●●●نحوه تنظیم شکوائیه و اقامه دعوی ●●●

اعتراض وتجدید نظر خواهی

اعتراض اعلام نارضایتی است نسبت به هر تصمیم یا اقدام که علیه معترض صورت گرفته است ومعنای آن نسبت به معنای تجدید نظر خواهی عمومیت دارد بدین صورت که تجدید نظرخواهی در مورد احکام دادگاهها گفته میشود ولی اعتراض در مورد هر اقدام وتصمیم ، چه از ناحیه مراجع قضائی باشد یا غیر قضائی این اعلام نارضایتی ممکن است نسبت به قرار دادسرا باشد یا رای دادگاه ممکن است به تصمیم اداره ثبت باشد یا اقدام شهرداری یا جریمه راهنمایی ورانندگی کسی که نارضایتی خود را اعلام میکند به او معترض میگویند اعتراض بحکم دادگاه اگر همراه با درخواست رسیدگی مجدد باشد به آن تجدید نظر خواهی گفته میشود

مراجع تجدید نظر

طبق مقررات حاکم در مرکز هر استانی دادگاههائی تحت عنوان دادگاههای تجدید نظر تشکیل است که نسبت به اعتراضهای وارده رسیدگی میکنند بنا بر این مرجع تجدید نظر آراء دادگاههای عمومی وانقلاب هر حوزه قضائی دادگاه تجدید نظر همان استان است فقط موارد خاصی هست که مرجع تجدید نظر آن دیوان عالی کشور است،در بخش مربوطه توضیح آن را ببینید
تقدیم اعتراض وتجدید نظر خواهی

کسانی که که طبق قانون حق اعتراض دارند نمیتوانند خود مرجع تجدید نظر راانتخاب کنند مثلا کسی نمیتواند درخواست رسیدگی به اعتراضش در دیوان عالی کشورباشد در حالی که قانونا مرجع آن دیوان نباشد یا اینکه درخواست داشته باشد شعبه خاصی از دادگاههای تجدید نظر به اعتراض وی رسیدگی کند بلکه اوباید درخواست خود رابه همان دادگاهی که حکم اولیه راصادر کرده است تسلیم کند ودادگاه است که وظیفه دارد اعتراض را به همراه پرونده به مرجع صلاحیت دار ارسال کند رای مرجع تجدید نظر قطعی است مگر در چند مورد که قابل فرجام است یا اینکه رسیدگی فوق العاده را بخواهد وآن شرائط خاص خود رادارد (که در مبحث بعد بیان می گردد)

آراء قابل تجدید نظر

احکام کیفری که طبق قانون قابل اعتراض است عبارتند از:
۱- جرائمی که مجازات آن اعدام یا رجم است.
۲- جرائمی که بموجب قانون مشمول حد یا قصاص نفس یا اطراف باشد.
۳- ضبط اموال بیش از یک میلیون ریال ومصادره اموال.
۴- جرائمی که طبق قانون مستلزم پرداخت دیه بیش از خمس دیه کامل است.
۵- جرائمی که حد اکثر مجازات قانونی آن بیش از سه ماه حبس یا شلاق یا جزای نقدی بیش از پانصد هزار ریال باشد.
۶- محکومیتهای انفصال از خدمت.
در موارد فوق اگر رای برائت صادر شود شاکی حق اعتراض خواهد داشت مرجع بعض موارد فوق دیوان عالی کشور است

اعاده دادرسی چیست ؟

اعاده دادرسی گرچه درخواست رسیدگی مجدد است اما اصطلاحی است که به نوعی از درخواستهای رسیدگی فوق العاده از احکام قطعی ولازم الاجراء اطلاق میشود بدین معنا که به هر درخواست رسیدگی مجددی در خواست اعاده دادرسی گفته نمیشود بلکه به درخواستهای رسیدگی مجدد از احکام غیر قطعی تجدید نظر خواهی میگویند بتعبیر دیگر درخواست اعاده دادرسی یک نوع درخواست رسیدگی فوق العاده است که با فراهم بودن شرائط آن امکان طر ح خواهد بود

حکم قطعی کدام است ؟

حکمی که مراحل رسیدگی خود را طی کرده ودیگر از طریق عادی قابل تجدید نظر نباشد حکم قطعی گفته میشود البته گاهی خود قانون هم بعض احکام را قطعی اعلام میکند اینگونه احکام نیز قابل تجدید نظر نیست واگر اشتباهی درآن باشد باید از طریق رسیدگی فوق العاده آن رادنبال کردفی المثال احکام داگاه نخستین درمورد ضرب وجرح وتعیین دیه تا مقدار یک پنجم دیه کامل در قانون قطعی اعلام شده است واگر کسی اعتراض هم بکند دادگاه تجدید نظر اعتراض را نمیپذیردوآن را رد میکند لذا در این گونه احکام بجای اینکه درخواست تجدید نظر شود باید طریق رسیدگی فوق العاده پیموده شود یعنی اگر از موارد اعاده دادرسی باشد درخواست خود را با تعیین جهتی که رای را واجد اشکال میداند به دیوان عالی کشور تسلیم نماید ویا اگر رای برخلاف مقررات شرعی صادر شده درخواست خود را به مرجعی که قانون تعیین کرده وتوضیح آن را دادیم تقدیم کند، دقت کنید اگر درخواست اعاده دادرسی دارید درخواست شما حتما باید مستند به یکی از جهات اعاده دادرسی باشد

جهات اعاده دادرسی نسبت به احکام کیفری

جهاتی که بموجب آن میتوان درخواست اعاده دادرسی کردطبق آ خرین مقررات قانونی هفت مورد است.
۱- درصورتی که کسی به اتهام قتل شخصی محکوم شده لیکن زنده بودن شخص در آن زمان محرز شود ویا ثابت شود که در حال حیا ت است.
۲-در صورتی که چند نفر به اتهام ارتکاب جرمی محکوم شوند وارتکاب جرم بگونه ای است که نمیتواند بیش از یک مرتکب داشته باشد.
۳-در صورتی که شخصی به علت انتساب جرمی محکومیت یافته وفرد دیگری نیز بموجب حکمی از مرجع قضائی دیگر به علت انتساب همان جرم محکوم شده باشد بطوری که از تعارض وتضاد مفاد دو حکم صادره بی گناهی یکی از آن دو نفر محکوم احراز شود.
۴-جعلی بودن اسناد یا خلاف واقع بودن شهادت گواهان که مبنای حکم صادرشده بوده است ثابت گردد.
۵- در صورتی که پس از صدور حکم قطعی، واقعه جدیدی حادث ویا ظاهر شود یا دلایل جدیدی ارائه شودکه موجب اثبات بیگناهی محکوم علیه باشد.
۶- در صورتی که به علت اشتباه قاضی کیفرمورد حکم متناسب با جرم نباشد.
۷- در صورتی که قانون لاحق (جدید) مبتنی بر تخفیف مجازات نسبت به قانون سابق باشد که در این صورت پس از اعاده دادرسی مجازات جدید نبا ید از مجازات قبلی شدید تر باشد.

مهلت مراجعه برای رسیدگی فوق العاده

به صراحت قانون اصلاح ماده ۱۸ اصلاحی از قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب از تاریخ صدور حکم قطعی یک ماه فرصت داده شده که مدعی مراجعه و در خواست خود را تسلیم کند، آرای دیوان عالی کشور احکام قطعی و لازم الاجراء و غیر قابل اعتراض است لذا معمولا توسط دیوان عالی کشور ابلاغ نمی شود و دادگاه تالی یعنی همان دادگاهی که حکمش در دیوان عالی کشور قطعی شده پس از وصول پرونده ، حکم دیوان عالی کشور را ابلاغ و سپس اجرا می نماید.

در قانون مزبور شروع مهلت برای تسلیم اعتراض، تاریخ صدور حکم قطعی ذکر شده است اما به موجب بخشنامه رئیس قوه قضائیه نسبت به آرائی که بعد از قانون فوق الذکر صادر شده است، آغاز مهلت، تاریخ ابلاغ منظور گردیده است

مرجع درخواست اعاده دادرسی

احکامی را که درخواست اعاده دادرسی آن را دارید دو دسته هستند.
۱- احکام قطعی کیفری .
۲- احکام قطعی حقوقی.
اگر حکمی که نسبت به آن درخواست اعاده دادرسی دارید کیفری است (یعنی بموجب آن به مجازاتی محکوم شده اید) درخواست اعاده دادرسی را بنحوی که اشاره کردیم تنظیم نموده وبه همراه دلایل خود به دیوان عالی کشور تسلیم نمائیمرجع درخواست اعاده دادرسی


احکامی را که درخواست اعاده دادرسی آن را دارید دو دسته هستند.
۱- احکام قطعی کیفری .
۲- احکام قطعی حقوقی.
اگر حکمی که نسبت به آن درخواست اعاده دادرسی دارید کیفری است (یعنی بموجب آن به مجازاتی محکوم شده اید) درخواست اعاده دادرسی را بنحوی که اشاره کردیم تنظیم نموده وبه همراه دلایل خود به دیوان عالی کشور تسلیم نمائید نوشتن این درخواست تشریفات خاصی ندارد وخود میتوانید آن را بنویسید، مهم اینستکه بتوانید جهت درخواست خود را مشخص کنید ومستدل بنویسید ( جهت اعاده دادرسی را توضیح دادیم آن را جستجو کنید)شما باید صریحا ذکر کنید باستناد کدام یک از جهات هفت گانه که ذکر کردیم درخواست اعاده دادرسی داریدمثلا ممکن است مدعی شوید محکومیت شما به مجازات بموجب مدرک جعلی بوده است ویا به استناد شهادت دروغ شهود بوده است صرف این ادعا نمیتواند موجب درخواست اعاده دادرسی گردد چون یک ادعا بیشتر نیست وقتی میتوانید درخواست خود را مطرح کنید که بموجب مدرکی این ادعا را ثابت کنید مثل اینکه دردادگاهی با تقدیم دادخواست مدعی جعلی بودن آن مد رک شده باشید وابطال آن را خواسته با شید ودادگاه پس از رسیدگی های معموله ادعای شما را بپذیرد وحکم به ابطال مدرک جعلی بدهد ویا اینکه شما از شهودی که شهادت کذب داده اند شکایت کیفری کرده باشید ودادگاه احراز کند که شهادت کذب داده اند وآنها را محکوم به مجازات کرده باشد اینجا است که شما مدرک جدیدی بدست آورده اید وموجبات اعاده دادرسی از حکم محکومیت خود را فراهم نموده اید وقهرا درخواست شما پذیرفته خواهد شد.د نوشتن این درخواست تشریفات خاصی ندارد وخود میتوانید آن را بنویسید، مهم اینستکه بتوانید جهت درخواست خود را مشخص کنید ومستدل بنویسید ( جهت اعاده دادرسی را توضیح دادیم آن را جستجو کنید)شما باید صریحا ذکر کنید باستناد کدام یک از جهات هفت گانه که ذکر کردیم درخواست اعاده دادرسی داریدمثلا ممکن است مدعی شوید محکومیت شما به مجازات بموجب مدرک جعلی بوده است ویا به استناد شهادت دروغ شهود بوده است صرف این ادعا نمیتواند موجب درخواست اعاده دادرسی گردد چون یک ادعا بیشتر نیست وقتی میتوانید درخواست خود را مطرح کنید که بموجب مدرکی این ادعا را ثابت کنید مثل اینکه دردادگاهی با تقدیم دادخواست مدعی جعلی بودن آن مد رک شده باشید وابطال آن را خواسته با شید ودادگاه پس از رسیدگی های معموله ادعای شما را بپذیرد وحکم به ابطال مدرک جعلی بدهد ویا اینکه شما از شهودی که شهادت کذب داده اند شکایت کیفری کرده باشید ودادگاه احراز کند که شهادت کذب داده اند وآنها را محکوم به مجازات کرده باشد اینجا است که شما مدرک جدیدی بدست آورده اید وموجبات اعاده دادرسی از حکم محکومیت خود را فراهم نموده اید وقهرا درخواست شما پذیرفته خواهد شد.


منبع: برگرفته از سایت گفتمان قران (توسط اینجانب قرار داده شده است)