مسواک جدید بدون خمیر دندان
تیتانیوم، این فلز چند قابلیتی كه در همه جا و همه چیز، از موتور جت گرفته تا قاب عینك استفاده می شود، به تازگی قرار است نقش جدیدتری را هم ایفا كند و آن نقشی حیاتی در 2 نوع مسواك است كه می خواهند دنیای بهداشت دهان و دندان را تكان دهند.
مسواك‌های نسل آینده، شما را از استفاده از خمیر دندان بی نیاز می كند و در عوض، در داخل آن، هسته‌ای از جنس دی اكسید تیتانیوم وجود دارد كه باعث ایجاد نوعی واكنش الكتروشیمیایی می شود كه در نتیجه آن جرم دندانها از بین می رود.
موهای برس مسواك دوم، رشته‌های ظریفی از جنس تیتانیوم هستند كه تا سال‌ها سالم می مانند. هر دوی این مسواك‌ها در مراحل مقدماتی بررسی، نظر مطلوب دانشمندان، دندانپزشكان و مصرف كنندگان آزمایشی را به خود جلب كرده‌اند.
مسواك‌های ما، كه امتحان خود را پس داده و مورد قبول دندانپزشكان قرار گرفته اند، سال هاست كه تغییر چندانی نكرده‌اند. در دنیای دندانپزشكی، كه متخصصان به ندرت بر سر چیزی توافق دارند، این 2 مسواك جدید توانسته‌اند تا حدودی جای خود را باز كنند.
مسواك بدون خمیر دندان را ژاپنی‌ها اختراع كرده‌اند.
البته استفاده از این مسواك، به نوعی ناخوشایند هم هست، چرا كه این مسواك برای فعال شدن به نور درخشان نیاز دارد. (آقای راوتی، با استفاده از یك چراغ مطالعه در دهانش نور می اندازد.)
عملكرد این مسواك، به یك خاصیت دی اكسید تیتانیوم به نام خاصیت فوتوكاتالیتیك وابسته است. این بدان معناست كه دی اكسید تیتانیوم در حضور نور، یك سری واكنش‌های شیمیایی تولید می كند.
در دسته مسواك، استوانه باریكی از جنس دی اكسید تیتانیوم وجود دارد. تابش نور به این استوانه موجب آزاد شدن الكترون‌ها با بار منفی می شود كه ذرات باردار با بار مثبت را از جرم دندانی می ربایند و سبب واكنش اكسیداسیون می شوند. عمل مسواك زدن سبب می شود تا بزاق دهان دارای بار الكتریكی منفی شده و جرم دندانها را جذب و تجزیه كند.
دكتر دونالد سلمارتن، یك پژوهشگر برجسته از آزمایشگاه انرژی‌های قابل تجدید، در ایالت كلرادو می گوید: "مفهوم این كار، صحیح است. سازندگان این مسواك معتقدند شما می توانید در دهانتان، واكنش‌های الكتروشیمیایی اكسیداسیون را انجام دهید. اساس قضیه منطقی به نظر می رسد و چیز دور از ذهنی نیست."
اما دكتر سلمارتن، سؤالاتی هم راجع به جزئیات ماجرا دارد. وی می خواهد بداند آیا طول موج نور مرئی، برای پیشبرد واكنش در دهان تاریك انسان كافی است؟ آیا بار مثبتی كه ایجاد می شود واقعاً جرم دندانی را از بین می برد؟ وی می گوید: "فرض بر این است كه بزاق، كه یك محلول آبدار و پر از مولكول‌های حیاتی است، الكترولیت كافی برای شكسته شدن جرم‌هاست."
دكتر كنیو كومی یاما، یك دندانپزشك و استاد دانشگاه در كانادا هم اكنون مشغول انجام پژوهش روی نسل جدید مسواك بدون خمیر دندان است كه وجود یك پانل خورشیدی در دسته شان، واكنش را تسریع می كند. شركت شیكن اوزاكای ژاپن، تولید‌كننده مسواك بدون خمیر دندان، پشتیبانی تحقیقات دكتر كومی یاما را بر عهده دارد. دكتر كومی یاما معتقد است كه این مسواك، تعداد باكتری‌های دهان را كم می كند. وی می گوید: "ما می توانیم اثبات كنیم كه این محصول خاصیت باكتری‌كشی دارد."
شركت تولید‌كننده این مسواك می گوید هسته دی اكسید تیتانیومی مسواك، هرگز خاصیت خود را از دست نمی دهد، اما سر مسواك باید پس از مدتی تعویض شود، چرا كه موهای نایلونی برس مسواك از شكل می افتند. این شركت، برای مسواك خود سرهای یدكی هم تولید كرده است.
نوع دوم مسواك‌های تیتانیوم دار
اما نوع دوم مسواك‌های تیتانیوم دار، برای حل همین مشكل طراحی شده است. موهای برس این مسواك عمری طولانی دارند.
دكتر دین رابینسون، یك دندانپزشك در آریزونا، این مسواك را اختراع كرده و می گوید:
"مسواك‌هایی كه برس نایلونی دارند، در عرض 3 ماه اول استفاده، 30 درصد كارایی خود را كه همان قابلیت تمیز كردن جرم هاست، از دست می دهند." مسواك‌های جدید قرار است 4 - 3 سال عمر كنند.
دكتر رابینسون، نوعی روش اتوماتیك برای تمیز كردن بین دندانها با آب، به جای نخ دنداناختراع كرده است. او در اصل این كار را با یك رشته نازك از آلیاژ تیتانیوم آزمایش كرده و دریافته بود این رشته تا حد شگفت انگیزی انعطاف پذیر است. او كشف كرد كه اگر بتوان این رشته‌ها را تا حد امكان ظریف ساخت، می توان از آنها، موهایی بسیار عالی برای برس مسواك تولید كرد.
دكتر رابینسون می گوید: رشته‌های نایلونی به خوبی خم می شوند، ولی به طور كامل سر جای اولشان بر نمی گردند و خاصیت فنری اندكی دارند. بنابر این شخص مجبور است برای فرو بردن رشته‌ها به داخل فضای میان لثه و دندان و نیز فضای بین دندانها، دستش را كلی كش و قوس بدهد! در مقابل، رشته‌های تیتانیومی مسواك جدید، شكل و كارایی خود را از دست نمی دهند.
شخص به آرامی نوك رشته‌های مسواك را، كه از موی گربه هم نرم تر و در عین حال استوار هستند، حركت می دهد و رشته‌ها به زیر خط میان لثه و دندان و در میان عمیق‌ترین شكاف‌های دندانها رسوخ می كنند.
دكتر رابینسون می گوید: رشته‌های تیتانیوم شكلشان را از دست نمی دهند، اما ممكن است بشكنند، یا بیفتند كه در این صورت مسواك دیگر قابل استفاده نخواهد بود. وی می افزاید به محض آن كه تكنیك وصل كردن رشته‌های تیتانیوم به سر مسواك، تكامل یابد، این مسواك در دسترس مردم قرار خواهد گرفت.
اما آیا تمیز كردن دندانها با فلز، به همان اندازه كه به نظر می رسد ترسناك است؟ دكتر رابینسون می گوید: این رشته‌ها اصلاً خشن نیستند. یكی از كارشناسانی كه محصولات دندانپزشكی را مورد آزمایش قرار می دهد نیز می گوید: "در یك ارزیابی مستقل، مشخص شد كه سایندگی برس این مسواك از رشته‌های نایلونی مسواك‌های معمولی بیشتر نیست."
jتوصیه های بهداشتی دهان و دندان برای دانش آموزان
دندانها در اولين مرحله گوارش، کلام و صوت و ساختمان اسکلت صورت نقش اساسي دارند و براي انجام دادن اين سه وظيفه لازم است شکل و نظم خاصي از نظر ترتيب داشته باشند. شکل و عمل دندانها با هم ارتباط داشته و تاثير بسياري بر سلامت انسان دارد. رويش، استحکام و فرم صحيح دندانها اغلب تابع وراثت، سلامت جسماني و تغذيه مناسب است. اولين قدم براي سلامت دندانها، پيشگيري از بروز بيماري و درمان دندانها در مراحل اوليه است. هر فردي در طول زندگي خود دو سري دندان دارد: دندان‌هاي شيري و دايمي. و اما بعد:
دندان‌هاي شيري
دندان‌هاي شيري از سن شش ماهگي تا سه سالگي در دهان رويش مي‌يابد. تعداد دندان‌هاي شيري 20 عدد است. از سن 6 تا 12 سالگي به مرور اين دندانها مي‌افتند و به جاي آنها دندان‌هاي دايمي رويش مي‌يابند و تا پايان عمر در دهان باقي مي‌مانند. در صورت بي‌توجهي والدين و رعايت نکردن بهداشت، دندان‌هاي شيري به زودي پوسيدگي پيدا کرده و در خيلي از موارد پوسيدگي به قدري پيشرفته ميشود که بايد دندان کشيده شود. از دندان‌هاي شيري بايد مراقبت زيادي کرد زيرا اين دندانها در رشد و رفتار کودک، تلفظ کلمات، حفظ فضا براي رويش دندان‌هاي دايمي و عمل تغذيه نقش عمده‌اي دارند. همچنين سبب رويش منظم دندان‌هاي دايمي در فک‌ها مي‌شوند. در تمام مراحل تکامل و رويش دندانها، اغلب دخترها از پسرها جلوتر بوده و گاهي اوقات دو تا چهار ماه جلوتر از پسرها هستند. تعداد دندان‌هاي شيري در هر نيم فک پنج عدد است.
از وظايف مهم و اختصاصي دندان‌هاي شيري، موارد زير را مي‌توان نام برد:
- نقش اساسي در جويدن، تغذيه و سلامت عمومي
- حفظ زيبايي، تلفظ صحيح کلمات و کمک به سلامت روحي و رواني کودک
- حفظ فضاي لازم براي رويش دندان‌هاي دايمي و در نهايت، جلوگيري از به هم ريختگي دندانها و کاهش نياز به درمان‌هاي ارتودنسي
دندان‌هاي دايمي
يکي از دلايل مهم کج بودن دندان‌هاي دايمي، از دست رفتن زود هنگام دندان‌هاي شيري است. در نهايت، پوسيدگي دندان‌هاي شيري موجب آسيب ديدن جوانه دندان‌هاي دايمي ميشود. دندان‌هاي دايمي از سن شش سالگي ظاهر مي‌شوند سپس تا سن 12 سالگي به تدريج دندان‌هاي شيري با دندان‌هاي دايمي تعويض مي‌شوند. کودک در اين سن 28 دندان دارد. دندان‌هاي عقل 4 عدد است که از سن 18 سالگي به بعد عقب دندان‌هاي آسياي بزرگ رشد ميکند. اولين دندان‌هاي دايمي، نخستين آسياي بزرگ و دندان شماره 6 است که در سن شش سالگي روي قوس فکي، پشت دندان‌هاي شيري رويش مي‌يابد. پيش از رويش اين دندان هيچ دندان شيري نمي‌افتد و به همين دليل، والدين تصور ميکنند که اين دندان شيري است.
عوامل پوسيدگي‌زا
1) رعايت نکردن بهداشت دهان و دندان
استفاده نکردن از مسواک و نخ دندان در زمان مناسب به تشکيل لايه ميکروبي منجر ميشود. دو تا پنج دقيقه بعد از استفاده از مواد قندي و غذا، اسيدهاي مخرب ناشي از فعاليت ميکروب‌هاي موجود در لايه ميکروبي توليد شده و به مدت 20 دقيقه الي 1 ساعت در دهان باقي مي‌مانند. اسيد توليد شده ميناي دندان را تخريب و به شروع پوسيدگي منجر ميشود.
2) مصرف نامناسب مواد قندي
- استفاده از مواد قندي چسبناک (مانند شکلات‌ها، تافي‌ها، آدامس‌هاو...) اين مواد به علت خاصيت چسبندگي به دندانها مدت زيادي در دهان باقي مي‌مانند.
- بالا بودن ميزان مصرف مواد قندي بالا تعداد دفعات مصرف مواد قندي به ويژه (در ميان وعده‌هاي اصلي غذا) اين نکته بسيار حايز اهميت است و بايد بسيار تاکيد کرد که مواد قندي در طول روز و يک وعده مصرف شوند و از تدريجي خوردن آنها در طول روز خودداري شود. بنابراين ميکروب‌هاي موجود در دهان مواد قندي غذا را به اسيد تبديل کرده و اين اسيد سطح خارجي دندان را در خود حل و حفره‌اي ايجاد ميکند که پوسيدگي نام دارد.
پوسيدگي دندان شايع‌ترين بيماري بشر بوده و 98 درصد افراد به آن مبتلا هستند.
علايم پوسيدگي
پوسيدگي‌هاي دنداني را مي‌توان از طريق علايم زير شناخت:
- روي دندانها لکه‌هاي سفيد يا قهوه‌اي ظاهر ميشود که بعدها تبديل به پوسيدگي ميشود.
- دندانها در مقابل شيريني و آب سرد و گرم حساس مي‌شوند.
- هنگام جويدن غذا درد احساس ميشود.
- غذا ميان دندانها گير ميکند. ميان دو دندان که مبتلا به پوسيدگي شده‌اند، بقاياي غذا ديده ميشود.
- روي لثه آماس يا جوش که در محل خروج چرک است، مشاهده ميشود.
- در دهان يا صورت درد يا تورم مشاهده ميشود.
راه‌هاي پيشگيري از پوسيدگي
• تغذيه صحيح: استفاده از مواد قندي مورد نياز بدن همراه وعده‌هاي اصلي غذايي و اجتناب از خوردن مواد قندي در ميان وعده‌هاي غذايي. مصرف شير و لبنيات و مواد غذايي حاوي فلورايد مانند ماهي و چاي و... استفاده از ميوه و سبزي‌هاي تازه در ميان وعده‌هاي غذايي مانند هويج و کاهو.
• استفاده از فلورايد: براي پيشگيري از پوسيدگي دندان‌هاي اطفال، تنها کاهش مواد قندي به عنوان مهمترين عامل کافي نيست بلکه کاربرد فلورايد از اهميت زيادي برخوردار است. اضافه کردن فلورايد به آب آشاميدني به نسبت يک در يک ميليون در حدود 50 تا 60 درصد از ميزان پوسيدگي دندان را کاهش ميدهد. ترکيبات فلورايد ضمن داشتن يک اثر ضدميکروبي در شکل‌گيري و استحکام ميناي دندانها هم تاثير دارد. محصولات گوناگون فلورايد عبارتند از: دهان‌شويه سديم فلورايد، ژل فلورايد که اين ژل حاوي غلظت بيشتري از فلورايد است و به همين دليل بايد در مطب به وسيله دندانپزشکان استفاده شود و خميردندان‌هاي حاوي فلورايد در مناطقي که آب آشاميدني به اندازه لازم فلورايد دارد، استفاده از خميردندان‌هاي حاوي فلورايد کافي است.
• فيشورسيلانت (مسدود کردن شيارهاي دندان): سطح جويده دندان‌هاي آسياي بزرگ در ابتداي رويش داراي شيارهاي خيلي عميق هستند. براي جلوگيري از تجمع مواد غذايي و شروع پوسيدگي در اين نقاط، دندانپزشک با استفاده از مواد مخصوص اين شيارها را پر و کم عمق ميکند تا موهاي مسواک به راحتي بتوانند اين شيارها را تميز کنند. فيشورسيلانت براي دندان‌هاي 6 بسيار مفيد است.
• براي مسواک زدن به موارد زير توجه کنيد:
1) استفاده از مسواک، موثرترين و عملي‌ترين روش حذف پلاک ميکروبي است و حتي بدون خميردندان هم مي‌توان مسواک کرد.
2) براي هر مرتبه شستشو به اندازه يک نخود از خميردندان حاوي فلورايد را در موهاي مسواک فرو ببريد.
3) براي اينکه تمام دندانها مسواک شوند، بهتر است هميشه به يک ترتيب مسواک بزنيد. براي مثال، اول فک بالا از راست به چپ و بعد فک پايين از چپ به راست.
4) دندان‌هاي فک بالا را با حرکت مسواک از مجاور لثه به سمت پايين تميز کنيد.
5) با عمودي گرفتن مسواک و حرکت آن از بالا به پايين سطح داخلي دندان‌هاي جلو را مسواک کنيد.
6) سطوح جونده دندان‌هاي بالا را با عقب و جلو بردن مسواک تميز کنيد.
7) دندان‌هاي فک پايين را با حرکت مسواک از مجاور لثه به سمت بالا بشوييد.
8) پشت دندان‌هاي جلو را با عمودي گرفتن مسواک و حرکت آن از پايين به بالا تميز کنيد.
9) سطوح جونده دندان‌هاي پايين مانند فک بالا را به عقب و جلو بردن مسواک تميز کنيد.
10) هر نوبت مسواک زدن بايد حداقل چهار دقيقه به طول انجامد.
11) هر شب پيش از خواب و هر روز صبح پس از صبحانه بايد دندانها را مسواک زد.
مراجعه به دندانپزشک: مراجعه به دندانپزشک حداقل هر شش ماه يک بار ضروري است، هر چند هيچ نشانه‌اي از مشکلات دنداني و لثه‌اي وجود نداشته باشد. تشخيص زودهنگام پوسيدگي با استفاده از نور کافي در راديوگرافي در مطب دندانپزشکي و درمان به موقع پوسيدگي‌ها خود عامل پيشگيري موثري است و مانع از مشکلات شديد بعدي خواهد شد. سلامت دندانها در سلامت ساير قسمت‌هاي بدن موثر است.
استفاده از نخ دندان: باتوجه به اينکه با هر روش که مسواک زده شود قسمت‌هايي از فواصل ميان دندانها پاک نخواهد شد، لازم است که ميان دندانها را با نخ دنداني پاک و تميز کرد. اگر شيار لثه به وسيله نخ دنداني به خوبي تميز نشود، تجمع پلاک‌ها سبب تحريک لثه ميشود و در اين حالت رنگ لثه از حالت صورتي رنگ و طبيعي خود خارج شده و به قرمز متمايل ميشود. نماي لثه سالم که شبيه به پوست پرتقال است و داراي فرورفتگي‌هاي ريزي است تغيير پيدا ميکند و در هنگام مسواک زدن با کوچک‌ترين ضربه دچار خونريزي ميشود.
استفاده از مواد غذايي متعادل و سالم به خصوص ويتامين c: ويتامين c مقاومت شخص را در مقابل بيماري لثه افزايش ميدهد.
کشيدن دندان‌هاي شيري
به‌طور کلي، رويش صحيح دندان‌هاي دايمي ارتباط نزديکي با حفظ دندان‌هاي شيري تا سن طبيعي افتادن آنها دارد. به طوري که هر گاه دندان‌هاي شيري زودتر از زمان طبيعي کشيده شوند يا آنکه بيشتر از مدت زمان لازم در دهان باقي بمانند ممکن است رويش دندان‌هاي دايمي زيرين دچار اشکال شود. به عنوان مثال، دندان‌هاي آسياي کوچک بايد تا سن 10 تا 12 سالگي به طور سالم در دهان باقي بمانند و سپس با لق شدن آنها دندان‌هاي دايمي به جاي آنها رويش يابند. اگر اين دندانها زودتر از موقع از دست بروند، دندان‌هاي مجاور به سمت محل خالي دندان کشيده شده و حرکت کرده و فضاي موجود را تنگ‌تر ميکنند، بنابراين رويش دندان‌هاي دايمي دچار اشکال ميشود.
متاسفانه بسياري از پدر و مادرها فکر ميکنند که زود خراب شدن دندان‌هاي شيري و کشيده شدن آنها مهم نيست چرا که دندان‌هاي دايمي به جاي آنها خواهد روييد. به اين ترتيب، با مراقبت نکردن سبب پوسيدگي زودرس و از دست رفتن آنها مي‌شوند که نتيجه آنها رويش نا به جا و يا رويش نيافتن دندان‌هاي دايمي زيرين است.
شرايط مسواک
• موهاي مسواک خيلي نرم يا خيلي سفت نباشد. بهتر است از مسواک نوع متوسط استفاده کنيد.
• مسواک خوب بايد موهاي صاف و يکنواخت داشته باشد. چنانچه موهاي مسواک از حساسيت اوليه خارج شدند، بايد آن را عوض کرد.
• پس از مسواک زدن مسواک را با آب بشوييد تا بقاياي خميردندان و موادغذايي داخل آن نماند.
• هرچند وقت يک‌بار، مسواک را عوض کنيد. مسواکي که موهاي آن خميده يا نامنظم شده و يا رنگ آن تغيير کرده باشد، مناسب نيست.
• اغلب از يک مسواک بيشتر از سه يا چهار ماه استفاده نکنيد.
• از نمک خشک يا جوش‌شيرين براي مسواک کردن يا شستن دندانها با انگشت استفاده نکنيد. اين مواد خشک سبب ساييدگي دندانها ميشود.
• پس از مسواک زدن لثه‌هاي خود را با انگشت ماساژ دهيد.
www.salamat.ir
اثر تغذيه بر سلامت دندان‌هاي دانش‌آموزان
يکي از معيارهاي اصلي براي سنجش سلامت افراد يک جامعه، سلامت دهان و دندان آنها است. نوع تغذيه و رژيم غذايي نقش مهمي در پيشگيري از پوسيدگي دندان دارد. غذاهاي مصرفي در طول دوره تشکيل دندان‌هاي دايمي مي‌تواند مقاومت و حساسيت دندان را در مقابل تخريب اسيدي تغيير دهد. عوامل تغذيه‌اي، نوع تغذيه (غذاي مصرفي)، بافت و شکل فيزيکي مواد غذايي، دفعات و نحوه مصرف، زمان پاک شدن دندانها از غذاهايي که موجب پوسيدگي مي‌شوند، همگي در تخريب اسيدي دندان موثرند. تحقيقات نشان ميدهد که پوسيدگي دندان در کودکاني که از شيريني‌ها به خصوص در ميان وعده‌هاي غذايي بيشتر استفاده ميکردند، بيشتر است. اغلب باکتري‌هاي موجود در دهان، از قندهاي موجود در مواد غذايي تغذيه کرده و آنها را تبديل به اسيد ميکنند. اين اسيد ميناي دندان را مي‌سايد و به اين ترتيب اولين مرحله پوسيدگي شروع ميشود، چربي‌ها و پروتئين‌ها (ماند ماهي و پنير، مغز دانه‌ها) نه تنها موجب پوسيدگي دندان نمي‌شوند بلکه خاصيت محافظتي نيز دارند. فلوئور، فسفات، ويتامين B نيز همين نقش را دارند. نشاسته‌ها در صورتي که همراه با قند مصرف شوند. براي مثال به صورت نان‌هاي شيرين ايجاد پوسيدگي ميکنند. اهميت ايجاد پوسيدگي قندها در مقدار مصرف آن نيست، بلکه به مدت زماني که با دندان در تماس هستند، بستگي دارد. قند ميوه‌ها به صورت فروکتوز و گلوکز بوده و خاصيت پوسيدگي‌زايي دارد ولي اگر به صورت رقيق شده مصرف شود و مدت زمان کمتري روي سطح دندان باقي بماند، نقش کمي در ايجاد پوسيدگي خواهد داشت. البته ميوه‌ها داراي فيبر غذايي بوده و موجب استحکام لثه‌ها و افزايش بزاق دهان نيز مي‌شوند.
به نظر ميرسد که غذاهاي ميان‌وعده‌اي بيش از مصرف غذا در وعده‌هاي اصلي، دندانها را در معرض مواد پوسيدگي‌زا قرار ميدهد. زيرا غذاهاي ميان وعده‌اي شيرين، دفعات مجاور شدن باکتري‌ها را در مقابل مواد قندي بيشتر کرده و موجب افزايش توليد اسيد ميشود که در نتيجه احتمال ايجاد پوسيدگي را افزايش ميدهد. به طور کلي گروه سني 12 ساله، از نظر دندان آسيب‌پذير هستند زيرا در اين سن دندان‌هاي دايمي تازه روييده و حساس‌تر هستند. بنابراين اگر والدين و مسوولان مدارس در مورد تغذيه صحيح و مواد پوسيدگي‌زا آگاهي کافي نداشته باشند و به عادات غلط غذاهاي ميان‌وعده‌اي و رعايت نکردن بهداشت ادامه دهند، تعداد موارد پوسيدگي دندان و هزينه‌هاي سنگين دندانپزشکي افزايش پيدا خواهد کرد. تصحيح عادات غذايي به خصوص در ميان‌وعده‌ها مهمترين عامل پيشگيري از پوسيدگي دندان است، از بعد تغذيه‌اي براي نيل به اين هدف رعايت نکات ذيل لازم است: استفاده از غذاهايي مانند پنير، نان، ميوه‌ها، سبزي‌ها در ميان‌وعده و استفاده از غذاهايي که نقش محافظتي دارند. بعد از مصرف غذاهاي کربوهيدراته قابل تخمير، در ميان‌وعده‌ها مانند مغز دانه‌ها. بنابراين براي تغيير و اصلاح عادات غذايي ميان‌وعده‌اي، بايد آموزش‌هاي مناسب و کافي براي دانش‌آموزان و والدين آنها توسط افراد متخصص و يا آموزش ديده ارايه شود. اين نکته ضروري است که اهميت تغذيه صحيح، در کنار رعايت بهداشت دهان و دندان معني پيدا ميکند.
www.salamat.ir
پيشگيري از بيماري هاي لثه
چه کنيم که از بيماريهاي لثه‌اي پيشگيري کنيم تا نيازي نباشد براي چنين درمان‌هاي پيشرفته‌اي به متخصصان لثه مراجعه کنيم؟
کليد اصلي براي پيشگيري از بيماريهاي لثه‌اي، مسواک زدن و نخ کشيدن مرتب و منظم دندان‌هاست. آنچه بايد به آن توجه کرد، مدت زمان نخ کشيدن و مسواک زدن است.
30 ثانيه قبل از رفتن به رختخواب، تند تند مسواک زدن و نخ کشيدن را هم به صورت نامنظم انجام دادن يا اصلاً از نخ دندان استفاده نکردن، نمي تواند از بيماريهاي لثه پيشگيري کند.
مسواک زدن به روش صحيح و نخ کشيدن بايد حداقل 4 تا 5 دقيقه طول بکشد.
5 دقيقه در طول شبانه‌روز براي سلامت دهان و دندان وقت گذاشتن، زمان بسيار اندکي است، ولي سلامت دندانها و لثه‌ها را به بهترين صورت ممکن تضمين مي کند.
نکته ديگر آموختن روش صحيح مسواک زدن و نخ کشيدن است، افراد مي توانند اين روش ها را از دندانپزشکان عمومي در جلساتي که براي معاينه دندان‌هايشان مراجعه مي کنند، بياموزند.
ممكن است بيماريهاي لثه‌اي، موجب بيماري ساير اندام‌ها شوند؟
بله، امروزه ثابت شده است که بيماريهاي لثه مي توانند موجب بروز بيماري در بافت‌هاي ديگر بدن شوند. مثلاً اگر خانم‌هاي باردار مبتلا به بيماريهاي لثه‌اي پيشرفته شوند، ممکن است دچار زايمان زودرس شوند و نوزاد نارس به دنيا آورند.
به همين دليل از خانم هاي باردار خواسته مي شود در طول بارداري، چندين بار براي معاينه لثه‌ها و دندان‌هايشان به دندانپزشک مراجعه کنند تا با يک جرم‌گيري ساده از تبديل يک بيماري لثه‌اي خفيف به بيماري پيشرفته پيشگيري شود. همچنين وجود بيماري لثه مي تواند موجب تشديد بيماري قلبي در مبتلايان به آن شود.
آيا عكس اين قضيه هم صادق است؟
بله، مطالعات نشان مي دهد ميزان بروز بيماريهاي لثه‌اي در افرادي که بيماري قلبي دارند بيش از ساير افراد است. چون منشأ بيماريهاي لثه‌اي و برخي از بيماريهاي قلبي، هر دو عفوني است، مثلاً بيماري دريچه‌هاي قلب يکي از بيماريهاي قلبي است که در اثر عفونت دريچه‌ها با ميکروب‌هاي بيماري‌زا ايجاد مي شود. حالا اگر کسي بيماري لثه‌اي داشته باشد، ميکروبها مي توانند خود را از طريق خون به قلب رسانده و آغازگر بيماريهاي عفوني بافت قلب باشند.
آيا روش زندگي، مي تواند شانس ابتلا افراد به بيماريهاي لثه‌اي را بالا ببرد؟
صد درصد همين گونه است. براي ابتلا به بيماريهاي لثه‌اي يک سري عوامل خطرساز (Risk Factor) وجود دارد که اگر در زندگي روزمره افراد وجود داشته باشند، بيش از ديگران در خطر ابتلا به بيماريهاي لثه‌اي قرار مي گيرند.
يکي از اين عوامل، سيگار کشيدن است كه چون از فعاليت مؤثر عوامل دفاعي در محيط دهان عليه ميکروبها جلوگيري مي کند، سرعت تکثير و قدرت بيماري‌زايي ميكروب‌ها را افزايش مي دهد. همچنين تغييرات هورموني كه در دوران بلوغ، حاملگي و شير‌دهي در بدن روي مي دهند نيز شانس ابتلا به بيماريهاي لثه‌اي را افزايش مي دهند.
لثه‌هاي بسياري از افراد مسن، به ويژه در بخش جلويي تحليل مي رود، چه درماني براي آن پيشنهاد مي کنيد؟
در درجه اول بايد علت تحليل لثه مشخص گردد و بر اساس آن، از شيوه ي درماني صحيح استفاده شود. يکي از علت‌هاي تحليل لثه روش غلط مسواک زدن و وارد کردن نيروي سنگين به لثه‌ها و استفاده از مسواک سخت (Hard) است. در اين موارد تعويض مسواک و تصحيح روش مسواک زدن از تحليل بيشتر لثه پيشگيري مي كند.
در موارد پيشرفته نياز به جراحي و پيوند لثه است که در يک جراحي کوتاه مدت، حدود نيم ساعت، مقداري لثه معمولاً از کام (سقف دهان) برداشته شده و به محلي که لثه‌ها تحليل رفته است پيوند زده مي شود. اين پيوند لثه، لقي دندانها را نيز کاهش مي دهد.
دكتر گلرخ ثريا
