-
۱۲ راه مراقبت از پوست در سرما
اگر می خواهید پوستی سالم و شاداب داشته باشید، حتما می دانید که در فصل های مختلف باید مراقبت های مختلف و مناسب همان فصل را از پوست تان به عمل بیاورید...
پاییز و زمستان هم فصل هایی هستند که باید در آنها از پوست تان مراقبت بیشتری بکنید. با ما همراه شوید تا درباره زیبایی، شادابی و سلامت پوست در فصل زمستان بیشتر بدانید.
۱) مرطوب کننده بزنید
اولین و مهم ترین مشکلی که در فصل زمستان با آن روبه رو می شوید، خشکی پوست است. برای جلوگیری از خشکی پوست صورت تان از کِرِم های مرطوب کننده استفاده کنید. این کِرِم ها را صبح ها بعد از شست وشو و تمیز کردن پوست روی صورت تان بزنید و هرچند ساعت تجدید کنید.
۲) صابون تان را تغییر دهید
صابونی که برای شست وشوی صورت استفاده می کنید، باید کمی ملایم تر از فصل های دیگر باشد تا پوست صورتتان را خشک نکند.
۳) بخور یادتان نرود!
بخور سرد یا گرم به دلیل آب رسانی به پوست به حفظ رطوبت و لطافت پوست صورت تان کمک زیادی می کند. ضمن اینکه بخور گرم، شما را از سرماخوردگی هم حفاظت می کند.
۴) مایعات بیشتری بنوشید
در فصل زمستان کمتر تشنه می شویم و بنابراین کمتر یادمان می افتد که مایعات لازم برای بدن و از جمله پوست را تامین کنیم. ولی یادتان باشد که حتی اگر احساس تشنگی نکنید، پوست شما برای شاداب ماندن روزانه به ۶ تا ۸ لیوان آب نیاز دارد.
۵) میوه های فصل را بیشتر مصرف کنید
مرکبات از میوه های عالی زمستانی هستند که به داشتن ویتامین C معروف اند و ویتامین C یکی از تقویت کننده های طبیعی پوست است.
۶) به سبزیجات زمستانی خوشامد بگویید
انواع کلم که در زمستان فراوان هستند، مانند کلم پیچ و کلم بروکلی، کدو حلوایی و آووکادو شفادهنده های طبیعت برای پوست ما هستند. این مواد به دلیل آنتی اکسیدان فراوانی که دارند، مانع از چروک و پیری پوست می شوند.
۷) از ضدآفتاب غافل نشوید
خیلی از ما در فصل زمستان که آفتاب به شدت تابستان نیست، استفاده از کِرِم ضدآفتاب را فراموش می کنیم. اما بد نیست بدانید آفتاب زمستان هم مانند آفتاب تابستان برای پوست زیان بار است و به خصوص وقتی از خانه بیرون می روید، حتی در هوای ابری هم باید از کِرِم ضدآفتاب استفاده کنید. یادتان نرود که کِرِم ضدآفتاب را هر ۳ ساعت یک بار تجدید کنید.
۸) عینک آفتابی را فراموش نکنید
استفاده نکردن از عینک آفتابی سبب جمع شدن پوست می شود که به مرور زمان چین و چرو ک های عمیقی بر پیشانی و دور چشم های شما می اندازد. بنابراین در زمستان هم از عینک آفتابی غافل نشوید.
۹) پوست تان را تمیز نگه دارید
پاییز و زمستان، زمان اوج گرفتن آلودگی هوا هستند. اگر در جایی زندگی یا کار می کنید که هوا آلوده است، حتما یک بار در طول روز و یک بار شب قبل از خواب، پوست تان را با پاک کننده های ملایم تمیز کنید تا آلودگی ها روی پوستتان باقی نماند.
۱۰) با لوسیون ها آشتی کنید
در زمستان بعد از هر بار استحمام، همه جای بدنتان را با لوسیون های مرطوب کننده بدن، مرطوب کنید تا پوست بدنتان از خشکی نجات پیدا کند و شاداب تر باقی بماند.
۱۱) مراقب دست هایتان باشید
تعادل در شست وشوی دست ها را رعایت کنید. شستن دست ها با صابون، بیش از روزی ۵ یا ۶ بار توصیه نمی شود. از صابون ملایم و مرطوب کننده استفاده کنید و بعد از هر بار شست وشو با صابون به دست هایتان مرطوب کننده بمالید. به دست تان هم ضدآفتاب بزنید تا مانع بروز چروکیدگی و پیری پوست دست هایتان شوید. دستکش هم یادتان نرود؛ چرا که دستکش ها فقط برای حفظ دست شما از سرما یا آفتاب نیستند. استفاده از دستکش نقش مهمی در جلوگیری از خشکی پوست دست ها در فصل پاییز و زمستان دارد.
۱۲) مراقب لب هایتان باشید
لب هایتان را زبان نزنید. این کار اگرچه برای مدت کوتاهی لب های شما را مرطوب می کند، ولی بعد از آن، وقتی رطوبت روی لب ها تبخیر می شود، پوست لب ها بیش از پیش خشک خواهد شد. خانم هایی که استفاده از رژ لب چرب را نمی پسندند، در این فصل بیشتر از آن استقبال خواهند کرد. چرا که مانع از ایجاد ظاهر ترک دار و پوسته پوسته روی لب می شود. آقایان هم می توانند چرب کننده های لب را از داروخانه تهیه کند و همیشه همراه داشته باشند.
-
آکادمی گوش
زمانی که برای اولین بار در روم باستان ممنوعیت هایی را برای مقابله با آلودگی صوتی ناشی از حرکت گاری ها و کوبیدن چرخ های آنها روی سنگفرش خیابان در زمان های خاصی از روز وضع می کردند، هرگز تصور نمی شد بشر به روزگاری برسد که هیاهو و دغدغه های زندگی ماشینی از یک سو و صداهای آزاردهنده از سوی دیگر، عرصه را بر وی چنان تنگ کند که حتی بعضی صداهای گوش نواز طبیعت را هم برنتابد...
این در حالی است که امروزه تکرار واژه آلودگی صوتی، خود به تنهایی به یک عامل آزاردهنده تبدیل شده است و مرز بین آلودگی صوتی و توهم آلودگی صوتی، خود نیازمند بازشناسی کاربردی بوده و تبیین مصادیق آلودگی صوتی و راهکارهای رفع و پرهیز از این آلودگی، بسیار ضروری است.
اگر چه هر صدای ناخواسته ای که موجب برهم زدن آرامش در زمان استراحت یا تمرکز حین انجام کار باشد، آلودگی صوتی نامیده می شود ولی آلودگی صوتی، تعریف و دامنه فیزیکی خاصی دارد که لازم است آن را بدانیم تا بتوانیم بهتر آن را کنترل کنیم. ساده ترین روش، این است که اگر در محیط کار یا زندگی خود، صحبت کردن ۲ نفر با هم و در یک فاصله یک متری و با صدای معمولی قابل درک و فهم باشد، آن محیط برای شنوایی استاندارد و فاقد آلودگی صوتی است و اگر در محیطی کار یا زندگی می کنید که صحبت کردن ۲ نفر در فاصله حدود ۴۰ سانتی متری از هم، نیازمند بلند صحبت کردن باشد، آن محیط، فاقد شرایط استاندارد و آلودگی صوتی اش بالاتر از آستانه تحمل بشر است. مختصرترین تعریف علمی آلودگی صوتی، وجود صداهای بیش از ۴۵ دسی بل در محیط مسکونی در طول شب و صداهای بیش از ۵۵ دسی بل در محیط مسکونی در طول روز است.
● ۱۰ نکته ای که باید پیش از خرید یا اجاره خانه به آن توجه کنید
اگر در حال انتخاب محل خانه یا محل کار هستید، سعی کنید موارد ذیل را مدنظر قرار دهید:
۱) تا جای ممکن از محدوده تولید آلودگی صوتی دوری کنید. این محدوده ها می توانند محدوده فعالیت های صنعتی مانند تراشکاری، پرسکاری، آهنگری، صافکاری و نجاری باشند. همچنین محدوده فعالیت های حمل ونقل مانند فرودگاه ها، ایستگاه های قطار شهری و بین شهری، ریل های راه آهن شهری و بین شهری، ترمینال های بار و مسافر شهری و بین شهری، محدوده اتوبان ها و خیابان های اصلی که در طول روز و به ویژه شب مسیر تردد کامیون ها و وسایل سنگین هستند، نیز منبع تولید آلودگی صوتی هستند.
۲) عرض کوچه یا خیابان در تولید و انتقال آلودگی صوتی موثر است. هر چه عرض کوچه کمتر باشد، انتقال آلودگی صوتی بیشتر است و هر چه عرض خیابان کمتر باشد، تولید آلودگی صوتی بیشتر است. بنابراین کوچه های با عرض زیاد که استفاده خیابانی نداشته باشند، بسیار بهتر از خیابان های با عرض کم و مملو از ماشین عبوری است هستند. سعی کنید محل زندگی یا کار شما از خیابان های با عرض کم دور باشد.
۳) ارتفاع ساختمان های دو طرف یک کوچه و خیابان نیز در انتقال آلودگی صوتی نقش مهمی دارند. آلودگی صوتی ناشی از حرکت یک موتورسیکلت در خیابان ۸ متری که دو طرف آن مملو از ساختمان های ۴ طبقه فشرده است، بسیار بیشتر از آلودگی صوتی در همان خیابان با ساختمان های یک طبقه است. بنابر یک راهکار تجربی سعی کنید از خط وسط خیابان به ۲ طرف خیابان و به سمت آسمان یک خط فرضی با زاویه ۴۵ درجه تصور کنید. اگر ساختمان های دو طرف هر خیابانی با این خط فرضی ۴۵ درجه تلاقی دارد، این خیابان دارای آلودگی صوتی خواهد بود.
۴) چیدمان بلوک های داخل شهرک ها هم می توانند در انتقال یا کاهش آلودگی صوتی موثر باشند. روش جانمایی و ارتفاع بلوک ها و نیز نزدیکی هر بلوک به بلوک دیگر، قابلیت جذب آلودگی صوتی را افزایش یا کاهش می دهد. در انتخاب محل کار یا زندگی خود در انواع شهرک ها به چیدمان بلوک ها دقت کنید.
۵) درختان، به خصوص درختان برگ پهن، در کاهش و جذب آلودگی صوتی بسیار موثرند. ترکیب درختان بلند و کوتاه و تعداد ردیف و عمق منطقه درختکاری نیز در این مساله نقش اساسی دارد. حتی در پر سر و صدا ترین محدوده های صنعتی و حمل ونقل می توان با کاشت درختان مناسب آلودگی صوتی را تا حد زیادی کنترل کرد.
۶) نزدیکی به پارک ها و همجواری با مناطق پردرخت، مزایای زیادی دارد که یک نمونه آن جذب آلودگی های صوتی است. بهترین مکان برای زندگی و کار نزدیک پارک ها است.
۷) آپارتمان هایی که بالای طبقه پارکینگ قرار دارند، محل مناسبی برای زندگی سالم به خصوص برای افراد سالمند، زنان باردار و کودکان محسوب نمی شوند. گذشته از نفوذ سرما و آلودگی هوا، مزاحمت های نابه هنگام و بحث آلودگی صوتی نیز در این آپارتمان ها وجود دارد. صدای استارت های صبحگاهی خودروها به خصوص در زمستان و به ویژه در محله هایی که بیشتر افراد خودروهای قدیمی دارند، مشکل غیرقابل تحملی خواهد بود.
۸) از نظر علمی لازم است با حذف دیوارهای آجری در طبقات ساختمان ها، ضمن کم کردن وزن ساختمان، از مصالح عایق صدا استفاده شده و داخل ساختمان ها نسبت به بیرون و نسبت به دیوار مجاور، عایق صدا باشد. ولی در عمل چنین نیست و چیزی که در حال حاضر اتفاق افتاده تبادل صدا بین واحدها و اتاق های همجوار است. دقت کنید و با چند بار دست زدن انعکاس صدا و انتقال صدا را در جهات مختلف و مناطق همجوار مانند راه پله و اتاق ها آزمایش کنید.
۹) ساختمان ها و املاک شمالی که اول حیاط بعد ساختمان اصلی قرار دارد هم از لحاظ آلودگی هوا، هم از لحاظ آلودگی نور در شب، هم از لحاظ آلودگی صدا بسیار سالم تر از سایر ساختمان ها هستند. فاصله و عمق حیاط ها، هر چقدر بیشتر باشد در سلامت ساکنان ساختمان موثرتر است. دقت کنید محلی را برای زندگی یا کار خود انتخاب کنید که پنجره ها مستقیما بالای سر پیاده رو باز نشود و از خیابان و کوچه فاصله معقولی داشته باشد.
۱۰) ساختمان هایی که در نمای آنها شکست های زیبایی وجود دارد که پنجره ها را به عمق برده اند، از نظر آلودگی صوتی، ساختمان های سالم تری هستند. پنجره هایی که در عمق نما هستند و با فاصله ای حداقل ۴۰ سانتی متری عقب تر از خط نمای ساختمان قرار دارند، در عدم انتقال آلودگی صوتی موفق خواهند بود.
● ۱۰ روش برای کاهش آلودگی صوتی در خانه و آپارتمان
اگر در محلی ساکن یا مشغول به کار هستید که آلودگی صوتی وجود دارد و امکان تعویض محل وجود ندارد، با تغییرات فیزیکی زیر می توانید این آلودگی ها را کاهش دهید:
۱) راه پله ها از اصلی ترین مسیرهای انتقال آلودگی صوتی در ساختمان ها هستند. در ورودی به راه پله را عایق بندی و درزبندی کنید. جنس بدنه راه پله ها را از مواد با تخلخل زیاد و غیریکدست انتخاب کنید. نوع گچبری سقف ها و دور آسانسور و دور درها را به گونه ای طراحی کنید که با ایجاد فرورفتگی هایی، به جذب صدا کمک کند. اگر ممکن است شکل و جنس نورگیر پله ها را عایق صدا کنید. در صورت امکان با درختچه ها و گلدان های نیمه مرتفع امکان جذب صدا را افزایش دهید.
۲) جنس نمای خارجی ساختمان در کاهش انتقال آلودگی صوتی موثر است. نماهای فلزی به خصوص بعد از گذشت زمان حتی خود نیز تولید صدا می کند. سعی کنید نمای خارجی منزل یا محل کار شما غیرمسطح و نرم باشد. نماهای متخلخل با مصالح جدید یا نمای آجرچینی و بندهای بین آجرها مصالح مناسبی برای نمای خارجی جهت کاهش انتقال آلودگی صوتی هستند.
۳) دو جداره بودن شیشه پنجره ها در صورت استاندارد بودن و وجود خلا کامل یا گاز هلیوم بین دو جداره شیشه ها (توجه داشته باشید که این موارد توسط کارخانه سازنده انجام شده و شیشه بری های خیابانی اصولا توان علمی و اجرایی این کار را ندارند) تا حدی زیادی آلودگی صوتی را کاهش می دهند. بنابراین در صورت معمولی بودن شیشه پنجره می توانید با اصلاح پنجره و شیشه آن آلودگی صوتی را کاهش دهید.
۴) اجرای مراحل ساخت پنجره ها نیز در عایق بودن پنجره ها نقش مهمی دارند. میزان درزبندی، نوارها، یراق آلات و نوع بازشوی پنجره ها در انتقال آلودگی صوتی موثرند. می توانید با اصلاح این معایب آلودگی صوتی محیط را کنترل کنید.
۵) استفاده از پرده های ضخیم پارچه ای یا تورهای متراکم نیز می تواند جاذب آلودگی صوتی باشد. در صورتی که پنجره های رو به خیابان یا منبع آلودگی صدای دیگری دارید، پنجره های آن سمت را با پرده های مذکور بپوشانید. به یاد داشته باشید انواع پرده های لوردراپه و پرده کرکره نه تنها جاذب صدا نیستند بلکه در صورت لرزش خود عامل تولید صدا خواهند بود.
۶) در صورتی که منبع تولید صدا مانند موتورخانه، اتاقک های تهویه و اتاق دستگاه های اداری پرسرو صدا داخل محیط ساختمان باشد، لازم است دیوارهای دو طرف داخلی این اتاق ها ایزوله شود. اتاق های پر سروصدا بهتر است در کم رفت وآمدترین محل مجموعه اتاق ها انتخاب شود تا کمترین تردد در آن صورت گیرد.
۷) درها به ویژه درهای آپارتمانی نیز می توانند عایق صدا باشند. با درزگیری مناسب و روکش های تزیینی از جنس نرم تر این امکان به وجود خواهد آمد.
۸) در معماری داخلی ساختمان هم ضمن استفاده از انواع وسایل دکوری برای خروج سطوح از یکنواختی بهتر است تا آنجا که ممکن است از سطوح نرم استفاده کنید. انواع میزها، صندلی ها، کمدهای کوچک و بزرگ چوبی و قفسه های کتاب می توانند تا حد زیادی جلوی انتقال آلودگی صوتی را بگیرند.
۹) راهکار خاصی برای محل هایی که دارای آلودگی صوتی شدید هستند، وجود دارد که عبارت است از نصب پنجره دوم در داخل ساختمان به گونه ای که غیر از پنجره خارجی موجود یک پنجره کامل دیگر هم در داخل ساختمان و پشت پنجره اصلی نمای خارجی کار گذاشته شود که در این صورت به مقدار بسیار چشم گیری آلودگی صوتی منتقل نخواهد شد. البته اگر پنجره اول و پنجره دوم هر دو دارای شیشه های دو جداره و درزگیرهای مناسب و یراق آلات استاندارد باشد، بهتر است.
۱۰) آخرین راهکار فیزیکی برای جذب آلودگی های صوتی با منبع داخل یا خارج ساختمان، آکوستیک کردن دیوارها و سقف فضای داخلی ساختمان با مصالح مناسب و دیوارپوش های سبک است. در این صورت تخلخل این سطوح عامل مهمی در جذب سر و صدا خواهد بود.
-
نکته بهداشتی :عوامل خطرساز برای شکستگی لگن
:39::39::39::39::39::39::39::39::39::39::39:
شکستگی لگن میتواند به عوارضی جدی - از جمله دوره بهبودی طولانی و خطر بیشتر مرگ - بینجامد
این عوامل خطرساز می تواند شما را به شکستهشدن لگن آسیبپذیر کند:
• سن 65 یا بالاتر.
• زن بودن.
• سابقه شکستگی در خانواده یا ساختار استخوانی کوچک و نحیف.
• مصرف یا جذب کم کلسیم.
• التهاب مفاصل،اشکال در تعادل یا دید.
• ناتوانی ناشی از دمانس (زوال عقل)، پیری یا داروها
-
بارداری قلب می خواهد!
بارداری تمام خانم ها در هر سن و شرایط جسمی که هستند، نیازمند ۳ ماه آمادگی است. آماده کردن بدنتان با سلامت عمومی مناسب می تواند به شما کمک کند تا بارداری سالم و در پی آن کودک سالمی داشته باشید...
در طی دوران بارداری تغییرات زیادی در بدنتان اتفاق می افتد و دستگاه های مختلف بدن به دلیل این تغییرات هورمونی به وجود آمده، گاهی مجبور می شوند فشار زیادی را تحمل کنند. پس اطمینان یافتن از سلامت عمومی آنها، الزامی است. به عنوان نمونه طی بارداری، بار کار قلب شما حدود ۵۰ درصد افزایش می یابد و لازم است اگر دچار هرگونه ناراحتی قلبی هستید، پیش از آنکه اقدام به بارداری کنید با پزشک متخصص مشورت کنید. برخی مشکلات قلبی مانند افتادگی دریچه میترال می تواند در بارداری تشدید شود یا در زمان زایمان، نیاز به مصرف آنتی بیوتیک داشته باشد. پس تاکید می کنیم چه در وضعیت سلامت و چه بیماری هستید حتما ۳ ماه پیش از باردارشدنتان برای آن برنامه ریزی و به یک پزشک مراجعه کنید. سعی کرده ایم ضمن اشاره به مهم ترین آمادگی های لازم برای بارداری گفت وگویی با دکتر ارشمیدس صنعتی، فوق تخصص قلب و عروق داشته باشیم تا نکاتی را در مورد آماده سازی قلب برای بارداری بیاموزیم.
▪ چه افرادی باید قلبشان را قبل از بارداری بررسی کنند؟
ـ من به همه بانوان محترم توصیه می کنم که قبل از اقدام به بارداری برای اطمینان از وضعیت سلامت دستگاه قلب و عروق شان به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه و چکاپی کامل انجام دهند؛ چون به طور طبیعی در جریان بارداری، بدن دچار تغییرات فیزیولوژیکی می شود. این تغییرات ناشی از افزایش فعالیت قلب طی دوران بارداری است بنابراین ایجاد خستگی، تنگی نفس و تپش قلب حین بارداری امری طبیعی است. به دنبال بارداری حجم خون در گردش بیشتر و میزان هموگلوبین خون کاهش می یابد که این حالت به کم خونی بارداری معروف است. درنتیجه این تحولات برخی خانم هابا اینکه کاملا سلامتند ممکن است در ماه های ششم یا هفتم بارداری دچار علایمی نظیر تپش قلب، تنگی نفس زودرس و تنگی نفس فعالیتی شوند. از ماه های هفتم به بعد رحم بزرگ تر می شود و فشار می آورد و برون ده قلب را کاهش می دهد. درنتیجه می گوییم مادر به صورت دراز کشیده استراحت کند تا ورید های اندام های تحتانی خون را به قلب باز گردانند. قصدم این است که تاکید کنم برای داشتن بارداری خوب اطمینان از سلامت قلب شرط مهمی است.
▪ آیا فشار خون بالا یا ابتلا به کم خونی هم باید قبل از اقدام به بارداری بررسی شود؟
ـ اجازه بدهید عواملی که در مراجعه باید دقت بیشتری به آنها داشته باشید بشمارم. اول کم خونی است. اکثر خانم ها دچار کم خونی هستند و اگر برای آن اقدامی انجام ندهند طی بارداری مشکلشان تشدید خواهد شد زیرا همان طور که توضیح دادم به طور طبیعی طی بارداری بدن کم خون می شود. دوم بررسی فشار خون بالاست. اگر خانمی قبل از بارداری دچار پر فشاری خون باشد، ممکن است در جریان بارداری عوارض جدی به سوی او هجوم آورند از جمله مسمومیت بارداری (فشارخون در ۱۰ درصد زنان باردار بعد از هفته بیستم بارداری، شروع به افزایش می کند). سوم اگر در خانواده هر کدام از زوجین سابقه بیماری های قلبی و مادرزادی وجود دارد، بهتر است پیش از اقدام به بارداری برای مشاوره های ژنتیک مراجعه کنند زیرا بسیاری از بیماری های قلبی، ارثی هستند. چهارم، روماتیسم؛ چه از نوع مفصلی و چه از نوع قلبی می تواند سبب مشکلاتی قابل توجه در دوران بارداری شود از جمله اختلالاتی در عضله و دریچه های قلب. و گروه پنجم خانم های در سنین بالا هستند چون احتمال ابتلا به مسمومیت بارداری در سنین بالا بیشتر است بنابراین حتما قبل از اقدام به بارداری، وضعیت فشار خونتان را بررسی کنید.
▪ می گویند بعضی از این بیماری های قلبی با بارداری مغایرت دارند؛ درست است؟
ـ لزوما نه همه آنها. اما اگر دچار عارضه هایی که عرض می کنم هستند، بهتر است باردار نشوند یا در صورت وجوب بارداری حتما تحت نظر پزشک متخصص قلب و عروق قرار گیرند زیرا ممکن است پزشک بنابه وضعیت جسمی شان لازم بداند که بارداری را مختومه کند.
۱) پرولاپس دریچه میترال: ۲۰ تا ۲۵ درصد از خانم های جوان پرولاپس میترال دارند. پرولاپس دریچه میترال، یک اختلال نسبتا شایع و اغلب خوش خیم است که در آن دریچه میترال (واقع در سمت چپ قلب ) دارای ناهنجاری مختصری است. وجود پرولاپس دریچه میترال به خودی خود اختلالی در بارداری ایجاد نمی کند اما در برخی موارد شدت پرولاپس دریچه میترال به ویژه همراهی آن با نارسایی دریچه میترال، سبب وخیم شدن یکی یا هر دوی این مشکلات حین بارداری خواهد شد.
۲) پرفشاری شریان ریه: فشارخون بالای ریوی هنگامی رخ می دهد که شریان های ریه تنگ می شوند و جریان خون از قلب به ریه با مانع روبه رو می شود. فشارخون در این شریان ها افزایش می یابد و نهایتا باعث می شود بطن راست قلب ضعیف و ضعیف تر و نهایتا دچار نارسایی شود.
۳) نشانگان مارفان: یک اختلال ژنتیکی نادر است و به دنبال جهش یا نقص ژنتیکی رخ می دهد. نشانگان مارفان از والدین به فرزند منتقل می شود. علایم این نشانگان عبارتند از نزدیک بینی و جابه جایی عدسی، مفاصل سست و آسیب پذیر، کاهش کشسانی بافت ریه، ضعف دیواره سرخرگ آئورت و...
-
روشهایی ساده برای داشتن نوزادی آرام
بسیاری از پدران و مادرانی که در نخستین تجربه فرزندداری خود به سر می برند از بی قراری و نا آرامی های نوزاد خود گله دارند و این مسئله حتی باعث ترس و وحشت و گاهی نیز عصبی شدن آنها می شود.
پزشکان معتقدند، این دوران باید سپری شود تا نوزاد با محیط جدیدی که به آن وارد شده، آشنا شود اما علاوه بر همه این موارد، راهکارهایی ساده نیز وجود دارد تا نوزاد شما راحت تر با دنیای کنونی کنار بیاید. با هم می خوانیم:
● راهکارهایی برای خواباندن کودک
▪ ماشین سواری: اگر از اینکه مرتب فرزندتان را در آغوش بگیرید و دور خانه را بچرخید یا اینکه او را روی پای خود بگذارید و ساعت ها تکان دهید تا به خواب برود، خسته و کلافه شده اید، به شما پیشنهاد می شود که او را سوار ماشین کنید. کودک را در صندلی مخصوص قرار دهید و حدود ۲۰دقیقه الی نیم ساعت، در خیابان های اطراف محل زندگی تان بدون اینکه توقف کنید، دور بزنید. بعد از طی این مدت زمان به خانه برگردید و فرزندتان را در حالی که در خواب ناز است، به آرامی به تختش منتقل کنید. می توانید برای جلوگیری از بیدارشدن کودک، او را با همان صندلی به خانه منتقل کنید و به آرامی روی تخت بخوابانید. البته پدرها نیز می توانند این مسئولیت را به عهده بگیرند تا مادر در نبود آنها کمی استراحت کند! و اگر هر دو، وقت اضافه داشتند، می توانند همراه فرزندشان سوار ماشین شوند. مطمئن باشید تجربه جالبی است و شاید بتوانید در طول مسیر گفت وگویی هم با همسرتان که پس از تولد نوزادتان، زمانی برایش نداشتید انجام دهید.
▪ قدم زدن: یکی از بهترین و سالم ترین راه های آرام کردن و خواباندن کودک، قدم زدن است. بسیاری از اوقات، گریه کودک تنها با تغییر مکان متوقف می شود. شما می توانید با توجه به محل زندگی تان حین پیاده روی از مناطقی مثل پارک ، ساحل ، خیابان های خلوت یا محل هایی که دارای درخت، فواره و... هستند ، عبور کنید. بهتر است زمان پیاده روی را صبح ها انتخاب کنید ، زیرا در این صورت متوجه می شوید که حدود نیم تا یک ساعت پیاده روی، تا چه حد روحیه تان را تغییر می دهد و از اضافه وزن تان نیز جلوگیری می کند! به خصوص پیاده روی به مادرانی که بعد از زایمان به علائم افسردگی مبتلا شده اند اکیدا توصیه می شود، زیرا در اثر پیاده روی و ورزش از مغز «ایندروفین»ترشح می شود که ترشح آن زایل کننده ناآرامی های روحی و ذهنی بدن است.
● صداهای آرامش بخش
تحقیقات نشان داده که بسیاری از صداها تأثیر آرام بخشی روی کودک دارد. به خصوص صداهایی که مکان اولیه کودک را به یاد او بیندازد. صداهای آرام بخش برای کودک، اصولا صداهایی یکنواخت هستند که زیر و بم کم و نامحسوسی دارند. بسیاری از مؤسسات تحقیقاتی در کشورهای پیشرفته، اقدام به تهیه موسیقی هایی مناسب برای خواب و آرام سازی کودک کرده اند که در اصطلاح به آن «صداهای سفید» می گویند. البته اگر شما دسترسی به این نوع موسیقی ندارید، اصلاً نگران نباشید. لیست زیر می تواند جایگزین مناسبی برای موسیقی های آرام بخش خاص کودک باشد.
۱) صدای تیک تاک ساعت
۲) صدای جاروبرقی (البته باید این صدا را امتحان کنید . به این ترتیب که اگر کودک تان از این صدا خوشش آمد، آن را برایش ضبط کنید و برای آرام کردن و خواباندن او استفاده کنید ).
۳) پنکه ای که با دور کند، کار کند.
۴) صدای ضبط شده آبشار یا امواج دریا و اقیانوس
۵) صدای ماشین ظرفشویی، لباسشویی، ماشین ریش تراش
۶) لالایی های خانگی. می توانید صدای خود را روی کاست ضبط کنید. سعی کنید در این کاست صدای خود را در حال گفتن: «بخواب فرزندم، کوچولوی نازنینم می خواد بخوابه» یا «الان وقت خوابه» به صورت موزون و آهنگین ضبط کنید یا حتی آهنگ های محلی و دوست داشتنی کودک را با صدای خودتان ضبط کنید.
۷) موزیک های کلاسیک. اکثر نوزادان به موسیقی های کلاسیک علاقه مندند؛ موسیقی هایی که ضرباهنگ آرام و یکنواختی دارند.
۸) گریه کودک تان را ضبط کنید و بعد در هنگام گریه کردن او برایش پخش کنید. این مسئله باعث تعجب کودک می شود و برای لحظاتی او را در سکوت فرو می برد. مطمئن باشید بعد از آن هم، آنچنان تحت تأثیر شوک تشخیص صدای خودش قرار گرفته که یادش می رود باید گریه و ناآرامی را شروع کند!
● اعجاز تصاویر در آرام کردن کودک
۱) آینه: کودک تان را در حالی که گریه می کند یا ناآرام است، جلوی آینه برده و به او اجازه دهید که چهره خود را در آینه ببیند. صورت یا پای او را جلوی آینه ببرید و به سطح آینه بمالید، در این حالت به کودک تان نگاه کنید که چگونه به آینه خیره شده و دیگر صدایی از او به گوشتان نمی رسد.
۲) چهره خندان و اداهای بامزه: زمانی را برای برقراری ارتباط چهره به چهره با کودک تان قرار دهید. صورت او را مقابل صورت خود قرار دهید و مرتب حالت چهره تان را عوض کنید و حالت های بامزه و خنده دار به خود بگیرید. مثلا لپ تان را باد کنید یا حالت چشم هایتان را عوض کنید. البته بهتر است این تمرین ها را در حالی که کودک تان آرام و سرشوق است انجام دهید و به خاطر بسپارید که از کدام صورت شما خوشش آمده تا در هنگام گریه کردن او، فورا آن حالت را برایش به نمایش بگذارید!!
۳) اشیا و اشخاص متحرک: یکی دیگر از راهکارهای آرام کردن کودک آن است که او را مقابل اشیا یا اشخاص در حال حرکت، مانند پاندول ساعت، پنکه سقفی، آکواریوم پر از ماهی، برگ درختان، آتش شومینه، ماشین های در حال حرکت، افراد در حال ورزش یا دوچرخه سواری، امواج ساحل یا بازی بچه ها در حیاط یا پارک مقابل تان قرار دهید.
● نوازش های آرامش بخش
▪ نوازش های پدرانه: یکی از روش های نوازش که پدران به راحتی می توانند آن را اجرا کنند، این است که پدر روی زمین یا تخت دراز بکشد، به حالتی که گوش های کودک مقابل قلبش قرار بگیرد. در این حالت متوجه خواهید شد که آرامش عجیبی به کودک دست می دهد و حتی تنفس او هماهنگ با صدای قلب شما خواهد شد. در این هنگام به خاطر سکوت و آرامش شگرفی که کودک دارد، به تدریج مچ دست او رها و عضلات بدنش شل می شود. این روش برای نوزادان ۴، ۳ماهه بسیار مفید است.
▪ نوازش سر کودک: طی تحقیقات به عمل آمده، مشخص شده است که بسیاری از کودکان، هنگامی که تحت نوازش ناحیه سر خود قرار می گیرند، به طوری باور نکردنی دچار آرامش می شوند. البته مطمئنا اگر این حالت نوازش را همراه با جملات مثبت و قربان صدقه رفتن همراه کنید، تأثیر آن چند برابر خواهد شد.
-
مراقب ریه هایتان باشید
آلودگی هوا در شهرهای بزرگ دردسرهای زیادی برای شهروندان به همراه دارد.
اما چگونه می توان بدن را در برابر این آلودگی محافظت کرد؟ نباید فراموش کرد که داشتن ریه هایی سالم، میزان بالایی اکسیژن برای خونتان فراهم می کند و باعث می شود بتوانید کار، فعالیت و به خوبی زندگی کنید. همچنین دی اکسید کربن و سایر گازهای زائد که بدن به آنها نیازی ندارد را خارج می کند. برای سالم نگه داشتن ریه هایتان کارهای زیادی می توانید انجام دهید:
۱) اگر سیگار می کشید، برای ترک آن اقدام کنید و اگر سیگار نمی کشید، به هیچ وجه شروع نکنید. سیگار کشیدن یکی از دلایل اصلی اکثر بیماری های جدی ریه مثل سرطان ریه و بیماری مزمن انسداد ریه (COPD) می باشد.
کشیدن سیگار، پیپ و سایر دخانیات حاوی بیش از ۴۰۰۰ ماده شیمیایی مضر است که ۵۰ مورد آن از عوامل ایجادکننده سرطان شناخته شده اند. حتی اگر سالهاست سیگار می کشید، هیچوقت برای ترک آن دیر نیست. البته ترک کردن سیگار کار ساده ای نیست اما منابع و مراکز بسیار زیادی برای کمک به ترک آن وجود دارد.
۲) از قرار گرفتن در معرض افراد سیگاری خودداری کنید. دود سیگار خوردن ترکیبی پیچیده از مواد شیمیایی است که با سوختن دخانیات تولید می شود. این هم درست مثل سیگار موجب بروز بیماری های مختلف و مرگ می شود. دو سوم دود سیگار توسط فردی که سیگار را می کشد استنشاق نمی شود، بلکه در فضای اطراف او پراکنده می شود.
در اینجا به چند نکته برای جلوگیری از دود سیگار اشاره می کنیم:
اجازه ندهید در خانه تان، ماشینتان و محل کارتان کسی سیگار بکشد.
از بیزنس ها و فعالیت هایی که به دور از سیگار است استقبال کنید.
نگذارید فرزندانتان هم در اطراف افراد سیگاری باشند.
۳) دستهایتان را مداوم با آب و صابون بشوئید. برآورد می شود که دست ها تقریباً ۸۰ درصد از عفونت ها و بیماری های ریوی مثل سرماخوردگی و آنفولانزا را پخش می کنند. می توانید با آشنایی با نحوه و زمان شستشوی دست ها، احتمال بروز این بیماری ها را در خودتان کاهش دهید.
نحوه صحیح شستشوی دست ها را به فرزندانتان آموزش دهید.
اطلاعات مربوط به شستشوی دست ها را در محل کارتان منتقل کنید.
از مصرف صابون ها و شوینده های آنتی باکتریال خودداری کنید چون مصرف اینها ممکن است مقاومت در برابر آنتی بیوتیک ایجاد کند.
در صورت در دسترس نبودن صابون و آب، از مواد ضدعفونی کننده دست الکل دار استفاده کنید.
۴) مراقب آلودگی هوا باشید و برای تمیز نگه داشتن آن به سهم خود اقدام کنید. آلودگی هوا چه در داخل و چه خارج از خانه می تواند موجب مشکلات سلامتی مخصوصاً برای افرادی که دارای بیماری های ریوی هستند شود. آلودگی هوا موجب اذیت شدن، ملتهب شدن و تخریب بافت های ریه می شود. حتی سطح پایین آلودگی هوا هم می تواند مشکلاتی را برای سلامتی افراد ایجاد کند. کودکان، افراد سالخورده و آنها که مبتلا به بیماری های مزمن هستند بیشتر در معرض بیماری های ناشی از آلودگی هوا قرار دارند. پس در مواقع آلوده بودن هوا سعی کنید در خانه بمانید و بیرون نروید. کارهای زیادی برای تمیز نگه داشتن هوای داخل و خارج از خانه وجود دارد که در زیر به چند مورد آن اشاره می کنیم:
▪ خارج خانه
▪ هیچوقت خودرو را در حالت ساکن روشن نگه ندارید.
▪ از حشره کش ها و سایر مواد شیمیایی در حیاط خانه استفاده نکنید.
▪ از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید.
▪ از قوانین مربوط به ارتقاء کیفیت هوا تبعیت کنید.
▪ داخل خانه
رطوبت داخل خانه را کنترل کنید. به عنوان مثال، از در حمام و آشپزخانه از فن های اگزاست استفاده کنید تا رطوبت را به بیرون هدایت کند. سطح رطوبت داخل را بین ۳۰ تا ۵۰ نگه دارید.
وسایل گرمایش خانه را به طور منظم چک کنید. وسایل اصلی مثل پمپ گرمایش و دستگاه تهویه مرکزی را به طور منظم توسط متخصص بررسی و نظافت کنید.
سطوح را تمیز نگه دارید. سطوح مرطوب مثل وان حمام، زیردوشی و کانترهای آشپزخانه را تمیز و خشک نگه دارید.
گرد و غبار را کنترل کنید. گرد و غباری که روی مبل ها و وسایل خانه می نشیند را مرتب تمیز کنید.
هوا را تهویه کنید. حتماً هر روز مقدار کافی هوای تازه و تمیز وارد خانه کنید. موقع تمیز کردن خانه، نقاشی کردن آن یا وصل کردن موکت های جدید یا انجام سایر کارهای خانه پنجره ها را باز بگذارید.
۵) در محل کار خود را از خطرات مربوط به سلامت ریه دور کنید. افرادی که در کارهای خاص مثل ساخت و ساز و معدن کار می کنند بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های ریوی مثل سرطان ریه، آسم و COPD می باشند. اگر زمان زیادی را در اطراف گرد و خاک، پنبه نسوز یا مواد شیمیایی سپری کنید از لباس های محاظ که شامل ماسک گاز می شود استفاده کرده و هوای محل کارتان را تهیه کنید.
-
نکته بهداشتی روز: پولیپهای روده بزرگ
:2::2::2::2::2::2::2::2::2::2:
پولیپهای روده بزرگ بافتهای اضافی هستند که در پوشش داخلی روده بزرگ یا کولون بیرون میزنند.
این پولیپها اغلب خوشخیم هستند، اما باید برای بررسی از لحاظ سرطانیبودن آنها را برداشت.
پولیپها اغلب در افراد 50 ساله یا بالاتر رخ میدهند.
علائم پولیپهای روده بزرگ شامل مدفوع سیاه رنگ یا خونی، خونریزی مقعدی، اسهال یا یبوست است که بیش از یک هفته به طول میانجامد.
اگر سن شما بالاتر از 50 سال است، اگر قبلا به پولیپ مبتلا شدهاید،یا اگر سابقه خانوادگی ابتلا به پولیپ یا سرطان روده بزرگ دارید، احتمال ابتلای شما به این عارضه بیشتر میشود.
اگر پزشک در حین بررسیهای تشخیصی مانند کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی (آندوسکوپی روده بزرگ یا روده سیگموئید) اتفاقا به پولیپ بر بخورد، باید این بافت اضافی را بردارد و برای بررسی به آزمایشگاه آسیبشناسی بفرستد.
-
دوش گرفتن بهتر از خوابیدن در وان است!
شما یک روز در میان حمام می روید یا هر روز؟ چند دست موهایتان را شامپو می کنید؟ با چه شامپویی موهایتان را می شویید؟ حمام رفتن هم راه و رسمی دارد که دانستن و رعایت آن می تواند شما را سرحال تر و پاکیزه تر می کند...
با دکتر حسین طباطبایی، متخصص پوست و مو، درباره روش های صحیح حمام کردن از منظر یک متخصص پوست به گفتگو نشسته ایم.
▪ آقای دکتر! بعضی ها عادت دارند دوش بگیرند و بعضی ها عادت دارند در وان بخوابند. از بین این ۲ عادت، کدام یکی سالم تر است؟
ـ راستش، این ۲ عادت، تفاوت چندانی با هم ندارند. البته یک تفاوت مختصر وجود دارد که باید به آن اشاره کنم. به طور معمول وقتی دوش می گیرید، آب روی سر و بدن تان جاری می شود و پوست و موی تان را شستشو می دهد و می رود. این آب، آبی است که جریان دارد و از آب لوله کشی شهر است و طبیعتا پاکیزه. ولی وقتی وان را پر می کنید و در آن دراز می کشید، آب راکد است و امکان آلودگی آن وجود دارد و مقداری از چرک بدن وارد آب وان می شود. از طرف دیگر، وقتی دوش می گیرید آب کمتری استفاده می شود تا بخواهید برای حمام کردن تمام اعضای خانواده وان را از آب پر و خالی کنید. همچنین شستشوی کامل بدن و اعمال بهداشتی زیر دوش راحت تر است.
▪ پس به نظر می رسد دوش گرفتن بهداشتی تر است؟
ـ بله. وقتی استحمام تمام و آب وان خالی می شود، مقداری از آلودگی ها به دیواره های وان می چسبد. اگر یکی دیگر از اعضای خانواده که می خواهد به عنوان نفر بعدی حمام کند، وان را از آب پر کند، این آلودگی ها دوباره وارد آب می شوند و آب را آلوده می کنند.
▪ اگر همه اعضای یک خانواده عادت داشته باشند در وان حمام کنند؛ چه؟
ـ باید اعضای خانواده ای که از وان برای حمام کردن استفاده می کنند، به رعایت بهداشت وان که وسیله ای عمومی به حساب می آید، توجه کافی داشته باشند. لازم است هر نفر پس از استحمام دیواره های وان را با وسیله ای زبر از آلودگی ها پاک و ضدعفونی کند تا برای استفاده نفر بعدی آماده باشد.
▪ کیسه و سفیدآب چطور؟ واقعا کیسه کشیدن چرک ها را از روی پوست پاک می کند؟
ـ ما به هیچ وجه استفاده از کیسه و سفیدآب را توصیه نمی کنیم؛ چون باور هایی که درباره آن در فرهنگ ما وجود دارد، غلط است. ما با کیسه کشیدن می خواهیم به زور طبقه سطحی پوست را که لایه شاخی نام دارد، از سطح پوست برداریم و خیلی ها وقتی به اصطلاح با کیسه چرک می کنند، تصور می کنند این چرک ها هستند که از پوست خارج شده اند؛ درحالی که این لایه ای از پوست است که شما به زور کنده اید. وجود لایه شاخی پوست که سطح آن را می پوشاند و لایه ای مرده از سلول های پوستی است، برای حفاظت لایه های زیرین پوست که زنده اند، لازم است.
▪ پس پیشنهاد شما چیست؟
ـ استفاده از یک لیف نرم و صابون، بهتر است. یک لیف نرم برای برداشتن عرق از سطح پوست کافی است. با استفاده از یک لیف نرم، آن بخش از سلول های سطحی پوست که آمادگی جدا شدن از سطح پوست را دارند، برداشته می شوند و می ریزند. بنابراین لازم نیست شما با یک کیسه زبر و سفیدآب زبرتر و با فشار دست به جان طبقه سطحی پوست تان بیفتید. این کار سلامت پوست و نقش حفاظتی آن را به خطر می اندازد.
▪ بعضی ها در یک بار حمام رفتن، ۳بار سرشان را شامپو می کنند. این عادت، عادت خوبی است؟
ـ شامپو کردن شیوه خاصی دارد. اگر شما پوست طبیعی یا مایل به چرب دارید که اغلب جوان ها چنین پوستی دارند، می توانید از این روش استفاده کنید. اگر هر روز حمام می روید باید یک بار شامپو کنید. اگر یک روز در میان به حمام می روید باید دو بار شامپو کنید و اگر سه روز یک بار حمام می کنند باید سه بار شامپو کنند؛ یعنی به ازای هر روز باید یک بار شامپو بزنند. ولی بهتر است با فواصل کمتری به حمام بروید تا کمتر شامپو بزنید. پس اگر هر روز حمام بروید و یک بار شامپو بزنید، بهتر از سه روز در میان سه بار شامپو زدن است.
▪ درباره کسانی که پوست خشک دارند، چطور؟
ـ کسانی که پوست طبیعی مایل به خشک دارند باید بر حسب خشکی موهایشان یک روز در میان یا دو روز در میان به حمام بروند و تعداد دفعات شامپو زدن را کمتر کنند. کسانی که به دلیل پیری پوست و مو هایشان خشک شده است می توانند هر روز حمام کنند ولی هر روز شامپو نکنند و با آب تنها دوش بگیرند. بهتر است به دلیل خشکی پوست و مویشان دو یا سه روز یک بار شامپو بزنند.
▪ حرف آخر؟
ـ توصیه آخرم این است که پس از استحمام، فاصله میان انگشتان پا به طور کامل خشک شود؛ به دلیل اینکه پس از شستن پا، اغلب رطوبت میان انگشتان پا باقی می ماند و این رطوبت زمینه ساز پرورش قارچ هایی در این محیط می شود که بیماری زا هستند و به سفید شدن و لیچ شدن میان انگشتان پا منجر می شوند. برای پیشگیری از این مشکل باید پا را پس از شستن، خوب خشک و سپس از جوراب و کفش استفاده کرد.
-
چه کرمی بخریم، چقدر کرم بزنیم؟
می دانید کدام کِرِم های آرایشی و بهداشتی را می توان بدون نسخه پزشکان خرید و استفاده کرد؟ می دانید بهترین طرز استفاده از کِرِم ها چیست؟ دکتر حسین طباطبایی، متخصص پوست و مو و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، به این پرسش ها پاسخ می دهند.
▪ آقای دکتر! کدام کِرِم های آرایشی و بهداشتی را می توان بدون تجویز پزشکان از داروخانه ها خرید و مصرف کرد؟
ـ با توجه به اینکه کِرِ م های آرایشی و بهداشتی استاندارد و باکیفیت، قیمت نسبتا بالایی دارند و با توجه به مبلغ ویزیت نه چندان بالای پزشکان و متخصصان پوست، توصیه من این است که ترجیحا کِرِم های آرایشی و بهداشتی را هم که اثر دارویی ندارند، با تجویز پزشک مصرف کنید. خوشبختانه در تمام شهرستان های کشورمان هم پزشکان متخصص پوست و مو در دسترس بیماران هستند. با وجود این، کِرِم های مرطوب کننده و ضدآفتاب را می توان بدون تجویز پزشک خریداری کرد.
▪ کِرِم هایی که در ماهواره ها تبلیغ می شوند، قابل اعتمادند؟
ـ اصلا! در تبلیغات ماهواره ای، کِرِم ها را برای همه به طور یکسان تجویز می کنند و توجهی به اختلافات سن، جنس، بیماری های احتمالی پوستی یا داخلی، نوع پوست و... ندارند. بدیهی است که این محصولات برای همه مصرف کنندگان نمی توانند مفید باشند. این در حالتی است که تاجر تبلیغ کننده را دارای حسن نیت بدانیم ولی واقعیت این است که در بسیاری موارد، فوایدی که برای کِرِم توصیف می شود، گمراه کننده است و هیچ گونه اشاره ای به عوارض جانبی آن نمی شود. اگر بیماران در بازار کشوری که محصول را ساخته، تحقیق کنند، می بینند که اصلا چنین کِرِمی وجود ندارد و آن را برای مصرف در بازار ایران تهیه کرده اند یعنی هیچ گونه نظارت قانونی و بهداشتی روی آن اعمال نمی شود. بیماران بدانند که پزشکان متخصص پوست کشورمان به دلیل ضرورت های شغلی شان از تمام کِرِم های استاندارد و مفید اطلاع دارند و دلیل عدم تجویز این کِرِم ها برای بیماران، صرفا شناخت آنها از عدم تاثیر یا عوارض جانبی قابل توجه آنهاست.
▪ مگر اینها چه عوارضی دارند؟
ـ اولا تاثیر هایی که در تبلیغ محصول بیان می کنند، اصلا دیده نخواهد شد. ثانیا علایم حساسیت پوستی مانند قرمزی، پوسته پوسته شدن، خارش و سوزش پوستی ایجاد و بعضی ها دچار لک های پوستی تیره، روشن و حتی جوشگاه هایی در پوست می شوند و بالاخره اینکه مبلغ زیادی صرف می شود بدون اینکه نتیجه مثبتی عاید شود. تازه، اگر بیمار دچار عوارض پوستی شود، هیچ مرجعی برای پاسخگویی وجود ندارد. اکثرا تلفن تماس قبلی که با آن محصولات خریداری می شود، قطع یا واگذار شده است.
▪ بهترین روش مصرف یک کِرِم آرایشی و بهداشتی چیست؟
ـ بهترین راه مصرف کِرِ م های استاندارد و بدون نیاز به نسخه، مطالعه بروشور داخل محصول است؛ هر چند معمولا اطلاعات ارائه شده کامل نیست.
▪ به نظر شما برای درمان مشکلات پوستی به کدام پزشکان باید مراجعه کرد؟
ـ بدیهی است که متخصصان پوست در درجه اول، مجاز به تجویز کِرِم های آرایشی و بهداشتی هستند؛ چون تجویز این کِرِم ها در حیطه دانش تخصصی آنهاست. چنانچه پزشکان متخصص پوست در دسترس نباشند، دکتر داروساز (نه تکنیسین داروخانه) و پزشکان دیگر هم هستند.
▪ آیا فروشگاه ها هم می توانند این کِرِم های آرایشی بهداشتی را بفروشند؟
ـ تنها مکان مجاز فروش کِرِم های آرایشی بهداشتی داروخانه ها هستند که علاوه بر نگهداری کِرِم ها در درجه حرارت و رطوبت مناسب، آشنایی کامل به نوع، استاندارد بودن محصول و کنترل تاریخ مصرف دارند. هرگز محصولات فاقد مجوز از وزارت بهداشت و احیانا تقلبی را نه می خرند و نه می فروشند؛ چون مسوولیت مستقیم در برابر مراجع قانونی و بهداشتی دارند. فروش این گونه محصولات خارج از داروخانه غیرقانونی است، حتی پزشکان متخصص پوست هم در مطب شان اجازه فروش کِرِم های آرایشی بهداشتی را ندارند.
▪ حرف آخر؟
ـ کِرِم های ضدچروک، دور چشم، مرطوب کننده و ضدآفتاب ۴ پایه اصلی تجویز کِرِم ها هستند که بسته به جنس، سن، نوع پوست و بیماری های زمینه ای پوستی و داخلی از انواع مختلف تجویز می شوند. به عنوان نمونه، یک خانم ۵۰ ساله با پوست خشک در مقایسه با یک خانم ۳۰ ساله با پوست چرب، به کِرِم های متفاوتی نیاز دارد. در مواردی، روشن کننده ها و ضدلک ها، لایه بردارها، شوینده های مناسب پوست و... هم اضافه می شوند. مرطوب کننده ها به طور نامحدود از صبح تا شب، موقع احساس خشکی پوست مصرف می شوند. گاهی افرادی که پوست چرب دارند، فکر می کنند به مرطوب کننده نیاز ندارند، در حالی که این گونه افراد هم به مرطوب کننده فاقد چربی دارند. کِرِم های ضدآفتاب ۲۰ تا ۳۰ دقیقه قبل از خروج از منزل باید با ضخامت کافی مالیده و هر ۲ تا ۳ ساعت یک بار تکرار شود، به شرطی که به طور طولانی در فضای باز باشند، بدون توجه به نوع هوا اعم از آفتابی، ابری، بارانی. برخی از افراد باید کِرِم های ضدآفتاب استفاده کنند. کِرِم های ضدچروک عمدتا شب ها ۵/۰ تا ۱ ساعت قبل از خواب به ضخامت کافی و همراه با کِرِم های دور چشم مالیده می شوند که تا موقع خواب جذب شده اند و تا فردا صبح برای نماز صبح یا شست وشوی صورت روی پوست می مانند. کِرِم های ضدچروک مخصوص روز هم ساخته شده و با کِرِم ضدچروک شب متفاوت است. کِرِم های دور چشم صبح ها و شب ها باید استفاده شوند. چنانچه ضخامت کِرِم های مصرفی نازک باشد، تاثیر آنها کاهش می یابد.
-
تاثیر شیشه و کراک بر دهان و دندان
بعضی ها در هر لبخند، یک ردیف دندان سیاه در دهانشان نمایان می شود. خیلی ها در چنین مواقعی، اولین حدسشان این است که طرف، معتاد است...
به بازار آمدن مواد مخدر و محرک جدیدی مانند شیشه و کراک و عوارض وحشتناکی که بر دهان و دندان می گذارند، خیلی از متخصصان را به این فکر انداخته است که کشف کنند این مواد با چه مکانیسمی بافت های زنده دهان و دندان را تخریب می کنند. با دکتر دنیا صدری، دانشیار بخش آسیب شناسی فک و دهان دانشکده دندان پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تهران، درباره همین موضوع گفت وگو کرده ایم.
▪ خانم دکتر! چرا وضعیت دهان و دندان بیشتر معتادان، مخصوصا معتادان به مواد مخدر و محرک جدیدی مانند کراک و شیشه، اینقدر وحشتناک است؟
در مطالعاتی که چندی پیش در بخش آسیب شناسی دهان واحد دندان پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی روی ضایعات دهانی مصرف کنندگان داروهای روان گردان متاآمفتامین (کراک، کریستال، شیشه و...) صورت گرفت، مشخص شد این داروها اثرات مخرب و جبران ناپذیری روی سلامت دهان و دندان مصرف کنندگان ایجاد می کنند. متاآمفتامین، پودری شیشه ای، سفید، بدون بو و تلخ مزه است که به راحتی در آب و الکل حل می شود؛ به شدت اعتیادآور است و از طریق تدخین، استنشاق، بلع و تزریق داخل وریدی استفاده می شود و چون برخلاف سایر مواد مخدر، مصرف آن آسان و بدون نیاز به لوازم و ادوات خاصی است، ابعاد مشکلات آن نیز گسترده تر است.
▪ این مواد از کجا سروکله شان پیدا شده؟
آمفتامین ها در ابتدا برای درمان افسردگی های مقاوم به درمان، نارکولپسی (اختلالات خواب)، مشکلات تمرکز حواس و کاهش وزن استفاده پزشکی داشته اند و اولین بار در سال ۱۸۹۳ میلادی به صورت غیرقانونی در ژاپن ساخته شدند و امروزه با عناوین تجاری کراک، کریستال، شیشه و... شناخته می شوند. تاثیر شیمیایی این مواد از طریق آزاد کردن دوپامین در مغز است که نتیجه اش احساس لذت، افزایش تمرکز حواس، احساس پرانرژی بودن، پرحرفی و احساس سرخوشی است. این داروها اشتها را به شدت کاهش می دهند و به افزایش تمایلات جنسی منجر می شود و به همین دلیل، گروه هدف آن عمدتا جوانان هستند. آمفتامین ها با جلوگیری از حذف مجدد نوراپی نفرین، قدرت سمپاتیک را نیز افزایش می دهند و باعث تپش قلب، افزایش فشار خون و تنفس سریع می شوند. عوارض روانی سوءمصرف این مواد عبارتند از: اضطراب، افسردگی، پرخاشگری، توهم، تغییرات ناگهانی روانی و رفتار خشونت آمیز. قدرت اعتیادآوری این دارو از کوکائین نیز بیشتر است؛ چراکه میزان بقای کوکائین در بدن بعد از مصرف ۸ تا ۲۰ دقیقه است ولی متاآمفتامین ها ۶ تا ۸ ساعت دربدن باقی می مانند. علایم سیستمیک متاآمفتامین از جمله تخریب کبد و کلیه، کاهش دمای بدن، سوءتغذیه، کاهش قدرت سیستم ایمنی، درد قفسه سینه، سکته قلبی، عرق شدید، احساس بی حسی پوست، تنفس کوتاه و تند، عدم کنترل حرکات ماهیچه ای، افزایش فشارخون، تخریب عروق مغزی و سکته های مغزی است.
▪ این مواد چه ضایعاتی در دهان و دندان مصر ف کنندگان ایجاد می کنند؟
ضایعات دهانی مصرف کنندگان متاآمفتامین شامل خشکی دهان، بهداشت نامناسب دهان و دندان، احساس مزه بددهان، ایجاد پوسیدگی های گسترده دندانی در سطح گونه ای دندان ها و مناطق بین دندانی و همچنین انقباضات عضلات جونده است که به دندان قروچه و سایش های متعدد دندانی و نیز بیماری های پریودونتال (لثه) و مشکلات مفصل (فکی گیجگاهی) منجر می شود.
▪ با وجود این همه تخریبی که این مواد در دهان و دندان ایجاد می کنند، آیا این ضایعات قابل درمان و ترمیم اند یا نه؟
شرط اصلی درمان، توقف کامل مصرف این مواد است و بعد از آن به این افراد توصیه می شود روزانه ۸ تا ۱۰ لیوان آب بنوشند؛ از مصرف تنباکو، نوشابه های الکلی و کافئین دار خودداری کنند؛ بهداشت دهان و دندان شان را رعایت کنند؛ وضعیت تغذیه خود را بهبود بخشند و همچنین با استفاده از محصولات حاوی فلوراید (ژل، دهانشویه و...) از گسترش پوسیدگی های دندانی پیشگیری کنند.
▪ شما به این افراد برای رفتن به مطب دندان پزشکی چه توصیه ای دارید؟
افراد معتاد به این مواد، معمولا مشکلاتی مانند اضطراب، افسردگی و پارانویا (بدبینی) دارند و برای تخفیف اضطراب درمان های دندان پزشکی، این مواد را قبل از مراجعه به دندان پزشک مصرف می کنند. پیش از توصیه به این افراد، من به دندان پزشکان توصیه می کنم با علایم دهانی مرتبط با سوءمصرف روان گردان ها، عوارض بالینی و خطرات پزشکی حین درمان در این بیماران به خوبی آشنا شوند و ضمن مصاحبه و معاینه بیمار به بررسی علایم ناشی از سوءمصرف بپردازند؛ چرا که استفاده از بی هوشی عمومی یا بی حسی موضعی با داروهای دارای اپی نفرین یا نیتریک اکساید در افرادی که بیش از ۶ ساعت از سوءمصرف دارو در آنها نگذشته است، می تواند به ایست قلبی و مرگ ناگهانی منجر شود. همچنین این افراد ممکن است به دلیل رفتارهای پرخطر، ناقل بیماری های خطرناکی مانند ایدز و هپاتیت باشند.
▪ در ایران، آمار این افراد معتاد چقدر است و اصلا چقدر احتمال دارد به مطب دندان پزشکان مراجعه کنند؟
سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۰۹ تخمین زد که درسراسر دنیا ۳۵ میلیون نفر درگیر سوءمصرف روان گردان ها هستند که ۵/۱۰ میلیون نفر آنها در ایالات متحده آمریکا ساکن هستند. از لحاظ جهانی ایالات متحده آمریکا، مکزیک، آمریکای جنوبی، خاورمیانه، کشورهای عربی، آسیا و استرالیا بیشترین درگیری را با این مواد دارند. ایران چون از نظر جغرافیایی در منطقه خاورمیانه قرار دارد و چون جوانان بخش عمده ای از هرم سنی جمعیتش را شامل می شوند، از کشورهای در معرض خطر است و به گزارش مقامات مسوول، تغییر مصرف مواد مخدر سنتی به سمت مواد نوپدید در سال گذشته ۱۴ درصد افزایش داشته است.
-
بینی شما محافظ ریه تان است!
ممکن است بینی تان را به عنوان یک اندام حیاتی در نظر نگیرید، حال آنکه این گونه است. برای درک اهمیت آن لازم است به یک سرماخوردگی شدید مبتلا شوید. گرفتگی بینی و ترشحات فراوان آن تاثیر قابل توجهی روی کیفیت زندگی، وضعیت تنفسی، وضعیت خواب و کارایی شما خواهد داشت.
● چرا بینی این اندازه مهم است
بینی هوایی را که تنفس می کنید قبل از رسیدن به ریه آن را تصفیه می کند. اکثر این فعالیت به واسطه شاخک های بینی که روی دیواره های بینی واقع شده اند، انجام می شود. در یک فرد بالغ روزانه بین ۱۸ تا ۲۰ هزار لیتر هوا از بینی عبور می کند. بینی شما به واسطه اعمال زیر از شما محافظت می کند.
فیلتر کردن همه هوای ورودی و به دام انداختن ذراتی حتی به کوچکی گرده درختان
مرطوب کردن هوایی که تنفس می کنید به منظور جلوگیری از خشکی سطح پوشاننده داخل تراشه برونش و ریه شما
گرم کردن هوای ورودی و رساندن دمای آن به درجه حرارت بدن شما قبل از رسیدن به ریه
بنا به دلایل فوق و بسیاری دلایل دیگر، عملکرد طبیعی بینی بسیار ضروری است. اگر می خواهید لطفی به ریه تان بکنید، از بینی تان مراقبت کنید.
با توجه به ارتباط مهمی که ریه با بینی دارد، توجه کردن به مشکلات بینی مثل حساسیت بینی می تواند باعث پیشگیری از مشکلات ریوی یا بهبود آنها شود و برعکس بی توجهی به علائم بینی مثل انسداد بینی، عطسه های فراوان، آبریزش بینی، ترشحات عفونی و پشت حلق می تواند به تشدید مشکلات ریوی منجر شده و باعث بروز مشکلات دیگری شود:
احتقان بینی باعث کاهش حس بویایی می شود.
تنفس دهانی باعث خشکی دهان شده و این امر احتمال عفونت های دهان و حلق را افزایش می دهد و حس چشایی را کاهش می دهد. تنفس دهانی همچنین باعث می شود ذرات مضر و باکتری ها بتوانند راحت تر به ریه برسند. هوای سرد و خشکی که در این حالت به ریه ها می رسد ترشحات ریه را غلیظ تر کرده و حرکت مژک هایی را که مسوول تخلیه ترشحات ریه هستند، کند می کند و در نتیجه عبور اکسیژن از ریه به درون عروق ریه را کاهش می دهد.
بی توجهی به آلرژی بینی احتمال پیدایش آسم را بیشتر می کند و اگر از قبل آسم وجود دارد، علائم آن را تشدید می کند. لذا ضروری است چنانچه بینی شما دچار مشکلاتی است برای جلوگیری از گرفتاری ریوی یا بدتر شدن علائم ریوی به فکر درمان و اصلاح مشکلات بینی خود باشید.
● نکاتی برای بهبود سلامتی بینی و ریه شما
اگر بینی شما خشک است، عملکردهای مختلف بینی شما ممکن است با مشکل روبه رو شود.
سعی کنید از مرطوب کننده هایی مثل سرم شست وشو، قطره کلرورسدیم یا اسپری شست وشوی بینی استفاده کنید تا به این وسیله سلامت بینی خود را باز یابید. لازم به تذکر است که انواع دکونژستان های بینی مثل قطره فنیل افرین و نفازولین را نباید به مدت طولانی استفاده کنید چرا که در این صورت بینی شما به این دارو معتاد خواهد شد و تا هنگامی که از آنها استفاده می کنید بینی باز خواهد بود و به محض برطرف شدن اثر دارو، بینی کاملاً کیپ خواهد شد.
هنگام مسافرت به فکر بینی خودتان باشید. مثلاً سیستم تهویه هوای داخل هواپیما باعث به گردش درآوردن مکرر ذرات معلق در هوا می شود. بینی خشک نسبت به میکروب های موجود در هوا آسیب پذیرتر است لذا اگر مسافرت هوایی شما طولانی است سعی کنید در طول پرواز با استفاده از قطره یا اسپری کلرورسدیم بینی خودتان را مرطوب کنید.
● داروهایی که برای درمان مشکلات بی تجویز می شوند
باید از علت و مکانیسم داروهای مصرفی خود آگاه باشید. هر کدام از آنها مهم بوده و نقش ویژه ای در درمان علائم بینی ایفا می کند.
اساس درمان مشکلات مزمن بینی استفاده منظم از اسپری ضدالتهابی برای بینی است که معمولاً باعث بهبود التهاب داخل بینی به هر دلیلی که باشد، می شود. این اسپری را باید دقیقاً به گونه ای که پزشک شما تجویز کرده است، مصرف کنید. برخلاف اسپری های دهانی که وقتی وارد ریه می شوند به میزان زیادی جذب خون می شوند، اسپری های بینی چندان جذب نمی شوند. هنگام استفاده از اسپری بینی سعی کنید به سمت دیواره های داخل بینی اسپری کنید زیرا اسپری کردن به وسط بینی باعث خشکی زیادی می شود.
آنتی هیستامین ها برای تسکین علائم عطسه، خارش بینی و آبریزش آن بسیار موثرند، اما روی احتقان بینی حداقل در کوتاه مدت اثری ندارند. اکثر آنتی هیستامین ها باعث خواب آلودگی، کاهش عملکرد مژک های داخل بینی و غلیظ تر شدن ترشحات بینی می شوند که دو عامل اخیر خود به باقی ماندن طولانی تر میکروب و ذرات حساسیت زا در داخل بینی منجر می شوند. اخیراً آنتی هیستامین هایی تولید شده و در بازار دارویی نیز وجود دارند که خوشبختانه علائم خواب آلودگی و مضرات فوق الذکر آنها به حداقل رسیده است. بدیهی است اثر دارویی آنها نیز به شدت آنتی هیستامین های اولیه شاید نباشد لذا ممکن است علائم حساسیت دیرتر بهبود یابد، اما در این مورد بهتر است صبوری کنید.
دکونژستان ها مثل پسودوافدرین باعث می شوند انسداد و احتقان بینی سریع برطرف شود، اما روی عطسه تاثیر ندارند. این خانواده دارویی ممکن است عوارضی مثل خشکی دهان، اضطراب و بی خوابی ایجاد کند. لذا در هر فرد باید دوزی استفاده شود که ضمن باز کردن بینی به عوارض فوق الذکر منجر نشود.
● از عوارض داروهای دیگر آگاه باشید
از عوارض داروهایی که استفاده می کنید، آگاه باشید. هیچ دارویی برای همه مردم کارکرد خوبی ندارد و تمام داروها ممکن است عوارض خاص خودشان را داشته باشند.
داروهای مدر که برای بیماران قلبی و کلیوی تجویز می شوند، می توانند باعث خشکی بینی و گلو شده و آنها را نسبت به بیماری ها آسیب پذیر کنند.
بسیاری از داروهای ضداضطراب نیز باعث خشکی بینی و گلو می شوند.
قرص های ضدبارداری، دسته ای از داروهای ضد فشار خون موسوم به بتابلوک ها و ویاگرا می توانند باعث افزایش احتقان بینی شوند.
قطره های چشمی چون به همراه اشک به درون بینی تخلیه می شوند، می توانند روی وضعیت بینی تاثیرگذار باشند.
-
زندگی زناشویی بعد از زایمان
مادر شدن یکی از ودیعه های الهی است که خداوند به زنان عطا کرده است. هنگامی که پس از ۹ ماه بارداری، موعد زایمان فرا می رسد یکی از زیباترین پدیده های خلقت، یعنی تولد نوزاد به وقوع می پیوندد و پس از آن، دوران زیبای مادرشدن و شیردهی آغاز می شود...
طبیعتا دوران پس از زایمان و شیردهی، تجربه جدیدی برای پدر و مادر است. شرایط فیزیولوژیک این دوران باید مورد توجه قرار گیرد؛ چراکه به دلیل بی اعتنایی به این قضیه کم کم کانون خانواده به سردی می گراید. دوران پس از زایمان همراه با تغییرات فیزیکی و روانی خاصی است که به تغییراتی در میل و فعالیت جنسی منجر می شود. عوامل موثر براین فرآیند عبارتند از: درد حین رابطه زناشویی به خاطر بخیه های محل زایمان، ترس هایی که در مادران اول زا وجود دارد، خون ریزی های واژینال، سرگیجه، خشکی واژن، ترس از بیدار شدن و شنیدن کودک، ترس از صدمه دیدن و کاهش حس جنسی ارگان های حساس جنسی.
بسیاری از زنان شیرده در دوران پس از زایمان بیان می کنند که میل جنسی آنها در سطح بسیار پایینی است و خستگی، ضعف و درد ناشی از آمیزش از دلایل ذکرشده توسط آنهاست. در مقابل، بسیاری از زنان شیرده نیز بیان می کنند که بیشترین تحریک جنسی را پس از زایمان داشته اند و شروع زودتر فعالیت جنسی در زنانی که به طور فعال به کودک خود شیر می دهند، گزارش شده است.
● تغییرهای رابطه زناشویی بعد از زایمان
پس از زایمان، اغلب اعضای دستگاه تناسلی طی ۴ تا ۶ هفته به حالت عادی برمی گردند. بخیه محل زایمان در زایمان طبیعی معمولا موجب نگرانی هایی در زن و همسر می شود. بهبود زخم معمولا ۲ تا ۴ هفته زمان می برد اما ممکن است زمان بیشتری طول بکشد تا نزدیکی راحت و بدون مشکل انجام پذیرد. اغلب به زنان توصیه می شود پیش از آغاز مجدد فعالیت های زناشویی، ۴ تا ۶ هفته صبر کنند و توصیه هایی در مورد به کارگیری روش موثر پیشگیری از بارداری، اغلب در همین هفته به زائو داده می شود. با وجود این بسیاری از زوج ها رابطه زناشویی خود را زودتر از این زمان و بین هفته های سوم و چهارم پس از زایمان، آغاز می کنند. آغاز زودهنگام فعالیت زناشویی در دوران پس از زایمان و پیش از توقف کامل خون ریزی می تواند منجر به بروز مشکلاتی برای مادر شود. بهترین توصیه برای زن و شوهر به تاخیرانداختن این عمل تا توقف جریان ترشحات پس از زایمان است.
در این حالت، زن از نظر روانی نیز آمادگی بیشتری کسب می کند و رابطه زناشویی با مشکلات کمتری همراه خواهد بود. زمان اعلام آمادگی برای شروع این فعالیت میان افراد مختلف، متفاوت است. بسیاری از زنان در هفته های اول این آمادگی را کسب می کنند؛ حال آنکه بسیاری دیگر آن را ترسناک و غیرمعمول می دانند. بسیاری از زنان برای کسب این آمادگی به ۶ ماه وقت نیاز دارند. زوجین باید از زمان طولانی لازم برای سازگاری دوباره زن با فعالیت های زناشویی، آگاهی یابند.
اگر چنین آگاهی ای به والدین داده نشود زن ممکن است احساس بی کفایتی و گناه کند و مرد نیز در پایان هفته ششم پس از زایمان احساس کند که کنار گذاشته شده یا فراموش شده است. بنابراین آمیزش جنسی طی ۳ ماهه سوم بارداری و پس از زایمان برای افراد مختلف، متفاوت است. اگرچه زن ممکن است در اوایل دوره پس از زایمان، از نظر فیزیولوژیک، توان لازم برای شروع آمیزش زناشویی را داشته باشد، ولی ممکن است آمادگی روانی لازم را نداشته باشد. این مساله باید توسط پزشک به صورت انفرادی مورد بررسی قرار گیرد. اغلب زنان از اینکه بلافاصله پس از آمادگی فیزیکی به رابطه آمیزشی برگردند، نگران هستند. در این مورد، باید آنها را تشویق کرد. بین زن ها افرادی وجود دارند که ترجیح می دهند پرهیز آمیزشی درازمدت داشته باشند که وضع این افراد و دلایل شخصی شان باید مورد بررسی قرار گیرد.
● علل کاهش فعالیت زناشویی پس از زایمان
رایج ترین دلایل کاهش فعالیت جنسی پس از زایمان عبارتند از:
▪ درد هنگام رابطه زناشویی یا دیسپارونیا: درد موقع نزدیکی، ناشی از بخیه محل زایمان حتی در صورت التیام نیز می تواند موجب کاهش فعالیت جنسی زنان شود. در این مرحله یک معاینه واژینال برای بررسی ناراحتی های بدنی ضروری است و علل ترس و اضطراب زن را در مورد واژن مشخص می کند.
▪ شیردهی: شیردهی موجب ایجاد دلبستگی بین مادر و نوزاد می شود اما زن و شوهر ممکن است نتوانند با نقش دوگانه سینه ها کنار بیایند و بسیاری از زنان، این ترشح شیر را زشت و خجالت آور تلقی کنند.
▪ خستگی: بارداری و زایمان موجب خستگی فوق العاده زن می شود. کسب مسوولیت بیشتر و مراقبت کودک و شب بیداری ها نیز به این خستگی اضافه می کند. در این موارد معمولا خواب به رابطه زناشویی ترجیح داده می شود. اختصاص زمانی به این مسایل در اوایل روز و پیش از بروز خستگی ها می تواند در حل این مشکل مفید باشد.
▪ افسردگی پس از زایمان: ۱۰ درصد از مادران جوان دوره ای از افسردگی شدید را در اولین سال پس از زایمان تجربه می کنند. از دست دادن میل جنسی یکی از ویژگی های شاخص این بیماری است. این بیماران نیازمند حمایت و درمان کافی هستند. مشکلات جنسی در زنان افسرده شایع است و آنها تمایلی به شروع فعالیت جنسی در ۶ ماه اول پس از زایمان ندارند.
▪ مشکلات زنانگی: بسیاری از زنان که روابط زناشویی را تنها به عنوان بهانه ای برای بچه دارشدن فرض کرده اند، دوره جنسی را پس از زایمان دیرتر آغاز خواهند کرد. این زنان ممکن است مسایل جنسی را تنها برای بچه دار شدن تحمل کرده باشند اما پس از زایمان، آن را غیرضروری تشخیص دهند.
● ۵ نکته درباره شروع فعالیت زناشویی بعد از زایمان
۱) فعالیت جنسی در هر ۲ شیوه زایمان طبیعی و سزارین پس از توقف خون ریزی می تواند از سر گرفته شود ولی بهترین زمان ۶ هفته بعد از زایمان است.
۲) از آنجا که تولید استروژن توسط شیردهی مهار می شود، خشکی واژن ممکن است اتفاق بیفتد و به همین دلیل، بهتر است از ژل های مرطوب کننده استفاده شود.
۳) باید حین رابطه زناشویی، فشار کمتری به سینه ها وارد شود و از وضعیت های مناسب استفاده شود.
۴) زوجی که تازه پدر و مادر شدن را تجربه می کنند، در صورت مواجه شدن با مشکل در زمینه روابط زناشویی باید به مراکز مشاوره جنسی در کلینیک ها مراجعه و راهنمایی های لازم را دریافت کنند.
۵) فقدان رابطه زناشویی در دوران پس از زایمان نباید زن و شوهر را سرد کند؛ بلکه آنها باید بیشتر به یکدیگر عشق بورزند و یک رابطه گرم و صمیمی به وجود آورند زیرا وقت و فرصت کافی برای مراحل فیزیکی ابراز علاقه و عشق به مرور پیش خواهد آمد. رابطه زناشویی بعد از زایمان ممکن است تا مدتی ناراحت کننده باشد ولی با حوصله و ملایمت همسر به تدریج به حالت طبیعی برمی گردد.
-
خداحافظ ویتیلیگو!
لک و پیس، برص یا ویتیلیگو، هر ۳، نام های یک نوع بیماری ناشی از التهاب پوست هستند؛ بیماری ای که به صورت لکه های سفیدرنگ، به طور قرینه در ۲ طرف پوست بدن، مخصوصا در پوست صورت، بروز می کند...
عاطفه هادی ۲۵ ساله که سوژه «میزگرد زیبایی» این هفته «سلامت» است، می گوید از دوران دبستان با این بیماری درگیر بوده و مجبور شده است سال ها دوندگی کند و راه های مختلف درمانی را برای از بین بردن لکه های سفیدی که پشت پلک هایش به وجود آمده بودند، امتحان کند. پای صحبت های او و متخصصان «سلامت» نشسته ایم تا با این بیماری و روند درمانی اش بیشتر آشنا شویم.
عاطفه هادی که همه راه ها را برای رفع لکه های سفید پشت پلکش امتحان کرده، می گوید:
یـک هـفـتـه با چـشـم بـاز مـی خـوابـیـدم
▪ از بیماری ات بگو. از چه سنی به آن مبتلا شدی؟
ـ کلاس سوم یا چهارم دبستان بودم که متوجه شدم هاله ای صورتی رنگ، به اندازه یک عدس، پشت پلک هایم به وجود آمده است. رنگ این هاله در پشت پلک هر ۲ چشمم ابتدا گلبهی بود اما بعد از چند سال کاملا سفید و کمی بزرگ شد و آن لکه سفید رنگ، وقتی به دوران راهنمایی رسیدم، دیگر بزرگ تر نشد و اندازه اش ثابت ماند.
▪ از ابتدا می دانستی که این لکه ها مربوط به یک بیماری پوستی هستند؟
ـ نه! راستش را بخواهید، در دوران دبستان که اصلا وجود این لکه های سفید برایم مهم نبود اما وقتی به مقطع راهنمایی رسیدم، ظاهرم برایم اهمیت بیشتری پیدا کرده و دیگر نمی توانستم وجود آنها را تحمل کنم. شاید باورتان نشود ولی من از خواب صبحم می گذشتم تا وقت کافی برای پوشاندن این لکه به روش های مختلف پیدا کنم.
▪ پس وجود این لکه، حسابی اذیتت می کرد؟
ـ بله. تمام فکرم این بود که مداد و سایه ای پیدا کنم که درست رنگ پوستم باشد و بتواند این لکه را بپوشاند. هر وقت می خواستیم مهمانی برویم، من نگران بودم که آیا می توانم این لکه سفید را خوب بپوشانم تا کسی متوجه آن نشود یا نه؟ خلاصه اینکه بزرگ ترین هدف زندگی ام این بود که از شر این لکه سفید خلاص بشوم و چشمم مانند چشم بقیه مردم شود!
▪ چطور متوجه بیماری ات شدی؟
ـ دبیرستانی بودم که به ۳، ۴ پزشک مراجعه کردم اما هیچ کدام از آنها نتوانستند تشخیص بدهند که بیماری ام چیست؛ تا اینکه یک متخصص پوست به من گفت نام بیماری ام به عربی، برص و در اصطلاح پزشکی، ویتیلیگو است. این پزشک که مطبش هم در میدان ونک بود، برایم ۱۰ جلسه لیزردرمانی تجویز کرد و گفت که با این کار از شر لکه های سفید پشت پلک هایم خلاص خواهم شد.
▪ و خلاص شدی؟
ـ نه! درست ۱۰ تیرماه سال ۸۵ بود که جلسه های لیزردرمانی را شروع کردم. کل درمان من زیر لیزر، ۱۰ ثانیه طول می کشید؛ یعنی ۵ ثانیه برای هر چشم. اگرچه لکه های پشت چشمم بلافاصله بعد از لیزر به رنگ صورتی یا رنگ پوستم درمی آمدند اما یکی، دو ساعت نمی گذشت که دوباره، سفیدی آنها اعصاب ام را خرد می کرد. من ۲ روز در میان برای انجام لیزر به مطب دکتر می رفتم. ۸ مرداد ماه ۸۵ جلسه های لیزردرمانی ام به پایان رسید و نتیجه ای ندیدم!
▪ از دکتر نپرسیدی که چرا لیزر نتوانست لکه های ویتیلیگو را از پشت چشمانت حذف کند؟
ـ چرا. دکتر گفت همان لحظه ای که لیزر به پوست پلکت می تابد، سلول های پوستت تحریک می شوند و شروع می کنند به ساختن رنگدانه اما این تولید رنگدانه ها فقط تا مرحله صورتی رنگ پیش می رود و چون بیماری ات پیشرفته است، لیزر توان نگه داشتن رنگدانه ها را ندارد.
▪ چقدر خرج لیزردرمانی ات شد؟
ـ هر جلسه ۷ هزار تومان بود؛ جمعا شد۷۰ هزار تومان.
▪ بعد از اینکه از درمان با لیزر نتیجه نگرفتی، چه کار کردی؟
ـ به یک متخصص پوست دیگر به نام دکتر درخشانی مراجعه کردم. او گفت که این قسمت از پوست پلک من مانند لباسی است که رویش مایع سفیدکننده ریخته و غیر از عمل هیچ راهی برای درمانش وجود ندارد. او متوجه شد که این لکه های سفید قبلا هم با لیزر دستکاری شده اند و گفت که اگر این کار را نمی کردم، نتیجه کارش بهتر می شد.
▪ تضمینی هم برای نتیجه کارش به تو داد؟
ـ گفت من از نظر نحوه عمل، کار خودم را تضمین می کنم ولی برگشت پذیر بودن یا نبودن لکه ها را خیر. و توضیح داد که باید پوست قسمتی را که سفید شده، بردارد و گوشت اضافه بالا و پایین پشت پلک ام را به هم برساند و بدوزد.
▪ تو قبول کردی؟
ـ بله. چون تمام آرزویم، دیدن خودم در آینه بدون آن لکه های زجرآور بود. برای همین، ۱۰ آذرماه سال ۸۵، پلک هایم را به تیغ جراحی سپردم و از آن روز تا همین حالا هم دیگر اثری از برص روی پلک هایم ندیدم. یعنی خوشبختانه بیماری من برگشت پذیر نبود.
▪ مراقبت های بعد از عملت چه بود؟
ـ تا یک هفته، فقط خوابیدم! در این مدت حتی حق نداشتم که بخندم، گریه کنم یا راه بروم. یادم می آید که یک روز حوصله ام سر رفت و بلند شدم که کمی در آشپزخانه قدم بزنم ولی بعد از ۵ دقیقه یک دفعه چشمم کبود شد، ترسیدم و دوباره به تخت خواب برگشتم. این را هم بگویم که سرم را نباید بیش از اندازه به سمت بالا یا پایین خم می کردم. یک چیز باورنکردنی دیگر هم این بود که مجبور شدم یک هفته با چشم های باز بخوابم؛ چون اگر چشمانم را هنگام خواب می بستم، بخیه پلک هایم پاره می شد! به همین دلیل یک هفته تمام، روی صورتم یک روسری مشکی می انداختم و با چشم باز می خوابیدم و درواقع این مغزم بود که به خواب می رفت. دکتر به من گفت که بهتر است تا یک سال هم از لوازم آرایشی برای آرایش اطراف چشمم استفاده نکنم. ▪ جای بخیه روی پلک هایت باقی نماند؟
ـ نه! دکتر به من گفت که بعد از کشیدن بخیه ها بهتر است به جای هر پماد و کِرِمی از کمی عسل که با شیر پرچرب نرم شده است، استفاده کنم. من هم یک ماه این کار را کردم و بعد از آن، دیگر اثری از جای بخیه ها باقی نماند.
▪ چند وقت بعد از عمل به حالت عادی برگشتی؟
ـ یک ماه طول کشید تا توانستم راحت چشمانم را باز و بسته کنم و بخندم و بخوابم. اما تا ۳، ۴ ماه، وقتی که ابروهای نزدیک پوست عمل شده را برمی داشتم، پوست پلکم می سوخت و تیر می کشید که این مشکل هم بعد از ۴ ماه برطرف شد.
▪ این بار چقدر هزینه کردی؟
ـ حدود یک میلیون تومان؛ اما من از این بابت اصلا ناراحت نیستم چون احساس می کنم که یکی از بزرگ ترین آرزوهایم برآورده شده است.
▪ جراحی پلکت چقدر طول کشید؟ آیا بعد از عمل مشکلی مثل ضعف بینایی پیدا نکردی؟
ـ من درست ۳ ساعت زیر تیغ جراحی بودم و خدا را شکر تا به امروز هیچ مشکلی از نظر بینایی نداشته ام.
● نظر متخصص فلوشیپ خواب
دکتر خسرو صادق نیت
فلوشیپ خواب و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران
با چشم باز هم می شود خوابید!
سوژه این هفته، به این نکته اشاره کرده که مدتی با چشم های باز خوابیده است. حق با اوست. واقعیت این است که مراحل اصلی خواب طبیعی در مغز انسان اتفاق می افتد ولی در خواب طبیعی، در دیگر ارگان های بدن نیز به طور هماهنگ تغییراتی بروز می کند که باعث می شود ما هر روز خواب خوبی را تجربه کنیم. درواقع، وقتی مغز مراحل مختلف خواب را طی می کند، عضلات بدن به سمت کاهش تون و فعالیت پیش می روند، چشم ها بسته می شوند، تنفس و ضربان قلب آهسته تر می شود و فرد به طور موقت، هوشیاری خودش را از دست می دهد و به اتفاقات اطراف خودش واکنش نشان نمی دهد. بهترین وضعیت بدن نیز برای خواب، حالت درازکش است. از آنجا که خواب یک نیاز ضروری است و نمی توان در برابر آن برای مدت طولانی مقاومت کرد، با گذشت زمان، این نیاز به خواب، خود را به ما تحمیل خواهد کرد. باید به خاطر داشت عدم تحقق شرایط مناسب بدن برای خواب، مانع از به خواب رفتن نمی شود بنابراین فرد در شرایط نامناسب (از جمله، در صورت بازماندن اجباری چشم) هم به خواب خواهد رفت ولی مسلما کیفیت و کمیت خواب او مانند سابق نخواهد بود و ممکن است همچون گذشته از خوابش رضایت نداشته باشد. فراهم کردن شرایط مطلوب همچون کاهش حداقلی نور محیط می تواند عوارض این مشکل را به حداقل کاهش دهد.
● نظر روان پزشک
دکتر محمدرضا خدایی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی
مشکلات ظاهری و مدیریت باطنی
به طور کلی یکی از صفات انسان به عنوان یک موجود چند بعدی، اهمیت دادن به زیبایی ظاهری خودش است. این توجه انسان به خودش و زیبایی اش، در سنین مختلف و جنس های مختلف با هم متفاوت است. یعنی بعضی ها بیشتر به ظاهر خودشان اهمیت می دهند و بعضی ها کمتر. اما افراد در سنین نوجوانی و جوانی (به خصوص خانم ها)، ظاهر برای اهمیت بسیاری پیدا می کند. همان طور که در شرح حال خانم عاطفه هادی هم خواندید، ایشان در دوران دبستان، اهمیت چندانی به لکه های سفیدرنگ پشت چشمش نمی داده اما همین که پا به دوران نوجوانی گذاشته، از بین بردن بیماری ویتیلیگو برای او تبدیل به یک هدف و آرزو شده است! نوجوانی، دوران شکل گیری هویت است؛ دورانی که افراد دوست دارند خودشان را از نگاه دیگران ببینند و بیشتر از نظر ظاهری و رفتاری مورد قبول اطرافیانشان باشند. بنابراین، اینکه یک دختر خانم در سن نوجوانی و حتی جوانی توجه خاصی به ظاهر و بدن خودش داشته باشد، امری غیرطبیعی نیست. اگر نوجوان یا جوانی، مشکلی در ظاهر خودش پیدا کرد، باید مانند عاطفه هادی، تمام تلاشش را برای رفع آن بکند. اینکه فرد بنشیند و دست روی دست بگذارد و مدام بگوید چقدر بدبختم که خدا این بلا را سر من آورد، اصلا کار درستی نیست.
همه افرادی که مشکلی دارند، باید فکر کنند که اگر ضعفی یا بیماری خاصی دارند، در عوض، کلی نکات مثبت در ظاهر و رفتارشان وجود دارد که می توانند ایرادهای او را بپوشانند. اگر شخصی مانند این بیمار ما بتواند نقاط قوت و ضعف خود را بسنجد و سبک و سنگین کند، دیگر مشکلی بر مشکلاتش اضافه نمی شود و افسردگی به سراغش نمی آید. بهترین راه مقابله با نقاط ضعف در یک فرد، مدیریت مشکلات است؛ یعنی کسی که ضعفی دارد، باید ابتدا تمام توانایی های خودش را مدنظر قرار بدهد و سپس به دنبال راه های مختلف برای درمان مشکلش بگردد. کاری که خانم عاطفه هادی هم چند بار آن را انجام داده و بالاخره هم به نتیجه رسیده است. در نهایت هم اگر شخصی مشکل مربوط به زیبایی داشت و نتوانست از هیچ راهی آن را برطرف کند، باید با مشکلش کنار بیاید و به خود بقبولاند که تمام تلاشش را برای رفع مشکل کرده است و می تواند با توانایی های دیگر و حتی محصول های آرایشی مختلف، بیماری اش را مخفی کند. در پایان هم لازم است این نکته را بگویم که توجه زیاد و بیش از اندازه به موارد خیلی کوچک که از نظر دیگران اصلا دیده نمی شود و اهمیت ندارد ولی در ذهن خود فرد بسیار پررنگ و پراهمیت است، به خصوص در مورد زیبایی بدن، می تواند بعدها تبدیل به وسواس شود و خود این وسواس مشکلات بسیاری از جمله اشتغال ذهنی و عملی را برای فرد به وجود می آورد و باعث افت عملکرد فرد خواهد شد.
● نظر چشم پزشک
دکتر هرمز شمس
رییس انجمن چشم پزشکان ایران
ایشان باید قبل ازخواب به چشمشان پماد می زدند
وقتی فردی مانند خانم عاطفه هادی، مجبور است به هر دلیلی خواب با چشمان باز را برای مدتی تجربه کند، نیاز به آموزش هایی دارد که این چشمان باز هنگام خواب برایش بعد از عبور از دوره بیماری، دردسرساز نشود. اگر یک نفر، چند شبانه روز را با چشم باز بخوابد، امکان اینکه چشمانش خشک شود و حتی عفونت پیدا کند، بسیار زیاد است. به همین خاطر به تمام بیمارانی که مانند خانم هادی مجبورند شرایط خاصی مانند چشمان باز به هنگام خواب را تجربه کنند، توصیه می کنم یا چشمشان را به صورت اصولی، پیش از خواب پانسمان یا یک راه ساده تر را انتخاب کنند. راه ساده تر این است که این بیماران، قبل از خواب، داخل چشمانشان به مقدار لازم از پمادی که دکتر برای آنها تجویز می کند، بمالند و صبح ها هم قطره تجویزی لازم را درون چشم هایشان بریزند تا دچار خشکی و عفونت چشم پس از طی دوران بیماری نشوند.
● نظر متخصص پوست و مو دکتر مرتضی رضیعی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره سوژه «میزگرد زیبایی» می گوید:
▪ آقای دکتر! سوژه این هفته ما مبتلا به بیماری برص بوده، ممکن است شرح مختصری از این بیماری برایمان بگویید؟
ـ ویتیلیگو یا برص، یک بیماری ژنتیکی است که در آن، قسمتی از پوست، رنگدانه نمی سازد و پوست قسمتی که تولید رنگدانه ندارد، به رنگ کاغذی کاملا سفید درمی آید. به عبارت دیگر، ملانین، رنگدانه ای است که باعث ایجاد رنگ پوست، مو و چشم ها می شود و این ملانین توسط سلول هایی به نام ملانوسیت (سلول های رنگدانه ساز) به وجود می آید. حالا اگر ملانوسیت به دلیل اختلال های ژنتیکی از بین برود یا نتواند رنگدانه تولید کند، پوست، رنگ خودش را از دست می دهد و سفید می شود.
▪ این بیماری معمولا در چه سنی، افراد را مبتلا می کند؟
ـ سن خاصی برای ابتلا به برص تعریف نشده است. این بیماری ممکن است در نوزادان، کودکان و حتی بزرگسالان هم خودش را نشان بدهد.
▪آیا نواحی خاصی از بدن به ویتیلیگو مبتلا می شوند؟
ـ نه! این بیماری گاهی تنها در یک نقطه مانند دست، پا، لب یا پلک خودش را نشان می دهد و گاهی به صورت تکه تکه در مناطق مختلف بدن پیدا می شود و یک وقت هایی هم بیشتر بدن را درگیر می کند.
▪ آیا برص یک بیماری پیشرونده است؟ یعنی امکان دارد که با گذشت زمان، تعداد این لکه های سفید در بدن بیشتر شود؟
ـ حقیقت این است که معمولا این بیماری قابل پیش بینی نیست؛ یعنی ممکن است یک بیمار بعد از چند سال، هیچ گونه پیشرفتی را در بیماری اش مشاهده نکند و بیمار دیگری بعد از چند ماه، ببیند که سطح گسترده تری از بدنش با این لکه ها پوشانده شده است. استعداد ژنتیکی برخی از افراد در ابتلا به برص بسیار بالاست و این بیماری در آنها گسترده تر می شود ولی بعضی ها هم استعداد خفیفی در ابتلا به برص دارند و سیر ابتلا یا پیشرفت بیماری و حتی مناطق درگیر در آنها بسیار آرام تر و کندتر است. بنابراین، کسانی که به ویتیلیگو مبتلا می شوند، ممکن است یا سیر پیشرونده سریعی داشته باشند یا این بیماری در آنها بسیار ساده و خفیف باشد.
▪ آیا علت یا عواملی هم وجود دارند که باعث تشدید این بیماری شوند؟
ـ بله. اگر کسی ژن ابتلا به برص را داشته و به این بیماری مبتلا شده باشد، ۲ عامل می توانند به احتمال زیاد در تشدید بیماری اش نقش بسیار پررنگی داشته باشند؛ اولین عامل، استرس است. خود بیماری ویتیلیگو به اندازه کافی برای فرد مبتلا، استرس به همراه دارد. حال اگر فرد، در مدت ابتلا به بیماری، استرس یا اضطراب شدیدی را هم تجربه کند، این استرس می تواند باعث گسترش بیماری او شود. این را هم بگویم که بعضی ها گسترش برص را در افراد مختلف به خاطر ناراحتی اعصاب آنها می دانند که این، باور غلطی است و استرس، همان مشکلی است که برص را تشدید می کند، نه ناراحتی اعصاب! عامل دوم گسترش برص در افراد مبتلا، آفتاب سوختگی است؛ یعنی کسانی که این لکه های سفید را روی پوست بدنشان دارند، بهتر است در معرض نور مستقیم خورشید قرار نگیرند. کوهنوردی، اسکی و رفتن کنار دریا، از جمله فعالیت هایی است که فرد را در معرض نور شدید آفتاب قرار می دهند و باعث می شوند که شدت برص در فرد، بیشتر شود. مثلا وقتی پوست صورت، در اثر آفتاب شدید می سوزد، کل صورت پس از رفع آفتاب سوختگی، حالت سفیدی ناشی از برص به خود می گیرد. احتمال دارد که در صورت بروز زخم یا خراش در بدن فرد بیمار، روی قسمت زخم شده هم لکه های سفید به وجود بیایند اما همان طور که گفتم، همه این عوامل، احتمالی هستند و صددرصد نیستند!
▪ اگر ویتیلیگو، سیر پیشرونده دارد، پس چطور خانم عاطفه هادی توانسته با جراحی، این بیماری را از بین ببرد؟
ـ از آنجا که امکان بروز دوباره لکه های سفید برص در جای بریده و زخم وجود دارد، پزشکان انجام هرگونه جراحی را روی این بیماران منع می کنند؛ مگر اینکه جراحی، واقعا ضروری باشد. به همین خاطر، فرض اول در مورد خانم عاطفه هادی، این است که اصلا به برص مبتلا نبوده اند؛ چون هر لکه سفیدی که برص نیست. امکان دارد که ایشان به بیماری آلبا یا سایر بیماری هایی که به صورت لکه های سفید، خودشان را روی پوست نشان می دهند، مبتلا بوده اند. فرض دوم هم در مورد ایشان، آن است که استعداد ژنتیکی بسیار خفیفی در ابتلا به برص داشته و احتمال گسترش این بیماری در ایشان کم بوده است. چون همه افراد دچار تشدید برص نمی شوند و این ضایعه در همه سیر پیش رونده ندارد. اما چیزی که مهم است، این است که جراحی برای افراد مبتلا به ویتیلیگو ممنوع است و فقط در مواقع خاص و ضروری و با احتیاط انجام می شود.
▪ ویتیلیگو واگیر ندارد؟
ـ نه! این بیماری تقریبا ناشناخته است و بسیاری از مردم آن را با جذام اشتباه می گیرند و حتی از دست دادن با فرد مبتلا اجتناب می کنند؛ در حالی که ریشه ابتلا به ویتیلیگو کاملا ژنتیکی است و این بیماری به هیچ عنوان واگیر ندارد.
▪ درمان قطعی هم برای مبتلایان به برص وجود دارد؟
ـ راستش را بخواهید، برص جزو بیماری هایی است که روند درمانی بسیار سختی دارد. اما مراحل درمان آن نسبت به بیماران مختلف و پیشرفت بیماری شان، متفاوت است. ما ابتدا برای برگرداندن رنگدانه ها به نواحی کوچک، از کورتون یا داروهای دیگری مانند بتامتازون به صورت موضعی استفاده می کنیم و در مرحله بعد، درمان به وسیله اشعه درمانی UVB و UVA و لیزردرمانی (که نوعی اشعه درمانی محسوب می شود) ادامه می یابد. البته این را بگویم که تعداد جلسات و عوارض لیزردرمانی بسیار کمتر از اشعه درمانی است اما پوست همه افراد به لیزردرمانی جواب نمی دهد. همان طور که پوست خانم هادی هم به لیزر جواب نداد و ایشان نتیجه ای از ۱۰ جلسه درمان با لیزر نگرفتند. ما اولین روزی که می خواهیم درمان با لیزر را برای بیمار شروع کنیم، به او می گوییم که امکان بهبودی ۵۰، ۵۰ است.
▪ شما باید تمام جلسات اشعه درمانی را انجام بدهید تا متوجه شوید که این درمان برای بیمار مفید است یا نه؟نه! مثلا اگر قرار باشد ۲۰ جلسه اشعه درمانی برای بیمار انجام بدهیم و بعد از ۱۰ جلسه متوجه بشویم که هیچ تحریکی برای تولید رنگدانه روی پوست بیمار صورت نمی گیرد، مسلما از انجام دادن ـ جلسات بعدی اشعه درمانی و اذیت کردن بیمار در اثر این درمان، خودداری می کنیم و به او می گوییم که این روش درمانی مناسبی برایش محسوب نمی شود.
▪ خب، حالا تکلیف بیماری که تمام راه های درمانی را طی کرده و به نتیجه نرسیده، چیست؟
ـ اگر بیمار نتوانست مشکل خودش را با دارو یا اشعه درمانی برطرف کند، به او توصیه می کنیم که با بیماری اش کنار بیاید و کارهایی نکند که باعث تشدید بیماری شود. ضمن اینکه به بیشتر بیماران مبتلا به برص که لکه های سفید، صورت و دستشان را پوشانده است، پیشنهاد می دهیم که از کِرِم های مخصوص (کاور مارک) استفاده کنند که جنبه آرایشی دارند و باعث می شوند که قسمت های سفید پوست، رنگ پوست اطراف را به خود بگیرند و اینطوری بیماری شان مشخص نمی شود. فقط این بیماران عزیز باید حواسشان باشد که هر چند ساعت یک بار باید این کِرِم را تمدید کنند تا اثرش از بین نرود.
▪ خانم عاطفه هادی معتقدند که جای بخیه پشت پلکشان را تنها با مالیدن عسل روی آن از بین برده اند. آیا این ادعا پایه علمی دارد؟
ـ موادی در عسل و موم عسل وجود دارند که برای درمان جای زخم، مناسب و مفیدند. بنابراین اینکه عاطفه هادی می گوید جای بخیه اش را با استفاده از عسل از بین برده است، چندان غیرطبیعی به نظر نمی رسد ولی کار متداولی هم نیست و درمان های موثرتری وجود دارد.
▪ به عنوان آخرین سوال، آیا بیمارانی که بیشتر نقاط بدنشان به ویتیلیگو مبتلا شده چاره ای برای رفع بیماری شان دارند؟
ـ اگر بیشتر از ۷۰ تا ۸۰ درصد بدن بیمار با لکه های سفید برص پوشیده باشد، ما رنگدانه آن ۲۰ تا ۳۰ درصد باقیمانده از پوستش را هم به وسیله کِرِم های مخصوصی که در بازار موجود هستند از بین می بریم و کل پوست او را سفید می کنیم. در این حالت افراد معمولا یک پوست سفید و یکدست به دست می آورند که مراقبت از آن در برابر آفتاب بسیار سخت است. چون این پوست جدید، به شدت و سریعا دچار آفتاب سوختگی می شود. به همین دلیل به کسانی که تمام پوستشان را سفید می کنند، توصیه می کنیم همیشه در برابر آفتاب از ضدآفتاب، سایبان، عینک دودی و لباس پوشیده استفاده کنند. این را هم بگویم که کسی که کمتر از ۷۰ درصد پوستش به این بیماری مبتلا است، نمی تواند بقیه پوستش را هم سفید کند.
-
چرا مردم به دندانپزشکی به عنوان یک مکان پرخطر مینگرند؟!
«شکایت مرد مبتلا به ایدز از دندان پزشک.» این جمله تیتر خبری است که حدود یک ماه پیش در صفحه نخست یکی از نشریات زرد، با فونت درشت به چاپ رسیده بود و از دادخواهی مردی در دادگاه حکایت می کرد که بر اثر مراجعه به دندان پزشک به بیماری ایدز مبتلا شده است...
این مرد مدعی شده بود بر اثر مراجعه به مطب دندان پزشکی در حدود دو ماه قبل، بر اثر رعایت نشدن نکات بهداشتی، به بیماری ایدز مبتلا شده است.
متن این خبر بیشتر از چند جمله نبود. ادعای مجهول یک مرد در مورد ابتلا به بیماری ایدز و شکایت او به دادگاه، درحالی که هیچ اشاره ای به جزییات خبر، مثلا دلایل وی در مورد آلوده شدن به ویروس HIV در اثر درمان دندان پزشکی و حتی مراحل پیگیری این دعوی در دادگاه یا حکم دادگاه نشده بود. اما جملات کوتاه این خبر و البته خبرهای مشابه طی سال های اخیر، اثر خود را بر ذهن مخاطب گذاشته است: «باید از درمان های دندان پزشکی ترسید!»
● هشدار از خطری که در کمین است
بیماری ایدز، بیماری مهلک قرن لقب گرفته است که در هر ساعت چند نفر بر اثر ابتلا به آن، جان خود را از دست می دهند. آگاه سازی های مسوولان بهداشت و درمان دولت ها وNGOها در این زمینه نتیجه داده است و امروز مردم بیش از پیش از خطر ابتلا به این بیماری آگاه شده اند. آنها بر اثر حجم تبلیغات آگاه کننده و هشداردهنده، راه های انتقال این بیماری را به خوبی آموخته اند. بسیاری از آنها در مورد جزییات زندگی مدرن که ممکن است آنها را در برابر ابتلا به این بیماری به مخاطره بیندازد، کنجکاو شده اند و سعی می کنند از طریق برنامه های بهداشتی رسانه ها، پاسخ سوال های خود را جست وجو کنند. رسانه ها، اعم از روزنامه، تلویزیون، رادیو و البته صفحات پزشکی روزنامه ها و مجلات نیز تلاش می کنند پاسخ مناسبی، در حدی که عرف حاکم بر جامعه را جریحه دار نکند، به مخاطبان خود ارایه دهند:
▪ آیا ویروس ایدز از طریق اقدامات پزشکی، دندان پزشکی و آزمایشگاهی منتقل می شود؟
بله. اگر پزشک یا دندان پزشک یا سایر کارکنان مراکز بهداشتی درمانی آلوده باشند و رعایت احتیاط را نکنند یا اگر وسایل درمانی آنها آلوده شده باشند و بدون ضدعفونی مورد استفاده قرار گیرند، آلودگی انتقال می یابد.
اما نکته ای که در این میان چندان مورد توجه قرار نمی گیرد، لزوم اطلاع رسانی شفاف و کامل به مخاطب است؛ آنچنان که علاوه بر آگاه سازی از خطر ابتلا به جزییات کامل و مبسوطی از این بیماری دست یابد و دچار سوءتفاهم و برداشت نادرست و دیگرگونه از ماجرا نشود.
مخاطبان، این گونه پیام های بهداشتی را تنها از رسانه های علمی و تخصصی دریافت نمی کنند! بسیاری از روزنامه های غیرتخصصی و البته نشریات زرد و جنجالی نیز تلاش می کنند بر مبنای رسالت مطبوعاتی خود در این وادی گام بردارند و در حد توان خود مخاطبان را از این خطر مهلک آگاه کنند!
شایعه ای وجود دارد که چون دندان پزشکی های خصوصی از خدمات دولتی کمتر استفاده می کنند این امر باعث شده از وسایل و تجهیزات پزشکی خود چندبار مصرف، استفاده کنند، در حالی که پزشکان دولتی این امر را رعایت کرده و از ابزار یکبار مصرف استفاده می کنند، اما رعایت نکردن این امر موجب عدم رعایت بهداشت و در مواردی شیوع بیماری ایدز میان مراجعان دندان پزشکان خصوصی می شود. انعکاس مجهول و حتی وارونه حقایق مربوط به مسایل بهداشتی، تنها محدود به مطب های خصوصی دندان پزشکی نمی شود.
وجاهت پزشکان و تقدس علم پزشکی نیز هر از گاهی قربانی دغدغه روزنامه ها و نشریات زرد برای آگاه سازی مردم از راه های انتقال بیماری هپاتیت و ایدز می شوند: «ترک عادت موجب مرض است» شاید یکی از مواردی که نتوان این مثال را برایش به کار برد، اتاق های عمل و ای سی یوها باشند. دانشجویان پزشکی عادت کرده اند به اینکه ببینند استادان آنها از لوله تراشه های دایمی و وسایل آندوسکوپی دایمی استفاده می کنند و به عواقب آن هم عادت کرده اند. این مساله برای پرستاران هم عادی شده، به طوری که به راحتی لوله تراشه ای را که وارد نای بیمار می شود، چند بار زیر آب می شویند یا اینکه حداکثر کمی ماده ضدعفونی به آن می زنند که آن هم حساسیت زاست و بعد از خشک شدن دوباره از آن استفاده می کنند.
آنها حتی از جملات و اظهار نظر کارشناسان و مسوولان به گونه ای استفاده می کنند که تنها موجب سوءتفاهم و برداشت دیگرگونه از موضوع می شود. آنچنان که روزنامه ای مثلا در تایید این ادعا که مراکز بهداشتی و درمانی از وسایل یکبار مصرف و بهداشتی استفاده نمی کنند، نقل قول رییس اداره امور بیمارستان ها و اورژانس بیمارستانی وزارت بهداشت را به گونه ای می آورد که گویی به دلیل عدم صرفه اقتصادی، استفاده از وسایل یکبار مصرف در حوزه بهداشت هنوز قابل اجرا نیست: «استفاده از وسایل یکبار مصرف ایده آل است و ما هم مخالف نیستیم، اما باید برآورد هزینه کرد که آن هم نیاز به پژوهش دارد و باید با محوریت اقتصاد، سلامت آن را بررسی کرد و دید که آیا هزینه ها و اثر بخشی آن با یکدیگر هماهنگی دارند یا خیر.»
● از چه چیزی باید ترسید؟
متاسفانه شکل ناقص اطلاع رسانی به جامعه در مورد راه های ابتلا به بیماری هایی چون ایدز و هپاتیت بیشتر موجب تشویش اذهان و ایجاد هراس از مراجعه به مکان هایی می شود که احتمال ابتلا به بیماری در آنها وجود دارد. اما در حالی که الگوی غالب انتقال بیماری ایدز در ایران اعتیاد تزریقی و روابط جنسی مشکوک است، به نظر می رسد تبلیغات رسانه ها بیشتر روی آگاه سازی مردم از احتمال ابتلای آنها از راه مراجعه به مراکز درمانی مانند دندان پزشکی، آزمایشگاه و بیمارستان و امثالهم متمرکز شده است. این آگاه سازی چه در قالب مشاوره، سوال و جواب های پزشکی، چه انعکاس اخبار و حوادث از جریان آلودگی، ابتلا و مرگ افراد ایدزی انجام می شود.
اگرچه آلودگی پزشک، دندان پزشک یا سایر کارکنان مراکز بهداشتی و عدم رعایت احتیاط یا استفاده وسایل از غیراستریل و آلوده می تواند سبب ساز انتقال آلودگی به بیمار و پرسنل مراکز بهداشتی درمانی شود، اما به اذعان بسیاری از مسوولان امر، تاکنون موردی از آلودگی بیماران در مطب ها و مراکز دندان پزشکی گزارش نشده است. آنچنان که دکتر محمد مهدی وردی، مدیر کل دفتر سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در مصاحبه اختصاصی با مجله سپید در سال گذشته، این موضوع را مورد تاکید قرار داد و افزود: «با توجه به اینکه تمامی مراکز درمانی دندان پزشکی ملزم به تجهیز با دستگاه اتوکلاو هستند و در غیر این صورت تعطیل می شوند، تاکنون انتقال ایدز از دندان پزشکان به بیماران مطب دندان پزشکی در داخل کشور گزارش نشده است، ولی در هر صورت رعایت دقیق اصول کنترل عفونت به نفع دندان پزشکان و بیماران خواهد بود.»
● کاسبی از ترس مردم
ترس از انجام درمان دندان پزشکی به جهت احتمال ابتلا به بیماری هایی همچون ایدز و هپاتیت بیشتر به علت عدم آگاهی از رعایت «اصول حفاظت شخصی در مرکز دندان پزشکی» است. اما گویا این عدم آگاهی، برای برخی از مراکز درمانی و بهداشتی چندان بی منفعت نیز نبوده است. دغدغه مردم در مورد کیفیت خدمات بهداشتی ارایه شده از سوی این گونه مراکز، این روزها بهانه ای برای مانور تبلیغاتی آنها شده است تا با استفاده از مضامینی چون «محیط درمانی پاکیزه و استریل، ضدعفونی کلیه وسایل با مواد ویروس کش قوی و استفاده از وسایل پیشرفته استریلیزاسیون مانند اتوکلاو و فور» بیماران بیشتری را به سوی خود جلب کنند و به بهانه تمرکز بیشتر روی مسایل بهداشتی، مبالغ بالاتری را از آنها مطالبه کنند. در حالی که امروزه وجود دستگاه اتوکلاو برای اعطای امتیاز به مطب ها و کلینیک های دندان پزشکی از ضروریات است و مراکز فاقد اتوکلاو محکوم به تعطیلی هستند و جدای از این بسیاری از وسایل که شائبه انتقال بیماری در آنها وجود دارد به صورت یکبار مصرف مورد استفاده قرار می گیرد.
-
دستگاه گوارش مورد نظر مسدود می باشد!
«نوزادان فول ترم یا رسیده در ۴۸ ساعت اول بعد از تولدشان مدفوعی به رنگ سبز دفع می کنند که به آن مکونیوم گفته می شود. این مدفوع، غلیظ، چسبنده، بدون بو و کش دار است. در واقع مکونیوم، مجموعه ای از سلول های روده ای دوران جنینی به همراه بخشی از مایع آمنیوتیکی یا مایع کیسه آب است که جنین آن را بلعیده است...
عبور مکونیوم از روده ها و دفع آن دلیل بر بازبودن و عدم انسداد دستگاه گوارش است. بنابراین نوزاد باید حتما این مدفوع را با مشخصاتی که ذکر شد در ۲ روز اول دفع کند. چنانچه در طی این مدت مکونیوم دفع نشود، علامت خوبی نیست و نوزاد باید از نظر سیستم گوارشی بررسی شود.» جملات فوق درباره مشخصات مدفوع نوزادان از زبان دکتر مهناز صادقیان، فوق تخصص گوارش کودکان است که در این مورد با وی به گفت وگو نشسته ایم. این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید زیادی بر رنگ مدفوع نوزاد دارد و می گوید: «اگر نوزاد پس از ۳ روز اول، مدفوع کند اما رنگش به جای سبز، سفید باشد؛ این امر نشان دهنده انسداد یا عدم تشکیل مجرای صفراوی است.»
▪ مدفوع طبیعی نوزاد از روز سوم به بعد باید چه رنگی داشته باشد؟
ـ نوزاد از روز سوم به بعد حجم بیشتری از شیر مادر را دریافت می کند بنابراین به تدریج مدفوع زردرنگ می شود و دلمه های شیر به راحتی در آن دیده می شود. به این مدفوع، مدفوع بینابینی گفته می شود. البته ممکن است هنوز آثاری از مدفوع سبزرنگ مکونیوم نیز وجود داشته باشد ولی عمده رنگ این مدفوع که حاوی دلمه های شیر است، زردرنگ است. این مدفوع نباید حاوی رگه های خون، کش دار و غلیظ و بودار باشد. اگر رنگ آن سفید باشد هم غیرطبیعی است. مدفوع نوزادانی هم که شیرخشک می خورند، کمی غلیظ تر از مدفوع شیر مادرخواران است.
▪ این حالت تا کی ادامه دارد؟
ـ تا هفته اول. بعد از هفته اول نوزادان مدفوع طبیعی خواهند داشت و مشخصات آن هم مدفوع کاملا زردرنگ با قوام نرم و بدون بوی خاص است. نوزادی که شیر مادر می خورد ممکن است تا ۷ بار در روز هم دفع مدفوع داشته باشد. اگر مدفوع در این دوران سفید، حاوی خون، کش دار، خیلی چرب و بدبو باشد، نشان دهنده بیماری است.
▪ به چه دلیلی مدفوع نوزاد کش دار می شود؟
ـ معمولا به دلیل التهاب های انتهای دستگاه گوارش یعنی کولون یا روده بزرگ و بعضی از انواع عفونت ها، مدفوع کش دار می شود. حال این التهاب های انتهای دستگاه گوارش می تواند علل عفونی یا غیرعفونی داشته باشد. ولی در هر حال مدفوع نباید مانند خلط بینی کش دار باشد.
▪ گفتید که مدفوع نوزاد نباید بوی خاصی داشته باشد. منظورتان چه بویی است؟
ـ منظورم بوی تند و نفوذکننده است که فضای اتاق را پر می کند. به هر حال مدفوع بو دارد و یک بوی اسیدی خفیف اشکالی ندارد ولی نباید بوهای تند و زننده که آزاردهنده است داشته باشد زیرا نوزاد جز شیر مادر ماده غذایی دیگری نمی خورد.
▪ گفتید قوام مدفوع در نوزادان شل است. پس اگر نوزادی هنگام دفع زور بزند، سرخ شود و گریه کند، طبیعی نیست؟
ـ نوزادانی که شیر مادر می خورند، مدفوع را به راحتی دفع می کنند اما اگر بچه ای موقع دفع مدفوع به قول شما زور بزند، رنگ صورتش قرمز شود و گریه کند و بعد از زور زدن بالاخره یک مدفوع نرم و با قوام طبیعی و مشخصاتی که گفتم دفع کند، مشکلی نیست زیرا این حالت در نوزادان گذراست. علت آن هم این است که هنوز بین عضلات کف لگن و روده بزرگ آنها هماهنگی وجود ندارد. در نتیجه نوزاد از فشار داخل شکمی اش استفاده می کند و زور می زند تا عمل دفع را انجام دهد. ولی اگر نوزادی مدفوع سفت، شکل دار و غلیظ مانند کودکان بزرگ تر دفع کند، کاملا غیرطبیعی محسوب می شود و معمولا نشان دهنده یبوست است. یا اینکه به دلیلی حرکت مدفوع در روده کند شده به طوری که آب مدفوع بیش از حد جذب شده است. گاهی نیز در جریان بیماری های تب دار این حالت ها دیده می شود.
▪ پس امکان یبوست در نوزادان هم وجود دارد؟
ـ بله؛ ولی یبوست در نوزادان همیشه علتی دارد. این علت ها، ممکن است یک مشکل عضوی مانند اشکال در ساختار دستگاه گوارش، اشکال در تغذیه نوزاد و اختلال در حرکت روده بزرگ باشد اما هر چه سن کودک بالاتر می رود یبوست ناشی از علل عصبی و اضطراب بیشتر خودش را نشان می دهد. به همین دلیل برای نوزادانی که یبوست دارند بررسی های بیشتری صورت می گیرد. اگر در بررسی ها به مشکل عضوی برنخوریم، افزایش دفعات شیردهی کفایت می کند و مشکل نوزاد حل می شود.
▪ اگر مدفوع کودک چرب باشد، نشانه چیست؟
ـ مقداری از چربی مربوط به دوره نوزادی است که به آن چربی فیزیولوژیک می گویند و در آزمایش مدفوع نوزاد گزارش می شود. علت آن هم، خوب کار نکردن پانکراس نوزاد در روزهای ابتدایی پس از تولد است که البته برای مادر قابل درک نیست و فقط آزمایشگاه آن را تشخیص می دهد. اما زمانی که مادر به وضوح می گوید مدفوع نوزاد چرب است و دستش پس از شستن نوزادش چرب می شود و باید چند بار آن را با صابون بشوید، نشانه اختلالاتی در لوزالمعده یا پانکراس، اختلالات کبدی یا اختلالات روده کوچک است. پزشک بسته به معایناتی که انجام می دهد به یکی از این ۳ علت پی می برد و درمان لازم را انجام می دهد.
▪ وجود خون در مدفوع نوزاد، چه علتی می تواند داشته باشد؟
ـ شایع ترین علت مشاهده رگه های خونی در مدفوع نوزادان وجود خراش های کوچکی در اطراف مقعد نوزاد است. علت این خراش ها می تواند خروج پرفشار محتویات روده بزرگ باشد. بنابراین نوزاد باید توسط پزشک مورد بررسی قرار بگیرد تا اطراف مقعد او را از نظر وجود خراش ها بررسی کند. دومین علت شایع خون در مدفوع آلرژی نوزاد به شیر گاو است. آلرژی به شیرگاو به شکل های مختلف خودش را نشان می دهد که یکی از اشکال آن به خصوص در دوره نوزادی وجود رگه های خون در مدفوع است که شبیه نخ قرمز رنگی در مدفوع نوزاد دیده می شود. در چنین مواردی به جز حذف لبنیات در رژیم غذایی مادر، در نوزادی که شیر مادر می خورد، نیاز به اقدام دیگری نیست. اما اگر نوزاد شیرخشک می خورد و نسبت به آن آلرژی دارد باید از شیرخشک های رژیمی خاصی استفاده کرد. علت دیگر وجود خون در مدفوع، بیماری های خونریزی دهنده در نوزادان است. اگر نوزادانی که بعد از تولد حال خوبی دارند ویتامین K را دریافت نکنند ممکن است دچار چنین حالتی بشوند اما در نوزادان نارس و بدحال و آنهایی که در بخش ICU بستری هستند وجود خون در مدفوع می تواند نشان دهنده علایم شکم حاد در نوزاد باشد. مانند مشکلات شکم با علت های خارجی یا علل داخلی مهم. بنابراین نیاز به بررسی بیشتری دارند.
-
دیابت پنهان ۲ ویژگی دارد!
نزدیک به ۳ میلیون نفر در کشور ما مبتلا به دیابت هستند و ۳۰ درصد از این افراد از دیابت خود بی اطلاع اند. این در حالی است که به همین میزان، یعنی حدود ۳ تا ۴ میلیون نفر هم دیابت پنهان دارند و باید در آینده منتظر دیابت باشند. حتما می پرسید که دیابت پنهان چیست و در چه افرادی به وجود می آید؟ این، پرسشی است که از دکتر محسن خوش نیت، فوق تخصص بیماری های غدد و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، پرسیده ایم...
▪ آقای دکتر! دیابت پنهان چیست و چگونه باید بفهمیم به آن مبتلاییم یا نه؟
ـ به طور کلی، افرادی که در معرض ابتلا به دیابت هستند دیابت نهفته یا پنهان دارند. در واقع این افراد اختلال تحمل گلوکز دارند و نمی توان آنها را بیمار دیابتی نامید؛ بلکه این افراد در معرض ابتلا به دیابت در سال های آینده هستند. دیابت پنهان ۲ ویژگی دارد؛ اول آنکه اگر قند خون ناشتای کسی بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ بود، دیابت پنهان دارد و ۲۵ درصد احتمال دارد طی ۳ تا ۵ سال آینده به دیابت آشکار مبتلا شود. دومین مشخصه اش، این است که از طریق تست تحمل گلوکز می توان فهمید که وضعیت دیابت فرد به چه صورت است. در این تست فرد ۷۵ گرم گلوکز می خورد و بعد از ۲ ساعت قندخونش چک می شود. اگر قندخونش بالاتر یا مساوی ۲۰۰ بود، این شخص دیابت پنهان یا به نوعی اختلال تحمل گلوکز دارد و طی ۳ تا ۵ سال آینده ۲۵ درصد ممکن است به دیابت مبتلا شود.
▪ چه کسانی در معرض ابتلا به دیابت هستند؟
ـ یکی از عوامل خطر ابتلا به دیابت، افزایش سن است. آمارها نشان می دهد، ۲۰ درصد افراد بالای ۶۵ سال به دیابت مبتلا می شوند. علاوه بر آن، زمینه خانوادگی و ارثی ابتلا به دیابت، چاقی، بی تحرکی، سابقه فشارخون و چربی خون بالا می تواند زمینه را برای بروز دیابت فراهم کند. همچنین علاوه بر موارد ذکر شده، خانم هایی که تخمدان پلی کیستیک یا سابقه دیابت بارداری دارند، در معرض ابتلا به دیابت هستند. بنابراین باید به صورت سالانه قندخونشان چک شود اما اگر فردی چنین علایم خطرسازی را نداشت، در سنین بالای ۴۵ سال، هر ۳ سال یک بار باید قندخونش را چک کند.
▪ همیشه از چاقی به عنوان یکی از مهم ترین عوامل خطرساز ابتلا به دیابت یاد می شود. آیا این امکان وجود دارد که کسی چاق نباشد اما دیابت پنهان داشته باشد؟
ـ بله. افرادی که زمینه ژنتیک ابتلا به دیابت یا سایر عوامل خطر ابتلا به دیابت را دارند، ممکن است دیابت پنهان داشته باشند.
▪ افرادی که دیابت پنهان دارند چه اقداماتی را برای پیشگیری از ابتلا به دیابت آشکار باید انجام دهند؟
ـ این افراد هم در معرض ابتلا به دیابت آشکار هستند و هم ریسک بیماری های قلبی عروقی در آنها بیشتر است. بنابراین مهم ترین نکته ای که باید به آن توجه داشته باشند، اصلاح شیوه زندگی است. اول آنکه وزنشان را حداقل ۵ تا ۱۰ درصد کاهش دهند، دوم آنکه در هفته ۱۵۰ دقیقه ورزش کنند. این ورزش می تواند یک پیاده روی سریع باشد. تحقیقات نشان می دهد در کسانی که این ۲ کار را انجام داده اند، احتمال بروز دیابت در آنها ۶۰ درصد کم شده است. علاوه بر آن، اگر چربی خون بالا دارند باید حتما درمان کنند چون ریسک بیماری قلبی را زیاد می کند. اگر فشار خون بالا دارند، باید فشارخونشان پایین بیاید و اگر سیگاری هستند باید سیگار را ترک کنند.
▪ رژیم غذایی این افراد باید مانند رژیم غذایی افراد دیابتی باشد؟
ـ نه! نیازی نیست این افراد رژیم دیابتی داشته باشند اما نکته مهم، داشتن یک رژیم غذایی سالم است؛ به گونه ای که میوه و سبزی های تازه زیاد مصرف شود. این افراد باید روغن های مفید با اسیدهای چرب غیراشباع مانند روغن زیتون و کانولا مصرف کنند و از مصرف چربی های اشباع مانند روغن نباتی و کره بپرهیزند. علاوه بر این، ماهی را به دلیل داشتن امگا ۳ در برنامه غذایی خود بگنجانند. فست فودها، مواد سرخ کرده، شکلات و نوشابه را از برنامه غذایی خود حذف و سعی کنند غذا را بیشتر در منزل تهیه کنند تا از میزان روغن و سایر مواد آن مطلع باشند.
▪ با توجه به افزایش آمار چاقی در نوجوانان کشورمان که طبیعتا احتمال ابتلا به دیابت نوع دو را زیاد می کند، والدین چه اقداماتی را می توانند برای پیشگیری از ابتلای فرزندانشان به این بیماری انجام دهند؟
ـ اولین قدم این است که والدین شیوه زندگی سالمی داشته باشند؛ چون آنها الگوی بچه ها هستند و فرزندان شان به آنها نگاه می کنند. دوم آنکه، والدین باید در نظر داشته باشند مصرف افراطی مواد قندی برای رشد بچه ها مناسب نیست. مواد غذای ای که به رشد کودک کمک می کنند، میوه، لبنیات و مواد پروتئینی هستند. بنابراین این تصور غلط که پرخوری نوجوانان در سنین رشد طبیعی است باید اصلاح شود و به جای مصرف تنقلات در سنین نوجوانی والدین باید مواد مورد نیاز بدن را به بچه ها بدهند. همچنین والدین باید فرزندان شان را به تحرک بیشتر تشویق کنند، به جای آنکه مدام جلوی کامپیوتر یا تلویزیون باشند.
-
لطفا مرا بشویید!
کودکان، به ویژه در بدو تولد، خیلی حساس و ظریف اند و مادر، فرشته مراقب آنهاست. برای مادران، به ویژه آنهایی که برای اولین بار است مادر شده اند، پرسش هایی بسیاری درباره نگهداری از کودک وجود دارد که یکی از آنها، طرز حمام کردن و شست وشوی کودک و مراقبت از پوست و موی اوست...
دکتر فریبا قلمکار، متخصص پوست و مو و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، به بخشی از پرسش های مادران در همین رابطه پاسخ داده است.
▪ ریشه این همه تاکید درباره مراقبت از پوست کودکان چیست؟ مگر چه تفاوتی بین پوست کودکان و بزرگسالان وجود دارد؟
ـ پوست کودکان، سد دفاعی آسیب پذیرتری دارد و به ویژه در دوران نوزادی از آنجا که سطح پوست به نسبت وزن زیادتر است، موادی که در تماس با پوست آنها قرار می گیرد، بیشتر به پوست آسیب وارد می کند. اگر از نظر حساسیت به مواد شیمیایی یا جذب پوستی هم نگاه کنیم، می بینیم که هم در بزرگسالان و هم در کودکان، چین های بدن و نواحی ای که خون رسانی بالاتری دارند، مواد شیمیایی را بیشتر جذب می کنند و آسیب پذیرتر و حساس ترند.
▪ یکی از دغدغه های اصلی مادران، درست یا نادرست بودن استفاده از لوسیون ها و شوینده ها برای کودکان است. با توجه به حرف های شما، آیا استفاده از صابون، شامپو و انواع لوسیون ها برای شیرخواران و کودکان مناسب است؟
ـ بله، حتما! البته از آنجا که پوست کودکان ظریف تر است، باید توجه داشته باشیم شامپو و صابونی که استفاده می کنیم pH اسیدی داشته باشد. موادی که pH اسیدی دارند کمتر به پوست آسیب می رسانند و برای کودکان مناسب ترند.
▪ اما اکثر لوسیون ها و حتی کِرِم های مخصوص کودکان، معطرند. این بوها برای کودکان، آزاردهنده نیستند؟
ـ مسلما هر چقدر کِرِم ها و لوسیون های مخصوص کودکان بی اسانس تر و خنثی تر باشند، مناسب تر هستند اما یک عطر ملایم هم چندان مشکل ساز نیست.
▪ چند بار در هفته می توان کودکان را حمام کرد و چگونه؟
ـ می توان هر روز کودکان را حمام کرد ولی کودکانی که پوست خشک و حساسی دارند، بهتر است هر روز برای آنها از شامپو و صابون استفاده نکنیم. رعایت این موضوع به ویژه در زمستان که هوا خشک است و پوست کودکان آسیب پذیرتر می شود، مهم تر است. هفته ای ۱ یا ۲ بار صابون زدن به بدن کودکان، کافی است. لیف کشیدن هم به دفعات حمام بردن کودک بستگی دارد. هفته ای ۲ بار لیف زدن با پارچه ای نرم و لطیف، فقط باید به طور اختصاصی برای کودک استفاده شود و به محض تغییر رنگ، آن را تعویض کرد، مناسب است. مهم این است که پس از استفاده از لیف، آن را در محیط باز خشک کرده و در مکان خشکی نگهداری کنیم. نگهداری لیف در محیط مرطوب حمام، احتمال رشد قارچ ها را روی آن بالا می برد و ممکن است سبب بروز ناراحتی های پوستی در کودکان شود.
▪ شایع ترین ناراحتی پوستی کودکان چیست؟
ـ این موضوع به سن کودک بستگی دارد ولی خشکی پوست و اگزما از مهم ترین ناراحتی های پوستی کودکان هستند. دلیل این امر هم آن است که ایمونوگلوبولین E در خون آنها واکنش بیشتری به برخی از مواد نشان می دهد.
▪ با کودکانی که مبتلا به این ناراحتی هستند، چگونه باید برخورد کرد؟ درجه حرارت آب حمام هنگام حمام کردنشان باید چقدر باشد؟ آیا باید کِرِم خاصی برای آنها استفاده کرد یا نه؟
ـ لباسی که برای این کودکان استفاده می شود، بهتر است نخی باشد. لباس پشمی یا پلاستیکی برای پوست آنها مضر است. در مورد حمام کردنشان هم بهتر است هفته ای یک یا دو بار با مواد شوینده و باقی روزها بدون صابون و شامپو، شستشو انجام شود. استحمام باید با آب ولرم باشد. آب داغ حتی بدون مواد شوینده می تواند به سلول های پوستی آسیب برساند. در محیط خانه و اتاق این کودکان هم باید بخور روشن کرد تا هوا مرطوب باشد زیرا خشکی هوا می تواند اگزمای پوستی آنها را شدیدتر کند. در ضمن می توان از کِرِم های مرطوب کننده پوست هم استفاده کرد تا سد دفاعی پوست تقویت شود.
▪ یکی از دغدغه های مادران نحوه برخورد با عرق سوز شدن یا ادرارسوختگی کودکان است. شما استفاده از پودرها را توصیه می کنید؟
ـ از آنجا که غدد عرق پوست کودکان ممکن است هنوز تکامل پیدا نکرده باشند، تعریق سبب آزردگی بیشتر پوست آنها می شود. ناحیه چین ها و به ویژه گردن از جمله نواحی ای هستند که عرق سوز می شوند. تنها کاری که برای پیشگیری از عرق سوز شدن لازم است انجام دهید، شست وشو با آب و سپس هوا خوردن این نواحی است.
استفاده از پودر بچه اصلا توصیه نمی شود چون منافذ سطح پوست را پوشانده و سبب بروز آسیب بیشتر می شود. برای درمان و پیشگیری از سوختگی ادرار هم بهترین کار عوض کردن سریع کودکان است یا اینکه مادران می توانند در طول روز اجازه بدهند ساعتی پاهای کودک هوا بخورد. محیط مرطوب و خیس به ویژه مواد داخل ادرار سبب آسیب دیدگی سطحی پوست و از بین رفتن سطح پوست می شوند. باقی ماندن پوشک مرطوب برای مدت طولانی هم زمینه را برای رشد قارچ ها آماده می کند. گاهی اوقات درمان های اشتباه سبب تشدید عفونت های قارچی خواهد شد. پس بهترین کار، خشک نگه داشتن ناحیه است. اگر یک قرمزی سطحی روی پوست دیده شد، می توان از روغن کبد ماهی یا کِرِم هیدروکورتیزون، روزی ۲ بار به مدت ۳ تا ۴ روز، استفاده کرد. اگر احیانا از حد سوختگی فراتر رفت و دانه های چرکی روی یا اطراف ضایعه پدیدار شد یعنی قارچ در ناحیه رشد کرده است و می توان از کِرِم موضعی کلوتریمازول استفاده کرد. استفاده از کِرِم های کورتون دار قوی برای مدت طولانی می تواند سبب رشد قارچ روی ضایعات شود و بدون تجویز پزشک هرگز نباید استفاده شوند.
-
دنـدان مـصنـوعـی را چگـونـه بایـد شسـت؟
پرسشی از دکتر مسعود اجلالی عضو هیأت علمی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه شهید بهشتی...
به تازگی دندان مصنوعی تان را تحویل گرفته اید ولی با آن هزار و یک مشکل دارید؛ شبها خجالت می کشید آن را از دهانتان بیرون بیاورید و در کاسه آب بیندازید؛ با آن راحت نیستید و نمی دانید چگونه از شر خرده های غذایی که در آن گیر می کند رها شوید و... اگر این مشکلات، مشکلات شما هم هستند؛ گفتگوی این هفته ما را با دکتر مسعود اجلالی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، بخوانید...
▪ آقای دکتر! خیلی ها دست دندان (دندان مصنوعی) زیبایی دارند ولی هنگام غذا خوردن از دهان بیرون می افتد یا لق می شود. شما چه جور دست دندانی را تایید می کنید؟
ـ پروتز برخلاف تصور عمومی فقط یک مصنوع نیست. این وسیله با بافت های زنده مانند عضلات، اعصاب و سلول ها در تقابل است. بنابراین باید با این بافت ها سازگاری داشته باشد. مصنوعاتی مانند چشم مصنوعی در جایگاه خود عملکردی ندارند ولی پروتزهای دندانی علاوه بر تامین زیبایی، عملکردهای متفاوتی مانند جویدن را در دهان برعهده دارند. ولی باید توجه کرد هدف اصلی و اولیه از ساخت پروتزهای دندانی (حفظ نسوج باقیمانده دهان) است. معمولا اگر پروتز اصولی ساخته نشود، این هدف اصلی گم خواهد شد. ممکن است این پروتز در خندیدن زیبا باشد ولی یک عامل مخرب در دهان باشد. این عامل مخرب در ماه ها و سال های اول خود را نشان نمی دهد. تنها سال ها بعد که اثر خود را گذاشت و نسوج باقیمانده در دهان را تخریب کرد، به چشم می آید که دیگر کار از کار گذشته است و دیگر نمی توان پروتزهای معمولی برای بیمار ساخت و جراحی های پیچیده روی استخوان و بازسازی پیشرفته استخوان و نسوج نرم لازم خواهد بود.در مواردی که در سنین بالا به دلایل بیماری های مختلف امکان این جراحی ها وجود نداشته باشد، ممکن است بیمار دیگر نتواند از پروتز یا دست دندان استفاده کند.
▪ پس از غذا خوردن بهترین روش شستن دست دندان چیست؟ باید آن را مسواک زد یا با مایع ظرفشویی شست؟
ـ بسیاری از پروتزهای دندانی از جنس آکریل هستند که این آکریل در برابر برخی مواد آسیب پذیر است. بهترین روش، استفاده از (تمیزکننده های آنزیمی) ساخت کارخانه ها است ولی چون بیشتر سالمندان به این مواد دسترسی ندارند، مناسب ترین روش استفاده از وایتکس است. وایتکس همان هیپوکلریت سدیم یا سفید کننده خانگی است. یک قاشق غذاخوری از ماده سفیدکننده را درون یک لیوان حل کنید و پروتزی که مواد سازنده آن فقط از آکریل است را درون آن به مدت یک ساعت قرار دهند. سپس آن را خارج کنید و با یک مسواک نرم و صابون آنتی باکتریال مایع بشویند. پس از شست وشو برای از بین رفتن بوی وایتکس، پروتز را درون آب به مدت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه قرار داده و سپس در دهان تان بگذارید. این عمل را می توان به صورت روزانه انجام داد. اگر توانایی دست سالمندان کاهش پیدا نکرده است، می توانند با استفاده از مسواک نرم و صابون مایع، روزی ? بار دست دندان خود را شست وشو داده و این شست وشوی شیمیایی را به روز آخر هفته موکول کنند. از سرکه خانگی سفید نیز می توان استفاده کرد. یک قاشق غذاخوری سرکه خانگی سفید را درون یک لیوان آب ریخته و دست دندان را در آن قرار دهید. این روش علاوه بر ضدعفونی کردن دندان مصنوعی، بدرنگی دندان ها را نیز کاهش خواهد داد.
▪ چرا باید این شست وشوی هفتگی و روزانه دندان مصنوعی انجام شود؟
ـ تجمع بقایای ریز باقیمانده مواد غذایی، موجب ایجاد بوی بدی در دست دندان مصنوعی خواهد شد. اگر این شست وشو و تمیز کردن انجام نشود، برخی خرده های غذایی و میکروب ها درون خلل و فرج میکروسکوپی آکریل نفوذ می کند و پس از یک سال یا دو سالی که کسی که هیچ گونه حساسیتی به آکریل نداشته است، ناگهان به دست دندان حساسیت پیدا می کند. این حساسیت به دلیل آکریل نیست به دلیل همان مواد نفوذ کرده درون آکریل است که موجب تورم و پرخونی لثه های بیماران می شود.
▪ خیلی ها به دلیل منظره نه چندان زیبا شب ها دست دندانشان را از دهان خارج نمی کنند. آیا لازم است شب هنگام خواب دست دندان را از دهان بیرون آورد؟
ـ بهتر است در طول شبانه روز، ? ساعت دست دندان خارج از دهان باشد. زیرا بافت های تحت پوشش پروتز باید با هوای آزاد در تماس باشند. اگر پروتز از دهان خارج نشود میکروب های مضر بی هوازی در آن محل رشد پیدا کرده و باعث تخریب نسوج باقیمانده می شود. به علاوه لازم است لثه ها با مسواک نرم برای دندان های قبلی ماساژ داده شوند. می توان این ماساژ را با یک حوله گرم و مرطوب به مدت ۲ تا ۳ دقیقه انجام داد و بافت های تحت فشار را از حالت فشار خارج کرد. بهتر است که این ? ساعت در طول شب باشد ولی اگرافراد به دلایلی علاقه ندارند که افراد خانواده متوجه وضعیت دندانی آنها شوند می توانند این خارج کردن پروتز را در طول روز انجام دهند و با یک آب نمک رقیق (یک قاشق چایخوری در یک لیوان آب جوشیده ولرم) چند بار در طول روز دهانشان را بشویند.
-
چگونه مراقب پوست خود باشیم؟
پوست، خارجی ترین بخش بدن است که در ظاهر ظریف و آسیب پذیر به نظر می رسد، اما واقعیت این است که پوست سالم در صورت کارایی مناسب، یکی از مهم ترین سدهای دفاعی بدن در برابر میکروب هاست. علت این مقاومت پوست، ساختمان غیرقابل نفوذ آن است که اجازه ورود به عوامل خارجی را نمی دهد.همچنین میکروب های طبیعی که در سطح پوست سالم به صورت مسالمت آمیز زندگی می کنند، خود مانع از تکثیر میکروب ها و قارچ های بیماری زا می شوند. پس حفظ سلامت پوست، ضامن حفظ سلامت اعضای داخلی بدن نیز می باشد.یکی از کارهایی که می توان در جهت حفظ سلامت پوست انجام داد حفاظت آن در برابر نور آفتاب است.آثار زیانباری که اشعه آفتاب به جا می گذارد، می تواند از بروز لکه های کوچک و خال تا خطر سرطان پوست در درازمدت باشد.امروزه پزشکان دنیا به تمامی مردم، بویژه آن هایی که در فضای باز کار می کنند توصیه دارند که از پوست خود در برابر اشعه خورشید محافظت کنند.
اغلب کودکانی که بدون لباس مناسب و پوشش محافظ، در فضای باز مشغول بازی می شوند تا دوره نوجوانی حدود ۷۰ درصد از آثار مخرب آفتاب را به پوست خود وارد می کنند.
شاید نرفتن زیر نور آفتاب در سنین نوجوانی و جوانی بعید به نظر برسد، لذا اگر تمایل دارید پوست سالمی داشته باشید، باید از همان کودکی مراقب آن باشید. با اینکه پوست ما اجازه نفوذ به هیچ عامل خارجی حتی اشعه ماورای بنفش را نمی دهد و رنگدانه پوست، آن را جذب می کند، اما این مقاومت پوست، حدی دارد و اگر به موقع از پوست مراقبت نکنید، به تنهایی از عهده آثار سوء آفتاب برنمی آید.می توان با حفاظ های فیزیکی مثل کلاه و دستکش و ضد آفتاب ها، توان مقاومتی پوست را افزایش داد.از سوی دیگر باید دانست همان گونه که تغذیه مناسب و صحیح، در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری ها موثر است، در داشتن پوستی سالم و شفاف نیز تاثیر بسزایی دارد.با توجه به اینکه پوست مانند یک سد حفاظتی برای بدن عمل می کند، لذا با رعایت یک برنامه غذایی مناسب می توان این سد را تقویت کرد.
مالیدن کرم بر سطح پوست موجب نفوذ مواد مغذی به داخل سلول های پوستی نمی شود و فقط تا زمانی که آن را نشویید، روی پوست شما وجود دارد، ولی تغذیه سالم، تمام مواد مغذی را وارد سلول های پوستی می کند. به این صورت که مواد مغذی وارد جریان خون می شوند و توسط جریان خون به سلول های پوستی بدن می رسند.تغذیه مناسب حتی روی مکانیسم های پیر شدن بدن نیز تاثیر می گذارد و فرایند پیری از جمله پیر شدن پوست را آهسته می کند.
همه ما می دانیم و بارها شنیده ایم که میوه و سبزی تازه از پیری زودرس پوست جلوگیری می کنند، زیرا دارای مقدار زیادی آنتی اکسیدان هستند. حتی بسیاری از رنگدانه های شیمیایی که در میوه ها و سبزی ها موجودند، خاصیت آنتی اکسیدانی بسیار بالایی دارند.این آنتی اکسیدان ها موجب جلوگیری از تخریب های سلولی می شوند. بدین صورت که رادیکال های آزاد موجود در بدن، بویژه در منطقه پوست را که در تماس با محیط اطراف هستند، غیر فعال می کنند و جلوی عملکرد تخریبی آنها را می گیرند.برای اطمینان از وجود آنتی اکسیدان کافی در میوه و سبزی، بهتر است آن را به صورت خام یا نیم پز استفاده کرد.
از سوی دیگر رطوبت موجود در پوست نیز مانع چروکیدگی پوست می شود که این مهم با مصرف آب کافی می تواند به دست آید. نوشیدن ۸ لیوان آب در روز برای تامین رطوبت پوست ، کافی به نظر می رسد. همچنین رژیم غذایی برای کاهش وزن در چروک شدن پوست موثر است؛ لذا کم و زیاد کردن وزن بدن به طور متناوب به پوست آسیب های جدی می رساند. شیوه پخت غذا هم در از دست رفتن مواد مغذی غذاها تاثیر بسزایی دارد. توجه داشته باشید گرم کردن غذا برای دفعات زیاد باعث فرایندهای تخریبی اکسیداسیون می شود و به عبارت دیگر آنتی اکسیدان های موجود در غذا را کاهش می دهد و رادیکال های آزاد را فعال می کند.باید تا آنجا که می توان زمان پخت مواد غذایی را کاهش داد و از سرخ کردن زیاد غذاها و پختن آنها با مقادیر زیاد روغن و چربی پرهیز کرد.در این میان، برخی از قسمت های پوست بدن ما نظیر پوست صورت، بیشتر از بخش های دیگر نیاز به توجه دارند و اگر این پیگیری ها صورت نگیرد فرد را با مشکلات زیادی مواجه خواهد کرد. خوابیدن های دیر هنگام در شب، فشارهای عصبی، مصرف غذاهای ناسالم و قرار گرفتن بیش از اندازه در مقابل نور آفتاب نیز می تواند مشکلات زیادی را برای پوست بدن به وجود آورد. پوست ممکن است خشک و پوسته پوسته شود یا شکاف بردارد و نتواند دوباره خود را ترمیم کند. به جز نوشیدن آب به میزان زیاد، ویتامین C از جمله موادی است که با خوردن آن می توان سلامت پوست را تضمین کرد.
این ویتامین می تواند از طریق میوه ها، حبوبات غنی شده مخصوص صبحانه و نان های غنی شده جذب بدن شود. به جز این مواد، سیب زمینی نیز به عنوان منبعی مناسب برای ویتامین C به حساب می آید که با صرف این ماده، ظرف مدت زمانی بسیار کوتاه ویتامین یاد شده در بخش های مختلف بدن جذب می شود.
-
تعویض پوشک، ۸ تا ۱۰ بار در روز
آگاهی شما درباره حالات طبیعی و غیرطبیعی نوزادتان در عرض چند روز اول پس از تولد کودکتان، به ویژه اگر اولین فرزند شما باشد، به حد قابل قبولی خواهد رسید؛ مثلا درمی یابید که الگوی غذا خوردن، خوابیدن و ادرار کردن او چگونه است...
اما کسب آگاهی درباره این مسایل و ارزیابی وضع سلامت نوزاد، آشنایی با موارد احتیاط و اینکه چه موقع نیاز دارید به پزشک مراجعه کنید؛ هرگز نباید متوقف شود. حتما یکی از اولین سوالات شما پس از تولد نوزاد کوچولوی تان وضعیت ادرار و مدفوع او خواهد بود و اینکه چگونه و چه موقع و چندوقت یک بار باید پوشکش را عوض کنید؟ دکتر سیدحسین فخرایی، فوق تخصص نوزادان، استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به این پرسش پاسخ می دهد.
▪ وضعیت طبیعی ادرار کردن در شیرخواران چگونه باید باشد؟
ـ شیرخوار معمولا بین ۴ تا ۱۰ بار در روز ادرار می کند اما اگر بیمار یا تب دار باشد یا هوا بیش از حد گرم باشد، دفع ادرارش ممکن است به نصف میزان طبیعی برسد. دفع ادرار نباید دردناک باشد. اگر هر علامتی دال بر ناراحتی کودک هنگام ادرارکردن مشاهده کردید، حتما متخصص کودکان را در جریان بگذارید.
▪ ادرار طبیعی یک شیرخوار چه ویژگی هایی دارد؟
ـ در شیرخوار سالم، رنگ ادرار از زرد کمرنگ تا پررنگ متغیر است و هر چه تیره تر باشد، غلظتش بیشتر است و این در زمانی اتفاق می افتد که کودک مایعات کمتری خورده باشد. گاهی پوشک نوزاد رنگ صورتی به خود می گیرد که ممکن است با خون اشتباه شود ولی این حالت به دلیل غلظت بیش از حد ادرار است. تا زمانی که نوزاد حداقل ۴ بار در روز ادرار می کند، جای نگرانی نیست ولی اگر رنگ صورتی ادرار ادامه پیدا کند، باید با متخصص اطفال مشورت کنید. وجود خون در ادرار یا لکه خون در کهنه نوزاد اصلا طبیعی نیست و باید فورا متخصص کودکان در جریان قرار گیرد. این حالت گاهی ممکن است به علت زخم کوچکی (مثلا به دلیل جوش های ناحیه تناسلی) ایجاد شود ولی گاهی ممکن است علامت مشکلات جدی تری باشد. اگر خون ریزی با علایم دیگری مانند بی قراری یا خون ریزی از مناطق دیگر بدن همراه شد باید فورا به پزشک مراجعه کنید.
▪ مهم ترین نکاتی که هنگام تعویض پوشک نوزاد باید رعایت کنیم، چیست؟
ـ قبل از تعویض پوشک کودک باید مطمئن شوید که تمام وسایل لازم در دسترس هستند. هرگز کودک را حتی برای یک ثانیه روی میز تعویض، تنها رها نکنید. نباید تصور کنید در لحظه کوتاهی که شما برای آوردن پوشک یا دستمال او را تنها رها می کنید اتفاقی نخواهد افتاد. اگر روی میز او را عوض می کنید، حفاظ مناسب و ایمن لازم است. شیرخوار خیلی زود توانایی غلت زدن را به دست می آورد. بهتر است همه وسایل هنگام تعویض پوشک کنارتان باشد. شما به برخی وسایل نیاز خواهید داشت؛ مانند پوشک یا کهنه تمیز، پماد یا وازلین که پزشک توصیه کرده، پنبه، دستمال یا اسفنج مخصوص پاک کردن کودک.
▪ کی باید پوشک بچه را عوض کنیم؟
ـ بیشتر اوقات! زمان دلخواه برای این کار وجود ندارد. برای راحتی بچه به محض اینکه دیدید پوشک کثیف است یا سنگین و پر به نظر می رسد، آن را عوض کنید. تشخیص زمان خیس شدن پوشک های یک بار مصرف جدید دشوار است و بنابراین نباید منتظر پس دادن و مشخص شدن آن روی لباس باشید. پوشک طی روز – و کمتر در شب – باید ساعتی یک بار عوض شود. سعی کنید بچه را برای عوض کردن پوشک، شب ها از خواب بیدار نکنید. به این ترتیب، در هر ۲۴ ساعت، حدود ۸ تا ۱۰ پوشک باید عوض شود.
▪ اگر کودک در اثر بستن پوشک دچار ضایعه پوستی شود، باید چه کار کنیم؟
ـ تا آنجا که امکان دارد، بگذارید پای کودک هوا بخورد. وقتی او را تمیز و خشک کردید، بدون پوشک روی تشکچه بخوابانید تا کمی بازی کند. این کار را حداقل هر بار ۲۰ دقیقه چند دفعه در روز انجام دهید. قبل از اینکه پوشک او را ببندید، به پاهای او کِرِم محافظ پوست بزنید. اگر لکه های کوچک قرمزرنگ دیدید، به پزشک مراجعه کنید؛ چون ممکن است لکه های عفونت قارچی باشند و به تجویز دارو نیاز باشد.
▪ آیا ممکن است پوشک های یک بار مصرف هم باعث ضایعه پوستی شوند؟
ـ بله؛ به شرطی که بچه برای مدت طولانی عوض نشده باشد. به همین دلیل است که عوض کردن پوشک باید به طور منظم و به کرات باشد. پوشک های یکبار مصرف در خشک نگه داشتن زیر کودک بهتر از پوشک های حوله ای هستند. به دلیل اینکه قسمت مرکزی آن قدرت جذب بالایی دارد که اجازه نمی دهد رطوبت به پوست کودک برسد. از نظر تئوری، مواد شیمیایی که در ساخت پوشک های یک بار مصرف به کار می رود، پوست کودک را تحریک می کند اما در عمل چنین چیزی اتفاق نمی افتد. اگر به حساسیت به مواد شیمیایی مشکوک هستید، نوع پوشک را عوض کنید یا با پزشک مشورت کنید.
▪ آیا به وجود آمدن ادرارسوختگی در شیرخوار، طبیعی است؟
ـ ادرارسوختگی به ایجاد قرمزی، التهاب و جوش های ناحیه بستن کهنه یا پوشک گفته می شود. اولین علامت معمولا به صورت قرمزی یا دانه های کوچک در قسمت های تحتانی شکم، باسن، آلت تناسلی و چین های ران یعنی مناطقی که در تماس مستقیم با کهنه های مرطوب یا آغشته به مدفوع هستند، دیده می شود. این نوع ادرارسوختگی خطرناک نیست و معمولا در مدت ۳ تا ۴ روز با مراقبت های مناسب بهبود می یابد.
-
۱۰ پیشنهاد ویژه برای تقویت مغز
اگر می خواهید مغزی جوان در تمام سنین داشته باشید این مطلب را بخوانید تا با توصیه هایی فوق العاده آشنا شوید و ...
۱) کاری انجام دهید
دانشمندان بر این باورند که نرمش های هوازی منظم می تواند ساده ترین و مهم ترین راه برای سلامتی طولانی مدت مغز باشد. در حالی که قلب و ششها واکنشی سریع نسبت به دویدن بر روی دستگاه دوی ثابت نشان می دهند، مغز هم به آرامی با هر قدم قعالیت میکند. برای سلامت دائمی مغز، روزانه حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت جسمانی (دویدن و نرمش های هوازی) می تواند نقش شایان توجهی داشته باشد.
۲) متعادل بخورید
انرژی بسیار زیاد یا انرژی بسیار کم خللی بزرگ در کارایی مغز ایجاد میکند. رژیم غذایی تشکیل شده از مواد قندی کم با فیبر بالا و چربی و پروتئین معمولی بسیار آرام تر از غذاهایی با میزان قند بالا (مانند شیرینی جات و نشاسته) در بدن تجزیه میشوند. سرعت ثابت و ملایم هضم در روده مقدار انرژی بیشتری را به مغز می رساند، و باعث بهینه سازی سوخت و ساز در ارگانهایی شوند که می توانند در سلامتی طولانی مدت نقش بسزایی داشته باشند.
۳) مراقب رژیم غذایتان باشید
در حالی که پرخوری فعالیت مغز را کند میکند و در طولانی مدت باعث وارد آمدن به مغز می شود، کمبود کالری هم می تواند اثر مشابهی را بر مغز گذارد. رژیم های غذایی مفرط می تواند باعث طولانی شدن برخی دردها در بدن و در نتیجه سلب آسایش شوند، احساسی که باعث اعتیاد افراد به لاغر ماندن (anorexia) (ترس از چاق شدن) شود. بسیاری از مطالعات رژیم های غذایی مفرط را با حواس پرتی ، اختلال در حافظه و پریشانی مرتبط می دانند.
۴) مراقب بدن خود باشید
بسیاری از بیماری های قابل پیشگیری مانند دیابت نوع دوم، چاقی، فشار خون و… می توانند تاثیر بسزایی در پیر شدن مغز داشته باشند. فعال و سالم نگه داشتن سیستم گردش خون با کارهایی از قبیل سیگار نکشیدن و عدم استفاده از چربی های اشباع شده مانع از پیری زودرس مغز میشود.
۵) از استراحت و آرامش لذت ببرید
در زمان استراحت و رویا، خاطرات به آرامی مرور میشوند، بعضی دور ریخته میشوند و بعضی ذخیره می شوند.... مطالعات نشان می دهند وقتی دچار کمبود خواب هستیم، پروتئینی که سیناپس ها (محل تماس دو عصب) را شکل می دهد توانایی کافی برای تفکر و فراگیری را از دست می دهد، علاوه بر این خواب ناکافی با فراموشی در ایام کهولت رابطه مستقیم دارد.
۶) از قهوه تان لذت ببرید
تحقیقات نشان داده است که استفاده منظم از کافئین از مغز محافظت می کند. بر اساس یک مطالعه علمی ۲ الی ۴ بار سرحال آمدن بعد از خستگی در یک روز می تواند به کاهش فراموشی کمک کند و ۳۰ تا ۶۰درصد از بروز آلزیمر پیشگیری کند.
اینکه آیا کافین موجود در چای و قهوه باعث رفع خستگی میشود یا آنتی اکسیدان موجود در آنها هنوز مشخص نیست اما قهوه باعث افزایش سطح هوشیاری در این بعد از ظهر و چند سال بعد میشود.
۷) ماهی بخورید
براساس تئوری های جدید وجود ماهی در رژیم غذایی انسانها می تواند نقش بسزایی در تقویت حافظه انسانها داشته باشد. اسیدهای چرب مورد نیاز مانند امگا ۳، برای ساختمان مغز مهم بشمار می آیند و تاثیر آنها برای درمان بیماری های مغزی بسیار موثر است.
مطالعات انجام گرفته بر روی تاثیر مکمل امگا ۳ نتایج جالبی را به همراه داشت که نشان می داد امگا ۳ دربرخی دیگر از منابع غذایی مانند تخم کتان، ماهی ها و برخی از حیوانات علف خوار نیز یافت می شود.
۸) خونسرد باشید
استرس تاثیر بد و مخربی روی مغز می گذارد و با ترشح هورمون های خطرناکی در ناحیه ی هیپوکمپوس (hippocampus) و سایر قسمت های مغز، حافظه را تحت تاثیر قرار می دهد.
بعضی از دانشمندان بر این عقیده اند که داشتن یک زندگی متعادل و دنبال کردن فعالیت های آرامش بخش مانند یوگا، حضور در اجتماع و انجام فعالیت های هنری می تواند روند فراموشی بر اثر کهولت سن و پیری مغز را به تاخیر بیاندازد.
۹) از مکمل ها استفاده نکنید
اخیرا استفاده از مکمل ها به وسیله برای جبران کاستی ها تبدیل شده اند، استفاده از مکمل های آشنا برای ما مانند مولتی ویتامین ها تنها نوعی هدر دادن هزینه است.
دارو های مکملی مانند (ginkgo) و(melatonin) امروزه از نظربسیاری از افراد به سطل های زباله تعلق دارند. علیرغم منشا طبیعی، اینگونه داروها فاقد عوارض جانبی نیستند، عوارضی مانند: فشار خون بالا، مشکلات گوارشی، مشکلات باروری و افسردگی. برای انسانهای سالم داروی (ginkgo) هیچ تاثیر مثبتی ندارد و گاها تاثیر دارونماها از این گونه مکمل ها بیشتر است.
۱۰) مغز را به چالش بکشید
حل یک جدول، بازی فکری یا تست هوش به عنوان سوالات هوش و محرک مغز به شما کمک میکنند تا همیشه ذهنی جوان و سالم داشته باشید.
هرچند که کمبود سواد عامل موثری در کاهش حواس و کمکاری ذهن است. هرچه بیشتر برای یادگیری تلاش کنید، ذهن شما برای دوران کهولت آماده تر و جوانتر خواهد بود. کلید کار میتواند انجام یک کار چالشی جدید مانند حل یک پازل جدید و سرگرم کننده باشد.
-
راهکارهایی برای پیشگیری از گودی کمر
یکی از شایع ترین اختلالات در انحناهای ستون فقرات، گودی بیش از حد کمر است. بسیاری از ما علت کمردردهای خود را گودی بیش از حد کمر می دانیم. این گودی بیش از حد چیست؟ چرا به وجود می آید؟ اصولا آیا کمر انحنایی دارد؟
در صورتی که ستون فقرات را از نیم رخ نگاه کنید، متوجه وجود یک سری فرورفتگی ها و برجستگی هایی در قسمت های مختلف آن خواهید شد.
در حالت طبیعی، فقرات گردن دارای یک انحنا به سمت داخل، فقرات پشتی دارای انحنا به سمت خارج و ناحیه ی کمر دارای انحنای رو به جلو می باشند.
به دلیل شباهت این انحنای کمر به نمای ظاهری لوردهای انگلیسی در زمان ایستادن، اصطلاح لوردوز برای این حالت مورد استفاده قرار گرفته است! وجود این انحناها برای ما نقشی بسیار مهم داشته و بسیاری از توانایی های ما در اثر همین برجستگی ها و فرورفتگی ها پدید می آید و اصولا توانایی ایستادن ما تا حد بسیار زیادی مدیون همین انحناها است! میزان انحنای ستون فقرات در یک ناحیه، بر سایر قسمت ها نیز اثر گذاشته و می تواند آن ها را تغییر دهد.
وقتی میزان انحنای کمر به حدی بیشتر از میزان طبیعی آن می رسد برای نامیدن آن اصطلاحا از کلمه ی هیپرلوردوزیس((hyperlordosis یا گودی بیش از حد کمر استفاده می کنیم.
● چرا گودی بیش از حد در کمر به وجود می آید؟
در حقیقت ستون فقرات توسط تعداد زیادی عضله محافظت می شود که سلامت و تعادل آن ها در سلامت و نرمال بودن حالت ستون فقرات نقش بسیار مهمی ایفا می کند.
عدم تعادل در عضلات نام برده یعنی قوی بودن برخی و ضعف یا گرفتگی بعضی دیگر از آن ها موجب پدید آمدن ناهنجاری هایی در شکل کلی ستون فقرات خواهد شد.
در این میان نقش عضلات شکمی، بازکننده های مفصل پا به لگن و عضله ی بزرگ پشت باسن، در ایجاد گودی بیش از حد کمر، پُر رنگ تر از سایر عضلات این ناحیه است.
● برخی از علل گودی بیش از حد کمر
از جمله علت های اصلی گودی بیش از حد کمر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
▪ آکندروپلازی((Achondroplasia: این بیماری در حقیقت ارثی بوده و با اختلال در رشد و تکامل استخوان ها و نسوج غضروفی همراه است. در این بیماری دست و پاها کوتاه هستند.
▪ التهاب دیسک کمر (discitis)
▪ قوز بیش از حد ناحیه ی پشت(kyphosis)؛ در این حالت ستون فقرات کمر به طور جبرانی دچار انحنای بیش از حد می گردد.
▪ چاقی: خصوصا بزرگی بیش از حد شکم و ضعف عضلات این ناحیه باعث کشیدگی بیش از حد ستون فقرات به سمت جلو و افزایش گودی کمر خواهد شد.
▪ پوکی استخوان: با تسهیل تغییر ارتفاع و شکل نرمال مهره ها باعث تغییر انحناهای طبیعی ستون فقرات می شود.
▪ در رفتگی تدریجی مهره ها (spondylolysis): این حالت اغلب در ناحیه ی کمر دیده می شود و با لغزش یا جابجایی مهره ها همراه است. این بیماران معمولا از کمر درد، احساس جدا شدگی و لقی کمر، گودی بیش از حد کمر و برجستگی باسن شکایت دارند.
▪ ضعف عضلات شکمی در اثر علل مختل
● آیا درست نشسته اید؟
اغلب ما بدون این که خودمان آگاه باشیم در بسیاری از اوقات روز با بد نشستن و استفاده ی ناصحیح از ستون فقرات مان به تخریب و پیری زودرس و آن دامن می زنیم. بسیاری از دردهای گردن، کتف، شانه، کمر و... در اثر نا آگاهی از طرز استفاده صحیح از بدن به وجود می آیند.
برای درست نشستن، از یک صندلی مناسب بهره بگیرید. این صندلی باید توانایی تغییر ارتفاع را داشته و همچنین پشتی آن نیز بتواند قابل تنظیم باشد تا فشارهای وارده بر ناحیه ی پشت را کاهش دهد.
زانوهای شما باید هم سطح مفصل لگن تان باشند. سعی کنید صاف بنشینید و از لمیدن یا خم شدن بر روی میز کار پرهیز نمایید. در صورت نیاز برای حمایت کمرتان از یک بالشتک کوچک و مناسب بهره بگیرید.
حالا که وضعیت سر و گردن را تنظیم کردید، به پاهای تان توجه کنید! کف پاها را صاف بر روی زمین بگذارید و در صورت لزوم از یک زیر پایی مناسب استفاده کنید و هیچ گاه پاها را به صورت ضربدری قرار نداده و یا روی نوک پنجه نگه ندارید. این کار از وارد شدن فشارهای بیش از حد بر مفاصل شما جلوگیری خواهد کرد. از جمع کردن پا زیر تنه خودداری کنید.
در صورتی که با مانیتور کامپیوتر کار می کنید حداقل فاصله ی ۲۵ تا ۷۵ سانتیمتر بین چشم و صفحه را رعایت کنید. برای این کار رعایت فاصله ای معادل طول بازو کفایت می کند. بالای صفحه ی مانیتور باید در سطح چشم شما باشد، این کار می تواند با استفاده از چند کتاب صورت گیرد.
● چند پیشنهاد ساده برای پیشگیری و کاهش گودی بیش از حد کمر
▪ در زمان نشستن، کف پا را صاف بر روی زمین قرار دهید، صندلی خود را تنظیم کنید و در صورت نیاز از یک بالشتک کوچک برای پُر کردن فضای خالی پشت کمرتان استفاده کنید.
▪ وقتی ایستاده اید، یک پا را مستقیم روی زمین و دیگری را روی یک پله، چهار پایه و یا هر چیز مشابه، در سطحی کمی بالاتر از پای دیگر قرار دهید. این کار حمایت کمرتان را افزایش خواهد داد.
▪ بهترین حالت برای خوابیدن، وضعیت صورت و شکم رو به بالا است، در حالی که بالشی زیر زانوها قرار گیرد، اما در صورتی که تمایل دارید بر روی شکم بخوابید حتما بالشی زیر شکم خود قرار دهید.
▪ توجه داشته باشید که پوشیدن کفش های پاشنه بلند موجب افزایش گودی کمرتان خواهند شد.
▪ از تقویت عضلات شکم، باسن و کمر غافل نباشید.
-
هرکه سنش بیش، پوستش پیرتر!
بعضی ها خیال می کنند پوست خانم ها دیرتر از پوست آقایان پیر می شود ولی این یک باور اشتباه است. پوستی دیرتر پیر می شود که به آن بیشتر رسیدگی شود. در این نوشته، شما را با الفبای روند پیری پوست و مراقبت های لازم برای مقابله با این روند آشنا می کنم....
عملکرد اصلی پوست، این است که مانند پوششی فیزیکی، اعضای درونی و بدون حفاظ را از محیط بیرونی جدا کند و محفوظ نگه دارد؛ مانع ورود و خروج آب و املاح از بدن شود؛ مانع یا موجب کاهش نفوذ مواد شیمیایی از بیرون به درون بدن شود؛ میکروب ها و ویروس ها را از بین ببرد و با جذب تشعشعات مخرب و کشنده نور خورشید، مانع مرگ سلول های دیگر اعضای بی حفاظ بدن شود. پوست انسان با انقباض و انبساط عروق سطحی و با پدیده تعریق در تنظیم دمای درونی بدن، نقش بارزی ایفا و تا حدی با صدمات مکانیکی مبارزه می کند و مانع تخریب اعضای درونی می شود. پوست با داشتن گیرنده های حسی (مانند حس سرما و گرما، درد و خارش، فشار و لرزش و لمس) می تواند در برابر تحریکات وارده، عکس العمل نشان دهد و باعث سلامت انسان شود. این عضو همچنین با داشتن غدد چربی ساز و غدد مولد عرق، تارهای مو و صفحات ناخنی، شرایط مناسبی را برای ادامه حیات بهتر فراهم می کند. پوست مرد و زن و ساختمان آن در غالب بخش های پوست، هم شکل است و تنها مناطق خاصی وجود دارد (مانند کف دست و پا و لب ها و زیر بغل ها) که خصوصیات منطقه ای خود را دارند و تخصصی هستند.
● چرا پوست آقایان تیره تر است؟
پوست در خارجی ترین بخش خود که اپیدرم نام دارد، ضخامتی حدود ۵۰ میکرون (پنجاه هزارم میلی متر) دارد و هر ۴ هفته یک بار به طور کامل، نو می شود. خصوصیات این بخش از پوست، از پیش تعیین شده است و در خارجی ترین قسمت آن لایه شاخی وجود دارد که در صورت سالم بودن می تواند به چهره، زیبایی بدهد. در این قسمت از پوست، سلول های رنگ ساز وجود دارند که رنگ پوست مربوط به تولیدات این سلول هاست. رنگدانه پوست تیره پوستان، بالغ و رسیده است (یعنی سیاه رنگ)؛ در حالی که در سفیدپوستان، این رنگدانه ها نارس و روشن تر هستند. بیشترین تعداد سلول های رنگ ساز در منطقه تناسلی وجود دارند. شمار سلول های رنگ ساز یا ملانوسیت ها در سفیدپوستان و تیره پوستان یکسان اند. تنها اختلافی که وجود دارد، این است که اندازه دانه های رنگین تولید شده و رنگ آنها با هم متفاوت هستند. ملانین ساخته شده در پوست، در برخورد با تشعشعات مخرب و در مواردی سودمند نور خورشید مانند چتری عمل می کند و تا حدی می تواند از پیر شدن زودرس پوست جلوگیری کند.
● روند پیری پوست
در زیر اپیدرم (خارجی ترین بخش پوست)، درم یا میان پوست قرار دارد که از یک ماده ژل مانند ساخته شده است و درون آن رشته های کلاژن و الاستین و عروق خونی و رشته های عصبی و سلول های دفاعی بدن و ریشه های مو و غده های مولد چربی و عرق قرار گرفته اند و در زیر این لایه نیز طبقه چربی وجود دارد که مانند یک پرده عایق در مقابل تغییرات گرمایی و سرمایی عمل می کند و مانند یک متکای نرم، وزن بدن را تحمل می کند و ذخیره غذایی مناسبی برای روزها و سال های قحطی از موادغذایی است. آن چیزی که به نام چرم در صنعت کفاشی مورد استفاده قرار می گیرد، همان رشته های کلاژن و الاستین پوست گاو و گوسفند است که دباغی شده است. بنابراین متوجه می شویم که تا چه حدی الیاف های موجود در بخش میانی پوست قدرتمند هستند و به پوست انسان در برابر صدمات مکانیکی استحکام می بخشند و مانع پاره شدن آن می شوند. پیرشدن پوست از یک جنبه، پیری درونی و ژنتیکی است که فراگیر و جهانگیر است و با گذشت زمان اتفاق می افتد و اجتناب ناپذیر است و از جنبه دیگر، ناشی از آثار مزمن نور خورشید بر پوست است که همه گیر است، نه اجتناب ناپذیر.
تمام اعمال پوست با پیری کاهش می یابد؛ یعنی پوست به راحتی آب خود را از دست می دهد، زبر و پوسته پوسته و کدر می شود و لطافت خود را از دست می دهد. در نتیجه، برای مبارزه با خشکی پوست باید از کِرِم ها و لوسیون های مرطوب کننده به کرات و برحسب نیاز استفاده کرد. قدرت ایمنی پوست در برابر ویروس ها و قارچ ها کاهش می یابد و در اینجاست که برحسب هر موردی از بیماری های قارچی و ویروسی، باید درمان اختصاصی انجام داد. استفاده از وسایل شخصی و انجام ورزش هایی که تماس بدنی ندارند، می توانند جنبه پیشگیری داشته باشند. قدرت پوست در برابر صدمات فیزیکی کاهش می یابد و با کمترین صدمه، دچار خون ریزی می شود. تولید ترشحات چربی متوسط غدد چربی ساز، فعالیت غدد مترشحه عرق کاهش پیدا می کند و این ۲ مجموعه دست به دست هم می دهند و باعث خشکی پوست می شود. خشکی پوست، خارش زاست در نتیجه، در اثر خاراندن، اگزمای بدون چربی را به وجود می آورد. در روند پیری پوست، تولید ویتامین D نیز کاهش می یابد. بنابراین برای مبارزه با کمبود این ویتامین، باید از مکمل های غذایی استفاده کرد.
ترمیم زخم نیز با تاخیر همراه می شود و بنابراین سالمندان باید همیشه مواظب پوست خودشان باشند. لاغر شدن و نازک شدن پوست از ۳۰ سالگی شروع می شود و با افزایش سن به ۵۰ درصد ضخامت خود می رسد بنابراین برای مقابله با این پدیده می توان با استفاده از کِرِم های ضدآفتاب و کِرِم های محتوی اسیدهای میوه و ترتینویین و ویتامین C و E و A و تا حدی با پدیده پیری مبارزه کرد. با مسن تر شدن پوست، فعالیت غدد عرق کاهش پیدا می کند و موجب زبری و خشکی پوست می شود. می توان با استفاده از بخور آب و کِرِم های نرم کننده و مرطوب کننده تا حدی این نقیصه را جبران کرد.
● روش های مبارزه با پیری پوست
سلو ل های رنگ ساز پوست به ازای هر ۱۰ سال بین ۱۰ تا ۲۰ درصد کاهش پیدا می کنند و در نتیجه سد دفاعی پوست در مقابل تاثیرات مخرب نور خورشید شکسته می شود و پوست را در معرض پدیده پیری زودرس قرار می دهد. این تظاهرات عبارتند از:
زبری و خشکی و ناهمواری پوست، لکه های قهوه ای و کم رنگ تر از پوست، پیدایش چین وچروک های سطحی و در صورت تداوم مصدومیت های مزمن ناشی از آفتاب، چین و چروک های عمیق تر، از بین رفتن خاصیت ارتجاعی و کششی پوست، پیدایش عروق خونی سطحی که به عروق عنکبوتی موسوم است، خون مردگی های سطحی در اثر جزیی ترین برخوردهای مکانیکی با پوست، دانه های سرسیاه، بزرگ شدن غدد چربی ساز که به صورت دانه های زردرنگ خودنمایی می کنند. در صورت تداوم برخورد اشعه فوق بنفش نور خورشید با پوست، سرطان های پوستی بروز می کنند. برای مقابله با تاثیرات نامطلوب این تشعشعات بهترین کار این است که کمتر در معرض پرتوهای اضافی قرار بگیریم و در صورت مواجهه از پوشش های ریز بافت، کلاه های لبه دار و کِرِم های ضدآفتاب استفاده کنیم. به همراه افزایش سن، تولید ویتامین D در پوست کاهش می یابد و شخص را در معرض پوکی استخوان قرار می دهد. مصرف روزانه ویتامین D ، لبنیات و مکمل های ویتامین D می تواند با این پدیده مقابله کند.
-
روشهای زیبا نگه داشتن مو
توجه به این نکته ضروری است که هر چند مو از سلول های مرده تشکیل شده ولی خود از وضع درون انسان حکایت می کند. نگهداری از مو از جمله حساسیت های یک فرد اجتماعی است و مو که خود سلول های بی جان است به انسان جان می بخشد.
مو از چند نظر قابل اهمیت است. جدا از رنگ و مدل مو که تاثیر زیادی بر چهره دارد، وجود مو به دلیل بیولوژیکی نیز قابل توجه است. زیرا مو سر را نگه می دارد و بدین ترتیب دمای بدن را تنظیم می کند.
● آیا تا به حال به این فکر کرده اید که موهای شما از نظر جنس و استحکام، کیفیت خوبی دارد یا نه؟
انجام چند آزمایش ساده به شما در تشخیص نوع و جنس مویتان کمک می کند. در آزمایش ساقه مو می توانید چند تار مو را از نقاط مختلف سر جدا کنید و آن را در یک کاغذ سفید با کمک ذره بین مشاهده کنید. شکل ظاهری موی سالم باید شبیه سقف شیروانی مرتب باشد. در بررسی ریشه مو یک آزمایش تریکوگرام وجود دارد که در بعضی آزمایشگاههای خاص دیده می شود. در این آزمایش با بررسی چند تار مو جدا شده از پوست سر مشخص می کنند که چند درصد موها در فاز رشد و چند درصد در مرحله استراحت هستند و بدین ترتیب این نسبت را بررسی می کنند. تعداد ریشه هایی که در فاز رشد (آناژن) هستند نسبت به موهایی که در فاز استراحت (تلوژن) هستند، در افراد بالغ ۹۰ ۸۰ درصد است.
مویی که استحکام خوبی دارد در صورتیکه بین دو دست گرفته و کشیده شود قبل از پاره شدن تا حدود طول خود کش می آید و برای پاره شدن به نیرویی حدود ۱۰۰ گرم نیازمند است. در صورتیکه موهای شما زودتر و با نیروی کمتری شکسته شود، نشانه کاهش استحکام آنهاست که علت می تواند دستکاری زیاد و یا برخی بیماریهای مربوط به ساقه مو باشد. در صورتیکه در سر آن برجستگی وجود داشته باشد، در واقع ریشه مو است ولی اگر ریشه مو وجود نداشت، موهای شما از ساقه شکسته شده است و این علامت شکننده بودن موهای شما می باشد.
پوست سر شما هم خصوصیات منحصر به فردی دارد، با دو آزمایش ساده می توانید پوست سر خود را آزمایش کنید:
موهای سر را با دست کنار بزنید و با یک ذره بین به پوست سر نگاه کنید. در حالت طبیعی نباید قرمزی، جوش و یا شوره شدید روی آن وجود داشته باشد. در آزمایش دوم باید حدودا ۲ روز پس از شستشوی سر، موها را با دست کنار زده و یک تکه کاغذ نازک را روی پوست سر بگذارید و آن را حدود ۲ دقیقه نگاه دارید، سپس کاغذ را برداشته و با دقت به آن نگاه کنید. در صورتیکه هیچ اثر چربی روی کاغذ مشاهده نشد پوست سر شما خشک است. در صورتیکه فقط اندگی آلودگی مشاهده شد، پوست سر معمولی و در صورتیکه کاغذ خیلی چرب شد دلیل بر چرب بودن پوست سر می باشد. ممکن است در شخصی پوست سر چرب باشد اما خود مو بخصوص انتهای آنها خشک باشد.
● چگونه موهایی سالم و جذاب داشته باشیم؟
برای اینکه بتوانید مراقبت صحیحی از موهایتان انجام دهید، اولین اقدام آن است که نوع موهای خودتان را بشناسید تا بتوانید بهتر به نگهداری و محافظت از آن اقدام کنید. در صورت واقف نبودن به این مسئله، همیشه سر در گم خواهید بود و نمی دانید که مثلا از چه نوع شامپویی استفاده کنید، چند بار در هفته موهای خود را بشویید، چگونه برس بزنید و...
● موهای معمولی
اگر به موهای معمولی نگاه کنید، براق و درخشنده هستند و حالت کدر و یا مات ندارند. اگر با دست آنها را لمس کنید، نرم و انعطاف پذیر هستند. موها دارای کمی چربی هستند اما نه به حدی که آنها را آلوده و مات کند.
روی موها شوره وجود ندارد و در پوست سر نیز قرمزی و یا جوش و خارش وجود ندارد هنگام برس زدن موها در هم گیر نمی کنند و حالت وزوز پیدا نمی کند، بلکه به آسانی می توان آن ها را برس زد و حالت داد.
در صورتیکه موهای شما از این نوع باشد خدا را شاکر باشید و در محافظت از آن بکوشید. سعی کنید با استفاده بی رویه از فرآورده های مختلف و دستکاری زیاد آنها را خراب نکنید.
-
خطری جهانی به نام ایدز
هنوز درمانی قطعی برای بیماری ایدز در جهان پیدا نشده و به صورت تصاعدی بر تعداد مبتلایان به ایدز در جهان افزوده می شود. اگر چه تا کنون بارها بر لزوم پیشگیری از این بیماری در برابر درمان ناممکن آن تاکید شده است اما به نظر می رسد هنوز این مسئله در سنین پرخطر ،(یعنی سنینی که احتمال ابتلای فرد به ایدز بیشتر است) نهادینه نشده است.
بر اساس گزارشهای منتشر شده در روزجهانی ایدز هم اکنون این بیماری مهلک در سرتاسر جهان افزایش یافته است.این یعنی خطر و فاجعه ای که همه بشریت را تهدید می کند.
در کشور ما نیز همه مردم ،مخصوصا نسل جوان باید نسبت به این بیماری و عواقب و تبعات سخت آن آگاه شوند.در این خصوص وزارت آموزش و پرورش و صدا وسیما می توانند نقش مهمی ایفا نمایند.واقعیت امر این است که عدم آگاهی و اطلاع رسانی محدود در این زمینه نمی تواند مولد پیشگیری کامل از این بیماری سخت باشد.
تا امروز شاهد بیش از ۳۳ میلیون نفر قربانی ایدز در جهان هستیم.براین اساس تا کنون ۲۵ میلیون نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست داده اند.از این رو خطر ایدز خطری جدی است و باید جدی گرفته شود!در کشور ما نیز باید اطلاع رسانی های کامل در این زمینه انجام گیرد.هر بیمار ایدزی علاوه بر اینکه خود به این بیماری مبتلاست می تواند دیگران را نیز به این بیماری مبتلا کند.
همچنین باید مبتلایان به این بیماری را تحت آخرین درمانهای شناخته شده در این خصوص قرار داد و آنها را به حال خود رها نکرد.بنابر این آگاهی بخشی عمومی نسبت به بیماری ایدز و راههای انتقال آن باید بیش از پیش در دستور کار نهادهای اطلاع رسانی عمومی در کشور قرار گیرد.تا زمانی که نسل امروز نسبت به خطرناک بودن این بیماری پی نبرد به صورت خودکار نمی تواند تلقی صحیحی از آن داشته باشد.آمارهای وزارت بهداشت ایران در پنج سال گذشته حاکی از آن است که بیش از ۷۰ درصد مبتلایان به ایدز از طریق تزریق مواد و استفاده از سرنگهای مشترک، ۸ درصد رابطه جنسی و ۲۰ درصد به صورت نامشخص به این بیماری مبتلا شده اند که بر اساس اعلام وزارت بهداشت از تعداد ۲۰ هزار بیمار مبتلا به ایدز ۱۸ هزار و ۵۰۰ نفر مرد و یک هزار و ۵۰۰ نفر زن هستند.
اما در این خصوص آمارهایی نیز به صورت موازی و غیر رسمی منتشر می شود که منجر به افزایش نگرانی ها می شود.بر این اساس برخی آمارها نشان می دهد که حدود یکصد هزار مبتلا به ایدز در کشور وجود دارد.در هر صورت بسیاری از مبتلایان هنوز شناسایی نشده و یا جهت تشخیص بیماری خود به مراکز مشخص مراجعه نکرده اند .
برخی بررسیها نشان می دهد که بیش از ۱۰۰ هزار نفر در کشور مبتلا به ویروس اچ آی وی ایدز هستند که تنها حدود یک چهارم از این افراد شناسایی شده اند. این درحالی است که انتقال این بیماری در سالهای اخیر از طریق رفتارهای پرخطر جنسی رو به افزایش است که می تواند زنگ خطری برای تهدید سلامت نسل جوان جامعه باشد.این زنگ خطر امروز در سرتاسر دنیا به صورتی جدی به صدا در آمده است.نگرانی های به وجود آمده در خصوص افزایش تصاعدی بیماری ایدز در کشورها نشان می دهد که دنیا در وضعیت خوبی در این خصوص قرار ندارد.در چنین شرایطی وظیفه اطلاع رسانی عمومی ،خصوصا اطلاع رسانی به نسل جوان بیش از پیش به چشم می آید.
جدا از آمار و ارقامی که اکثر رسانه های داخلی و خارجی به آن می پردازند بسیاری از مردم به طور کامل با بیماری اچ آی وی یا همان ایدز آشنا نیستند و اطلاعات کاملی از آن ندارند به طوری که وزیر بهداشت نیز به تازگی عدم آگاهی نسل جدید از ایدز را بزرگترین خطر پیش روی نظام سلامت کشور عنوان کرد. این ناآگاهی خود یکی از اصلی ترین عوامل افزایش ابتلا به این بیماری می باشد.فردی که نسبت به عواقب هولناک بیماری ایدز آگاه باشد مسلما سوی مواد مخدر نرفته یا رفتارهای پرخظر جنسی انجام نمی دهد.از این حیث بیماری ایدز باید به صورتی همه جانبه و دقیق برای همه اقشار جامعه مخصوصا نسل جوان تشریح شود .
همان گونه که مسئولین بهداشتی کشور تاکید کرده اند امروزه مهمترین اقدام پیشگیرانه برای کنترل عفونت اچ آی وی آگاهی بخشی به نسل نوجوان و جوان در مدارس، دبیرستان ها و دانشگاههاست.روابط پرخطر جنسی در دهه آینده بیشتر از هر قشری، قشر نوجوان و جوان را تهدید می کنداز این رو باید اطلاع رسانی کافی در این خصوص به نسل جوان و نوجوانان صورت بگیرد.
نکته مهم دیگر آنکه اساسا دیگر راههای انتقال ایدز به مسائل جنسی یا استفاده از سرنگهای مشترک ختم نمی شود و راههای انتقال آن نسبت به گذشته متنوع تر شده است.از این رو باید به روز رسانی اطلاعات در خصوص بیماری ایدز را نیز مدنظر قرار دهیم. به عنوان مثال وجود آرایشگاه های زیرزمینی و غیر رسمی تهدیدی جدی برای افزایش بیماری ایدز در به شمار می رود.
بسترهای ناموزون در جامعه برای رشد بیماری ایدز وجود دارد که سبب نگرانی شده است. یکی از راه های انتقال ایدز، وجود آرایشگاه ها و دندانپزشکی های غیر مجاز است که باید در این زمینه به طور جدی برخورد شود. بیماری ایدز بیشتر در سنین جوانی و نوجوانی در محدوده ۱۵ تا ۳۵ سال بروز می کند در حالی که تنها ۱۶ درصد از این گروه نسبت به بیماری ایدز اطلاع دارند.
لازم به ذکر است که وزیر بهداشت اخیرا هشدار داده است که آنچه خطر جدی است مسائل مربوط به ارتباطات اخلاقی است که منجر به بیماری ایدز شده و پیش بینی می کنیم ممکن است در چهار پنج سال آینده با روندی که پیش رو داریم تعداد مبتلایان پنج برابر شود.
درنهایت اینکه ایدز یک بیماری سخت و علاج ناپذیر است و باید در این خصوص انواع پیشگیریهای لازم را به کار گرفت.ایدز در دنیا همچنان قربانی می گیرد و عدم آگاهی نسبت به این بیماری و جزئیات انتقال آن می تواند عواقب و تبعات سختی برای جوانان داشته باشد.
از این رو نباید زمان را از دست داد و باید اطلاع رسانی گسترده و شفاف را از طریق رسانه ها و مدارس و سایر ابزارهای ارتباط جمعی به نسل جوان منتقل نمود.
-
کاربردهای لیزر در دندانپزشکی
در حال حاضر، تعداد اندکی دستگاه لیزر با کاربری درمانی در کشور وجود دارد و این تکنولوژی در کشور هنوز همه گیر نشده است...
در این میان، تعداد دستگاه های لیزری که با کاربری درمانی در امر دندان پزشکی استفاده می شود، شاید به تعداد انگشتان ۲ دست هم نرسد. تعداد دندان پزشکانی که توانایی کار با لیزر را دارند نیز بسیار محدود است. با دکتر رضا فکرآزاد، جراح و متخصص بیماری های لثه (پریودنتیست) و سرپرست دوره فلوشیپ لیزر در دانشکده دندان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، درباره استفاده از لیزر در درمان های دندان پزشکی به گفتگو نشسته ایم.
▪ آقای دکتر! مدتی است که تبلیغاتی را مبنی بر ترمیم دندان ها با لیزر در برخی روزنامه ها و مجلات شاهد هستیم. آیا این تبلیغات مبنای علمی دارند؟
ـ ببینید؛ اساسا عبارت ترمیم دندان با لیزر، چندان صحیح نیست. دندان پزشک می تواند دندان بیمار را با استفاده از لیزر تراش بدهد و درنهایت امر برای ترمیم دندان ها از «کامپوزیت» استفاده کند. کامپوزیت ها همان مواد هم رنگ دندان هستند که به منظور پر کردن دندان به کار می روند. در حال حاضر با یک نور آبی که به منظور فعال کردن روند «واکنش شیمیایی» پخت کامپوزیت است، این ماده به دندان می چسبد. این نور آبی که از لامپ های هالوژن ساطع می شود، لیزر نیست. البته ناگفته نماند لیزرهایی مانند لیزر آرگون آبی وجود دارند که توانایی انجام این عمل را با محاسن و معایب خود دارند ولی به لحاظ هزینه مقرون به صرفه نیستند و در حال حاضر بیشتر در امور تحقیقاتی از آنها استفاده می شود. درواقع عملا هیچ دستگاهی از این دست در کلینیک های دندان پزشکی وجود ندارد.
▪ می گویند در برخی جراحی های دهان، مثل جراحی دندان عقل، استفاده از لیزر کار را آسان تر می کند. شما قبول ندارید؟
ـ خب، در جراحی بافت نرم، لیزر مانند چاقو عمل می کند اما نسبت به چاقو دارای مزیت هایی است. اول آنکه در مسیر برش، مکانیسم آن به گونه ای است که انعقاد مناسبی ایجاد می کند. این مساله برای عده ای که مشکلات انعقادی دارند، یک مزیت محسوب می شود. همچنین با انعقاد حاصل شده، جراح دید بهتری نسبت به ناحیه جراحی خواهد داشت. دوم اینکه با بسته شدن عروق لنفاوی، ورم و التهاب ناشی از جراحی نیز کمتر می شود و درنهایت، بیمار ناراحتی های کمتری متعاقب اعمال جراحی خواهد داشت. همچنین ترمیم ناحیه جراحی با سرعت بیشتری رخ خواهد داد. در ضمن با لیزر قادر هستیم برش هایی بسیار ریز، دقیق و کنترل شده بدهیم. حتی می توان زمان برش را در حد چند میلیونیوم ثانیه در لیزرهای پالسی کاهش داد. این مزیت ها به جراحان کمک می کند، در جراحی های بافت های نرم دهانی، به ویژه اگر در حد میکروسکوپی باشد، قدرت مانور بهتری داشته باشند. امکانی که هیچ چاقویی برای آنها مهیا نمی کند.
▪ آیا دقت عمل لیزر، زمان درمان را طولانی تر نمی کند؟
ـ لیزرهایی که ۲ تا ۳ سال پیش در این زمینه به کار می رفتند، کند بودند و سبب خستگی بیمار طی فرآیند درمان می شدند اما با آمدن نسل جدید لیزرها، سرعت عمل دندان پزشکی که با لیزر کار می کند، افزایش یافته است. البته این سرعت بستگی به مهارت دندان پزشک دارد. در یک جمع بندی کلی باید گفت که با قابلیت های روش لیزر، عوارض احتمالی در محل عمل کمتر می شود و بهبودی سریع تر انجام می پذیرد. همچنین درمانگر با کنترل بیشتر و آسیب کمتری به هدف خود می رسد.
▪ جراحی دندان با لیزر درد ندارد؟
ـ باید واقع بینانه نگاه کرد. درد یک فاکتور چندعاملی است و در افراد مختلف، متاثر از عواملی مانند جنس، سن و شرایط روحی است. اینکه گفته می شود دندان پزشکی بدون درد، حداقل در حال حاضر اغراق آمیز است و بهتر است چنین عنوان شود که بیمار حداقل درد را متحمل خواهد شد.
▪ لیزر در دندان پزشکی بیشتر در تشخیص نقش دارد یا درمان؟
ـ کاربردهای لیزر در دندان پزشکی به ۳ گروه کلی تقسیم می شوند. اول، تشخیص است که در این مرحله، لیزر به عنوان ابزار تشخیصی به کمک دندان پزشک می آید. دوم، درمان است و سوم، آثار شبه دارویی لیزرهای کم توان یا کم شدت. در مرحله تشخیص، مهم ترین مزیت لیزر در تشخیص ساده پوسیدگی های دندانی در مراحل اولیه پوسیدگی است. در این مرحله، لیزر به ما کمک می کند تا با پدیده «فلورسنت» که ناشی از تقابل یک لیزر «دیودی» و بافت دندانی است، نه تنها پوسیدگی را تشخیص بدهیم، بلکه روند فعالیت آن را نیز دریابیم. در حال حاضر، ابزاری برای کشف این موضوع وجود ندارد. مزیت دیگرش این است که قبل از آنکه مقدار زیادی از بافت های دندانی از بین برود، می توان با روش های پیشگیری آن را کنترل کرد. در حقیقت، می توان بیماران دارای ریسک بالای پوسیدگی را جدا کرد و مورد توجه قرار داد. همچنین دوره های مراجعه برای درمان های دندان پزشکی را در زمان های کوتاه تری تعیین کرد.
▪ در تشخیص سرطان های دهان، چطور؟ نقشی ندارد؟
ـ تشخیص سرطان های ناحیه دهان و سر و گردن با استفاده از روش های جدیدی است که به کمک تزریق یک ماده حساس به لیزر انجام می شود. این ماده حساس به نور است و می توان به کمک تجمع این ماده در سلول های سرطانی و بازتاب پرتوهای فلورسنت از ضایعه این قبیل سرطان ها را تشخیص داد. همچنین با تهیه هولوگرام های لیزری درمانگر قادر خواهد بود، نماهای سه بعدی از ناهنجاری های فکی و دهانی را به تصویر بکشد. جراحی بافت نرم دهان شامل نمونه برداری، برداشتن ضایعات «تومورال»، برداشتن ضایعات استخوانی و درمانی مقطعی آن نیز از کاربردهای لیزر است.
▪ در کدام تخصص های دندان پزشکی بیشتر از لیزر استفاده می شود؟
ـ در حال حاضر، لیزرها در تمام تخصص های ۱۰ گانه دندان پزشکی در بسیاری از امور حرفی برای گفتن دارند که از حوصله این بحث خارج است. برای نمونه، در درمان ریشه دندان ضدعفونی کردن کانال دندانی به یک معضل اساسی برای متخصصان درمان ریشه دندان تبدیل شده است که باز با بهره گیری از فناوری لیزر این مشکل نیز تا حدودی حل شده است. همچنین در دندان پزشکی کودکان که نیازمند کنترل رفتاری خاص است، در بسیاری از مراحل درمانی می توان از لیزر سود جست. برای نمونه در جراحی کودکانی که زبان چسبیده به دهان دارند و در صورت تداوم در آینده دچار مشکلات فکی و گفتاری خواهند شد، نیز این امکان میسر شده تا با حداقل ایجاد درد و با بی حسی موضعی، بدون نیاز به بیهوشی عمومی و در سنین حتی کمتر از ۲ سال عمل جراحی را به راحتی انجام داده و زبان را آزاد کرد.
-
چه خطراتی سلامتی شما را در محل کار تهدید میکند!؟
هر روز صبح، اکثر شماها رویه هر روزتان را پیش می گیرید؛ همان برنامه یکنواختی که شما را برای آن لحظه معین بزرگسالی که قدرت فرار از آن را ندارید، آماده می کند: کار.
بدون کار خبری از پول هم نیست، پولی برای خرید غذا برای تامین سرپناه و همه آن چیزهایی که سلامت و طول عمر شما را تضمین می کند. اما آیا تابه حال به این فکر کرده اید که واقعاً کارتان چه تاثیری بر سلامتیتان می تواند داشته باشد؟
واقعیت این است که خطراتی که کار می تواند بر سلامتی داشته باشد، وجود دارند و هرچه پیش می رود آشکارتر نیز می شوند. صرفنظر از این واقعیت که مشکلات سلامتی ناشی از کار تا حد زیادی به صنعت بستگی دارد، بگذارید با آن روبه رو شویم: الان پشت کامپیوتر نشسته اید و این احتمال وجود دارد که در محل کارتان باشید. برای شروع خوب است به مشکلات ناشی از محیط دفتر کارتان بپردازیم—دانستن خطرات محیط کار بر روی سلامتی می تواند زندگیتان را نجات دهد، یا حداقل آن را طولانی تر کند.
● مشکلات اندام های بالاتنه
شانه هایتان درد می کند؟ آرنج هایتان درد می کند؟ مچ هایتان ورم کرده است؟ انگشتانتان می سوزد؟ اینها فقط تعدادی از نشانه ها و علائم مربوط به مشکلات اندام های بالاتنه تان است، ازجمله: سندرم مجرای مچ دست، اپی کندیلیتیس (آسیب آرنج)، و اختلال تاندون مچ. مشکل کار این است که این علائم معمولاً قابل تعمیم، نامعین و نامشخص هستند.
احتمالاً تابه حال اصطلاح مشکل استرس تکراری به گوشتان خورده است و بلافاصله انگشتانی عصبی در نظرتان مجسم شده که منجر به بروز سندرم مجرای مچ دست در شما گردیده است. نام این مشکل خود نشان می دهد که تکراری بودن به تنهایی علت آن است، اما ما می دانیم که این کاملاً صحت ندارد. اکثر شواهد نشان می دهد که این مشکل با رابطه پیچیده بین سه فاکتور مهم صورت می گیرد: عوامل ارگونومیک یا کار پژوهی، مشکلات پزشکی قبلی و عوامل روحی روانی. تکراری بودن عمل به تنهایی ندرتاً منجر به این بیماری می شود. درعوض، ترکیب این عوامل با یکدیگر—فشار، تکراری بودن، لرزش، و فرم بد نشستن—در این زمینه مقصر است.
این چه معنایی برای شما دارد؟ کنار آمدن با مشکلات اندام های بالاتنه، تجربه ای بسیار آزاردهنده است. ایجاد تغییر در محیط کارتان به تنهایی مشکل را برطرف نمیکند، گرچه کمک کننده خواهد بود. درصورت امکان، با پزشکتان درمورد مشکلات قبلی پزشکی که می تواند در بروز این مشکل دخیل باشد مشورت کنید.
● کمر درد
تعیین علت اصلی کمر درد و رابطه آن با کارتان، کار بسیار دشواری است. درواقع، همه عواملی که برای مشکل بالا ذکر کردیم، دراینجا نیز دخیل هستند. آنچه آشکار است اهمیت پیشگیری از این مشکلات است.
وقتی روی عوامل تغییرپذیر مثل سیگار کشیدن، یا چاقی متمرکز شوید، که نشان داده فایده بخش هم هستند، نکته اصلی ایجاد تغییر در طرح کارتان و داشتن یک برنامه تمرینی کششی و قدرتی مداوم است. اگر کارتان طوری است که مجبوری مدت زمان زیادی بنشینید یا ساکن باشید، یا حرکات غیرمنتظره در آن است، یا در معرض لرزش و ارتعاش هستید، یا بیش از اندازه غیرفعال هستید، حتماً باید فکر کنید و راهی پیدا کنید که چطور کارتان را برای کاهش فشار وارد بر کمرتان تغییر دهید. از اینها مهمتر اینکه باید حتماً از تمرینات کششی و قدرتی در برنامه روزانه تان استفاده کنید.
● اختلالات تنفسی
ایا با دیدن آبریزش بینی، چشمان پف کرده، و عطسه های یکی از همکاران، تیره پشتتان شروع به لرزیدن می کند؟ محل کار محیط بسیار خوبی برای انتقال بیماری های تنفسی، به ویژه در ماه های سرد می باشد. عواملی مثل ویروس های متداول سرماخوردگی، ویروس آنفولانزا، و ویروس نورواک قابلیت این را دارند که به سرعت در محیط های بسته منتشر شوند و خیلی از آنها روی سطوح غیرجاندار تا ۴۸ ساعت زنده می مانند.
درمورد بیماری ها و عفونت های تنفسی ویروسی، لازم نیست بدانید که چه چیز در شما مشکل ایجاد کرده است چون هیچ راه حلی جز استراحت و تامین آب بدن وجود ندارد. اما، اگر بیشتر از همیشه احساس بیماری می کنید، بهتر است حتماً به پزشک مراجعه کنید. مسئله مهم این است که ببینید این ویروس چطور منتقل می شود: معمولاً به شکل انتشار چکه های تنفسی (عطسه و سرفه)، ترشحات تنفسی (بزاق و خلط) و به ویژه برای ویروس نورواک، از طریق مدفوع و استفراغ. وقتی بدانید این ویروس ها چطور منتقل می شود به شما کمک می کند که راه های پیشگیری از ابتلای آن را بفهمید. حتماً نظافت دست هایتان را رعایت کنید، از استفاده از وسایل به صورت شراکتی خودداری کنید، هنگام عطسه یا سرفه جلوی دهانتان را بگیرید، و در اینگونه مواقع تا می توانید از برخورد با سایرین خودداری کنید—اگر فکر می کنید بیمار هستید، در خانه بمانید.
در کنار بیماری های تنفسی ویروسی، قارچ های انگلی از جمله متداول ترین مشکلات تنفسی است که در محل کار اتفاق می افتد.
قارچ های انگلی یکی از متداولترین انواع قارچ ها در زمین هستند و در هر محیطی که رطوبت در آن جمع می شود، اتفاق می افتد: فرش، عایق ها، لوله کشی، دستگاه تهویه هوا، و این نشان می دهد که محیط کار از این قاعده مستثنی نیست. این قارچ های انگلی اگر در فضا منتشر شوند، مشکلات مختلفی را مانند واکنش های آلرژیک، تشدید آسم، و عفونت هایی مثل کریپتوکوکوز ایجاد می کند.
اسبستوس نیز می تواند واکنش های بسیار شدیدی مشابه با قارچ های انگلی ایجاد کند. اسبستوس اسم عامی است که به گروهی از شش ماده معدنی طبیعی که در صنایع برای پوشش حفاظتی و عایق بندی ابزارها به کار می رود. گرچه محدودیت هایی که جدیداً در ساختمان سازی اعمال می شود باعث می شود که این مشکل کمتر در ساختمان ای نوساز وجود داشته باشد.
● استرس
اضطراب، استرس و اختلالات عصبی به یکی از مهم ترین مشکلات ناشی از کار بدل شده است. استرس می تواند یکی از مهمترین عوامل در ابتلا به مشکلات قلبی عروقی، اختلال ترس، و اختلالات ماهیچه ای استخوانی می باشد و حتی میتواند سیستم دفاعی بدنتان را هم ضعیف کند.
هنوز علت اصلی بروز استرس مشخص نشده است، چه خصوصیات فردی در کار باشد یا شرایط کاری، مثل شیفت کاری، عدم توازن در پاداش ها و تلاش های کارکنان، تقاضای بالا، ضعیف بودن محل کار از نظر روانی اجتماعی و از این قبیل.آنچه مشخص است این است که وجود چند عامل استرس زا در فرد موجب بروز مشکل می شود. اگر شما چنین وضعیتی دارید باید سریعاً دست به کار شوید. ورزش ها ایروبیک (مثل دو) راه بسیار خوبی برای دفع استرس بدن است.
● خط آخر
کار آنقدرها هم که فکر می کنید بد و لزوماً ناسالم نیست. با دنبال کردن سه اصل مهم در امنیت کاری یعنی: ارزیابی، آموزش و ورزش، می توانید نه تنها از بروز هرگونه مشکل جلوگیری به عمل آورید، بلکه کار به تجربه ای عالی برایتان تبدیل خواهد شد. پس محیط کارتان را ارزیابی کنید، درمورد خطرات و راه حل ها به خود آموزش دهید و ورزش کنید.
-
مفهوم گریه های کودک
فرزند شما از بدو تولد قادر به برقراری ارتباط می باشد. او از روش گفتگوی خاصی برای بیان احساسات و خواسته های خود استفاده می کند، این روش گفتگو و راه برقراری ارتباط گریه نامیده می شود. گریه زبان مشترک نوزادان است و روش بیان نیاز آنها. صدایی است که می تواند شما را حتی زمانی که در خواب عمیق هستید وادار به واکنش کند. گریه نوزاد به صورت یک کنترل جادویی موجب جاری شدن شیر مادر می شود. کودک با گریه خود به شما می گوید: «لطفا مرا در آغوش بگیرید، مرا در جایم قرار دهید، خیلی گرسنه ام، دیگر سیر شدم، خسته ام، سردم هست، خیلی گرمم شد و...».
به یاد داشته باشید گاهی هم او بدون علت گریه می کند، او گریه نمی کند تا شما را ناراحت و عصبانی کند. موضوعی به عنوان نوزاد بد، حرف نشنو و اذیت کن وجود ندارد. اگر شما قادر به ساکت کردن سریع و آسان نوزاد خود نشدید، به خاطر داشته باشید که گریه تنها کاری است که نوزاد می تواند انجام دهد. میزان گریه نوزاد هیچ ارتباطی با عملکرد شما به عنوان یک والد خوب ندارد. ممکن است شما همیشه قادر به توقف گریه او نباشید و این کار ممکن است برای شما سخت باشد. گریه نوزاد در شش هفتگی به اوج خود رسیده و بعد آن کاهش خواهد یافت. با گذشت زمان بیشتر با نوع گریه نوزاد و تفاوت آنها آشنا خواهید شد. در ماه های اول زندگی، نوزاد به دنبال کشف دنیای پیرامون خود است. در زمانی که او گریه می کند، اگر کسی به سراغش بیاید و او را در آغوش گرفته ببوسد و او را سرگرم کند، تصور خواهد کرد که دنیای پیرامون او مکان خوب و مطلوبی است. از طرف دیگر، اگر در صورت گریه نوزاد کسی به سراغش نیاید، کسی او را در آغوش نگیرد و کسی او را سرگرم نکند، تصور خواهد کرد که محیط اطراف او سخت و ناامن است.
تحقیقات نشان می دهد که وقتی والدین سریعا به گریه نوزاد در جهت ایجاد آرامش وی پاسخ دهند در کل میزان گریه نوزاد کم خواهد بود. توجه فوری و در آغوش گرفتن نوزاد زمانی که وی گریه می کند مورد تاکید می باشد.
این کار برای نوزاد بدین معناست که وی در امنیت است، چرا که شما والدین پاسخگو و حمایت کننده ای هستید که او را دوست می دارید. پیوستگی عبارت است از ارتباط هیجانی طولانی با فردی خاص در محیط. تحقیقات نشان می دهند که اگر نوزادی به طور امن با فرد خاصی پیوند داشته باشد مهارت های اجتماعی و شناختی بهتری در بزرگسالی خواهد داشت. این نوزادان کنجکاوتر و علاقمندتر، اعتماد به نفس بیشتر، ارتباط بهتر و مستقل تر از کودکان بدون پیوند امن خواهند بود. در صورتی که والدین به صورت مداوم نیازهای فیزیکی و هیجانی کودک را برآورده کنند، همه نوزادان پیوستگی امنی خواهند داشت. در رابطه با والدین، احساس پیوند با نوزاد با اولین ملاقات نوزاد حاصل می گردد. در برخی موارد امر ممکن است مدت ها طول بکشد. برخی اوقات افسردگی بعد از زایمان، در برقراری ارتباط عاطفی با نوزاد تداخل پیدا کرده، لذا اهمیت تشخیص و درمان به موقع آن باید مورد تاکید قرار گیرد.
گریه های طولانی و غیرقابل کنترل: برخی کودکان مبتلا به دوره های غیرقابل توجیه گریه که معمولا کولیک نامیده می شود، هستند. برخی افراد بر این باورند که کولیک به جهت درد شکمی است که به دنبال نفخ ایجاد شده است. امروزه بیشتر پزشکان معتقدند که این رفتار، رفتاری طبیعی و معمولی است که در برخی کودکان به ویژه در پایان یک روز طولانی و ناآرام ایجاد می شود. تحقیقات اخیر موید آن است که گریه های طولانی و غیرقابل کنترل نوزاد به دنبال تحریک زیاد و بیش از حد محیطی ایجاد می شود. این گریه ها به نوزاد کمک می کنند تا کنترل محیطی خود را به دست آورند. جهت مقابله با این حملات گریه می توان موارد زیر را مدنظر داشت، کاهش محرکات و تغییرات پیرامون کودک، قرار گرفتن در محیطی ساکت و کم نور، حرکات و ضربات متناوب و منظم به پشت کودک در حالی که به بغل خوابیده است.
گریه های طولانی می توانند برای والدین ناراحت کننده باشند. سعی کنید در این موارد فراموش نکنید که همه چیز خوب و عالی است و یک گوشی خیالی را در گوش خود داشته باشید. در این مورد شما هر کاری از دستتان برمی آید به خوبی انجام داده اید. اگر شما احساس درماندگی، خشم، ناراحتی و ناامیدی دارید و اگر نمی توانید با آرامش و امنیت خاطر به کودک خود پاسخگو باشید بایستی جهت آرامش خود و استراحت به مدت کوتاهی نوزاد را ترک کرده و یا از کس دیگری کمک بخواهید. با بزرگتر شدن مقابله با گریه های وی آسان تر خواهد شد؛ چرا که کودک نیازهای خود را واضح تر بیان کرده و ما نیز در فهم نیازهای وی ماهرتر خواهیم شد.
به خاطر داشته باشید کسی بهتر از شما کودک خود را نمی شناسد، ولی زمانی که در مورد گریه های نوزاد نگران هستید جهت اطمینان خاطر به پزشک خود م راجعه کنید. ارتباط با کودک: نوزادان نیاز به در آغوش کشیدن دارند. این برای رشد سالم مغز آن ها ضروری است. آغوش گرفتن درست و مناسب نوزاد ارزش یک ارتباط کامل را داشته و احساس دوست داشتن و عشق ورزی را به او منتقل می کند، تماس پوست به پوست یا حمل چسبیده به بدن نوزاد، به او احساس امنیت و پیوستگی می دهد. علاوه بر گریه، نوزاد با استفاده از حرکات چهره ای و بدنی خود ارتباط برقرار می کند. اگر قادر به درک پیام های چهره ای و بدنی وی باشید، می توانید آنچه را که در حالت گرسنگی، خستگی و ناراحتی بیان می کند، بفهمید. پیام های بدنی مثل خمیازه کشیدن، چشم ها را مالیدن، خواب آلود بودن چشم ها، نشانه خواب، بازکردن دهان نشانه گرسنه بودن، چشمانی باز با حرکات شاداب بدن، نشانه جستجوی بازی و برگرداندن سر و خم کردن کمر به نشانه «نمی خواهم، متشکرم» است.
نوزادان از چشم و گوش خود نیز از بدو تولد برای ارتباط با محیط اطراف خود استفاده می کنند. وقتی او به شما می نگرد، کاملا به چهره او بنگرید و تا زمانی که به نقطه دیگری خیره شود، تماس چشمی خود را حفظ کنید. چهره متبسمی که به او می نگرد، صدای گرم و موزونی که به او نجوا می کند، احساس حمایت و خشنودی را برای او به ارمغان دارد. تا چند روز بعد از تولد نوزاد شما، صدایتان را تشخیص می دهد، صدای خشن و بلند در او احساس ناامنی می آفریند، او نمی تواند تا وقتی که بزرگ شود، رفتار خود را تغییر بدهد، یعنی گریه نکند، به موقع بخوابد، متوجه شود که شما کار دارید. پس هرنوع خشمی نسبت به او تنها موجب سردرگمی و وحشت او خواهدشد. شما باید با صدای نرم و آرام با او صحبت کنید، هرکلمه ای که شما به نوزاد خود می گویید، می خوانید یا زمزمه می کنید به او کمک خواهدکرد تا نحوه ارتباط را بیاموزد. نوزاد شما از تماس چشمی برای گفتگو با شما استفاده می کند و علاقمندانه به هر کلمه ای که می گویید گوش فرامی دهد. او به صورت شما خیره شده و دهان شما را می نگرد. گوش دادن و نگاه کردن به گفتگوی شما به او کمک می کند تا با اصول ارتباطی آشنا شده و حجم عظیمی از اطلاعات را از بدو تولد به خود جلب کند. صداهایی موزون و کشدار و حرکات صورتی تشدیدیافته برای نوزادان جالب توجه خواهدبود و نسبت به محاوره های بزرگسالان ترجیح داده می شود.
سرگرمی نوزاد جهت برقراری ارتباط : کارهای زیر برای نوزادان سرگرم کننده است و می توانید طی تعامل با نوزاد خود استفاده کنید.
۱) صدای موزون و کشدار و بیانات چهره ای
۲) گزارش مستقیم کارهایی که برای نوزاد انجام می دهید: می خواهیم با هم به حمام برویم، حالا دارم لباست را درمی آورم، دستت را بلند کن...
۳) آوازخواندن و زمزمه کردن، راهی شادی بخش برای توسعه مهارت های زبانی نوزاد است. درماشین، حمام، بستر و در هر زمان می توانید برای نوزاد خود زمزمه کنید.
۴) کتابخوانی از بدو تولد، بعد چند هفته، کودک شما پی می برد که این زمان، وقت خاص و لذت بخشی برای وی است.
۵) تلاش های اولیه نوزاد خود در غان و غون کردن توجیه کرده و به آنها پاسخ دهید. منتظر باشید تا غان و غون کردن نوزاد تمام شود و بعد از کمی مکث به او پاسخ دهید. این آموزش الگوی مکالمه است، در ارتباط با کودک علاقمندی وی راهنمای ماست.
۶) اشیاء و اسباب بازی های اطراف او را نام ببرید. «نگاه کن این جوراب های توست» به یاد داشته باشید نوزادان با سرعت متفاوتی رشد می کنند. اگر نوزاد شما با سایر همسالان خود هماهنگ نبود، جای نگرانی نیست، جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید با پزشک خود مشورت کنید.
انتهای سخن، نوزادان از همان بدو تولد دنیای پیرامون خود را درک کرده و به آن واکنش نشان می دهند. این دوران، زمانی مهم جهت ایجاد پیوستگی با نوزاد است. واکنش سریع به گریه وی، در آغوش گرفتن او، برقراری ارتباط چشمی، ارتباط پوستی و بدنی، گفتگو و مکالمه با او و ایجاد حس پیوستگی حائز اهمیت هستند، اگر کودک شما زیاد گریه می کند و پزشک شما مشکل خاصی را مطرح نمی کند، خودتان و نوزادتان را سرزنش نکنید، این دوران گذراست.
-
کفشی که نکوست، از کجایش پیداست؟
هزاران سال پیش، انسان های نخستین با پیچیدن برگ درختان یا پوست حیوانات به دور پاهایشان، برای خود کفش درست می کردند...
هرچند امروزه با ساخت انواع کفش با جنس های مختلف از چرم گاو گرفته تا پوست کروکودیل و راه اندازی نمایش های مختلف مدهای جدید کفش، در انتخاب کفش بیشترین حق انتخاب را داریم اما هنوز دانش طراحی صحیح با توجه به عوامل انسانی در بسیاری از کفش ها رعایت نمی شود و این مساله، سلامت مصرف کنندگان را تهدید می کند. بررسی بیش از ۱۳ هزار نوع کفش از ۴۵۰۰ سال پیش تا امروز، نشان داده است هر چه به سال های اخیر نزدیک می شویم کفش ها از نظر راحتی امتیاز کمتری می گیرند. سوال اصلی این است که یک کفش راحت و مناسب باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟ دکتر علی ترکمان، فوق تخصص بیماری های زانو و عضو هیات علمی دانشگاه، به این سوال پاسخ می دهد.
▪ آقای دکتر! یک کفش مناسب باید چه ویژگی هایی داشته باشد تا بعدا ما را دچار مشکل نکند؟
ـ مهم ترین قسمت کفش، کف آن است که روی زمین قرار می گیرد. کف کفش باید ضخیم، قابل انعطاف و نرم باشد تا وقتی فرد روی زمین راه می رود، فشاری که از زمین به پا وارد می شود، جذب کند. یکی از قسمت های مهم کف کفش، پاشنه آن است. حدود ۲ تا ۳ سانتی متر پاشنه قابل قبول است. هرچه پاشنه کفش بلندتر باشد، قوس ناحیه کمر بیشتر می شود. چون وقتی کفش پاشنه بلند می پوشیم، مجبوریم روی پنجه بایستیم و برای برقراری تعادل لازم است قوس کمر بیشتر شود تا بدن بتواند به صورت عمودی روی زمین قرار بگیرد؛ مخصوصا به افرادی که گودی کمر بیش از حد دارند، توصیه می کنم کفش های پاشنه بلند نپوشند.
▪ یعنی کفش های بی پاشنه یا پاشنه کوتاه، مشکلی ایجاد نمی کنند؟
ـ نه، کفش های بدون پاشنه مشکلی ایجاد نمی کنند. ما به راحتی می توانیم پابرهنه و بدون کفش راه برویم.
▪ قسمت بیرونی کف کفش باید چطور باشد؟ به ویژه در فصل های سرد که بارش برف و باران موجب لیز شدن زمین می شود.
ـ قسمت بیرونی کف کفش که با زمین در تماس است، باید طوری باشد که در سطوح صیقلی و مرطوب و هنگام بارش برف و باران احتمال لیز خوردن را کمتر کند. برای این منظور، بهتر است کفش های عاج دار انتخاب شوند. وجود عاج در جهت های مختلف کف کفش مانع لیز خوردن می شود. این موضوع به ویژه در سالمندان اهمیت بیشتری دارد. مورد دیگری که باید به آن توجه کرد، رویه کفش است که باید توان تهویه داشته باشد تا پا بتواند تنفس کند و هوا به راحتی با بیرون کفش رد و بدل شود. کفش هایی که جنس رویه آنها چرم، پارچه و کتان است، از این نظر، مناسبند.
▪ برخی افراد کفش های نوک تیز و پنجه باریک را می پسندند. شما این کفش ها را توصیه می کنید؟
ـ نه! پنجه کفش نباید تنگ باشد. با پوشیدن کفش های نوک باریک، انگشتان پا روی هم فشرده می شوند و این حالت در افرادی که تغییر شکل هایی در پا دارند، موجب تشدید مشکل خواهد شد. یکی از تغییر شکل های شایع، انحراف انگشت شست به سمت سایر انگشتان است که گاهی همراه زایده ای دردناک است. افرادی که دچار این مشکل هستند، نباید کفش های پنجه باریک بپوشند.
▪ کارشناسان می گویند بهترین زمان برای خرید کفش، بعدازظهر است؛ چرا؟
ـ چون بعدازظهرها اندازه پا به دلیل ادم (ورم)، کمی بزرگ تر می شود و در ضمن بهتر است هنگام خرید کفش، جورابی را که معمولا استفاده می کنید، بپوشید.
▪ بعضی فروشنده ها می گویند خریدن کفشی که کمی تنگ است، مشکلی ندارد؛ چون کفش بعد از مدتی جا باز می کند. این توصیه، درست است؟
ـ نه! کفش باید اندازه پا باشد و بلندترین انگشت پا (که در برخی افراد، انگشت شست و در برخی دیگر، انگشت دوم است) تا نوک کفش ۱۲ تا ۱۳ میلی متر یعنی تقریبا به اندازه پهنای یک بند انگشت فاصله داشته باشد و انگشتان پا به نوک کفش نچسبند. همچنین باید دقت کرد هنگام راه رفتن، کفش و پاشنه پا با هم بلند شوند. کفش نباید گشاد باشد؛ چون اگر گشاد باشد، احتمال پیچ خوردگی پا، به ویژه هنگام دویدن و پریدن و ورزش، بیشتر می شود.
▪ این روزها کفش هایی در بازار دیده می شوند که قیمت خیلی کمی دارند و همین باعث می شود برخی افراد سراغ آنها بروند؛ در حالی که بیشتر این کفش ها کیفیت پایینی دارند. شما در این باره چه توصیه ای دارید؟
ـ توصیه ام این است که برای خرید کفش جوانب اقتصادی را کمتر در نظر بگیرید. جنس مرغوب و مناسب را، حتی اگر قیمت بالایی داشت، انتخاب کنید؛ چون کفش ساعات زیادی در پای افراد است و برای مدتی طولانی پوشیده می شود.
▪ کفش را تا چه مدتی می توان استفاده کرد و بعد از چه مدتی باید آن را دور انداخت؟
ـ زمان خاصی ندارد؛ بستگی دارد به وزن افراد، میزان استفاده و مشکلات و تغییر شکل های پا. اگر ویژگی هایی که پیشتر ذکر کردم، از بین برود، لازم است کفش تعویض شود.
▪ بعضی ها کفشی را که به نظرشان زیبا می آید، حتی اگر با آن راحت نباشند، می خرند و بعد یک کفی طبی داخل آن قرار می دهند تا مشکلی برایشان پیش نیاید. در مورد کفی های طبی هم توضیح می دهید.
ـ استفاده از کفی طبی به همه افراد توصیه نمی شود. خود کفش به اندازه کافی قوس دارد. معمولا کفی را پزشک بر اساس مشکلی که وجود دارد، نسخه می کند. کفی انواع و اقسام دارد. بعضی کفی ها فقط برای پاشنه هستند، برخی در ناحیه پنجه، برخی در کناره های پا و برخی در تمام طول پا قرار می گیرند. بسته به تغییر شکل پا با نظر پزشک نوع مناسب انتخاب می شود. به عنوان نمونه، در صافی کف پا، کفی طبی باید تمام طول پا را بپوشاند تا قوس مناسب ایجاد کند که البته این قوس هم بر حسب شدت صافی کف پا کم و زیاد می شود. در مورد تغییر شکل دیگری معروف به پنجه غازی که انگشتان پا به طرف بالا جابه جایی پیدا می کنند (در این حالت استخوان های پنجه تماس بیشتری با زمین دارند و پینه و درد در سر استخوان پنجه پا ایجاد می شود) نیز کفی مخصوصی زیر سر استخوان پنجه پا قرار داده می شود. در مورد خار پاشنه از کفی مخصوصی فقط برای ناحیه پاشنه پا استفاده می شود.
▪ آیا کفش های طبی موجود در بازار برای افرادی که می خواهند یک کفش خوب بخرند، انتخاب مناسبی محسوب می شوند؟
ـ ویژگی کفش های طبی این است که سازندگان آنها سعی کرده اند مواردی را که درباره یک کفش مناسب گفتیم، رعایت کنند. این کفش ها کفی نرم و انعطاف پذیر، قوس مناسب کف و جنس رویه مناسبی دارند و پنجه شان پهن است؛ در حالی که تولیدکنندگان کفش های مجلسی، عمدتا زیبایی کفش را مورد توجه قرار می دهند.
▪ کفش های ساق دار چطور؟ از نظر طبی مناسب اند؟
ـ از لحاظ پزشکی، ما این کفش ها را به افرادی که پیچ خوردگی مکرر مچ پا یا تغییر شکل های خاص در پایشان دارند، توصیه می کنیم تا کفش، جهتی مستقیم به نوک پا بدهد. در سایر موارد، کفش های ساق دار ممکن است به منظور زیبایی، گرم شدن یا راه رفتن در برف و یخ استفاده شوند.
▪ برخی افراد پس از اینکه مدتی کفشی را می پوشند، تغییر شکل خاصی در کف کفششان دیده می شود؛ مثلا کف کفش آنها از یک طرف بیشتر ساییده و کج می شود. علت چیست؟
ـ چنین حالاتی می توانند نشانه تغییر شکل پا باشند. به عنوان نمونه در افراد مبتلا به صافی کف پا بیشتر فشار وزن بدن زیر قوزک داخلی کف پاست و کف کفش در قسمت نیمه داخلی خرد و ساییده می شود. در مورد افزایش قوس پا، قسمت بیرونی کفی ساییده می شود. این تغییر شکل ها موجب می شود فشار نامناسب به کف پا وارد شود و در طولانی مدت خستگی ایجاد کند. به همین خاطر هم کفی تجویز می شود تا فشار به طور یکسان توزیع شود.
-
حـقـایـق ۷ گـانـه لبـخـنـدهـای زیـبـا
داشتن دندان هایی سفید، زیبا و سالم نه تنها چهره شما را جوان تر و شاداب تر نشان می دهد، بلکه باعث می شود شما هر لحظه و هر ثانیه احساس کنید که سلامت هستید و از این احساس تان لذت ببرید....
دندان پزشکان آمریکایی معتقدند که ۲۵ درصد از افراد ۳۵ تا ۵۹ ساله این کشور، اهمیت چندانی به وضعیت دهان و دندانشان نمی دهند و طبیعتا این موضوع می تواند برای آنها گران تمام شود. اگر شما دوست ندارید که جزو این ۲۵ درصد باشید، این ۷ عادت رفتاری یا غذایی را خوب به خاطر بسپارید تا لبخند زیباتری داشته باشید.
۱) مصرف کربوهیدرات ها (قندها) را به وعده های اصلی غذایی تان محدود کنید
خیلی ها فکر می کنند که فقط مصرف شیرینی و شکلات باعث پوسیدگی یا خراب شدن دندان آنها می شود اما محققان می گویند که کربوهیدارت هایی مانند سیب زمینی یا حتی بیسکوییت های کم شیرین و سبوس دار هم می توانند دندان های شما را خراب کنند! به عقیده پژوهشگران کربوهیدرات ها پس از مصرف در بدن تبدیل به قند ساده می شوند و اگر به همین خاطر تکه ای نان، سیب زمینی یا بیسکوییت هنگام جویده شدن بین دندان های یا لثه شما گیر کند، می تواند به مرور زمان دندان هایتان را خراب کند و از بین ببرد. بنابراین دندان پزشکان آمریکایی به همه افراد توصیه می کنند که مصرف کربوهیدرات ها را به وعده های اصلی غذا محدود کنند چون بعد از صرف وعده اصلی غذا، معمولا افراد آب می خورند، مسواک می زنند یا از نخ دندان استفاده می کنند و همه این کارها باعث خارج شدن تکه های ریز باقیمانده غذا از لابه لای دندان ها و لثه می شود.
۲) بلافاصله بعد از نوشیدن نوشابه مسواک نزنید
دکتر مری هایس، دندان پزشک و سخنگوی جامعه دندان پزشکان شیکاگو می گوید: «هرگز بلافاصله بعد از نوشیدن نوشابه ای گازدار یا اسیدی، دندان هایتان را مسواک نزنید زیرا اسید نوشیدنی شما با مواد تمیزکننده خمیر دندان ترکیب می شود و این امر فاسد شدن و از بین رفتن مینای دندان تان را در پی خواهد داشت.» شما می توانید برای محافظت از دندان هایتان پس از مصرف انواع نوشابه ها یک لیوان آب ساده را در دهانتان قرقره کنید یا دندان هایتان را با آب خالی بشویید.
۳) نوشیدنی های حاوی ویتامین C بنوشید؛ البته با نی!
ویتامین C یکی از مهم ترین ویتامین ها برای شادابی پوست و حفظ سلامت لثه هاست. اما نوشیدنی های حاوی این ویتامین حالت چسبندگی و شیرین دارند و می توانند به راحتی به سطح دندان های شما بچسبند و باعث فساد آنها شوند. دندان پزشکان نیویورکی معتقدند که افرادی که حداقل ۱۸۰ میلی گرم ویتامین C در روز مصرف می کنند، ۲۵ درصد کمتر از کسانی که کمتر از ۶۰ میلی گرم ویتامین C در روز می خورند، به بیماری های لثه مبتلا می شوند. بنابراین شما باید برای حفظ سلامت لثه و دندان هایتان، روزی ۱۸۰ میلی گرم ویتامین C را البته با نی بنوشید.
۴) بیشتر چای بنوشید
هر چند که تا به حال بسیاری از افراد اعتقاد داشتند که رنگ چای باعث از بین رفتن زیبایی دندان هایشان می شود اما متخصصان دانشگاه شیکاگو می گویند که پلی فنول های موجود در چای سیاه یا سبز باعث جلوگیری از به وجود آ مدن حفره در دندان ها و بیماری های لثه می شوند. آنها معتقدند که همه افراد می توانند برای پیشگیری از تیره شدن رنگ دندان هایشان پس از نوشیدن چای، کمی آب در دهانشان بچرخانند و با این کار رنگ چای را از بین ببرند.
۵) تا می توانید، کلسیم بخورید
همان طور که مصرف کلسیم برای استحکام استخوان ها اهمیت دارد، این ماده معدنی مفید می تواند سلامت و استحکام لثه و دندان های شما را هم تضمین کند. محققان می گویند که مصرف ۸۰۰ میلی گرم کلسیم در روز تا ۳۰ درصد بیماری های لثه را در افراد کاهش می دهد. از طرف دیگر، بد نیست که بدانید هر چقدر شما در روز کلسیم مصرف کنید این کلسیم در استخوان ها و دندان هایتان ذخیره می شود و آنها را قوی و محکم می کند. بنابراین پژوهشگران توصیه می کنند که به میزان لازم شیر، پنیر، لبنیات و ماست بخورید چون این خوراکی ها منابع خوبی برای دریافت کلسیم هستند.
۶) موقع شنا مراقب دندان هایتان باشید
شاید برایتان جالب باشد که بدانید یکی از مهم ترین دلایل فساد دندان ها بین شناگران، کلر موجود در آب استخرها است. دکتر مت مسینا، دندان پزشک و عضو جامعه دندان پزشکان آمریکا می گوید: «اگر شما یک شناگر حرفه ای هستید یا به طور منظم به استخر می روید، مراقب باشید که هنگام شنا کردن دهانتان بسته باشد تا آب پر از کلر استخر داخل دهانتان نرود. اگر هم به صورت اتفاقی کمی از آب استخر را خوردید، بلافاصله دهان و دندان هایتان را با آب خالص و تمیز بشویید تا با این کار از پوسیدگی دندان هایتان جلوگیری کنید.»
۷) غلات کامل و سبوس دار را در سبد خریدتان بگنجانید
استادان دانشگاه مک مستر کانادا می گویند که غلات سبوس دار، بیمه نامه دندان ها هستند! آنها معتقدند که مصرف منظم غلات سبوس دار علاوه بر سلامت دهان و دندان، سلامت قلب شما را تضمین می کنند و جلوی ابتلا به دیابت را هم می گیرند. براساس نتایج مطالعات انجام شده ابتلا به عفونت لثه و فساد دندان ها در افرادی که هر روز غلات سبوس دار می خورند، ۲۳ درصد کمتر از سایرین است. بیسکوییت و ماکارونی سبوس دار و برنج قهوه ای می توانند گزینه های مناسبی برای حفظ سلامت دندان هایتان باشند.
-
سموم خانگی
ما در خانه برخی مواد را نگهداری و مرتبا مورد مصرف قرار می دهیم که در حقیقت سمی بوده و برای سلامت ما و محیط زندگی مان مضرند، اما به دلیل ناآگاهی احتیاط های لازم را حین استفاده از آنها رعایت نمی کنیم. در اینجا فهرستی از ۱۰نوع ماده سمی که در خانه نگهداری می شوند تهیه کرده ایم. سعی کنید حین استفاده از مواردی که حاوی این سموم هستند از دست کش و ماسک استفاده کرده و آنها را از دسترس کودکان دور کنید.
● فرمالدهیدها
فرمالدهیدها در برخی شامپوها، مواد عایق کننده، رنگ ها و بسته بندی موادغذایی وجود دارد. چسب موکت، لباس هایی که به خشک شویی داده اید و دود سیگار هم حاوی همین سم است. فرمالدهیدها از جمله مسببان التهاب و آب ریزش بینی، چشم، گلو و ریه هستند و می توانند سبب بروز حالت تهوع، سردرد، اسهال و حتی آسم شده و سرطان زا باشند.
● فسفات، سولفات، کلروبورات
تمامی مواد شوینده و ضدعفونی کننده مانند مایع ظرف شویی، قرص های ماشین ظرف شویی و پودرهای شوینده حاوی این سموم هستند. از سال ۱۹۹۱ میلادی تاکنون سعی شده تا حد ممکن میزان فسفات موجود در مواد شوینده کاهش پیدا کند و هنوز هم ۲۰درصد از این مواد حاوی فسفات هستند. حین استفاده از مواد شوینده، گاز سمی ناشی از سموم نام برده آزاد شده و سبب آلودگی آب می شود. اگر آب فاضلاب به دریاچه، دریا یا اقیانوس راه یابد تصور کنید چه فجایعی پیش خواهد آمد. در حال حاضر برخی از کارخانجات سعی کرده اند مواد شوینده بدون فسفات تهیه کنند. می توانید حین خرید روی بسته بندی را خوانده و مواد شوینده بدون فسفات تهیه کنید.
● تانسیون های فعال
این نوع سموم هم در تمامی مواد شوینده موجودند و سبب زدودن چربی ها و کف کردن ماده شوینده می شوند. متأسفانه آثار مضر این سموم بیش از فسفات ها بوده و به سختی هم از بین می رود. این سموم آب را آلوده کرده و همانند لایه ای روی سطح آب را می گیرند و اجازه نمی دهند اکسیژن به آب برسد. حین خرید مواد شوینده سعی کنید انواعی را انتخاب کنید که بر پایه اسیدهای چرب باشند. آلایندگی این نوع شوینده ها به مراتب کمتر است.
● فتالات ها
این ماده در تمامی موادی که با PVC در ارتباط اند و متأسفانه در تمامی مواد غذایی که با فلزات حاوی فتالات ها بسته بندی شده اند وجود دارد. گرچه تمامی انواع فتالات ها برای انسان مضر نیستند، اما برخی از آنها می توانند سبب ناباروری شده و روی رشد جنین و نوزاد تأثیر بگذارند.
مونوکسیدکربن و دی اکسید ازت این گازها توسط دستگاه های گرمازا و به دلیل تهویه ناصحیح یا سوخت نامناسب به وجود می آیند. هر ساله در کشورهای اروپایی مانند فرانسه ۶هزار نفر توسط این دو گاز مسموم شده و ۳۰۰نفر فوت می کنند. مسمومیت با این گازها خود را به شکل سرگیجه، بی هوشی، فلج عضلات، کما و بعد مرگ نشان می دهد. سردرد و حالت تهوع نیز از دیگر علایم مسمومیت با این دو گاز است. در طولانی مدت نیز مواجهه با میزان کم این گازها می تواند سبب بروز ناراحتی های قلبی یا تنفسی در افراد شود.
● حلال ها
اکثر حلال ها (اتر، آستون و سفیدکننده ها) جزو خانواده COV یا تبخیر شونده های پیچیده ارگانیک هستند و می توانند سبب آلودگی هوا و خاک شوند. پایه تمامی این مواد کلرورمتیلن است که نوعی حلال ارگانیک کلر است و می تواند به پوست و چشم ها آسیب شدیدی وارد کند. از میان حلال ها سفیدکننده ها بدترین بوده و مسمومیت های شدید پیش می آورند و می توانند سبب بروز سردرد شده و حتی سرطان زا باشد. بهترین کار استفاده از حلال ها با پایه گیاهی مانند تریانتین یا ترپن است که در اکثر مغازه ها به فروش می رسد.
● آب ژاول
آب ژاول خاصیت لکه بری، ضدعفونی کنندگی و بوبرندگی دارد و به اشتباه اکثر مردم از آن برای پاک کردن سرویس های بهداشتی، کف زمین، سطل آشغال و حتی لک روی ظروف غذا استفاده می کنند. در واقع آب ژاول نوعی بیوسید است که می تواند باکتری ها، ویروس، قارچ ها و هاگ ها را از بین ببرد، اما قدرت شویندگی ندارد و در ضمن چون حاوی کلر است برای سلامت انسان و محیط زیست بسیار خطر دارد. برای سفیدکردن و ضدعفونی کردن محیط خانه می توان از مواد طبیعی دیگری که چندان آلوده کننده نباشد کمک گرفت.
● رادون
رادون نوعی گاز طبیعی رادیواکتیو بوده که بی بو و بی رنگ است و در نتیجه تجزیه اورانیوم و توربیوم وسایل مانده در زیرزمین ها به وجود می آید. در صورتی که زیرزمین منزل خوب تهویه نشود این گاز روی دیوارها نشسته یا از طریق کانال ها آرام آرام به بیرون درز می کند و می تواند احتمال ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد.
● PCP یا پنتاکلوروفنول
این ماده سمی در ورنی، رنگ ها و محصولات نگهداری از چوب موجود است و مسومیت در اثر آن سردرد و التهاب را به دنبال خواهد داشت و در شرایط پیشرفته تر سبب مرگ می شود.
● خوش بو کننده ها
براساس یک قانون بین الملل استفاده از گاز CFC به دلیل آنکه لایه ازن را سوراخ می کند ممنوع شد. با این حال جالب است بدانید غیر از این گاز، خوش بو کننده هایی که ما مدام مورد استفاده قرار می دهیم هم همین خاصیتی را داشته و مسومیت آور و التهاب زا هستند. اگر می خواهید منزل تان را خوش بو کنید چه بهتر به جای مواد شیمیایی از برگ های خوش بو کننده یا پوست پرتقال و لیمو کمک بگیرید. حتی اگر روزانه برای ۵دقیقه پنجره ها را باز کنید هم آلودگی و هم بوهای نامطبوع از خانه شما خارج خواهند شد.
● علایم و برچسب ها را بخوانید
برای حفظ سلامت خود و محیط زیست تان بهترین کار این است که حین خرید مواد شیمیایی ابتدا علایم و برچسب های روی بسته بندی را مطالعه کنید. مربع های نارنجی یا سیاه رنگ نشانه مضر بودن آنها برای سلامت شما هستند. علایم سبزرنگ به معنی اکولوژیک بودن یا قابل بازیافت بودن نیستند. در عوض وجود یک گل آبی رنگ یا سبز نقش NF یعنی این ماده کمترین آسیب را می تواند به محیط زیست و سلامت شما وارد کند. اما به هر حال در استفاده از آن محتاط باشید.
-
زردی نوزادان
یکی از بیماری هایی که گاهی به طور جدی نوزاد و والدین او را دچار مشکل می کند، زردی است. به طور کلی بیش از ۷۰درصد نوزادان در روزهای اولیه تولد با این بیماری دست به گریبان می شوند که نشانگر شایع بودن آن در نوزادان است و این آمار در نوزادانی که پیش از موعد متولد شده اند به حدود ۸۰درصد می رسد. زردی در کودکان شامل بی رنگ یا زرد شدن پوست بدن و چشم ها می شود. بی رنگی و زردی پوست و چشم در این حالت در نتیجه بالا رفتن میزان ماده زرد رنگی به نام بیلی روبین در خون است و باعث تجمع این ماده در زیر پوست و زرد شدن آن می شود که اغلب این رنگ پریدگی و زردی تا بالای قفسه سینه ادامه پیدا می کند. در واقع زردی یک بیماری نیست بلکه علامتی است که بالا بودن میزان بیلی روبین خون را نشان می دهد. زردی دردناک نیست ولی توجهات و ملاحظات زیادی را می طلبد، زیرا بالا رفتن بیلی روبین در خون حالتی سمی را در سیستم عصبی نوزاد ایجاد کرده و باعث بروز آسیب مغزی و در حالت پیشرفته منجر به مرگ نوزاد می شود.
● چگونه متوجه زردی نوزادان شویم
زردی در نوزادان از همان روزهای اولیه تولد آغاز می شود. علائم آن معمولا با زردی پوست و گاهی چشم ها بروز می کند. زردی ابتدا تنها صورت را دربرمی گیرد ولی رفته رفته قفسه سینه، ناحیه شکم، پاها و کف پا و اندام های تحتانی را نیز درگیر می کند زردی در نوزادان گاهی باعث خستگی مفرط و سوءتغذیه می شود. نوزادانی که در ۲۴ ساعت اول پس از تولد دچار این علائم می شوند، باید حتما تحت آزمایش میزان بیلی روبین قرار بگیرند. البته برای احتیاط بهتر است طی ۵ روز اول تولد، کودک تحت بررسی قرار گیرد تا از عدم ابتلا به زردی در او مطمئن شوید.
● نوزاد را به خاطر زردی از شیر مادر محروم نکنید
زردی در برخی نوزادان ممکن است بر اثر استفاده از شیر مادر باشد. ۲ گروه از نوزادان هستند که با خوردن شیر مادر به زردی مبتلا می شوند. گروه اول بیشتر نوزادان مادرانی هستند که به طریق سزارین وضع حمل کرده اند و زردی به دلیل کم بودن شیر مادر و در روزهای اولیه تولد ایجاد می شود. در این حالت چنانچه تغذیه با شیر مادر استمرار داشته باشد، رفته رفته شیر مادر بیشتر و کمبود کالری نوزاد جبران می شود و همچنین حرکات روده او بهتر شده و زردی از بین می رود، در نوع دوم، زردی نوزاد معمولا از هفته دوم تولد آغاز می شود و علت آن می تواند موادی باشد که در شیر وجود داشته و باعث غیرفعال کردن آنزیم های کبدی و روده ای نوزاد می شود که این موضوع مواد صفراوی را باز جذب می کند. درواقع این مشکل به خاطر رشد ناکافی روده و کبد نوزاد رخ می دهد.
در این مورد هم پزشکان توصیه می کنند که تغذیه نوزاد با شیر مادر را ادامه دهید و چنانچه به علت شدت زردی، نیاز به تعویض خون نوزاد باشد، پزشک توصیه می کند که حداکثر ۴۸ ساعت شیر مادر را قطع و از شیر خشک یا شیر دوشیده شده برای تغذیه کودک استفاده کنید. البته پس از رفع زردی، مجددا باید تغذیه با شیر مادر را از سر گرفت.
● تأثیر لامپ مهتابی سفید بر زردی
از سال ها پیش شنیده ایم که اگر کودکی دچار زردی شد، با قرار دادن او زیر نور لامپ های فلورسنت می توان او را درمان کرد. درست است که نور درمانی یکی از راه های درمانی زردی در نوزادان محسوب می شود، ولی استفاده از نور مهتابی هیچ پایه و اساس علمی نداشته و تأثیر چندانی در درمان زردی ندارد بلکه نور فلورسنتی که به عنوان درمان این بیماری استفاده می شود، طول موج های خاصی دارد که لامپ های مهتابی این طول موج و قدرت درمانی را ندارند. استفاده از نور خورشید هم به دلیل سوزاندن پوست لطیف نوزاد توصیه نمی شود.
● تأثیر درمان های سنتی بر زردی
درمان های سنتی همیشه از زمان های قدیم مورد توجه مردم کشورمان بوده است. شیر خشت یکی از همان موادی است که حرف های ضد و نقیضی درباره استفاده و عدم استفاده آن در درمان زردی می شنویم. شیر خشت نوعی ماده گیاهی است که در قدیم برای درمان زردی مورد استفاده قرار می گرفت. ولی در حال حاضر بسیاری از پزشکان اعتقادی به استفاده از شیرخشت و داروهایی نظیر آن ندارند. ولی تحقیقات نشان داده که مصرف قطره خوراکی شیر خشت همراه نور درمانی تأثیر بسیار زیادی در بهبود نوزادان مبتلا به زردی دارد. به طوری که سرعت بهبود را به نحو چشمگیری افزایش می دهد. این ماده با داشتن قندهایی چون مانیتول یکی از درمان های مهم برای زردی به شمار می رود که چنانچه به روش بهداشتی مورد استفاده قرار گیرد، بسیار موثر خواهد بود و امروز جنبه درمانی آن هم به صورت علمی به اثبات رسیده است. علاوه بر شیر خشت، روش های سنتی دیگری هم وجود دارد که به تجربه و از لحاظ علمی به اثبات رسیده اند. آرد جو از جمله موادی است که می تواند در درمان زردی موثر واقع شود بها ین صورت که آرد جوی نرم و الک شده را روی بدن نوزاد به جز روی صورت و دور ناف می پاشند. این روش همراه نور درمانی تأثیر و سرعت درمانی بیشتری خواهد داشت.
شستن بدن نوزاد با عرق کاسنی همراه آب ولرم نیز در درمان زردی موثر است. همچنین می توانید ترنجبین و آب را مخلوط کرده و پارچه ای را در آب خیس کرده و به پشت گوش و پیشانی نوزاد بمالید.
راهکار دیگر حجامت است به طوری که در پشت گوش نوزاد خراش کوچکی ایجاد می کنید تا چند قطره خون از آن جاری شود. این درمان های جایگزینی ساده در کنار درمان های طبی می توانند در درمان زردی نوزادان موثر باشند، البته به شرطی که به صورت کاملا بهداشتی انجام گیرند.
● عوارض تأخیر در درمان
معمولا زردی بیماری جدی ای محسوب نمی شود و طی یک تا ۲ هفته بهبود می یابد. ولی چنانچه میزان بیلی روبین بالاتر از حد بوده و بدون درمان باقی بماند، بیلی روبین وارد مغز شده و باعث وارد آمدن آسیب های جدی به مغز می شود. بررسی و درمان های اولیه و زودهنگام زردی نوزادان می تواند از بروز این عوارض جدی جلوگیری کند. از عوارض درمان نشدن زردی می توان به فلج مغزی، عقب ماندگی ذهنی، حملات صرعی، اشکال در تعادل حرکتی، ناهنجاری های دندانی و ناشنوایی اشاره کرد که دیگر قابل درمان نیستند. پس با مشاهده اولین نشانه های زردی در کودکتان بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
-
نقش ویتامینE در رشد و تقویت موها
یکی از مشکلات رایج امروزی آقایان و خانمها در جوامع مختلف شیوع ریزش موی بیش از حد می باشد که زیبایی افراد را تحت تأثیر قرار می دهد. برهمین اساس درمانهای متفاوت برای بهبود رشد مو و نیز راههای جلوگیری از ریزش مو از استقبال قابل توجهی برخوردار می باشد. خیلی از توصیه های مطرح شده متأسفانه از پایه علمی معتبری برخوردار نبوده و گاه می تواند حتی سلامتی شما را تحت تأثیر قرار دهد، لذا توصیه اول آنست که حتماً در انتخاب داروها و نیز مکملهای غذایی با پزشک متخصص خودتان مشورت نمایید.
توصیه متخصصین پوست و تغذیه حاکی از آنست که یکی از ویتامینهای قابل توجه در رشد مو ویتامینE است. لازم بذکر است که این نوع ویتامین از ویتامینهای محلول در چربی بوده و میزان بیش از حد مصرف آن می تواند اثرات سوئی بر سلامتی شما داشته باشد.
● نقش ویتامینE در سلامتی
اگرچه ویتامینE یک عنصر کلیدی و حیاتی برای رشد موها است، ولی این عنصر حیاتی همچنین مزایای بسیاری را برای سلامت سایر اعضای بدن دربر دارد، مطالعات انجام شده درمورد عملکرد این ویتامین در بدن نشان داده اند که ویتامینE دارای خواص آنتی اکسیدانی است و برای جلوگیری از بروز آسیبهای رادیکالهای آزاد بسیار مؤثر است. ویتامینE همچنین از اکسیداسیون و تخریب چربیها جلوگیری کرده و همچنین از غشاهای سلولی که بخش عمده آنها را چربی ها تشکیل می دهند محافظت به عمل می آورد.
مطالعات در زمینه تأثیر این ویتامین در سلامت بدن حاکی از آنست که مصرف کافی ویتامینE با کاهش گرفتگی عروق قلبی و نیز سکته قلبی همراه می باشد. اثرات آنتی اکسیدانی این ویتامین از بروز سرطان نیز جلوگیری بعمل می آورد. جالب است که بدانید مصرف ویتامینE همچنین در بهبود کبد چرب توصیه می گردد.
علاوه بر این نشان داده شده است که ویتامینE به رشد موها و پیشگیری از کاهش موها نیز کمک می نماید. مکانیسم اثر ویتامین ای بر تقویت موها هنوز به طور دقیق شناخته نشده است یکی از دلایل احتمالی این است که ویتامینE به رشد عروق خونی و مویرگ های خونرسان به ریشه موها کمک می نماید و زمانی که مویرگ ها افزایش یابند جریان خون بهتر می شود. لذا به نظر می رسد که با مصرف ویتامینE میزان جریان خون به پوست سر بهتر می گردد و پیشگیری از ریزش موها تقویت می گردد.
▪ ویتامینE رشد موها را بهبود می بخشد:
از آنجا که ویتامینE می تواند سبب بهبود رشد و توسعه مویرگ ها و عروق خونی گردد می تواند به رشد موها کمک نماید و در بسیاری از افراد سبب افزایش جریان خون به ریشه موهای سر می گردد و رشد موها را در بسیاری از افراد تسریع می نماید.
علاوه بر این نشان داده شده است که مصرف مقادیر بیشتر ویتامینE در رژیم غذایی می تواند از موخوره و چند شاخه شدن انتهای موها پیشگیری نماید و به بهبود تخریب موها به علت استفاده بیش از حد از سشوآر و... کمک می نماید.
▪ ویتامینE موهای خشک را بهبود می بخشد:
ویتامینE می تواند برای موهای خشک و آسیب دیده مفید باشد و مصرف مقادیر کمی ویتامین ای در روز موهای خشک را بهبود خواهد داد و ساقه موها را تقویت خواهد نمود. همواره راه بهتر آن است که مقادیر ویتامین ای را در رژیم غذایی خود افزایش دهید ولی برای افرادی که مو و پوست سرشان بسیار خشک است استعمال خارجی روغن حاوی ویتامین ای نیز مفید است. (برای تهیه یک ماسک درمانی جهت استعمال خارجی می توانید چند عدد کپسول ویتامین ای را با سوزن بشکافید و آنها را به موی خود بمالید و انتهای موهایتان را نیز به آن آغشته نمایید و آن را برای ۱ساعت و یا بیشتر روی سرتان نگه دارید و سپس موهایتان را بشویید.) البته راهکار اساسی برای برطرف کردن مشکل آن است که دریافت ویتامین ای را از طریق رژیم غذایی افزایش دهید.
میزان مصرف: میزان دوز مصرف مجاز روزانه ویتامین ای در حدود ۴۰۰ واحد بین المللی (IU) می باشد و مصرف دوز بیشتر از ۱۰۰۰ واحد بین المللی (IU) می تواند سمی باشد و مصرف دوز بالای ۱۰۰۰۰ واحد در روز در صورتی که مکرر مصرف شوند می تواند بالعکس موجب کاهش موها شود. البته پس از توقف مصرف دوز بالا، موها باز خواهند گشت.
منابع غذایی طبیعی ویتامینE: ویتامینE یک ویتامین محلول در چربی است که به طور طبیعی در روغن های گیاهی و سبزیجات برگ سبز تیره، جگر و تخم مرغ و مغزها یافت می شود (روغن های گیاهی ای مثل: سویا، ذرت، گلرنگ، آفتابگردان و جوانه گندم از منابع خوب ویتامین ای به شمار می آیند.) بنابراین برای دریافت مقادیر بیشتری از ویتامین ای می توانید موارد مذکور را به رژیم غذایی تان بیفزایید و یا اینکه تحت نظر پزشک مکمل های ویتامینE را مصرف نمایید.
مصرف ویتامینE در رژیمهای کاهش وزن: از آنجا که در رژیمهای غذایی کاهش وزن منابع چربی دریافتی محدود می گردند خطر کمبود دریافت ریز مغذیها بویژه ویتامینهای محلول در چربی همیشه وجود دارد. این خطر بویژه در رژیمهای بسیار محدود شونده بیشتر مشاهده می گردد. برهمین اساس یکی از مشکلات رایج در زمان رژیم کاهش وزن ریزش مو بوده که می تواند ناشی از دریافت ناکافی ویتامینE باشد. لذا در هنگام رژیم غذایی اول آن که از رژیمهای بسیار محدود کننده استفاده ننمایید و دوم آن که درمورد استفاده از ریزمغذیها بویژه ویتامینE با پزشک معالج خود مشورت نمایید.
-
آنچه باید درباره اختلال خواب بدانید
یکی از مهم ترین پدیده هایی که طی دوره سالمندی تغییر می کند، خواب است و این تغییر در بسیاری از موارد، مشکل ساز است. ساختار خواب در سالمندان دچار تغییر می شود؛ طوری که معمولا شروع خواب به تاخیر می افتد و مراحل خواب عمیق نیز کاهش می یابد. دانستی هایی در مورد خواب و اختلالات آن در دوران سالمندی وجود دارد که بهتر است با آنها آشنا شوید...
افراد بزرگسال به طور متوسط به ۶ تا ۹ ساعت خواب شبانه نیاز دارند. فاز خواب یا زمان خواب رفتن و بیدارشدن به این صورت است که معمولا، افراد ساعت ۱۰ تا ۱۲ شب می خوابند و حدود ۶ تا ۸ صبح بیدار می شوند.
خواب از مراحل منظم و قابل پیش بینی تشکیل می شود. این مراحل سیکل خواب نام دارد. هر سیکل خواب از ۲ مرحله خواب بدون حرکات سریع چشم و خواب با حرکات سریع چشم تشکیل می شود.
مرحله ۱ خواب سبک، مرحله ۲ خواب بینابینی و مراحل ۳ و ۴ خواب عمیق نام دارد. پس از آن مرحله خواب رویا شروع می شود. از زمانی که برای خواب به بستر می رویم، تقریبا ۱۰ دقیقه طول می کشد تا به خواب برویم. هر سیکل خواب تقریبا ۹۰ دقیقه طول می کشد. این سیکل با تغییراتی در تمام طول شب تکرار می شود. خواب عمیق در آغاز خواب بیشتر است.
در دوران سالمندی، فاز خواب نیز زود شروع می شود؛ یعنی افراد پیر معمولا شب ها زودتر به خواب می روند و صبح ها زودتر از خواب بیدار می شوند. اگر شب ها خواب خوب نداشته باشیم، روز بعد احساس خستگی، خواب آلودگی و بی حوصلگی داریم. بعضی از بررسی ها نشان داده که حدود ۶۰ درصد افراد بالای ۶۰ سال دچار مشکل خواب هستند. هرچه سن بالاتر باشد، بیماری های خواب بیشتر است.
● الگوی خواب سالمندان یکسان نیست
الگوی خواب در افراد سالمند طبیعی با الگوی خواب افراد جوان فرق می کند. به خصوص سیکل خواب بیداری ۲۴ ساعته در پیری تغییراتی می کند. در این افراد فاز خواب بیداری زودتر شروع می شود. یعنی افراد پیر زودتر به خواب می روند و صبح ها زودتر از خواب بیدار می شوند. خواب شب به میزان قابل ملاحظه ای کاهش می یابد.
از آنجا که افراد سالمند اغلب چرت های روزانه دارند، زمان کلی خواب آنها طی ۲۴ ساعت در مقایسه با افراد جوان تفاوت جدی ندارد. افراد سالمند اغلب چند بار طی شب از جمله ساعت های اولیه صبح بیدار می شوند. مراحل خواب عمیق در آنها کوتا ه تر و مراحل خواب سبک طولانی تر است.
در سالمندی زمان کلی خواب در ۲۴ساعت همان مقدار قبل باقی می ماند اما خواب شبانه کاهش می یابد و با خواب کوتاه روزانه جبران می شود. علت دقیق تغییرات خواب در افراد سالمند طبیعی روشن نیست، اما تغییرات فیزیولوژیک متعددی (مانند کاهش ترشح ملاتونین و هورمون رشد و افزایش ترشح کورتیزول) ممکن است باعث تغییرات ریتم خواب بیداری شود. در نتیجه این تغییرات، زمان بیشتری طول می کشد تا افراد سالمند به خواب روند، در خواب شبانه بیشتر بیدار می شوند و خواب عمیق نیز کاهش می یابد.
● شایع ترین مشکلات خواب در سالمندان
اختلالات خواب در سالمندان، شایع تر و شدیدتر از جوانان است. بی خوابی و خواب آلودگی مفرط روزانه از شایع ترین شکایت های خواب در افراد سالمند هستند. بی خوابی از مشکلات شایع در پیری است. از دست دادن همسر، بازنشستگی، ترس از مرگ هنگام خواب، اضطراب و افسردگی از علل بی خوابی هستند. کاهش فعالیت جسمانی در سن پیری و تماس کمتر با نور خورشید نیز در بی خوابی موثر هستند.
▪ دردهای مزمن، سر درد، دیابت و بیماری های قلبی نیز از دیگر علت های بی خوابی هستند.
▪ آپنه خواب یا وقفه تنفسی هنگام خواب در سنین بالا شایع است.
▪ نشانگان پاهای بی قرار وحرکات متناوب اندام در خواب از شایع ترین مشکلات در پیری هستند.
▪ اختلالات خواب ثانویه به طیفی از بیماری های پزشکی عمومی مانند بیماری ریه، بیماری قلبی، آرتریت و دیگر وضعیت های دردناک نیز شایع است.
▪ مشکلات روان پزشکی مانند افسردگی و اضطراب نیز از علت های مهم بیماری های خواب در دوره سالمندی است.
تهیه یک شرح حال و معاینه فیزیکی دقیق و به دنبال آن تست های آزمایشگاهی برای تشخیص اختلال خواب در سالمندی ضروری هستند. بسیاری از این اختلالات قابل درمان بوده و با درمان، کیفیت زندگی به نحو چشمگیری بهبود می یابد. علاوه بر درمان دارویی، رعایت بهداشت خواب و مشارکت در فعالیت های فیزیکی و ورزشی منظم و برنامه ریزی شده در درمان اختلالات خواب سالمندی اهمیت دارند.
رعایت بهداشت خواب در سالمندان برای درمان مشکلات خواب مفید است. فعالیت فیزیکی کافی و مناسب، مواجهه با نور خورشید در صبح ها، دوری از مصرف مواد محرک و سیگار بسیار مؤثرند.
-
روشی برای شادابی موقت پوست!
داشتن پوستی سالم و شاداب یکی از دغدغه های فکری خیلی ها، مخصوصا خیلی از خانم هاست و امروز برای رسیدن به این منظور، روش های مختلفی پیشنهاد می شود؛ به عنوان نمونه، گفته می شود که دستگاه های مختلف لیزر می توانند بسیاری از نیازهای بانوان را از این نظر برآورده کنند...
از طرف دیگر، با وجود دستگاه های مکانیکی مانند میکرودرم ابریشن می توان با ذرات و کریستال های اکسید آلومینیوم، پوست را لایه برداری کرد و به این ترتیب، شادابی خاصی به پوست بخشید.
متخصصان پوست با اسیدهای میوه (گلیکولیک اسید) می توانند لایه برداری شیمیایی پوست را انجام دهند و به این ترتیب شادابی خاصی به پوست ببخشند. البته این لایه برداری ها، اصول فنی و کاملا تخصصی دارد و باید حتما توسط متخصص پوست انجام شود؛ زیرا اشتباه در میزان باقی ماندن اسید روی پوست می تواند منجر به نفوذ بیش از حد اسید به داخل پوست و ایجاد زخم شود. اما راه آسان تری نیز برای تمیز و شاداب کردن پوست وجود دارد؛ استفاده از بخور!
● نظر متخصصان پوست درباره بخور
هر چند به ندرت شاهد آن هستیم که متخصص پوستی به بیمارش بخور پوستی را توصیه کند اما در بسیاری از موارد افرادی که از بخورهای مختلف استفاده و ماسک های مختلف گیاهی را امتحان می کنند، بسیار راضی هستند. به نظر می رسد اگرچه این اعمال به ظاهر ساده و پیش پا افتاده در متون درسی آکادمیک تخصص پوست وجود ندارند، اما با توجه به علاقه افراد به استفاده از این اعمال ساده و گاهی اوقات مفید، حداقل می توان گفت که بخور و ماسک های مختلف تا زمانی که برای فرد مشکلات حساسیتی مانند خارش، تورم و التهاب ایجاد نکنند قابل توصیه هستند. بخور می تواند باعث شادابی موقت پوست شود. پاک و تمیز کردن پوست با استفاده از بخار به زمان رومی ها برمی گردد.
● فایده های بخور پوستی
بخار دادن به پوست صورت فواید متعددی دارد؛ از جمله، باز کردن منافذ پوست و در نتیجه، نفوذ بهتر داروها و کِرِم های درمانی از طریق پوست، پاک کردن سلول های مرده پوست، تسریع جریان خون پوست، فراهم آوردن امکان پاک سازی عمیق کومدون ها (سرسیاه ها و سرسفیدها).
● چندبار در هفته؟
بخار دادن (بخور) به صورت را می توان هفته ای یک بار انجام داد و پس از آن، از ماسک صورت (آماده یا تهیه شده از مواد طبیعی توسط خود فرد) استفاده کرد. به طور کلی، افراد می توانند به ۲ صورت از بخور استفاده کنند؛ یکی اینکه صورت خود را در برابر یک منبع مولد بخار قرار دهند (که این بخار می تواند گرم یا سرد باشد) و پس از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه تماس پوست صورت با بخار، با آب سرد صورت تان را بشوید تا منافذ بازشده پوست بسته شوند و سپس از یک کِرِم مرطوب کننده یا یک ماسک صورت استفاده کنند.
در روش دوم، فرد حوله ای را که در آب گرم غوطه ور شده است، روی صورت خود قرار می دهد و پس از سرد شدن حوله، آن را برمی دارد. این کار باید ۵ تا ۱۰ مرتبه تکرار شود. سپس مجددا با آب سرد، صورت خود را آبکشی و از مرطوب کننده یا ماسک صورت استفاده می کند. در هر کدام از روش های بالا فرد باید مراقب باشد تا پوست حساس صورت دچار سوختگی، با بخار یا حوله گرم نشود. توصیه می کنیم اگر پوست حساسی دارید یا دچار بیماری های عفونی فعال پوستی مانند تبخال یا زرد زخم هستید، از بخور دادن پوست صورت تان صرف نظر و به توصیه های پزشک و متخصص پوست تان توجه کنید.
● بخور بابونه
برای بخور دادن می توان از آب معمولی استفاده کرد. همچنین می توان گیاهان مختلفی را نیز به آب اضافه کرد تا از مزایای آن گیاهان نیز بهره مند شد؛ به عنوان نمونه، می توان از بابونه، آویشن، اسطوخودوس، گزنه، رازیانه، بومادران، اکلیل کوهی (رزماری)، نعناع صحرایی یا کافور استفاده کرد. بخور بابونه یکی از بخورهای موردعلاقه دختران و خانم های جوان است زیرا برای بهبود آکنه و جوش های صورت مفید است. از طرفی، بابونه خاصیت ضدالتهابی دارد و در کاهش التهابات صورت هم موثر است.
● پس از بخورهای پوستی
اگر افرادی که پوست خشکی دارند، بعد استفاده از بخور، بلافاصله از مرطوب کننده استفاده نکنند، پوست تان بیش از حد خشک می شود. اگر کسی سابقه آلرژی به گیاه خاصی دارد واضح است که از بخور آن نوع گیاه نیز نمی تواند و نباید استفاده کند. برخی عادت دارند بعد از استفاده از بخور از ماسک های صورت خانگی استفاده کنند. چنین ماسکی می تواند حاوی زرده یا سفیده تخم مرغ، روغن زیتون، لیموترش، خیار یا حتی کاکائو باشد. پس از انجام بخور، چون پوست به گونه ای عمیق پاکسازی شده است، پوست بسیار شاداب می شود. از طرفی بخار، موجب آب گرفتن سلول های شاخی و خشک پوست می شود و این مساله نیز باعث شاداب شدن پوست به صورت موقت خواهد شد. هر چند بخور های گرم برای پوست های چرب مناسب ترند اما امروزه دستگاه های مختلف بخور سرد نیز وجود دارند که به روش های مختلف شامل اولتراسونیک بخار سرد تولید می کنند که افراد مبتلا به هر نوع پوست چه خشک و چه چرب، می توانند از آن استفاده کنند. این دستگاه ها همچنین قادر به تولید یون های منفی هستند که به تصفیه هوا و نیز شاداب کردن پوست کمک می کنند.
-
فقط مادران و مادربزرگها بخوانند!
آیا شیردهی نیاز به مهارت خاصی دارد؟ از کجا بدانیم مادر به اندازه کافی شیر برای سیرشدن نوزاد دارد؟در دوره شیردهی چه داروهایی را نباید خورد؟ و چندین سوال دیگر از دکتر وحید قبادی دانا متخصص کودکان...
● آیا شیردهی نیاز به مهارت خاصی دارد؟
پاسخ این است که همه مادران این امکان را دارند که به نوزادان خود شیر دهند. اما روش صحیح شیردادن به گونه ای است که:
۱) بدن نوزاد روبه روی مادر و در تماس نزدیک با بدن او باشد.
۲) سر و بدن نوزاد در یک امتداد باشند.
۳) صورت نوزاد روبه روی پستان مادر و چانه اش به پستان چسبیده باشد.
۴) لب بالای نوزاد روی لبه بالایی هاله قهوه ای پستان و لب پایین نوزاد هم روی لبه پایینی هاله قهوه ای باشد.
۵) مادر هنگام شیردادن احساس درد و ناراحتی نکند.
۶) پستان مادر با سوراخ های بینی شیرخوار فاصله داشته و راه تنفس او را نبندد.
۷) صدای بلعیدن شیر به خوبی شنیده شود.
● از کجا بدانیم مادر به اندازه کافی شیر برای سیرشدن نوزاد دارد؟
مقدار تولید شیر مادر بستگی به دفعات مکرر تغذیه شیرخوار و مکیدن صحیح و موثر و تخلیه کامل پستان دارد. ترشح شیرمادر معمولاً از روز دوم افزایش می یابد. البته در زایمان اول ممکن است این افزایش ترشح ۵ تا ۶ روز طول بکشد. شیر مادر در روزهای اول حجم محدودی دارد، البته نیاز نوزاد هم در همین حد است. پس از آنکه شیر مادر جریان پیداکرد، (معمولاً روز سوم تا چهارم تولد) اگر نوزادی که فقط شیرمادر می خورد حداقل ۶ پوشک خیس در ۲۴ ساعت داشته باشد، نشانه آن است که حجم شیرمادر کافی است. البته بهترین راه برای تشخیص کافی بودن شیرمادر، کنترل افزایش وزن شیرخوار با مراجعه به پزشک یا مراکز بهداشتی درمانی و پایش منظم رشد است.
● در دوره شیردهی چه داروهایی را نباید خورد؟
گرچه هر دارویی که مادر مصرف می کند به مقدار کمی (۲ ۱ درصد) وارد شیرش می شود اما مصرف قابل توجهی از داروها برای شیرخوار عارضه ای در پی ندارد. مصرف داروهایی نظیر استامینوفن، مسکن های ساده، داروهای ضدسرماخوردگی و آنتی هیستامین ها به مقدار معمولی و مدت کوتاه و همچنین اکثریت قریب به اتفاق آنتی بیوتیک ها مانعی برای شیردادن نیستند. با این حال لازم است قبل از مصرف آنتی بیوتیک با پزشک متخصص مشورت شود.
● چرا بینی نوزاد ما کیپ می شود؟
بینی نوزاد بسیار ظریف است با سوراخ های باریک که با کوچکترین تغییر در دما و جریان هوا دیواره های مخاط بینی متورم می شود و راه عبور هوا را می بندد در این صورت نوزاد به راحتی تنفس نمی کند و دچار خشکی دهان شده و به علت ترشحات پشت حلق حالت عق زدن پیدا می کند. در این حالت است که نوزاد نمی تواند به راحتی شیربخورد و پس از هر مک که به سینه می زند سینه را رها می کند تا از دهان نفس بکشد.بنابراین باید با چکاندن قطره «کلرورسدیم ۶۵/۰%) و سپس تمیز کردن بینی با «مکنده بینی» یا «فین گیر» راه عبور هوا را باز نگه داشت. مرطوب کردن هوای اتاق با استفاده از دستگاه بخور نیز به رفع این مشکل کمک خواهد کرد. در صورت ادامه این مشکل، پزشک به شما کمک خواهد کرد.
● با بند ناف نوزاد چه باید کرد؟
بند ناف نوزاد به طور معمول پس از ۵ تا ۱۰ روز می افتد البته در بعضی از نوزدان، این مدت تا ۱۵ روز و بیشتر هم می رسد. باید دقت داشت بندناف زیر پوشک نرود و خشک نگه داشته شود. روی ناف پماد نمالید و بند ناف را چرب نکنید چون افتادن بند ناف به تاخیر می افتد. تنها پس از جدا شدن و افتادن بند ناف است که می بایست توجه بیشتری به بهداشت ناف داشت. برای تمیز کردن ناف می توان از محلول رقیق شده الکل طبی استفاده کرد. پس از افتادن بند ناف اکثراً روی ناف «دلمه ای» می بندد. توصیه می شود هر بار که ناف را تمیز می کنید این دلمه را به آرامی با پنبه آغشته به الکل طبی از روی ناف جدا کرده و بردارید و گودی ناف را تمیز کنید.
● از چه موقع می شود نوزاد را به حمام برد؟
بسیاری از مادران، حمام بردن نوزاد را تا افتادن بند ناف به تعویق می اندازند و فکر می کنند که خیس شدن بند ناف باعث عفونت خواهد شد. باید گفت مادران می توانند نوزاد خود را پس از تولد و در حالی که بند ناف او هنوز نیفتاده است، استحمام کنند. فقط باید با ملایمت با بند ناف مواجه شوند تا موجب کنده شدن و خونریزی نشود. بنابراین شست وشوی نوزاد و خیس شدن ناف، او را در معرض هیچ خطری قرار نخواهد داد. البته حمام کردن نوزاد که در محیطی گرم صورت می گیرد در مجموع نباید از چند دقیقه تجاوز کند و از ریختن آب بسیار گرم و یا سرد روی سر و بدن نوزاد باید جداً خودداری کرد.
● در حالت عادی مدفوع نوزاد چگونه است؟
اولین مدفوع نوزاد که غلیظ، چسبناک و به رنگ سیاه یا سبز تیره است حداکثر تا ۴۸ ساعت بعد از تولد دفع می شود. البته بسیاری از نوزادان چند دقیقه پس از تولد شروع به دفع مدفوع اولیه می کنند. پس از ۲ الی ۳ روز شیرخوردن رنگ مدفوع تغییر می کند. مدفوع نوزادی که شیر مادر می خورد رقیق و گاهی حتی آبکی است. رنگ آن زرد روشن و طلایی است و در داخل آن دانه های کوچک سفیدی دیده می شود. معمولاً به تعداد دفعاتی که مادر به نوزاد در شبانه روز شیر بدهد، نوزاد دفع مدفوع خواهد داشت و این کاملاً برای نوزاد طبیعی است و نمی توان آن را اسهال نامید.
● دمای اتاق نوزاد چقدر باید باشد؟ چقدر باید به نوزاد لباس پوشاند؟
درجه هوای اتاق نوزاد را باید با تناسب تغییر فصل، نارسی یا رسیده بودن و وزن هنگم تولد نوزاد تعیین کرد. هر چه هوا گرم تر باشد باید به تناسب هوای اتاق خنک تر و هر چه هوا سردتر باشد هوای اتاق باید گرم تر نگه داشته شود. اما هیچگاه نباید نوزاد در برابر باد مستقیم پنکه یا کولر قرار گیرد. اگر نوزاد نارس به دنیا آمده یا به نسبت وزن کمی دارد باید در دوره نوزادی او را گرمتر نگه داشت. دمای نرمال بدن نوزاد ۳۷ ۶/۳۶ درجه سانتی گراد است که می بایست با تکنیک مناسب اندازه گیری شود. همچنین درباره دمای مناسب هوای اتاق نوزاد باید گفت که بهتر است این دما در تابستان در حدود ۲۲ ۲۰ درجه سانتی گراد و در زمستان در حدود ۲۴ ۲۲ درجه سانتی گراد نگه داشته شود.
-
سلامتی، گمشده ای در مطبخ های مدرن!
حدود ۴۰، ۵۰ سال قبل در روزگاری که خانواده ها خود را خیلی با چرخ دنده های تکنولوژی و زندگی ماشینی درگیر نکرده بودند، مادران در مطبخ های ساده و کوچکشان با چند وسیله ابتدایی مثل دیگ و دیگچه و یک کفگیر و ملاقه مسی و زیر چراغ های نفتی یا اجاق ها و تنورهایی سرخ و برافروخته از آتش هیزم های خشک همراه با گرمایی برخاسته از دلهایی پرعشق و محبت آشپزی می کردند و درهربار کوبیدن دسته هاون برنجی برسر مشتی از مغز گردوهای چرب زیرلب زمزمه های عاشقانه شان را چاشنی غذاهای خوش عطر و طعم خانگی با روغن محلی، برنج صدری، گوشت تازه و خلاصه تمام مواد اولیه سالم و مقوی می کردند.
یادم می آید هر روز صبح قبل از اینکه شال و کلاه کنیم و آماده رفتن به مدرسه شویم، خانم جان غذا را در یکی از دیگ های مسی روی چراغ سه فتیله ای بار می گذاشت و ظهر که ما خسته و گرسنه به خانه برمی گشتیم عطر و بوی غذا نه تنها فضای خانه که نصف کوچه را هم پرمی کرد و اشتهایمان هنوز به خانه نرسیده باز دهانمان پراز آب می شد و وقتی همه اعضا خانواده دور سفره می نشستیم و در مجمه کنگره دار غذا را نوش جان می کردیم غذاخوردن لطف و صفای دیگری داشت که اصلا قابل مقایسه با زندگی مدرن امروز و سرو غذاهای فست فود در ساندویچی و یا رستوران ها نیست.
امروز، اکثر زنان به بهانه اینکه در بیرون از منزل به کار و فعالیت مشغول هستند و وقت آشپزی ندارند، سلامتی و تندرستی خود و دیگر اعضا خانواده را در آشپزخانه های مجهز، لوکس و اپن، ظروف یکبار مصرف، غذاهای نیمه آماده و آماده انواع و اقسام کنسروها، ناگتها و سوسیس و کالباس ها به مخاطره می اندازند و در خوش بینانه ترین حالت و کمی دیده اغماض عده ای فقط زحمت سفارش غذا از آشپزخانه های غذای آماده تحویل را با یک تماس تلفنی به خود می دهند.
● فراوانی غذاهای آماده
هدف نخست از تهیه غذاهای آماده و نیمه آماده نظیر کنسروها، خوراک ها و... فقط در شرایط خاص مانند جنگها و حوادث غیرمترقبه سیل، زلزله و بحران های غذایی بود، اما آرام آرام این مهم جای خود را دربین سایر غذاها باز کرده، تا اینکه امروزه می بینیم از سیب زمینی های سرخ کرده و انواع پیتزاها و برگرها گرفته تا انواع سوپ ها، خورشت ها، همه و همه در طبقات غذایی فروشگاه های بزرگ جا خوش کرده و خودنمایی می کنند و این درحالی است که متخصصان توصیه می کنند مصرف این غذاها بجز مواقع ضروری استفاده نشود. زیرا مصرف زیاد این دسته موادغذایی در گروه های خاصی نظیر زنان باردار، کودکان و سالمندان عوارض زیادی را درپی دارد. به طوری که این افراد کالری زیادی را وارد بدن خود کرده اند، اما املاح و ویتامین های زیادی را هنوز در رژیم غذایی خود ندارند و در واقع بسیاری از این ویتامین ها در این شرایط از بین می روند.
تا به حال هیچ آگهی تبلیغاتی درباره موادغذایی پخش نشده که آن ماده غذایی را برای سلامتی مضر بداند. همه آنها به مواداولیه مرغوب و سالم غذاهای تهیه شده اشاره می کنند. از این رو بعداز یک عمر گوش دادن، نگاه کردن و خواندن آگهی های تبلیغاتی و تجارتی، بیشتر افراد اطلاعات بسیار نادرستی از این گونه موادغذایی خواهند داشت. بنابراین وقتی به سوپر مارکتها و فروشگاه های موادغذایی می رویم، نه تنها این گونه موادغذایی را به چشم دشمن خود نگاه نمی کنیم، بلکه احساس می کنیم وارد محیط صمیمانه ای شده ایم که دسته ای از تولید کنندگان موادغذایی برای ما ایجاد کرده و آن چنان احساس امنیت موادغذایی می کنیم که اگر موجودی کیفمان زیاد باشد، دوست داریم تمامی محصولات را خریداری کنیم!
● سوسیس و کالباس، از گوشت بوقلمون یا نان خشک و پوست مرغ!
سوسیس و کوکتل ممتاز ۷۰درصد، کالباس لیونر ۵۵ درصد، کراکو ۷۰ درصد، کالباس مرغ پرسی ۹۰درصد، بیکن مرغ و گوشت ۹۸ درصد، فیله بوقلمون ۹۸درصد،... این تنها چند قلم از لیست بلند بالایی از انواع و اقسام سوسیس و کالباس هایی است که در یکی از فروشگاه های بزرگ و مجهز شرکت فرآورده های گوشتی است... که در بدو ورود توجهت را به خود جلب می کند. و از سوی دیگر بسته های سفید و قرمز ژامبون ها و ران مرغهای وکیوم شده هم از پشت پیشخوان و درون یخچالهای دورتادور مغازه نیز دائما به تو چشمک می زنند.
آقای فرهاد مشیری بازنشسته و ۶۸ سال سن دارد و از فروشنده تقاضای مقداری ژامبون مرغ و سوسیس و کالباس می کند. وقتی دلیل انتخاب این مواد به اصطلاح پروتئینی را از وی سؤال می کنم بدون معطلی می گوید: «به نظر من این مواد کاملا بهداشتی و تمیز است و برای ما که گوشت قرمز نباید بخوریم ژامبونهای مرغ خیلی خوب است.» به او می گویم چرا از گوشت مرغ تازه استفاده نمی کنید، اضافه می کند: «در برخی از مغازه های عرضه، دیدم که مرغها را با پا این ور و آن ور می کنند و روی زمین می ریزند طبیعی است تا وقتی این فروشگاههای تمیز و مرتب بامحصولات بسیار خوشمزه و خوش طعم وجود دارد، دیگر چه دلیلی وجود دارد که مرغ پاک نکرده و پر از آشغال مصرف کنیم!»
و خانم آذری ۴۵ ساله هم که ضمن خرید گوشش به حرفهای ماست، در تایید صحبتهای این آقا اینطور به اظهارنظر می پردازد: «در خانه ما که همه شاغل هستند و کسی فرصت آشپزی ندارد، چاره ای نداریم جز اینکه از این فروشگاهها محصولات آماده طبخ را خریداری کنیم، ضمن اینکه سوسیس و کالباسهای خوشمزه ای وارد بازار شده که خیلی عوارضی هم برای سلامتی ندارد چون دکترها می گویند اگر هفته ای یک بار از غذاهای فست فود استفاده کنید اشکالی ندارد و ما سعی می کنیم از فروشگاههای معتبر خرید کنیم.»
از وی سؤال می کنم معیار شما برای انتخاب یک فروشگاه خوب با محصولات معتبر چیست که در پاسخ می گوید: «خوب اولا تجربه این را به ما ثابت می کند و ثانیا کیفیت جنس و تمیز و مرتب بودن فروشگاه هم یکی دیگر از معیارهای انتخاب یک محصول خوب است.» به او می گویم اما عوارض مصرف زیاد این گونه مواد در درازمدت بروز می کند، سری به حالت «نمی دانم» کج می کند و می گوید: «شکر خدا که تا به حال کسی از خانواده ما بیمار نشده است اما با شرایط امروز چاره ای دیگر نداریم. و اگر واقعا خوردن این غذاها برای سلامتی ضرر دارد، مسئولان باید به فکر چاره ای باشند و جلوی تولید این محصولات را بگیرند.»
● فریب رنگ قرمز ژامبونها را نخورید
مدتی قبل تعدادی از دانشجویان رشته صنایع غذایی جهت بازدید از تهیه فرآورده های گوشتی مثل سوئیس و کالباس به کارخانه ما... مراجعه کردند، متوجه شدم هنگامی که مشغول توضیح در خصوص چرخه تولید این گونه محصولات برای آنها هستم عده ای دائماً به اطراف کارخانه نگاه می کنند. دلیل این کار را از آنها جویا شدم. گفتند دنبال نان خشک، تاج سر خروس، پوست سر گاو و گوسفند، لاشه حیوانات و پوست و آشغالهای مرغ، روده گوسفند می گردیم، چون شنیده ایم که مواد اولیه سوسیس و کالباس را تشکیل می دهند...»
دکتر واقیناک قازاریان عضو هیئت مدیره انجمن فرآورده های گوشتی ایران و رئیس هیئت مدیره یکی از شرکتهای فرآورده های گوشتی که از سال ۱۳۳۷ وارد این صنعت شده است، در پاسخ به این سؤال که چرا علی رغم اینکه تصور اکثر مردم این است که مواد اولیه سوسیس و کالباس از امعاء و احشاء حیوانات می باشد، ولی این محصولات محبوبیت زیادی بین سفره ایرانیان طی چند سال اخیر پیدا کرده است، با بیان مقدمه فوق، می گوید: «فرآورده های گوشتی در ایران از تنوع زیادی برخوردار است و تمام کارخانه ها را نمی توانیم به تولید این گونه محصولات بی کیفیت متهم کنیم، ضمن اینکه وزارت بهداشت، مؤسسه استاندارد و وزارت بازرگانی بر کار تمام کارخانه های معتبر نظارت دارد.»
دکتر قازاریان با این اظهار نظر که در کارخانه محل فعالیت وی اجازه تولید محصولات ارزان و بی کیفیت به هیچ کس داده نمی شود، در توضیح بیشتری در خصوص مواد اولیه انواع و اقسام سوسیس و کالباسها به گزارشگر کیهان می گوید: «مواد اولیه فرآورده های گوشتی عرضه شده در این شرکت مرغ نیم چه (جوجه) گوشت بوقلمون، گوساله و گوشتهای وارداتی مورد تایید وزارت بهداشت است که در حال حاضر روزانه ۳ تا ۴ تن گوشت بوقلمون و ۷ تن گوشت مرغ و گوساله برای تولید انواع فرآورده های گوشتی استفاده می کنیم و به طور میانگین ۱۰ تا ۱۵ تن گوشت برای تمام محصولات مورد استفاده قرار می گیرد.»
از وی سؤال می کنم اگر واقعاً اینطور است که شما می گویید و مواد اولیه فرآورده های گوشتی مثل ژامبونها و... از گوشت و مرغ است، پس چرا اینقدر شایعه و حرف و حدیثهای مختلف درخصوص تهیه سوسیس و کالباس از امعاء و احشاء حیوانات و نان خشکی ها و... وجود دارد، که در پاسخم اینطور توضیح می دهد: «متأسفانه برخی از آنها خیلی هم شایعه نیست و تعدادی از کارخانه های غیراستاندارد و کارگاههای زیرپله ای دور از چشم مسئولان، بازرسان و ناظران وزارت بهداشت و انجمن اقدام به تولید محصولات فوق الذکر می کنند و آنها را پشت وانت، با قیمتی بسیار نازل و بخاطر سود زیاد در معرض فروش قرار می دهند و البته در بازدید از بعضی کارخانه های فرآورده های گوشتی هم متوجه شدیم برخی از سودجویان بخاطر جلب مشتری و رضایت خاطر مسئولان انجمن و بازرسان وزارت بهداشت فضای کارخانه را مثل هتل ۵ ستاره بسیار لوکس و مدرن و سنگهای مرمر ساخته اند، اما کیفیت محصولات آنها بسیار پایین است و به عنوان نمونه در یکی از کارخانه ها ما یک کیلو گوشت مرغ ندیدیم بلکه فقط از خمیر مرغ و انواع طعم دهنده ها و ادویه جات خوشبو استفاده می کنند که متأسفانه با دیدن شکل ظاهری آنها هیچ خریداری متوجه این موضوع نمی شود.
عضو هیئت مدیره انجمن فرآورده های گوشتی ایران در ادامه ضمن اظهار گلایه ای از وزارت بهداشت درخصوص منع خمیرمرغ در کارخانجات، اضافه می کند: «منع این موضوع برای کارخانه های معتبر ضرر است چون تمام شرکتهای مورد تایید مؤسسه استاندارد مرغها را پس از پوست کندن و تمیز کردن شکم آنها در دستگاه های مخصوص (لیما) به صورت خمیر درمی آورند و سپس به آن طعم دهنده، مواد افزودنی و نگه دارنده می زنند و در این روش استخوانها هم کاملا از مرغ جدا می شود، البته نباید این موضوع را هم نادیده بگیریم که وزارت بهداشت این کار را به منظور جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده انجام داده است.»
دکتر قازاریان اضافه می کند: «اما متأسفانه تعدادی از شرکتها و کارگاهها تمام آشغالهای مرغ را از مرغ فروشان که در ظرفی که به همین منظور در مغازه ها تعبیه و جمع آوری می شود، خریداری می کنند و سپس به صورت خمیر مرغ به شکل سوسیس و کالباس در اختیار مردم قرار می دهند.»
از وی سؤال می کنم اقدام شما به عنوان یکی از اعضای انجمن و یک فرد با سابقه در این صنعت برای جلوگیری از این سوءاستفاده ها چه بوده است که در پاسخ می گوید: «اعضای انجمن بارها به مدیرکل صنایع غذایی اعلام کردند که باید جلوی این کار متخلفان گرفته شود، اما آنها نداشتن امکانات و محدودیت پرسنل را مانع جلوگیری از کار متخلفان ذکر کردند.»
دکتر قازاریان همچنین می گوید: «برخی از کارخانه های زیر پله ای بدلیل اینکه سوسیس و کالباسها به رنگ قرمز و طبیعی گوشت درآید، از برنجهای قرمز، رب و یا گوجه فرنگی و کمی رنگهای خوراکی هم استفاده می کنند و معمولا تمام این کارها دور از چشم ناظران وزارت بهداشت صورت می گیرد.» وی با اشاره به اینکه اتحادیه صنایع گوشتی ایران (وطن) که قدمتی ۱۵ ساله دارد، هنوز قدرت اجرایی لازم برای برخورد با متخلفان را ندارد، از مجلس شورای اسلامی و نمایندگان ومسئولان وزارت بهداشت می خواهد به سلامتی مردم بیشتر توجه کرده و دست سودجویان را از این کارها قطع کنند.
● هر شهروند باید ناظر سلامتی خودش باشد، ناظر کم داریم!
«اینکه بگوییم موضوع موارد بهداشتی و هر آنچه که مربوط به سلامت مردم و اجتماع می شود فقط در حوزه وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی می گنجد، این مجوز کافی برای برخورد با متخلفان و کسانیکه از رعایت اصول بهداشتی عدول می کنند نیست، چون در بحث سلامت تمام ارگانها اعم از مؤسسه استاندارد، وزارت بازرگانی و... باید دست به دست هم دهند.»
اکبر رنجبرزاده، نماینده مردم اسدآباد و عضو کمیسیون بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گفت وگو با گزارشگر کیهان با اشاره به مطلب فوق و با تاکید بر اینکه برای برخورد با متخلفان و نظارت همه جانبه به اندازه کافی پرسنل نداریم، خاطرنشان می کند: «نکته ای که در این بین حائز اهمیت می باشد، انعکاس اخبار موارد خلاف و نشان دادن کار این سودجویان از طریق رسانه ها است.»
وی با بیان این مطلب که باید اشد مجازات برای این افراد در نظر گرفته شود، اضافه می کند: «وزارت بهداشت ابزار آن را دارد و مجلس شورای اسلامی هم اعتباراتی خاص در این خصوص در نظر می گیرد تا نیروهایی را جهت نظارت قویتر جذب کنند چرا که دغدغه اصلی ما وضعیت سلامت مردم و مواد خوراکی است.»
این عضو کمیسیون بهداشت در ادامه از مردم و مصرف کنندگان درخواست می کند که خود آنها هم به عنوان ناظر، موارد بهداشتی را با دقت زیر نظر داشته باشند و انتظار ما این است که هر شهروند ایرانی نظارتی قوی بر سلامت جامعه داشته باشد.»
وی می گوید: «ما طرحی را در مجلس پیشنهاد کردیم که روی مواد خوراکی عوارض گرفته شود ولی این طرح تصویب نشد، امید است ان شاءالله در لایحه بودجه ۹۰ مورد بررسی قرار گیرد تا سلامت مردم بیشتر مورد توجه قرار گیرد و با متخلفان به صورت جدی تر برخورد گردد چون این موضوع برای مجلس و وزارت بهداشت نگران کننده است و لذا مردم هم باید در این زمینه خود را دخیل بدانند.»
پسرک هنوز کلیدش را از توی توپی قفل درنیاورده که زنگ تلفن شروع به نواختن می کند و صدای گرم مادرش را از پشت خط و هزاران سیم اینطور می شنود: چند تکه شنیسل مرغ، مقداری سیب زمینی نیمه سرخ شده و مقداری سبزیجات آماده را توی یک قابلمه پیرکس گذاشتم، همه را داخل مایکروویو گرم کن و به همراه یک بطری نوشابه و مقداری سالاد که درون یک ظرف یکبار مصرف است میل کن، غذا نوش جانت پسرم. مطمئنم از غذایی که صبح برایت آماده کردم خوشت می آید، ضمناً اگر دوست داشتی ته لیست برنامه غذایی هفتگی هم یادداشت کن.
هیچ با خود فکر کرده اید که چرا این روزها اکثراً خواسته و ناخواسته با مصرف بی رویه، متنوع و البته خوش رنگ و لعاب غذاهای آماده، ناگتها و فست فودها، آن هم در ظروفی که به قول تمام متخصصان بهداشت و تغذیه سرطان زاست، سلامتی خود و افراد خانواده را به خطر می اندازند. مصرف بی رویه فرآورده های گوشتی چه مضراتی برای بدن دارد که این همه پزشکان بر مصرف کم آن تأکید می کنند و از سوی دیگر استقبال مردم نیز روزبه روز بر مصرف بی حد و حصر این قبیل محصولات بیشتر و بیشتر می شود، به طوری که اگر یک شب تعطیل آخر هفته سری به چند ساندویچی و یا رستوران بزنید، می بینید ساعتها باید در صف عریض و طویل مثلا یک هات داگ ساده منتظر بمانید.
● شکمهای گرسنه و تبلیغات وسوسه انگیز
بالانس بودن اسیدهای آمینه ضروری و ارزش غذایی بالای ناگت مرغ در تغذیه روزانه می تواند نقش بسزایی را ایفا کند.
با استفاده از ناگت گوشت علاوه بر تأمین پروتئین مورد نیاز بدن مزه واقعی گوشت را نیز می توان احساس کرد، ترکیبات آن ۷۵ درصد گوشت گوساله، انواع پودر سوخاری، روغن، نمک، پیاز و انواع ادویه جات.
فیله سوخاری محصولی لذیذ با طعمی منحصر به فرد و متفاوت.
تبلیغات خیلی فریبنده و جذابی هستند که به سرعت افراد گرسنه و پرمشغله و مخصوصاً نوجوانان و زوجهای جوان را سخت تحت تأثیر قرار می دهند و سلامتی و تندرستی را هم به همان سرعت به مخاطره می اندازند.
به همراه محمدعلی شیخ زاده عکاس روزنامه مقابل یک ساندویچی می ایستیم، چند پسر جوان که سرخوش از ایام جوانی و غرق در صحبت هستند و با لذت و اشتهای زیاد ستاره هایی کوچک از ناگتهای مرغ را به دندان می کشند، سوژه گزارشم می شوند.
علی ۱۸ساله داوطلب می شود و در پاسخ به این پرسشم که چرا غذای خانه را به چند تکه مرغ آن هم با انواع و اقسام مواد افزودنی و نگه دارنده ترجیح می دهد، می گوید: «البته سوسیس و کالباس نمی خورم اما ناگت مرغ و شنیسل خیلی دوست دارم و هفته ای دو سه بار با دوستان سری به ساندویچی های خوش نام و نشان می زنیم، این گونه غذاها خیلی خوشمزه است و سریع هم در دسترس است، دیگر کسی حال و حوصله غذاهای خانگی را ندارد.»
سورنا هم صحبتهای دوستش را قطع می کند و با دهان نیمه پر می گوید: «مادرم هرچه تلاش کند و تمام هنرهای پنج انگشتش را هم ساعتها خرج آشپزی در منزل کند، اصلا نمی تواند یک وعده غذایی به این خوشمزگی درست کند.»
او که به اشاره دوست دیگرش، سس گوشه لبش را با پشت دستش پاک می کند، ادامه می دهد:«فریزر ما مدتی است که پراز انواع و اقسام سبزی های کنسروی و آماده طبخ خورشت های آماده، ناگتهای گوشت و مرغ به همراه نوشابه های رنگارنگ است و هرکس هر ساعتی که به خانه برسد می تواند غذایی برای خودش انتخاب کند و در عرض چند دقیقه با استفاده ازگرمای مایکروویو، لذیذترین غذای روز را میل کند.
● زیان مصرف بی رویه غذای آماده
«اگر غذاهای آماده درحد متعادل مصرف شود، خطری برای سلامتی ندارد، همانطور که غذاهای خانگی و غیرآماده هم سراپا خواص نیستند و مصرف بیش از حدبرخی از آنها هم می تواند برای سلامتی مضر باشد.»
مجتبی دجله طلب، مدیرعامل شرکت غذاهای آماده و نیمه آماده کایسر در گفت وگو با گزارشگر کیهان ضمن بیان مطلب فوق و با تاکید بر اینکه دراین شرکت برای تهیه انواع ناگتها مواد نگه دارنده استفاده نمی شود، به روش طبخ انواع ناگتها و شنیسل اشاره می کند و می گوید: «دراین روش طبخ پس از پخت کامل مواد به روش انجماد سریع (IQf) آماده می شود و سپس در کمتر از ۳۰ دقیقه در دمای منهای ۳۵ درجه سانتیگراد منجمد می شود که این عمل ضمن حفظ سلامت، بهداشت، طعم و مزه واقعی و خواص غذایی ماندگاری بالایی هم دارد.» وی می گوید: «با توجه به اینکه شرایط نگهداری این نوع غذاها باید در دمای ۱۸ درجه یا منجمد باشد، بنابراین دراین روش محصولات تا ۶ ماه بدون مواد نگه دارنده، ماندگاری خواهند داشت، اما با توجه به اینکه کالری این نوع غذاها بالاست، اگر درحد متعادل سه وعده در هفته استفاده شود مشکل خاصی برای مصرف کنندگان ندارد اگر بیشتر از این مقدار مصرف شود ممکن است فرد را با اضافه وزن روبه رو سازد که البته در غذاهای خانگی هم در صورت مصرف بی رویه گوشت و چربی و نمک می تواند این مشکلات را برای افراد ایجاد کند.»
دجله طلب، در ادامه به دلیل استقبال زیاد مردم از انواع غذاهای آماده اشاره می کند و می گوید: «کمبود وقت و طبخ سریع این غذاها و اشتغال اکثر زنان در بیرون از منزل و ارزان و مقرون به صرفه بودن این نوع محصولات از جمله عواملی هستند که باعث شده گرایش مردم روزبه روز به سوی این فرآورده ها و فست فوت ها بیشتر شود.»
به او می گویم وقتی یک بسته ۴ قطعه ای شنیسل مرغ بیش از ۵ هزار تومان قیمت دارد چطور می توانید بگویید این بسته از یک مرغ تازه ارزانتر است، با ذکر مصداقی این گفته خود را چنین توجیه می کند: «مثلا در یک بسته ۶۰۰ گرمی شنیسل، ۴ قطعه ۱۵۰ گرمی وجود دارد که قیمت آن ۵ هزار و ۵۰۰ تومان است، حال اگر بخواهید همین تعداد را از یک مرغ تازه به دست آورید، قیمت تمام شده آن برای شما بیشتر از مبلغی خواهد بود که ما با روشی کاملا بهداشتی به اضافه پودرسوخاری، ادویه در اختیار شما قرار می دهیم ضمن اینکه در وقت شما هم صرفه جویی کرده و کار شما را راحتتر کرده ایم.»
از آقای دجله طلب درخصوص نحوه بازرسی بازرسان وزارت بهداشت سؤال می کنم که در پاسخ می گوید: «ماموران بصورت کاملا سرزده و هفته ای یک تا دوبار از شرکتها بازدید می کنند تا جلوی هرگونه تخلفی گرفته شود.»
به او می گویم مگر در محصولات شما هم امکان تقلب وجود دارد، محصولات شما که باید از تکه های مرغ و گوشت باشد و جای تقلب ندارد در پاسخ می گوید: «حتی در تهیه این محصولات هم عده ای سودجو هستند که به صورت جسته و گریخته با استفاده از خمیرهای مرغ و پودرهای سوخاری نامرغوب اقدام به تولید این گونه محصولات می کنند و توصیه ما این است که مصرف کنندگان همیشه در انتخاب خود دقت لازم به خرج دهند.»
● چاقی، اپیدمی قرن
پیشرفت روزافزون علم و تکنولوژی باعث شده استفاده از فست فودها و پخت وپز توسط دستگاه هایی همچون مایکروویو و سرخ کن افزایش بیشتری پیدا کند، اما یافته های مطالعاتی نشان می دهد، غذاهای فوری و غذاهایی که توسط این دستگاهها در اختیار همه قرار می گیرد، عوارض شدیدی را بر سیستم ایمنی بدن افراد خصوصا کودکان برجای می گذارد و از جمله پیامدهای مصرف این نوع غذاها در کودکان دریافت کالری بالا و افزایش امکان بروز چاقی در بزرگسالی است که معمولا این چاقی در بزرگسالی، با بیماری های قلبی و عروقی، فشارخون بالا، سرطان و دیابت همراه می شود.
دکتر فرشته خدادادی، متخصص تغذیه در گفت وگو با گزارشگر کیهان با اشاره به اینکه ترکیبات موجود در فرآورده های گوشتی مانند سوسیس و کالباس، همبرگر و... موجب بروز بیماری هایی همچون فشارخون بالا و پوکی استخوان می شود، می گوید: «در اغلب فرآورده های گوشتی موادمغذی همچون پروتئین خالص وجود نداشته ولی موادی مانند فسفات، نیترات، نمک، چربی و ... که برای سلامتی بدن مضر است به وفور یافت می شود.»
وی در ادامه اظهار می کند: «نیترات و فسفات بدلیل خاصیت ضدباکتریایی به عنوان نگه دارنده این موادغذایی و جهت حفظ رنگ آن استفاده می شود، به این ترتیب نیترات پس از وارد شدن به دستگاه گوارش به نیتریت و نیتروزآمین تبدیل و سرطان زا می شود، همچنین فسفات با PH بالایی که دارد ضمن ایجاد اختلال در جذب کلسیم توسط بدن، احتمال ابتلا به پوکی استخوان را در افراد بویژه زنان و سالمندان افزایش می دهد.»
وی به مضرات دیگر سوسیس و کالباس اشاره می کندو می گوید: «سرانه مصرف سوسیس و کالباس در کشور ما پایین تر از کشورهای دیگر است ولی متاسفانه ما با چالش تغییر الگوی غذایی به سمت فست فود روبرو هستیم، بنابراین باید از حالا نگران تبعات این مسئله باشیم.»
دکتر خدادادی می گوید: «گذشته از مسئله نیترات و نیتریت در سوسیس و کالباس، محتوای چربی بویژه چربی های اشباع و ترانس در این محصولات بالاست ضمن اینکه با جذب روغن در طی سرخ کردن، چربی آن بالاتر می رود طوری که هر ۳۰ گرم سوسیس (حدود ۱ سوسیس کوکتل) ۸ گرم چربی، ۱۲ میلی گرم کلسترول و ۳۲۰ میلی گرم سدیم دارد و کمتر از ۳ درصد آهن مورد نیاز را تامین می کند.»
وی می گوید: «میزان بالای نمک در این محصولات در ایجاد پرفشاری خون و همراه با بالا بودن فسفات باعث به هم خوردن تعادل کلسیم و فسفر شده و در جذب کلسیم تداخل ایجاد می کند.»
● ۵۰ درصد افراد جامعه اضافه وزن دارند
امروزه با توجه به تغییر الگوی زندگی با مشکلی در جامعه به عنوان اضافه وزن و چاقی روبرو هستیم و کشور ما در یک گذار تغذیه ای به سرعت به طرف یک مشکل مضاعف پیش می رود. از یک طرف با مشکل سوءتغذیه کودکان زیر ۵ سال و نیز کمبود ریزمغذی ها مواجه هستیم و از سوی دیگر با گسترش بیماریهای متابولیک که اضافه وزن و چاقی بدلیل افزایش مصرف غذاهای پرکالری و کم ارزش سهم بزرگی در بروز آنها دارند، مواجه شدیم.
اما سؤال اساسی که در این مورد پیش رو داریم این است که چه عواملی باعث شده این مشکلات پیش آید و برای مقابله با آن چه باید کرد؟ دکتر مجید حاجی فرجی رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور در گفت وگو با گزارشگر کیهان با اشاره به اینکه در این خصوص با دو مشکل مواجه هستیم، خاطرنشان می کند: «افراد در جامعه، در عین حال که با کمبود و رشد ریزمغذی ها روبه رو هستند، از افزایش وزن و چاقی و عوارض متابولیک آن مثل بیماریهای قلبی و عروقی، دیابت و انواع سرطان ها رنج می برند به طوری که طبق آمار حدود ۵۰ درصد افراد به صورت میانگین دچار اضافه وزن هستند و این مشکل بین ۱۹ تا ۲۰ درصد کودکان و حتی بچه های پیش دبستانی نیز شایع شده است.»
دکتر حاجی فرجی می گوید: «اگر مصرف غذاهای پرکالری و کم ارزش با همین سرعت در زندگی روزمره پیش رود، بچه ها خیلی زود دچار کمبود ریزمغذی ها شده و به سوءتغذیه مبتلا می گردند، بنابراین تنها راه حل این مشکلات اولاً جایگزین کردن غذاهای خانگی به جای فست فودها است و راه حل دیگر افزایش تحرک و ورزش در برنامه های روزانه و پیاده روی می باشد.»
رئیس انستیتو تحقیقات صنایع غذایی کشور با اشاره به مصرف نوشابه های گازدار به همراه فست فودها به عوارض ناشی از مصرف زیاد آنها هم اشاره می کند و می گوید: «یک قوطی نوشابه گازدار معادل ۱۰ قاشق شکر و معادل ۱۵۰ تا ۲۰۰ کیلو کالری است. این مسئله غیر از آنکه برای بیماران دیابتی مضراتی را به همراه دارد، برای افراد معمولی هم انرژی زیادی تولید می کند، ضمن آنکه گاز موجود در نوشابه به دلیل وجود اسید فسفریک و دی اکسید کربن وارد محیط طبیعی معده می شود و جذب بسیاری از عناصر مغذی مثل کلسیم، منیزیم، روی و آهن را در یک ساعت در روده کوچک به حداقل می رساند و باعث طپش قلب و بروز اضطراب در فرد می شود.»
وی اضافه می کند: «در مجموع مصرف سوسیس وکالباس و فست فودها را به عنوان یک غذای سالم تایید نمی کنم چون مصرف طولانی و مستمر آن می تواند باعث بروز بیماریهای مزمن و حتی بدخیم شود و این مسئله از نظر پزشکی کاملاً ثابت شده است.»
● مصرف بی رویه فست فودها، ممنوع!
تمام محصولات غذایی که از وزارت بهداشت مجوز تولید می گیرند، شرایط کنترل کیفیت آنها مورد تایید مسئولان بهداشتی است و مشکل از خود محصولات نیست، بلکه فقط افزودنی ها و مصرف بی رویه آنهاست که برای مصرف کنندگان مشکل ساز می شود.
دکتر حامدپور آرام کارشناس ارشد دفتر امور تغذیه در گفت وگو با گزارشگر کیهان با اشاره به اینکه مصرف زیاد سوسیس و کالباس و فرآورده های گوشتی با وجود تخلفات زیاد در تولید این محصولات توصیه نمی شود، می گوید: «متاسفانه با وجود کارخانه های زیرپله ای و دور از چشم بازرسان عده ای سودجو فرصت این کار را پیدا می کنند و چون نظارت کاملی در این خصوص وجود ندارد، زمینه بیشتری برای فعالیت آنها فراهم شده است که امیدواریم نمایندگان مجلس و مسئولان وزارت بهداشت این موضوع را به صورت جدی در دستور کار خود قرار دهند.»
وی می گوید: «توصیه ما این است تا آنجا که می توانیم از محصولات مرغوب به همراه سبزیجات تمیز و فراوان و آب و دوغ به جای نوشابه های گازدار استفاده کنیم.»
پسرک هنوز کلیدش را از توی توپی قفل درنیاورده که زنگ تلفن شروع به نواختن می کند و صدای گرم مادرش را از پشت خط و هزاران سیم اینطور می شنود: چند تکه شنیسل مرغ، مقداری سیب زمینی نیمه سرخ شده و مقداری سبزیجات آماده را توی یک قابلمه پیرکس گذاشتم، همه را داخل مایکروویو گرم کن و به همراه یک بطری نوشابه و مقداری سالاد که درون یک ظرف یکبار مصرف است میل کن، غذا نوش جانت پسرم. مطمئنم از غذایی که صبح برایت آماده کردم خوشت می آید، ضمناً اگر دوست داشتی ته لیست برنامه غذایی هفتگی هم یادداشت کن.
هیچ با خود فکر کرده اید که چرا این روزها اکثراً خواسته و ناخواسته با مصرف بی رویه، متنوع و البته خوش رنگ و لعاب غذاهای آماده، ناگتها و فست فودها، آن هم در ظروفی که به قول تمام متخصصان بهداشت و تغذیه سرطان زاست، سلامتی خود و افراد خانواده را به خطر می اندازند. مصرف بی رویه فرآورده های گوشتی چه مضراتی برای بدن دارد که این همه پزشکان بر مصرف کم آن تأکید می کنند و از سوی دیگر استقبال مردم نیز روزبه روز بر مصرف بی حد و حصر این قبیل محصولات بیشتر و بیشتر می شود، به طوری که اگر یک شب تعطیل آخر هفته سری به چند ساندویچی و یا رستوران بزنید، می بینید ساعتها باید در صف عریض و طویل مثلا یک هات داگ ساده منتظر بمانید.
شکمهای گرسنه و تبلیغات وسوسه انگیز
بالانس بودن اسیدهای آمینه ضروری و ارزش غذایی بالای ناگت مرغ در تغذیه روزانه می تواند نقش بسزایی را ایفا کند.
با استفاده از ناگت گوشت علاوه بر تأمین پروتئین مورد نیاز بدن مزه واقعی گوشت را نیز می توان احساس کرد، ترکیبات آن ۷۵ درصد گوشت گوساله، انواع پودر سوخاری، روغن، نمک، پیاز و انواع ادویه جات.
فیله سوخاری محصولی لذیذ با طعمی منحصر به فرد و متفاوت.
تبلیغات خیلی فریبنده و جذابی هستند که به سرعت افراد گرسنه و پرمشغله و مخصوصاً نوجوانان و زوجهای جوان را سخت تحت تأثیر قرار می دهند و سلامتی و تندرستی را هم به همان سرعت به مخاطره می اندازند.
به همراه محمدعلی شیخ زاده عکاس روزنامه مقابل یک ساندویچی می ایستیم، چند پسر جوان که سرخوش از ایام جوانی و غرق در صحبت هستند و با لذت و اشتهای زیاد ستاره هایی کوچک از ناگتهای مرغ را به دندان می کشند، سوژه گزارشم می شوند.
علی ۱۸ساله داوطلب می شود و در پاسخ به این پرسشم که چرا غذای خانه را به چند تکه مرغ آن هم با انواع و اقسام مواد افزودنی و نگه دارنده ترجیح می دهد، می گوید: «البته سوسیس و کالباس نمی خورم اما ناگت مرغ و شنیسل خیلی دوست دارم و هفته ای دو سه بار با دوستان سری به ساندویچی های خوش نام و نشان می زنیم، این گونه غذاها خیلی خوشمزه است و سریع هم در دسترس است، دیگر کسی حال و حوصله غذاهای خانگی را ندارد.»
سورنا هم صحبتهای دوستش را قطع می کند و با دهان نیمه پر می گوید: «مادرم هرچه تلاش کند و تمام هنرهای پنج انگشتش را هم ساعتها خرج آشپزی در منزل کند، اصلا نمی تواند یک وعده غذایی به این خوشمزگی درست کند.»
او که به اشاره دوست دیگرش، سس گوشه لبش را با پشت دستش پاک می کند، ادامه می دهد:«فریزر ما مدتی است که پراز انواع و اقسام سبزی های کنسروی و آماده طبخ خورشت های آماده، ناگتهای گوشت و مرغ به همراه نوشابه های رنگارنگ است و هرکس هر ساعتی که به خانه برسد می تواند غذایی برای خودش انتخاب کند و در عرض چند دقیقه با استفاده ازگرمای مایکروویو، لذیذترین غذای روز را میل کند.
-
دندانپزشکی منهای ترس
مطب دندان پزشکی یکی از مکان هایی است که معمولا کودکان برای ورود به آن بهانه تراشی کرده و گاه مقاومت می کنند. در حالی که با به کار بردن روش هایی می توان آن جا را به مکانی شاد و فضایی برای یادگیری و کسب تجربه و کنجکاوی برانگیز برای کودک تبدیل نمود .
همان طور که می دانیم اولین اصل در دندانپزشکی کودکان، ایجاد رابطه موفق با کودک است. وقتی دندانپزشک کودک را وارد مکالمه می کند نه فقط در باره بیمار چیزهایی را در می یابد، بلکه باعث آرامش کودک خردسال نیز می شود. علاوه بر ارتباط دندانپزشک با کودک، ارتباط منشی با کودک و ارتباط محیط مطب دندانپزشک با کودک نیز بسیار مهم می باشد.
کودکان معمولاً وقتی برای اولین بار با تجربیات تازه و افراد جدید روبرو می شوند خجالت کشیده و علاقه ای به حرف زدن ندارند. اما وقتی اعتماد به نفس پیدا کرده و در محیط جدید احساس راحتی کنند به سهولت شروع به حرف زدن و ایجاد ارتباط خواهند کرد. در جلسه معاینه اولیه، کودک ممکن است با دستیار دندانپزشک با راحتی و آمادگی بیشتری گفتگو کند تا با دندانپزشک. این فرصتی است برای دندانپزشک که به گفتگوی آنها گوش فرا دهد و میزان درک و بلوغ روانی کودک را ارزیابی کند. اعضای تیم دندانپزشکی باید از نقششان در برقراری ارتباط با کودک آگاه باشند.
دستیار دندانپزشک معمولا با کودک در طی انتقال از اتاق انتظار به اتاق دندانپزشکی و در طی آماده سازی کودک روی صندلی دندانپزشکی حرف خواهد زد. وقتی دندانپزشکی می آید منطقی به نظر می رسد که دستیار نقش غیرفعالی به خود گرفته که کودک بتواند در یک زمان فقط به یک فرد گوش دهد. نکته ای که تیم دندانپزشکی باید همواره مدنظر داشته باشد این است که در پایه گذاری ارتباط موثر دچار افراط و زیاده روی نشود. بعضی کودکان تشخیص می دهند که با کنترل مکالمات می توانند نفوذ قابل توجهی روی محیط اطرافشان اعمال کنند. آنها دریافته اند که وقتی پشت سر هم سخن بگویند کار دندانپزشکی کمتری انجام می شود. لذا برای جلوگیری از درمان مدام حرف زده و سوال می کنند. در این مورد دندانپزشک باید به بیمار بفهماند که دیگر حرف زدن کافی است و وقت آن فرا رسیده که به سراغ کارهایی که قرار است انجام دهند، بروند.
وقتی دندانپزشک دست خود را روی شانه کودکی که روی صندلی دندانپزشکی نشسته است می گذارد با همین رفتار ساده احساس گرمی، صمیمیت و محبت را به کودک انتقال می دهد.
تماس بدنی شکل مهمی از ارتباط غیرکلامی است. وقتی دندانپزشک دست خود را روی شانه کودکی که روی صندلی دندانپزشکی نشسته است می گذارد با همین رفتار ساده احساس گرمی، صمیمیت و محبت را به کودک انتقال می دهد. از طرف دیگر، وقتی دندانپزشک کودکی را که در مقابل نشستن روی صندلی دندانپزشکی مقاومت می کند با شدت روی صندلی می نشاند، کودک بدون اینکه نیاز به ذکر کلامی باشد در می یابد که مقاومتش از نظر دندانپزشک قابل قبول نیست. تماس چشمی نیز یک نوع ارتباط غیر کلامی محسوب می شود کودکی که از تماس چشمی پرهیز می کند اغلب نشان می دهد که هنوز برای همکاری کاملاً آماده نیست .دندانپزشکان اغلب مشاهده کرده اند که کودکانی که در مقابل درمان مقاومت می کنند از برقراری تماس چشمی خودداری می کنند. وقتی دندانپزشک به طور جدی خطاب به کودک بگوید "به من نگاه کن" و نگاهش را با نگاه کودک تلاقی دهد تماس چشمی برقرار شده و ارتباط آغاز می گردد.
● محیط دندانپزشکی نیز برای کودک بسیار مهم می باشد
محیط دندانپزشکی باید جای شاد و خاطره انگیزی را برای کودک تداعی کند. دو کودک که به علت داشتن مشکل رفتاری به مطب ارجاع شده بودند، پس از گفتگو با آنکه به سختی می شد باور کرد که آنها در ملاقات های دندانپزشکی قبلی شان مشکل رفتاری داشتند "چون کودکان بسیار دوست داشتنی بودند" از بچه ها راجع به ملاقات دندانپزشکی قبلی شان پرسیدم که آیا چیزی آنها را ناراحت کرده یا از چیزی ترسیده اند، هر دو کودک به پوسترهای زشت و ترسناکی که در محیط قبلی در مطب دندانپزشکی بود اشاره کردند. وقتی از والدین جویا شدم دریافتم که آگهی هایی از یک شرکت تجاری که پیشرفت بیماری های لثه ای را نشان می داد روی دیوار نصب شده بود که باعث ترسیدن این دو کودک شده بود.
یک مطب دندانپزشکی حکم یک واسط را برای برقراری ارتباط بین بیمار و دندانپزشک دارا می باشد و می تواند خود پیام هایی را به بیماران القاء کند. چنانچه در اتاق انتظار یک مطلب فضایی دوستانه و لذت بخش حاکم باشد، کودک بیمار و والدینش به هنگام وارد شدن به آن احساس خوبی خواهند داشت. لبخند خوشامدگویی منشی، تزئینات و دکور اتاق و در کل وجود یک محیط آرامش بخش همه می توانند نقش مهمی در پایه گذاری ارتباط موثر بازی کنند. گاهی کودکان از صدای توربین دندانپزشکی می ترسند که این ترس در کودکان کوچکتر بیشتر است چنانچه در داخل مطب دندانپزشکی سعی شود که حواس کودک به وسیله دیدن کارتون، بازی با عروسک حین کار دندانپزشکی پرت شود، حساسیت کودک از صداها کاسته شده و به راحتی با دندانپزشک همکاری خواهد کرد.
وقتی کودک کار ناشایستی انجام می دهد، او را تهدید به بردن نزد دکتر می نمایند، در واقع کودک تصور می کند رفتن به مطب پزشک یا دندانپزشک نوعی مجازات است.برای آشنا کردن کودکان با محیط و وسایل دندانپزشک می توان با کشیدن تصاویر، ساختن ماکت و یا استفاده از اصل وسایل، کودک را با وسایلی نظیر آینه، سوند معاینه ( دندانپزشک کلمه دندان شمار را برای کودکان استفاده می کند)، توربین ( کلمه مسواک برقی برای کودکان استفاده می شود) و نیز کاربرد آنها آشنا کرد.
نقش پدر و مادر و سایر اطرافیان در برداشت روانی کودک از دندانپزشکی بسیار اهمیت دارد. ذهنیت منفی از طرق گوناگون ممکن است ایجاد گردد. یکی از این موارد گفتگوهای اطرافیان درباره تجربه های ناخوشایندی است که از دندانپزشکی دارند. تا حد امکان از بیان کارهای سخت دندان پزشکی در حضور کودکان باید خودداری کرد.
برخی دیگر با رشوه دادن کودک را آماده می کنند. مثلاً به او قول شیرینی یا اسباب بازی می دهند. ( دادن هدیه بعد از کار خوب کودک، با رشوه دادن متفاوت است). برخی نیز به کودک درباره کاری که دندانپزشک می خواهد انجام دهد، دروغ می گویند. مثلا در حالی که قرار است دندان کودک کشیده یا پر شود، به او می گویند فقط قرار است دندانت را ببیند ( دندانپزشک درباره کاری که می خواهد انجام دهد، در حد فهم کودک توضیح خواهد داد، بدون اینکه در کودک ایجاد ترس و وحشت بنماید).
مورد دیگر پدر و مادری هستند که وقتی کودک کار ناشایستی انجام می دهد، او را تهدید به بردن نزد دکتر می نمایند، در واقع کودک تصور می کند رفتن به مطب پزشک یا دندانپزشک نوعی مجازات است.
-
درمانهای ارتودنسی باید توسط چه کسی انجام شود؟
حکایت درمان های ارتودنسی در دندان پزشکی مشابه حکایت جراحی زیبایی بینی در پزشکی است. متولی اصلی درمان های ارتودنسی مشخص نیست. اینجا مدعیان دو دسته اند؛ ارتودنتیست ها و دندان پزشکان عمومی...
متخصصان ارتودنسی انجام درمان های ارتودنسی را حق مسلم خود می دانند و اغلب اعتقاد دارند دندان پزشکان عمومی نباید وارد این حوزه تخصصی شوند یا حداکثر حق دارند به درمان های ارتودنسی متحرک و پیشگیرانه دست بزنند. اما دندان پزشکان عمومی زیر بار این حرف نمی روند. آنها معتقدند در درمان های دندان پزشکی هیچ حریمی میان دندان پزشکی عمومی و متخصص وجود ندارد و هر دندان پزشکی در صورت داشتن مهارت کافی، می تواند در حوزه های مختلف دندان پزشکی وارد شود.
● تعداد ارتودنتیست های کشور
کافی نیسترییس انجمن ارتودنتیست های ایران در مصاحبه با خبرگزاری ایرنا با بیان جوان بودن جمعیت کشور و افزایش آگاهی جامعه نسبت به خدمات ارتودنسی تاکید کرده است تعداد ارتودنتیست های کشور نسبت به جمعیت کشور ناکافی است.
دکتر محسن شیرازی پس از اشاره به تعداد محدود متخصصان ارتودنسی در سطح کشور از لزوم انجام درمان های پیشگیرانه برای بسیاری از کودکان و نوجوانان گفته تا در آینده به ناهنجاری فک یا بی نظمی دندان ها دچار نشوند و در ادامه اظهار امیدواری کرده که با افزایش شمار دانشکده های دندان پزشکی که به آموزش ارتودنسی پرداخته اند، مشکل کمبود متخصص ارتودنسی برطرف شود.
در حال حاضر بین ۲۵۰ تا ۲۶۰ دندان پزشک ارتودنتیست در کشور فعالیت می کنند. طی ۳ سال گذشته تعداد دانشکده هایی که مجاز به جذب دستیار تخصصی در رشته ارتودنسی بوده اند، از ۵ به ۹ دانشکده، افزایش یافته و شمار ورودی تخصصی در این رشته از ۲۰ به ۴۰ نفر رسیده است. با این حال هنوز بسیاری از شهرهای کوچک و بزرگ کشور از وجود متخصص ارتودنسی محروم اند یا تعداد ارتودنتیست ها در آنها کافی نیست.
مشکل کمبود متخصص ارتودنسی در سطح کشور البته یک راه حل دیگر هم دارد؛ راه حلی که معمولا ارتودنتیست ها به آن نمی اندیشند یا آن را قبول ندارند: آموزش دانش و مهارت های علم ارتودنسی به دندان پزشکان عمومی.
بیشتر متخصصان ارتودنسی مخالف ورود دندان پزشکان عمومی به حیطه ارتودنسی هستند و درمان های ارتودنسی را کاملا تخصصی و معمولا خارج از توانایی و دانش دندان پزشکان عمومی می دانند. اگر پای صحبت این دسته از متخصصان بنشینید، برای اثبات ادعای خود شواهد فراوانی دارند. این ادعای ارتودنتیست ها البته سخن گزافی نیست. بسیاری از دندان پزشکان عمومی بدون داشتن دانش و مهارت کافی به درمان های ارتودنسی دست می زنند که نتیجه کار آنها گاهی با خواسته و انتظار بیمار متفاوت است. ممکن است هزینه مادی و معنوی زیادی به بیمار وارد کند و حتی جبران خسارت آن ممکن نباشد.
● چرا عمومی ها به سراغ ارتودنسی می روند؟
ارتودنسی از زمان تولد رشته های تخصصی در دندان پزشکی به عنوان رشته ای لوکس و پرطرفدار میان دندان پزشکان مطرح بود. در نظر بسیاری از دندان پزشکان، ارتودنسی رشته ای شیک و بدون دغدغه بود که تنها قشر مرفه جامعه طالب آن بودند و درمانگر به سادگی چند برابر هزینه سایر درمان های دندان پزشکی را به دست می آورد.
بیشتر شاخه های دندان پزشکی در دوره عمومی به شکل کافی و حتی کاملی به دانشجویان دندان پزشکی آموزش داده می شود. اما آموزش مباحث ارتودنسی در دوره عمومی تنها شامل شناخت ناهنجاری ها و طرح درمان های پیشگیرانه است. همین طرح درمان ها نیز معمولا در زمان محدودی که دانشجویان در بخش ارتودنسی می گذرانند به صورت عملی به آنها آموخته نمی شود. به همین دلیل بسیاری از دندان پزشکان عمومی حتی قادر به تشخیص ناهنجاری ها در دهان کودکان و نوجوانان نیستند تا چه رسد به درمان آنها. دوره های بازآموزی رسمی و کلاس های تکمیلی نیز معمولا جوابگوی نیاز دندان پزشکان عمومی نیست. تشخیص ها و طرح درمان های غلط که رضایت بیمار را جلب نمی کند و گاه به طرح شکایت از دندان پزشک در مراجع قضایی می انجامد، نتیجه آموزش ناکافی دندان پزشکان عمومی است.
● دندان پزشکان عمومی بیشتر
محکوم می شونددر سال ۸۶، دکتر احمدآخوندی و همکارانش در قالب یک طرح پژوهشی تعداد شکایت های طرح شده در سازمان نظام پزشکی را در رابطه با درمان های ارتودنسی بررسی کردند.
این مطالعه به صورت مقطعی و به روش اسنادی و پرونده های سنواتی شکایت از دندان پزشکان عمومی و متخصص در ارتباط با درمان های ارتودنسی از سال ۷۲ تا ۸۴ شعب بدوی و تجدید نظر سازمان نظام پزشکی که مورد بررسی و صدور حکم قرار گرفته است، انجام شد. از بین ۵۴ پرونده شکایت ثبت شده در شعب بدوی و تجدیدنظر سازمان، ۳۱ مورد مربوط به دندان پزشکان عمومی، ۱۶ مورد متخصصان ارتودنسی، ۳ مورد متخصصان اطفال و ۴ مورد دندان پزشکان تجربی بودند. از بین ۳۱ دندان پزشک عمومی، محاکم بدوی و عالی برای ۲۰ نفر توبیخ کتبی با درج در پرونده و برای ۲ نفر توبیخ شفاهی و برای ۹ نفر حاکم برائت صادر شده بود.
پایان انحصار متخصص هاانحصار درمان های ارتودنسی از چند سال پیش از دست متخصصان ارتودنسی خارج شد. یک دندان پزشک عمومی که روی علاقه شخصی خود، دوره تخصصی این رشته را در یک کشور خارجی گذرانده بود، اقدام به برگزاری دوره های کوتاه مدت برای آموزش تکنیک خاصی از این رشته به دندان پزشکان عمومی کرد. این دوره های آموزشی اگرچه بدون مجوز وزارت بهداشت یا انجمن های رسمی دندان پزشکی برگزار می شد، مورد استقبال شدید دندان پزشکان عمومی قرار گرفت. به طوری که کلاس ها ابتدا در تهران و بعدها در بسیاری از شهرهای بزرگ برگزار شدند و بسیاری از دندان پزشکان عمومی توانستند پس از گذراندن این دوره ها، ناهنجاری های فکی و دندانی بیماران خود را درمان کنند.
بر خلاف استقبال و رضایت دندان پزشکان عمومی، متخصصان ارتودنسی به هیچ وجه از برگزاری این کلاس ها خوشحال نشدند. توجیه آنها کاملا منطقی بود. آموزش کوتاه مدت و چند هفته ای ارتودنسی هیچ گاه نمی تواند جایگزین دوره تخصصی ۳ ساله این رشته در دانشکده های دندان پزشکی شود. اما به رغم اعتراض ارتودنتیست ها و پیگیری های رسمی انجمن ارتودنتیست های ایران، هیچ وقفه ای در برگزاری این کلاس ها ایجاد نشد.
● نقطه پایان اختلاف کجاست؟
در چشم دندان پزشکان عمومی، انحصارطلبی ارتودنتیست ها چندان منصفانه نیست. دندان پزشکان عمومی همان طور که در سایر رشته های دندان پزشکی دست می برند، می خواهند از بازار گسترده و پولساز ارتودنسی سهم داشته باشند. سهمی بیشتر از آنچه ارتودنتیست ها برای دندان پزشکان عمومی قایل اند؛ یعنی درمان های پیشگیرانه با استفاده از پلاک های ارتودنسی متحرک. پس کاستی دانش خود را در رشته ارتودنسی از طریق کلاس های غیررسمی و آزمون و خطا پر می کنند، اتفاقی که منجر به طرح درمان های غلط و واردشدن هزینه مادی و معنوی به بیماران می شود.
-
خطر همیشه در کمین است!
آیا به این فکر کرده اید که یک هسته آلو، یک بالش، سر خودکار و یا حتی یک پاک کن نیز می تواند آلت قتاله باشد البته نه برای شما بلکه برای کودکتان...
● شما از چه چیزی احساس خطر می کنید؟
از تصادف با اتومبیل، از پرتگاه و یا از یک اسلحه واقعی و ... این موارد واقعاً وحشتناک هستند و طبیعی است که شما از آن ها بترسید، اما آیا به این فکر کرده اید که یک هسته آلو، یک بالش، سر خودکار و یا حتی یک پاک کن نیز می تواند آلت قتاله باشد البته نه برای شما بلکه برای کودکتان.
شاید بهتر است در مورد ناتوانی کودکتان بیشتر بدانید:
نوزاد انسان به شدت عاجز و ناتوان است. تا جایی که می توانیم بگوییم نوزاد انسان عاجزترین نوزاد در بین تمامی جانداران و موجودات زنده روی زمین است. نوزاد آهو نیم ساعت پس از تولد می تواند بدود و خود را برای فرار از خطر آماده کند. نوزاد زرافه دو ساعت پس از تولد به دنبال غذا می رود و به طور غریزی آن را می یابد و تغذیه می کند، اما نوزاد انسان به طرز حیرت انگیزی ناتوان است. او هیچ وسیله دفاعی در اختیار ندارد و به خودی خود نمی تواند از خطرات جلوگیری کند و از خود در مقابل آنان محافظت کند. او از خطر فرار نمی کند و خود به دنبال غذا نمی رود.
▪ سرما و گرما به راحتی می تواند او را از پای درآورد یا یک بالش که به صورت اتفاقی روی صورتش افتاده به سادگی او را خفه می کند. کودکی بازیگوش می تواند از روی حسادت آسیبی به او وارد سازد یا کودکی مهربان با یک پرتقال یا گردو و ... می تواند حیات این موجود ضعیف را به خطر بیندازد یا هر چیز ساده که برای شما بی اهمیت و معمولی است ممکن است برای نوزادتان یک آلت قتاله محسوب شود و او را تهدید کند.
▪ مسیر گوارش نوزاد شما بسیار تنگ، ظریف و حساس است. آنقدر که حتی شما فکر نمی کنید که یک تیله اسباب بازی، سرخودکار، هسته زردآلو، گوجه سبز و یا تکه ای از یک پاک کن و اشیای بی شمار دیگر بتوانند از این راه، حیات او را به خطر بیندازند.
مورد دیگر که بسیار حائز اهمیت است و غالباً نادیده گرفته می شود این است که نوزاد پس از چهار ماهگی که به هماهنگی دست و چشم نایل شد و توانست هر چه که می بیند دستش را به طرفش دراز کند و برای گرفتن و به دست آوردن آن تلاش کند و به خصوص زمانی که به شش ماهگی رسید و قادر شد به صورت چهار دست و پا حرکت کند همه چیز را در دهانش می گذارد.
▪ البته به این معناست که همه چیز را توسط دهانش مورد ارزیابی قرار می دهد. این یک امر عزیزی است که کودک بدون اینکه آموزش دیده باشد اشیای اطرافش را به وسیله دهانش می شناسد. این روال تا پایان یک سالگی ادامه می یابد و در واقع در این مدت دهان او یک ابزار شناسایی است.
در اینجا باید به این نکته اشاره کنیم که پدرها و مادرها وظیفه دارند محیط خانه را در این مدت تمیز نگاه داشته و به ویژه روی فرش ها، موکت، کف زمین، روی میز یا رختخواب و سایر جاهایی که در دسترس کودک است را از وجود هر گونه اشیای کوچک که قابلیت بلع داشته باشند پاک کنند. کودک کنجکاوی غیر قابل کنترلی دارد که دوست دارد محیطش را بشناسد، از اشیا و وسایل دور و برش سر در بیاورد. به هر چیزی دست بزند، به هر جای خانه سر بزند و بدون در نظر گرفتن خطر به کنجکاوی خود می پردازد.
▪ بنابراین این شما هستید که وظیفه دارید در وهله اول محیط خانه را از موارد خطرزا پاک کنید. منتظر این نباشید که کودک وارد آشپزخانه شود و سپس شما احساس خطر کرده و آنگاه به یاد این بیفتید که باید چاقو، چرخ گوشت یا آبمیوه گیری را از روی زمین بردارید.
▪ شما باید از قبل وسایل خطرزا را در جایی مطمئن و دور از دسترس کودکتان قرار دهید. شما باید وسایل تیز و برنده، آب داغ، و دیگر عناصر سوزان، داروها، انواع سم ها و ... را از او دور نگه دارید و در نظر داشته باشید که حتی یک پرت شدن ساده از جایی کم ارتفاع که برای شما عادی و معمولی است ممکن است برای کودکتان یک امر مرگبار تلقی شود.
از سوی دیگر هنگامی که کودکتان به اصطلاح شیطنت کرده و خرابکاری به بار آورده، مثلاً جوهر را روی فرش ریخته، شما حق ندارید که با او دعوا کنید و او را مورد سرزنش قرار دهید. کودک حسب کودکی اش شیطنت می کند و یا گاهی از سر کنجکاوی دوست دارد از ماهیت جوهر سر دربیاورد و این کار را بدون اینکه بداند اشتباه است انجام می دهد. اما قبلاً اشاره کردیم این شما هستید که وظیفه دارید خانه را از هر گونه وسیله خطرزا پاک کنید. پس این شما هستید که باید تنبیه شوید نه کودکتان چون این شمایید که آن وسیله را در دسترس او قرار داده اید.
اگر چای داغ به روی پایش ریخته و یا هسته زردآلو داخل گلویش گیر کرده، بی گمان شما مقصرید. فراموش نکنید که اگر شما از کودکتان مراقبت نکنید، کس دیگری این کار را نخواهد کرد و خود او هم توانایی مراقبت از خود را ندارد. باید بدانید که طبیعت بی رحم است و هیچ گاه دلش برای تنبلی و یا سهل انگاری یک پدر و مادر نمی سوزد. طبیعت کار خود را می کند.
نوزاد شما به شدت آسیب پذیر است پس شما مواظبش باشید. این یک توصیه حیاتی است. هوشیار باشید، این توصیه را جدی بگیرید و خطایی نکنید؛ در اینجا خطا کردن به منزله خیانت است و هرگز فرصتی برای جبران نخواهید داشت. شما باید پاسخگوی وجدان خود نیز باشید. این توصیه را جدی بگیرید.