ترویج حجامت منافی فرهنگ اهدای خون
مدیر عامل سازمان انتقال خون ایران با اشاره به گرایش اهدا كنندگان خون به سمت حجامت، به علت تبلیغات صورت پذیرفته، ترویج حجامت را منافی فرهنگ اهدای خون شمرد.
به گزارش خیرگزاری ایسنا، دکتر سید حسن ابوالقاسمی چهارشنبه 3 مرداد در یك نشست خبری در آستانه روز جهانی اهدای خون افزود: "خون در حجامت، دور ریخته می‌شود، حال آن كه در اهدای خون به مصرف می‌رسد و بر اساس وظایف دینی و شرعی موظف به اهدا خون هستیم. "
وی در خصوص حجامت توضیح داد: "مطابق آخرین مقررات جهانی، افراد حجامت شده مجاز به اهدا خون نیستند، مگر آن كه یك سال از آخرین حجامت آنها گذشته باشد."
ابوالقاسمی با تاكید بر غیراستاندارد بودن شرایط فیزیكی حجامت، در ادامه افزود: "با ایجاد خراش بر روی پوست، مهم ترین مرز بین فضای بیرونی و خون شكسته می شود و شرایط را برای ایجاد آلودگی و رشد میكروب مساعد می‌كند. "
مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران، با اشاره به عدم وجود مطالعات تایید شده علمی مبنی بر مزایای حجامت و ارجحیت آن بر اهدای خون گفت: بر اساس نرم افزارهای موجود كشوری، 20 درصد داوطلبان (حدود 350 هزار نفر) از رده ی اهدا كنندگان خون خارج می‌شوند كه پنج علت نخست آن وجود رفتارهای پرخطر، بیماری یا سابقه وجود بیماری مزمن، فشار خون بالا، كم خونی و حجامت است.
مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران با بیان این كه حجامت عمل ممنوع شده‌ای نیست، بر عدم ترویج این روش تاكید كرد و یادآور شد: "دست كم انجام حجامت نباید در سیستم بهداشتی ترویج شود.
بیش از 12 فتوا از سوی مراجع تقلید عظام، مبنی بر ارجحیت اهدای خون بر حجامت وجود دارد. گسترش فرهنگ حجامت در جامعه ی سالم اهدا كننده خون، نگران کننده است."
قبل و بعد از حجامت چه نکاتی را باید رعایت کرد؟
الف - خوراك قبل و بعد از حجامت:
ائمهى معصومين(ع) در احاديث خود به خوراك مناسب براى قبل و بعد از حجامت اشاره فرمودهاند كه در اينجا برخى از آنها را بيان مىكنيم :
1- در روايتى از عبدالملك نوفلى آمده كه بر امام صادق(ع) وارد شدم. در دست ايشان انارى ديدم. فرمود:
« انارى بياور، چرا كه من از هيچ چيز به اندازهى شريك گرفتن در خوردن انار ناراحت نمىشوم. سپس حجامت نمود و امر فرمود كه حجامت كنم و من نيز حجامت كردم. سپس انار ديگرى خواست...»
2- در روايت ديگرى حميرى مىگويد: « به امام صادق(ع) نامه نوشتم و عرض كردم كه من خون و صفرا دارم. زمانى كه حجامت مىكنم، صفرا بر من غلبه مىكند و زمانى كه حجامت را به تأخير مىاندازم خون به من ضرر مىرساند. نظر شما در اين مورد چيست؟
سپس حضرت به من نامه نوشت كه حجامت كن و براى تاثير حجامت ماهى تازه بخور. دوباره مسئله را سئوال كردم. ايشان نوشت ]حجامت كن و ماهى تازه با آب و نمك بخور. اين كار را انجام دادم و سلامت يافتم.»
البته از متن حديث چنين برمىآيد كه دستور مصرف ماهى تازه براى چنين شخصى با وضعيت خاص خود بوده است نه براى همهى مردم.
3- مرد ديگرى روايت مىكند كه خدمت امام صادقعليه السلام بودم. حضرت، حجّام خواست و فرمود :
ابزار حجامت را بشوى و انارى خواست و ميل فرمود و پس از اين كه از حجامت فارغ شد، انار ديگرى خواست و ميل كرد و فرمود اين كار مُرار (صفرا) را فرو مىنشاند.
4- امام حسن عسكرى عليه السلام مىفرمايد :
« بعد از حجامت انار شيرين ميل كنيد، چون انار خون را آرام مىكند و آن را در مسير خود صاف مىگرداند.»
5- يك روز امام رضا عليه السلام فرمود :
« اى معتب، براى من ماهى تازه تهيه كن. مي خواهم حجامت كنم. تهيه كردم. پس فرمود: اى معتب براى من سوپى درست كن. سوپ را براى ايشان درست كردم و حضرت از آن تناول فرمود.»
6- امام رضا عليه السلام در رسالهى ذهبيّه، فرمايش مفصّلى در مورد خوراك بعد از حجامت دارند كه قسمتى از آن را در اينجا مىآوريم:
« پس از استحمام بايد موضع فصد و حجامت را به وسيلهى پارچهى كركى يا ابريشمى يا دستمال نخى كه لطيف و نرم باشد، بپوشانيد. بعد يك حبه از تِرياق اكبر (نام يك داروى قديم) به اندازهى ماش ميل كنيد.
پس از حجامت و فصد، آب ميوه بنوشيد و اگر ميوه نيست، شربت بالنگ مصرف كنيد و در جايى كه اين امكانات وجود ندارد، بالنگ را زير دندان بگيريد و روى آن جرعهاى آب نيمگرم بنوشيد.
اما در فصل سرما بايد سكنجبين عسلى استفاده شود كه اين شربت شما را از بيمارىهاى خطرناك لقوه، برص، بهق و جذام به ارادهى خداوند ايمن خواهد داشت.
امام رضا (ع): سفارش مىكنم كه پس ازحجامت يا فصد، آب انار را با مكيدن آن بنوشيد. مكيدن آب انار خون را زنده و تن را با نشاط خواهد ساخت.
پس از حجامت و فصد از خوردن غذاهاى نمكدار تا مدت 3 ساعت بپرهيزيد، چون اگر اين پرهيز مراعات نشود، بعيد نيست كه انسان به بيمارى جرب دچار شود...»
ب - پرهيز ازحجامت به هنگام گرسنگى :
از مجموعهى احاديث و روايات برمىآيد كه حجامت بايد در زمان سيرى انجام شود و انجام آن به هنگام گرسنگى مضرّ است. از امام صادقعليه السلام روايت شده كه:
« حجامت بعد از غذا خوردن باعث دفع عرق شده و قوّتبخش بدن است.»
حضرت صادقعليه السلام فرمود :
« از حجامت در حال گرسنگى بپرهيزيد.»
حضرت همچنين فرمود:
« بعد از خوردن طعام، با حجامت خون جمع مىشود و بيمارى دفع مىگردد. اما اگر قبل از خوردن غذاحجامت انجام شود، خون دفع مي شود، ولى بيمارى بدن مىماند.»
ج - دعاىحجامت امام رضا عليه السلام :
امام رضا عليه السلام براىحجامت عاى خاصى ذكر فرمودهاند. اين مطلب اهميت همراهى درمان روحى و دعا درمانى با درمانهاى جسمى در طبّ اسلامى را اثبات مىكند. متن دعا چنين است :
« وقتى خواستىحجامت كنى، چهار زانو جلوى حجّام بنشين و بگو: اَعوذ بِالّلهِ الكَريم فى حِجامَتى مِنَ العَين فِى الدَّم وَ مِن كُلّ سوءِ وَ الاَعلالِ وَ الاَسقام وَ الاَوجاع وَ الاَمراض وَ اَسئَلُكَ العافِيةَ وَ المُعافاة وَ الشِّفاءِ مِن كُلّ داء.» (بحار، ج 62 ص 117)
يعنى: « در حجامت خود به خداوند كريم پناه مىبرم از خونريزى و از هر ناراحتي، علت، سختى و درد و مرضي و (خداوندا) از تو عافيت و اسباب عافيت و شفاى از هر بيمارى را طلب مىكنم.»
د - پرهيز از مقاربت و هيجانهاى عصبى قبل و بعد از حجامت :
امام رضاعليه السلام در رسالهى ذهبيّه مىفرمايد :
« فصد وحجامت پس از عمل جماع خوب نيست. بايد ميان جماع و حجامت و فصد، حداقل دوازده ساعت فاصله باشد... پس ازحجامت نبايد بلافاصله به زنان نزديك شد.
به علاوه مقرر است كه انسان بعد از حجامت، از حركت زياد و خشم و هيجان بپرهيزد.
