>>> تـازه های اخـترشـنــاسـی, نجوم و فیزیک <<<

ستاره‌شناسان مي‌گويند يک سيارک غول‌آسا در چند روز آينده از كنار زمين عبور مي‌کند که قادر به اندازه‌گيري آن خواهند بود.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اين سيارک با نام 2005 YU55 روز هشتم نوامبر سال جاري در نزديکترين فاصله از 201،700 مايلي از کنار زمين مي‌گذرد.
دانشمندان اين سيارک را با استفاده از آنتن‌هاي شبکه فضاي عميق ناسا رصد خواهند کرد.
ستاره‌شناسان مي‌گويند اين سيارک به تدريج به زمين نزديک شده است؛ اما اين نزديک‌ترين فاصله يك سيارک از زمين طي 200 سال گذشته است.
آخرين باري که سيارکي به اين بزرگي نزديک زمين شد، در سال 1976 بود. ناسا مي‌گويد سال 2028 يک سيارک ديگر از فاصله نزديک زمين عبور مي‌کند

آژانس فضایی آمریکا ، ناسا،‌ سرانجام ماهواره NPP را پرتاب کرد. ماهواره ای که به درک بهتر اسرار و داینامیک‌هایی که آب و هوا و اقلیم زمین را تنظیم می‌کنند، کمک خواهد کرد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
ماموریت (NPOESS Preparatory Project (NPP یکی از ماموریت‌های ناسا است که به دانشمندان دنیا اطلاعات بسیار مهمی درباره وضعیت آب و هوایی زمین ارائه می کند.
این ماهواره عصر جمعه همراه با موشک «دلتا سه »از پایگاه "وندنبرگ" در کالیفرنیا پرتاب شد. NPP اولین ماموریت ناسا با این هدف نیست به طوریکه در حال حاضر ماهواره هایی که سیستم رصدگر زمین پروژه EOS (سیستم رصد زمین) را تشکیل می دهند امکان مطالعه دقیق درباره اقیانوسها، پوشش گیاهی، یخها، ابرها، خاک و اتمسفر زمین را فراهم می کنند.
در آینده قرار است شبکه جدیدی با عنوان JPSS (سیستم ماهواره ای اتصال قطبی) به شبکه ماهواره ای EOS ملحق شود.
براساس گزارش فاکس نیوز، این شبکه جدید آگاهی دانشمندان را درباره سیاره زمین تا حد قابل توجهی افزایش خواهد داد اما تا آن زمان، ماهواره NPP به عنوان یک پل رابط میان EOS فعلی و JPSS آینده فعالیت خواهد کرد.
ماهواره ای که روز جمعه پرتاب شد به خاطر برخورداری از فناوری‌ها و حسگرهای کلیدی آماده است تا نسل جدیدی از ماهواره هایی را بسازد که ناسا برای سازمان ملی اقیانوس شناسی و اتمسفرشناسی (NOAA) درحال توسعه آنها است.
NPP اولین ماهواره ای است که می تواند در سطح جهانی، اطلاعات مربوط به آب و هوا را در کوتاه مدت و بلند جمع آوری و رصد کند.
از دیگر اهداف این ماموریت می توان به کنترل وضعیت سلامت لایه ازون (با اندازه گیری روزانه)، رصد بلایای طبیعی (آتش سوزی‌ها، فوران‌های آتشفشانی، توفان‌ها، خشکسالی، سیل و بارش‌های طولانی برف)، پیش بینی وضعیت هوا، رصد یخ‌ها و رصد آلودگی‌های جوی (حضور ذرات گرد و غبار، دی اکسید گوگرد و نیتروژن) اشاره کرد.

---------- Post added at 04:38 PM ---------- Previous post was at 04:33 PM ----------

سرانجام پس از سال‌ها انتظار، فضاپيماي سايوز كه به اسب برنامه‌هاي فضايي روسيه مشهور است، از جايي خيلي دورتر از وطنش راهي فضا شد تا جهان شاهد نقطه عطف ديگري از همكاري‌هاي بين‌المللي در عرصه صنعت فضايي باشد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اين بار سفر سايوز به فضا برخلاف دفعات پيش كه به طور سنتي از پايگاه پرتاب فضايي بايكنور واقع در كشور قزاقستان صورت مي‌پذيرفت، از هزاران كيلومتر آن سوتر و از مركز فضايي گينه، در حالي راه فضا را در پيش گرفت كه دو ماهواره ناوبري گاليله را با خود حمل مي‌كرد.
به اين ترتيب اروپایيان نه‌تنها پاي موشك فضايي خوشنام روس‌ها را به پايگاه فضايي خود در آمريكاي جنوبي باز كردند بلكه پروژه سامانه ناوبري اختصاصي اروپا را كه گاليله ناميده مي‌شود نيز رسما و با حضور دو ماهواره در فضا جشن گرفتند.
انتظار مي‌رود با ارسال ساير ماهواره‌هاي گاليله به فضا در آينده‌اي نزديك، سامانه گاليله به رقيبي جدي براي جي.پي.اس آمريكايي‌ها تبديل شود تا انحصار ناوبري ماهواره‌اي را كاملا بشكند.
موشك فضايي سايوز قدمتي به اندازه عصر فضا دارد. اين موشك در واقع نمونه اصلاح شده‌اي از موشك قاره‌پيماي
R7 روسي است كه اولين ماهواره جهان، اولين موجود زنده جهان و اولين فضانورد جهان را در آغازين روزهاي عصر فضا با خود به ماوراي جو زمين برده بود.
اين موشك يكي از باسابقه‌ترين و امن‌ترين موشك‌هاي فضايي دنياست كه تمام فضانوردان روسيه و بخش بزرگي از فضانوردان جهان سفر خود به فضا را سوار بر اين اسب خوش‌ركاب فضايي تجربه كرده‌اند.
سايوز تا همين چند روز پيش تنها از پايگاه فضايي بايكونور واقع در کشور قزاقستان وچند باري هم از مركز فضايي پلستسك روسيه واقع در سيبري به فضا سفر كرده بود.
پس از مذاكرات فراوان آژانس فضايي اروپا با مقامات شركت انرگيا روسيه براي ساخت نمونه‌هاي ويژه‌اي از سايوز كه قادر به پرواز از مركز فضايي گينه باشد، سرانجام قرار بر اين شد كه اولين پرواز سايوز از اين مركز سال 2009 ميلادي، يعني دو سال پيش اتفاق بيفتد، اتفاقي كه بارها به تعويق افتاد تا اين كه نهايتا در ظهر جمعه، 29 مهر گذشته، غرش مهيب سايوز در حالي كه نخستين ماهواره‌هاي سامانه ناوبري ماهواره‌اي اروپا را با خود حمل مي‌كرد، محوطه مركز فضايي گينه را به لرزه درآورد.
مركز فضايي گينه از سال 1355 هجري خورشيدي ميزبان پرتاب‌هاي فضايي فراواني بوده است.
اولين پرتاب‌ها مربوط به موشك‌هاي فضايي «آريان يك» بود كه شركت‌هايي از كشورهاي مختلف اروپاي غربي در ساخت آن دخيل بودند.
اين پايگاه پرتاب فضايي اصالتا در تملك كشور فرانسه بوده و در خاك گينه فرانسوي، جايي در نزديكي خط استوا و در آمريكاي جنوبي قرار دارد.
نزديكي به خط استوا و افق باز در شمال و غرب آن كه منتهي به اقيانوس اطلس است، باعث شده تا اين پايگاه پرتاب فضايي يكي از بهترين مكان‌هاي پرتاب فضايي جهان محسوب شود.
هرچقدر كه يك پايگاه پرتاب فضايي به خط استوا نزديك‌تر باشد، قادر است درصد بيشتري از انرژي چرخشي زمين را به موشكي كه از آنجا پرتاب مي‌شود، تقديم كند بنابراين در شرايط يكسان موشكي كه از يك پايگاه پرتاب فضايي نزديك به خط استوا شليك مي‌شود نسبت به همتاي خود كه از سكويي نزديك‌تر به دو قطب شمال و جنوب راهي فضا مي‌شود، قادر به حمل محموله فضايي سنگين‌تري خواهد بود.
شركت آريان اسپيس كه اكنون و با نخستين پرواز موفقيت‌آميز سايوز از پايگاه پرتاب فضايي خود صاحب دو موشك فضايي عملياتي «آريان پنج» و سايوز است، در نظر دارد در آينده‌اي نزديك و با پرتاب موشك كوچك‌تري به نام وگا، به بازار محموله‌هاي فضايي سبك كه راهي مدارهاي كم‌ارتفاع مي‌شوند نيز حمله كند.
موشك فضايي «آريان پنج» كه قادر است محموله‌هاي بسيار سنگيني تا حدود 10 تن را به مدار ژئوسنكرون در ارتفاع 36 هزار كيلومتري زمين حمل كند نيز يكي ديگر از شاهكارهاي مهندسي اروپايي است كه سال‌هاست خدمات شاياني را به صاحبان ماهواره‌هاي مخابراتي و آژانس‌هاي فضايي سراسر دنيا ارائه مي‌كند.
به‌نظر مي‌رسد در آينده‌اي نزديك شركت آريان اسپيس با دراختيار داشتن سه نمونه موشك فضايي «آريان پنج» ، سايوز و وگا قادر به ارائه سرويس پرتاب‌هاي فضايي در همه رده‌هاي وزني و مداري به سازندگان ماهواره‌ها از ماهواره‌هاي بزرگ و سنگين مخابراتي گرفته تا ماهواره‌هاي دانشجويي بسيار كوچك يا كاوشگران فضايي بين سياره‌اي خواهد بود.
پيش‌بيني مي‌شود كه با بازنشستگي شاتل‌هاي فضايي و رويكرد جديد سازمان فضايي ايالات متحده آمريكا، ناسا، به منظور كمك به بخش خصوصي براي ورود به بازار پرتاب‌هاي فضايي، عرصه سفرهاي فضايي به يك بازار بزرگ تجاري تبديل شود.
در اين ميان جا دارد مسوولان سازمان فضايي ايران با نگاهي آينده نگرانه و با عنايت به قابليت اطمينان مناسبي كه در پرتابگر فضايي سفير وجود دارد از هم‌اكنون به فكر ورود به اين بازار پررونق باشند.

---------- Post added at 04:41 PM ---------- Previous post was at 04:38 PM ----------

رصدخانه فضایی «سوهو» نشان داد که یک توفان خورشیدی امروز به مریخ می رسد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
رصدخانه فضایی «سوهو» ناسا روز شنبه 22 اکتبر تصاویری از تاج خورشیدی را نشان داد که حاصل «بیرون زنی تاج های پر جرم» (CME) هستند.
CME ذراتی از تاج خورشیدی هستند که با خشونت از فوران های سطح اين سياره سوزان به بیرون پرتاب می شوند.
دانشمندان ناسا اعلام کردند که این انفجار (توفان خورشیدی) امروز چهارشنبه 26 اکتبر به سیاره مریخ می رسند.
به دلیل میدان های مغناطیسی متفاوت، توفان های خورشیدی بر روی مریخ بسیار متفاوت از توفان هایی هستند که به زمین می رسند و بنابراین بر روی مریخ اثرات متفاوتی را بر جای می گذارند.

به طوری که برخلاف زمین که توفان ها در تمام نواحی میدان مغناطیسی آن پخش می شوند در مریخ تنها چترهای مغناطیسی را پوشش می دهند.
به همین دلیل انتظار می رود که امروز شفق های تماشایی در چترهای مغناطیسی مریخ دیده شود.
کاوشگر «ارزیاب سراسری مریخ» در دهه 90 نشان داد که در اثر توفان های خورشیدی بیشتر چترهای مغناطیسی سیاره سرخ با شفق های پرتوهای ماوراء بنفش به شدت می درخشند.

تیمی از سیاره شناسان بین المللی با انجام بررسی هایی نشان دادند که زیر سطح مریخ گرم و مرطوب است و بنابراین در اعماق سیاره سرخ می تواند دارای آب و اشکالی از حیات باشد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
دانشمندان بین المللی به سرپرستی تیم موسسه تکنولوژی کالیفرنیا و Jet Propulsion Laboratory با بررسی تصاویری که دستگاه طیف نگار Crism کاوشگر مدارگرد Mars Reconnaissance ناسا و طیف نگار "امگا" کاوشگر "مارس اکسپرس" اسا از ویژگیهای ژئولوژیکی مریخ تهیه کرده اند نشان دادند که اعماق سیاره سرخ گرم و مرطوب و سطح آن سرد و خشک است.
این سیاره شناسان به منظور دستیابی به این نتایج بر روی بیش از 350 رسوبات خاک رس بررسی کردند.
به گفته این دانشمندان نظریه ای وجود دارد که بیان می دارد از آنجا که خاک مریخ غنی از خاک رس است بنابراین برای تشکیل چنین خاکی نیاز به آب مایع است. به همین دلیل آب باید در منطقه ای به دور از سطح باشد تا از انجماد و بخار دور بماند.
این محققان در این تحقیقات توانستند ویژگیهای سنگهایی که از آنها این خاک رس تشکیل شده و شرایط محیطی (رطوبت و دما) که در آن این خاک به وجود آمده است را کشف کنند.
براساس گزارش وایرد نیوز، این بررسی ها نشان داد که رایج ترین خاک رس سطح سیاره سرخ محتوی آهن و منیزیم است که این ترکیبات بیشتر در عمق مریخ و در لایه های زیرین سطح دیده می شوند.

درحالی که رسوبات محتوی آلومینیوم که از آبهای سطحی به وجود آمده اند بسیار کمیاب هستند.
همچنین در میان رسوبات خاک رس غنی از آهن و منیزیم ماده ای به نام پرهنیت نیز شناسایی شد. این ماده در زیر زمین و در دمای 200 درجه سانتیگراد تشکیل می شود.
به همین دلیل دانشمندان نتیجه گرفتند خاک رسی که در حال حاضر در سطح مریخ وجود دارد در اعماق سیاره سرخ و در محیطی مرطوب و غنی از آب به وجود آمده است. به همین دلیل این احتمال وجود دارد که اشکال ابتدایی حیات در زیر سطح سیاره سرخ وجود داشته باشد.

فضاپیما "فوبوس گرونت" روسیه كه به سوی سیاره مریخ پرتاب شده بود، به دلیل نقص فنی از مسیر خارج شد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
به گزارش آژانس فضایی فدرال روسیه، این فضاپیما بامداد روز چهارشنبه از پایگاه فضایی "بایكانور"' روسیه در قزاقستان پرتاب شد و قرار بود در قمر "فوبوس" سیاره مریخ مستقر شود.
بر اساس این گزارش ،فضاپیما با موشك ماهواره بر "زنیت -2 اس.ال.بی" به فضا پرتاب شد و مراحل پرتاب در شرایط برنامه ریزی شده انجام گرفت.
در حال حاضر ارتباط با فضاپیما برقرار شده است اما با توجه به تغییر مسیر آن، متخصصان تلاش می كنند از زمین برنامه های آن را اصلاح كنند.
"ولادیمیر پوپوفكین" رییس آژانس فضایی فدرال روسیه، امروز در جمع خبرنگاران گفت: موتور فضاپیما در مراحل پس از پرتاب بكار نیفتاد و وضعیتی به وجود آمد كه فضاپیما نتوانست به سوی خورشید سمت گیری كرده و در مدار ویژه حركت به سوی مریخ قرار گیرد.
فضاپیمای "فوبوس گرونت" ، كاملا خودكار است و روسیه در 15 سال اخیر برای نخستین بار چنین فضاپیمایی را برای انجام ماموریت به سوی كره مریخ پرتاب كرده است .
مطابق برنامه، این فضاپیما باید در قمر "فوبوس" كره مریخ مستقر شده و از خاك آن نمونه برداری و به زمین منتقل می كرد.

متخصصی از ناسا در حالی که فضای مجازی اینترنت از شایعات مرتبط با نابودی جهان در سال 2012 پر شده است اعلام کرده که جهان شاید در سال 2012 به نابودی کشیده شود اما دلیل این نابودی به طور حتم یک توفان غول پیکر خورشیدی نخواهد بود.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
الکس یانگ، هلیوفیزیکدان مرکز پروازهای فضایی گودارد ناسا می گوید نیازی نیست انسانها برای چند میلیارد سال آینده از جانب خورشید نگرانی داشته باشند، مهمتر از همه اینکه این نگرانی برای سال 2012 قطعا بیهوده خواهد بود.
وی می گوید: ما خورشید را به خوبی می شناسیم، با کمک تمامی تکنولوژیها و علومی که در اختیار داریم و تمامی فضاپیماهایی که خورشید را 24 ساعت در روز و هفت روز در هفته تحت نظر دارند می‌دانیم که ابرتوفان عظیمی که قرار است زمین را در خود ببلعد رخ نخواهد داد.
به گفته وی به جز آفتاب‌سوختگی که تابستانها برای انسان‌ها دردسرساز می‌شود، نباید نگرانی دیگری از جانب خورشید داشته باشیم زیرا در حال حاضر خورشید از انرژی کافی برای ایجاد گلوله‌ای آتشین که بتواند خود را به 149 میلیون کیلومتر آن‌طرف‌تر رسانده و زمین را نابود کند، برخوردار نیست.
وی همچنین معتقد است با وجود اینکه شعله‌های خورشیدی و فوران‌های کرونالی روز به روز بر روی سطح خورشید افزایش پیدا می‌کنند، جای نگرانی وجود ندارد زیرا این چرخه‌ای طبیعی در خورشید است.
در واقع هر فردی که سنی بالاتر از 11 سال دارد یکی از این چرخه‌های طبیعی را تجربه و مشاهده کرده است. یانگ می‌گوید این چرخه‌های فراز و فرود خورشیدی که قرار است در سال 2014 به اوج خود برسد تفاوت قابل توجهی با چرخه بعدی و چرخه بعد از آن و حتی چرخه پیشین ندارد.
یانگ می‌گوید: خورشید پدیده ای است که ما آن را ستاره فعال می‌نامیم و این ستاره چرخه فعالیتی دارد. طی 11 سال به نقطه اوج آن رسیده و دوباره به دوران خاموشی آن می‌رسیم، این سیری ثابت بوده که از زمانی که انسان از آن آگاهی یافته در حال وقوع بوده است.
شعله‌های خورشیدی بزرگ و کوچک همیشه وجود داشته‌اند. حتی در شدیدترین حالتی که طی 10 هزار سال گذشته از جانب خورشید دیده شده است، قدرت شعله‌ها به اندازه‌ای نبوده‌اند که بتوانند به اتمسفر زمین آسیبی وارد کنند. ما در سیاره‌ای با اتمسفری بسیار متراکم زندگی می‌کنیم و این اتمسفر می‌تواند تمامی پرتوهای مضر خورشیدی را مسدود کند.
خارج از اتمسفر محافظ قدرتمند دیگری نیز وجود دارد، میدان مغناطیسی زمین که تا اعماق فضا به پیش رفته و از نفوذ تشعشعات مضر خورشید به زمین جلوگیری می‌کند.
توفان‌های خورشیدی به صورت مداوم میدان مغناطیسی زمین را مورد تاخت و تاز قرار می‌دهند تا زمانی که لایه انتهایی مغناطیسی به سمت فضا جسته و منجر به ایجاد نورهای شفق در قطب‌ها‌ی زمین می شود.
به گفته یانگ تاثیر فورانهای کرونالی خورشید تنها می تواند کمی بیشتر از ایجاد شفقهای قطبی باشد. این فورانها هميشه رخ می دهند و هر یک یا دوبار در هفته با زمین برخورد می کنند و به طور کلی تاثیر آنها بر روی زمین بسیار اندک است.
در صورتی که فوران بسیار بزرگی به سوی زمین بیاید، شفق قطبی بسیار بزرگی در قطبها ایجاد خواهد شد و در نهایت ماهواره ها یا شبکه های برق مختل خواهند شد، مشکلاتی که گروه های گرداننده این تجهیزات در رفع آنها مهارت دارند.
بر اساس گزارش تلگراف، یانگ می گوید: دانش ما درباره توفانهاي خورشيدي هر روز بیشتر می شود، می دانیم چگونه باید آنها را پیش بینی کنیم، می دانیم این توفانها به کجا رفته و با کجا برخورد می کنند. با افزایش یافتن این آگاهی ها و مقابله با این توفانها مشابه توفانهای فصلی زمینی می توانیم پیش بینی های مناسب را انجام داده و برای مقابله با آن آماده باشیم

ایشون هیچ اشاره ای - هرچند کوچک - به همترازی خورشید با محور مرکزی کهکشان ما در سال آینده نکرده.
کل تفسیر وی فقط موکول به چرخه همیشگی یازده ساله بوده که بیش از یک قرن هست که شناخته شده.

روز جمعه 4 آذرماه پدیده خورشید گرفتگی رخ می دهد. کسوف از نوع خورشید گرفتگی جزئی است و از ایران قابل رویت نیست.

به گزارش مهر، در این پدیده، باید ماه بین زمین وخورشید قرار می گیرد در نتیجه سایه ماه بر روی سطح خورشید می افتد. در حقیقت خورشید گرفتگی اختفاء خورشید توسط ماه است.

در کسوف جزیی تنها بخشی از خورشید توسط سایه ماه پوشانده می شود.

این خورشید گرفتگی از ایران قابل رویت نیست و تنها بخشی از آفریقای جنوبی، زلاند نو، تاسمانی و جنوبگان قابل مشاهده هستند.

در این پدیده بیشینه ماه 88 درصد از سطح قرص خورشید را در اقیانوس منجمد جنوبی نزدیک قطب جنوب می پوشاند.

منبع: مهر

سفر به فضا و نزديك شدن به ستاره‌هايي كه به نظر مي‌رسد فقط چند فرسنگ‌ از ما فاصله دارند از آرزوهاي بشر خاكي بوده است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

گرچه سال‌هاست در اغلب ماموريت‌هاي فضايي چنين امكاني فراهم شده، اما هنوز حضور در فضا به غير‌از فضانوردان رسمي، براي هر فرد ديگري كه روي زمين زندگي مي‌كند جذاب و نفسگير است و تا اندازه خيلي زيادي به يك روباتيك شباهت دارد.
به همين دليل نيز شركت‌هاي مختلفي به موازات برنامه‌هاي كلان و درازمدت آژانس‌هاي فضايي كشورها، تلاش كرده‌اند چه در زمينه طراحي و ارائه ايده‌هاي بكر و آينده‌نگرانه و چه در رابطه با برنامه‌هاي عملي و ميسر كوتاه‌مدت، به طور جدي حركت كنند تا به اين ترتيب در راه دستيابي به مرزهاي فضا و تحقق آرزوي ديرباز بشر براي مسافرت به خارج از مرزهاي زمين، گام‌هاي ارزنده و اميدبخشي بردارند.
«ويرجين گالاكتيك» از جمله اين شركت هاست كه صاحب آن يعني «سر ريچارد برانسون» انگليسي از سال 2005 تاكنون، بليت اين سفر رويايي را پيش فروش مي‌كند و تاكنون موفق شده است صندلي‌هاي پرواز به فضا براي اين خط فضايي را به بيش از 250 نفر پيش‌فروش كند.
جديدترين خريدار بليت اين سفر استثنايي يك تاجر سنگاپوري است كه تصميم گرفته همراه خانواده‌اش اولين خانواده آسيايي باشد كه بر «اسپيس شيپ 2» سوار شده و خانوادگي راه فضا را در پيش مي‌گيرند.
به گفته استفان اتنبوروگ، مدير تجاري شركت «ويرجين گالاكتيك» اين مشتري سنگاپوري چهار بليت براي همه اعضاي خانواده خود خريده و براي اين منظور چكي به مبلغ يك ميليون دلار يعني معادل 1.3 ميليارد تومان ارائه كرده است.
اين خانواده از اولين مسافران تور گردشگري فضايي خطوط «ويرجين گالاكتيك» خواهند بود كه از حالا خود را براي گذراندن يك پرواز 1.3 ساعته سوار بر عرشه «اسپيس شيپ2» و به مقصد 180 كيلومتري بالاي سطح زمين آماده مي‌كنند.
به اين ترتيب در كنار تمام مباحث گردشگري فضايي، از اين به بعد سفر خانوادگي به فضا را نيز مي‌توان جزو سرگرمي‌ها و تفريحات محسوب كرد، البته اگر 1.3 ميليارد تومان مبلغ قابل قبولي براي گذراندن يك جمعه رويايي باشد.

جديدترين كاوشگر مريخ ناسا، عصر امروز (شنبه) با موشك «اطلس پنج» از پايگاه فضايي كيپ‌كارناوال در فلوريدا به فضا پرتاب مي‌شود.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
پروژه ناسا براي انتقال «آزمايشگاه علمي مريخ» بر سطح اين سياره سرخ‌رنگ، چشم‎انداز وسوسه‌انگيزي دارد.
اين آزمايشگاه که به اسم «کيورياسيتي» (كنجكاوي) شناخته مي‌شود، رباتي به ارزش دو ميليارد و 500 ميليون دلار است که به نسبت ساير ربات‌ها در نوع خود، براي نشستن بر سطح يک سياره ديگر، توانايي بيشتري دارد.
مريخ‌نورد كنجكاوي با وزن نزديك به يك تن كه ديگر مريخ‌نوردهاي ناسا را كوتوله جلوه مي‌دهد، پيچيده‌ترين كاوشگر سياره‌اي محسوب مي‌شود.
موشك اطلس پنج و كاوشگر كنجكاوي كه كانون ماموريت 2.5 ميليارد دلاري آزمايشگاه علمي مريخ (MSL) محسوب مي‌شود، قرار است در صورت مساعد بودن آب ‌و هوا امروز عصر به فضا پرتاب مي‌شود.
اين كاوشگر شش چرخ حدود پنج برابر بزرگتر از كاوشگرهاي «فرصت» و «روح» است كه در سال 2004 براي بررسي امكان وجود نشانه‌هايي از آب در گذشته در مريخ فرود آمدند.
كنجكاوي با خود 10 ابزار علمي را حمل مي‌كند كه دو برابر محموله دو مريخ‌نورد پيشين است.
از جمله اين ابزار مي‌توان به يك ليزر تبخير سنگ و چرخ‌دنده براي شناسايي مولكولهاي آلي اشاره كرد. اين مريخ‌نورد همچنين از يك مته در انتهاي بازوي روباتيك 2.1 متري خود برخوردار است كه به جمع‌آوري نمونه‌ها از سنگهاي داخلي مريخ كمك مي‌كند. اين اولين كاوشگر روباتيك مريخ بوده از چنين قابليتي برخوردار است.
كاوشگر كنجكاوي اگوست سال آينده در دهانه 160 كيلومتري گيل در سطح مريخ فرود آمده و به بررسي امكان برخورداري كنوني يا گذشته اين سياره از حيات ميكروبي خواهد پرداخت.
اين پرتاب نه تنها براي دانشمندان كه براي افرادي ديگر از جمله دختري كه نام «كنجكاوي» را براي اين كاوشگر انتخاب كرده رويدادي فراموش نشدني خواهد بود.

كلارا ما، پيشنهاددهنده نام مريخ‌نورد «كنجكاوي» ناسا

كلارا ما، دانش‌آموز دبيرستاني ايالت كانزاس كه سه سال پيش در رقابت ناسا براي انتخاب نام مريخ‌نورد جديد آن، نام «كنجكاوي» را ارسال كرده و برنده شده‌ بود، اكنون در فلوريدا به سر برده و منتظر پرتاب اين كاوشگر به سوي مريخ است.
تا سال 2009، كاوشگر كنجكاوي به همان نام ماموريت سازنده خود، آزمايشگاه علمي مريخ ناميده مي‌شد اما ناسا به دنبال انتخاب يك نام درخور براي اين محصول برجسته خود از دانش‌آموزان خواست تا در مسابقه انتخاب نام شركت كنند.
بيش از 9 هزار پيشنهاد براي اين سازمان ارسال شد كه از ميان آنها نام پيشنهادي كلارا انتخاب شد.
آژانس فضايي آمريکا (ناسا) در سال 1997 ميلادي کاوشگر «سوجنر» را که به اندازه يک اسباب‌بازي بود، به مريخ فرستاد. اين کاوشگر فقط کمي بيش از 10 کيلوگرم وزن داشت.
اين حرکت، هفت سال بعد تکرار شد و اين بار دو کاوشگر مشابه با 170 کيلو وزن به مريخ فرستاده شدند. اين دو کاوشگر فرصت (آپورچونيتي) و روح (اسپريت) نام داشتند و مجموع تجهيزات آنها به تنهايي 10 کيلو وزن داشت که هم ‌وزن کل کاوشگر «سوجنر» بود.
هم‌اکنون منتظر کيورياسيتي هستيم. ربات عظيم‌الجثه‌اي که بزرگ‌ترين ابزار آن به تنهايي نزديک به چهار برابر کاوشگر کوچکي که در سال 1997 ميلادي به مريخ فرستاده شد، حجم دارد.
جان گروتزينگر از پژوهشگران فعال در اين پروژه، در توصيف کيورياسيتي مي‌گويد: «چهارچرخه‌اي به اندازه يک ميني کوپر است که روي چرخ‌هاي يک نفربر نصب شده است.»
با اين توصيف، انتظارات زيادي از کيورياسيتي مي‌رود. يک ماشين بزرگ که به پرسش‌هاي بزرگي پاسخ خواهد داد.

«كنجكاوي» به دنبال چيست؟

مايک مير از پژوهشگران ارشد ناسا در پروژه اکتشاف مريخ مي‌گويد: «آزمايشگاه علمي مريخ نقشي کليدي در يک رشته ماموريت‌هاي مربوط به بررسي و مطالعه مريخ دارد. از جمله بررسي اين که آيا امکان زندگي در اين سياره وجود دارد يا نه. اين ماشين مي‌تواند به يک منطقه برود و بعد از جست‌وجو به ما بگويد که آيا آنجا قابل سکونت بوده يا نه و حتي اين که آيا آنجا امروز هم مي‌تواند به عنوان يک محل زندگي مورد استفاده قرار بگيرد يا نه.»
مهندسان ناسا سيستم سه مرحله‌اي جديدي را براي ورود اين آزمايشگاه به جو مريخ و فرود آن در سطح اين سياره طراحي کرده‌اند.
آنها مي‌گويند که با اين سيستم، آزمايشگاه علمي مريخ در منطقه‌اي مشخص قرار مي‌گيرد.
اين منطقه مشخص، 20 کيلومتر وسعت دارد و آزمايشگاه علمي مريخ ممکن است در هر نقطه‌اي از آن فرود بيايد.
اين سيستم جديد، دقتي به مراتب بهتر از فناوري‌هاي پيشين دارد.

كنجكاوي در كجا فرود مي‌آيد؟

گروتزينگر در مورد محل فرود كنجكاوي كه «دهانه برخوردي گيل» (Gale Crater) در نزديکي خط استواي اين سياره است، مي‌گويد: گيل يکي از عميق‌ترين گودال‌هاي مريخ به شمار مي‌رود كه کوهي با ارتفاع حدود سه مايل در مرکز اين دهانه قرار دارد.
وي خاطرنشان كرد: مهم اين است که اين منطقه مرتفع مرکزي، متشکل از يک رشته لايه‌هايي است که در طول ميلياردها سال، سطح مريخ را پوشانده‌اند. در نتيجه ما نه فقط تصاويري با وضوح بالا داريم که لايه‌هاي اين کوه را نشان مي‌دهد، بلکه همچنين به دليل طيف‌سنج‌هايي که در مدار مريخ داريم، مي‌توانيم مواد معدني را که با آب فعل و انفعال نشان مي‌دهند، ببينيم.
هدف اين است که آزمايشگاه کيورياسيتي در منطقه‌اي صاف در عمق دهانه برخوردي گيل فرود بيايد. بعد از فرود، اين ماشين به سمت نوک قله به راه مي‌افتد.
در طول مسير، اين ماشين بايد مقادير قابل توجهي ترکيبات معدني رسي (فيلوسيليکات) پيدا کند که فهم جديدي از وضعيت اين سياره سرخ در سال‌هاي نخست تشکيلش به دنبال خواهد داشت.
خاک رس و ترکيبات آن، فقط زماني تشکيل مي‌شود که سنگ براي مدتي بسيار طولاني در تماس با آب باشد.
بالاتر از محدوده‌اي که ترکيبات خاک رس قرار دارد، کاوشگر بايد نمک‌هاي سولفات پيدا کند که مربوط به دوره‌اي است که سطح مريخ هنوز خيس و مرطوب بود، ولي روند خشک شدنش آغاز شده بود.
اين ربات بالاتر که برود، بيشتر با سنگ‌هايي روبه‌رو خواهد شد که از تجمع گردوخاک تشکيل شده‌اند و مربوط به دوره زمين‌شناختي کنوني مريخ هستند که سطحي سرد و خشک دارد.
اما حتي قبل از تمام اينها، اين لابراتوار در منطقه‌اي فرود خواهد آمد که از مدار مريخ، چيزي شبيه مخروطي آبرفتي به نظر مي‌رسد. گستره‌اي از رسوب‌هايي که با جاري شدن جريان آب از دهانه اين حفره به سمت پايين شکل گرفته است.
با استفاده از باتري پلوتونيومي در اين ماشين، اين امکان فراهم شده است که آزمايشگاه علمي مريخ براي بيش از ده سال در سطح مريخ در گشت‌وگذار باشد. اين زمان، کافي است تا کف دهانه برخوردي گيل مورد اکتشاف قرار بگيرد و کيورياسيتي تا قله کوهي که داخل آن است، بالا برود.

«كنجكاوي» به دنبال حيات مريخي نيست!

گروتزينگر با تاکيد بر اين كه اين ماموريت براي يافتن حيات در مريخ نيست، اضافه مي‌کند: مي‎دانم که خيلي‌ها مي‌خواهند بدانند که ما چه زماني چنين کاري را انجام مي‌دهيم. ولي اولين و مهم‌ترين قدم به سمت چنين ماموريتي، اين است که سعي کنيم بفهميم مواد مناسب ممکن است در چه منطقه‌اي وجود داشته باشد. در اين مورد خاص، لازم است محيطي قابل زيست، شناسايي و تشخيص داده شود.
او مي‌گويد: چنين محيطي، جايي است که منابع آب داشته باشد؛ چيزي که براي زندگي از نوعي که ما در زمين مي‌شناسيم، لازم است. نياز داريم که منبع انرژي داشته باشيم؛ اين منبع براي موجودات زنده لازم است تا بتوانند به سوخت و ساز بپردازند. ما همچنين به منبع کربن نيازمنديم؛ يعني چيزي که براي ايجاد ساختارهاي مولکولي تشکيل‌‎دهنده ساختارهاي يک موجود زنده، ضروري است.
اين پژوهشگر ناسا مي‌گويد: شايد عجيب باشد که چرا در چنين ماموريت‌هايي به طور مستقيم، علائم حيات بررسي نمي‌شود. دليلش روشن است. انجام چنين بررسي‌هايي بسيار دشوار است و واقعيت اين است که ما واقعا انتظار نداريم که اجتماعات وسيعي از حيات ذره‌بيني و ميکروبي را در سطح مريخ پيدا کنيم، چون سطح اين سياره در شرايط کنوني خيلي سخت و ناملايم است.
به گفته او، پيشينه خيلي دور را که نظر بگيريم، وضعيت ممکن است کمي متفاوت باشد. الان تقريبا به نظر واضح مي‌رسد که وقتي در بيش از سه ميليارد سال پيش، حيات روي زمين در حال شکل‌گيري بود، مريخ هم شرايطي گرم و مرطوب داشت.
او مي‌گويد: يافتن نشانه‌هايي از نوع حيات در دوره‌هاي باستاني زمين، الان بسيار سخت شده است و اغلب نيازمند تجهيزات قابل توجهي هستيم. در حالي که اين کار، با يک ماشين در ابعاد کيورياسيتي در سطح مريخ، شدني است.
اين ماشين تجهيزات و ابزاري دارد که با آنها مي‌تواند محيط اطرافش را بررسي و نمونه‌هاي احتمالي را ارزيابي کند.
چند دوربين و يک سيستم ليزري مادون قرمز از جمله اين ابزارها است که با آنها مي‌توان سطح يک سنگ را تحريک کرد و ساختار شيميايي تشکيل‌دهنده‌اش را مشخص کرد.
اين ماشين همچنين بازويي با حدود 2.1 متر طول دارد که روي آن ابزارهايي براي بررسي وضعيت از نزديک، نصب شده است. از جمله مته‌اي روي اين بازو نصب شده است که مي‌تواند از حدود پنج سانتيمتري عمق يک سنگ، نمونه‌برداري کند.
آزمايشگاه علمي مريخ دو کيت آزمايشگاهي هم در داخل يکي از بدنه‌هايش دارد که با آنها مي‌توان نمونه‌هايي را از سنگ، خاک و حتي اتمسفر مريخ آزمايش کرد.
يکي از لحظه‌هاي مهم براي اين ماموريت، زماني خواهد بود که «كنجكاوي» بتواند مجموعه‌اي از مولکول‌هاي کربني مربوط به ترکيب‌هاي آلي پيچيده مثل آمينواسيدها را پيدا کند.
ماموريت‌هاي قبلي روي مريخ، به ويژه وايکينگ‌ها در دهه 1970 ميلادي، نشانه‌هايي از وجود مواد آلي در سطح اين سياره را مخابره کرده‌اند و خيلي خوب خواهد بود اگر کيورياسيتي بتواند تمام ترديدها را در اين باره از بين ببرد. هرچند، اين کارخيلي سخت خواهد بود.
به همين دليل، رسيدن به نتيجه‌اي مثبت، يک پيروزي براي تيمي خواهد بود که آزمايشگاه علمي مريخ را به راه انداخته‌اند.
هرچند بايد توجه داشت که يافتن ترکيب‌هاي پيچيده آلي به معناي وجود حيات در مريخ نيست، چون مي‌دانيم که اين مولکول‌هاي کربني مي‌توانند منشاء غيرزيستي داشته باشند.
در عين حال، چنين کشفي، مي‌تواند کمک کند که بدانيم دست‌کم پيش‌شرط هاي مورد نياز براي حيات در سياره سرخ وجود دارد.
بعد از اين مرحله، مي‌توان در فکر اين بود که چطور حيات در مريخ مورد بررسي قرار بگيرد. هرچند تنها راه‌حل واقعي اين خواهد بود که نمونه سنگ‌هاي مريخ براي تحليل و آزمايش، به زمين فرستاده شود.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

راکت پرتاب کننده فضاپیمای حامل آزمایشگاه مریخ آماده شلیک است و در جایگاه خود در مرکز فضایی کندی واقع در کالیفرنیا قرار گرفته است، دریچه پرواز باز شده و همه منتظر موقعیت مناسب قرارگیری زمین و مریخ برای آغاز عملیات هستند. بالاخره روز شنبه ۲۶ نوامبر ۲۰۱۱ برای آغاز این ماموریت تاریخی انتخاب می شود. ماموریتی که دانشمندان آن را «پیچیده ترین ماموریتی که تا کنون برای شناسایی سطح سیاره دیگر انجام شده» می دانند و برخی هم آن را بزرگترین ماموریت فضایی تاریخ بشریت می دانند.

حالا فضاپیمای حامل آزمایشگاه علمی مریخ سفر ۵۷۰ میلیون کیلومتری خود را به سمت سیاره سرخ آغاز کرده است. اگر همه چیز طبق نقشه پیش برود، کاوشگر غول پیکر یک تنی، آگوست آینده به سطح سیاره مریخ رسیده و ماموریت ۱۰ ساله شناسایی اش را آغاز می کند.

در واقع این کاوشگر ۲.۵ میلیارد دلاری که با نام Curiosity شناخته می شود، یک ربات عظیم الجثه است که نسبت به اجداد مریخ نورد خود یک ماموت ماقبل تاریخ است. این ربات به دستگاه های علمی فراوانی از نقاط مختلف دنیا مجهز شده و قصد دارد مشخص کند که آیا این سیاره عقیم و بی حاصل روزی توانایی حمایت از حیات و زندگی را داشته یا خیر؟

Curiosity سه متر ارتقاع داشته و وزن آن ۸۹۹ کیلوگرم است. یعنی تقریبا دو برابر بلند تر و چهار برابر سنگین تر از کاوشگرهای دوقلوی Spirit و Opportunity که سال ۲۰۰۴ به سوی سیاره سرخ پرتاب شدند. این کاوشگر به اندازه ای بزرگ است که دانشمندان سازمان فضا و هوانوردی ملی آمریکا مجبور به ابداع شیوه جدیدی برای فرود آن بر سطح مریخ شدند. در ماموریت های قبلی کاوشگرها به اندازه کافی کوچک بودند که به راحتی درون جعبه ویژه ای با کیسه های هوا گذارده شده و هنگام برخورد به سطح سیاره از درون آن بیرون بیایند.

اما Curiosity برای احتیاط بیشتر، به قسمت زیرین یک وسیله نقلیه با قابلیت ایستایی و توقف که نیروی لازم را از یک راکت تامین می کند، بسته شده؛ که با نیروی راکت در جهت عکس جاذبه مریخ، کاوشگر به آرامی به سطح سیاره نزدیک می شود. این ابزار همان طرح اولیه ای است که قرار است برای فرود انسان بر سطح مریخ مورد استفاده قرار گیرد.

دانشمندان منجم وقت فراوانی را صرف انتخاب مناسب ترین محل برای فرود کاوشگر کرده اند. در نهایت دهانه ۱۵۴ کیلومتری آتشفشانی با نام Gale را برای این منظور انتخاب کردند. در مرکز این دهانه یک کوه با ارتفاع ۵ کیلومتر قرار دارد که انتظار می رود دارای رکوردهای زمین شناسی سیاره از ابتدای عمرش که گرمتر و خیس تر بوده، تا کنون باشد. زیرا دانشمندان احتمال می دهند سیاره سرخ در گذشته مکانی مهربان تر از امروز برای حیات بوده است. دکتر گروتزینگر می گوید که تاریخ این دهانه به بیش از سه میلیارد سال قبل بر می گردد و احتمالا در گذر زمان با رسوب هایی که توسط آبهای جاری و رودخانه ها آورده شده، پر شده است.

این کاوشگر توسط یک قلب هسته ای پلوتونیومی قرار است که حداقل ۱۰ سال به کار در مریخ ادامه داده و خود را به بالای قله ۵ کیلومتری این کوه برساند. از تجهیزات ویژه آن می توان به طیف سنج ذره آلفا - اشعه ایکس (APXS) اشاره کرد که در انتهای بازوی رباتی کاوشگر واقع شده و با شلیک ذرات آلفا و اشعه ایکس بر روی سنگ ها ترکیبات شیمیایی آنها را مشخص می کند. ترکیبات سنگ ها کلیدهایی برای کشف این موضوع است که محیط زیست سیاره هنگام شکل گیری آنها چگونه بوده است.

اگر کشفیات APXS قابل توجه و جالب باشند، دانشمندان کنترل پروژه آزمایشگاه پیشرانه جت ناسا در پاسادانا، می توانند به بازوی رباتیک دستور دهند که صخره را سوراخ کرده و نمونه هایی از آن را به درون شکم Curiosity منتقل کند تا با دیگر ابزارهای موجود، آزمایش های تشخیصی دقیق تری روی آنها انجام گیرد. کاوشگرهای قبلی هم به چنین طیف نگارهایی مجهز بودند، اما مثل اینکه طیف نگار این ربات سریعتر، بهتر و دقیق تر است.

و نکته پایانی اینکه هدف دانشمندان پروژه آزمایشگاه علمی مریخ کشف حیات در سیاره سرخ نیست. بلکه آنها به دنبال شرایط و مکان های محیطی مناسبی می گردند که در گذشته امکان حیات داشته اند و یا اینکه ممکن است هم اکنون انواعی از حیات بتوانند در آن شکل گیرند. گورتزینگر (یکی از دانشمندان پروژه آزمایشگاه علمی مریخ) می گوید این مساله مهمی است که مشخص کنیم این ماموریت یک حلقه واسط در فعالیت های کاوش مریخ است. کاوشگرهای قبلی به دنبال آب بودند و کاوشگرهای آینده شاید به دنبال شواهد زندگی باشند. اما ماموریت ما یافتن محیط های قابل سکونت قدیمی است.

مدیر برنامه کاوش مریخ می گوید: «تخیلات علمی به حقایق علمی بدل شده اند. ما هم اکنون به مریخ پرواز می کنیم. و در آینده به آنجا پا می گذاریم... بگذارید ببینیم چه پیدا می کنیم»

آیا روزی زندگی انسان در دیگر سیارات رنگ واقعیت به خود خواهد گرفت؟ اگر شما در آینده دور زندگی می کردید، ترجیح می دادید در کدام سیاره زندگی کنید؟

نارنجی