آبزیان ( روش های نگهداری و پرورش و....)!!

همه ما داستانهاي ترسناك خيالي در مورد نگه داري و پرورش Discus شنيده ايم. فرض كنيم كه آنها بسيار حساس و مستعد مبتلا شدن به بيماراهاي مختلفي هستند ، مراقبت ويژه نياز دارند ، از مخفي گاه خود به ندرت خارج ميشوند ، در مورد غذا مشكل پسند هستند و و و. آيا شما واقعا فكر ميكنيد همه اينها گناه Discus است كه چنين آفريده شده؟



اجازه دهيد طبق تجربيات شخصي خودم به شما بگويم كه اين ماهي چقدر ظريف طبع و حساس است. اين ماهي ممكن است در معرض هرگونه ناملايمتي قرار بگيرد. حتي قبل از رسيدن آن به كشور مقصد كه ميتواند روي آن تاثير منفي نيز بگذارد. ماهي پس از گرفته شدن از زيستگاه طبيعي اش در پلاستيك هايي قرار ميگيرد كه فقط حدود 2 اينچ (5 سانتيمتر) آب دارد. اين مقدار آب براي آنست كه از بيرون پريدن ماهي جلوگيري شود و بيشترين سطح ممكن براي ميزان هوا نسبت به حجم آب است،? به منظور جابجايي گازها فراهم شود. اين آب كه حجم آن بين 2/1 تا 1 گالون (2 تا 4 ليتر) است بايد چند بار در روز تعويض شود ولي به ماهي ها غذا داده? نميشود. اين روند? معمولا حداقل يك هفته يا بيشتر طول ميكشد تا زماني كه به محل نگه داري موقت برسند. در آنجا آنها را در قفسهايي كه در آب رودخانه قرار دارند نگه داري ميكنند تا وقتي كه قايقي اتفاقا آنها را خريداري كرده و به كشتي‌‌هاي باري ديگري منتقل كند و اين به اين معناست كه ماهيهاي بيچاره باز بايد چندين روز بدون غذا در پلاستيك بسر برند. در كشتي معمولا آنها را در حوضچه هاي سيماني قرار ميدهند تا هنگامي كه به كشور مقصد مانند آمريكا ، آلمان يا ژاپن منتقل شده و بدست عمده فروشها برسند. عمده فروشها معمولا Discus را در آبي نگه ميدارند كه براي آن مناسب نيست. در چنين شرايطي آنها سپس به فروشگاههاي آكواريم يا فروشنده هاي جزء منتقل ميشوند. غذاي مناسب؟ نه خير ، از غذاي آنچناني خبري نيست! استرس؟ تا دلتان بخواهد!


حالا ماهي بدست شما رسيده در شرايطي كه بشدت تحت فشار روحي بوده كه ممكن است حتي به بيماري هاي انگلي يا باكتريايي منجر شود و به شما مي‌‌گويند كه اين ماهي بسيار لطيف و حساس است! اين واقيت كه ماهي هنوز زنده است نشان دهنده استقامت و پايداري آنست. اكنون با وضعيت موجود شما چگونه ميتوانيد بيشترين كمك را به آن بكنيد؟ بايد بدنبال كدام ويژگيها در يك ماهي باشيد قبل از اينكه آنرا خريداري كنيد؟ چه بايد بكنيد وقتي ماهي را به خانه خود منتقل كرديد؟

بايد قبل از خريد Discus خود يا هر ماهي ديگر موارد زير را مورد نظر خود داشته باشيد:

1. به دنبال ماهي باشيد كه وقتي به تانك آب نزديك ميشويد براي غذا خوردن به شما نزديك شود.

2. آيا پيشاني ماهي به اندازه پهناي چشمها است؟ ديسكوسي را كه پيشاني باريكي دارد انتخاب نكنيد چراكه آنها معمولا مبتلا به انگلهاي داخلي ميباشند.

?3. اگر مدفوع شفاف ، دراز و رشته مانندي بدنبال ماهي مشاهده كرديد هيچ ماهي از آن تانك نخريد. اين هم ميتواند نسان دهنده انگل‌ها يا باكتري‌هاي دروني ماهي باشد.

4. ماهي را نخريد كه از ديگر ماهيها دوري گزيده و به گوشه ها پناه ميبرد.

5. ماهي را انتخاب نكنيد كه داراي رنگي تيره و/ يا چشمهاي برجسته است.

6.مطمئن شويد كه در خط سر يا خطهاي پهلوهاي ماهي جراحتي وجود ندارد. گاه از اين جراحات ماده چركيني تراوش ميكند.

7. دم? و باز دم ماهي را بررسي كنيد. آيا يكنواخت است؟ آبششها بايد تقريبا در هر ثانيه يك بار باز يا بسته شوند.
بسيار مهم: اگر حتي يكي از ماهيهاي يك ظرف سريع تنفس ميكنند يا تنها از يك آبشش استفاده ميكنند از آن هيچ ماهي نخريد. اين عارضه از انگل فلاك آبشش ناشي ميشود كه از مقاوم ترين ، رايج ترين و كشنده ترين انگلهاي Discus ميباشد.???


8. درجه حرارت مخزن آب را چك كنيد. بايد بين 84 تا 86 درجه فارنهايت باشد (29 تا 30 درجه سانتيگراد). اگر دماي آب 5 يا 6 درجه كمتر است ممكن است ماهي سرما خرده و مستعد ابتلا به انگل "Ich" شده باشد. نگاه كنيد كه لكه كوچك سفيد نمك مانندي روي بدن ماهي وجود نداشته باشد.

9. از صاحب فروشگاه در مورد غذايي كه به Discus ميدهد سوال كنيد. با اينحال بهتر است خودتان نگاه كنيد كه در حال خوردن چه چيزي هستند. من شخصا اگر ببينم كه به آنها كرماهي بسته بندي شده يا كرمهاي سياه داده ميشود (كه در آمريكا ، كاليفرنيا معمول است) در مورد خريد آنها شك خواهم كرد مگر اينكه شما به عمل خود آگاهي داشته باشيد. علي الخصوص غذاي "Tubifex" بسيار خطرناك است. براي من فرقي نميكند حتي اگر آنها را شسته باشند يا در آب جاري نگه داشته باشند و يا مواد ضدعفوني كننده زده باشند. اين كرمها از گندابهاي تصويه نشده بدست مي آيند. آنها نه تنها همه نوع باكتري مضر براي ماهيها را به همراه دارند بلكه شامل كرمهاي چسبنده نيز ميشوند. از آنها دوري كنيد!

اخطار – ديسكوسهاي آسياي جنوب شرقي در اكثر موارد بيشتر با كرمهاي "Tubifex" تغذيه ميشوند. بين مراقبت آنها و نگهداري از ديگر ماهيهايي كه به تور افتاده‌اند فرقي وجود ندارد بنابراين مبتلا به اكثر بيماريهاي ذكر شده ميباشند درحاليكه در مورد خريد ديسكوسي كه در آمريكاي شمالي يا آلمان پرورش داده شده با خيال راحت تري ميتوانيد تصميم بگيريد. البته اينها معمولا گرانتر هستند (ولي ارزش پولي را كه ميدهيد دارند).
كارهاي انگشت شماري هستند كه با انجام دادن آنها ميتوانيد درصد مواجه شدن با مشكلات احتمالي را كم كنيد و در عوض كمك كنيد تا ديسكوسهاي شما به خانه جديد خود خو بگيرند.

1- فلس

تکنیک های جمع آوری ، تمیز کردن، آماده سازی فلس ها:

از آنجایی که فلسها نسبت به ساختارهای سخت دیگر در بدن ماهیان کثیرالانتشارترند بیشتر از سایر قسمتهای بدن برای تعیین سن استفاده می شوند از طرف دیگر فلسها راحت تر جمع آوری و قرائت می شوند.
معمولاً برای تهیه فلس جهت تعیین سن از فلسهای ناحیه میانی و جانبی بدن استفاده می شود. اکثراً از ناحیه میانی بدن و زیر باله پشتی و بالای خط جانبی به جهت اینکه دارای فلسهای متقارن و بزرگ، با خطوط منظم و مشخص است استفاده می شود. برای مطالعه سن از روی فلسها باید فلسها از قسمتهای مختلف بدن جدا شود و نتایج بدست آمده از آنها باهم تطبیق داده شود تا بتوان مناسب ترین منطقه را برای برداشتن فلس تعیین کرد. از آنجایی که ممکن است اندازه و مورفولوژی فلسها با هم متفاوت باشد باید از چندین فلس برای این کار استفاده کرد زیرا برای مثال ممکن است یک خط سالیانه از یک فصل بطور مشکوک ظاهر شود ولی در فلس دیگر واضح باشد. بعلاوه چون امکان تجدید فلسهای از دست رفته وجود دارد، ممکن است فلسهای جدید که خطوط سالیانه متفاوتی دارند جایگزین شده باشند.

پس از کنار زدن مکوس و مواد زائد روی فلسها با فشار در جهت دم ماهی به کمک انبر با حرکتی سریع و محکم فلسها جدا می شوند. فلسها را در پاکتهای کاغذی مخصوصی که حاوی اطلاعات بیومتریک ماهی است قرار می دهند. روی فلسها نباید موادی باقی مانده باشد. همچنین فلسها نبایستی به هم چسبیده باشند. اگر نیاز به تمیز کردن فلسها باشد می توان از آب گرم یا محلول پتاس سوز اور یا چند بار شستشو با الکل 95 درصد و یا موادی که پس از شستشو با آب برطرف می شوند استفاده کرد.
جهت آماده سازی فلسها روشهای مختلفی وجود دارد:
1- تهیه کپی های مثبت یا منفی با استفاده از ورقهای نرم سلولوئیدی
2- قرار دادن فلسها در سطحی بین شیشه و اسلاید و فشردن آنها توسط باندهای شیشه ای وخشک کردن آنها
3- استفاده از ورقهای دوبل پلاستیکی برای ایجاد اثرات فلس برروی آنها بدون استفاده از گرما، فشار و مواد شیمیایی
استفاده از اثرات فلس نسبت به روشهای فوق جهت تعیین سن مزایایی دارد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- این علائم روشن هستند حتی اگر فلس اصلی چنین شرایطی نداشته باشد.
2- اثرات فلس بزرگتر بوده و بوسیله نور عبوری دیده می شوند.
3- امکان مطالعه چندین فلس بطور همزمان وجود دارد.
معمولاً روی فلسها یک سری خطوطی دیده می شود که که از مرکز فلس بطرف لبه کشیده می شود که به آنها کانالهای شعاعی (Radius) گفته می شود که باعث انعطاف پذیری آنها بخصوص در فلسهای ضخیم می شود. اصولاً روی فلسها دوایر متحدالمرکزی وجوددارد که هرساله در نتیجه تغییر آهنگ رشد ایجاد می شوند. در فصول سرد سال به علت کاهش سرعت رشد این خطوط به هم فشرده تراست که باعث می شوند در مطالعه فلسها یکسری نواحی روشن و تیره بصورت متناوب دیده شود(پرافکنده حقیقی،1376). یک منطقه تیره به همراه یک منطقه روشن معرف یک سال از عمر ماهی است. البته روی فلسها یکسری خطوط دیگری هم به چشم می خورد که نسبت به حلقه های سالیانه وضوح کمتری دارند که به آنها حلقه های اضافی گفته می شود این حلقه ها در نتیجه تغییرات غیر دوره ای در رشد ماهی در طول سال بوجود می آیند مانند تغییر در تراکم مواد غذایی.

برای تعیین سن معمولاً از دو نوع فلس شانه های(کتنوئید) و دایره ای(سیکلوئید) استفاده می شود که بخش مورد مطالعه در هر دو فلس قسمت قدامی فلس است.

2- اتولیت

ماهیان فاقد گوش خارجی و میانی بوده و تنها دارای گوش داخلی هستند که به نام لابیرنت (Labyrinth) خوانده می شود که بجز عمل شنوایی در اعمال تعادلی نیز دخالت دارند. بخش تحتانی گوش داخلی دارای سه حفره است که درون آنها سنگریزه های شنوایی یا اتولیتها قرار دارند. جنس اتولیت ها از کربنات کلسیم بوده و همانند فلس ماهیان دارای تزئینات دایره ای هستند که معرف سن ماهی است.
گوش داخلی دارای سه جفت اتولیت به نامهای Sagita, Lapillus, Asteriscus مي باشد. در مطالعات اتولیت از Sagita که بزرگترین سنگریزه شنوایی است استفاده می شد ولی جدیداً هر سه جفت اتولیت در شمارش و مطالعه علائم مربوط به سن مورد استفاده قرار می گیرند.

طرح والگوی شکل گیری حلقه ها روی اتولیت همانند ساختارهای دیگری است که برای تعیین سن استفاده می شوند به این معنی که به موازات رشد ماهی این اعضا هم رشد کرده و با تغییر آهنگ رشد یکسری خطوط و حلقه هایی روی آنها تشکیل می شود که در تعیین سن کاربرد دارند. رشد جسمی ماهی و رشد اتولیتها همانند زنجیر به هم مرتبط می باشد. اتولیتها اولین ساختارهای آهکی هستند که در مراحل جنینی تشکیل می شوند این ساختارها در تمام طول حیات ماهی بدون تغییر باقی می مانند البته ممکن است در شرایط نامناسب بازجذب شوند. اتولیتها حکم جعبه سیاه هواپیما را دارند که حاوی اطلاعات گذشته ماهی است بخصوص به مطالعه مراحل حیات اولیه ماهی کمک شایانی می نماید. اتولیتها حاوی اطلاعات روزانه ماهی می باشند. علائم روزانه روی اتولیت بصورت نوارهای روشن و تیره مشخص شده است که اصطلاحاً آنها را DGI (Daily Grow Increament) می نامند. مناطق روشن معمولاً پهن تر از نوارهای تیره هستند. مناطق روشن مربوط به دوره روشنایی روزانه با درجه حرارت بالای آب می باشد که اصطلاحاً ناحیه «برتری کلسیم» هم خوانده می شود. مناطق تیره مربوط به رژیم شبانه یا سردی آب است که به ناحیه «برتری ماتریکس» معروف است.

رشد اتولیتها در ارتباط با متابولیسم داخلی کلسیم و تولید اسید آمینه بوده و اولین علائم رشد معمولاً بعد از جذب کیسه زرده بر روی آنها ظاهر می شود. ناحیه مربوط به رشد سریع پهن تر بوده و علائم و تزئینات روی آن به خوبی مشخص هستند ولی در دوره رشد کند میکروکریستالها با فاصله کمتر و فشرده تر قرار می گیرند. چنانچه مطالعه علائم روزانه مورد نظر باشد بهتراست که از ماهیان جوانتر برای اینکار استفاده شود. مهمترین فاکتور در شکل گیری علائم روزانه عبارتند از درجه حرارت آب، نور، دسترسی به غذا و PH که از این میان مهمترین نقش را حرارت ایفا می کند به گونه ای که در ماهیانی که در درجه حرارت نسبتاً ثابتی نگهداری می شوند تشخیص دو ناحیه روی اتولیت مشکل است. محل های مختلف تهیه فلس در گونه های مختلف ماهی


3- خارها و شعاع باله ها

در ماهیان استخوانی بدون فلس که اتولیتهای مناسبی هم برای تعیین سن ندارند بایستی از ساختارهای دیگر بدن جهت تعیین سن استفاده کرد. در Cat fish برای این کار معمولاٌ از بین خارهای سینه ای و مهره ها این انتخاب صورت می گیرد. اما خارهای سینه ای نسبت به مهره ها ارجحیت دارند چرا که جمع آوری آنها نیاز به کشتن ماهی ندارد همچنین جمع اوری آنها در آزمایشگاه سریع تر بوده و حلقه های اشتباه کمتری در برشهای آن وجود دارد. البته ممکن است سن کمتر از سن واقعی تخمین زده شود. تنها عیب استفاده از خارهای سینه ای این است که در ماهیان مسن تر ممکن است حلقه ها تیره و تار شوند. برای بعضی از ماهیان از قبیل Suchers وSturgeon بهترین ساختمان برای تعیین سن شعاع باله می باشد.

دو روش برای جدا کردن خارها (چپ یا راست) به کار می رود. اولین روش پیچاندن همزمان و شل کردن خارهاست که در محل مفصل به طرف دم ماهی صورت می گیرد. دومین روش بدین شکل است که ماهیان بزرگ خار را با انبردست (در ماهیان کوچک بوسیله انبرکهای مخصوص) محکم گرفته و بطرف بیرون می کشیم تا بندها شل شوند. خارهای چپ را مطابق با حرکت عقره های ساعت و خارهای راست را مخالف حرکت عقربه های ساعت می چرخانیم. در مورد ماهیان بزرگ ممکن است بریدن عضلات دور خارها لازم باشد. بایستی خارها را قبل از نگهداری در پاکت در هوای آزاد خشک کرد. برای تهیه شعاع باله آنرا درست زیر محل مفصل به کمک قیچی یا انبر جدا می کنیم. بافتهای غشایی اضافی را با خراشیدن از آن دور می سازیم. سپس برای پاک کردن باقیمانده بافتها از مواد تمیز کننده خانگی استفاده کرده آنها را در هوای آزاد خشک کرده و نگهداری می کنیم.

برش و آماده سازی خارها و شعاع باله ها:

برای برش تیغه ها تعیین محل مناسب که دربرگیرنده حلقه های سالانه باشد مشکل است. ضخامت برشها به فاکتورهای زیادی بستگی دارد اما بطور معمول نازک ترین برشها بهترین دید را خواهند داشت. شعاع باله ها معمولاً در انتهای شیار پائینی برش داده می شوند. برشها را می توان روی لامهای شیشه ای یا پلاستیکی نگهداری کرد و به مطالعه آنها پرداخت.

به غیر از فلس، اتولیت و شعاع باله ها دیگر بخشهای اسکلتی بدن ماهی مانند ستون فقرات، سرپوش آبششی حتی مهره ها برای تعیین سن بکار می روند. تمام این ساختارها دارای حلقه های رشد هستند زیرا رسوب متفاوت نمکهای کلسیم و تعدادی از حلقه ها را دارند که به سن ماهی ارتباط دارد. به هر حال مطالعه این قسمت های اسکلتی معمولاً در حالت تازه عملی تر است.

با استفاده از کلیه اندامهای سخت ذکر شده و پاره ای محاسبات می توان سن ماهی را تعیین کرد برای این کار از روشهای بسامد طولی و ترکیب سن وکلیدهای طولی- سنی استفاده کرده و در نهایت رشد و سن را بطور قطعی تخمین می زنند.

در روش بسامد طولی اصول روش اینست که طولهای ماهی از یک سن به شکل یک توزیع طبیعی منجر می شوند. اطلاعات نمونه برای تمام جمعیت گونه مورد مطالعه در یک کاغذ نمودار کشیده می شود و از طریق ترسیم طولهای احتمالی در سنهای مختلف، رشد متوسط در یکسال مطالعه می شود. البته این روش فقط برای گونه هایی که یک تخمریزی محدود فصلی دارند قابل استفاده است.

ترکیب یا تناسب مختلف گروههای سنی در نمونه بدس آمده یا در جمعیت یک ترکیب سنی نامیده می شود. ترکیب سنی معمولاً بوسیله محاسبه تمام گونه های یک صید محاسبه می شود.

ممکن است رشد افزایش در اندازه یا همراه با افزایش سن تعریف شده باشد. افزایش در اندازه یا وزن در طول فواصل زمانی متوالی اندازه گیری شده هنگامیکه بعد (طول یا وزن) یک ماهی بخصوص رسم می شود در برابر زمان(سن)، نمودار، یک طرح نموداری منحنی رشد را نشان می دهد. رشد قطعی میانگین کل رشد در هر سن می باشد و معمولاً برای هر گروه سنی ترسیم می شود. از سوی دیگر رشد ویژه، افزایش رشد در هر فاصله زمانی است و دلالت بر درصد رشد در شروع فاصله زمانی دارد. در حقیقت از تقسیم اختلاف لگاریتم طول ثانویه و اولیه به تفاوت مدت زمان تغییر طول ثانویه و اولیه رشد ویژه قابل محاسبه خواهد بود.

پیشینه پردازی

پیشینه پردازی روشی برای برآورد اندازه ماهی در سنین پائین تر می باشد.در این روش وجود یک ارتباط متناسب بین طول ماهی و مقدار افزایش اندازه ساختمانهای مورد بررسی مورد نظر می باشد. برای این کار برشهایی را از شعاع باله ها و خارها تهیه می کنند که بطورکامل حلقه ها را نشان دهد. برای اندازه گیری قطر یا شعاع هر حلقه از مرکز تا لبه بیرونی هر حلقه بلندترین محور انتخاب می شود. دو روش مناسب در این زمینه تکنیکهای متقارن و رگرسیون هستند.

همانطور که می دانيم اقيانوس ها تقريبا 71 درصد از سطح زمين را پوشش داده و از نظر عمقی به چند منطقه تقسيم می شوند. در آنها 2 منطقه اصلی وجود دارد 1) منطقه پلاژيک 2)منطقه بنتيک(کفی)
در منطقه پلاژيک ارگانيسم ها آزادانه روی سطح آب شناور می شوند و اما در منطقه بنتيک، ارگانيسم ها با کف ارتباط دارند. منطقه پلاژيک: شامل1) منطقه نريتيک است که تا عمق 200 متری آب را (روی فلات قاره) پوشش می دهد و 2)منطقه اقيانوسی که در زير فلات قاره تا کف اقيانوس را در بر می گيرديعنی بيشتر از 200 متر را از نظر عمقی در بر می گیرد.
منطقه اقیانوسی خود به چند بخش نيز تقسيم می شود: 1)اپی پلاژيک: از سطح تا عمق 200 متری در دريا همراه با نور و اکسيژن غنی در سطح آب 2) مزوپلاژيک از عمق 200 تا 1000 متری آب را در بر می گیرد در جائی که نور بتدريج کم می شود و دما بين 4 تا 8 درجه سانتی گراد است. با افزايش دما، مقدار غذای در دسترس و اکسيژن حل شده نيز در حال کاهش است. 3) منطقه ژرفی(bathypelagic) زير 1000 متری آب تا عمق 4000 متری را شامل می شود و 4) منطقه مغاکی(Abyssopelagic)که زيستگاه عميق دريا از 4000 تا 6000 متریست و يک فضای آبی پهن است که شامل انواع ماهيان عجيب و ويژه می باشد. اين ماهيان برای زندگی در اين آبهای عميق است بصورت ويژه ای سازگار شده اند و اشکال گوناگونی در شکل بدن و فيزيولوژی آنها ديده شده که با خصوصيات فيزيکی منطقه عميق دريا ارتباط دارد و در اين مقاله سعی بر آن است که خلاصه ای از خصوصيات اين منطقه و ماهيان موجود در آن شرح داده شود.

شرايط فيزيکی منطقه عميق دریا
1) امواج آبی: آب در اين منطقه آرام و فاقد هر گونه جريان آبی است.
2) فشار آب: فشار در اعماق آب بالا است و خصوصيات ماهيان آبهای عميق، پاسخگوی اين ميزان بالای فشار آب است، بطوری که به ازای هر 10 متر عمق که به پائين می رويم 1 اتمسفر به فشار اضافه می گردد.
3) نور: نور در اعماق آب وجود ندارد و اين کمبود نور نقش مهمی را در شکل دادن به فرم زيستگاه ماهی بازی می کند.
4) اکسيژن حل شده: محتوای اکسيژنی اعماق آب زياد است. ماهيان منطقه مزوپلاژيک که دائما در حال مهاجرت های عمودی هستند می توانند کيسه شنای خود را ضمن مهاجرت به بالا و پائين پر و خالی سازند اما بسياری از ماهيان آبهای عمقی دريا، فاقد کيسه شنا می باشند.
5) درجه حرارت: دمای آب بتدريج با افزايش عمق آب کاهش می يابد بنابراين در عمق 200 متری آب درجه حرارت20 تا 25 درجه سانتی گراد و در عمق 1000 متری دما5 /0 درجه سانتی گراد و در حد فاصل منطقه پلاژيک و بنتيک دما از 5 درجه به 1 درجه سانتی گراد می رسد و در منطقه مغاکی(عميق) آب هم دما به ميزان زيادی کاهش می يابد.
6) دسترسی به غذا: در منطقه بنتيک(کفی) اقيانوسی کمبود غذا وجود دارد زيرا فعاليت فتوسنتزی وجود ندارد. بنابراين اشکال ساکن در مناطق عميق می بایست به ذرات باقيمانده غذائی از سطح آب و از منطقه نوری بسنده کنند.
7) شوری: شوری يک فاکتور شيميائی است که توزيع ماهی ها را تحت تاثير قرار می دهد اما شوری با عمق تغيير نمی کند.
8) فاکتورهای زيستی: پارامترهای زيستی مهم شامل ماهيخواری، رقابت و کمبود غذا است. غذا شامل ذراتی است که از بالا به پائين می افتند و همواره کمبود غذائی وجود دارد. رقابت برای غذا فاکتور مهمی است که جامعه عمقی آب را تحت تاثير قرار می دهد . همه ماهيان آبهای عميق گوشتخوارند و از راههای مختلفی برای دسترسی به غذا استفاده می کنند ، همچنين جانوران مرده در آبهای عمقی تجزيه نمی شوند.

تغييرات ماهيان آبهای عميق

- سازگاری های معمول در ماهيان آبهای عميق:
1) اندازه و وزن: اندازه و وزن ماهيان آبهای عميق با افزايش عمق کاهش می يابد. اين مساله بدليل جبران فشار بالای ستون آب، دسترسی به مواد غذائی کم و مساله ته نشينی می باشد. اين ماهيان فعاليت کمی دارند پس عضلات قرمز که در فعاليت ماهيان موثر است کمتر و همچنين اسکلت محوری آنها کوچکتر است.
2) فراوانی: تعداد و تنوع ماهيان آبهای عميق با افزايش عمق کاهش می يابد همچنان که مقدار غذا هم بتدريج با افزايش عمق کاهش می يابد.
3) تنظيم شناوری: ماهيان آبهای عميق به اشکال مهاجر و غير مهاجر طبقه بندی می شوند. اشکال مهاجر به سطح آب در جستجوی غذا مهاجرت می کنند و تفاوت فشار آب اعماق مختلف را در حين مهاجرت تحمل می کنند. اما اشکال غير مهاجر که مهاجرتی ندارند و در همان منطقه محدود به خود شنا می کنند. تنظيم شناوری و حرکت به اعماق مختلف آب نياز به ميزان بالای انرژی دارد که ماهيان آبهای عميق فاقد آن هستند اما تنظيم را با يک يا بيش از يکی از راههای زير انجام می دهند:

الف) با کاهش اندازه بدن
ب) افزايش محتوای آبی بدن که چگالی آنها را به آب اطراف نزديکتر کرده و ميزان فرونشست را کاهش می دهد.
ج) برخی از ماهيان با ذخيره مايعاتی با چگالی پائين به شناوری متعادلی می رسند و تری گلیسیريدهای معمول را در بخش های مختلف بدن ذخيره می سازند.
د) بسياری از ماهيان استخوانی مزوپلاژيک، استرهای مومی را برای رسيدن به شناوری متعادل استفاده می کنند.
ه) و با پر و خالی کردن کيسه شنا (معمولا در انواع ماهيان عمقی مهاجر)

4) خاصيت نورتابی: اين خاصيت در ماهيان آبهای عميق وجود دارد و بدين منظور از اندام های نورزا استفاده می کنند. اين مساله يک سازگاری به کمبود نور است. اندام های نورتاب ممکن است روی تمام سطح بدن وجود داشته باشند و يا ممکن است در محدوده های متفاوتی متمرکز شوند مثلا در طرفين شکم و يا در سر و ... .
ماهی کورIphops يک جفت اندام نور زای بزرگ در زير استخوان های پشت جمجمه دارد. کوسه های Squalidaeدارای نور بسيار کمی هستند و اندام های توليد نور آنها در تمام سطح بدن پراکنده اند. ماهیPhotoblepharon در زير چشم ها دارای اندام نوری می باشد. نور توليد شده توسط ماهيها، رنگ های متنوعی را دارد که بمنظور اهداف متفاوتی استفاده می گردد. ماهیMalacoteus و ماهی Pachystomiasنور قرمز توليد می کنند.

نور تابی به 2 منظور استفاده می گردد:
• برای جذب طعمه مثلا در ماهیAngler fish
• برای شناسائی جنس مخاف و شناسائی ديگر افراد گونه خود

5) چشم ها: در برخی از ماهيان آبهای عميق، چشم ها بسيار بزرگ اند. چشم اين ماهيان تا حد ممکن بسياری از اشعه های نوری را تجمع می دهد. چشم های تلسکوپی می تواند در بالا مثل ماهیGigantara و يا در پائين مثل ماهیArgyropelecus وجود داشته باشد. در ماهيان مزوپلاژيک چشم ها معمولا بزرگتر است که بمنظور ديدن در نور کم سازگار شده است. اين چشم ها مردمک های بزرگی را بمنظور جذب ميزان بالای نور دارد و شبکيه تراکم بالائی از رنگدانه های بينائی را دارد که سبب جذب 95 درصدی از نور می گردد.
برخی از اين ماهيان هم چشم هائی مشابه آئينه مقعر دارند که بمنظور به حداکثر رساندن مقدار نور بکار می رود. ماهيان منطقه مغاکی در تاريکی مطلق دريا زندگی می کنند و چشم های کوچکی دارند و بمنظور شناخت جفت خود دارای خاصيت نورتابی هستند.
بسياری از ماهيان آبهای عميق کاملا کور هستند اما آنها برای جبران کمی ديد ، يک سيستم پيشرفته از کانال های موجود در خط جانبی و يا زوائد خارج شده از بدن را بمنظور اطلاع از محيط اطراف استفاده می کنند.
6) غذا و عادات غذائی: در آبهای عميق، مواد غذائی مشتمل بر جانوران و گياهان مرده مانند باران از بالا به پائين سقوط می کنند اما مقدار غذا به تدريج با افزايش عمق بدليل وجود تغذيه کنندگان از ستون آب محدود می گردد. ماهيان آبهای عميق شکارچی اند . کمبود غذائی، آنها را به سمت رژيم گوشتخواری سوق داده و مصرف انرژی با افزايش عمق اقيانوسی افزايش می يابد.
در منطقه مزوپلاژيک ماهيانی (مانندMyctophids و Stomiatoids ) برای تغذيه از زئوپلانکتون ها مهاجرت عمودی به سطح دارند. مطابق نظرMarshall در سال 1979 مهاجرت تغذيه ای در ماهيان اين منطقه امری معمول است. برخی از ماهيان شکارچی، آرواره ای بزرگ همراه با دندان های قوی و کانال گوارشی بلند بمنظور خوردن طعمه بزرگتر از اندازه خود دارند(مانندAlepisauroids وChiasmodontoids ). ماهيان آبهای عميق، آرواره های پيشرفته، دهان پهن، دندان های قوی، خارهای آبششی توسعه يافته و معده بلندی را دارا هستند مانند ماهیSaccopharynx . ماهی Chiasmodus melanoceatasمی تواند طعمه ای را با اندازه 2 تا 3 برابر اندازه بدن خود استفاده کنند. بلع در اين ماهيان مانند مارها تحت تاثير آرواره ها قرار می گيرد و از عمل ماهيچه های حلقی استفاده نمی شود. ماهيان Benthopelagic (حد فاصل منطقه سطحی و کفی) بميزان زيادی به زئوپلانکتون های وابسته هستند. بسياری از اينها روی مواد پوسيده تغذيه می کنند و قدرت جويدن ندارند.
7) اندام های حسی ديگر در ماهيان آبهای عميق دريا: تعدادی از ماهيان آبهای عميق قدرت ديدن ندارند اما دارای شاخک های بلند بسيار توسعه يافته ای هستند که بوسيله آن می توانند از محيط اطراف خود اطلاع پيدا کنند. در ماهیBathypterois يکی از شعاع های باله بلندتر از بدن است که بعنوان شاخک عمل می کند. ماهیStylophorus paradoxus هم يک رشته طولانی دارد که از باله دمی بالا می آيد و بعنوان آنتن عمل می کند. شاخک های بلند ماهيان آبهای عميق می تواند حرکت جزئی آب اطراف را حس کند و بدين وسيله هم از وجود دشمن باخبر شده و از آن دوری می کنند.
8) سيستم بويائی: در اين ماهيان، اندام های بويائی در يک پوشش در کنار پوزه قرار دارد. هر اندام مشتمل بر تيغه های بويائی است که بصورت گل نواری يا موازی هم قرار گرفته است. اين سلول های حساس پس ار دريافت اطلاعات از محيط اطراف اين پيام را به پياز بويائی در مغز جلوئی انتقال می دهند. در ماهيان آبهای عميق اندام های بويائی بصورت متفاوتی توسعه يافته است بطوری که در يک طرف، اين اندام ها بزرگ اند مانند کوسه ها و مار ماهيان ساکن در کف و يا در بعضی ديگر در يک طرف اين اندام ها کوچک اند مانند ماهیAngler fish ماده.
9) رنگ ماهيان آبهای عميق: اين ماهيان معمولا دارای رنگ تيره می باشند. بسياری از اين ماهيان به رنگ سياه يا نقره ای تيره بمنظور حفاظت از ديد شکارچيان می باشند.
10) روش توليد مثلی: اين ماهيان دارای سازگاری های توليد مثلی هستند و بدليل عدم وجود نور با مشکل پيدا کردن جفت مواجهه اند. خاصيت نورتابی ويژه و وجود فرمون های جنسی در جنس ماده، توسط اندام های بويائی در جنس نر تشخيص داده می شود. برخی از ماهيان کفزی آبهای عمقی مساله يافتن جفت خود را با توليد صدا توسط کيسه شنايشان حل می کنند(مثلا در ماهیMacrouridae وOphididae ). همچنين فتوفورها(اندام های نوری) بمنظور جذب جنس مخالف بکار می رود. روش ديگر توليد مثلی در اين ماهيان، هرمافروديت شدن است (مثلا در ماهیLancet fish و ماهیBaracudin ). اما در برخی از گونه های ماهيان آبهای عمقی جنس نر بعد از پيدا کردن جنس ماده بصورت انگل به آن می چسبد. در چنين گونه هائی گنادهای هر دو جنس تا زمانی که ماده توسط نر بصورت ميزبان انگلی در آمده به بلوغ جنسی نمی رسد.

برای ديدن خصوصيات عجيب ماهيان آبهای عمقی دريا به پيوست مراجعه کنيد.

11) چرخه زندگی در ماهيان آبهای عميق:
الف) تخم ها: ماهيان آبهای عمقی دريا در محل زندگی خود در عمق تخمريزی می کنند اما همواره تخم های آنها بصورت شناور به سطح آب می آيد. اين تخم ها به ميزان زيادی توليد می شوند و اين شانس بقا را افزايش می دهد. تعداد تخم های اپی پلاژيک جنس ماده ماهیAngler fish ممکن است به بالای 5 ميليون عدد تخم هم برسد.
ب) لاروها: لاروها در سطح آب هچ می شوند در جائی که برای لارو، غذای کافی در دسترس بوده و شرايط لازم بمنظور تکامل تخم ها، مساعد می باشد و در آنجا مانند ديگر لاروها هچ می شوند. لارو تازه هچ شده کروی است و اين لاروها در آب های بالائی تغذيه کرده و رشد می کنند.
اين لاروها معمولا بمنظور فرار از دشمنانشان بدنی شفاف دارند. بعد از دگرديسی، افراد جوان به محل زيست والدين شان در عمق بر می گردند و پوست آنها بمنظور کاستن چگالی و کاستن سرعت ته نشينی بمانند بالون باد می کند.

آشنايی با ماهی اسكار:

مقدمه:
خوبست ابتدا اطلاعاتی عمومی درباره این ماهی از سایتهای http://www.oscarfish.com و http://www.solodvds.com به شما بدهم.

نام علمی این گونه: Astronotus ocellatus
نام عمومی آن: اسكار سیچلاید مخملی سیچلاید مرمری.
دارای الگوهای رنگی متنوعی است (اسكار قرمز اسكارببری اسكارآلبینو یا سفید).

اندازه
طول استاندارد40-30سانتی متر

در حالت رشد كامل: وزن بیش از 1600 گرم و در هنگام جوانی می تواند بیش از cm2/5 در ماه رشد مفید طولی داشته باشد. هیچگاه گول اندازه كوچك آنرا در هنگام خرید نخورید و مخزن بزرگتری را نسبت به سایز اولیه آنها در نظر بگیرید زیرا كه آنها به سرعت رشد كرده و فضای بیشتری را نیاز خواهند داشت.

خواستگاه
به طور بومی در شمال آمریكا سرشاخه های رودخانه آمازون و اورنیوكو آرژانتین برزیل كلمبیا پرو پاراگوئه ونزوئلا یافت می گردند.

شرایط آب
8-6 = PH سختی كل dH 19-5 دمای C26-22 (به نظر من درجه حرارت 28 سانتی گراد بهترین درجه حرارت است). محدوده حرارتی ذكر شده به این معنی نیست كه درجه حرارت می تواند در این محدوده تغییر یابد بلكه باید در یك عددی ثابت باشد و تغییرات وسیعی را نداشته باشد. اسكارها ماهیانی هستند كه در كف و در تمامی حجم توده آب در حال شنا می باشند. آنها در حالت طبیعی در آبهای كم عمق همراه با جریان ملایم و كف ماسه ای و یا گلی یافت می شود.

مواد غذایی
حشرات و لاروهای حشرات سخت پوستان و بی مهره گان ماهیها و مواد گیاهی متفاوت و در واقع هر چیزی كه اندازه دهان آنها بشود. این طبیعت ذاتی آنها این ماهیها را جانورانی همیشه گرسنه نشان می دهد ولی حتی در هنگام سیری كامل به غذا خوردن علاقه زیادی نشان می دهند. اكثر تازه كارها با تغذیه بیش از حد این ماهی در آینده به مشكلات زیادی برمی خورند. مثلا اگر از غذاهای پلت استفاده می نمایید این نكته را به خاطر داشته باشید كه پلیت پس از خورده شدن توسط ماهی در معده به دلیل وجود آب متورم شده و در صورت تغذیه بیش از حد مشكلات جدی را بوجود خواهد آورد.

طول عمر
این ماهی می تواند به راحتی بیش از 10 سال زنده بماند.
موفقیت در مورد این ماهیان نیاز به توجه در طولانی مدت دارد یعنی در عرض چند ماه نمی توان به موفقیت لازم رسید بلكه با یك دیدگاه سالیانه باید به آنها نگاه كرد.

خلق و خو
اسكارها ماهیان نسبتا پرخاشگری هستند. حتما شنیده اید كه می گویند این ماهیان ماهیان بد سرشتی هستند. این شایعات از آنجا می آیند كه آنها سعی دارند هر چیزی كه در مخزن است و در اندازه دهانی آنها است ببلعند. این ماهیان قلمرو طلب بوده و در هنگام جفت گیری این رفتار پرخاشگرانه آنها تا حد زیادی افزایش می یابد و باید حتما فضای بزرگی را برای زندگی آنها در نظر گرفته شود. حتی می تواند به درگیری شدید بین افراد یك مخزن و حتی مرگ آنها منجر شود.
فضای مناسب برای یك جفت اسكار مولد در حدود 250 لیتر است. البته جفتهای مولد من در یك مخزن 150 لیتری به خوبی تكثیر كرده اند.

این ماهیها بسیار باهوش هستند و قادرند كه حیله های زیادی را از خود نشان دهند و به زودی قادرند شخصی كه به آنها غذا می دهد را شناسایی نمایند. به دلیل عمر زیاد (هم اندازه سگها) این ماهی نسبت به ماهیهای دیگر محبوب تر شده است. اسكارها ماهیان سخت جانی هستند و در شرایط بسیار سخت نیز حتی علایم ظاهری خاصی را نشان نمی دهند. با اینحال بسیاری ممكن است تصور نمایند كه این جانداران زیبا نیازمند مراقبت ویژه ای نمی باشند اما هر جانداری نیازمندیهای خاص خود را دارد. عدم مراقبت صحیح از این ماهی می تواند به صورت بیماری سوراخ در سر (hole in head) و یا فرسایش خط جانبی خود را نشان دهد. این بیماریها به ما یادآوری می كنند كه در تغذیه آنها باید از غذاهای متنوع و مكملهای ویتامینه استفاده كرد. بسیاری از افراد از یك رژیم غذایی نامناسب استفاده می نمایند كه ارتباط مستقیمی با كمبودهای غذایی دارد.

برخی نیز فقط از غذاهای زنده استفاده می نمایند كه این عمل منجر به ایجاد دو مشكل خواهد شد :

اول از همه تغذیه با غذاهای زنده می تواند در طولانی مدت یكسری كمبودهای غذایی را به وجود آورد. اسكارها در طبیعت منحصرا از غذاهای زنده استفاده نمی نمایند (piscivores نمی باشند) و قادرند كه غذاهای متنوعی را مصرف نمایند و حتما باید تنوع غذایی بالایی را جهت سلامت جسمی داشته باشند. در طبیعت آنها به طور طبیعی بیشتر از حشرات و سخت پوستان استفاده می نمایند اما از آنجا كه اینها ماهیان فرصت طلبی بودند غذایی را كه می تواند توسط آنها مصرف گردد (در حد اندازه دهانی آنها باشد) می بلعند.

دوم غذاهای زنده موجود در مغازه های آكواریومی جانداران مناسبی برای انتقال انواع بیماریها می باشند كه یقینا می توانند برای ماهیان زیبای شما خطری بزرگ محسوب گردند.


برخی دیگر منحصرا از دل گوساله استفاده می نمایند. استفاده صرف از دل گوساله (چون دل گوساله یك بافت عضلانی است و نمی تواند حاوی تمامی عناصر غذایی باشد) در طولانی مدت می تواند منجر به كمبودهای غذایی گردد.

یكی دیگر از مشكلات جدی كه بوجودمی آید استفاده از غذاهایی است كه دارای چربی بالا می باشند به خصوص از نوع چربیهای اشباع (سخت). این نوع چربی در اغلب بافتهای بدن حیوانات خونگرم وجود دارد. خوشبختانه در بافت دل (قلب) چربی در حد مناسب جهت تغذیه ماهی وجود دارد. البته قبل از استفاده باید به خوبی چربی های اطراف آنرا جدا كرده و رگه های قسمت داخلی حفره قلب را جدا نمایید. استفاده بیش از حد از چربیها می تواند بیماری كبد چرب را ایجاد نماید. در این بیماری به علت انباشته شدن بیش از حد چربی در كبد رنگ آنرا از حالت طبیعی خارج كرده و كبد روشنتر میگردد. متاسفانه علامت خارجی برای این مشكل وجود ندارد. تا زمانی كه ماهی بمیرد و كالبد شكافی علت اصلی مرگ را مشخص نماید. مشكل اخیر از جمله عوامل اصلی مرگ اسكارها قبل از ده سالگی است (حتی اگر از ماهی به خوبی مراقبت كرده باشید).
در آخر مطلب مهمی را متذكر می شوم و آن اینكه به دلیل فعالیت و تغذیه بالای این ماهیها باید تعویض آب و سیفون مواد زاید كف جهت جلوگیری از افزایش میزان موادسمی (آمونیاك نیتریت نیترات و...) به طور مدام انجام پذیرد.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

ترجمه و تالیف از علی كرمی - دانشجوی كارشناسی ارشد رشته شیلات

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

از آنجا كه سهم عمده اي از هزينه هاي پرورش ماهي مربوط به تأمين غذاست لذا توجه به مسائل تغذيه اي از جمله نوع غذا ، مقدار غذا ، زمان غذادهي وهمچنين ارتباط تغذيه با ساير عوامل از جمله درجه حرارت آب واندازه ماهي بسيار مهم است.از آنجا كه شرايط پرورش وعادات تغذيه اي ماهيان سردابي وگرمابي متفاوت است مسائل تغذيه اي آنها در دو بخش بررسي مي گردد.

الف) تغذيه ماهيان گرمابی

با توجه به اينكه پرورش ماهيان گرمابي بصورت توأم وچهار گونه اي در استخرهاي خاكي انجام ميشود. لذا بخشي از نيازهاي غذايي آنها از محيط طبيعي استخر از جمله زي شناوران گياهی و جانوري ، كفزيان و گياهان علوفه اي موجود در استخر تامين مي گردد.

۱-ماهی فيتوفاک ياکپور نقره ای
فيتوپلانکتون خوار بوده واز پلانکتونهايي كه اندازه آنها حدود 20 ميكرون است تغذيه مي نمايد.

۲-ماهی کپور سرگنده يا بيگ هد
زئوپلانکتون خوار بوده واز زي شناوران جانوري با اندازه 60 ميكرون تغذيه مي نمايد و از روتيفرها ، سخت پوستان كوچك و آلگهاي درشت نيز تغذيه مي نمايد.
· نكته : توليد دو گونه يادشده در استخرهاي پرورش نيازي به غذاي دستي نداشته وبا عمل كوددهي وبارور سازي استخر ميتوان اين دو گونه ماهي را با حداقل هزينه توليد نمود.

۳-ماهی آمور
از گياهان عالي وماكروفيت ها تغذيه مي نمايد.اينماهيبراي توليد يك كيلوگرم گوشت نياز به 25 تا 30 كيلوگرم علوفه سبز دارد.

4ـ ماهي كپور معمولي :
همه چيز خوار بوده واز جانوران كفزي ، شيرونوميده ها وموجودات پلانکتوني درشت تغذيه مي نمايد.
· بمنظور سرعت بخشيدن به رشد دو گونه اخير (آمور ـ كپور) پرورش دهنده ناگزير است از غذاي دستي استفاده نمايد. بدين منظور براي تغذيه ماهي آمور از علوفه سبز (شبدرويونجه) استفاده مي نمايد.ـ براي تغذيه ماهي كپور ميتوان مخلوطي از غذاي دستي شامل غلات ، كنجاله ها وپودرماهي به شكل خميري ويا از غذاي كنسانتره استفاده نمود. تغذيه ماهي كپور بايد درحدي باشد كه 70-60 درصد محصول ماهي از غذاي طبيعي استخر ومابقي از غذاي دستي تأمين گردد.

نكته هاي مهم:
1ـ استفاده از تشت هاي پلاستيكي جهت تغذيه ماهي كپور به تعداد 10-5 عدد در هكتار وقاب چوبي به ابعاد 2×2 براي تغذيه ماهي آمور ضروري است.
2ـ تشت هاي غذاي ماهي كپور بايستي در يك طرف ديواره طولي استخر ودر خلاف جهت آخور (قاب چوبي)براي تغذيه آمور قرار داده شود.
3ـ جهت تغذيه ماهيان آمور كمتر از 100 گرم بايستي علوفه ها را قطعه قطعه كرده ودر داخل قابهاي چوبي قرارداد.
4ـ با توجه به مصرف غذاي كپور توسط ماهي آمور وبمنظور جلوگيري از تغذيه ماهي آمور از كنسانتره كپور بايستي غذاي ماهي آمور 2-1 ساعت زودتر داده شود.

فيلماهي با نام علمي Huso huso از ساير ماهيان خاوياري بعلت داشتن دهاني بزرگ و هلالي شكل و سبيلكهاي فشرده متمايز مي‏شود. اين ماهي يكي از بزرگترين ماهيان درياي خزر است كه طول آن تا 6 متر و وزن آن تا 1500 كيلوگرم نيز مي‏رسد. اين ماهي در حوضه درياي سياه، آزوف و خزر زندگي كرده و جهت توليد مثل به رودخانه‏هايي مثل ولگا، سفيدرود و گرگانرود مهاجرت مي‏كند. تعداد صفحات استخواني پشتي، پهلويي و شكمي آن بترتيب 14-11 عدد، 52-41 عدد و 11-9 عدد مي‏باشد اولين پلاك پشتي از ساير پلاكهاي اين رديف كوچك‏تر است. سن بلوغ جنسي در فيلماهي بالاست، بطوريكه نرها در 14-12 سالگي و ماده‏ها از 18-16 سالگي به بعد بالغ مي‏شوند. اين ماهيان در فصول بهار و پائيز وارد رودخانه‏ها مي‏شوند. تكثير در فصل بهار قسمت اعظم توليدمثل طبيعي اين ماهي را تشكيل مي‏دهد. ماهيان بهاره در همان سال و ماهياني كه در پائيز وارد رودخانه مي‏گردند در بهار آينده تخمريزي مي‏كنند. فيلماهي بالغ در اواخر زمستان و اوائل بهار، هنگامي كه دماي آب 8-6 درجه سانتيگراد است تخمريزي مي‏كند. اوج تخمريزي اين ماهي در آب 12-10 درجه مي‏باشد كه بيشتر در رودخانه‏هاي صخره‏اي، سنگي و رسي و معمولاً تا عمق 20 متري صورت مي‏پذيرد.

هماوري اين ماهيان 2500-360 هزار است. اين تعداد براساس سن و وزن ماهي افزايش مي‏يابد. انكوباسيون تخمهاي آن در دماي 14-12 درجه سانتيگراد 9-8 روز طول مي‏كشد. فاصله بين دو تخمريزي طبيعي 5-3 سال است. افراد جوان در اوائل سن بلوغ هر سال يكبار تخمريزي مي‏كنند. اما با افزايش سن اين فاصله زماني بيشتر مي‏شود.

بچه فيلماهيان از بي‏مهره‏گان تغذيه كرده و سپس با ماهيان بالغ بسوي دريا سرازير مي‏شوند. از مهم‏ترين غذاي اين ماهيان در درياي خزر مي‏توان به شگ‏ماهيان، كفال ماهيان، كيلكا، گاوماهيان، كلمه و انواع سپرينده‏ها و بي‏مهره‎‏گان ديگر اشاره كرد.

رشد اين ماهي در مقايسه با ساير ماهيان خاوياري آهنگ سريعتري دارد بطوريكه فيلماهيان يكساله به طول 65-28 سانتي‏متري مي‏رسند، اما رشد طولي آن از سال چهارم زندگي كاهش مي‏يابد.گوشت اين ماهي حاوي 6/16% پروتئين و 7/6% چربي مي‏باشد. خاويار آن نيز 9/25% پروتئين و 8/11% چربي دارد.

اين ماهي از نظر شيلاتي اهميت فراواني دارد و خاويار آن از نوع درجه 1 محسوب مي‏شود. ميزان خاويار استحصالي فيلماهي در سالهاي اخير روند نزولي داشته است

استرلياد با نام علمي Acipenser ruthenus از جمله ماهيان حوضه درياهاي سياه، خزر و بالتيك محسوب مي‏شود. اين ماهي از تاسماهيان آب شيرين بشمار رفته و بطور دائم در رودخانه‏ها زندگي مي‏كند. حداكثر طول اين ماهي تا 100 سانتي‏متر مي‏رسد. لب پائيني اين تاسماهي شكافدار بوده و سبيلكهاي آن زوائد كركدار ريزي دارند. حداكثر وزن اين ماهي تا 16 كيلوگرم نيز مي‏رسد. تعداد صفحات استخواني پشتي، پهلويي و شكمي آن بترتيب معادل 16-12 عدد، 71-58 عدد و 16-12 عدد مي‏باشد. مهمترين محل زيست اين ماهي رودخانه ولگا مي‏باشد و آب با شوري 5 در هزار براي اين ماهي بسيار مطلوب مي‏باشد. حداكثر سن اين ماهي 27 سال گزارش شده است. غذاي اصلي اين ماهي را لارو و حشرات، نرمتنان و سخت‏پوستان كوچك تشكيل مي‏دهند. اين ماهي در فصل زمستان تغذيه نمي‏كند و در قسمتهاي عميق رودخانه به خواب زمستاني مي‏رود. بلوغ جنسي در نرها در سن 5-4 سالگي و در ماده‏‎ها در 9-7 سالگي رخ مي‏دهد. تعداد تخمها بين 137-11 هزار متغير مي‏باشد. تكثير اين ماهي در آب 11-9 درجه به اوج خود مي‏رسد. ماهيان جوان قدرت شناي زيادي نداشته و مناطق آرام را جهت زندگي انتخاب مي‏كنند. گوشت اين ماهي حاوي 4/6-6/5% چربي مي‏باشد.

اين ماهي امكان توليد دورگه با ساير ماهيان خاوياري بخصوص فيلماهي را داشته و از نظر پرورش گوشتي اين دورگه‏ها نتايج بسيار مطلوبي بدست آمده است. به اين دليل استرلياد از اين نظر حائز اهميت شيلاتي زيادي مي‏باشد. گفته مي‏شود كه از اين ماهي دو جمعيت با مشخصات مرفومتريك متمايز از يكديگر وجود دارد.

در گذشته بيشتر به آبهاي جنوب درياي خزر در بخشهاي كورا و سفيدرود و در شمال رودخانه اورال وابسته مي‏باشد. اين ماهي در درياي آرال و سياه زندكي مي‏كند. رشد اين ماهي در درياي خزر بهتر از درياي اورال است. تعداد صفحات استخواني پشتي، پهلويي و شكمي آن به ترتيب 17-11 عدد، 74-52 عدد و 17-11 عدد مي‏باشد. اين ماهي نيز در پائيز و بهار وارد رودخانه‏ها مي‏شود، يعني داراي دو نسل مهاجر پائيزه و بهاره مي‏باشد. زمان تخمريزي آن از فروردين تا ارديبهشت بوده و تخمريزي در آب حدود 10 درجه سانتيگراد را ترجيح مي‏دهد. سن بلوغ جنسي در نرها 12-9 سالگي و در ماده‏ها 14-12 سالگي بوده و ماهيان ماده يكسال در ميان تخمريزي مي‏كنند. حداكثر سن اين ماهي به 36 سال مي‏رسد. حداكثر طول و وزن آنها بترتيب 192 سانتي متر و 40 كيلوگرم است. هماوري مطلق اينها حدود 600000 عدد است كه تا يك ميليون نيز گزارش شده است. غذاي اين ماهي در درياي خزر بيشتر شامل ريزكولي و نرمتنان، حشرات، سخت پوستان و كيلكا مي‏باشد. پراكنش اين ماهي در درياي خزر يكنواخت نمي‏باشد و بيشتر در اعماق 25-11 متري با دماي آب 14-3 درجه سانتيگراد زيست مي‏كنند. بعلت نوع تغذيه اين ماهي بيشتر آبهاي كم عمق با عمق كمتر از 50 متر با بستر گلي را ترجيح مي‏دهد. گوشت اين ماهي حاوي 2/10% چربي و 7/18% پروتئين مي‏باشد. اين ماهي يكي از پرارزش‏ترين ماهيان خاوياري درياي خزر بوده و در آمار صيد سواحل ايران، مشابه آمار صيد ساير كشورهاي حاشيه درياي خزر، ميزان صيد آن از همه ماهيان خاوياري كمتر مي‏باشد. در دهه اخير بعلت صيد بي‏رويه ذخاير ماهي شيپ در درياي خزر به شدت كاهش يافته بطوريكه در رودخانه ولگا اصلاً گزارش نشده و در كشورهاي روسيه، آذربايجان و تركمنستان در ليست كتاب قرمز قرار دارند. در حال حاضر تخمريزي طبيعي اين گونه فقط در رودخانه اورال قزاقستان صورت مي‏گيرد و تعداد اندك وارد رودخانه سفيدرود مي‏شود. شيلات ايران براي حفظ ذخاير اين گونه در سالهاي اخير بطور متوسط 2-5/1 ميليون عدد بچه ماهي از اين گونه را از طريق تكثير مصنوعي توليد و به درياي خزر رهاسازي نموده است. طبق توافق 5 كشور حاشيه درياي خزر و كنوانسيون CITES صادرات گوشت و خاويار اين گونه از سال 2001 براي همه كشورهاي حاشيه درياي خزر صفر مي‏باشد

در حوضه درياي سياه ، آزوف و خزر زندگي مي‏كند. اين ماهي در درياي آزوف رشد خوبي دارد اما رشد آن در درياي خزر به مراتب بيشتر است. پوزه اين ماهي درمقايسه با تاسماهي ايراني كوتاه‎تر و گردتر مي‏باشد و سبيلكهاي آن به نوك پوزه نزديكترند. تعداد صفحات استخواني پشتي، پهلويي و شكمي آن به ترتيب 18-9 عدد، 50-30 عدد و 14-6 عدد مي‏باشد، لب پائيني اين ماهي در وسط داراي بريدگي است. محل زندگي اين ماهي در درياهاي سياه، آزوف و خزر است. مهاجرتهاي توليدمثلي اين ماهي در فصول بهار و پائيز انجام مي‏گيرد . ماهياني كه در بهار مهاجرت مي‏كنند در تابستان همان سال و ماهيان مهاجر پائيزي، پس از زمستان گذراني در اوائل بهار سال بعد تخمريزي مي‏كنند.

اوج تخمريزي اين ماهي در دماي 25-21 درجه سانتيگراد مي‏باشد. سن بلوغ جنسي در نرها از 7-14 سالگي و در ماده‏ها از 20-8 سالگي شروع مي‏شود. حداكثر سن اين ماهي 50 سال است. حداكثر طول و وزن آنها بترتيب به 175 سانتي‏متر و 64 كيلوگرم مي‏رسد. هماوري مطلق اين ماهي بين 800-700 هزار عدد است. بچه ماهيان اين گونه ابتدا از بي‏مهر‏ه‏گان، سخت پوستان، كرمها و ماهيان بالغ عمدتاً از نرمتنان و ماهيان تغذيه مي‏كنند. ميانگين خاويار استحصالي از هر ماهي ماده در آبهاي ايران حدود 3 كيلوگرم مي‏باشد. تكثير مصنوعي اين ماهي امروزه يكي از فعاليتهاي عمده تكثير مصنوعي در شمال درياي خزر مي‏باشد. در شمال درياي خزر ماهيان جوان اين گونه در محدوده 5-2 متري زندگي مي‏كنند اما در آبهاي جنوبي درياي خزر، محدوده عمقي 30-2 متري را ترجيح مي‏دهند. آمار نشان مي‏دهد كه ميانگين طول و وزن ماهيان نر و ماده اين گونه در تركيب صيد هر ساله اندكي رو به كاهش گذاشته است

ازآنجائيكه آزاد ماهيان در محيط طبيعي از نرمتنان , حشرات آبزي , سخت پوستان كوچك و… تغذيه مينمايد در شرايط پرورش مي بايست نيازهاي تغذيه اي آنان از نظر پروتئين , چربي ها , قندها , ويتامين ها و مواد معدني توسط غذاي كنسانتره تأمين کند. ميزان نيازمندي ماهيان به مواد فوق با وزن ماهي تغيير مي كند به همين جهت غذاي كنسانتره ماهيان با توجه به اندازه ماهي در اندازه هاي مختلف وبا تركيبات مختلف ساخته مي شود.

انواع غذاي كنسانتره ماهي قزل آلا

1_ غذاي آغازين(sft) با ميزان پروتئين بالاتراز (50-45)درصد،براي ماهيان كمتراز 5 گرم

2_ غذاي رشد(fft) باميزان پروتئين بطورمتوسط(45-40) درصد ،براي ماهيان 30-5 گرم

3_ غذاي پرواري (gft ) با ميزان پروتئين حدود(4035) درصد ،براي ماهيان 350-30 گرم

4_ غذاي مولدين(bft )با ميزان پروتئين(45-40)درصد،براي ماهيان مولد (بيش از 350گرم