چگونه به سالك مبتلا نشويم؟
سالك؛ بيماري جدي اما قابل پيشگيري
چگونه به سالك مبتلا نشويم؟
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
سالك يك بيماري پوستي است كه به وسيله گزش پشه خاكي آلوده به نوعي انگل، منتقل مي‌شود. سالانه مواردي از اين بيماري در سراسر دنيا و از جمله ايران اتفاق مي‌افتد.
به گزارش سرويس «سلامت» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، سالك توسط گزش برخي گونه‌هاي پشه خاكي آلوده منتقل مي‌شود. پشه خاكي بسيار كوچك است و اندازه آن حدود يك سوم پشه‌هاي معمولي است و به سختي مشاهده مي‌شود. در ايران دو نوع سالك شهري (نوع خشك) و روستايي (نوع مرطوب) وجود دارد. در سالك نوع شهري (خشك) مخزن بيماري عمدتا بيماران مبتلا و به طور تصادفي سگ‌ها هستند و پشه خاكي ماده پس از خونخواري از اطراف زخم سالك، آلوده شده و در خونخواري مجدد در فرد سالم باعث انتقال بيماري مي‌شود.
در سالك نوع روستايي (مرطوب) موش‌هاي صحرايي مخزن بيماري هستند و پشه خاكي ماده پس از خونخواري از موش صحرايي مبتلا، آلوده شده و در خونخواري مجدد در فرد سالم باعث انتقال بيماري به او مي‌شود.
- علائم سالك چيست؟
پس از چند هفته تا چند ماه از گزش پشه خاكي آلوده، برجستگي كوچك قرمز رنگي ظاهر شده كه به تدريج بزرگ و بزرگتر شده و مركز آن زخم مي‌شود. تعداد ضايعات معمولا يكي است و ممكن است متعدد نيز باشد. در سالك نوع روستايي ترشحات چركي در اطراف زخم وجود دارد و اطراف آن قرمز و برجسته است كه به همين دليل به آن نوع مرطوب گفته مي‌شود.
در سالك نوع شهري ضايعه معمولا بدون ترشح و چرك است بنابراين به آن نوع خشك نيز مي‌گويند. احتمال عفونت ثانويه با باكتري‌ها نيز وجود دارد كه در بيمار ايجاد عوارض مي‌كند. ضايعات معمولا بدون درد و خارش است.
ضايعه سالك به شكل يك زخم بدشكل ممكن است براي بيشتر از يك سال باقي بماند كه موجب اثرات رواني در بيمار حتي پس از بهبودي شود. در برخي موارد با تهاجم به پلك و بيني ممكن است موجب ايجاد ضايعه ماندگار در چهره و يا تغيير شكل شديد در بيمار شود. همچنين ايجاد عفونت ثانويه با باكتري‌ها، ممكن است عوارض منتشر شديد را ايجاد كند.
- آيا سالك قابل پيشگيري است؟
با رعايت موارد ذيل مي‌توان احتمال ابتلا به سالك را بسيار كاهش داد و يا اصلا به آن مبتلا نشد:
- در مناطقي كه اين بيماري وجود دارد حتي‌الامكان در هنگام غروب آفتاب و شب از خانه خارج نشويد،چرا كه در اين زمان پشه خاكي حداكثر فعاليت را دارد. - روي پنجره‌ها توري مناسب نصب و پشت درها پرده مناسب آويزان كنيد تا امكان ورود پشه خاكي به داخل خانه به حداقل برسد. - در هنگام غروب آفتاب و در طول شب از پشه‌بند آغشته به حشره‌كش استفاده كنيد. - براي از بين بردن پشه‌ها در داخل اتاق‌ها از اسپري حشره‌كش استفاده كنيد. - در صورت بروز سالك درمان خود را جدي بگيريد؛ چرا كه در نوع شهري امكان انتقال بيماري به افراد سالم وجود دارد. - خانه خود را با فاصله مناسب از اصطبل دام‌ها بسازيد. - در جمع‌آوري و دفع مناسب زباله، نخاله‌هاي ساختماني و تسطيح مخروبه‌ها كه مكان‌هاي مناسبي براي تكثير پشه خاكي هستند دقت كنيد و با مسئولين مربوطه همكاري كنيد. - جهت معدوم كردن جوندگان در نوع روستايي با مسئولين ذيربط همكاري كنيد. - در كنترل بيماري در سگ‌ها و نگهداري بهداشتي سگ‌ها در نوع شهري با مسئولين همكاري كنيد.
آيا بيماري سالك نياز به درمان دارد؟
در سالك نوع شهري چون بيماران مخزن بيماري هستند حتما لازم است بيماران تحت درمان قرار گيرند تا با درمان و بهبودي حالت مخزن بودن آنها از بين برود. لذا خطر آلوده شدن پشه‌هاي خاكي و انتقال بيماري وجود نخواهد داشت.
در سالك نوع روستايي فقط موارد خاص تحت درمان قرار مي‌گيرند كه شامل ضايعات بيشتر از 3 سانتي‌متر، ضايعات موجود در صورت، تعداد بيشتر از 3 ضايعه، ايجاد ضايعه منتشر سالكي، و وجود ضايعه در روي مفاصل، مي‌باشند.
درمان سالك به دو صورت موضعي و عضلاني انجام مي‌شود. درمان موضعي به صورت تزريق دارو به اطراف زخم هفته‌اي يكبار و يخ زدن آن توسط مواد خاص (كرايو) دو هفته يكبار (حداكثر 12 هفته) انجام مي‌شود. درمان عضلاني به صورت تزريق روزانه دارو به مدت 14 روز (در نوع روستايي) و 21 روز (در نوع شهري) است.
پانسمان ضايعه سالكي در كنترل بيماري از اهميت خاصي برخوردار است. پانسمان ضايعه ضمن پيشگيري از عوارض عفوني، باعث جلوگيري از آلوده شدن پشه خاكي و قطع زنجيره انتقال مي‌شود. بنابراين لازم است محل زخم را روزانه يك يا دو بار با آب لوله‌كشي و صابون شسته و با بتادين يا پماد اكسيد دوزنگ پانسمان شود.
انتهاي پيام
با بيماري سيفليس آشنا شويم
با بيماري سيفليس آشنا شويم
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
سيفليس يك بيماري آميزشي مسري است كه باعث تخريب گسترده بافتي مي‌شود. اين بيماري دستگاه تناسلي، پوست و دستگاه عصبي مركزي، استخوان و ارگان‌هاي داخلي را درگير مي‌كند.
به گزارش سرويس «سلامت» ايسنا، سيفليس دو نوع دارد: موارد ابتلاي نوزادان (2-0 هفته) به دنيا آمده از مادران مبتلا به سيفليس (نوع مادرزادي) است و نوع دوم را موارد ابتلاي افراد از تمام سنين و هر دو جنس كه از طريق تماس جنسي انتقال مي‌يابد (نوع مسري) در بر مي‌گيرد. عامل بيماري اسپيروكتي به نام تريپونما پاليدم است. مراحل بيماري شامل سيفليس اوليه، سيفليس ثانويه و سيفليس ديررس است.
سيفليس اوليه: ضايعه اوليه در اين نوع سيفليس شانكر خوانده مي‌شود. اين ضايعه يك زخم كوچك بدون درد است كه به صورت يك زخم قرمز در نواحي تناسلي بروز مي‌كند. اين ضايعه اوليه ظرف سه تا چهار هفته بعد از تماس ظاهر مي‌شود و معمولا طي چهار تا هشت هفته بهبود مي‌يابد. غدد لنفاوي موضعي اغلب بزرگ مي‌شوند، ولي دردناك نيستند. از آنجا كه شانكر خونريزي نمي‌كند و بدون درد است، اغلب به آن توجهي نمي‌شود و به اين ترتيب، زمينه براي شروع مرحله دوم فراهم مي‌شود.
سيفليس ثانويه: بثورات پوستي بعد از ظهور شانكر ايجاد مي‌شوند و هنگام بروز آنها شانكر در حال بهبودي است. اين بثورات كه بدون خارش هستند، اغلب روي كف دست‌ها، كف پاها، بازوها، تنه و داخل دهان بروز مي‌كنند. آنها به رنگ قهوه‌اي روشن يا مسي (در سياه‌پوستان به صورت رنگدانه)، اندكي برجسته و گرد هستند. موها ممكن است بريزند و نواحي گرد بدون مو، شبيه بيد خوردگي، باقي بمانند. طي مرحله دوم كه سه تا چهار هفته طول مي‌كشد، تب، دردهاي عضلاني، درد مفصلي و سفتي گردن شايع است. تقريبا هر عضوي از بدن ممكن است گرفتار شود.
سيفليس نهفته: ضايعه‌هاي پوست و لب ممكن است ظرف دو سال اول بعد ازعفونت سيفليسي دوباره ظاهر شوند و اينها نيز عفوني هستند. با وجود اين بعد از گذشت دو سال، ضايعه‌هاي پوستي معمولا دوباره ظاهر نمي‌شوند و عفوني بودن بيماري خاتمه مي‌يابد.
سيفليس ديررس: حدود يك سوم از بيماران درمان نشده اغلب چندين سال بعد از عفونت اوليه دچار سيفليس ديررس مي‌شوند. هر عضوي از بدن ممكن است مبتلا شود ولي عروق خوني و مغز شايع‌ترين نقاط درگير هستند. آسيب مغزي با زوال عقل، ضعف و گام‌هاي نامتعادل مشخص مي‌شود. به همين دليل نام ديگر آن فلج خفيف عمومي است. در اين مرحله تشخيص بيماري ممكن است مشكل باشد.
به گزارش ايسنا، جنين‌هايي كه از شخص باردار مبتلا به سيفليس به دنيا مي‌آيند. با مشكلات شديد مغزي و فيزيكي روبرو مي‌شوند.
تشخيص: سيفليس معمولا با آزمايش‌هاي سرمي از خون و يا مايع نخاعي تشخيص داده مي‌شود.
موارد مثبت در آزمايش‌هاي مقدماتي اوليه، مثلVDRL)RPR ) براي رد موارد مثبت كاذب نياز به آزمايش‌هاي دقيق‌تر مثل FTA-Abs دارند.
بررسي ترشحات زخم و يا غدد لنفاوي (اگر بيمار آنتي‌بيوتيك مصرف نكرده باشد) در سيفليس‌هاي اوليه و ثانويه با ميكروسكوپ زمينه تاريك امكان‌پذير است.
معمولا در سيفليس اوليه كه زخم شانكر وجود دارد، آزمايش‌هاي سرمي منفي است.
دوره واگيري: وقتي كه زخم‌هاي جلدي – مخاطي مرطوب سيفليس اوليه و ثانويه وجود دارد، بيماري قابل انتقال است. در هر حال، انتقال بيماري پس از سال اول نادر است. بيماران بايد تا معالجه كامل از مقاربت جنسي خودداري كنند. درمان بيماران با آنتي‌بيوتيك كه توسط پزشك تجويز مي‌شود، امكان‌پذير است. پس از درمان طي شش ماه، هر ماهه براي كنترل عود بيماري بايد آزمايش مجدد انجام شود (و يا در ماه‌هاي 1 و 3 و 6 و 12 پس از درمان آزمايش انجام شود.)
گاهي بيماري به صورت مخفي براي تمام مدت عمر وجود دارد. در بعضي موارد پس از طي حدود 20-5 سال، ضايعه‌هاي ناتوان‌كننده در آئورت، پوست و اندام‌هاي داخلي، استخوان يا سطوح مخاطي ممكن است ايجاد شود. ابتلاي همزمان به سيفليس و ايدز خطر سيفليس عصبي را افزايش مي‌دهد. سيفليس در زنان باردار اغلب به سقط جنين و مرده‌زايي منجر مي‌شود.
پيشگيري: اوايل بارداري آزمون سرمي خون براي بررسي سيفليس را انجام دهيد.
عواقب مورد انتظار: اين بيماري معمولا طي سه ماه قابل درمان است. در 10 درصد از بيماران با وجود درمان، سيفليس در مدت يك سال عود مي‌كند. در اين صورت درمان مجدد الزامي است.
درمان: تمام افراد درگير بايد درمان شوند. همچنين پس از درمان، ماهانه به مدت شش ماه، بررسي‌هاي آزمايشگاهي براي كنترل عود بيماري، بايد تكرار شوند.
داروها: در صورت نداشتن آلرژي، پني‌سيلين تزريقي و در غير اين صورت ديگر آنتي‌بيوتيك‌ها مي‌توانند اثربخشي يكساني داشته باشند. گاه استفاده از داروهاي موضعي براي علايم پوستي لازم است.
در اين شرايط به پزشك مراجعه نماييد:
- اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده‌تان علايم سيفليس را داريد.
- اگر حين يا پس از درمان، موارد زير رخ دهند: تب، بثورات پوستي، گلودرد يا تورم مفاصل مثل مچ پا يا زانو
- اگر دچار علايم جديد و غيرقابل توجيه شده‌ايد.
نكته: داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي ايجاد كنند.
- اگر يك بار دچار سيفليس شده‌ايد و در سال گذشته بررسي كامل پزشكي نشده‌ايد.
انتهاي پيام
