مروری کوتاه بر اچ آی وی و عوارض آن بر دستگاه های بدن#1
معرفی اچ آی وی
اچ آی وی ويروسی است که به بيماری مرگبار ايدز منجر می شود. اين ويروس با حملات بی امان خود سيستم دفاعی بدن را چنان تضعيف می کند که حتی کوچکترين عفونت ها جان بيمار را به خطر می اندازند.
تاکنون دست کم ۲۸ ميليون نفر در سراسر جهان در اثر ابتلا به ايدز در گذشته اند.
در حالی که ۲۰ سالی است از شناسايی اچ آی وی می گذرد، هنوز هيچ واکسنی برای اچ آی وی و معالجه ای برای ايدز کشف نشده است. با اين حال نسل تازه داروها، طول عمر افراد آلوده به اچ آی وی را به طور چشمگيری افزايش می دهد.
ويروس اچ آی وی
اچ آی وی (Human Immunodeficiency Virus) به سيستم دفاعی، يعنی دقيقا همان سيستمی که معمولا در مقابل عفونت ها از بدن دفاع می کند، هجوم می برد.
اين ويروس به يک نوع خاص از گلبولهای سفيد خون به نام “سی دی ۴ +” حمله می کند. اچ آی وی اين سلول را ربوده، ژن های خود را وارد دی ان ای آن می کند، و از آن برای توليد ذرات ويروسی بيشتری استفاده می کند. اين ذرات سپس ساير سلول های سالم سی دی ۴ + را آلوده می کنند.
آن دسته از سلول های سی دی ۴ + که ميزبان ويروس اچ آی وی هستند در نهايت از بين می روند. نحوه نابودی اين سلول ها هنوز برای دانشمندان مجهول است.
با کاهش شمار سلول های سی دی ۴ + توانايی بدن برای مبارزه با بيماری ها افت می کند و به تدريج به سطحی خطرناک می رسد. از اين مرحله به بعد بيمار به ايدز (Acquired Immune Deficiency Syndrome) مبتلا شده است.
اچ آی وی نوع خاصی از ويروسی به نام “رتروويروس” (retrovirus) است. هرچند اين رتروويرسها نسبت به ويروس های معمولی ارگانيسم ساده تری دارند، اما از ميان بردن آنها دشوارتر است.
ژن های رتروويروسها در داخل دی ان ای سلول ها لانه می کنند. به اين ترتيب هر سلول جديدی که از سلول ميزبان تکثير شود حاوی ژن های اين ويروس خواهد بود.
رتروويروس ها همچنين ژن های خود را با ضريب خطای بالا در سلول ميزبان کپی می کنند. توام شدن اين خصيصه با سرعت بالای تکثير اچ آی وی ، باعث می شود اين ويروس با همان سرعتی که منتشر می شود، تعيير شکل نيز بدهد.
علاوه بر اين، “پوششی” که ذرات ويروس اچ آی وی در آن محفوظ است، جنسی مشابه سلول های بدن دارد که باعث می شود سيستم دفاعی بدن نتواند ذرات ويروس را از سلول های سالم به راحتی تشخيص دهد.
اچ آی وی چگونه تکثير می شود:
۱- ويروس خود را می چسباند: خوشه های پروتئينی در سطح بيرونی ذرات ويروس، به دريافت کننده های پروتئينی “سی دی ۴ +” سلول مقصد “ملحق” می شوند.
۲- ژن ها کپی می شوند: ويروس اچ آی وی نمونه ای از اطلاعات ژنتيکی خود را کپی می کند.
۳- تکثير: ويروس اين کپی از ژن ها را وارد دی ان ای سلول ميزبان می کند. وقتی سلول ميزبان شروع به تکثير می کند، بخشهای تشکيل دهنده ويروس اچ آی وی را هم تکثير می کند.
۴- ويروس جديد آزاد می شود: بخشهای تشکيل دهنده ويروس اچ آی وی در نزديکی جداره سلول جاسازی می شوند. آنها يک “جوانه” را تشکيل می دهند که از سلول جدا می شود و به يک ذره جديد اچ آی وی تبديل می شود.
آلودگی
ويروس اچ آی وی در خون، مايعات تناسلی افراد و همينطور شير مادر آلوده يافت می شود.
اين ويروس همراه با اين مايعات وارد بدن ديگران می شود.
راه های سرايت اچ آی وی:
- آميزش جنسی با فرد آلوده بدون رعايت اقدامات پيشگيرانه
- استفاده اشتراکی از سرنگ آلوده يا ابزاری که برای سوراخ کردن اعضای بدن استفاده می شود و آلوده هستند
- از طريق خون آلوده
- در معرض تماس قرار دادن زخم يا بريدگی در بدن با مايعات آلوده به اچ آی وی
- نوزادان مادران آلوده ممکن است در دوران جنينی، هنگام تولد يا از طريق تغذيه از شير مادرآلوده شوند
ويروس اچ آی وی در بزاق دهان شخص آلوده وجود دارد، اما ميزان آن کم تر از حدی است که بتواند بيماری را منتقل کند.
زمانی که مايعات حامل ويروس خشک شده باشد، خطر انتقال ويروس نزديک به صفر خواهد بود.
برای پيشگيری از انتقال اچ آی وی، بهترين راه خودداری از برقراری رابطه جنسی با فرد آلوده به ايدز و استفاده از کاندوم های جنس “لاتکس” (نوعی پلاستيک) است.
ذرات با ابعاد اچ آی وی نمی توانند از کاندوم لاتکس عبور کنند و اگر به درستی و به طور منظم استفاده شوند شيوه کاملا موثری در کاهش خطر انتقال بيماری محسوب می شوند.
هرچند تنها شيوه صد در صد موثر خودداری کامل از آميزش جنسی است.
معتادان تزريقی می توانند با خودداری از مصرف سرنگ های مشترک خطر آلودگی به اچ آی وی را کاهش دهند.
مروری کوتاه بر اچ آی وی و عوارض آن بر دستگاه های بدن#3
داروهای ضد ايدز
از زمان آغاز اپيدمی اچ آی وی، مجموعه ای از داروها ساخته شده اند که از طريق مهار توانايی تکثير اين ويروس، عمر افراد مبتلا به اچ آی وی را به طور قابل ملاحظه ای افزايش می دهد. اين داروها از سرعت نابودی سی دی ۴ + بيماران می کاهد و می تواند بروز ايدز را به تاخير بياندازد، اما آن را معالجه نمی کند.
در مجموع چهار دسته دارو وجود دارد که در مقاطع مختلف آلودگی و رشد اچ آی وی و ايدز عمل می کنند:
۱) بازدارنده های ورودی: اين داروها به پروتئين های موجود بر سطح بيرونی ويروس اچ آی وی می چسبد و از پيوستن و ورود آن به سلول های سی دی ۴ + جلوگيری می کند. تاکنون تنها يک نمونه از دارو، به نام “فوزيون” (Fuzeon)، وارد بازار شده است.
۲) بازدارنده های ان آر تی (Nucleoside reverse transcriptase): اين بازدارنده ها ويروس اچ آی وی را از نسخه سازی از ژنهای خود باز می دارد. نوکليوسايدها مصالح ساختمانی اين ژنها هستند. اين دارو فرآيند نسخه سازی را از طريق توليد نمونه های معيوبی از اين مصالح ساختمانی مختل می کند.
۳) بازدارنده های ان ان آر تی (Non-nucleoside reverse transcriptase): اين بازدارنده ها نيز فرآيند نسخه سازی را مختل می کنند. آنها با چسباندن خود به آنزيمی که اين فرآيند را کنترل می کند نسخه سازی را مختل می کنند.
۴) بازدارنده های نوع پروتيز (Protease): اين داروها به آنزيم ديگری به نام پروتيز که نقشی اساسی در جمع آوری ذرات ويروس تازه دارد، می چسبند.
داروهای ضدويروس ايدز بايد به صورت ترکيبی مصرف شوند. معمولا سه نوع داروی مختلف از دست کم دو دسته مختلف از داروها به طور همزمان به بيمار تجويز می شود. با تغيير شکل دادن ويروس اچ آی وی، برخی از نمونه های اين ويروس در مقابل داروها مقاوم می شوند.
بنابراين شانس کنترل اچ آی وی در صورت استفاده از چند دارو بيشتر خواهد بود. در برخی موارد از آلودگی های تازه، ويروسهايی رديابی شده اند که حتی پيش از آغاز معالجات در برابر داروهای موجود مقاومت نشان می دهند.
عوارض جانبی
عوارض جانبی شايع:
- تهوع، استفراغ، سردرد، خستگی مفرط، کهير، اسهال، بی خوابی، بی حسی در اطراف دهان، درد معده
ساير عوارض جانبی
- التهاب لوزالمعده، آسيب به کبد و لوزالعمده، زخمهای درون دهان، تغيير شکل بدن، آسيب به سلولهای عصبی، کم خونی، درد عضلانی و ضعف.
توهمات پيرامون اچ آی وی ( افکار و تصورات اشتباه )
اج آی وی به طرق زير غير قابل سرايت است
- از طريق هوا، سرفه و عطسه
- از طريق بوسيدن، تماس پوستی يا دست دادن
- از طريق استفاده مشترک از لوازم آشپزی مانند ديگ و چاقو
- از طريق تماس با صندلی توالت
- از طريق حشرات، نيش يا گاز حيوانات
- از طريق شنا در استخرهای عمومی
- از طريق خوردن غذايی که توسط فرد آلوده به اچ آی وی تهيه شده باشد
هيچگونه گزارشي مبني بر درستي اين ادعا وجود نداره توي هيچ كجاي دنيا تا اين لحظه!
اسهال چیست و درمان آن کدام است#1
افزايش غير طبيعي دفعات اجابت مزاج كه معمولاً با تغيير در قوام و حجم مدفوع همراه است، اسهال ناميده ميشود كه مي‌تواند به دو صورت حاد يا مزمن بروز كند. اسهال مي‌تواند در اثر ابتلاء به عفونتهاي ميكروبي و يا ويروسي، بيماريها (نظير التهاب‌هاي روده‌اي و ايدز)، ناسازگاريهاي غذايي، حساسيت به الكل يا مسموميتها، بروز نمايد.
اصولاً اسهال خفيفي كه با ساير علائم (تب، دفع خون و …) همراه نباشد، خودبخود بهبود مي‌يابد، اما در صورتيكه جنبه آزاردهنده‌اي به خود بگيرد، مي‌توان از فرآورده‌هاي ضد اسهال بهره گرفت. اين فرآورده‌ها نيز تنها در درمان شرايط موقت و گذرا توصيه مي‌شوند.
**هشدار: در صورتيكه اسهال بيش از دو روز بطول بيانجامد يا با تب بالا، از دست دادن %۵ كل آب بدن يا دفع خون همراه شود، هرگز خوددرماني نكنيد و فوراً با پزشك تماس بگيريد.
ممكن است اسهال به از دست دادن مقدار زيادي از آب و املاح بدن منجر شود. در اين شرايط، دهان خشك شده و چشمها گود مي‌افتند. ضعف، كاهش ميزان دفع ادرار و سرگيجه نيز از علائم ديگر اين عارضه هستند. بنابراين جايگزيني آب از دست رفته براي افراد مبتلا به اسهال و خصوصاً در اطفال، از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. در اينگونه موارد مي‌توان با نوشيدن انواع مايعات و يا استفاده از محلولهاي خوراكي نظير ا-آر-اس (رجوع به تك‌نگار اين دارو)، آب و املاح از دست رفته را باز گرداند.
در صورت عدم دسترسي به پودر بسته بندي شده ا-آر-اس، مي‌توانيد از فرمول زير براي تهيه آن استفاده نمائيد:
۲ قاشق مرباخوري شكر
+ ۴ ليوان آب جوشيده سرد شده و يا آب ميوه ۱ قاشق چايخوري نمك ۱/۲ قاشق چايخوري جوش شيرين
*توجه: استفاده از محلولهاي تزريقي وريدي (انواع سرم) در اين موارد، تنها در صورتي ضرورت مي‌يابد كه بيش از %۱۰ كل آب بدن از دست رفته باشد و تشخيص آن نيز بر عهده پزشك است.
از جمله روشهاي غير داروئي ديگري كه مي‌توانند به رفع علائم اسهال كمك كنند عبارتند از استراحت، رژيم غذايي مناسب (مصرف مايعا- غذاهاي كم حجم ولي مقوي و پرهيز از مصرف سبزيجات و ميوه‌جات خام) و خودداري از مصرف فرآورده‌هاي ملين.
ضمناً در مورد شيرخواراني كه از شير مادر تغذيه مي‌كنند بهيچ عنوان نبايد شير مادر را قطع نمود اما براي كودكاني كه با شير خشك تغذيه مي‌شوند، طبق تجويز پزشك نوع مناسب‌تري از شيرخشك توصيه ميشود.
اسهال چیست و درمان آن کدام است#2
درمان داروئي اسهال
فرآورده‌هاي ضد اسهال، علائم آزاردهنده اسهال را بهبود مي‌بخشند. مانند ساير داروها، در صورتيكه مصرف كننده ساير داروهاي OTC (بدون نسخه) و يا نسخه‌اي مي‌باشيد، در مصرف اين فرآورده‌ها احتياط نمائيد. فرآورده‌هاي ضد اسهال تنها براي درمان شرايط موقت و گذرا توصيه مي‌شوند، بنابراين اگر اسهال براي مدت دو روز ادامه يابد و يا با تب بالا، كاهش بيش از %۵ كل آب بدن و يا دفع خون همراه شود، حتماً بايد با پزشك تماس بگيريد.
اسهال مي‌تواند در اثر ابتلاء به عفونتهاي ميكروبي و يا ويروسي، بيماريها (نظير التهاب‌هاي روده‌اي و ايدز)، ناسازگاريهاي غذايي، حساسيت به الكل يا مسموميتها، بروز نمايد.
اصولاً اسهال خفيفي كه با ساير علائم (تب، دفع خون و …) همراه نباشد، خودبخود بهبود مي‌يابد، اما در صورتيكه جنبه آزاردهنده‌اي به خود بگيرد، مي‌توان از فرآورده‌هاي ضد اسهال بهره گرفت. اين فرآورده‌ها نيز تنها در درمان شرايط موقت و گذرا توصيه مي‌شوند.
**هشدار: در صورتيكه اسهال بيش از دو روز بطول بيانجامد يا با تب بالا، از دست دادن %۵ كل آب بدن يا دفع خون همراه شود، هرگز خوددرماني نكنيد و فوراً با پزشك تماس بگيريد.
ممكن است اسهال به از دست دادن مقدار زيادي از آب و املاح بدن منجر شود. در اين شرايط، دهان خشك شده و چشمها گود مي‌افتند. ضعف، كاهش ميزان دفع ادرار و سرگيجه نيز از علائم ديگر اين عارضه هستند. بنابراين جايگزيني آب از دست رفته براي افراد مبتلا به اسهال و خصوصاً در اطفال، از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. در اينگونه موارد مي‌توان با نوشيدن انواع مايعات و يا استفاده از محلولهاي خوراكي نظير ا-آر-اس (رجوع به تك‌نگار اين دارو)، آب و املاح از دست رفته را باز گرداند.
در صورت عدم دسترسي به پودر بسته بندي شده ا-آر-اس، مي‌توانيد از فرمول زير براي تهيه آن استفاده نمائيد:
۲ قاشق مرباخوري شكر
+ ۴ ليوان آب جوشيده سرد شده و يا آب ميوه ۱ قاشق چايخوري نمك ۱/۲ قاشق چايخوري جوش شيرين
*توجه: استفاده از محلولهاي تزريقي وريدي (انواع سرم) در اين موارد، تنها در صورتي ضرورت مي‌يابد كه بيش از %۱۰ كل آب بدن از دست رفته باشد و تشخيص آن نيز بر عهده پزشك است.
از جمله روشهاي غير داروئي ديگري كه مي‌توانند به رفع علائم اسهال كمك كنند عبارتند از استراحت، رژيم غذايي مناسب (مصرف مايعا- غذاهاي كم حجم ولي مقوي و پرهيز از مصرف سبزيجات و ميوه‌جات خام) و خودداري از مصرف فرآورده‌هاي ملين.
ضمناً در مورد شيرخواراني كه از شير مادر تغذيه مي‌كنند بهيچ عنوان نبايد شير مادر را قطع نمود اما براي كودكاني كه با شير خشك تغذيه مي‌شوند، طبق تجويز پزشك نوع مناسب‌تري از شيرخشك توصيه ميشود.
درمان داروئي اسهال
فرآورده‌هاي ضد اسهال، علائم آزاردهنده اسهال را بهبود مي‌بخشند. مانند ساير داروها، در صورتيكه مصرف كننده ساير داروهاي OTC (بدون نسخه) و يا نسخه‌اي مي‌باشيد، در مصرف اين فرآورده‌ها احتياط نمائيد. فرآورده‌هاي ضد اسهال تنها براي درمان شرايط موقت و گذرا توصيه مي‌شوند، بنابراين اگر اسهال براي مدت دو روز ادامه يابد و يا با تب بالا، كاهش بيش از %۵ كل آب بدن و يا دفع خون همراه شود، حتماً بايد با پزشك تماس بگيريد.
