توستبی تو من جایی ندارمبی تو فردایی ندارم... من باهاتممثل بارون تو چِشاتم مثل غصه تو صداتم........چون پرنده در هواتم

به نظر شما دیالیز هفته ای دوبار کفایت یک بیمار دیالیزی می کند ویا هفته ای 3بار بهتر است؟؟؟
آیا از فشار خون بالا می توان نتیجه گرفت که بیمار به دفعات دیالیز بیشتر احتیاج دارد؟؟؟

علل نارسايي كليه
كليه ها هم مانند قلب , مغز و كبد از اعضاي حياتي بدن انسان به شمار مي روند و از دست دادن آنها زندگي فرد را تهديد مي كند البته خوشبختانه كليه عضو عجيبي است به اين علت كه تا 90 درصد عملكرد آن به خطر نيفتد و آسيب نبيند , كار خود را به طور كامل انجام مي دهد ضمن اينكه انسان با يك كليه هم زندگي مي كند اما اگر آسيب كليوي از اين اندازه بيشتر باشد , كليه مصنوعي يا همان دياليز بايد براي ادامه حيات به كمك شخص بيمار بيايد.
از طرف ديگر بر خلاف تصور كليه هاي انسان همواره در معرض ابتلا به بيماريهاي گوناگون و عوارض آنها قرار دارند از جمله اين بيماريها مي توان به عفونتهاي ادراري , فشارخون بالا , ديابت و استفاده بي رويه و نابجا از داروها به ويژه آنتي بيوتيكها اشاره كرد بنابراين با درمان مشكلات ياد شده , پرهيز از مصرف خودسرانه دارو و همچنين آزمايش سالانه ادرار و خون مي توان از عملكرد سالم و مناسب كليه ها مطمئن شد.


اثرات دياليز بر زندگي بيمار
نارسايي كليه پايان زندگي نيست دياليز يا كليه مصنوعي شرايط طبيعي و قدرت بدني و فعاليت را به شخص بيمار باز مي گرداند البته بيماران مبتلا به نارسايي كليه بايد ضمن پيروي از رژيم ويژه غذايي , داروهاي مخصوصي نيز دريافت كنند يك دياليز خوب و موثر مستلزم رعايت هم اين نكات است بيماران نيازمند دياليز اغلب هفته اي دوبار و بعضي هفته اي سه بار هر بار به مدت چهار تا پنج ساعت دياليز مي شوند تا سموم و مواد زايدي كه كليه ها ديگر توانايي و امكان دفع آن را ندارند از بدنشان خارج شود اما اين برنامه هفتگي را مي توان به نحوي تنظيم كرد كه حتي بيمار در بين موارد دياليز به سفر برود يا برنامه اي تفريحي داشته باشد دياليز اگر خوب و موثر انجام شود و از بيمار حمايت شود ديگر دچار مشكلات اعصاب و روان نخواهد شد او به حمايت اعضاي خانواده و حتي مراجعه مرتب به پزشك خود نياز دارد.
دياليز مناسب از كاهش ميل جنسي كه در بين مبتلايان به نارسايي كليه شيوع دارد , مي كاهد و بسياري از آنان با كمك درمان حمايتي حتي مي توانند زندگي زناشويي خوشايندي داشته باشند و صاحب فرزند شوند.
در حال حاضر دياليز در بيمارستانهاي دولتي , خصوصي و بيمارستانهاي دانشگاهي و همچنين مركز شفا وابسته به انجمن حمايت از بيماران كليوي انجام مي شود و به تازگي دياليز صفاقي نيز كه در منزل توسط بيمار انجام پذير است براي آن دسته از بيماراني كه شرايط بدني شان مساعد دياليز صفاقي باشد , انجام پذير شده است .
در حال حاضر در اغلب استانها و شهرهاي كشور مراكزي براي دياليز وجود دارد.

کليه ها مسئول ----- کردن و در واقع تصفيه کردم مواد زائد از خون هستند. دياليز عملياتي است که جايگزيني براي بسياري از وظائف و مسئوليت هاي طبيعي کليه ها مي باشد. کليه ها دو عضوي هستند که در هر دو طرف پشت حفره شکم قرار گرفته اند. دياليز به افراد اين امکان را مي دهد، با اينکه ديگر کليه هايشان به خوبي کار نمي کند، بتوانند زندگي خوب و مفيدي را بگذرانند.

دياليز با انجام عملکردهاي کليه هاي از کار افتاده، به بدن کمک مي کند. کليه ها نقش هاي مختلفي در بدن دارند. يکي از وظائف مهم و اصلي کليه ها، تنظيم توازن آب بدن است. آنها اينکار را با تنظيم مقدار ادرار که به طور روزانه از بدن خارج مي شود، انجام مي دهند. در روزهاي گرم، بدن بيشتر عرق مي کند. درنتيجه، آب کمتري بايد از کليه ها دفع شود. در روزهاي سرد نيز که بدن کمتر عرق مي کند، براي حفظ توازن مناسب در بدن، خروج ادرار بايد بيشتر باشد. اين وظيفه کليه هاست که کار تنظيم مايعات بدن را توسط خروج ادرار انجام دهند.

يکي ديگر از وظائف اصلي کليه ها خارج کردن مواد زائدي است که بدن در طول روز توليد مي کند. در عملکردهاي مختلف بدن، سلول ها انرژي مصرف مي کنند. عملکرد سلول ها مواد زائدي توليد مي کند که بايد از بدن بيرون روند. وقتي اين مواد زائد به اندازه کافي از بدن دفع نشوند، در بدن جمع مي شوند. بالا رفتن ميزان اين مواد زائد در بدن، آزوتميا نام دارد که با آزمايش خون سنجيده مي شود. وقتي مواد زائد در بدن جمع مي شوند، حال بدي در بدن ايجاد مي شود که اورمي يا اوره خوني ناميده ميشود.

چه زمان بيماران به دياليز نياز پيدا مي کنند؟

بيماران معمولاً زمانيکه مواد زائد بدنشان آنقدر زياد مي شود که به خاطر آن ناراحتي در بدنشان ايجاد ميگردد، نياز به انجام دياليز پيدا مي کنند. سطح مواد زائد معمولاً کم کم در بدن افزايش مي يابد. پزشکان مواد شيميايي مختلفي را در خون اندازه گيري مي کنند تا ببينند چه زمان دياليز براي بيمار لازم مي شود. دو مورد از مهمترين مواد شيميايي موجود در خون که براي اين مورد اندازه گيري مي شوند، کراتينين و نيتروژن اوره خون است. وقتي مقدار اين دو ماده در خون بالا مي رود، نشاندهنده اين است که توانايي کليه ها براي تصفيه بدن از مواد زائد پايين آمده است.

پزشکان براي سنجش سطح عملکرد و فعاليت کليه ها از آزمايش ادرار، تصفيه کراتينين، استفاده مي کنند. بيمار ادرار را در ظرفي مخصوص براي يک روز کامل نگهداري مي کند. مواد زائد موجود در ادرار و خون با اندازه گيري مقدار کراتينين، سنجيده مي شوند. با مقايسه سطح اين ماده در خون و ادرار، پزشک تشخيص مي دد که کليه ها کار مي کنند يا خير. نتيجه اين عمل تصفيه کراتينين ناميده مي شود. معمولاً وقتي آزمايش تصفيه کراتينين تا cc/minute 12-10 پايين مي آيد، بيمار به دياليز نياز دارد.

پزشک از شاخص هاي ديگري نيز براي تعيين وضعيت بيمار استفاده مي کند تا درمورد نياز او به دياليز تصميم بگيرد. اگر بيمار ناتواني عمده اي در استخراج مواد زائد از بدن داشته باشد، يا اگر دچار بيماري هاي قلبي، ريه، معده و زا اين قبيل بود، يا با حس چشايي يا جس در پاهاي خود مشکل داشت، باوجديکه ممکن است تصفيه کراتينين تا آن ميزان که گفته شد پايين نيامده باشد، باز دياليز توصيه مي شود.

انواع دياليز

دياليز دو نوع اصلي دارد: "همو دياليز" و "دياليز پريتونيل". در همودياليز براي خارج کردن مواد زائد و آب اضافي از بدن از يک نوع ----- خاص استفاده مي کنند. در دياليز پريتونيل از مايعي که با يک لوله پلاستيکي در حفره شکم بيمار قرار داده مي شود، مواد زائد و آب اضافي از بدن خارج مي شود.

در همودياليز، خون بدن بيمار از يک ----- در دستگاه دياليز که غشاي دياليز ناميده مي شود عبور مي کند. در اين عمليات، يک لوله پلاستيکي خاص بين يک سرخرگ و سياهرگ در دست يا پا قرار داده مي شود. گاهي اوقات، يک ارتباط مستقيم بين سرخرگ و سياهرگ در دست برقرار مي شود. اين عمليات Cimino Fistula ناميده مي شود. سوزن ها بين اين پيوند قرار داده شده و خون زا طريق دستگاه ----- به داخل دستگاه دياليز و دوباره به داخل بدن بيمار رانده مي شود. در دستگاه دياليز، محلولي در آن طرف ----- مواد زائد را از بدن بيمار دريافت مي کند.

در دياليز پريتونيل از بافت هاي داخل شکم خود بيمار بعنوان ----- استفاده مي شود. روده ها داخل حفره شکم، در فضاي بين ديواره شکم و مهره هاي پشت قرار دارند. يک لوله پلاستيکي که بول دياليز ناميده مي شود، از طريق ديواره شکم، داخل حفره شکم قرار داده مي شود. سپس يک مايع خاص را وارد حفره شکم کرده که روده ها را شستشو مي دهد. ديواره روده بعنوان يک ----- بين اين مايع و جريان خون عمل مي کنند. با استفاده از انواع مختلف محلول ها، مواد زائد و آب اضافي را مي توان با اين عمليات از بدن بيمار خارج کرد.

بيمار طي دياليز چه مي کند؟

همودياليز: درمان همودياليز در واحد همودياليز صورت مي گيرد. واحد همودياليز يک ساختمان خاص است که با دستگاه هايي تجهيز شده است که درمان دياليز را انجام مي دهند. اين واحد همچنين مکاني است که بيماران مي توانند براي رژيم غذايي يا نيازهاي اجتماعي خود مشاوره بگيرند.

بيماران بايد معمولاً سه بار در هفته به واحد دياليز مراجعه کنند. براي مثال، شنبه/دوشنبه/چهارشنبه ها يا يکشنبه/سه شنبه/پنجشنبه ها. قبل از درمان، بيماران خود را وزن ميکنند تا مقدار مواد زائدي که از دياليز قبل تا به آن زمان در بدن آنها جمع شده است، تشخيص داده شود. آنگاه بيماران روي صندلي هاي مخصوص مي نشينند که مثل صندلي راحتي است. ناحيه پيوند (پيوند بين سرخرگ و سياهرگ)، کاملاً تميز مي شود. سپس دو سوزن به داخل پيوند فرو مي شود. يکي از اين سوزن ها خون را به داخل دستگاه مي برد که در آنجا تصفيه مي شود و سوزن ديگر، خون تصفيه شده را به داخل بدن بيمار برمي گرداند.

درمان 2 تا 4 ساعت طول مي کشد. طي اين ساعات، پرسنل دياليز بطور مداوم فشار خون بيمار را چک مي کنند و دستگاه دياليز را تنظيم مي کنند تا مطمئن شوند که مقدار درستي مايع از بدن بيمار خارج شده است. بيماران مي توانند در اين فاصله مطالعه کنند، بخوابند يا ساير کارهاي خود را انجام دهند.

دياليز پريتونيل

در دياليز پريتونيل لازم است که بيمار نقش فعالتري را در درمان خود داشته باشد. يکي از مهمترين مسائل مسئوليت بيمار براي حفظ يک سطح صاف بر روي شکم است که درمان روي آن انجام مي شود تا از عفونت جلوگيري شود.

در اين عمليات، بيمار ابتدا خود را وزن مي کند تا مايع مناسب انتخاب شود. آنگاه بيمار ماسکي زده و محل بول پريتونيل را تميز ميکند. مايعي که اجازه داده شده در حفره پريتونيل بماند به کيسه پلاستيکي که قبلاً مايع در آن بود، برده مي شود. سپس بيمار آن کيسه را قطع کرده و کيسه ي يک محلول جديد را مرتبط مي کند که بايد به داخل حفره پريتونيل کشيده شود. وقتي مايع درون بدن است، کيسه جديد لوله شده و تا درمان بعد درون لباس زير بيمار قرار داده مي شود. اين عمليات معمولاً 30 دقيقه زمان مي برد و بايد 5 بار در هفته انجام شود.

مزاياي انواع مختلف دياليز

هر دو نوع دياليز، همودياليز و دياليز پروتنيل، مزايا و معايبي دارند. بستگي به بيمار دارد که تصميمي بگيرد کداميک از اين عمليات برحسب شيوه زندگي وي، ساير بيماري ها، سيستم حمايتي، و ميزان مسئوليت پذيري او در برنامه درماني، براي او بهتر است. هر بيمار بايد از ديدگاه خود به اين دو نوع روش درماني نگاه کند.

بيماران صرفنظر از نوع دياليز که انتخاب مي کنند، مسئوليت هاي مختلفي از قبيل دنبال کردن يک برنامه غذايي، توجه به ميزان مصرف مايعات خود و مصرف ويتامين ها و ساير داروها براي کنترل فشار خون و توازن کلسيم و فسفات، بر عهده دارند.

براي بسياري از بيماران، يکي از مهمترين مزيت هاي همودياليز اين است که هيچ مشارکتي در درمان ندارند. تنها کاري که بايد بکنند اين است که تا بيمارستان يا کلينيک مخصوص دياليز بروند. علاوه بر اين در همودياليز رژيم غذايي . کنترل مايعات بدن سخت تر از دياليز پريتونيل است.

براي آندسته از بيماراني که درمان هاي مستقل تري را ترجيح مي دهند، دياليز پريتونيل برنامه تغييرپذيرتري دارد و مي تواند در خانه هم انجام گيرد. اما هنوز هم بايد روزانه ساعتي را صرف عمليات دياليز کند اما مي تواند زمانبندي آن را برحسب کارهاي خود تنظيم کند. از اينها گذشته، دياليز پريتونيل بايد هر روز هفته انجام شود.

مهمترين مشکل دياليز پريتونيل احتمال عفونت است. بيمار يک لوله پلاستيکي دارد که از حفره پريتونيل به خارج بدن مي رود و اين مي تواند احتمال وارد شدن باکتري را به بدن افزايش دهد.

بيماران چطور اطلاعات خود را درمورد دياليز افزايش دهند؟

منابع اطلاعاتي بسيار زيادي در دسترس بيماران دياليزي وجود دارد. پزشک بيمار معمولاً نوارهاي ويدئويي در اختيار دارد که در آن تکنيک هاي دياليز، مزيت ها و معايب هرکدام خيلي خوب توضيح داده شده است.

دياليز در يک نگاه

دياليز عملياتي است که مي تواند جايگزين بسياري از وظائف طبيعي و عادي کليه ها باشد.

دياليز به بيماران نارسايي کليه امکان مي دهد تا زندگي خوب و پرباري داشته باشند.

دياليز دو نوع دارد: همودياليز و دياليز پريتونيل.

هر نوع از دياليز مزايا و معايبي براي خود دارند. بيماران مي توانند برحسب نياز هاي خود نوع دياليز مناسب براي خود را انتخاب کنند.

نشانه های هشدار دهنده بیماری های كلیوی و دستگاه ادراری.

1- فشار خون بالا
2- پیدایش خون با پروتئین در ادرار.
3- آزمایش كراتینین خون، بالاتر از 2/1 میلی گرم در دسی لیتر در زنان و 4/1 میلی گرم در دسی لیتر در مردان(كراتینین ماده دفعی است كه توسط كلیه های سالم از خون خارج می شود. ) در بیماریهای كلیوی ، سطوح كراتینی در خون ممكن است افزایش یابد.
4- تكرار ادرار به ویژه در شب .
5- مشكل در ادرار كردن یا ادرار درد آور. 6- تورم در چشم ها، تورم دست ها و پاها به ویژه در كودكان

ده عامل اصلی بیماری كلیه

معمولاً دو علت مهم برای نارسایی كلیه ها( یا مرحله نهایی بیماری كلیه) دیابت( دیابت نوع 2 یا دیابت بزرگسالان) و فشار خون بالا وجود دارد. زمانی كه این دو بیماری با درمان مراقبت شوند، بیماری های كلیه مرتبط با آنها می توانند پیشگیری شوند یا سرعت شان كاهش یابد. داروهای موثر زیادی برای درمان فشار خون بالا وجود دارند. علاوه براین، تغییرات سلامت بخش در شیوه زندگی، مانند كم نمودن وزن و ورزش مرتب در مراقبت از فشار خون بالا و حتی پیشگیری از آن موثر است. نظارت دقیق بر قند خون در بیماران دیابتی از سایر مشكلات مانند بیماری كلیه، بیماری كرونر قلب وسكته پیشگیری می كند. زمانی كه بیماران دیابتی، همزمان به فشار خون بالا مبتلا شوند، داروهای خاصی كه بازدارنده های آنزیم تبدیل كننده آنژیوتنسین نامیده می شوند، برای حفظ عملكرد كلیه ها موثرند. سومین علت اصلی مرحله نهایی بیماری كلیه گلومرولونفریت( بیماریی كه به واحدهای تصفیه كننده كلیه بنام گلومرول ، آسیب می رساند) است . در بسیاری از حالات، علت این بیماری ناشناخته است ، اما در برخی موارد ممكن است ارثی باشد یا در اثر عفونت به وجود آمده باشد.

برخی از بیماریهای دیگری كه ممكن است بر كلیه اثر بگذارند شامل عفونت ها، سنگ های كلیوی و بیماریهای ارثی، می شوند. استفاده بیش از اندازه قرص های ضد درد یا مصرف مواد مخدر مانند هروئین می تواند به كلیه ها صدمه بزند . برخی از این بیماریها قابل درمان هستند. برخی موارد، درمان می تواند سرعت پیشرفت بیماری را كاهش و طول عمر را افزایش دهد. مرحله نهایی بیماری كلیه زمانی رخ می دهد كه حدود 90 درصد از عملكرد كلیه از بین برود. افراد مبتلا به نارسایی كلیه ممكن است دچارتهوع، استفراغ، ضعف، خستگی، گیجی، مشكل در تمركز و از دست دادن اشتها شوند، نارسایی كلیوی با آزمایش خون و ادرار قابل پیشگیری است.

آشنايي با بيماريهاي كليوي

بيماريهاي دستگاه ادراری

دستگاه ادراري تشكيل يافته است از كليه ها ، حالبها ( ميز ناي ها ) ، مثانه ( آبدان ) و مجراي ادرار ( پيشابراه ) .كليه ها دو عضو لوبيايي شكل هستند كه در طرفين مهر هاي كمري قرار دارند روي كليه ها را يك لايه نسبتاً ضخيم چربي مي پوشاند و موجب مي شود كليه ها در جاي خود محكم و ثابت بماند . كليه از واحدهاي كوچكي بنام نفرون تشكيل يافته است كه هر دو نفرون داراي سه قسمت مي باشد.گلومرول ، كپسول بومن و لوله كليوي ( TUBULE ) كه پر پيچ و هم مي باشند . گلومرولها كه شبيه كلاف نخ هستند شبكه اي از مويرگها مي باشند كه خون هنگام عبور از آنها آب و مواد محلول خود را ( بجز آلبومين ) به آنها مي دهد كه قطره ، قطره از گلومرولها در لوله هاي پر پيچ و خم مي ريزد و دراين لوله ها قسمت مهمي از آب و مواد محلول دوباره جذب و وارد خون مي شودا . برخي مواد محلول مانند گلوكز كه در گلومرولها ترشج مي شود دوباره تماماً در لوله ها جذب و وارد خون مي گردد بنابراين در ادرار طبيعي نبايستي گلوكز ( قند ) وجود داشته باشد در صورتيكه مواد ديگري از قبيل كلرور بوسيله گلومرولها ترشح شده قسمتي از آن در لوله ها جذب گرديده و مقداري نيز در ادرار باقي مي ماند . لذا در ادرار طبيعي كلرور وجود دارد . ادرار ترشح شده از كليه ها وارد لگنچه شده و از آنجا بوسيله حالبها بمثانه مي ريزد و در آنجا جمع مي شود و پس از پر شدن مثانه با اراده شخص از پيشابراه خارج مي گردد .

وظيفه كليه ها در بدن عبارتست از :
1 – تصفيه خون و جدا سازي مواد زائد آن كه مهمترين آنها اوره دكراتينين هستد .
2- كليهها عمل تنظيم و تعادل آب بدن را انجام مي دهند كه در هنگامي كه به آب كافي دسترسي نداريم نعنانع دفع آب زياد از بدن مي گردد . در اين هنگام ادرار غليظ تر مي شود . از طرفي وقتي مصرف مايعات زياد مي شود كليه ها آب بيشتري را دفع مي كنند تا تنظيم مايعات درون بدن به هم نخورد .
3 – تنظيم غلظت املاح خون ( نمك و قند و ….. ) و حفظ تعداد گلبولهاي قرمز خون يكي ديگر از وظايف كليه هاست در بعضي از موارد كليه با ترشح ماده اس ساخته شدن گلبوهاي قرمز را تحريك مي كند . اختلال در هر يك از وظايف كليه مي تواند بسيار خطرناك باشد پس بايد از اين اعضاء بخوبي مراقبت كنيم .
اهميت شناخت بيماريهاي كليه :
به دليل اهميت كليه در سلامت انسان
ديگر اين كه اين بيماريها از مهمترين بيماريها در سراسر جهان است ،‌آمارها نشان مي دهد كه در هر يك ميليون نفر 90 نفر مبتلا به بيماري كليوي هستند.
سوم اين كه بيماريهاي كليوي مشكلات اقتصادي زيادي را به جامعه تحميل مي كند و مشكلات درماني را سبب مي گردد .
علل بيماريهاي كليوي :
اين علل عبارتند از :
عفونت – تومور يا غده ها – ضربهها – عوامل شيميايي – عوامل آلرژي زا ( حساسيت زا ) و ناهنجاريهاي مادر زادي
بيماريهاي كليه
ناهنجاريهاي مادرزادي كليه
تاهنجاريهاي مادرزادي بيش از هر عضو ديگر در كليه مشاهده مي شود . بعضي از آنها اختلال ايجاد نمي نمايند ولي اكثراً كار عملي كليه بسبب اين ناهنجاريها مختل مي گردد . ناهنجاريهاي مادرزادي كه در كليه ديده مي شود عبارتند از : هيپولازي كليه ( كليه كوچكتر از معمول است و اغلب يكي از كليه ها مبتلا است ) ، كليه هاي پولي كيست ( كيست هاي متعدد دركليه ديده مي شود و تقريباً هميشه دو طرفي است ) ، فقدان يك كليه و كليه هاي متعدد ( وجود سه و يا چهار كليه كه خيلي نادر است ) . در مواجهه با ناراحتي هاي مبهم شكمي بايستي ناهنجاريهاي دستگاه ادراري را در نظر داشت و براي قطعي شدن تشخيص از آزمايشات پرتوشناسي كمك گرفت .
نفريت :
آماس كليه را نفريت گويند كه بدو صورت حاد و مزمن ديده مي شود .
نفريت حاد : سبب ها – نفريت حاد كه بهتر است گلومرولونفريت حاد گفته شود (( زماني كه التهاب عفوني ومنتشر كلافچه هاي كليه وجود دارد )) در دنباله برخي از عفونتها بخصوص عفونت قسمتهاي فوقاني دستگاه تنفس بوسيله نوعي استرپتوكوك ايجاد مي گردد . آنژين استرپتوكوكي بيش از همه مقصر است ولي مخملك ، عفونتهاي پوستي استرپتوكوكي ،پنوموني و آندوكاردين باكتريال نيز ممكن است برخي اوقات سبب بروز نفريت حاد بشوند . اين بيماري در نزد كودكان و نوجوانان خيلي فراوانتر از بالغين مشاهده مي گردد .
نشانه ها : شروع بيماري معمولاً ناگهاني است 1 تا 3 هفته بعد از بروز عفونت اوليه ( معمولاً آنژين استپرتوكوكي ) ظاهر مي گردند . سر درد ،‌ تب ،‌بي اشتهائي ، تهوع و استفراغ ، شايعترين نشانه هاي بيماري هستند . بيمار مبتلا به خون شاشي است ( هماتوري ) و در ادرار آلبومين وجود دارد . خيز ( ادم ) در ابتدا بصورت پف كردن پلكها وصورت بروز ميكند . سپس قوزك پا مبتلا به خيز مي شود و سرانجام خيز تمام بدن زا فرا خواهد گرفت .
در اثر خيز بخصوص سر در نزد كودكان ممكن است تشنج بروز كند . فشار خون اغلب بالا است رنگ ادرار تغيير كرده و برنگ جگري و يا قهوه اي روشن در مي آيد . ( بعلت وجودخون ) و مقدار ادرار در شبانه روز كم مي شود ولي انوري هيلي نادر است . ( انوري : قطع شدن كامل ادرار )
پيشگيري و درمان – بهترين روش جلوگيري از بروز نفريت درمان عفونتهاياسترپتوكوكي است . استعمال بموقع و كافي پني سيلين و سولفاميدها و ساير آنتي بيوتيكها براي سركوب كردن عفونت اصلي از بروز نفريت حاد تا حدود زيادي جلوگيري بعمل مي آورد و پني سيلين بهترين و انتخابي ترين آنتي بيوتيك است چنانچه پني سيلين براي درمان عفونت اصلي بكار نرفته و بيمار نسبت به پني سيلين حساسيت نداشته باشد در درمان نفريت بايستي هر چه زودتر تزريق پني سيلين را آغاز نمائيم ،‌رژيم غذائي بيمار بايد تا موقعي كه خيز وجود دارد و فشارخون بالا است فاقد نمك باشد . محدود كردن ميزان پروتئين بعلت وجود آلبومين در ادرار لازم نيست و اكثر موارد بيمار مي تواند بعد از 10 تا 14 روز رژيم غذائي عادي خود را از سر گيرد .
چنانچه علائم نارسائي قلب بظهور برسد بايد به تجويز يكياز فرآورده هاي ديژيتال مبادرت ورزيد و تا زمانيكه علائم بيماري برطرف نشده و وضع ادرار اصلاح نگرديده است ( از نظر وجود خون و آلبومين ،‌مقدار ادرار شبانه روز ) بيمار بايستي در بستر استراحت نمايد . اين مدت در حدود 2 تا 6 هفته طول مي كشد .
نفريت مزمن : سبب ها ، نفريت مزمن در برخي موارد بدنباله نفريت حاد كه خوب درمان نشده بروز مي كند و در بسياري موارد نيز بدون مقدمه بوده و بدرستي معلوم نيست كه آيا عفونت در پيدايش نفريت مزمن دخالت دارد يا نه .
نشانه ها : در مراحل ابتدائي كه هنوز علائم باليني آشكار نشده است فقط با آزمايش ادرار مي توان بوجود بيمار پي برد ( ادرار داراي آلبومين و سيلندر و خوناست ) و هنگامي كه بيماري پيشرفت نمايد وآلبومينوري شديد و طولاني باشد پروتئين پلاسما كم شده و خز بظهور مي رسد .
اكثر بيماران بسبب خيز ، سردرد ، فشار خون و تنگدستي بهنگام فعاليت به پزشك مراجعه مي كنند و گاهي نيز بيماري بطور اتفاقي در آزمايش روزمره ادرار تشخيص داده مي شود بيماران ممكن است ساها و تا زمانيكه نارسائي قلب و كليه بروز نكرده است بزندگي خودادامه دهند . در نفريت مزمن پيشرفته اوره خون نيز بالا مي رود و سبب اورمي مي گرددو با پيدايش اورمي نشانه هائي چون سردرد ، تهوع ، استفراغ نيز بروز مي نمايد و در مراحل خيلي پيشرفته بيماري ، بيماران بعلت اورمي و عدم تعادل اسيد ، باز محيط داخلي از پاي در مي آيند و تعداد زيادي نيزسبب نارسائي قلب ( ناشي از فشار خون ) وخونريزي مغزي فوت مينمايند .
درمان : گرچه پيش آگهي نهائي بيماري بد است با اينحال اگر درمان صحيح انجام شود پيشرفت بيماري كند گشته وبيمار مي توان مدتها بزندگي خود ادامه دهد . در مرحله پنهاني بيماري بيمار بايستي از كارهاي خسته كننده بپرهيزد و از عفونتهاي استرپتوكوكي در امان باشد . تا وقتيكه عمل كليه خيلي مختل نگشته استلازم نيست ،‌ميزان پروتئين رژيم غذائي را كم نمايند وتا زمانيكه نارسائي قلب ايجاد نشده است حذف نمك رژيم غذايي بي مورد است . زمانيكه ضايعات كليوي شروع به پيشرفت نموده خيزوهماتوري بروز نمايد بيمار بايستي تا برطرف شدن علائم ياد شده در بستر استراحت نمايد .
براي تسكن سردرد وبيخوابي و تحريك پذيري ميتوان ازداروهاي ميكن و فنوباربيتال و آرام بخش استفاده نمود ، چنانچه بيمار قبل از خواب از حمام گرم استفاده نمايد و يا يك داروي خواب آور مناسب مصرف نمايد ميتواند شب را با آرامي بخوايد .در صورتيكه نارسائي قلب بروز نمايد بايستي اين نارسائي با روش مخصوص درمان گردد براي درمان كم خوني حاصله از اين بيماري بايد به تجويز آهن ،اسيد فوليك و ويتامين B مبادرت نمود .
تومورهاي كليه :
تومورهاي كليه دو دسته اند ،‌تومورهاي خوشخيم وتومورهاي بدخيم .
تومورهاي خوش خيم كليه نادرند و اغلب اين تومورها كوچك بوده و اندازه آنها از 1 الي 2 سانتي متر تجاوز نمي كند تومورهاي بدخيم كليه يكي از تومورهاي نسبتاً شايع بدخيم بدن انسان هستند چون تومورهاي كليه جزء‌بيماريهاي جراحي كليه بحساب مي آيند . از تشريح جزئيات خودداري نموده و فقط بذكر نشانه هاي باليني آنها مي پردازيم .
نشانه هاي باليني : هماتوري مهمترين نشانه ايست كه سبب مراجعه بيمار به پزشك مي شود ، درد نيز از علائمي است كه گاهي در ابتداي بيماري ديده مي شود ولي اصولاً درد از نشانه هاي ديررس بيماري است . اين درد ممكن است بصورت مبهمي در پشت حي شود كه علت آن پس زدن ادرار در نتيجه فشار حالب ، بزرگ شدن تومور و گسترش آن بدور كليه و يا خونريزي تومور بداخل خود و فشار به كپسول حس كند و گاهي وجود يك تب خفيف و بدون علت تنها علامت بيماري را تشكيل مي دهد . بهترين علامت آزمايشگاهي بيماري وجود خون درادرار است ( هماتوري 9 پرتو شناسي وبخصوص اورموگرافي كمكشاياني به تشخيص بيماري مي نمايد و بيوپسي نيز نوع تومور را مشخص مي سازد .
اورمي
در نتيجه سوخت و ساز مواد پروتئيني در بدن ماده اي سمي بنام اوره بوجود مي آيد كه اين ماده بوسيله كليه ها دفع مي شود . در اثر نارسائي كليه ها اين ماده خوب دفع نشده و ميزانش در خون بالا مي رود و شخص دچار اورمي مي گردد ( ميزان طبيعي اوره خون بين 30 تا 40 ميلي گرم در 100 سي سي است . )
سبب ها : تمام بيماريهاي كليه چنانچه درمان نگردند و پيشرفت نمايند منجر به اورمي مي گردند . انسداد مجاري ادرار و ركود پيشاب بهر علتي كه باشد ( تنگي مجرا ، بزرگي غده پروستات ،‌سنگ ، تومور ، پائين افتادگي كليه ) ،‌شوك ،‌سوختگي ،‌سموم ، رسوب سولفاميدها در كليه وحالبها نيز ممكنست موجب بروز اورمي گردند . اورمي دو نوع است حاد و مزمن كه نوع حاد سبب مسموميتهاي شديد غذائي – گرفتن ناگهاني لوله هاي كليه – لخته شدن ناگهاني خون دركليه ها پس از انتقال خون ناسازگار و شوكهاي شديد مي باشد .
نانهها : شروع بيماري تدريجي است و در بيماريهاي كليوي نهفته وبا پيشرفت كند ممكن است ماهها و حتي سالها اوره خون كمي بالا باشد بدون اينكه علائم باليني ايجاد نمايد و در برخي موارد ممكنست نشانه هائي چون سستي ، خستگي عمومي ، زياد شدن ادرار و پوليوري پديد آيد . بتدريج كه وضع كليه ها بدتر مي شود اوره بميزان قابل توجهي افزايش يافته و نشانه هائي مانند سردرد ‌بي اشتهايي ، خون دماغ ، خارش ،‌تهوع و استفراغ ،‌اسهال ، كم خوني ، ‌چرت و خواب آلودگي و سرانجام اغماء بظهور مي رسد . در مراحل پيشرفته مقدار ادرار شبانه روز كم مي شود فشار خون بالا مي رود و ضايعات ته چشمي بروز مي نمايد كه منجر به اختلال ديد مي گردد .
درمان – بيماري اصلي كليه نظير انسداد يا عفونت كه منجر به اورمي گرديده در صورت امكان بايستي درمان گردد براي ازدياد حجم پيشاب مايعات بميزان زياد مصرف گردد مصرف پروتئين بايد روزانه به 30 تا 40 گرم تقليل يابد كه موجب افزايش اوره خون نگردد .
در صورت بالا بودن فشار خون از داروهاي پائين آورنده فشار خون و در صورت روز نارسائي قلب از داروهاي قلبي تجويز شود ، كم خوني بيمار بايد درمان گردد . در اورمي شديد دياليز صفاقي و كليه مصنوعي براي كاستن اوره كمك موثري است در مورد پيوند كليه در صورتي كه دهنده و گيرنده دوقلوي متشابه باشند نتيجه فوق العاده رضايت بخش است .
پرستاري : بيمار بستري مي گرد. علاوه بر پرستاري عموي بيمار ،‌تغذيه نيز مهم است در اورمي حاد مصرف پروتئين حذف و در اورمي مزمن كم مي گردد. مقدار مايعات مصرف شده و دفع شده اندازه گيري مي شود مقدار مايع مصرف شده به حداقل رسيده وبرابر مايع دفع شده 24 ساعت گذشته باضافه 400 تا 500 سانتي متر مكعب محلول گلوكز يا لاكتوز 20 درصد است كه از راه دهان يا بوسيله گاواژ به بيمار رسانده مي شود در صورتيكه بيمار استفراغ شديد داشته باشد اين محلول از راه وريد به بيمار داده مي شود .
اينگونه بيماران مستعد ابتلا به عفونتهاي ثانوي هستند و بنابراين بايد حتي الامكان آنها را بوسيله روش جداسازي ( ايزولاسيون ) از عفونت محافظت كرد .
سنگ كليه
سبب ها : استعداد ارثي و فاميلي ، ازدياد اسيد اوريك خون ،‌ازدياد كلسيم خون بعلت مصرف زياد مواد كلسيك و آشاميدن آب هاي آهكي و نداشتن فعاليت كافي بدن ، چاقي ، عفونت دستگاه ادراري از عواملي هستند كه سبب بروز سنگ كليه مي گردند و اغلب نيز علت ايجاد سنگ بدرستي معلوم نيست .
نشانه ها : چنانچه سنگ كوچك بوده وبه نسج كليه چسبيده باشد علائمي بروز نمي كند ولي چنانچه سنگ كمي بزرگتر بوده و باعث فشار وكشش كپسول كليوي شود سنگيني و درد مبهمي در ناحيه كليه مبتلا در زاويه دنده اي مهره اي در ناحيه كمر حس مي گردد ولي اگر سنگ حركت كند و در دهانه حالب و يا در خود حالي قرار گير كند نشانه هائي بشرح زير بروز كمي نمايد :
الف – درد شديد و بشكل قولنج در ناحيع كليه مبتلا كه به طرف اندامهاي تناسلي و كشاله ران انتشار مي يابد .
ب – حالت شوك وعرق فراوان
ج – اضطراب و بي قراري بطوريكه بيمار مرتباً وضعيت خود را براي كم كردن شدت درد تغيير مي دهد.
د – گاهي حالت تهوع و استفراغ
ه – تكرار ادرار و احساس تمايل شديد به ادرار كردن
و – هماتوري چنانچه سنگ دنداه دار و ناصاف باشد .
ز – گاهي نيز عفونت به سنگ كليه اضافه شده نشانه هاي عفونت از قبيل لرز ، تب و سردرد و غيره بظهور مي رسد .
ح – معمولاً راديوگرافي با ماده حاجب ( اوروگرافي ) وجود سنگ رامشخص مي سازد و گاهي عواملي كه موجب عدم ترشح كليه مبتلا بشوند راديوگرافي رتروگراد را ايجاب مي نمايد .
با آزمايش سنگ نوع رسوبات سنگ مشخص مي شود و بايد موادي را كه در ساخته شدن سنگ دخالت داشته اند از رژيم غذايي حذف كنيم .
مثلاً در سنگهاياسيداوريك بايد مصرف پروتئين محدود شود و يا در مورد سنگ كلسيمي ،‌مصرف كلسيم را محدود كنيم .
نارسايي مزمن كليوي :
بسياري از بيماريهاي مزمن كليه موجب از بين رفتن سلولهاي كليه مي شوند و تا زماني كه تعداد سلولها براي انجام اعمال طبيعي كليه كافي باشد مشكلي ايجاد نمي شود اما وقتي تعداد سلولهاي سالم به شدت كاهش مي يابد ، كليه ها ديگر نميتوانند اعمال طبيعي خود را انجام دهند كه به آن نارسايي كليه مي گوييم . به اينترتيب مقدار سموم مختلف خون بخصوص اوره بالا مي رود و تنظيم مايعات واملاح بدن بهم مي خورد . به علت ناتواني كليه در تحريك گلبولهاي قرمز كمخوني ايجاد مي شود . در اثر از دست رفتن املاح بدن و اسيدي شدن خون ،‌استخوانها ضعيف مي شوند و ويتامين D نيز توسط كليه ها توليد نمي گردد .
بيماري كه دچار نارسايي مزمن كليه مي شود بايداز دستگاه كليه مصنوعي ( دياليز ) استفاده كند ، امروزه امكان پيوند كليه سالم از فرد ديگر وجود دارد ، براي اين كار لازم است كليه فرد دهنده با بدن فرد گيرنده سازگاري داشته باشد .
ديابت با منشأ كليوي :
همانطور كه در قسمت وظايف كليه اشاره شد ، عمل تنظيم و تعادل آب بدن يكي از وظايف كليه است ،‌در هنگامي كه دسترسي به آب كافي نداريم مانع دفع آب زياد از بدن مي گردد و ادرار غليظ تر مي شود ،‌در اين بيماري قسمتي از كليه كه مسئول اين عمل است به هورمون ترشح شده از مغز جهت غليظ تر شدن ادرار پاسخ نمي دهد و ادرار رقيق دفع مي گردد .
بنابراين اگر آب كافي در اختيار اين افراد نباشد به سرعت آب بدن خود را از دست مي دهند و در معرض خطر مرگ قرار مي گيرند ،‌اين بيماران روزانه چندين ليتر ادرار دفع ميكنند .
شش علامت هشدار دهنده بيماريهاي كليه و مجاري ادرار
1 – سوزش يا مشكلاتي در حين ادرار ( مثل درد ) – اين علامتها ما را به عفونت دستگاه ادراري مشكوك مي سازند . البته گاهي مشكلات قسمتهاي ديگر مثل پروستات نيز سبب پيدايش اين علايم مي شود .
2 – تكرر ادرار بخصوص هنگام شب كه احتمال ابتلا به عفونت ادراري و ابتلا به مرض قند ( ديابت ) با مشاهده اين علايم بيشتر است .
3 – وجود خون در ادرار يا تغيير رنگ غير طبيعي ادرار ،‌علل اين حالت بسيار متفاوت است ،‌ولي نبايد عفونتهاي ادراري و سرطان را ازنظر دور داشت .
4 – تورم اطراف چشمها ،‌دستها و پاها بخصوص در كودكان – اين علامت نيز دلايل گوناگوني دارد ،‌اما احتمال بيماريهاي كليه را بايد درنظر داشت .
5 – احساس درد ناحيه نسبتاً كوچكي ار يك يا هر دو پهلو ، زير دنده ها ، اگر اين درد با حركت شديد نگردد و يا اينكه با علايم فوق همراه باشد ظن به عفونتهاي كليوي را تقويت مي كند .
6 – افزايش فشار خون ( هيپرتانسيون ) ممكن است ناشي از گرفتاري كليه ها با عروق اصلي آنها باشد .
در پيگيري و برخورد با بيمار دچار ناراحتي كليوي بايد به بيمار در مورد محدود كردن مصرف نمك آموزش دهيم ،‌مصرف مواد پروتئيني مثل گوشت ،‌تخم مرغ ،‌حبوبات و …. به حداقل رسانده شود و به جاي آن آب پرتقال ، چاي ،‌ليمو شيرين استفاده نمايد ،‌بيمار بيشتر استراحت كند و داروهايش را به موقع مصرف نمايد ، استفاده از كيسه آب گرم در محل درد باعث كاهش درد مي گردد ، بايد به بيمار آموزش داده شود به ميزان ادرار خود در شبانه روز توجه نموده و در صورت كاهش يا افزايش ادرار كه نشانه اختلال در كار كليه هاست ،‌به پزشك مراجعه نمايد . ( ميزان طبيعي ادرار در شبانه روز 5/1- 1 ليتر است ) .

پيوند كليه و بيماران پيوندي
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
در اين بحث ما شما را با 2 نوع پيوند و همچنين اتفاقاتي كه قبل، در جريان و پس از پيوند رخ مي دهد آشنا مي كنيم . پس از پيوند بايد داروهاي جلوگيري كننده از رد پيوند مصرف كنيد تا بدن كليه جديد را قبول كند . بنابراين ما داروهاي شايع تر در اين زمينه را نيز معرفي كرده و اثرات جانبي و احتمالي آنها را نيز مطرح مي كنيم. در نهايت به نقش استراحت/ ورزش / رژيم غذايي و ساير مباحثي كه در يادگيري آنها در زندگي با كليه جديد لازم است را نگاهي مختصر خواهيم داشت .

پيوند كليه :
با پيشرفت ها و موقعيت هاي حاصله در پيوند كليه هم اكنون پيوند كليه بطور گسترده به عنوان بهترين شيوه درمان در اكثر بيماران با نارسايي مزمن كليه تلقي مي شود.
پيوند كليه موجب بازگشت بيمار به زندگي عادي خود شده ، اما اين شيوه درمان براي همه بيماران مناسب نيست با پزشك خود مشورت كنيد تا مطمئن شويد پيوند كليه براي شما روش مناسبي است يا خير؟

عوامل موثر در انتخاب پيوند كليه :
* سلامت عمومي
* سابقه بيماري قلبي
* چاقي
* سابقه مشكلات سيستم گردش خون
* عوامل احساسي / رواني
* شواهدي مبني بر اين كه فرد پذيرش لازم در مصرف داروهاي پس از پيوند را نداشته باشد.

انواع پيوند :
2 نوع پيوند كليه وجود دارد :
- پيوند از اهداء كننده زنده
- پيوند از شخصي كه بطور ناگهاني فوت كرده باشد كه همان اهداء كننده جسد يا مرگ مغزي است .

پيوند كليه از اهداء كننده زنده چيست ؟
در اين نوع پيوند يك كليه از يك اهداء كننده زنده كه معمولاً خويشاوند است به شما پيوند زده مي شود . اهدا كننده بايد گروه خون يكسان و نوع بافت منطبق با فرد گيرنده داشته باشد.
مناسب ترين افراد : اعضاء درجه اول خانواده / خصوصاً برادران و خواهران هستند. اهداء كننده بايد در سلامت كامل باشد تا بتواند بعدها در زندگي خود با يك كليه زندگي عادي داشته باشد .

آزمون هايي كه جهت تائيد سلامت اهدا كننده انجام مي گيرد :
- سابقه طبي و معاينه باليني كامل
- راديوگرافي قفسه سينه (عكس قفسه سينه)
- نوار قلب
- آزمون هاي خوني و ادرار
- سونوگرافي و آنژيوگرافي كليه
- مصاحبه روان پزشك
اگر كليه مناسب و اهداء كننده سالم باشد زماني براي پيوند تعيين مي شود .

پيوند از اهداء كننده جسد چيست؟
در پيوند كليه از جسد ،‌يك لكيه سالم از فردي كه فوت كرده است به شما پيوند زنده مي شود . پس از انجام يكسري آزمايشات ، در ليست انتظار پيوند قرار مي گيريد تا نوبت شما و كليه منطبق با شما از نظر بافتي پيدا شود. انجام پيوند منوط به رضايت خانواده متوفي دارد .

آزمون هاي انطباق بافتي : (بافت)
انطباق بافت مهم ترين عامل در پذيرش يا رد پيوند كليه است . در هر نوع پيوند كليه گروه خوني اهداء كننده بايد با گروه خوني گيرنده سازگار باشد. در صورتي كه گروه هاي خوني سازگار باشد آزمون ديگري بنام تعيين بافت انجام مي گيرد . اين آزمون شباهت هاي ژنتيكي بافت اهداء كننده و گيرنده را قطعي مي كند. قبل از پيوند كمي از خون شما و خون اهداء كننده با هم مخلوط مي شود به اين آزمون cross-match گويند . اين آزمون به اين معني انجام مي شود كه مطمئن شويم هيچ ماده اي در خون بنام آنتي بادي سيتوتوكسيك وجود ندارد كه موجب پس زدن كليه پيوندي شود .

Crass-match مثبت :
به اين معني است كه اهداء كننده (زنده يا جسد) با شما از نظر بافتي سازگار نيست در زماني كه شما در ليست انتظار پيوند هستيد در مقاطع زماني مختلف يك نمونه خون شما گرفته مي شود تا سطح آنتي بادي هاي سيتوتوكسيك را تعيين كنند . اين سطوح در زمان هاي مختلف تغيير كرده و قابليت شما را در پذيرش پيوند قرار مي دهد .

جراحي پيوند كليه :
جراحي پيوند كليه معمولاً 4-2 ساعت بطور مي كشد كليه و حالب جديد در قسمت پاييني شكم و نزديك كشاله ران كاشته مي شود و به عروق خوني و مثانه متصل شده و يك سوند براي چند روز در مثانه گذاشته مي شود تا ادرار توليد شده توسط كليه جديد خارج كند . گاهي اوقات يك لوله تخليه كننده (سوند يا درن) را هم در نزديكي كليه پيوندي مي گذارند تا ترشحات را تخليه كند . در بعضي موارد شما پس از پيوند به چند جلسه دياليز نياز داريد تا كليه جديد شروع به كار كند . كليه هاي شما برداشته نمي شود مگر اين كه بطور مزمن عفوني باشد و يا اين كه خيلي بزرگ شده و فضاي كافي براي كليه جديد وجود نداشته باشد .

پيوند كليه :
مزايا:
- رهايي ازا نجام دياليز مكرر
- محدوديت ها در رژيم غذايي برداشته مي شود .
- افزايش توان و انرژي
- بازگشت به زندگي عادي

محدوديت ها :
- ضرورت استفاده از داروهاي جلوگيري كننده از رد پيوند كه ممكن است عوارض جانبي داشته باشد.
- نگراني از پس زدن كليه
- افزايش احتمال بروز عفونت و انواع خاصي از سرطان
آزمون هاي تشخيصي متعددي پس از پيوند و قبل از ترخيص انجام مي گيرد تا از سلامت و عملكرد مطلوب كليه اطمينان حاصل شود . اين آزمون ها شامل آزمون هاي خوني/ سونوگرافي/ اسكن كليه است .

پس زدن پيوند چيست؟
پس زدن پيوند وقتي اتفاق مي افتد كه بدن كليه پيوندي را غير خودي تشخيص داده و سيستم ايمني خود را براي جنگيدن عليه آن فعال مي كند . پس زدن پيوند ممكن است در هر شرايطي و زماني رخ دهد اما بطور شايع در ماه هاي اول پس از پيوند ديده مي شود . از داروهاي مختلف به صورت تنها يا با ساير داروها براي جلوگيري از رد پيوند و مهار سيستم ايمني استفاده مي شود به هر حال حتي با مصرف اين داروها هم پس از پيوند رد كليه پيوندي توسط بدن ديده مي شود كه با آزمون هاي خوني تشخيص داده شده و با تجويز داروهاي كوتاه مدت اختصاصي درمان مي شود . پس زدن كليه در بسياري از موارد با موفقيت قابل درمان است .

علايم پس زدن پيوند كليه :
- كاهش ادرار و يا قطع جريان ادرار 24 ساعته
- افزايش تورم مچ پا
- درد در منطقه پيوند
- تب
- احساس ناخوشي
- افزايش فشار خون و افزايش وزن بيش از 2 كيلو در هفته
- افزايش سطح كراتينين خون
- سفتي و قرمزي در منطقه پيوند
با ديدن هر كدام از علايم فوق سريعاً به پزشك خود مراجعه كنيد .

موفقيت در پيوند :
ميزان موفقيت در پيوند در كل بسيار خوب است . پيوند كليه در جسد موفقيت 80 تا 85 درصد در سال اول دارد اين امر به آن معنا است كه پس از يك سال از پيوند 80 تا 85 كليه از هر 100 كليه پيوندي هنوز سالم بوده و عملكرد مطلوب دارد . موفقيت پيوند كليه از اهداء كنندگان زنده 95 تا 90 درصد است . مشكل است بتوان گفت يك كليه پيوندي تا چه مدت دوام خواهد داشت زيرا عوامل متعددي در اين موضوع تأثير گذار است . بعضي كليه ها تا 25 سال هم دوام و عملكرد داشته و اگر كليه پيوندي ازكار بيفتد شما به دياليز بر مي گرديد . كليه پيوندي ممكن است خارج نشود هم چنين ممكن است پس از مدتي و در صورت صلاحديد پزشكتان براي انجام پيوند ديگر واجد شرايط باشد .

زندگي پس از پيوند كليه :
پس از پيوند كليه ، شما تا حد بالايي به زندگي عادي خود بر مي گرديد و تا زماني كه داروهاي خود را بطور صحيح و به موقع و براساس تجويز پزشك مصرف كنيد ديگر به دياليز نياز ندارد .

استراحت و ورزش :
شما به استراحت كافي پس از پيوند نياز داريد زيرا شما به سادگي ممكن است احساس خستگي كنيد . كه اين ناشي از جراحي پيوند و اقامت شما در بيمارستان است . مطمئن شويد كه توان شما با استراحت كافي برخواهد گشت .

فعاليت هاي مجاز پس از پيوند كليه :
راهپيمايي – شنا – دوچرخه سواري – تنيس
در مراحل اوليه پس از پيوند پياده روي بهترين ورزش است . شما همچنين مي توانيد كارهاي سبك خانه را انجام دهيد اما بايد از جابجايي هرگونه اشياء سنگين تا حداقل 2 ماه پس از پيوند اجتناب كنيد . قبل از انجام هرگونه ورزش سنگين با پزشك خود مشورت كنيد !

موارد قابل توجه پس از پيوند :
پروتئين : يك مغذي مهم در ساخت / نگهداري و ترميم سلول هاي بدن پس از جراحي پيوند است . در طي 2 تا 3 ماه اول پس از پيوند مختصراً به پروتئين بيشتري در برنامه غذايي خود احتياج دارد .
چربي : سطح كلسترول خون شما ممكن است پس از پيوند افزايش يابد و داروهاي مهار ايمني در اين افزايش نقش دارند كه با روش ها زير مي توان سطح كلسترول را كاهش داد:
- كاهش وزن
- كاهش چربي غذا (مصرف غذاهاي كم چرب)
- مصرف دارو ( در صورتي كه تغيير در رژيم غذايي سطح كلسترول خون شما را پايين نياورد)
سديم : داروهاي مهار سيستم ايمني موجب افزايش فشار خون پس از پيوند مي شوند كه براي كاهش فشار خون بايد رژيم غذايي كم نمك داشته باشيد .
پتاسيم : تا زماني كه كليه جديد شما خوب كار كند قادر به دريافت مقدار طبيعي پتاسيم در رژيم غذايي خود هستيد . به هر حال داروهاي مهار سيستمي ايمني گاهي موجب افزايش پتاسيم خون مي شوند كه در اين زمان نياز به محدود كردن پتاسيم دريافتي هستيد (اجتناب از خوردن مواد حاوي پتاسيم مانند: موز- مركبات و ...)
كلسيم و فسفر: پس از پيوند ديگر نيازي به محدوديت دريافت فسفر و يا استفاده از داروهاي متصل شونده و دفع كننده فسفر نخواهيد داشت. در واقع مصرف كافي فسف و كلسيم مهم بوده و منابع اصلي اين مواد معدني شير و لبنيات هستند .
مايعات : تا زماني كه كليه جديد خوب كار كند نيازي به محدوديت مصرف مايعات نداريد در واقع شما بايد مقادير زيادي مايع جهت عملكرد بهتر كليه جديد بنوشيد .

كار و شغل :
زمان بازگشت شما به غشل و حرفه اتان بستگي به نوع كار و سرعت بهبودي شما دارد . در اين خصوص بايد با پزشك خود مشورت كنيد .

روابط جنسي:
مقاربت ضرري براي كليه پيوندي ندارد . بنابراين هر موقع كه مايل باشيد مي توانيد اين كار را انجام بدهيد . پس از پيوند شما انرژي بيشتري داريد چرا كه اورمي و كم خوني شما رفع شده است . گاهي اوقات داروهايي كه براي درمان افزايش فشار خون بكار مي روند مي توانند ميل و توانايي جنسي مردان را كاهش دهد در اين صورت با پزشك خود مشورت كنيد تا داروي شما را تغيير دهد . گاهي اوقات خانم ها در مقاربت احساس درد دارند كه در هر صورت اگر مشكل بوجود آمد با پزشك خود مشورت كنيد .

بچه دار شدن (حاملگي) :
خانم هايي كه پيوند مي شوند توانايي باروري خود را دوباره بدست مي آورند به هر حال حاملگي موجب تحميل كار بيشتر به كليه شما مي شود . اكثر پزشكان توصيه مي كنند حاملگي را يك تا 2 سال پس از پيوند به تعوي بياندازيد تا شرايط كليه پيوندي تثبيت شود . بعضي داروهاي مهار سيستم ايمني مانند مايكوفنولات مفتايل (سل پست) مي تواند براي حاملگي و جنين خطرناك باشد قبل از اقدام به بارداري با پزشك خود مشورت كنيد . بيماران از هر دو جنس كه از نظر روابط جنسي فعال بوده ولي مايل به بچه دار شدن نيستند بهتر است از يكي از روش هاي پيشگيري استفاده كنند كه در اين مورد نيز حتماً با پزشك خود صحبت كنند.

توصيه هاي سلامتي :
- در زمان نشتن در ماشين از كمربند ايمني استفاده كنيد .
- از مواجهه طولاني مدت با آفتاب خودداري كنيد زيرا ادرارهاي مهار ايمني پوست را مستعد سرطان و آسيب مي سازنند. از كرم هاي ضد آفتاب با SPF 15 يا بالاتر استفاده كنيد .
- هر گونه خونريزي غير معمول / تب/ گلودرد / سرماخوردگي / آنفولانزا/ اسهال و استفراغ را سريعاً به پزشك خود اطلاع دهيد .
- از مصرف داروهايي كه از داروخانه تهيه نمي شوند و نيز داروهاي گياهي اجتناب كنيد زيرا اين داروها ممكن است به كليه شما آسيب برسانند .
- هرگونه داروي مصرفي بايد زير نظر پزشك معالج شما باشد .
- انجام ورزش هاي سبك / رژيم غذايي كم چرب وكم نمك/ رعايت نكات بهداشتي/ الزامي است.
چه زمان بیماران به دیالیز نیاز پیدا می کنند؟
بیماران معمولاً زمانیکه مواد زائد بدنشان آنقدر زیاد می شود که به خاطر آن ناراحتی در بدنشان ایجاد میگردد، نیاز به انجام دیالیز پیدا می کنند. سطح مواد زائد معمولاً کم کم در بدن افزایش می یابد. پزشکان مواد شیمیایی مختلفی را در خون اندازه گیری می کنند تا ببینند چه زمان دیالیز برای بیمار لازم می شود. دو مورد از مهمترین مواد شیمیایی موجود در خون که برای این مورد اندازه گیری می شوند، کراتینین و نیتروژن اوره خون است. وقتی مقدار این دو ماده در خون بالا می رود، نشاندهنده این است که توانایی کلیه ها برای تصفیه بدن از مواد زائد پایین آمده است.
پزشکان برای سنجش سطح عملکرد و فعالیت کلیه ها از آزمایش ادرار، تصفیه کراتینین، استفاده می کنند. بیمار ادرار را در ظرفی مخصوص برای یک روز کامل نگهداری می کند. مواد زائد موجود در ادرار و خون با اندازه گیری مقدار کراتینین، سنجیده می شوند. با مقایسه سطح این ماده در خون و ادرار، پزشک تشخیص می دد که کلیه ها کار می کنند یا خیر. نتیجه این عمل تصفیه کراتینین نامیده می شود. معمولاً وقتی آزمایش تصفیه کراتینین تا cc/minute 12-10 پایین می آید، بیمار به دیالیز نیاز دارد.
پزشک از شاخص های دیگری نیز برای تعیین وضعیت بیمار استفاده می کند تا درمورد نیاز او به دیالیز تصمیم بگیرد. اگر بیمارناتوانی عمده ای در استخراج مواد زائد از بدن داشته باشد، یا اگر دچار بیماری های قلبی، ریه، معده و زا این قبیل بود، یا با حس چشایی یا جس در پاهای خود مشکل داشت، باوجدیکه ممکن است تصفیه کراتینین تا آن میزان که گفته شد پایین نیامده باشد، باز دیالیز توصیه می شود.
دو عضو لوبيايي شكل ،10 تا 12 سانتي‌متر، با قطري به اندازه‌ي 3 سانتي‌متر و عرض 6 سانتي‌متر
اگر مثل ما دوست داريد در مورد اين عضو كوچك ـولي به اندازه‌ي يك زندگي مهم ـاطلاعاتي به دست آوريد مطالب زير را مطالعه كنيد :
كليه چيست؟
دياليز يعني چه؟
آيا شما يا اطرافيانتان از بيماري كليه رنج مي‌بريد؟
آيا فكر مي كنيد هيچ وقت دچار اين بيماري نخواهيد شد؟
دكتر ساسان مصلايي فوق تخصص نفرولوژي در اين مورد مي‌گويد((كليه‌هاكه در قسمت پشتي ستون مهره‌هاقرار دارند چيزي حدود 150 تا 200 گرم وزن آنهاست و كار عمده اين عضودفع سموم بدن وحفظ ميزان مايعات واملاح بدن همچنين خونسازي به وسيله ترشح يك ماده پروتئيني است.
بيماريهاي كليه چنددسته هستند كه به صورت عفونت كليه وسيستم ادراري ايجادتوموردركليه بيماري
التهابي غيرعفوني وسنگهاي كليه تقسيم بندي مي شوند. مزمن شدن بيماري وتخريب بافت كليه منجربه عمل دياليزمي گردد.
دياليز يك نوع درمان جايگزين كاركليه است كه به نام كليه مصنوعي نيزاطلاق ميشود.اين دستگاه خون شخص بيمارراتصفيه كرده وبه اين ترتيب سموم ومواد اضافه ازبدن پاك مي شود. دياليز به طورمعمول هفته اي 2تا3بارودرهربارحدود4ساعت صورت مي گيرد كه دياليز خوني نام دارد.
نوع ديگري ازدياليز موسوم به دياليزصفاقي نيز وجود دارد كه لوله‌اي در داخل حفره‌ي شكمي قرار مي‌گيرد.
سر لوله در خارج حفره‌ي شكم شده و عمل تبادلات را انجام ميدهد.
در مورد پيشگيري تشخيص به موقع بيماري از اهميت زيادي برخوردار است ،در مورد عفونت كليه اگرتشخيص و درمان كافي انجام شود
دیالیز چیست؟
کلیه ها مسئول فیلتر کردن و در واقع تصفیه کردن مواد زائد از خون هستند. دیالیز عملیاتی است که جایگزینی برای بسیاری از وظائف و مسئولیت های طبیعی کلیه ها می باشد. کلیه ها دو عضوی هستند که در هر دو طرف پشت حفره شکم قرار گرفته اند. دیالیز به افراد این امکان را می دهد، با اینکه دیگر کلیه هایشان به خوبی کار نمی کند، بتوانند زندگی خوب و مفیدی را بگذرانند.
دیالیز با انجام عملکردهای کلیه های از کار افتاده، به بدن کمک می کند. کلیه ها نقش های مختلفی در بدن دارند. یکی از وظائف مهم و اصلی کلیه ها، تنظیم توازن آب بدن است. آنها اینکار را با تنظیم مقدار ادرار که به طور روزانه از بدن خارج می شود، انجام می دهند. در روزهای گرم، بدن بیشتر عرق می کند. درنتیجه، آب کمتری باید از کلیه ها دفع شود. در روزهای سرد نیز که بدن کمتر عرق می کند، برای حفظ توازن مناسب در بدن، خروج ادرار باید بیشتر باشد. این وظیفه کلیه هاست که کار تنظیم مایعات بدن را توسط خروج ادرار انجام دهند.
یکی دیگر از وظائف اصلی کلیه ها خارج کردن مواد زائدی است که بدن در طول روز تولید می کند. در عملکردهای مختلف بدن، سلول ها انرژی مصرف می کنند. عملکرد سلول ها مواد زائدی تولید می کند که باید از بدن بیرون روند. وقتی این مواد زائد به اندازه کافی از بدن دفع نشوند، در بدن جمع می شوند. بالا رفتن میزان این مواد زائد در بدن، آزوتمیا نام دارد که با آزمایش خون سنجیده می شود. وقتی مواد زائد در بدن جمع می شوند، حال بدی در بدن ایجاد می شود که اورمی یا اوره خونی نامیده میشود.
چه زمان بیماران به دیالیز نیاز پیدا می کنند؟
بیماران معمولاً زمانیکه مواد زائد بدنشان آنقدر زیاد می شود که به خاطر آن ناراحتی در بدنشان ایجاد میگردد، نیاز به انجام دیالیز پیدا می کنند. سطح مواد زائد معمولاً کم کم در بدن افزایش می یابد. پزشکان مواد شیمیایی مختلفی را در خون اندازه گیری می کنند تا ببینند چه زمان دیالیز برای بیمار لازم می شود. دو مورد از مهمترین مواد شیمیایی موجود در خون که برای این مورد اندازه گیری می شوند، کراتینین و نیتروژن اوره خون است. وقتی مقدار این دو ماده در خون بالا می رود، نشاندهنده این است که توانایی کلیه ها برای تصفیه بدن از مواد زائد پایین آمده است.
پزشکان برای سنجش سطح عملکرد و فعالیت کلیه ها از آزمایش ادرار، تصفیه کراتینین، استفاده می کنند. بیمار ادرار را در ظرفی مخصوص برای یک روز کامل نگهداری می کند. مواد زائد موجود در ادرار و خون با اندازه گیری مقدار کراتینین، سنجیده می شوند. با مقایسه سطح این ماده در خون و ادرار، پزشک تشخیص می دد که کلیه ها کار می کنند یا خیر. نتیجه این عمل تصفیه کراتینین نامیده می شود. معمولاً وقتی آزمایش تصفیه کراتینین تا cc/minute 12-10 پایین می آید، بیمار به دیالیز نیاز دارد.
پزشک از شاخص های دیگری نیز برای تعیین وضعیت بیمار استفاده می کند تا درمورد نیاز او به دیالیز تصمیم بگیرد. اگر بیمارناتوانی عمده ای در استخراج مواد زائد از بدن داشته باشد، یا اگر دچار بیماری های قلبی، ریه، معده و زا این قبیل بود، یا با حس چشایی یا جس در پاهای خود مشکل داشت، باوجدیکه ممکن است تصفیه کراتینین تا آن میزان که گفته شد پایین نیامده باشد، باز دیالیز توصیه می شود.
انواع دیالیز
دیالیز دو نوع اصلی دارد: "همو دیالیز" و "دیالیز پریتونیل". در همودیالیز برای خارج کردن مواد زائد و آب اضافی از بدن از یک نوع فیلتر خاص استفاده می کنند. در دیالیز پریتونیل از مایعی که با یک لوله پلاستیکی در حفره شکم بیمار قرار داده می شود، مواد زائد و آب اضافی از بدن خارج می شود.
در همودیالیز، خون بدن بیمار از یک فیلتر در دستگاه دیالیز که غشای دیالیز نامیده می شود عبور می کند. در این عملیات، یک لوله پلاستیکی خاص بین یک سرخرگ و سیاهرگ در دست یا پا قرار داده می شود. گاهی اوقات، یک ارتباط مستقیم بین سرخرگ و سیاهرگ در دست برقرار می شود. این عملیات Cimino Fistula نامیده می شود. سوزن ها بین این پیوند قرار داده شده و خون زا طریق دستگاه فیلتر به داخل دستگاه دیالیز و دوباره به داخل بدن بیمار رانده می شود. در دستگاه دیالیز، محلولی در آن طرف فیلتر مواد زائد را از بدن بیمار دریافت می کند.
در دیالیز پریتونیل از بافت های داخل شکم خود بیمار بعنوان فیلتر استفاده می شود. روده ها داخل حفره شکم، در فضای بین دیواره شکم و مهره های پشت قرار دارند. یک لوله پلاستیکی که بول دیالیز نامیده می شود، از طریق دیواره شکم، داخل حفره شکم قرار داده می شود. سپس یک مایع خاص را وارد حفره شکم کرده که روده ها را شستشو می دهد. دیواره روده بعنوان یک فیلتر بین این مایع و جریان خون عمل می کنند. با استفاده از انواع مختلف محلول ها، مواد زائد و آب اضافی را می توان با این عملیات از بدن بیمار خارج کرد.
بیمار طی دیالیز چه می کند؟
همودیالیز: درمان همودیالیز در واحد همودیالیز صورت می گیرد. واحد همودیالیز یک ساختمان خاص است که با دستگاه هایی تجهیز شده است که درمان دیالیز را انجام می دهند. این واحد همچنین مکانی است که بیماران می توانند برای رژیم غذایی یا نیازهای اجتماعی خود مشاوره بگیرند.
بیماران باید معمولاً سه بار در هفته به واحد دیالیز مراجعه کنند. برای مثال، شنبه/دوشنبه/چهارشنبه ها یا یکشنبه/سه شنبه/پنجشنبه ها. قبل از درمان، بیماران خود را وزن میکنند تا مقدار مواد زائدی که از دیالیز قبل تا به آن زمان در بدن آنها جمع شده است، تشخیص داده شود. آنگاه بیماران روی صندلی های مخصوص می نشینند که مثل صندلی راحتی است. ناحیه پیوند (پیوند بین سرخرگ و سیاهرگ)، کاملاً تمیز می شود. سپس دو سوزن به داخل پیوند فرو می شود. یکی از این سوزن ها خون را به داخل دستگاه می برد که در آنجا تصفیه می شود و سوزن دیگر، خون تصفیه شده را به داخل بدن بیمار برمی گرداند.
درمان 2 تا 4 ساعت طول می کشد. طی این ساعات، پرسنل دیالیز بطور مداوم فشار خون بیمار را چک می کنند و دستگاه دیالیز را تنظیم می کنند تا مطمئن شوند که مقدار درستی مایع از بدن بیمار خارج شده است. بیماران می توانند در این فاصله مطالعه کنند، بخوابند یا سایر کارهای خود را انجام دهند.
دیالیز پریتونیل
در دیالیز پریتونیل لازم است که بیمار نقش فعالتری را در درمان خود داشته باشد. یکی از مهمترین مسائل مسئولیت بیمار برای حفظ یک سطح صاف بر روی شکم است که درمان روی آن انجام می شود تا از عفونت جلوگیری شود.
در این عملیات، بیمار ابتدا خود را وزن می کند تا مایع مناسب انتخاب شود. آنگاه بیمار ماسکی زده و محل بول پریتونیل را تمیز میکند. مایعی که اجازه داده شده در حفره پریتونیل بماند به کیسه پلاستیکی که قبلاً مایع در آن بود، برده می شود. سپس بیمار آن کیسه را قطع کرده و کیسه ی یک محلول جدید را مرتبط می کند که باید به داخل حفره پریتونیل کشیده شود. وقتی مایع درون بدن است، کیسه جدید لوله شده و تا درمان بعد درون لباس زیر بیمار قرار داده می شود. این عملیات معمولاً 30 دقیقه زمان می برد و باید 5 بار در هفته انجام شود.
مزایای انواع مختلف دیالیز
هر دو نوع دیالیز، همودیالیز و دیالیز پروتنیل، مزایا و معایبی دارند. بستگی به بیمار دارد که تصمیمی بگیرد کدامیک از این عملیات برحسب شیوه زندگی وی، سایر بیماری ها، سیستم حمایتی، و میزان مسئولیت پذیری او در برنامه درمانی، برای او بهتر است. هر بیمار باید از دیدگاه خود به این دو نوع روش درمانی نگاه کند.
بیماران صرفنظر از نوع دیالیز که انتخاب می کنند، مسئولیت های مختلفی از قبیل دنبال کردن یک برنامه غذایی، توجه به میزان مصرف مایعات خود و مصرف ویتامین ها و سایر داروها برای کنترل فشار خون و توازن کلسیم و فسفات، بر عهده دارند.
برای بسیاری از بیماران، یکی از مهمترین مزیت های همودیالیز این است که هیچ مشارکتی در درمان ندارند. تنها کاری که باید بکنند این است که تا بیمارستان یا کلینیک مخصوص دیالیز بروند. علاوه بر این در همودیالیز رژیم غذایی . کنترل مایعات بدن سخت تر از دیالیز پریتونیل است.
برای آندسته از بیمارانی که درمان های مستقل تری را ترجیح می دهند، دیالیز پریتونیل برنامه تغییرپذیرتری دارد و می تواند در خانه هم انجام گیرد. اما هنوز هم باید روزانه ساعتی را صرف عملیات دیالیز کند اما می تواند زمانبندی آن را برحسب کارهای خود تنظیم کند. از اینها گذشته، دیالیز پریتونیل باید هر روز هفته انجام شود.
مهمترین مشکل دیالیز پریتونیل احتمال عفونت است. بیمار یک لوله پلاستیکی دارد که از حفره پریتونیل به خارج بدن می رود و این می تواند احتمال وارد شدن باکتری را به بدن افزایش دهد.
بیماران چطور اطلاعات خود را درمورد دیالیز افزایش دهند؟
منابع اطلاعاتی بسیار زیادی در دسترس بیماران دیالیزی وجود دارد. پزشک بیمار معمولاً نوارهای ویدئویی در اختیار دارد که در آن تکنیک های دیالیز، مزیت ها و معایب هرکدام خیلی خوب توضیح داده شده است.
دیالیز در یک نگاه
دیالیز عملیاتی است که می تواند جایگزین بسیاری از وظائف طبیعی و عادی کلیه ها باشد.
دیالیز به بیماران نارسایی کلیه امکان می دهد تا زندگی خوب و پرباری داشته باشند.
دیالیز دو نوع دارد: همودیالیز و دیالیز پریتونیل.
هر نوع از دیالیز مزایا و معایبی برای خود دارند. بیماران می توانند برحسب نیاز های خود نوع دیالیز مناسب برای خود را انتخاب کنند.
پیوند کلیه عملکرد مغزی را افزایش می دهد
منبع : خبرگزاري صداي افغان(آوا) مشهد مقدس
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]


براساس یک مطالعه جدید که در اجلاس سالانه انجمن نفرولوژی آمریکا در فیلادلفیا ارائه گردید، افرادی که مبتلا به بیماریهای کلیوی هستند، معمولا دچار اختلالات شناختی می شوند اما پیوند کلیه می تواند عملکرد مغزی این بیماران را بهبود دهد.
براساس اين گزارش بیماریهای پیشرفته کلیوي كه در نهایت منجر به دیالیز بیماران می گردد، معمولا همراه با کاهش عملکرد شناختی بیماران نیز می باشد.
مطالعات اندکی که در گذشته انجام شده است، نشان داده اند که اختلالات شناختی بیماران دیالیزی با پیوند موفقیت آمیز کلیه، بهبود می یابند.

برای تحقیقات بیشتر، دکتر مارک آنروه و همکارانش از دانشگاه پیتزبرگ پنسیلوانیا، 37 بیمار کلیوی را تحت نظر گرفتند و میزان اختلالات شناختی آنان را قبل و بعد از پیوند کلیه مورد بررسی قرار دادند. آنها همچنین میزان این اختلالات را در 23 بیمار کلیوی دیگر که پیوند کلیه انجام نداده بودند، در همان زمانها بررسی کردند.

آنروه و همکارانش دریافتند که پس از پیوند کلیه، بیماران از نظر یادگیری، حافظه، توجه و گفتار بطور قابل توجهی بهبود یافتند.همچنین بیمارانی که کلیه دریافت نکرده بودند، نه تنها هیچ پیشرفتی از نظر بهبود این اختلالات نداشتند، بلکه امتیازات تستهای شناختی آنان کاهش بیشتری یافته بود.

وی خاطرنشان کرد : این یافته ها، مطالعات قبلی را که روی بیماران کمتری انجام شده بود، تایید می کند. هرچند که باید مطالعات بیشتری روی بیمارانی که کلیه دریافت می کنند، انجام شود.

این محقق همچنین افزود: این مطالعه نشان می دهد که پیوند کلیه می تواند فرصت مناسبی را در اختیار افرادی که دچار بیماری پیشرفته کلیه هستند قرار دهد تا زندگی بهتر و سالمتری داشته باشند.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

پیوند کلیه :

پیوند کلیه
تعریف :
برای بیماری که دچار نارسائی مزمن کلیوی شده است یکی از گزینه های درمان حمایتی علاوه بر همودیالیز ، پیوند کلیه است . پیوند کلیه عبارت است از گرفتن کلیه از یک دهنده زنده (خویشاوند یا غیر خویشاوند ) یا از جسد انسان و پیوند کردن آن به گیرنده مبتلا به نارسائی کلیه .

عوارض :
چون در پیوند کلیه از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن استفاده می شود گیرندگان پیوند کلیه در معرض ابتلا به عفونت و برخی از بدخیمی ها می باشند، علاوه برموارد فوق ممکن است بافت پیوندی دچار پس زدگی شود.
برای پیشگیری از عوارض مطرح شده قبل از پیوند آزمایشات کامل فیزیکی برای تشخیص و درمان مواردی که می تواند پس از عمل پیوند باعث بروز مشکلاتی در بیمار شود ، انجام می گردد. تعیین نوع بافت ، گروه خون وکنترل آنتی بادی ، برای تعیین هماهنگی بین بافت ها وسلول های دهنده و گیرنده ضروری است . در زمان پیوند بیمار نباید هیچگونه عفونتی داشته باشد ، زیرا پس از عمل به دلیل استفاده از داروهای سرکوب کننده ایمنی ، در معرض خطر عفونت قرار دارد. قبل از پیوند توانائی بیمار جهت سازگاری با پیوند ازطریق بررسی روش های سازگاری وی ، میزان حمایت اجتماعی و منابع مالی موردنیاز صورت می گیرد.

تشخیص :
برای تشخیص پس زدگی کلیه پیوندی در قدم اول آزمایشات اوره و کراتی نین چک می شود در مرحله بعد سطح داروها مخصوصا سطح داروی ساندیمون بررسی می شود و در نهایت نمونه برداری از کلیه انجام می شود و نتیجه نمونه برداری نوع درمان را مشخص می کند .

داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی :
برای پیشگیری و درمان پس زدگی عضو پیوندی از این داروها استفاده می شود این داروها انواع متنوعی دارد که هرکدام با مکانیسم جداگانه ای باعث سرکوبی سیستم ایمنی می شوند و با تو جه به شرایط بیمار معمولا یک ترکیب سه دارویی یا دو دارویی برای بیمار تجویز می شود معمول ترین داروهایی که استفاده می شوند عبارتند از ساندیمون ، سل سپت ، پردنیزولون ، اف کا و......

توصیه های لازم به بیمار وخانواده :
- کلیه پیوندی در حفره لگنی گذاشته می شود بنابر این از هرگونه فعالیتی که امکان وارد کردن ضربه به کلیه در آن وجودداشته باشد اجتناب کنید .
- از بستن کمربندهای تنگ خودداری کنید .
- علائم ونشانه های پس زدگی کلیه از جمله کاهش ادرار ، ورم ،تب ، افزایش فشار خون ، افزایش وزن و احساس سفت شدن کلیه پیوندی را مدنظر قرار دهید .
- رعایت کردن بهداشت محیط و بهداشت فردی بسیار حائز اهمیت می باشد .
- شستن مکرر دستها برای پیشگیری از عفونت های احتمالی بسیار حائز اهمیت می باشد .
- نیازی به مجزا کردن اتاق بیمار نمی باشد بلکه باید محیط زندگی تمیزی داشته باشید
- رعایت کردن بهداشت مواد غذائی از بروز بسیاری از بیماریها جلوگیری می نماید سبزیجات ومیوه جات باید با مواد ضدعفونی کننده کاملا شسته وضدعفونی شوند
- غذا باید کم نمک وکم چربی باشد ، تعدادی از داروهای پیوندی باعث افزایش چربی خون می شوند لذا باید برای پیشگیری از افزایش چربی خون بهتر است غذای کم چرب استفاده نمایید . از خوردن غذاهای آماده مثل سوسیس ، کالباس ، پیتزا وغذاهای رستورانی پرهیز نمایند ، همچنین خوردن غذاهای کنسروی مثل تن ماهی وانواع غذاهای کنسرو شده وکله پاچه توصیه نمی شود.
- به دلیل افزایش حساسیت پوست به نور آفتاب در نتیجه مصرف داروهای پیوندی بهتر است در معرض نور مستقیم آفتاب قرار نگیریدواگر مجبور به بودن در معرض آفتاب بودید می توانید از کلاه نقاب دار استفاده نمائید وحتما ضد آفتاب بزنید.
- از افزایش وزن بپرهیزید چون برخی از داروها بر اساس وزن شما حساب می شوند و با افزایش وزن بایستی به مقدار زیادتری استفاده شود که قطعاً بدنبال آن عوارض داروئی خیلی بیشترخواهد بود.
- درمورد زمان از سرگیری فعالیتهای جنسی با پزشک یا پرستار تیم پیوند مشورت کنید به طور معمول یک ماه پس از پیوند در صورتی که آمادگی داشته باشید می توانید فعالیتهای جنسی را از سربگیرید .برای مطالعه بیشتر اینجا را کلیک کنید .

تخصص مربوطه : پزشکان ومتخصصان داخلی کلیه وجراحان پیوند اعضاء
(بیمارستان نمازی شیراز)

(( به خاطر داشته باشید پیوند صرفا یک درمان حمایتی است ))

( انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی ایران)
((شعبه شیراز))

هموطن کمک شما به انجمن به مصرف نیازهای درمانی و رفاهی بیمارانی که کلیه های خود را از دست داده اند و با کمک دیالیز یا پیوند به حیات خود ادامه می دهند خواهد رسید.

ضمنا" جهت کسب هر گونه اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید با این انجمن با شماره تلفن 678888-0711 تماس حاصل فرمائید.
شماره حساب انجمن 48321 بانک ملی شعبه شیراز و 2238بانک صادرات شعبه استقلال میباشد.