نقل قول:کد:http://www.harvard.edu/
Printable View
نقل قول:کد:http://www.harvard.edu/
آیا آدامس جویدن خوبه؟
همهٔ افراد گاه برای خوشبویی دهان و سفیدی دندانهای خود از مواد معطر و آدامسهای مختلف طعمدار استفاده میکنند. اما میدانید که سقز ـ مادهٔ اصلی تشکیلدهندهٔ آدامس ـ چه اثری بر سلامت دندانها دارد؟
● تأثیر آدامس در حفظ سلامت دهان و دندان
آدامس بدون قند تأثیرات مثبت فراوانی در حفظ سلامت دندانها دارد، بدین معنی که میزان ترشحات بزاقی را در طی عمل جویدن بالا میبرد و از خاصیت اسیدی پلاکهای مخرب دندانها میکاهد. بر طبق یک نتیجهگیری علمی، آدامس میتواند در کنار مواد دیگر محافظ دندانها، از پوسیدگی آنها جلوگیری کند.
بیش از بیست سال است که در مؤسسات تحقیقاتی و پژوهشی سراسر دنیا، در مورد نقش افزایش ترشحات بزاقی در حفظ سلامت دهان و دندان، مطالعات گستردهای صورت گرفته است. شواهد بالینی حاکی از آن است که نهتنها آدامس عامل پوسیدگی دندانها نیست، بلکه استفاده از آن پس از هر وعده غذا یا بعد از میانوعدههایی نظیر شکلات و بیسکویت، اثر اسیدی ایجاد شده را کاهش میدهد.
امروزه محققان معتقدند که در کنار مسواک زدن مرتب دندانها با خمیر دندان حاوی فلوراید، آدامس نیز میتواند نقش مفیدی در حفظ سلامت دهان و دندان ایفا کند.
آب دهان مهمترین ابزار دفاعی طبیعی دهان بهشمار میآید. این مایع پلاکهای موجود بر سطح دندانها را میشوید و اسیدهای ایجاد شده را خنثی میکند. در نتیجهٔ جویدن موادی مانند آدامس یا سبزیجات طبیعی، بزاق بر روی دندانها جاری میشود. این خاصیت را شویندگی اسید مینامند. همچنین، ترشحات بزاقی مواد غذایی باقیمانده در لابهلای دندانها را میزداید.
همانطور که پیشتر اشاره شد، عمل جویدن به همراه مزه کردن طعم آدامس میزان ترشح بزاق را افزایش میدهد. با جاری شدن آب دهان و افزایش مقدار آن، غلظت مادهٔ بیکربنات در دهان بالا میرود که موجب خنثی شدن مواد اسیدی موجود در پلاکهای دندانی و دسترسی بیشتر به مواد معدنی و در نتیجه مانع پوسیدگی دندانها میشود.
● تأثیر آدامس در جلوگیری از خشکی دهان
افرادی که دچار عارضهٔ خشکی دهان هستند، به دلیل کمبود میزان ترشحات بزاقی و اسیدی بودن دهان، به پوسیدگی دندان مبتلا خواهند شد. لذا به این گروه توصیه میشود که با استفاده از آدامس میزان ترشحات بزاقی خود را افزایش دهند.
● بهترین نوع آدامس
سقز مادهای شیرین است. دو نوع قند سوربیتول و زیلیتول موجود در آن میتوانند موجب بیماریهای معده و روده شوند. اگر آدامس مصرفی شما دارای مقدار زیادی از این قندها باشد، دستگاه گوارشتان آسیب خواهد دید. امروزه، به دلیل بیتوجهی تولیدکنندگان آدامس به درصد قند موجود در آن، چنین مشکلاتی بهوفور ایجاد میشوند. لذا به توصیهٔ متخصصان، برای جلوگیری از ابتلا به بیماریهای معده و روده، از آدامسهای با میزان قند کم استفاده کنید.
کودکان بالای ۵ سال میتوانند از انواع مختلف آدامس استفاده کنند. اما بهتر است به جای توجه به اسم و قیمت آدامس، به نوع و کیفیت آن دقت کرد.
بر طبق نتایج به دست آمده از پژوهشهای علمی، سقز بهترین نوع آدامس است. اضافه کردن درصد بالایی شکر و مواد طعمدهنده به آدامس باعث کاهش کیفیت و حتی زیانآور شدن این ماده میشود.
● چند توصیهٔ مفید
۱) دستکم دو بار در روز دندانها و لثهٔ خود را با خمیر دندانهای حاوی فلوراید بشویید.
۲) از مصرف زیاده از حد غذا و نوشیدنیهای شیرین بپرهیزید.
۳) مراجعهٔ سالیانه به دندانپزشک را در برنامهٔ زندگی خود بگنجانید.
۴) در صورت نبودن امکان مسواک زدن، جویدن آدامس کمککننده است. البته جویدن آدامس هرگز جایگزین شستوشوی روزانهٔ دهان و دندان نخواهد شد. حداقل زمان لازم برای بروز آثار مثبت جویدن آدامس بیست دقیقه است.
10 راه ساده براي عادت كردن
به ورزش
اگر می خواهید به ورزش عادت کنید، راهکارهای زیر را امتحان کنید.
شروع یک برنامه ی منظم ورزشی چندان هم که فکر میکنید دشوار نیست. از اینها گذشته، خیلی از ما بیشتر از یکبار چنین برنامه را امتحان کرده ایم.
اما مشکل دنبال کردن برنامه است. بعد از گذشت مدتی، شور و اشتیاق اولیه ما فروکش میکند و سایر مسائل و مشکلات زندگی حواس ما را به خود پرت کرده و یا چون سریع نتیجه نمی گیریم، دست از ادامه ی کار برمی داریم.
اما خیلی ها هم هستند که هیچوقت شور و انگیزه شان را از دست نمی دهند و به این راحتی ها دست از برنامه ی ورزشیشان نمی کشند. راز موفقیت آنها در چیست؟
در تحقیق جدیدی که توسط دکتر دیان کلاین انجام گرفت، کمی از موضوع روشن شد. از ورزشکارانی که مدت طولانی است ورزش میکنند (کسانی که حداقل 13 سال ورزش کرده اند) خواسته شد که انگیزه ی خود را برای ادامه تمرینات خود برایمان عنوان کنند.
پاسخ های این افراد ممکن است کمی باعث تعجبتان شود. خیلی از این ورزشکاران بیشتر تحت تاثیر فواید سلامتی و احساس خوبی که ورزش در آنها ایجاد می کند بوده اند تا تمرینات سخت و قدرتی.
انگیزه ی شرکت کننده های این تحقیق در ادامه ی تمرینات ورزشی خو به اینصورت بوده است:
فیتنس و تناسب اندام
احساس سلامتی
انرژی و نیرو
لذت ورزش
اولویت دادن به ورزش
خواب بهتر
هوشیاری بیشتر
تمدد اعصاب
کنترل وزن
مسائل ظاهری
حال وقتی ورزش برایتان به شکل یک اولویت در زندگی درآمد، چطور می توانید در دنبال کردن آن ثابت قدم و استوار باشید؟
در این مقاله 10 نکته برایتان ذکر میکنیم که با استفاده از آن یاد می گیرید چطور ورزش را برای خود به شکل عادت درآورید. در این رابطه از راهنمایی های دکتر کلاین و ورزشکار باسابقه و همسرش واندا، استفاده کردیم.
1. مجموعه فعالیت هایی انجام دهید که از آن لذت می برید. و به یاد داشته باشید، هیچ قانونی نیست که بگوید شما برای ورزش کردن حتماً باید به باشگاه بروید یا تجهیزات ورزشی بخرید.
دکتر کلاین در این رابطه می گوید، "ما توجهمان را از ورزش منظم به فعالیت فیزیکی متمرکز کرده ایم."
داشتن فعالیت های مختلفی—مثل وزنه زدن، پیاده روی، دویدن، تنیس، دوچرخه سواری، کلاسهای ایروبیک—به شما اطمینان می دهد که صرفنظر از آب و هوا یا ساعت روز، می توانید به میزان کافی فعالیت داشته باشید.
2. با یک نفر همراه شوید. واندا استیونس که یک زن خانه دار در شهر تگزاس است، می گوید، "جنبه ی اجتماعی ورزش برای من اهمیت زیادی دارد. ممکن است گاهی از زیر تمرینات شانه خالی کنم اما اگر دوستانم برای پیاده روی دنبالم بیایند، حتماً می روم."
او شش هفته است که یک برنامه ی ورزشی را شروع کرده است، که آن را تا قسمتی مدیون حمایت های همسرش ست. روی استیونس که یک مشاور مدیریت است، مربی ورزشی او در خانه شده است. آنها هر روز صبح با هم تمرین می کنند، و مجموعه ای از تمرینات ایروبیک، قدرتی، و کششی انجام می دهند. و اگر هم که روی خارج شهر باشد، صبح حتماً به همسرش تلفن می کند و از او می خواهد با سگشان به پیاده روی بروند.
3. ورزش را جزء اولویت های زندگی درآورید. روی ورزش را برای کنترل وزن خود از وقتی در باند ایر فورس کار میکرد، آغاز کرد. او در این رابطه می گوید: "وقتی به سفر می رفتیم، بقیه از ماشین پیاده می شدند و به رستوران می رفتند و بال و مشروب می خوردند، اما من می رفتم و می دویدم." او این عادات ورزش کردن خود را حتی وقتی 70 ساعت در هفته در رستوران کار می کرد هم ادامه می داد.
اولویت دادن به ورزش فایده ی دیگری هم دارد، دوستان و اعضای خانواده آن را جزئی از هویت شما قرار می دهند و دیگر بهتان نمی گویند "چرا امروز از تمرین دست برنمی داری؟"
4. ورزش را صبح زود انجام دهید. واندا استیونس با دو بچه ی خردسال، وقت کافی برای ورزش پیدا نمی کند مگر گاه به گاه. خیلی چیزها قصد او را برای پیاده روی یا رفتن به کلاس رقص بعد از شام خراب می کند. اما همه ی بهانه های او از وقتی صبح های زود قبل از بچه ها بیدار می شود و ورزش می کند، برطرف شد.
او میگوید، "هیچوقت فکر نمی کردم بتوانم صبح زود از خواب بیدار شوم. اما خیلی به نفع من است."
متخصصین عقیده دارند برنامه ی ورزشی صبحگاهی بهترین انتخاب است. دکتر کلاین می گوید، "اگر به باشگاه می روید، محل آن باید بین محل کار و خانه تان قرار داشته باشد. اول به ورزش بروید، یک دوش بگیرید و بعد برای رفتن سر کار بسیار پر انرژی خواهید بود. "
5. یا سر راه برگشت به خانه ورزش کنید. انتخاب خوب بعدی می تواند ای باشد که بعد از برگشتن از سر کار به رزش بروید. دکتر کلاین می گوید، "اول خانه نروید چون اینکار سخت تر است. آدم های کمی را می شناسم که بعد از رفتن به خانه هنوز انگیزه و توان باشگاه یا ورزش رفتن را داشته باشند. "
6. حتی وقتی خیلی خسته اید هم ورزش کنید. ممکن است بعد از ورزش کردن خستگیتان برطرف شود.
دکتر کلاین در این رابطه می گوید، "ورزش به ما انرژی می دهد، باعث می شود عمیق نفس بکشیم و بدنمان از این تنادل اکسیژن استفاده می برد. حین و بعد از ورزش، چابکی و شادابی بسیاری کسب خواهید کرد."
اگر واندا استیونس بخواهد بگوید که برای اینکه بیدار شود و ورزش کند خسته است، روی به هیچ وجه به او رحم نخواهد کرد. او می گوید، "درست است که ابتدا عصبانی می شود ما بعد از ورزش خودش می بیند که چه احساس بهتری پیدا می کند."
7. فعالیت هایتان را صورت بندی کنید. کارهایی که برایان مهم است را یادداشت کنید. این می تواند مدت زمانی که د روز ورزش می کنید، تعداد قدم هایی که پیاده روی می کنید، مقدار مسافتی که دوچرخه سواری می کنید یا می دوید، مقدار وزنتان و امثال این باشد.
بعضی ها این را به شکل بازی درمی آورند. خیلی از دونده ها مسافت بین خانه شان تا بوستون (که شهر زادگاه خیلی از دونده های معروف ماراتن است) را اندازه می گیرند و بعد می بینند که به طور متوسط چقدر باید در هفته بدوند تا آن مسافت را پر کنند.
8. به همه ی شاخص های پیشرفت توجه کنید. خیلی خوب است که لباسهایتان برازنده تر در تنتان بایستد، یا بتوانید وزنه های سنگین تری بلند کنید و یا بدون ایجاد خستگی طولانی تر ورزش کنید.
اما پیشرفت شاخص های دیگری نیز دارد، مثل:
بهتر و راحت تر می خوابید.
شفاف تر فکرمی کنید.
انرژی بیشتری خواهید داشت.
می فهمید که بعد از کمک کردن به دوستتان برای جابه جا کردن اثاثیه ی خانه، دیگر عضله درد نمی گیرید.
کلسترول، فشارخون، تراکم استخوان، تری گلیسیرید، و قند خونتان وضعیت بهتری پیدا خواهد کرد.
9. با یک قدمسنج یا سگ پیاده روی کنید. دکتر کلاین می گوید، "اگر از پیاده روی لذت می برید و چند وقتی است ورزش نکده اید، سه روز در هفته به مدت 10 دقیقه، 10 دقیقه ورش برایتان به حساب خواهد آمد. "
از یک قدمسنج استفاده کنید و روزی حداقل 10،000 قدم پیاده روی کنید. کلاین میگوید، "هیچکس روز اول با 10،000 قدم شروع نکرده است. باید ببینید متوسط روزانه ی خودتان چقدر است و هفته ی بعد باید بتوانید 300 قدم بیشتر از آن راه بروید. هر هفته به تعداد قدم هایتان اضافه کنید."
او ادامه می دهد، "بهتر است با سگتان برای پیاده روی بروید." او خواهر خودش را هم به همین شکل به پیاده روی تشویق کرد. "دو با در هفته او با سگ به پیاده روی میرود که برای هر دو آنها خوب است."
واندا استیونس هم از راه رفتن با سگ لذت می برد و فایده ی دیگری هم در آن میبیند: "این عذاب وجدان که با به دنیا آمدن بچه ها توجه کمتری به او میکنم هم با این روش کمی فروکش می کند."
10. به خودتان جایزه بدهید. آیا فکر میکنید برای کاری که بالاخره باید انجامش میدادید، مستحق جایزه نیستید؟ یااینکه از اینکه زیپ شلوار جینتان این روزها راحت تر بسته می شود نباید پاداش بگیرید؟
متخصصین می گویند تغییر عادات رفتاری دشوار است و جایزه دادن باعث ایجاد انگیزه می شود. پس یک هدف و یک پاداش برای خود در نظر بگیرید برای رسیدن به آنها تلاش کنید. این جایزه هر چیزی می تواند باشد، خرید دستگاه ویدئویی که چند وقت بود می خواستید، برای پایدار ماندن به برنامه ی ورزشتان برای یکماه، یا خرید کفشهای ورزشی جدید اگر بتوانید روزی 5،000 قدم پیاده روی کنید، هر چیزی که فکر مکنید به دردتان می خورد.
خسته شدم از لاغری.:41: عکس نگاه نکن چیکار کنم آخه:41::31:
بسياري از جوانان، در دريافت وزن و بالا بردن آن، دچار مشكل هستند. تنها راه افزايش وزن در شما ورزش و فراوان خوردن است. در اينجا 10 روش تغذيه اي براي بالا بردن وزن بدون دريافت ميزان بالايي از چربي پيشنهاد مي شود:
1 – غذاي بيشتر، بيشتر و بيشتر چنانچه ورزش مي كنيد و رشد نداريد، تنها مشكل به اندازه كافي نخوردن شماست. چطور انتظار داريدوقتي كالري كافي را براي پر كردن ميزان سوخت كالري بدنتان در روز مصرف نمي كنيد، افزايش وزن بيابيد؟ به عنوان يك وعده غذايي متوسط، شما بايستي روزانه 10 كالري به ازاي هر (پوند) از وزن بدنتان دريافت كنيد تا بدن قادر به ترميم و رسيدگي كه به تمام اجزاي بدن باشد، حالا به منظور افزايش وزن، بايد حداقل 500 كالري درروز و هر وعده غذايي مصرف كنيد تا ميزان كالري دريافتي از حد نرمال آن بالا رفته، موجب بالا رفتن وزن شود. هر چه بيشتر بخوريد، پتانسيل رشد بيشتري توليد مي كنيد. همچنين بايستي قدرت انتخاب در مورد غذاي مصرفي تان داشته باشيد تا بدون افزايش ميزان چربي و دريافت آن به مقدار زياد وزنتان بالا برود.
2 – خوردن در زمانهاي بيشتر اين مورد نيز مشابه مورد قبل عمل مي كند. هر چه به تعداد وعده هاي غذايي خود بيفزاييد، كالري بيشتري دريافت مي كنيد. مطمئناً آسانتر است كه در طول روز مثلاً 8 وعده غذايي داراي 500 كالري مصرف كنيد تا اينكه 4 وعده غذايي حجيم داراي 2000 كالري را استفاده كنيد. همچنين، هنگامي كه غذاي حجيم مصرف مي كنيد، به دليل كمبود برخي هورمون ها در متابوليسم شما، ممكن است برخي از غذاها فرصت تجزيه و تحليل كامل را نيافته و در آخر تبديل به چربي شود. هميشه در خاطر داشته باشيد كه به هر حال، با خوردن بيشتر، ناخواسته و به طور اتوماتيك بدنتان مقداري چربي نيز بدست آورده، ذخيره مي كند. (با ورزش كردن بايد آنها را آب كرد).
3 – تمام تناسب ها را رعايت كنيد. پروتئين اصلي ترين ماده سازنده بافت عضله و بي شك مهمترين ماده غذايي در بالا بردن وزن و ساخت جرم اضافي است. ليكن، به خاطر داشته باشيد كه شما بايستي هميشه اطمينان داشته باشيد كه مقدار دربست و دقيقي از چربي و كربوهيدرات ها را دريافت مي كنيد. مقدار پيشنهادي براي چربي، پروتئين و هيدرات هاي كربن در يك رژيم غذايي بالا برنده وزن 15%، 35%، 50% مي باشد.
4 – غذاهاي پركالري و كم حجم مصرف كنيد. مصرف اين غذاها بسيار به صرفه است. هر چه مقدار كالري در هر گرم غذايي كه مصرف مي كنيد بيشتر باشد، بهتر است. چرا كه سبب خواهد شد حجم كمتري از غذا را مصرف كنيد. همچنين اين نوع غذاها زودتر شما را سير خواهند كرد. در نتيجه حصول چربي از اين طريق كمتر و آب كردن آن نيز با ورزش سهل تر خواهد بود. مثلاً سعي كنيد مصرف سبزيجات را كاهش دهيد، چرا كه داراي كالري كمتري به نسبت ساير مواد بوده و حدود80% از وزن آنها آب است. در عوض از گوشت قرمز، تخم مرغ و تن استفاده كنيد.
5 – مولتي ويتامين ها را فراموش نكنيد. غذاهاي كم حجم – پر كالري معمولاً فاقد مواد غذايي ميكروبي مثل: ويتامين ها، آب و مواد معدني مهم هستند. كه براي جبران آن مصرف روزانه مولتي ويتامين توصيه مي شود. ويتامين ها براي ساخت و ترميم مواد غذايي ميكروبي ضروري هستند. سعي كنيد آنها را در بين غذا مصرف كنيد تا جذب سريعتري داشته باشند.
6 – وعده غذايي (مخصوص بعد از زمان تمرين) بعد از يك تمرين سخت و پيوسته، سطح مواد غذايي ماكروني شما كاهش يافته و فيبرهاي ماهيچه اي شما براي دريافت غذا فرياد مي زنند به اين دليل است كه يك وعده غذايي بعد از تمرين خوب و مناسب، مهمترين وعده غذايي در طول روز براي كسي كه قصد افزايش وزن دارد، به شمار مي رود. هميشه سعي كنيد تا يك ساعت بعد از گذشت تمرين، حتماً اين وعده غذايي را مصرف كنيد تا بهترين نيتجه را دريافت كنيد. بدن شما در اين مرحله بيشترين ظرفيت دريافت پروتئين را به نسبت هر زمان ديگري در طول روز خواهد داشت. عموماً شما بايستي سعي كنيد 40 تا 50 گرم پروتئين و بيش از 5. 1 برابر اين مقدار كربوهيدارت را پس از هر بار تمرين مصرف كنيد.
7 – با شكم پر به رختخواب برويد. مهمترين وعده غذايي در درجه دوم، غذايي است كه شما قبل از رفتن به رختخواب مصرف مي كنيد. از يك غذاي متوسط 67 كالري در ساعت در طول خواب سوزانده مي شود. بنابراين، اگر شما حدود 8 ساعت بخوابيد، سعي كنيد قبل از خوابيدن حدود 536 كالري را مصرف كنيد. مقدار هورمون ها در شب زماني كه بدن بخش زيادي از اجزاء را تحت پوشش قرار داده و به اوج مي رسد عقيده اي عمومي مبني بر اين وجود دارد كه شما هر چه قبل از خواب بخوريد، تبديل به چربي مي شود. اين عقيده كاملاً غلط است. البته اگر شما قبل از خواب، مك دونالد بزرگي را خورده باشيد، بدون شك بيشتر آن به صورت چربي انباشته خواهد شد ولي مصرف مواد پروتئين ساز كه داراي چربي كم و نيز كربوهيدرات هاي ساده هستند بسيار مناسب است.
8 – گوشت و علاقه خوردن آن طبيعي و ساده است. اگر بخواهيد رشد كنيد. نياز به خوردن گوشت داريد. گوشت از نظر پروتئين غني است نيز منبع طبيعي خوبي براي كراتين است و كالري هاي فراواني دارد.
9 – مايعات زياد بنوشيد. آب، آبميوه و شير. آب رساني و توليد آب كليه رشد جرم بدن است. تا 60% بدن شما را آب تشكيل داده است. شما از طريق تعريق و ادرار ، آب از دست مي دهيد ، حتماً به ميزان فراوان مايعات مصرف كنيد . آب بنوشيد و قابليت جذب مواد غذايي را نيز بالا مي برد شير نيز غني از پروتئين بوده و آبميوه ها قادرند ويتامين و قند طبيعي بدن شما را تامين كنند.
10 – به تدريج ميزان دريافت كالري خود را افزايش دهيد. سعي كنيد ميزان كالري روزانه ، خود را از 1250 به 2500 افزايش دهيد تا به وزن مورد نظر و مناسب خود برسيد
منبع : سایت ایران _ایران
به نظر ميرسد لاغري دلايل متفاوتي داشته باشد از بين دلايل مختلف ابتلا به لاغري سه عارضه اي كه برايتان ذكر ميكنم جزو عمده ترين دلايل هستند:
1. پركاري غده تيروئيد: محتمل ترين حدس در اين باره پركاري غده تيروئيد است به منظور اطمينان از عدم وجود اين عارضهلازم است به يك پزشك متخصص داخلي و يا غدد مراجعه نماييد و آزمايشات لازم را انجام دهيد.
البته چنانچه به علائمي مانند تحرك زياد و تحريك پذيري زياد و عصبانيت و عرق كردن بيش از اندازه و دماي بالاي بدن و اشتهاي زياد دچار هستيد ميتوان تا حد زيادي از پركار بودن غده تيروئيد شما اطمينان حاصل نمود.
2.ناراحتي گوارشي : اين احتمال وجود دارد كه به علت ابتلا به يك بيماري يا اختلال گوارشي بدن شما در هضم و يا جذب نمودن آنچه كه ميخوريد ناتوان يا كم توان باشد. لذا بهتر است براي اطمينان از عدم وجود اين عارضه هم به يك متخصص گوارش مراجعه نماييد.
3. بي اشتهايي عصبي : ابتلا به اختلالت و نارحتي هاي روحي مانند وسواس و افسردگي و اضطراب و ... ميتواند منجر به كم اشتهايي و يا بي اشتهايي و نهايتا لاغر شدن شما گردد لذا توصيه ميكنيم چنانچه حس ميكنيد يا اطرافيان تان به شما ميگويند به يكي از اين عوارض دچاريد حتما به يك متخصص روانپزشك مشاوره نماييد.
چنانچه از عدم وجود سه عارضه فوق مطمئن شديد تنها يك گزينه براي شما باقي ميماند. آنهم اينكه شما كمتر از حد نياز بدنتان غذا ميخوريد و به همين جهت لازم است از يك رژيم غذايي افزايش وزن استفاده نماييد.از طرفي اين امكان هم وجود دارد كه آنچه شما ميخوريد و فكر ميكنيد زياد هم است ارزش كاري و تغذيه اي آنچناني نداشته باشد.پس بهتر است به يك متخصص يا كارشناس تغذيه مراجعه نماييد و با پيروي از يك برنامه غذايي سالم و متعادل و متناسب وزن خود را افزايش دهيد.
کاهش و افزایش مداوم وزن برای بدن ضرردارد. چرا که بدن به دریافت پایین کالری عادت نموده و کاهش وزن به مرور کند تر می شود. یعنی اگر طی یک ماه 4 کیلو وزن اضافه کنیم در ابتدا شادید بتوان با یک رژیم کاهش وزن 1400 کالری آنرا کاهش داد ولی اگر دوباره وزن اضافه شود در سیکل بعدٰ باید بیمار تحت رژیم 1200-1000 قرار گیرد. و... به همین ترتیب بدن به کالری پایین عادت کرده و کاهش وزن با مقاومت طبیعی بدن مواجه می شود. درنهایت بیمار به جایی می رسد که با کمترین غذا هم نمی تواند وزن خود را کم کند.
1- آب در بدن انرژی ایجاد نمی کند. گرچه در مرحله اول رژیمSouth Beach با کاهش وزن سریع همراه است. که عمدتاً ناشی از دهیدراسیون(دفع آب از بدن است. ولی بدن نمی تواند از آب به عنوان انرژی استفاده کند.نقل قول:
2- چون میزان دریافت پروتئین های حیوانی در این رژیم بالاست، در بسیاری موارد باعث افزایش کلسترول خون می شود.
3- اغلب سبزیجات پخته یا سرخ شده را توصیه می کند که سطح پایینی از ویتامین ها و املاح داشته و نیز کالری بالایی دارند.
بطور کلی این رژیم روش مورد اطمینانی برای کاهش وزن بویژه در افراد مبتلا به چاقی متوسط و شدید نیست.
نام فرمولی که در این بحث مطرح نمودید. هریس بندیکت است و فرمول معتبری است. ولی فرمول برای مرد و زن متفاوت است. من نسخه اصلاح شده را در این پست می گذارم.نقل قول:
[LEFT](سن × 6.75) – ( قد × 5 ) + ( وزن × 13.75 ) + 66.47 = BMR مردان
(سن × 4.67) – ( قد × 1.84 ) + ( وزن × 9.56) + 665 = BMR زنان
[RIGHT]ضرایب فعالیت ارائه شده درست هستند. با استفاده از این فرمول در صورتی می توانید کالری مورد نیاز بدن خود را درست محاسبه کنید که وزن ایده آل بدن خودذ را درون آن قرار دهید در غیر اینصورت اگر فردی که مثلاً175 سانتی متر قد دارد و 95 کیلو وزن، بجای وزن ایده آل از وزن 95 که برای وی چاقی محسوب می شود، در فرمول استفاده کند، کالری محاسبه شده 800-700 کالری بیش از نیاز وی خواهد بود و منجر به چاقی می شود. افرادی که دارای وزن طبیعی هستند، می توانند دراین فرمول از وزن فعلی خود استفاده کنند.
امید اسدی
کارشناس علوم تغذیه
باورهاي نادرست و دانش ناكافي از غذاها كه برخي نيز به باورهاي اجتماعي تبديل شده و به دنبال آن موجب تغيير رژيم غذايي افراد شده است ميتواند خطرهايي را براي سلامتي افراد ايجاد كند
آگاهي از اين باورهاي غلط علاوه بر اينكه ممكن است موجب تغيير رفتار غذايي شود، اين امكان را نيز به شما ميدهد كه از همه مواهب خدادادي و غذاهاي متنوع بهره برده و لذت ببريد و به ارتقاي سلامت و شادابي خود نيز كمك كنيد.
* قند موجب ابتلا به ديابت ميشود
يكي از رايجترين باورهاي غلط تغذيهاي اين است كه مردم فكر ميكنند خوردن قند موجب ابتلا به ديابت ميشود.
اگر شما ديابت نداريد، مصرف قند و شكر به تنهايي باعث ديابت نميشود بلكه يك رژيم غذايي پركالري ، داشتن اضافه وزن و زندگي كم تحرك از جمله عوامل مهمي است كه در بروز ديابت نوع دوم نقش دارد.
اگر شما بيماري قند داريد مقدار شكر و كربوهيدارت خوراكي خود را با كمك يك كارشناس تغذيه بررسي كنيد و مقدار قند خونتان را كنترل نماييد.
* تمام چربيها مضر هستند
تصور اينكه تمام چربيها مضر هستند از جمله باورهاي غلط تغذيهاي است، در حالي كه بدن همه ما به چربيها احتياج دارد.
چربيها به جذب مواد غذايي ، انتقال سيستمهاي عصبي و حفظ غشاي سلولي كمك ميكند. البته اينها فقط بخشي از كار چربي هاست.
تمام چربيها يكسان نيستند، بعضي از چربيها به سلامت ما كمك ميكنند در حالي كه بعضي ديگر خطر بيماريهاي قلبي را افزايش ميدهند.
اما وقتي كه چربيها بيشتر از مقدار مورد نياز مصرف شوند موجب اضافه وزن ، ناراحتي قلبي و برخي انواع سرطانها ميشوند.
بهترين روش اين است كه در رژيم خود چربيهاي خوب و غير اشباع مثل روغنهاي مايع و دانههاي روغني را جايگزين چربيهاي بد مثل چربيهاي اشباع و چرب ترانس مثل روغن جامد و هيدروژنه كنيم.
* با مصرف نكردن نان و برنج (كربوهيدرات ها) وزن كاهش مييابد! اين هم از تصورات غلط است كه افراد فكر ميكنند با نخوردن نان و برنج وزن كاهش مييابد.
اصليترين پيام بيشتر رژيمهاي كم كربوهيدارات اين است كه
كربوهيدارتها باعث توليد انسولين و قند ميشوند كه در نتيجه به اضافه وزن منجر ميشود بنابراين با كم خوردن كربوهيدارتها وزنمان را از دست ميدهيم.
اما در همين حال كارشناسان تغذيه معتقدند اين يك باور غلط تغذيه است زيرا خيلي از رژيمهاي كم كربوهيدارت به اندازه كافي كربوهيدارت ندارند كه بتوانند احتياج روزمره بدن را تامين كنند بنابراين بدن ما براي تامين انرژي اقدام به سوزاندن كربوهيدارتهاي ذخيره شده(گليكوژن) مي كنند.
وقتي كه بدن ما اقدام به سوزاندن گليكوژن ميكند ، آب از دست ميدهد.
حقيقت اين است كه در كنار از دست دادن آب بدن ، اين رژيمها كه كم كربوهيدارت هستند اغلب كالري محدود دارند.
"زيبا كاوه يي" كارشناس تغذيه در اينباره به خبرنگار علمي ايرنا ميگويد بدن يك فرد معمولي روزانه به ۲۰۰۰تا ۲۲۰۰واحد كالري نياز دارد كه در يك رژيم طبيعي ۶۰تا ۷۰درصد اين مقدار بايد از طريق كربوهيدارتها مثل نان ، برنج و سيب زميني تامين شود، ۲۰تا ۳۰درصد نيز از طريق چربيها و ۱۰تا ۱۵درصد بقيه هم از پروتئينها تامين شود.
لذا افرادي كه كربوهيدارتها را از رژيم غذايي شان حذف و يا كم ميكنند موجب ميشود خيلي از مواد مغذي مورد نياز بدن كه از همين طريق جذب ميشود از غذاي آنان حذف شود و سلامت آنان با مشكل رو به رو شود.
اين كارشناس تغذيه خاطرنشان كرد بيشتر از ۵۰۰واحد كالري در روز نبايد از رژيم غذايي كم شود.
وي توصيه كرد بهتر است افراد تعادل و تنوع را در رژيم غذايي خود حفظ كنند و از همه نوع مواد غذايي استفاده نمايند، اما متعادل بخورند.
كاوه يي بهترين توصيه را اين سفارش پيامبراكرم (ص) ميداند كه فرموده است تا گرسنه نشدهاي دست به غذا نبر و قبل از آنكه سير شوي دست از غذا بكش.
* حذف وعدههاي غذايي به كاهش وزن منجر ميشود
خيلي از افراد فكر ميكنند اگر يك وعده غذا نخورند، يعني كمتر خوردهاند و وزن كم ميكنند.
كارشناسان تغذيه ميگويند اگر ما يك وعده غذا نخوريم، بدن ما اين پيام را ميدهد كه ما گرسنه هستيم، بنابراين عمل متابوليسم را كاهش مي دهد تا اين نخوردن ما را جبران كند، لذا در نوبت بعدي ما ميل داريم غذاي بيشتري بخوريم.
اغلب اوقات از دست دادن يك وعده غذايي موجب ميشود ما كالري بيشتري نسبت به مواقعي كه به دفعات ميخوريم، مصرف كنيم.
كارشناسان تغذيه توصيه ميكنند بهترين راه اين است كه به دفعات و مقادير كمتر بخوريم تا قند خونمان نيز تنظيم شود.
* گوشت قرمز براي سلامتي مضر است
اغلب ميشنويم كه افراد ميگويند گوشت قرمز نميخورند. بعضي مطالعات نشان ميدهد مصرف گوشت قرمز به دليل وجود چربيهاي اشباع موجود در آن به ناراحتيهاي قلبي منجر ميشود، اما در حقيقت حتي گوشت مرغ با پوست چرب نيز ممكن است به همان ميزان گوشت گوساله و گوسفند چربيهاي اشباع داشته باشد.
كارشناسان تغذيه ميگويند اين كه به طور كلي گوشت قرمز براي سلامت شما مضر است يك باور غلط تغذيهاي است.
آنها توصيه ميكنند به جاي اينكه گوشت قرمز را به طور كامل حذف كنيد قسمتهاي كم چرب مانند مغز ران ، ران و راسته را مصرف كنيد.
سلام
هر چی دنبال یه تاپیک پرورش اندام گشتم چیزی پیدا نکردم
من 20 سال تمام دارم (یعنی تازگی رفتم تو 21) وقدم 165 و وزنم 50kg هستش
این موضوع خیلی واسم عذاب آور شده
هر کاری میکنم 1 کیلو هم زیاد نمیشم !!البته باشگاه پرورش اندام هم رفتم و حدود 3-4 کیلو زیاد شدم و دوباره برگشت همون 50 کیلو میشه منو راهنمایی کنید یرای افزایش قد یه وزن؟؟
رمز و راز لاغر شدن و كاهش وزن
چـرا تـلاشـهای شما برای لاغری معمولاً بی نتیجه میماند؟برای موفقیت چه باید کرد؟
چرا لاغر شدن اینقدر زمان می برد، و چرا آخرین 5 کیلویی کـــه می خواهیم کم کنیم اینقدر دشوار است؟ چه توصیه هایی بـرای ورزش کــردن بیـــرون از بـــاشگاه دارید؟ در این مـقاله به پرسش های شما در ارتباط با کاهش وزن پاسخ می دهیم.
سؤال: وقتی ورزش کنیم و درست غذا بخوریم، چقدر باید طول بکشد تا وزن کم کنیم؟
جواب: شتاب وزن کم کردن شما تا حد زیادی بستگی به میزان ورزش و میزان غذا خوردن شما دارد.
اما کم کردن مقدار زیادی وزن با یک رژیم کوتاه و ضربتی به هیچ وجه سالم و ماندگار نیست. متخصصین معمولاً توصیه می کنند که در هفته بیشتر از نیم یا یک کیلو وزن کم نکنید.
برای کم کردن نیم کیلو از چربی های بدنتان، باید بدنتان حداقل 3500 کالری کمبود داشته باشد. برای اینکه بتوانید در هفته نیم کیلو کم کنید، باید حداقل هفته ای به طور متوسط 500 کالری از کالری های مصرفیتان کم کنید. و برای کم کردن یک کیلو وزن، این مقدار باید دوبرابر شود. این کمبود کالری را میتوانید از طریق ترکیب رژیم های غذایی و ورزش به دست آورید. مثلاً برای ایجاد 1000 کالری کمبود، باید حداقل 500 کالری کمتر از نیاز بدنتان غذا بخورید و 500 کالری را هم از طریق ورزش بسوزانید.
آشکار است که وزن کم کردن نیازمند تلاش، زمان و تعهد است. باید اول خودتان را آماده کنید. دراین فصل خیلی افراد انگیزه زیادی برای لاغر شدن پیدا میکنند. چون فصل تابستان است و دیگر نمی توانند بدنشان را زیر لباسهای گشاد زمستانی مخفی کنند. اما خیلی زود دلسرد می شوند چون نتیجه ای که باید را نمی گیرند.
به همین خاطر است که می گویم در اولین قدم باید هدی واقعگرایانه برای خود انتخاب کنید. مثلاً اگر می خواهید 10 درصد از وزن بدنتان را کم کنید، معقول است که حداقل 6 ماه به خودتان زمان بدهید—نه اینکه فقط شش هفته.
توصیه من این است که تک تک غذاهایی را که می خورید و هر کالری که مصرف میکنید را جایی ثبت کنید تا آخر روز بدانید که چقدر مصرف کرده اید. این راه خوبی برای بیدار کردن شماست. وقتی این کار را بکنید خواهید دید که چقدر از آنی که فکر میکردید کالری بیشتری مصرف کرده اید.
سؤال: من زنی 32 ساله هستم و می خواهم وزن کم کنم. به مدت 4 ماه روزی یک ساعت روی تردمیل ورزش کردم و الان این زمان را به 90 دقیقه رسانده ام. لباسهایم کمی بهتر روی تنم می ایستد اما هنوز اندازه ام هستند و از همانها استفاده می کنم و وزنم هم هیچ تغییری نکرده است. کجای کار من اشتباه بوده است؟ برای وزن کم کردن چه باید بکنم؟
جواب: یادتان باشد که ورزش فقط قسمتی از پروسه کاهش وزن است. و آنقدرها هم که فکر میکنید کالری نمی سوزاند.
یک خانم 70 کیلویی با 1500 متر پیاده روی فقط 100 کالری می سوزاند. پس حساب کنید که در هر جلسه تمریناتتان شما چقدر سوزانده اید و نگاهی هم به رژیم غذاییتان بیندازید.
اگر می بینید که این چند ماه کالری بیشتری مصرف کرده اید، پس باید بدانید که این کالری های اضافی جایگزین آن میزان کالری که با ورزش سوزانده اید شده است و به همین خاطر وزنتان حتی یک کیلو هم پایین نیامده است. اما اینکه گفتید لباسهایتان بهتر روی تنتان می ایستد خود نشانه ی کمی پیشرفت است. و حالا که زمان ورزشتان را هم افزایش داده اید، در ماه های آتی با پیشرفت بیشتری روبه رو خواهید شد.
حرف آخرم به شما این است که همیشه یک روند کند اما مداوم نتیجه ی بهتری خواهد داشت. فقط باید پشتکار داشته باشید.
سؤال: من به طور مرتب ورزش می کنم، اما 5 کیلو آخر اضافه وزنم را هر کاری می کنم پایین نمی آید. من اول 20 دقیقه روی تردمیل ورزش کرده و بعد 20 دقیقه دوچرخه می زنم و بعد تمرینات شکم و رانها را انجام می دهم. آیا می توانید راهی برای کم کردن این 5 کیلوی آخر به من پیشنهاد کنید؟
جواب: چند چیز هست که باید مد نظر داشته باشید. اول اینکه اگر میگویید تمریناتتان این وزن اضافه را کم نمی کند، شاید زمانش رسیده که تغییری در برنامه ورزشیتان ایجاد کنید. بدن شما به این روند عادت کرده است و احتمالاً دیگر فشار کافی برای کاهش وزن روی آن نمی آید.
در روند کاهش وزن، رکود بسیار پیش می آید و در این زمانها افراد باید در برنامه تمرینی و رژیم غذاییشان تغییر ایجاد کنند.
نکته دوم این است که آیا بیشتر از آنچه که باید می خورید؟
و نکته سوم اینکه آیا واقعاً به کم کردن آن 5 کیلو آخر نیاز دارید؟ خیلی ها فکر می کنند وزنشان را باید تا حد یک مانکن پایین بیاورند درحالیکه وزنشان برایشان سالم تشخیص داده می شود.
سؤال: آیا دویدن بهترین ورزش برای کم کردن وزن است؟
جواب: دویدن راه خوبی برای کاهش وزن است چون نسبت به سایر فعالیت ها، کالری زیادی می سوزاند.
اما اگر از دویدن خوشتان نمی آید، برای شما راه خوبی نیست. بهترین تمرین برای کم کردن وزن، چیزی است که از آن لذت ببرید نه اینکه به اجبار انجام دهید.
سؤال: بودجه کافی برای باشگاه رفتن ندارم و می خواهم وزنم را هم سریع پایین بیاورم؟ چه کاری می توانم انجام دهم؟
جواب: اول اینکه برای گرفتن جوابتان درمورد سریع کم کردن وزن، سؤال یک این مقاله را مطالعه کنید.
درمورد تمریناتی که برای کاهش وزن مفید باشد و نیازی هم به باشگاه رفتن نداشته باشد، فعالیت های زیادی را میتوانم به شما معرفی کنم: پیاده روی در داخل یا خارج از خانه، شنا، دوچرخه سواری، ورزش کردن با یک نوار ویدئویی آموزشی، بالا رفتن و پایین آمدن از پله ها، بسکتبال، و حتی رقصیدن. همه ی اینها فعالیت هایی کم خرج و مفید هستند که به شما برای کاهش وزن کمک می کنند.
آيا عاشق شدن باعث اضافه وزن ميگردد؟
همیشه پیش می آید. مجرد هستید، غذاهای سالم می خورید و مداوم ورزش میکنید. اندامی صاف و زیبا دارید. هر کجا که پا می گذارید هزران چشم به دنبالتان است، و در همین گیر و دارها آن کسی را که دنبالش بودید، پیدا میکنید. و این همان زمانی است که همه چیز فرو می ریزد. بطری بطری نوشابه است که هنگام صرف شام های عاشقانه تان زیر نور شمع می نوشید، و به جای رفتن به باشگاه ترجیح می دهید وقتتان را با او بگذرانید. کم کم شکمتان که برآمده شد، آن را گردن نفخ خواهید انداخت، اما رفته رفته سایزتان افزایش می یابد و وقتی نیم نگاهی به خودتان بیندازید دیگر آن دختر خوش هیکل و جذاب گذشته نیستید.
غیر قابل اجتناب است. همیشه رابطه های جدید بر حول و حوش غذا و رستوران میچرخد. وقتی در رستوران قرار می گذارید، وسوسه می شوید که نه فقط یک نوع غذا، بلکه چند مدل میل کنید. مسلماً یک یا دو ليوان نوشابه می نوشید و دسر را هم که مشخص است، فراموش نمی کنید. همانطور که پشت میز نشته اید و مشغول صحبت هستید و در بحر خصیصه های عالی مرد ایدآلتان فرو رفته اید، بدون توجه، به همه ی غذاها پاتک می زنید.
دست نگاه دارید! یکبار دیگر کارهایتان را بررسی کنید. به جای اینکه قرار ملاقات هایتان را در رستوران بگذارید، کمی ورزشکارانه عمل کنید. راه های زیادی هست که از طریق آن دختر و پسرها می توانند فعالیت جسمی داشته و در عین حال با خصوصیات هم بیشتر آشنا شوند. برای پیاده روی بروید، می توانید در فواصل مختلف وقتی خسته شدید غذای کوچکی با هم میل کنید و دوباره به کارتان ادمه دهید. در خیابانهای خلوت هم می توانید به اتفاق دوچرخه سواری کنید و در حین کار با هم گپ بزنید. یک ورزش جدید را با هم امتحان کنید، مثل تنیس یا والیبال. اگر دوست پسرتان هم اهلش باشد، رقص نیز بسیار خوب است. تنها کاری که باید بکنید این است که نگذارید همه ی ارتباطاتتان حول و حوش غذا و رستوران دور بزند.
البته من هم می دانم که نمی شود در همه ی قرار ملاقات ها فقط دنبال ورزش و مسابقه و تحرک بود. گهگاه صرف شام با یکدیگر نیز لذت بخش است. اما باید خیلی دقت کنید. اولاً فقط ماهی یکبار ملاقات های خود را در رستوران تعیین کنید، ثانیاً در انتخاب غذا بسیار دقت کنید. وقتی منوی غذا در دستتان است و نام انواع غذاهای خوشمزه و اشتها برانگیز از جلوی چشمانتان
بخوريد و زيبا شويد
چـیـزهایــی که می خورید می تواند به زیباتر شدن شما کـمک کند. برنامه زیبایی خود را با صبحانه، ناهار و شام آغاز کنید.
جوانتر به نظر بیایید بـادام خـواص فـوق العـاده ی ضد پیری دارد. نه تنها حاوی مـیــزان زیادی ویتامین E است (می دانید که این ویتامین جـزء ویـتـامین هایی است که معمولاً پشت ظرف کِرِم ها و لوازم آرایشی از آن نام می بـرنـد)، بـلـکـه حـاوی میزان زیـادی اسـیـد چـرب هـم مـی بـاشـد (کـه بـه نــرم کــردن
پوست کمک می کند)، همچنین حاوی آنتی اکسیدان سلنیم می باشد. اما حواستان باشد که زیاد از این ماده ی غذایی نخورید. درست است که خواص زیبایی و آرایشی زیادی دارد، اما میزان کالریش هم بالا است و ممکن است باعث چاقی شود.
ناخن هایی محکم داشته باشید
با خوردن پروتئین می توانید به ناخن هایتان استحکام بیشتری داده و آنها را تقویت کنید. پروتئین باعث ساختن کراتین (ماده ی تشکیل دهنده ی ناخن) می شود. سینه ی مرغ بدون پوست و استخوان، گوشت بوقلمون، ماهی تن و حبوبات همه در این منظور به شما کمک می کنند.
موهایی براق داشته باشید
مواد غذایی که حاوی میزان زیادی ویتامین B هستند برای براقتر کردن مو بسیار مفیدند. ویتامین B در تخم مرغ، شیر، سبزیجات، و گوشت مرغ یافت می شود. سیلیکا نیز در براق و سالم نگاه داشتن مو بسیار موثر است. پوست خیار، پیاز، جو خام و جوانه ی لوبیا منابع اصلی این ماده ی معدنی به شمار می روند.
خشکی پوستتان را از بین ببرید
ماهی به شما در این زمینه کمک زیادی می کند. ماهی (به خصوص ماهی های روغن داری مثل ماهی آزاد) حاوی اسید چرب امگا 3 می باشد که به مرطوب کردن و تقویت پوست کمک می کند.
چین و چروک پوستتان را برطرف کنید
ویتامین C سازنده ی کولاژن به راستی در برطرف کردن و از بین بردن چین و چروک موثر است. کیوی منبعی عالی از این ویتامین به حساب می آید چون تقریباً هر کیوی بیش از 100 درصد از این ویتامین را در خود دارد. ویتامین C اثرات بسیار مفیدی روی سلامتی دارد، که یکی از این تاثیرات کمک به ساختن کالوژن است. وقتی بدنتان میزان بیشتری از کالوژن در خود داشته باشد، پوست قابلیت ارتجاعی و کششی بیشتری پیدا کرده و چین و چروک راحت تر از بین می روند. منابع دیگر این ویتامین مرکبات، انبه، شهد عسل و پاپایه است.
آفتاب سوختگیتان را درمان کنید
اگر به خاطر زیاد زیر آفتاب ماندن پوستتان سوخته است، هلو و ذغال اخته بخورید. این میوه های خوشمزه حاوی میزان زیادی ویتامین E می باشند. این ویتامین به برطرف کردن قرمزی و ورم آفتاب سوختگی کمک می کند. همچنین با افزایش قابلیت کشسانی پوست، در از بین بردن چین و چروک نیز موثر است.
دندانهایتان را سفیدتر کنید
همه ی ما می دانیم که سودا، قهوه، چای و غذاهای شیرین باعث تغییر رنگ و لکه دار کردن دندانها می شوند. اما آیا می دانستید که سیب و کرفس به از بین بردن این تغیر رنگ و سفیدتر کردن دندانها کمک می کنند؟
گود رفتگی و سیاهی زیر چشمتان را از بین ببرید
هیچ کس دوست ندارد که زیر چشمهایش گود رفته و سیاه شود. اما اگر به این وضعیت دچار شده اید، از ویتامین C به همراه آهن استفاده کنید. این دو ماده با یکدیگر موثرترین راه برای از بین بردن سیاهی و گودرفتگی زیر چشم هستند. از سینه ی مرغ بدون استخوان و پوست (منبعی عالی از آهن) به همراه فلفل سبز، زرد یا قرمز (منبع ویتامین C) استفاده کنید.
پوستتان را براق تر کنید
برای شاداب، مرطوب و سالم نگاه داشتن پوستتان آب بخورید. ممکن است تابه حال خیلی این را شنیده باشید، اما واقعاً صحت دارد. آب سموم را از بین برده و باعث رطوبت دادن به پوستتان می شود.
از سرطان پوست پیشگیری کنید
گوجه فرنگی در این زمینه بسیار موثر است چون حاوی سه آنتی اکسیدان مهم ضد سرطان است: بتا کاروتین، ویتامین C و لیکوپن. گوجه فرنگی را به هر شکلی میتوانید استفاده کنید: خام، پخته یا حتی به شکل سُس. اگر می خواهید جذب لیکوپن را در بدنتان بالا ببرید، گوجه فرنگی را در مقدار کمی روغن زیتون بپزید .
غذیه سالم برای داشتن بدنی سالم تر و نیرومند تر .
اگـر مـادرتـان همـیـشه بـه شـما گوشزد می کند که هویج
برای چشمها مفید است، او خانم زیرک و باهوشی است.
بتا-پروتئينـهایی کـه در هـویج وجود دارند، به حفظ سلامت
بافت های چشم کمک می کنند.
در حـقـیقت مواد غذایی مختلفی وجود دارند که هر یک از
آن ها برای اندام هـای مخـتـلفی از بـدن مـفـید هسـتند و
اسـتفاده دسـته جـمـعی از آنها باعث می شود تا شما به
سـلامـت کامل دست پیدا کنید. هر چند استفاده از مکمل
هـای غذایی می تواند ویتامین ها و مواد غذایی مورد نیاز
بـدن را تــامین کند اما هیچ چیز نمی توانید جای یک رژیم
غـذایی سالم را پر کند. متن زیر را بخوانید تا متوجه شوید
کـه بـرای مـحـافـظت و تقویت برخی اندام های مهم باید از
چه رژیم های غذایی استفاده کنید.
پوست
پوست یکی از اندام های گسترده در تمام نقاط بدن می باشد. از آنجایی که سلول های پوستی دائما در حال ریزش و باز سازی هستند غذاهای معینی وجود دارند که می توانند در حفظ سلامت پوست به شما کمک کنند.
مواد غذایی: ویتامینc
این ویتامین باعث می شود که جریان گردش اکسیژن در زیر پوست تسریع پیدا کند، به تولید کلاژن کمک می کند و محل زخم ها، بریدگی ها و کوفتگی ها را زودتر بهبود میبخشد. در برخی موارد ثابت شده است که از عفونت ها و سرطان های پوستی (و حتی اندام های دیگر) نیز جلوگیری می کند.
چه چیز مصرف کنید: یک عدد عنبه کوچک، یک پرتقال و یا گریپ فروت معمولی
میزان مصرف: میزان مصرف روزانه 60 میلی گرم می باشد. بعضی از محققین حتی 100 میلی گرم در روز را نیز پیشنهاد می کنند که باید در وعده های مختلف استفاده شود. در این حالت هیچ گونه تاثیر منفی در بدن مصرف کنندگان دیده نشد. اما برخی از محققان معتقدند که افزایش میزان مصرف تا 200 میلی گرم در روز باعث اسهال و نفخ شکم می شود.
قلب
بیماری های قلبی- عروقی (ناراحتی های قلب و رگ های خونی که از انواع آن میتوانی به حمله های قلبی و ایست قلب اشاره کرد) در آمریکای شمالی اولین عامل مرگ و میر هم در مردان و هم در زنان را دارا می باشند. بدون در نظر گرفتن میزان شایع بودن آن و تنها با استفاده از رژیم غذایی درست می توانید ریسک ابتلا به ناراحتی های قلبی را تا حد بسیاری کاهش دهید.
مواد غذایی: امگا 3 اسیدهای چرب ضروری
شما می توانید ریسک ابتلا به بیماری های قلبی را با پایین آوردن میزان کلسترول بد و فشار خون و همچنین با افزایش کلسترول خوب خون کاهش دهید.
چه چیزهایی مصرف کنید: ماهی های قزل آلا، آزاد، ساردین، و ماکرول
دوز مصرف: برای این مورد مدرک مستندی در دست نیست، اما سه وعده 200 گرمی پیشنهاد مناسبی است.
استخوان ها
زمانی که نوبت به حفظ سلامت استخوان ها می رسد حتما به یاد کلسیم می افتید. این ماده یک عنصر حیاتی برای رشد استخوان ها می باشد. اما فسفات، ویتامین A,c و D و ماده معدنی "بُر" نیز در حفظ سلامت استخوان ها نقش مهمی را ایفا می کنند.
مواد غذایی: بُر
برای سالیان دراز اعتقاد بر این بود که این ماده معدنی هیچ نقش مفیدی در حفظ سلامت بدن انسان ها ندارد. در حالی که تحقیقات اخیر ثابت کردند که این ماده معدنی در کمک به جذب کلسیم و سایر هورمون هایی که در واکنش های استخوانی فعال هستند کمک می کند.
چه چیز مصرف کنید: بروکلی، نخود فرنگی، انگور، گلابی و سیب. منابع مناسب دیگر نیز شامل: پنیر، ماهی ساردین و قزل آلا می باشند.
میزان مصرف: شما باید روزی 1 تا 2 میلی گرم بر به طور روزانه مصرف کنید. اما دوز مصرف را تا 45 میلی گرم در روز افزایش ندهید. این کار دارای تاثیرات جانبی بسیاری است که از انواع آن می توان به عدم توانایی بدن در جذب فسفر اشاره نمود.
مفاصل
این روزها آرتروز و التهاب مفاصل رفته رفته در حال فراگیر شدن است. اما خبر خوب این است که شما به راحتی می توانید مفاصل خود را تقویت کنید.
مواد غذایی: مس
مس یکی از مواد غذایی مفید است که خواص آن به قسمت های مختلف بدن کمک می کند. به عبارت دیگر بر روی تمام آنزیم هایی که به استخوان ها و مفاصل مربوط می شوند تاثیر می گذارد.
چه چیز مصرف کنیم: جگر (در هر 100 گرم جگر 3.8 میلی گرم مس وجود دارد. میگو (4.1 میلی گرم مس در هر 100 گرم) و سایر غذاهای دریایی و آجیل و دانه های گیاهی.
میزان مصرف: از 1.5 تا 3 میلی گرم در روز می باشد. دوز بالای مس (15 تا 35) جذب روی در بدن را با مشکل موجه می سازد.
اندامهاي تناسلی
بیشتر آقایون دوست دارند پسرهایی داشته باشند که از نظر سلامتی از دیگران برتر باشند. اگر فکر می کنید که این امر بدون داشتن رژیم غذایی مناسب امکان پذیر پذیر است بهتر است یک بار دیگر بر روی این مطلب فکر کنید.
مواد غذایی: روی
متابولیسم هورمون های مردان، ایجاد اسپرم و جنبندگی آن همه جزء مواردی هستند که با میزان روی در ارتباط می باشند. در برخی مطالعات اثبات شده که روی می تواند برای ناباروری و نازایی نیز مفید باشد.
چه چیز مصرف کنیم: میگو (100 گرم از آن حاوی 83 میلی گرم روی می باشد) گوشت گاو ( 100 گرم از آن حاوی 6 میلی گرم روی می باشد) و همچنین گوشت مرغ و بره.
میزان مصرف: روزانه 15 تا 19 میلی گرم در روز می باشد. اگر 500 میلی گرم به طور روزانه از روی مصرف کنید باعث ایجاد مسمومیت می شود.
چشم
اگر یکی از طرفداران هویج نیستید جای نگرانی وجود ندارد. غذاهای متفاوتی وجود دارند که با مصرف آنها می توانید سلامت چشم های خود را تضمین کنید. چقدر بد شد که مادر شما در این مورد زمانیکه کودک بودید چیزی نگفته بود، نه؟
مواد غذایی: بتا کارتویین
بدن انسان بتا کارتویین را تبدیل به ویتامین A می کند. ویتامین A نیز به عنوان ضد اکسنده عمل کرده و از چشم در مقابل بیماری های مختلف مراقبت می کند. همچنین از ابتلا به آب مروارید و آب سیاه (لکه سیاهی بر روی شبکیه) نیز جلوگیری می کند.
چه چیز مصرف کنید: هویج (دو عدد در اندازه معمولی) سیب زمینی شیرین، بروکلی و تمام سبزی های برگ دار سبز رنگ.
میزان مصرف: 1500 واحد می باشد. اگر در حدود 10000 تا 15000 واحد بتا کاروتیین مصرف کنید میزان ویتامین A مورد نیاز بدن شما به راحتی فراهم می شود. تنها مشکلی که در این جا وجود دارد این است که بتا کاروتیین رنگ پوست را به زرد- نارنجی متمایل می سازد که خود مشکل حادی را بروز نمیدهد. اما مصرف بیش از اندازه ویتامین A در دراز مدت مشکلاتی را برای بدن به وجود می آورد.
دندان و لثه
اگر از رفتن به دندانپزشکی خوشتان نمی آید کارهایی بجز مسواک زدن و استفاده از نخ دندان وجود دارد که با به کارگیری آنها می توانید به دندانپزشکی مراجعه نکنید.
مواد غذایی: کلسیوم
کلسیم سلامت دندان ها را حفظ می کند و به شما کمک می کند که به سایر بیماری های دهانی نیز مبتلا نشوید. بر اساس تحقیقاتی که بر روی 13000 آمریکایی انجام شده ثابت شده است که مردها و زن هایی که میزان مصرف کلسیم روزانه آنها از 500 میلی گرم کمتر بوده دو برابر بیشتر از سایرین به بیماری های لثوی مبتلا می شدند.
چه چیز مصرف کنید: یک فنجان شیر (256 میلی گرم) یک فنجان بادام (357 میلی گرم) یا دو فنجان لوبیا سفید می تواند 3/1 کل کلسیم مورد نیاز بدن شما را تامین کند.
میزان مصرف: 1000 تا 1200 میلی گرم در هر روز می باشد. استفاده بیش از اندازه باعث ایجاد بیماری های کلیوی از جمله سنگ کلیه می شود. این ماده را در وعده های مختلف غذایی و همراه با غذا مصرف کنید.
مو
در حالی که هیچ گونه راه حل قطعی برای ریزش مو وجود ندارد اما موادی وجود دارند که باعث می شوند رشد موها تسریع پیدا کند و سالم تر به نظر برسند.
مواد غذایی: آمینو اسیدها
3 آمینو اسید وجود دارند که برای رشد و ترمیم موها ضروری می باشند. سیستین که خود آلفا- کراتین تولید می کند و برای حفظ سلامت موها مفید است و در آخر متانین که از ریزش مو جلوگیری می کند.
چه چیز مصرف کنید: غذاهایی که شامل پروتیین زیادی هستند نظیر: مرغ، بوقلمون، گوشت گاو، تخم مرغ، پنیر و آجیل.
میزان مصرف: هر چند مدرک مستندی از میزان مصرف این آمینو اسیدها در دست نیست اما شما باید به طور روزانه 100 گرم گوشت، یک عدد تخم مرغ، یک مشت آجیل با هر وعده غذایی خود میل کنید. البته افرادی که دارای بیماری سیستیناریا ( یک نوع بیماری ژنتیکی که در آن کلیه دائما سنگ سازی می کند) هستند نباید از مکمل های حاوی سیستین استفاده کنند.
بدنی سالم تر
حالا که متوجه شدید چه غذاهایی برای قسمت های مختلف بدنتان مفید است از این پس به مواد غذایی که مصرف می کنید توجه بیشتری داشته باشید. مصرف این مواد غذایی نه تنها وزن شما را در حالت تعادل نگه می دارد بلکه سلامتی و نیروی جسمانی را نیز افزایش می هد. به خاطر داشته باشید که بدن شما با ارزش ترین و مقدس ترین سرمایه ای است که دارید پس از آن به خوبی مراقبت کنید.
به گفته دكترحميدي، سرپرست كلينيك پوكي استخوان و سنجش تراكم استخوان مركز پزشكي خاص بيتحركي و عدم فعاليت بدني خطر ابتلا به پوكي استخوان را تا دو برابر افزايش ميدهد.
دكتر "زهره حميدي" افزود افزايش فعاليتهاي بدني و انجام فعاليتهايي از جمله روزي نيم ساعت پيادهروي ميتواند در جلوگيري از كاهش تراكم استخواني موثر باشد.
وي افزود بيتحركي و نداشتن فعاليت بدني باعث تسريع در كاهش توده استخواني ميشود در مقابل ورزش و فعاليت فيزيكي مناسب اگر مرتب و روزانه انجام شود به افزايش توده استخواني كمك ميكند.
به گفته وي پوكي استخوان بيماري خاموشي است كه هيچ گونه علامتي ندارد و زماني كه فرد دچار شكستگيهاي استخواني ميشود ميتوان به وجو اين بيماري پي برد كه در اين مرحله هم نميتوان كار چندان زيادي براي بيمار انجام داد.
دكتر حميدي با بيان اينكه بيشترين افراد در معرض خطر افراد بالاي ۶۵ سال هستند افزود توصيه ما به افراد زير اين سن اين است كه به منظور پيشگيري از كاهش تراكم استخوان و پوكي استخوان مصرف ويتامين دي و كلسيم را به هيچ وجه از برنامه غذايي خود حذف نكنند.
وي افزود همچنين افراديكه به علت بيماريهاي خاصي ناچار به استفاده از كورتون هستند صرفنظر از سن در معرض خطر ابتلا به پوكي استخوان هستند و براي تشخيص بايد تست سنجش تراكم استخواني انجام دهند.
دكتر حميدي تصريح كرد سن بالاي ۶۵سال، يائسگي زير ۴۵سال، مصرف كورتون، زمين خوردنهاي در اثر عدم تعادل، شكستگيهاي استخواني با حداقل ضربه و يا شكستگي استخوان بطور خودبخود در بستگان درجه اول و پركاري تيروئيد از عوامل اصلي ابتلا به پوكي استخوان به شمار ميروند.
وي افزود علاوه بر اين عوامل اصلي، عوامل فرعي همچون بيتحركي بيش از شش ماه، كمبود كلسيم ، كمبود نور آفتاب، كاهش وزن بيش از ۱۰درصد نسبت به دوران جواني و يا وزن زير ۵۷كيلوگرم در هر سني و آرتريت روماتوئيد در ابتلا به پوكي استخوان موثر هستند.
دكتر حميدي اضافه كرد وجود دو عامل از عوامل فرعي به اندازه يك عامل از عوامل اصلي ابتلا به پوكي استخوان، فرد را در معرض ابتلا به اين بيماري قرار ميدهد.
وي گفت افراد تا سن ۲۰سالگي استخوان هايشان ساخته ميشود، در سنين بين ۲۰تا ۴۰سالگي استخوانها در حالت ثابت باقي ميمانند و از سن ۴۰ سالگي به بعد و بعد از دوران يائسگي در زنان كلسيم استخوانها از بين ميرود.
سرپرست كلينيك پوكي استخوان و سنجش تراكم استخوان مركز پزشكي خاص گفت سنين نوجواني و زير ۲۰سال بهترين زماني است كه كلسيم كافي در اختيار بدن قرار گيرد.
بهترين راه براي به دست آوردن كلسيم خوردن غذاهاي پر كلسيم همچون لبنيات شامل شير و ماست، سبزيهاي تازه، خشكبار، حبوبات، سويا و ماهي هاي نرم استخوان نظير ماهي آزاد، ساردين و كليكا است.
روز ۲۸مهرماه به عنوان روز جهاني پوكي استخوان نامگذاري شده است.
iranmania
مصرف انواع " كافئين "،چاي و قهوه پيش از مسابقه باعث ايجاد خستگي زودرس ورزشكاران ميشود.
دكتر " محمد فرامرزي " در همايش " مكملهاي غذايي و دوپينگ در ورزش "دردانشگاه شهركردافزود:مصرف چاي پيش از مسابقه و فعاليتهاي ورزشيبهتحريك سيستم عصبي منجر ميشود و تحريك اين سيستم عصبي، بروز خستگي در افراد را در پي دارد.
به گفته وي، مصرف كافئين سطح هوشياري افراد را بالا ميبرد و افزايش سطح هوشياري موجب افزايش زمان واكنش در بين ورزشكار خواهد شد.
وي يادآور شد: مصرف مكملهاي غذايي براي نوجوانان زير ۱۸سال توصيه نميشود، چرا كه مصرف اين مكملها باعث ايجاد اختلال در روند رشد نوجوانان ميشود و رشد طبيعي آنها را به مخاطره مياندازد.
به گفته وي، برخي از نوجوانان و جوانان رشتههاي مختلف ورزشي اقدام به مصرف مكملهاي غذايي به صورت خود سرانه ميكنند كه اين عمل غير علمي خطرات جانبي فراواني را به همراه دارد.
اين استاد دانشگاه در رشته تربيت بدني گفت:مكمل غذايي"كراتين" بيشترين مصرف را در بين ورزشكاران دارد و ماده كراتين يا موتوهيدراتها از المپيك ۹۲بارسلونا در بين ورزشكاران رواج يافت.
فرامرزي اظهار داشت:هماكنون سالانه بيش از سه ميليون كيلوگرم مكمل غذايي كراتين بين ورزشكاران جهان مصرف ميشود و كراتين به عنوان يك ماده غذايي مغذي در بدن ورزشكاران سنتز ميشود.
اين متخصص فيزيولوژي ورزش ايران گفت:بخش عمده كراتين مصرفيدر ورزشكاران جذب عضله اسكلتي بدن ميشود.
مديرگروه رشته تربيت بدني دانشگاه پيام نور اظهار داشت: مصرف كراتين براي ورزشكاران در طول روز بايد در ابتدا بين دو تا سه گرم باشد و ماده كراتين در انواع ماهيها و گوشت قرمز يافت ميشود.
به گفته وي، افزايش مصرف كراتين باعث افزايش ناخواسته وزن بدن در بين ورزشكاران تا سه كيلوگرم ميشود.
فرامرزي يادآور شد:مصرف بيش از حد و غير اصولي مكملهاي غذايي كه حاوي ازت و نيتروژن هستند، در بين ورزشكاران موجب اختلال در سيستم گوارش،معده، سرطان كبد، ناراحتيهاي كليوي و گرفتگي عضلاني ميشود.
وي تصريح كرد: برخي از اين مكملها حاوي مواد ممنوعه هستند و كارخانه سازنده بايد به تركيبات و اين مكملها بر روي برچسب آن اشاره كند.
به گفته وي، از ۶۳۴محصول مكملهاي غذايي مورد توجه ورزشكاران كه از ۲۱۵كارخانه توليد شده، ۲۳محصول حاوي هورمونها و پيش سازههاي هورموني غيرمجاز بودهاند.
فرامرزي يادآور شد: محصولات ۱۰كشور از ۱۳كشور توليدكننده مكملها حاوي مواد ممنوعه و هورمونها بودهكهبيشترين آلودگي اينمكملهاي مربوط به آمريكا و انگليس است.
وي، " گلوتامين " را يكي ديگر از مكملهاي غذايي دانست و گفت:اين مكمل در بين ورزشكاران رشتههاي استقامتي شايعتر است.
اين استاد دانشگاه در رشته تربيت بدني گفت: "ال - گارنيتين " از ديگر مكملهاي غذايي رايج در بين ورزشكاران است كه به عنوان مكمل چربيسوز مطرح شده و اين ماده در تخم مرغ، گوشت قرمز ، گوشت مرغ و گوشت خرگوش يافت مي شود.
به گفته وي، ماده"كافئين"يك ماده ممنوع از سوي كميته بينالمللي المپيك مطرح شده و ماده كافئين همانند كراتين اسيد چرب خون را افزايش ميدهد.
وي، عمل " دوپينگ " را استعمال يك ماده خارجي براي ايجاد انرژي كاذب در بدن دانست و گفت:مساله دوپينگ از زمان مبارزات "گلادياتورها" در جهان رايج شد.
اين محقق و پژوهشگر تربيت بدني گفت:ماده " استروئيد آنابوليك" كه از مشتقات "تستوترون" است و براي افزايش سنتز بدن به كار ميرود، به عنوان يك ماده ممنوعه در ورزش محسوب ميشود و در چند سال اخير استفاده از هورمون استروئيد آنابوليك در بين برخي از جوانان و ورزشكاران رايج شده است.
به گفته وي، استفاده از اين هورمون موجب ايجاد تومورهاي كبدي، افزايش فشار خون در بين ورزشكاران و رويش مو در صورت انواع ورزشكار ميشود.
فرامرزي اظهار داشت: پارادوپينگ نيز روش غيراخلاقي براي دوپينگ حريفان ميباشد كه در غذا يا نوشيدني حريف ورزشي ماده نيروزا ميريزند.
وي، مصرف مكملهاي غذايي مجاز بايد چندين سال قبل از مسابقه باشد و بهترين راه تقويت عضلاني ورزشكاران تغذيه خوب،استراحت مناسب و تمرين عملي دانست.
به گفته وي، تمامي مربيان و ورزشكاران بايد با نام مكملهاي غذايي مجاز و موادنيروزا آشنايي داشته باشند، چرا كه مصرف ناخواسته آنها نيز منجر به محروميت شديد ورزشكاران ميشود.
در اين همايش كه به مناسبت هفته تربيت بدني برگزار شد، جمعي از ورزشكاران و دانشجويان رشته تربيت بدني چهارمحال وبختياري حضور داشتند.
چارد فیلیپس فاینمن (۱۱ مه ۱۹۱۸ ـ ۱۵ فوریه ۱۹۸۸) از تأثیرگذارترین فیزیكدان های آمریكایی قرن بیستم بود. وی نظریه الكترو دینامیك كوانتوم را تا حد زیادی گسترش داد، او همچنین مدرسی تأثیرگذار و نوازنده موسیقی بود. وی در ساخت بمب اتم مشاركت داشت و بعدها یكی از افراد گروهی بود كه به بررسی واقعه انفجار فضاپیمای چلنجر پرداخت. وی در سال ۱۹۶۵ به دلیل تحقیقاتش در زمینه الكترودینامیك كوانتوم جایزه نوبل فیزیك را به همراه جولیان شووینگر و شین ایچیرو تومونگا دریافت كرد.
به طور كلی، فناوری نانو عبارت از كاربرد ذرات درابعاد نانو است. (پیشوند نانو یك پیشوند یونانی و به معنای كوتوله است) یك نانومتر ، یك میلیاردم متر است. برای دست یافتن به این ابعاد می توان از دو مسیر حركت كرد. یك مسیر دسترسی از بالا به پائین و دیگری طراحی و ساخت از پائین به بالا است. در نوع اول ، ساختارهای نانو با كمك ابزار و تجهیزات دقیق از خردكردن ذرات بزرگ تر حاصل می شوند ودر طراحی و ساخت از پائین به بالا كه عموماً آن را فناوری مولكولی نیز می نامند، تولید ساختارها، اتم به اتم و یا مولكول به مولكول تولید و صورت می گیرد.
هنگامی كه در باره فناوری نانو شروع به جست و جو و مطالعه می كنید، به موضوعها و مواد مختلفی برمی خورید مانند نانولوله ها، شبیه سازی مولكولی، نانوداروها، سلول های سوختنی ، نانو ذرات و غیره.
بنابراین ممكن است نانو فناوری رشته ای كاملاً گسترده به نظر آیدكه موضوعهای آن ربط چندانی به هم ندارند. به طور كلی، مطالعات نانو فناوری را می توان به سه دسته نانوتكنولوژی مرطوب ، نانوتكنولوژی خشك و نانوتكنولوژی محاسبه ای تقسیم كرد.
اگرچه روش های تحقیقاتی در آن ها با یكدیگر متفاوت است، امااین سه شاخه كاملاً به یكدیگر مرتبط هستند و پیشرفت دریكی از شاخه ها می تواند در شاخه ای دیگر نیز كاملاً مؤثر باشد.
● تاریخچه فناوری نانو
نخستین جرقه فناوری نانو در سال ۱۹۵۹ زده شد. دراین سال، ریچارد فاینمن در یك سخنرانی با عنوان فضای زیادی در سطوح پایین، ایده فناوری نانو را مطرح ساخت. وی این نظریه را ارائه داد كه در آینده ای نزدیك می توانیم مولكول ها و اتم ها را به صورت مستقیم دست كاری كنیم.
قبل از فاینمن، درحدود ۶۴ سال پیش، جان ون نیومن حدس زد كه روزی ساختن ماشین هایی كه بتوانند خودشان را كپی كنند، ممكن خواهد شد.
در سال ۱۹۹۱ ، دكتر اریك دریك سلر نخستین دكترا در رشته نانوتكنولوژی را از دانشگاه MITدریافت كرد و درسال ۱۹۹۶ مؤسسه Foresightكه در حال حاضر یكی از مؤسسات تحقیقات نانوتكنولوژی است، را پایه گذاری كرد. نخستین كسی كه واژه فناوری نانو بر زبان او جاری شد، نوریاتانیگوچی، استاد دانشگاه علوم توكیو بود كه در سال ۱۹۷۴ این واژه را برای توصیف ساخت مواد دقیقی كه تلورانس ابعادی آنها در حد نانومتر است ، به كار برد.
● اهمیت فناوری نانو
از نانو تكنولوژی ، بیوتكنولوژی و فناوری اطلاعات به عنوان سه قلمرو علمی نام برده می شودكه انقلاب سوم صنعتی را شكل می دهد، از همین روست كه كشورهای در حال توسعه كه اغلب از دو انقلاب جا مانده اند، می كوشند با سرمایه گذاری دراین سه قلمرو، عقب ماندگی خود را جبران كنند.
درحال حاضر ، ۴۵۰ شركت تحقیقاتی ـ تجاری در سراسر جهان و ۲۷۰ دانشگاه در اروپا، آمریكا و ژاپن با بودجه ای كه در مجموع به ۴ میلیارد دلار بالغ می شود ، سرگرم انجام تحقیقات در عرصه نانو تكنولوژی اند.
● رویدادهای مهم در تاریخ فناوری نانو
▪ مایكل فاراده محلول كلوئیدی طلا را كشف كرد(۱۸۵۷)
▪ تشریح رفتار محلول كلوئیدی از سوی آلبرت انیشتین (۱۹۰۵)
▪ ایجاد لایه های اتمی به ضخامت یك مولكول توسط لنگمویر (۱۹۳۲)
▪ فاینمن ایده فضای زیاد در سطوح پائین را برای كار با مواد در مقیاس نانو مطرح كرد (۱۹۵۹)
▪ برای نخستین بار واژه فناوری نانو را نوریا و تانیگوچی بر زبان ها جاری كرد (۱۹۷۴)
▪ IBM دستگاهی اختراع كردكه به كمك آن می توان اتم ها را تك تك جا به جا كرد (۱۹۸۱)
▪ كشف ساختار جدیدی از كربن (۱۹۸۵)
▪ شركت IBM توانایی كنترل نحوه قرارگیری اتم ها را به نمایش گذاشت (۱۹۹۰)
▪ كشف نانولوله های كربنی (۱۹۹۱)
▪ تولید نخستین نقاط كوانتومی با كیفیت بالا (۱۹۹۳)
▪ ساخت نخستین نانو ترانزیستور (۱۹۹۷)
▪ ساخت نخستین موتور DNA) ۲۰۰۰)
▪ ساخت یك مدل آزمایشگاهی سلول سوخت با استفاده از نانولوله (۲۰۰۱)
▪ شلوارهای ضد لك به بازار آمد (۲۰۰۲)
▪ تولید نمونه های آزمایشگاهی نانوسلول های خورشیدی (۲۰۰۳)
▪ تحقیق و توسعه برای پیشرفت در عرصه نانو (۲۰۰۴)
● نمونه های عملی در سال های اخیر
برخی شركت ها از هم اكنون بهره برداری از برخی یافته های نانوتكنولوژی را آغاز كرده اند. به عنوان نمونه، شركت آرایشی oral از مواد نانو در محصولات آرایشی خود استفاده می كند تا بر میزان تأثیر آنها بیفزاید. ساخت دیودهای نوری با استفاده از مواد نانو موجب می شود تا ۸۰ درصد در هزینه برق صرفه جویی شود. توپ های تنیس كه با كربن ۶۰ ساخته شده و روانه بازار گردیده سبك تر و مستحكم تر از توپ های عادی است.
شركت های دیگر با استفاده از مواد نانو پارچه هایی تولید كرده اند كه با یك بار تكاندن آنها می توان حالت اتوی اولیه را به آنها بازگرداند و همه چین و چروك هایشان را زایل كرد. با همین یك بار تكان همه گرد و خاكی كه به این پارچه ها جذب شده اند نیز پاك می شوند. نوارهای زخم بندی هوشمندی با این مواد درست شده كه به محض مشاهده نخستین علائم عفونت در مقیاس مولكولی ، پزشكان را مطلع می سازند.
از همین نوع مواد همچنین لیوان هایی تولید شده كه قابلیت خود تمیزكردن دارند، لنزها و عدسی های عینك ساخته شده از جنس مواد نانو ضدخش هستند و یك گروه از محققان تا آنجا پیش رفته اند كه درصددند با مواد نانو پوشش های مناسبی تولید كنند كه سلول های حاوی ویروس های خطرناك نظیر ویروس ایدز رادر خود می پوشاند و مانع خروج آنها می شود.
● كاربردهای نانو تكنولوژی
▪ بخشی از تأثیرات و كاربردهای نانوتكنولوژی به شرح زیر است:
۱) تولیدمواد و محصولات صنعتی
محققان قادر به ایجاد ساختارهایی از موادند كه در طبیعت نبوده و شیمی مرسوم نیز قادر به ایجادشان نبوده است. برخی از مزایای نانو ساختارها عبارت است از مواد سبك تر، سخت تر و قابل برنامه ریزی، كاهش هزینه عمر كاری از طریق كاهش دفعات نقص فنی، ابزارهای نوین برپایه اصول و معماری جدید، به كارگیری كارخانجات مولكولی یا خوشه ای كه مزیت مونتاژ مواد در سطح نانو را دارند.
۲) پزشكی و بدن انسان
رفتار مولكولی در مقیاس نانومتر ، سیستم های زنده را می تواند اداره كند، سهل شدن استفاده بهینه از دارو، مواد زیست سازگار با كارآیی بالا، افزایش توان محاسباتی به وسیله نانو تكنولوژی .
۳) دوام پذیری منابع كشاورزی ، آب ، انرژی ، مواد و محیط زیست
نانو تكنولوژی منجر به تغییراتی شگرف در استفاده از منابع طبیعی ، انرژی و آب خواهد شد و پساب و آلودگی را كاهش خواهد داد. همچنین فناوری های جدید امكان بازیافت و استفاده مجدد از مواد، انرژی و آب را فراهم خواهندكرد.
۴) هواو فضا
محدودیت های شدید سوخت برای حمل بار به مدارزمین و ماورای آن و علاقه به فرستادن فضاپیما برای مأموریت های طولانی به مناطق دور ازخورشید، كاهش مداوم اندازه، وزن و توان مصرفی را اجتناب ناپذیر می سازد. مواد و ابزار آلات نانو ساختاری امیدحل این مشكل را به وجود آورده است.
۵) امنیت ملی
برخی كاربردهای دفاعی نانوتكنولوژی عبارت اند از: امكان آموزش مؤثرتر نیرو به كمك سیستم های واقعیت مجازی پیچیده تر حاصل از الكترونیك نانوساختاری ، استفاده بیشتر از اتوماسیون و رباتیك پیشرفته برای جبران كاهش نیروی انسانی نظامی ـ كاهش خطر برای سربازان و بهبود كارآیی خودروهای نظامی ، پیشرفت در امر شناسایی و در نتیجه مراقبت عوامل شیمیایی
۶) صنعت الكترونیك
ذخیره سازی اطلاعات در مقیاس كوچك كه با استفاده از این فناوری می توان ظرفیت ذخیره سازی اطلاعات را در حد ۱۰۰۰برابر یا بیشتر افزایش داد و در نهایت به ساخت ابزارهای ابرمحاسباتی به كوچكی یك ساعت مچی منتهی شود.
۷) شكل گیری بازارهای بسیار بزرگ
شواهدموجود نشان می دهد كه درصد بالایی از بازارهای محصولات مختلف متكی بر نانوتكنولوژی خواهد بود و به همین دلیل دولت ها و شركت های بزرگ و كوچك به دنبال كسب جایگاهی برای خود دراین بازارها هستند.
● شاخه های اصلی نانوتكنولوژی
در دسته بندی علوم نانویی همچنان مسائل حل نشده زیادی وجود دارد. اما شاخه هایی كه در زیر آورده شده اند اساس نانوتكنولوژی را تشكیل می دهد:
▪ نانو روكش ها
▪ نانو مواد
▪ نانو پودرها
▪ نانولوله ها (نانوتیوب ها)
▪ نانو كامپوزیت ها
▪ مهندسی مولكولی
▪ نانو ماشین ها
▪ نانو الكترونیك
▪ نانو سنسورها
▪ نانوترانزیستورها
● نانوتكنولوژی در آینده
▪ به كمك نانوتكنولوژی در آینده ای نه چندان دور می توان خانه هایی ساخت كه آجرهای آن در صورت بروز هر گونه ترك خوردگی، خودشان را ترمیم و بازسازی كنند.
▪ اتومبیل ها با لایه ای نازك اما به استحكام الماس پوشانده می شود كه در مقابل هرگونه خراش و ضربه محافظت می شوند.
▪ پزشكان صدها نوع بیماری را تنها با قراردادن یك قطره خون در یك دستگاه تشخیص داده و پس ازچند ثانیه نتیجه را دریافت می كنند.
▪ لباس هایی تولید می شودكه در سرما و گرما دمای بدن را همواره در حالت تعادل نگه داشته، در تمام فصول قابل استفاده اند و به دلیل كیفیت بافت مولكولی كثیف نمی شوند و نیازی به شست و شو ندارند.
▪ ظروف غذاخوری و لوازمی تولید می شود كه برای تمیزكردن آنها نیازی به هیچ گونه ماده شوینده ای نیست و تنها با آب پاك می شوند.
▪ كفش هایی تولید می شوندكه با وجود صاف بودن كف آنها، هرگز بر روی یخ و برف نمی لغزند.
▪ با استفاده از نانوتكنولوژی قادر خواهیم بود یك گلوله كالیبر ۴۵ را با یك سطح نازك و سبك مثل ورق كاغذ متوقف كنیم.
▪ به كمك نانوتكنولوژی می توان حدود ۲۵۰ میلیون حرف نانومتری را كه معادل ۳۰۰كتاب ۳۰۰صفحه ای است ، بر روی سطح مقطع یك موی انسان نوشت.
منبع : روزنامه ایران
شاید عنوان " کالری منفی" قدری باعث تعجب شود؛ به هر حال همه ی غذاها دارای میزان خاصی کالری هستند و هیچ غذایی را نمی توانید پیدا کنید که به هیچ وجه دارای کالری نباشد. کلیه غذاهایی که ما به طور روزانه مصرف می کنیم، دارای میزان مشخصی کربوهیدرات، پروتئین، و چربی هستند. باید توجه داشته باشید که کلیه ی غذاهای مصرفی، به عنوان یک منبع ضروری به منظور ایجاد انرژی محسوب می شوند که بدن با استفاده از آنها انرژی لازم برای خود را تامین می کند.
غذاها با کالری منفی به آن دسته از مواد غذایی اطلاق می شود که دارای کالری و میزان انرژی بسیار پایینی می باشند و بدن همان میزان انرژی را که به واسطه ی مصرف آنها جذب می کند، باید صرف هضم و جذب آنها کند. این نوع مواد غذایی میتوانند به کسانیکه در پی کاهش وزن هستند کمک کنند چرا که کالری کمی را در بردارند و بدن مجبور می شود تا از انرژی های ذخیره شده خود نیز در کنار آنها استفاده کند.
نظرهای گوناگونی در مورد رعایت رژیم غذایی بدون کالری ارائه می گردد. برخی از محققین بر این باورند که به هیچ دردی نمی خورند و جز ضرر چیزی برای بدن به همراه نخواهند داشت. برخی دیگر معتقدند که میزان کارایی و بهره وری این نوع رژیم ها به مواد غذایی بستگی دارد که در رژیم غذایی مورد مصرف قرار می گیرد. به عبارت دیگر می توان اظهار داشت که این غذاها کاملاً فاقد کالری نیستند، بلکه تفاوت در اینجاست که همان درصدی از انرژی که در این غذا ها وجود دارد، صرف هضم و گوارش و جذب این نوع مواد غذایی در بدن می شود. بنابراین نمی توانیم ادعا داشته باشیم که این غذاها فاقد کالری هستند؛ با این وجود تحقیقات جدید بر روی "کرفس" حاکی از این امر هستند که این گیاه به سختی در بدن هضم می شود و خیلی دیر آماده جذب میگردد. به همین دلیل میزان انرژی که آزاد می کند خیلی کمتر از میزان انرژی است که صرف هضم شدن آن می شود. از اینرو می توان اظهار داشت که کرفس دارای کالری منفی است.
البته هنوز هم به طور قطعی نمی توان ادعا کرد که غذاهایی با کالری منفی وجود دارند و نمی توان گفت که این امر حققیت دارد یا در حد یک تئوری مردود است. برای اثبات این تئوری نیاز به تحقیقات بیشتری است. به هر حال ما فقط روی این امر میتوانیم تاکید کنیم که مصرف غذاهایی که ظاهراً حاوی کالری بالایی نیستند، سبب می شود تا افراد بتوانند وزن خود را پایین بیاورند و همین امر خود می تواند به عنوان گزینه ی مثبتی برای یک شروع ایده آل پیرامون کاهش وزن دائمی قلمداد شود.
جدولی که در پایین مشاهده می کنید، لیستی از غذاهایی را ارائه می دهد که به نظر می رسد دارای کالری منفی هستند. نکته ی بسیار مهمی که در این میان باید همیشه به خاطر داشته باشید این است که بدن برای اینکه بتواند سالم باقی مانده و به فعالیت های روزانه خود ادامه دهد، نیازمند میزان خاصی کالری است. مصرف بیش از اندازه ی میوه ها، سبزیجات و یا گیاهانی که دارای کالری منفی هستند می توانند به شما کمک کنند تا وزنتان را کاهش دهید، اما باید تنها بخشی از رژیم غذایی روزانه شما را تشکیل دهند. بهره گیری از یک رژیم غذایی متعادل را هیچ گاه فراموش نکنید.
لیستی از سبزیجاتی که دارای کالری منفی هستند :
ماچوبه - رازیانه *-بادمجان*-کدو*-بروکلی-تره فرنگی*-کلم-کاهو-هویج-ترب*-گل کلم- فلفل-کرفس*-تربچه*-کاسنی*-اسفناج-شاهی*-گوجه فرنگی*-خیار*-شلغم.
میوه هایی که دارای کالری منفی هستند :
زردآلو-پرتقال-طالبی*-توت سیاه-هلو-ترنج-آلو-گوجه سبز-تمشک*-گریپ فروت - ریواس **-گلابی*-توت فرنگی-گرمک-نارنگی-لیمو-هندوانه.
با آمیختن غذاهایی که دارای کالری منفی هستند به همراه یک منبع خوب پروتئین، نه تنها قادر خواهید بود تا اشتهای خود را کنترل کنید، بلکه سوخت و ساز بدن خود را نیز افزایش می دهید. در این وضعیت بدن با ذخیره ی آمینو اسید های لازم می تواند از افت میزان ماهیچه ها نیز جلوگیری بعمل آورد.
* نشان دهنده ی غداهایی با کالری منفی خوب هستند
** نشان دهنده ی غذاهایی هستند که کالری منفی آنها عالی است، اما باید با میزان کمی شکر جوشانده شوند
منبع :
کد:http://www.mardoman.com/diet/negative.aspx
بسیاری از ترکیبات غذاها ممکن است در بدن عکس العمل هایی به وجود آورند که گاهی مفید و زمانی خطرناک هستند. در عین حال مطالعات علمی هر روزه ثابت می کند که بسیاری از داروها در بدن با مواد غذایی عکس العمل هایی انجام می دهند که ناهنجاریهایی را به وجود می آورند و دانستن آنها مهم و ضروریست. در اینجا به چند نوع از این عکس العمل ها اشاره می شود.
بعضی از داروها، مانند داروهای آسم نباید با غذا یا نوشیدنی های کافئین داری چون قهوه و چای و شکلات مصرف شود، زیرا سبب سمی شدن دارو می شود و نه تنها در تخفیف و درمان عارضه آسم کمک نمی کند، بلکه مشکلات پیچیده تری را به وجود می آورد. برخی از املاح و ویتامین ها هستند که تاثیری در چند و چون فعالیت بعضی از داروها در بدن دارند مثلا خوردن براکلی، اسفناج و سبزیجات سبز تیره رنگ که حاوی مقدار زیادی ویتامین K هستند و در لخته شدن خون نقش مهمی دارند در عملکرد داروهایی مانندHeparin وWarfarinکه داروی ضد انعقاد خون هستند، اثر منفی خواهند داشت. مصرف زیاد و بی رویه فیبر و سلولز به همراه رژیم غذایی در جذب بعضی از داروهایی مانند مسکن ها و داروهای بیماریهای قلب و عروق تاثیر گذاشته و در حقیقت مانع جذب آنها می شود. چای کوهی یا St.John’s Wort که متاسفانه به فراوانی توسط مردم عادی مصرف می شود و اکثر افرادی که با گیاه درمانی سر و کار دارند آن را برای هر نوع عارضه و بیماری توصیه می کنند یکی از خطرناک ترین گیاهان دارویی است که با بسیاری از داروهای شیمیایی و گیاهی عکس العمل شدید به وجود می آورد و گاهی سبب مرگ می شود. مثلا خوردن چای کوهی با داروهای ضد افسردگی، داروی بیماری قند، داروی پایین آورنده کلسترول خون و داروهای بیماریهای قلبی خطرات غیرقابل جبرانی به وجود می آورد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اصولا الکل در داخل بدن با اکثر داروهای شیمیایی و حتی داروهای گیاهی عکس العمل نشان می دهد و تاثیر آنها را متغیر می سازد. مصرف الکل با داروهای ضد افسردگی، داروهای ناهنجاریهای مغز و اعصاب و غیره، عملکرد آنها را تغییر داده و گاهی خطراتی را به وجود می آورد.
با این مقدمه کوتاه در زیر به چند نمونه از عکس العمل غذا با غذا و یا غذا با دارو اشاره می شود:
کپسول سیر و یا مصرف زیاد سیر تازه به همراه داروی بیماری قند سبب تقلیل سریع و غیر قابل کنترل قند خون می شود که گاهی خطراتی را در پی دارد. درصدی از مردم به خاطر حساس بودن به سیر و ترکیبات آن ممکن است دچار نفخ شکم و سوزش معده و مری شوند. در ضمن سیر حاوی مقدار زیادی از مواد ضد انعقاد خون می باشد. در این صورت مصرف آن در افرادی که به عارضه و بیماری رقیق بودن خون دچار هستند و یا به زخم های معده و روده مبتلا هستند، توصیه نمی شود چون ممکن است سبب خونریزی غیرقابل کنترلی شود.
ـ افرادی که مجبور به مصرف داروهای ضد افسردگی هستند به هیچ عنوان نباید غذاهایی مانند پنیر کهنه، باقلا، شراب و آواکادو در رژیم غذایی خود منظور کنند، زیرا به نوعی عکس العمل شدید و کشنده دچار می شوند. در ضمن چون چای کوهی حاوی مقدار زیادی از مواد ضدافسردگی است، نباید به همراه غذاهای ذکر شده در بالا مصرف شود.
ـ گریپ فروت با تمام داروهایCalcium Channel Blockers مانند داروهای پایین آورنده کلسترول خون، داروهای ضد افسردگی، داروهای فشار خون، هورمون استروژن قرص های ضد بارداری و بسیاری از داروهای ضد آلرژی عکس العمل شدید می دهد و آنزیم موجود در روده را که در متابولیسم داروها نقش دارد غیرفعال می کند و سبب می شود که کبد نتواند کار اصلی خود را در مورد دسته بندی و بی اثر کردن مواد شیمیایی در بدن انجام دهد که در نتیجه فاجعه ای رخ خواهد داد.
ـداروهای ضد اسید که حاوی مقداری آلومینیوم هستند هرگز نباید با آب پرتقال مصرف شوند چون سبب افزایش جذب آلومینیوم در بدن می شود. در ضمن در موقع مصرف آنتی بیوتیک باید از نوشیدن شیر و غذاهایی که حاوی مقدار زیادی کلسیم هستند دوری کرد، زیرا به جذب آنتی بیوتیک در دستگاه گوارش لطمه وارد می شود.
ـ خوردن ملین های شیمیایی به همراه شیر توصیه نمی شود، زیرا شیر باعث شدت عمل ملین ها شده و با بروز اسهال شدید مشکلاتی را در دستگاه گوارش به وجود می آورد.
ـ غذاهای حاوی مقدار زیادی فیبر و سلولز مانند Oatmeal جذب بسیاری از املاح و ویتامین ها را تقلیل می دهد و در ضمن در جذب داروهای مختلف در دستگاه گوارش تاثیر می گذارد.
ـ خوردن گوشت سرخ شده و ترکیبات (حتی دود کباب) در جذب داروی آسم موثر بوده و عملکرد این دارو را تقلیل می دهد. به عبارت دیگر افرادی که به آسم دچار هستند پس از خوردن گوشت کباب شده به حمله آسم دچار می شوند و مجبورند به مقدار داروی آسم اضافه نمایند.
ـ خوردن غذاهای پرچرب به همراه داروهای ضد التهاب بدن Anti-Inflammatory در درازمدت سبب صدمه غیرقابل جبرانی به کلیه ها می شود. این دسته از افراد پس از صرف غذای پرچرب احساس خستگی، سرگیجه و بی حسی می کنند.
ـ همانطوری که اشاره شد مشروبات الکلی همیشه نوعی افسردگی و خمودی به همراه دارند. حال اگر با داروهای شیمیایی مانند داروهای ضد آسم، ضد افسردگی، داروهای مسکنی که حاوی مواد مخدر هستند، داروهای خواب آور و غیره خورده شوند مشکلات پیچیده ای را به وجود می آورد.
ـ مصرف آسپرین و داروی بیماری قند با هم می تواند قند خون را با شدتی خطرناک تقلیل دهد و خطرات غیرقابل جبرانی را به وجود آورد. داروهای آب سیاه چشم به همراه آسپرین با عکس العمل خود در بدن سبب بروز سم می شوند. همچنین آسپرین با داروی ضد صرع و داروهای جلوگیری از خونریزی که برای درمان عارضه رقیق بودن خون استفاده می شود می تواند خطرناک باشد.
ـ خوردن داروهای آنتی اسید با آنتی بیوتیک، داروهای بیماریهای قلبی، فشار خون و همچنین داروهای درمان ناهنجاریهای غده تیروئید سبب تقلیل جذب آنها می شود. گزارشهای علمی نشان می دهد که گاهی جذب این داروها در دستگاه گوارش تا حدود 90 درصد کاهش می یابد و در نتیجه اگر این عمل ادامه یابد سبب مرگ بیمار می شود.
ـ آنتی اسیدها در هضم و جذب آهن موجود در رژیم غذایی وقفه ای به وجود می آورند و با تغییراتی در قدرت اسید معده به علت قلیایی بودن از جذب آهن جلوگیری می کنند و در نهایت سبب کم خونی می شوند. افرادی که به کم خونی دچار هستند و یا خانمهای جوان که به علت عادت ماهیانه مقداری آهن از دست می دهند نباید خودسرانه به مصرف آنتی اسیدها، آن هم به مدت طولانی عادت کنند. مشورت با پزشک خانواده در مورد استفاده از آنتی اسیدها امریست ضروری.
در ضمن برخی از غذاهایی که حاوی مقدار زیادی تاتن هستند، مانند چای، خرمالو، مغز گردو و بادام و بادام زمینی (لایه قهوه ای رنگ روی مغز دانه های روغنی) می توانند در هضم و جذب آهن رژیم غذایی تاثیر گذاشته و ترکیبی را به وجود آورند که آهن آن غیرقابل جذب شود. در این صورت این دسته از مواد خوراکی نباید با غذاهایی مانند گوشت و جگر و بعضی از سبزیجات مانند اسفناج مصرف شوند.
ـ بعضی از غذاها مانند اسفناج و برخی دیگر از سبزیجات سبز تیره رنگ که حاوی مقدار زیادی آهن هستند اگر به همراه غذاهای اسیدی مانند آب لیمو و رب گوجه فرنگی و غیره مصرف نشوند آهن آنها قابل جذب نخواهد بود. به عبارت دیگر آهن موجود در این دسته از غذاها به صورت ترکیبی است که مقدار بسیار ناچیزی از آن در بدن جذب می شود، ولی اگر غذاهای دیگری که حاوی مقداری اسید با PH مناسب باشد، آهن موجود در سبزیجات شکسته شده و به صورت قابل جذب در می آید.
ـ برخی از مواد خوراکی مانند ذرت حاوی مقداری اسید فیتیک هستند که با غذاهایی که دارای مقداری کلسیم می باشند مانند لبنیات و غیره ترکیبی غیرقابل جذب به وجود می آورند و در درازمدت موجب کمبود کلسیم در بدن شده و عوارض نامطلوب زیادی مانند پوکی استخوان و بالا رفتن فشار خون و غیره را به وجود می آورند.
ـ ملین های طبیعی و شیمیایی که برای پیشگیری و درمان یبوست به کار می روند، حرکت و فعالیت روده را تشدید می کنند و زمان توقف غذا را در داخل لوله گوارش کاهش می دهند. افرادی که به مصرف ملین ها عادت دارند دچار کمبود بسیاری از املاح و ویتامین ها در بدن می شوند. در ضمن آن دسته ای که به علت بیماریهای مختلف مانند بیماری قند و فشار خون و بیماریهای قلبی و غیره مجبور به خوردن داروهای گوناگون هستند، اگر عادت به خوردن ملین داشته باشند دچار خطراتی می شوند، زیرا ملین ها به داروهای مصرفی فرصت ماندن در دستگاه گوارش و جذب آن را نمی دهند و در نتیجه داروها بی اثر از بدن خارج می شوند و عارضه درمان نمی شود و گاهی منجر به ناهنجاریهای غیرقابل برگشت می شود.
ـ کافئین موجود در قهوه و چای و شکلات و برخی از نوشابه های گازدار می تواند اثر برخی از داروها مانند آنتی هیستامین ها (داروی ضدآلرژی)، داروهای ضد افسردگی و مسکن ها را کاهش دهد. در این صورت، این دسته از داروها به طور کلی هیچ دارویی نباید با قهوه و چای و نوشابه های کافئین دار مصرف شوند، بلکه با مقداری آب خورده شوند تا اثر آنها تغییر نکند.
ـ مطالعات علمی نشان می دهند که خوردن قرص های ضد بارداری به همراه داروهایی مانند آنتی بیوتیکها، داروی بیماری سل و داروهای ضد قارچ پوست بدن تاثیر خودش را از دست می دهد و امکان حامله شدن شخص زیادتر می شود.
ـ بعضی از افراد به ماده سمی موجود در گوجه فرنگی به نام Solanine حساسیت دارند و پس از مدت کوتاهی به سردرد شدید و آلرژی مخصوص دچار می شوند. در دسته ای هم این ماده شیمیایی سبب سوء تغذیه، سوزش معده و درد دستگاه گوارش می شود.
ـ توت فرنگی و تمشک و اسفناج و ریواس حاوی مقدار زیادی اسید اگزالیک هستند که در بعضی از افراد سبب بروز و حرکت سنگهای کلیه و مثانه می شوند. در ضمن این دسته از مواد خوراکی جذب آهن و کلسیم موجود در رژیم غذایی را تقلیل می دهند. آلو، گلابی، زردآلود، گیلاس، و تمشک حاوی مقدار زیادی Salicylate (ترکیبی از آسپرین) است و در افرادی که به آسپرین حساسیت دارند ناهنجاریهایی را به وجود می آورد. در این دسته از افراد زیاده روی مصرف این نوع غذا می تواند باعث خونریزی معده و روده شود.
ـ بهدانه، تخم های داخل سیب و هسته زردآلود حاوی موادی هستند به نام Amygdalinکه در معده تبدیل به ماده شیمیایی به نامHydrogen Cyanide می شوند که در حقیقت سمی است. در خوردن این دسته از مواد خوراکی نباید زیاده روی نمود.
ـ سیب زمینی هایی که بر روی آنها جوانه هایی سبز شده حاوی مقداری از مواد سمی Solanineهستند که مصرف آن باعث بروز دل درد شدید، اسهال و خستگی زیاد می شود.
ـ مصرف زیاد ترب می تواند سبب تهوع، عرق زیاد و کم کاری غده تیروئید شود. در این صورت افرادی که پس از مصرف ترب علائم مورد بحث را مشاهده کردند باید در مصرف آن دقت کنند، مخصوصا اگر به ناهنجاریهای غده تیروئید دچار هستند.
ـ غذاهایی مانند کلم ها، سیر و براکلی و سبزیجات سبز تیره رنگ اگر به صورت خام مصرف شود در متابولیسم ید در بدن تاثیر گذاشته و در نتیجه در افرادی که به ناهنجاریهای غده تیروئید دچار هستند مشکلاتی را به وجود می آورد و سبب شدت و پیشرفت عارضه می شود. نوع پخته این دسته از غذاها برای افرادی که به ناهنجاریهای تیروئید دچار هستند توصیه می شود.
منبع: irdanesh.com
باورهاي غلط ديگري در مورد مواد غذايي
وقـتی نـوجوان بـودم، تـنــقلات مورد علاقه ام، چیپس سرکه نمکی بود. یادم می آیـد مـادرم مدام سرزنشم می کرد و می گفت، "این چيزهايي کـه مــــی خوری، جوش های روی صورتت رو روزبه روز بدتر می کنه!"
هـفت سـال بعد، وقتی می دیدم برادر کوچکترم بـرای غـذا مـدام به رستوران های فست فود می رود و فقط چــیز برگر با سیب زمینی سرخ کرده می خورد، اینبار
این من بودم که به او می گفتم، " این چيزهايي که می خوری، جوش های روی صورتت رو روز به روز بدتر می کنه!" اما با کمال تعجب مادرم از آشپزخانه می گفت، "نه این یک اعتقاد غلط و اشتباهه!!!"
این روزها که هر ماده غذایی امروز مفید است و فردا از رده خارج می شود، همگام شدن با توصیه های تغذیه ای، کاری واقعاً دشوار است. از اینرو در این مقاله قصد داریم شما را با سری دیگری از باورهای غلط و نادرست در مورد مواد غذایی آشنا کنیم.
آیا تنقلات روغنی باعث ایجاد جوش روی صورت می شود؟
جالب است بدانید که برخلاف باور عموم، جوش های صورت به هیچ وجه از خوردن چیپس، پفک، سیب زمینی سرخ کرده، شکلات یا چیزهایی از این قبیل ایجاد نمیشود. خوب است بجز پرهیز از خوردن چنین تنقلاتی، میزان استرس بدنتان را هم کنترل کنید! این یکی از مهمترین دلایل ایجاد جوش است.
کدام سالم تر است – کره یا مارگارین؟
هر نوع را که دوست دارید می توانید استفاده کنید. چون در واقع هر دوي اینها حاوی یک میزان کالری و چربی هستند، و اگر قصد کم کردن وزن دارید، اصلاً برایتان مناسب نیست. تنها تفاوت این دو ترکیبی است که در مارگارین یافت می شود—سیتوستانول—که باعث کاهش کلسترول خون می شود. طبق تحقیقات انجام گرفته گفته می شود که مارگارین سالمتر از کره است، چون به جای چربی ترنسِ بالابرنده کلسترول، حاوی چربی هیدروژن دار است.
آیا تخم مرغ حاوی میزان زیادی کلسترول است؟
حفظ تعادل در همه چیز ضروری است. اشکالی ندارد اگر گاه به گاه برای صبحانه تان املت یا نیمرو صرف کنید، حتی اگر برای قلبتان رژیم غذایی دارید. اما اگر بخواهید روزانه چهار، پنج تخم مرغ مصرف کنید، مطمئن باشید که میزان کلسترول خونتان به حد نهایی خود خواهد رسید. یادتان باشد، سفیده تخم مرغ فاقد چربی و کلسترول است، پس مراقب باشید.
آیا سبزیجات فریز شده و منجمد، ارزش غذایی کمتری دارند؟
ممکن است از نظر ظاهری کمتر مورد توجه شما باشد، اما به همان اندازه سبزیجات تازه برای شما مفید است. سبزیجات منجمد معمولاً بلافاصله بعد از برداشت، بسته بندی می شوند، به همین دلیل ارزش غذایی آن برجا می ماند.
آیا ویتامین های طبیعی بهتر از ویتامین های مصنوعی و ترکیبی است؟
کمی به تکنولوژی روز اعتماد کنید. مکمل های ویتامین "طبیعی" از منابع گیاهی و حیوانی گرفته می شوند، و ترکیب شیمیایی و عملکردی آنها کاملاً مشابه با ویتامین های مصنوعی است.
آیا سودا باعث کاهش نیروی جنسی در مردان می شود؟
متخصصین ویژه کارخانجات تولید سودا چنین ادعایی را تکذیب می کنند و باور دارند که این نوشیدنی ها هیچ تاثیر مخربی بر سیستم تناسلی مردان ندارد. گفته می شد که مصرف زیاد این نوشیدنی ها که حاوی رنگ زرد شماره پنج FD&C (تارترازین) هستند، ممکن است باعث کاهش اسپرم در مردان شود، اما ادارات بهداشت نیز این باور را تکذیب کردند.
آیا کربوهیدرات ها باعث افزایش وزن می شوند؟
باز هم می گویم: با حفظ تعادل در خوردن موادغذایی مختلف هیچ خطری متوجه شما نخواهد بود! خوردن به اندازه کربوهیدرات نیست که باعث افزایش وزن می شود، بلکه چربی موجود در موادغذایی (مثل پنیر، کره، پنیر خامه ای، و سُس) است که کالری بیشتری به کربوهیدرات ها (مثل نان، و پاستا) اضافه می کند و باعث افزایش وزن میشود.
آیا مواد غذایی مثل آناناس، گریپ فروت، و سرکه باعث بالا بردن متابولیسم می شود؟
به من اعتماد کنید: هیچ ماده غذایی یا ترکیبی از موادغذایی تا به امروز یافت نشده است که کاهش وزن را تحریک کند. اگر چنین ماده غذایی وجود داشت، مطمئن باشید تا حالا همه ی دنیا فهمیده بودند و از آن استفاده می کردند.
اگر از مواد غذایی بی چربی استفاده کنم، وزنم کم می شود؟
بله البته تاثیر بسیار زیادی خواهد داشت. اما باز هم می گویم، با حفظ تعادل در خوردن هر نوع ماده غذایی، به هیچ وجه با مشکلی مواجه نخواهید شد. چربي يك ماده حياتي براي حفظ سلامت بدن است اما اگر بخواهید برنامه ناهار و شامتان را با غذاهای پرچربی و روغنی پر کنید، مطمئناً امروز فرداست که شکایت های همسرتان از هیکلتان اعصابتان را خرد کند.
وقتی یک تکه کرفس می خوریم، آیا بیش از آن مقدار کالری که مصرف میکنیم، کالری می سوزانیم؟
آیا آرزوی همه ی ما نیست که چنین ماده غذایی روي زمین وجود داشت؟؟ این باور کاملاً اشتباه است. مطمئناً تجزیه و هضم کرفس هم به میزان سایر موادغذایی انرژی می گیرد.
آیا مواد نگاه دارنده یا مواد افزودنی به مواد غذایی برای ما ضرر دارد؟
طبق تحقیقات انجام گرفته، ثابت شده است که بدون نگاه دارنده ها، زنجیره غذایی ما قادر نبود به اندازه ی كنوني سالم و ایمن باشد. نیترات که در گوشت های فراورده ای مورد استفاده قرار می گیرد، از آن در مقابل باکتری های کشنده محافظت می کند و بازدارنده هایی که در سیریال ها مورد استفاده قرار می گیرد، از رشد مواد سرطان زا که موجب سرطان معده می شود جلوگیری به عمل می آورد.
آیا تند خوردن غذا اشکال دارد؟
اگر غذایتان را تند بخورید، وقت برای هضم نشاسته غذا بسیار کم خواهد بود و اولین مرحله هضم غذا از دست خواهد رفت. همچنین دندانها قادر نخواهند بود با چنان سرعتی غذاها را برای شما تکه کرده و خوب بجوند، و شما مجبور خواهید بود غذاها را طوری ببلعید که هنوز خوب جویده نشده اند. برخی از این موادغذایی بدون اینکه با آنزیم مناسب هضم غذا برخورد کنند، مستقیماً وارد سیستم گوارش می شوند و ارزش غذایی این ماده از بین خواهد رفت. و این مسئله باعث می شود شما هنوز گرسنه بمانید و غذای بیشتری طلب کنید. پس سعی کنید قبل از بلعیدن غذا، آن را خوب بجوید.
آیا حبوبات باعث ایجاد گاز معده می شوند؟
حبوبات حاوی قندهایی است که بدن انسان قادر به هضم کامل آنها نیست. وقتی این قندها به روده می رسند، این باکتری ها گاز بسیار زیادی را تولید می کنند. سایر مواد غذایی که چنین ویژگی دارند عبارتند از: ذرت، کلم، کشمش.
آیا کافئین برای از میان بردن سر درد مفید است؟
کافئین تا %40 قدرت آسپیرین و سایر مُسکِن ها را افزایش می دهد. به همین دلیل است که در محصولاتی مثل آناسین و اکسدرین مورد استفاده قرار می گیرد. کافئین به تنهایی نیز می تواند عمل کند. در تحقیقی که در سال 1991 انجام گرفت، دانشمندان دریافتند که 65 میلی گرم کافئین به اندازه 648 میلی گرم استامینوفن برای از بین بردن علائم سردردهای غیر میگرنی مؤثر است. پزشکان برای درمان میگرن نیز ترکیباتی از کافئین و سایر داروهای منقبض کننده رگ های خونی درون مغز تجویز می کنند.
اصلاً نترسید!
بااینکه به نظر می رسد اطلاعات مربوط به تغذیه هر روز تغییر می کند، اما اگر شما عادت کنید که هر ماده غذایی را به میزان متعادل مصرف کنید و در خوردن هیچ چیز افراط یا تفریط نکنید، با هیچ مشکلی مواجه نخواهید بود. تعادل شرط سلامتی است
غذاهای فوری اضافه وزن می آورند براساس تحقیقات تازه محتویات غذاهای آماده (fast food) به گونه ای است که مردم را به زیاده روی در خوردن ترغیب می کند و خطر چاقی مفرط را افزایش می دهد. کارشناسان "شورای تحقیقات پزشکی" بریتانیا دریافته اند که اکثر غذاهای آماده (مثل همبرگر و سیب زمینی سرخ شده) سرشار از کالری است به گونه ای که خوردن تنها مقدار کمی از آن، کالری مصرف شده توسط بدن را به شدت بالا میبرد. پژوهشگران همچنین دریافتند که غذاهای "پرکالری" می تواند مردم را به خوردن مقدار بیشتری از آن ترغیب کند. در نتیجه این تحقیقات که در نشریه (Obesity Review) منتشر شده است، یک وعده غذای آماده در مقایسه با سایر غذاها حاوی مقدار زیادی انرژی است. برای مثال میزان کالری این نوع غذا یک برابر و نیم بیش از یک وعده غذای سنتی بریتانیایی و دو برابر و نیم بیش از یک وعده غذای سنتی آفریقایی است. پژوهشگران نتیجهگیری کردند که مصرف زیاد غذاهای آماده در رژیم غذایی، خطر افزایش وزن و چاقی مفرط را بالا می برد. پروفسور اندرو پرنتیس از دانشگاه لندن که در این تحقیق شرکت داشته است گفت: "همه ما دچار یک ضعف ذاتی در شناسایی غذاهای پرکالری هستیم. ما عادت داریـم غـذا را براسـاس اندازه آن بسنجیم، درحالی که میزان کالری غذاهای آماده خیلی بیشتر از یک وعده غذای سالم است." به گفته وی سیستم هایی که اشتهای انسان را تنظیم میکند از سرآغاز پیدایش کشاورزی تاکنون، براساس غذاهای کم انرژی تکامل پیدا کرده است. این غذاها را امروزه ساکنان نواحی روستایی در کشورهای درحال توسعه، جایی که چاقی پدیده ای تقریبا ناشناخته است، مصرف می کنند. وی گفت: "بدن ما هرگز برای جذب غذاهای پرکالری که در غرب مصرف می شود آمادگی ندارد و همین به افزایش شدید چاقی کمک می کند." پروفسور پرنتیس به خصوص نسبت به تبعات یک رژیم غذایی مملو از غذاهای آماده برای کودکان هشدار می دهد. وی اظهار می دارد: "کودکان هنوز هیچ یک از عادات اکتسابی خویشتن داری در برابر خوردن را، که برای لاغر ماندن در جوامع نوین ضروری است، در خود پرورش ندادهاند." دکتر سوزان جب، از مرکز پژوهش های خوراک انسانی در بریتانیا نیز بر این باور است که: "گزینه های مصرفکننده در اکثر مراکز عرضه مواد غذایی چنان محدود است که حتی امکان انتخاب ترکیبی از غذاها با کالـری متوسـط نیـز وجـود ندارد." به گفته وی مردم باید تنها مقداری از یک وعده غذای آماده را بخورند تا از مصرف مقدار زائد انرژی و چربی اجتناب نمایند. وی اظهار میدارد: "تحقیقات علمی بارها نشان داده است که برای حفظ وزن در حدی که سلامتی را تضمین کند، باید غذاهای کم چرب تر، که شکر نیز به آنها افزوده نشده است، مصرف کنیم و به ورزش روی آوریم."
منبع: Mavad ParsiBox
** فست فودها چگونه زمینه بروز بیماریهای قلبی را فراهم میکنند؟ برای گرفتن پاسخاین سووال با دکتر "مسعود قاسمی" متخصص بیماریهای قلب و عروق گفت و گو کردیم.
دکتر قاسمی گفت: این دسته از غذاها به طور مستقیم موجب بروز بیماری نمیشوند بلکه یک فاکتور مستعدکننده برای بروز بیماریهای قلبی به حساب میآیند.
"به این ترتیب که ممکن است فردی زمینه ژنتیکی ابتلا به این دسته از بیماریها را به میزان ۳۰درصد داشته باشد،اگر این فرد از غذاهای پرکالری مانند فست فودها و یا سیگار استفاده کند و یا تحرک کمی داشته باشد این احتمال افزایش خواهد یافت و به طور مثال اگر قرار است در سن ۶۰سالگی به بیماری قلبی مبتلا شود در ۳۵سالگی این بیماری سراغ او خواهد آمد.
این متخصص قلب و عروق گفت: اما مهمترین عارضهای که این دسته از مواد غذایی پدید میآورند "چاقی" و در ادامه آن بروز "گرفتگی عروق" است.
به دنبال مصرف زیاد این نوع غذاها، چربی خون و فشارخون بالا میرود و همه اینها میتوانند زمینه بروز سکته را افزایش دهند.
دکتر قاسمی خاطرنشان کرد که این دسته از غذاها به دلیل اینکه نمک فراوانی دارند موجب افزایش فشار خون میشوند.
"ناهید شوقی" کارشناس تغذیه و رژیمهای درمانی نیز میگوید بدن انسان به ۵۰نوع ماده حیاتی نیاز دارد تا این مواد به میلیاردها سلول برسد.
به گفته وی در یک رژیم غذایی مناسب، ۵۵تا ۶۵درصد انرژی از طریق هیدراتهای کربن، ۱۵تا ۲۰درصد از طریق پروتئینها و ۲۵تا ۳۵درصد از طریق چربی ها، احتیاجات بدن برطرف میشود.
این کارشناس تغذیه این نکته را نیز یادآور شد که مصرف اندک غذاهای آماده و فست فود در شرایطی همچون همراه با گوجه فرنگی، کاهو، آب میوههای طبیعی و دوغ کم نمک منعی ندارد.
** ضرر نوشابههای گاز دار:
اما نوشابهها عمدتا از آب تصفیه شده، افزودنیهای مصنوعی و شکر تصفیه شده تولید میشوند.
اسید موجود در نوشابههای گازدار موجب فرسایش مینای دندان شده و همچنین قند بالای این محصولات، پوسیدگی دندانها را تسریع میکند.
نوشابهها فاقد ارزش غذایی بوده و به خاطر میزان قند بالایشان دارای کالری زیادی هستند که تمام رژیمهای لاغری سفت و سخت شما را نقش بر آب میکند.
خانم شوقی میگوید وجود گاز Co2در معده تحت تاثیر آب و نمک، تبدیل به "بیکربنات سدیم" و "اسید کلریدریک" شده که افزایش این اسید در معده سرعت هضم و تخلیه معده را موجب میشود اما با افزایش مصرف آنها، اسید کلریدریک ترشح شده در معده کاهش یافته و نیاز به گاز Co2نوشابه جهت افزایش تولید اسید کلریدریک بیشتر میشود و زمینه بروز اختلالات گوارشی و مشکلات معده افزایش مییابد.
عضو انجمن تغذیه ایران افزود همچنین وجود کافئین موجود در نوشابهها که تقریبا به میزان ۳۵تا ۵۵میلیگرم در هر بطری وجود دارد میتواند باعث پرخونی معده و تحریک ترشح اسید معده شود و زمینه را جهت زخم معده آماده کند.
** فست فودها و سوء تغذیه:
رییس انجمن گوارش و کبد اطفال در این زمینه میگوید مصرف غذاهای پر کالری علاوه بر اینکه منجر به چاقی میشوند، در کودکان سوء تغذیه نیز ایجاد میکنند.
معمولا تصور میشود که کودکان لاغر دچار سوء تغذیه هستند در حالیکه سوء تغذیه در کودکان چاق که غذاهای چرب و پرکالری مصرف میکنند نیز وجود دارد.
دکتر "غلامرضا خاتمی" عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به اینکه سوءتغذیه باعث ضعف سیستم ایمنی کودکان میشود افزود خیلی از کودکان به طور مکرر به اسهال، عفونتهای ریوی، عفونتهای سیستمیک همچون عفونتهای خون و سینه پهلو مبتلا میشوند که علت اصلی این مشکلات سوء تغذیه است.
این فوق تخصص گوارش کودکان با اشاره به اینکه برخی از میان وعدهها مثل چیپس و پفک که به میزان زیاد در کودکان استفاده میشود افزود این گونه مواد غذایی نه کالری مناسب دارند و نه پروتئین مورد نیاز را تامین میکنند به همین خاطر توصیه میشود والدین، کودکان را با غذاهای بهتری آشنا کنند و اگر کودک به ساندویچ علاقه دارد مادر مثلا کتلت بپزد و به شکل ساندویچ به کودک بدهد.
دکتر خاتمی گفت توصیه ما به مادران این است که ضمن تامین تغذیه مناسب برای فرزاندانشان از مصرف فست فودها و غذاهای پرکالری در آنها خودداری کنند.
** نقش فست فودها در ابتلا به دیابت:
فست فودها یا غذاهای آماده از آنجا که حاوی مقدار زیادی چربی و مواد افزودنی هستند مقدار زیادی کالری به بدن وارد میکنند که منجر به چاقی و زمینه ساز ابتلا به دیابت میشوند.
امروزه معیار و انگیزه تمایل افراد به غذا بر اساس نیاز واقعی بدن نیست بلکه معیار انتخاب غذا را خوشمزه بودن آن میدانند و از آنجا که فست فود(همبرگر، چیز برگر، پیتزا و ...) به علت مواد افزودنی و نمک فراوانی که دارند خوشمزهترند، افراد تمایل بیشتری به مصرف آنها دارند.
در گذشته، افراد زمان بیشتری را صرف غذا پختن میکردند و ضمن تحرک و فعالیت غذا را آماه میکردند ولی امروزه مردم ضمن اینکه تحرک ندارند، غذاهای آماده شده به صورت غذاهایی چرب، خوشمزه و پرکالری را به راحتی در دسترس دارند.
رییس انجمن دیابت ایران در این زمینه میگوید "فست فودها" به علت اینکه حاوی مقدار زیادی نمک هستند منجر به پرفشاری خون که یکی از عوامل خطر (ریسک فاکتورهای) ابتلا به دیابت است میشوند.
دکتر اسدالله رجب با اشاره به اینکه مقدار مصرف نمک در ایرانیها بسیار بالاست افزود بدن انسان در طول روز فقط به حداکثر ۵گرم نمک نیاز دارد در حالیکه بیشتر مردم این ماده را تا ۱۲گرم در روز مصرف میکنند.
به گفته وی با توجه به اینکه اغلب غذاها و به خصوص فست فودها خواه ناخواه دارای مقادیر بسیاری نمک و به عبارتی "نمک مخفی" هستند افراد باید از مصرف نمک اضافی خودداری کنند.
تغذیه سنتی ایرانی با توجه به اینکه شامل مصرف مواد غذایی از جمله میوه، سبزی و نان است، از آنجا که حاوی مقدار زیادی فیبر است، بهترین شیوه غذایی برای کنترل بیماریها محسوب میشود.
** مصرف زیاد غذاهای آماده و ابتلا به پوکی استخوان:
به گفته یک پزشک متخصص داخلی مصرف فراوان غذاهای آماده یا "فست فود" با تامین نکردن مواد مورد نیاز بدن، سن ابتلا به پوکی استخوان را کاهش میدهد.
دکتر "کیوان الچیان" عضو جامعه پزشکان متخصصین داخلی گفت پوکی استخوان بیماری است که معمولا در دهههای ۵و ۶زندگی بروز میکند ولی مصرف بیرویه غذاهای آماده و مواد غذایی فاقد ویتامین مورد نیاز بدن باعث شده این بیماری در دهه دوم و سوم زندگی هم مشاهده شود.
وی با اشاره به تغییر در نوع تغذیه و ذائقه مردم گفت در نتیجه این تغییر ذائقه از طرفداران غذاهایی همچون انواع خورش سبزیجات، کرفس، بامیه یا قارچ کم شده و به مصرفکنندگان انواع فست فودها افزوده شده است.
این متخصص بیماریهای گوارش و کبد اضافه کرد بسیاری از فست فودها با حرارت بالا، نمک و فلفل و سایر افزودنیها تهیه میشوند که همگی آنها در زمینهسازی برای ابتلا به سرطانهای دستگاه گوارش موثرند.
دکتر الچیان اضافهکرد که مواد نگهدارنده یی که درانواع سوسیس و کالباس و سایر فست فودها به کار برده میشود همراه بانمک و فلفل و چربی به کار رفته در آنها میتواند مشکلات جدی برای دستگاه گوارش ایجاد کند.
به امید آنکه مردم بیش از حد به دنبال فست فودهای مضر نروند و کارشناسان و دست اندرکاران سلامت و تغذیه، با استفاده از تجارب پدر بزرگ ها و مادر بزرگهای خودمان و ذایقه ایرانی، فستفودهایی را به نسل جوان کشور معرفی کنند که ضمن تامین مواد غذایی مورد نیاز بدن، مصرف مداوم آن، سلامتیشان را نیز با خطر رو به رو نکند.
همانگونه که در مورد رواج قابل توجه نوشیدنی سالم "دوغ" در سالهای اخیر شاهد بودهایم، لازم است که علاقه مندان به تامین سلامت غذایی، فرهنگ غذایی نقاط مختلف کشورمان را که از تنوع بسیار زیادی برخوردار است، به دقت بررسی کنند و در میان آنها غذاهایی را که در عین سالم و خوشمزه بودن، قابلیت تولید و عرضه سریع و ارزان را نیز داشته باشند، بیابند و آنها را جایگزین فست فودهای زیانبار کنونی کنند.
نام این غذاها نیز باید نامهای جالب فارسی باشد و در مکانهای خوشایند و به شیوهای عرضه شود که نیازهای اجتماعی مردم و به ویژه جوانان را نیز تامین کند تا آنان برای خوردن راحت و ارزان و سریع و قرار گرفتن در یک محیط شاد و رنگین، سلامت خود را به خطر نیاندازند.
منبع: ایرنا
براساس تحقيقات تازه محتويات غذاهای آماده (fast food) به گونه ای است که مردم را به زياده روی در خوردن ترغيب می کند و خطر چاقی مفرط را افزايش می دهد. کارشناسان “شورای تحقيقات پزشکی” بريتانيا دريافته اند که اکثر غذاهای آماده (مثل همبرگر و سيب زمينی سرخ شده) سرشار از کالری است به گونه ای که خوردن تنها مقدار کمی از آن، کالری مصرف شده توسط بدن را به شدت بالا می برد.
پژوهشگران همچنين دريافتند که غذاهای “پرکالری” می تواند مردم را به خوردن مقدار بيشتری از آن ترغيب کند.
نتيجه اين تحقيقات در نشريه “اوبيسيتی ريويو” (Obesity Review) منتشر شده است.
يک وعده غذای آماده در مقايسه با ساير غذاها حاوی مقدار زيادی انرژی است. برای مثال ميزان کالری اين نوع غذا يک برابر و نيم بيش از يک وعده غذای سنتی بريتانيايی و دو برابر و نيم بيش از يک وعده غذای سنتی آفريقايی است.
پژوهشگران نتيجه گيری کردند که اتکای زياد به غذاهای آماده در رژيم غذايی، خطر افزايش وزن و چاقی مفرط را بالا می برد.
ضعف ذاتی
پروفسور اندرو پرنتيس از دانشگاه نظافت و پزشکی گرمسيری لندن که در اين تحقيق شرکت داشته است گفت: “همه ما دچار يک ضعف ذاتی در شناسايی غذاهای پرکالری هستيم. ما عادت داريم غذا را براساس اندازه آن بسنجيم، درحالی که ميزان کالری غذاهای آماده خيلی بيشتر از يک وعده غذای سالم با اندازه قابل مقايسه است.”
به گفته وی سيستم هايی که اشتهای انسان را تنظيم می کند از سرآغاز پيدايش کشاورزی تاکنون، براساس غذاهای کم انرژی تکامل پيدا کرده است. اين غذاها را امروزه ساکنان نواحی روستايی در کشورهای درحال توسعه، جايی که چاقی پديده ای تقريبا ناشناخته است، مصرف می کنند.
وی گفت: “بدن ما هرگز برای جذب غذاهای پرکالری که در غرب مصرف می شود طراحی نشده است و همين به افزايش شديد چاقی کمک می کند.”
پروفسور پرنتيس به خصوص نسبت به تبعات يک رژيم غذايی مملو از غذاهای آماده برای کودکان هشدار داد.
وی گفت: “کودکان هنوز هيچ يک از عادات اکتسابی خويشتن داری در برابر خوردن را، که برای لاغر ماندن در جوامع نوين ضروری است، در خود پرورش نداده اند.”
گزينه های محدود
دکتر سوزان جب، از مرکز پژوهش های خوراک انسانی در بريتانيا گفت: “گزينه های مصرف کننده در اکثر مراکز عرضه مواد غذايی چنان محدود است که حتی امکان انتخاب ترکيبی از غذاها با کالری متوسط نيز وجود ندارد.”
به گفته وی مردم بايد تنها مقداری از يک وعده غذای آماده را بخورند تا از مصرف مقدار زائد انرژی و چربی پرهيز شود.
وی گفت: “تحقيقات علمی بارها نشان داده است که برای حفظ وزن در حدی که سلامتی را تضمين کند، بايد غذاهای کم چرب تر، که شکر نيز به آنها افزوده نشده است، مصرف کنيم و به ورزش روی آوريم.”
منبع: پزشک
شهرها با سرعت هرچه بیشتر رو به گسترش هستند و روستاها هرچه بیشتر جای خود را به آنها می دهند. واقعیت شهرنشینی تنها مسأله درگیر كشورهای درحال توسعه نیست، شهرنشینی الگوی برتر و مسلط زندگی درعصرجدید شده است. سرعت، جذابیت، تنوع و تراكم از شاخصه های اصلی این نوع زندگی هستند. اما شهرنشینی تنها در ویترین جذاب این شاخص ها خلاصه نمی شود. الگوهای روزمره زندگی نیز دچار یك تغییر هرچند بطئی اما جدی شده اند. خوراك، سرگرمی ها، استراحت و ارتباطات همه در زیر سایه مه شهری شدن قرار گرفته اند. الگوهای خوراك و تغذیه یكی از آسیب پذیرترین عنوان هاست كه در ارتباط با زندگی شهری مشكل جدیدی پیدا می كند... گویا شهرها زمان را مصادره می كنند و در این زمان در هم پیچیده دیگر نیازهای زندگی نیز در چنبره ای از هول و حركت قرار می گیرند و البته به همان نسبت شهرها با ارمغان ماشین می آیند و ماشین چرخ دنده، زندگی را آسانتر می چرخاند. پس همانطور كه ناچار به حركت، سرعت و گرفتاری بیشتر هستید، نوعی چرخه كوتاهتر و آسانتر زندگی نیز پدید می آید.بدین ترتیب در سبكی از ساده ترین اما مهم ترین اركان زندگی یعنی تأمین خوراك، الزامات زندگی جدید الگوهای جدیدی را آرام آرام پدید می آورد و زندگی به آرامی اما به مهارت هرچه تمامتر قالب عوض می كند. بدین ترتیب پس از مدتی می توانید به این پرسش های ساده فكر كنید. نوبت مراجعات شما به قصاب یا سبزی فروش محل چقدر كاهش پیدا كرده است. مراوده صحبت و انتخاب و خرید و فروش جزئی كالای گوشت چقدر رو به فراموش شدن می رود. نام گونه های مختلف سبزیجات تا چه حد در حافظه ذهنی شما باقی مانده است؟از آن سو تركیب اندازه و تنوع ادویه جات و حجم موادغذایی را تا چه حد به خاطر دارید؟درحقیقت این الگوهای ساده و شاید پیش پا افتاده زندگی به آرامی دچار یك تغییر جزئی شده اند. در فرایند تهیه غذا، رودررویی، معامله، انتخاب، چالش و صرف زمان طولانی تر در یك بسته حجیم و فشرده جایگزین شده است. بدین ترتیب یك ساندویچ، یك ظرف خورشت آماده، یك بسته سیب زمینی سرخ شده منجمد، یك كنسرو قرمه سبزی تنها ۱۰ دقیقه وقت شما را می گیرد. درگیری مصرف كننده با خرید گوشت، مزمزه ادویه جات، میزان حرارت و همه و همه جای خود را به ۱۰ دقیقه و یا حتی كمتر بلعیدن یك بسته بندی آماده می دهد.بدین ترتیب غذاهای آماده به سرعت جای خود را در زندگی شهروندان جدید باز كرده اند، سرعتی كه گاه نیز با چاشنی زودگذر لذت غذایی همراه است. این غذاهای لذیذ سریع به یاری زمان و حركت آمده اند اما مسأله آن است كه گویا تنها خاطره لذتجویی گذرای ذهن را تأمین می كنند اما از آن سو برای تن و حجم انبوه سلول های فیزیكی بدن خاطره چندانی بجا نمی گذارند.● لذیذ اما فقیرآسیب شناسی غذاهای آماده و سریع از همین نقطه آغاز می شود كه اعتیاد به مصرف آنها و یا جایگزینی آنها با فرآیند طولانی درگیری خرید، تهیه و پخت غذا در درازمدت چهره متفاوتی از كیفیت ارائه می دهد.اما آیا افزایش مصرف غذاهای آماده نشانگر افزایش سطح رفاه عمومی است. در حقیقت همه گیری استفاده از غذاهای آماده بیشتر با ۲كاركرد خود را نشان می دهد. رفع نیاز روانی و نوعی سرگرمی و تفریح با غذا خوردن و دیگری پاسخ به تنگنای زمان و هزینه های پیش رو كه بیشتر در طبقه متوسط رو به پائین عوارض خود را نشان می دهد. چون پدیده ساندویچ یا غذای آماده و كنسروی یا گوشت های آماده سوسیس و كالباس كمتر در بین طبقات مرفه تر همه گیری پیدا می كنند.جوانان و نوجوانان، دانشجویان، كارمندان و دانش آموزان بیشترین مصرف كنندگان غذاهای آماده هستند. در عوض تكرار این الگوی غذایی به طور واضح و شاخص عوارض خود را در درازمدت نشان می دهد.دكتر ایرج خسرونیا رئیس جامعه پزشكان متخصص داخلی ایران، تغذیه نامناسب و مصرف زیاد غذاهای آماده را از علل افزایش بیماری های كبدی می داند و می گوید: «غذاهای آماده دارای چربی های خطرناك و مواد نشاسته ای است كه افزون بر چاقی، در كبد و عروق رسوب كرده و ایجاد ناراحتی های كبدی می كند. كبدهای چرب در میان این مصرف كنندگان به وفور یافت می شود. این درحالی است كه تمام افراد باید از همان دوره كودكی رژیم غذایی مناسب داشته باشند و از مصرف چربی به میزان زیاد و خوردن مواد قندی ونشاسته ای خودداری كنند.»از سوی دیگر بیماری های قلبی بشدت متأثر از نوع تغذیه هستند و مصرف بی رویه غذاهای آماده یكی از عوامل افزایش بیمار ی های قلبی تلقی می شوند. در این موارد مصرف بیش از حد نمك كه یكی از مواد اصلی طعم دهنده سس ها و غذاهای آماده غیراستاندارد است به افزایش فشارخون و بیماری های قلبی و عروق منجر می شود.دكتر عبدالجواد رحیم پور به عوارض دیگری اشاره می كند: «نوشابه های گازدار و غذاهای حاوی كربوهیدرات غیراستاندارد پوسیدگی دندان در كودكان و حتی بزرگسالان را افزایش می دهد. از سویی مادرانی كه در دوران بارداری و شیردادن غذاهای آماده استفاده می كنند، فرزندان مستعدتری نسبت به چاقی خواهند داشت. حتی زنان باردار و زنانی كه به كودكان خود شیر می دهند باید از خوردن غذاهای چرب، قندی و شور پرهیز كنند. مصرف كیك های آماده، بیسكویت، سیب زمینی سرخ شده، ذرت بوداده و شیرینی جات در دوران شیردهی و بارداری موجب چاقی بیش از حد بچه ها می شود.»● مثلث برگرها، فریزها، كولدهادر مورد مصرف غذاهای آماده و سریع، پژوهش های فراوانی انجام شده اما تولید و عرضه گسترده این غذاها در حقیقت حكم نوعی هله هوله های سرشار از نمك، قند، روغن و مواد نگهدارنده را دارد. درحقیقت رشد افراطی و گرایش بیش از حد به این نوع غذاها از نوعی بی نظمی در تغذیه عمومی خبر می دهد. غذاهای سریع آماده از مثلث برگرها، فریزها و كولدها تشكیل می شوند. در این غذاها ایزوتوپ های كرین، ۵۰ درصد حجم این موادغذایی را تشكیل می دهد كه از ذرت به دست آمده اند. این ماده، سازنده گوشت گاو، فیله ها و پایدارسازهای غذاهای آماده نیز به شمار می رود. همچنین وجود شربت ذرت با قند فراكتوز بالا كه ۹۹ درصد كالری این نوشیدنی ها را تشكیل می دهد، منشأ زیان های جسمی این غذاهاست. استفاده از روغن های ذرت برای سرخ كردن این غذاهای گوشتی، كالری این غذاها را افزایش می دهد. در این میان عنوانی به نام غذاهای صنعتی نیز وجود دارد. مهرآسا ادیم متخصص تغذیه در این مورد می گوید: «غذاهای صنعتی آن دسته از غذاهای آماده و سریع را شامل می شوند كه تنها گرسنگی روانی افراد را برطرف می كنند و به دلیل كم ارزش بودن آنها، افراد را به سوی مصرف بیشتر و بیشتر این مواد غذایی سوق می دهد. اما گرسنگی موضوعی متفاوت است. انسان ها می توانند مدت زمان طولانی را با یك گرسنگی مزمن تحمل كنند. در برابر، غذاهای آماده تنها و بهترین راه برای پایان دادن به گرسنگی هستند، مزه خوبی دارند وارزان و در دسترس هستند. در مقیاس های عمده مانند شركت های تولیدكننده غذای آماده، آنها به تولید كالایی ارزان، سریع و صنعتی می پردازند. این غذاها را می توان یك نفره، با یك دست و حتی هنگام رانندگی خورد. این اثربخشی و كارایی در تولید غذاهای سریع و آماده، منجر به بر هم خوردن همه روابط موجود میان انسان ها وغذاهایشان و همچنین میان افراد شده است.»این كارشناس تغذیه به تحقیقی كه یك جامعه شناس فرانسوی در این مورد انجام داده اشاره می كند. ژاك ایلول معتقد است: «امروزه سوپرماركت ها به محلی تبدیل شده اند كه گویی شما در آنها به رانندگی وانتخاب كالای تان می پردازید. این وضع موجب شده كه تهیه نان و گوشت كه جزو فعالیت های روزانه افراد در گذشته بوده و موجب همكاری انسان ها با یكدیگر بوده است، در عمل به فراموشی سپرده شود. در عصر حاضر با جابه جایی كارایی طبیعی با روش های مصنوعی، صنعتی شدن روش های كشاورزی و نابودی روابط دیرپای ما با زمین، گیاهان و حیوانات كه منجر به تغذیه بدن های ما و تقویت روابط فرهنگی و در نهایت رشد روحی ما می شد، زندگی ما با چالش های بزرگی روبه رو شده است. گویا هر ذره از ساندویچ همبرگر، موجب نابودی رموز قدیمی زندگی پیشینیان ما می شود، رموزی كه در بطن شرایط انسانی به ودیعه نهاده شده. برای همین گرچه ممكن است این ساندویچ به من احساس رضایت و لذت ببخشد، اما هرگز به بقا و جاودانگی من كمك نمی كند.»● رستوران های اداری ـ دانشگاهیبا این حال یادآوری مضرات و جنبه های منفی غذاهای آماده به معنای نوعی گرایش افراطی این نوع مواد غذایی نیست. چنانكه واقعیت های دیگری نیز در سایه گسترش این الگوی غذایی وجود دارد. افزایش جمعیت و شرایط جدید در زندگی شهری موجب شده تا افراد برای رونق اقتصادی خانواده های خود، بیشتر ساعت های روز را در خارج از خانه و محل كار بگذرانند. از همین رو، تهیه منابع غذایی سالم چندان سالم به نظر نمی رسد. اما غذاهای آماده خیلی راحت تر در اختیار قرار می گیرند. هم اكنون تعداد اغذیه فروشی های دارای مجوز در شهر تهران افزون بر ۳هزار واحد است كه اگر غذافروشی های فاقد مجوز را هم بیفزاییم، تعداد آنها به بیش از ۴هزار واحد خواهد رسید. چنین مقیاس گسترده ای نیازمند نظارت بر كیفیت بیش از پیش است. از سویی صنعت تولید فرآورده های گوشتی است كه بیش از ۱۲۸ كارخانه تولیدكننده سوسیس و كالباس فعالیت دارند. صنعت تولید فرآورده های گوشتی در همه جای دنیا رونق دارد. در بسیاری از كشورهای پیشرفته این صنایع تأمین كننده بخش بیشتر نیاز جامعه به فرآورده های گوشتی هستند. به نظر می رسد نظارت و حمایت این صنایع می تواند به رشد كیفیت و در نتیجه سلامت مصرف كننده از سویی و رونق اقتصادی این صنایع در جامعه كمك كند. چنانكه هم اكنون سرانه مصرف سوسیس و كالباس در كشورهای صنعتی و اروپای غربی به ۴۰ تا ۶۰ كیلوگرم برای هر شهروند می رسد. این سرانه در كشور ما حدود ۴كیلوگرم است. بدین ترتیب، سلامت غذایی مردم نه در حذف این رده از كالاهای گوشتی بلكه در افزایش كیفیت آنهاست. به عنوان نمونه نیترات و نیترات سدیم یكی از مواد مورد مصرف در تهیه سوسیس و كالباس برای جلوگیری از رشد باكتری هاست كه مصرف بیش از حد این ماده سرطان زاست. نظارت برچنین موارد یكی از موارد ایمنی این نوع كالاهاست. در مورد فروشندگان غذاهای آماده نیز باید گفت رعایت زنجیره سرما از خروجی كارخانه تا فروشگاه و نظارت بر روش های ارائه، نگهداری و تركیبات غذاها به زنجیره سلامت این غذاها كمك می كند.مسأله دیگر به كیفیت و كمیت غذا در دیگر بخش ها بر می گردد. شبكه گسترده تأمین كننده غذای افراد شاغل ، مؤسسات، ادارات و شركت ها می تواند دربرگیرنده سلامت غذایی مصرف كنندگان خود باشد. درحقیقت افزایش كیفیت و مراقبت درمورد سلامت غذایی افراد شاغل می تواند از گرایش اجباری این افراد به غذاهای آماده جلوگیری كند. این زنجیره، مدارس و دانشگاهها را نیز در بر می گیرد. اگرچه سرو غذا در مدارس ایران معمول نیست اما حكایت رستوران های دایر در دانشگاه ها نیز چندان داستانی قدیمی و كهنه است. به نظر می رسد بر نحوه تغذیه دانشجویان و دانش آموزان كمترین حساسیت ها و مراقبت ها وجود دارد. این درحالی است كه دانشجویان دانشگاه ها و ساكنان خوابگاه ها بیشترین عملیات فكری و ذهنی را دارند. تغذیه نامناسب آنها را مستعد كندذهنی، افسردگی، كاهش سرعت عمل و خمودگی می كند و درعوض گرایش به غذاهای آماده ارزش غذایی مصرفی آنها را كاهش می دهد. از سوی دیگر زنگ تعطیلی مدارس و دبیرستانها برابر با تصویر نوجوانانی است كه هر یك با پفك ، چیپس و انواع تنقلات پركالری اما بدون ارزش غذایی گرسنگی خود را تا خانه رفع می كنند. عوارض چنین الگوهای نادرست تغذیه ای، نسلی چاق، كم تحرك و از آن سو كمترین ارزش های سلامتی و غذایی است كه در كارایی هوشی و جسمی آنها نمودار می شود.درنهایت غذاهای آماده حذف نشدنی هستند، اما می توان در مورد مصرف آنها آموزش های لازم را به شهروندان داد و از آن سو می توان بركیفیت تولید آنها نظارت داشت. شاید یادآوری این نكته به شهروندان ضروری است كه حلقه ارتباطی آنها در چرخه خرید، تهیه و تأمین مواد تازه غذایی نوعی آرامش و كاركرد اجتماعی نیز برای آنها در بر خواهد داشت. شهر تنها با سوپرماركت های مجهز و جذاب معنی نمی شود.قصاب، سبزی فروش، میوه فروش و ... از اركان همیشگی زندگی شهری و ارتباطات اجتماعی آن بوده است.مهری حقانی
گزارش: روزنامه ايران
چاقی كابوس نسل ماست! كابوسی كه هر شب زیر سایه رژیمهای جدید غذایی، نزدیك تر و واقعی تر می شود، و هر روز قربانی های بیشتری می گیرد!
اگر شما هم جزو كسانی هستید كه از گوشه و كنار، زمزمههایی از خوشاندامی خود می شنوید و با این حال، هنوز فكر می كنید چاق هستید، یا حتی اگر دیگران شما را پوست و استخوان میدانند و با این حال آینه، چربیهای اضافه را به رخ تان میكشد، خودتان را به یك روان پزشك معرفی كنید، چون احتمالا از بیاشتهایی عصبی یا آنورکسیا (anorexia) رنج میبرید!
متخصصان تغذیه، بیاشتهایی عصبی را خودداری از رسیدن به وزن بدنی ایده آل(وقتی وزن آنها پایینتر از حد طبیعی است) و داشتن تصور اشتباه از اندازه و شکل بدن تعریف می كنند.
چربیها و كربوهیدراتها حق ورود به زندگی یک بیمار آنورکسی را ندارند! این بیماران سعی می كنند از طریق گرسنگی كشیدن، استفراغ عمدی، ورزش بیش از اندازه و خوردن ملینها و قرصهای لاغری از وزن خود بكاهند.
پوست خشك و ترك پوستی، اولین ره آورد آنورکسیا هستند که با پایین بودن دمای بدن و فشار خون پایین و كند كاری قلب، مجموعه ای کامل از بیماری ها را ترتیب می دهند. به این ها باید عوارضی مثل پوکی استخوان، بی خوابی، عصبی بودن، توقف قاعدگی در دختران، بیماری های قلبی، لرزش بدن، مشکلات گوارشی، کم مویی و... را هم اضافه کنید، تا مجموعه کامل تری از امراض وابسته به بی اشتهایی روانی به دست آورید.
دکتر عزت اله کردمیرزا، روانشناس و مدرس دانشگاه علامه طباطبایی در این باره می گوید:
"بیماران مبتلا به آنورکسیا (بیاشتهایی روانی) معمولاً ترسی فراگیر از چاق شدن دارند. به طوری که حتی وقتی وزن آنها پایینتر از حد طبیعی است، دچار اختلال در تصویر بدنی از خود می شوند. احساس بد ریختی دارند و بر لاغر شدن خود پافشاری می کنند."
"انکار" مُهری است که به تک تک رفتارهای این بیماران می خورد. این بیمار تحلیل رفتگی خود را انكار می كند و اكثر رفتارهای غیرعادی خود را که منجر به كاهش وزن می شود، در خفا انجام می دهد. مثلاً معمولاً از غذا خوردن با اعضای خانواده، یا در مكانهای عمومی پرهیز می كند، چون در این صورت، علایم رفتاری بیماری شان آشکار می شود.
آمار و ارقام، آنورکسیا را بیشتر سهم زنان می دانند و در این بین، بیشترین شیوع آن را در اواسط تا اواخر نوجوانی یعنی14 تا 18 سالگی جستجو می کنند.
دكتر کردمیرزا می گوید: "بیماران مبتلا به بیاشتهایی روانی ممكن است از نظر اجتماعی منزوی باشند و علایم افسردگی را نشان دهند. به طوری کهاختلال افسردگی اساسی یا افسردگی خویی تقریباً در 50 درصد بیماران مبتلا به بیاشتهایی روانی گزارش شده است."
اگر دنبال زمینه های روانی ماجرا بگردید، می شنوید: " اختلالات خوردن اغلب نشانه ای از وجود مشکلاتی از قبیل کمال گرایی افراطی، فقدان مهارت های ابراز وجود یا پایین بودن احساس ارزشمندی است."
او ادامه می دهد: " در مورد درمان این بیماری، روان درمانی نتیجه بهتری نسبت به دارو درمانی دارد. البته داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، اشتها و وزن را افزایش می دهند و افسردگی همراه با این اختلال را درمان می كنند. شواهدی نیز وجود دارد كه الكتروشوك (ECT) در بعضی از موارد برای بی اشتهایی روانی و اختلال افسردگی مفید است."
سه خصوصیت عمده، فرد مبتلا به بی اشتهایی روانی را از خانم های لاغر جدا می کند:
- داشتن وزنی معادل 85 درصد کمتر از آنچه که برای سن و وزن فرد، نرمال محسوب می شود.
- داشتن ترس شدید از اضافه وزن که این ترس با کم شدن وزن کاهش نمی یابد.
- تصور داشتن هیکلی بد قواره، حتی هنگامی که بسیار لاغر هستند. معمولاً به طور مدام خود را وزن می کنند. اغلب سایز بدن خود را اندازه گیری می کنند و در آینه منتقدانه به خود می نگرند.
لاغری ممنوع!
مرگ یک مانكن برزیلی(170 سانتی متر قد و فقط 38 کیلوگرم وزن!) در اثر عفونت ناشی از بی اشتهایی عصبی که بعد از مرگ همتای اروگوئهای او كه دچار نارسایی قلبی شده بود، اتفاق افتاد، اعتراض متولیان بهداشت را برانگیخت، تا آنجا كه حتی سازمان بهداشت جهانی هم واكنش نشان داد و در گزارشی نگرانی خود را از كم وزنی بیش از حد دختران جوان و گرسنگی كشیدن مفرط آنها برای تقلید از مدلها، اعلام كرد.
در واقع، شركتهای مد مجبور شدهاند در انتخاب مانكنهای خود شاخص جدیدی در نظر بگیرند. طبق قانون این كشور مدلهایی كه شاخص توده بدنی(BMI) كمتر از 18 داشته یا سن آنها كمتر از 16 سال باشد، از شركت در این نمایشها محروم می شوند.
در انگلیس تقریباً 5 تا 10 درصد زنان 14 تا 24 ساله از بیماری آنوركسیا رنج می برند و حتی به گفته پژوهشگران انگلیسی سن ابتلای این بیماری پایین آمده و كودكان 8-7 ساله را هم گرفتار كرده است!
به تازگی كشور ایتالیا هم با وجود مقاومتهایی كه متولیان مد در ابتدا نشان دادند، بالاخره به جمع این كشورها پیوست. در ایتالیا دو میلیون نفر به بیماری های ناشی از گرایش به لاغری دچارند و 60 درصد نوجوانان ایتالیایی دوست دارند از آنچه هستند لاغرتر باشند!
________________________________
چربي ها و روغن ها از مهمترين اجزاي غذاي انسان به شمار رفته وبه دو گروه حيواني(پيه ، دنبه ،كره ،روغن ماهي )و گياهي (آفتاب گردان ،سويا ، پنبه دانه ، زيتون، روغن گردو و …….)تقسيم مي شوند .
واحد سازنده چربي ها اسيد چرب مي باشد كه از نظر تغذيه اي اهميت ويژه اي دارند.اسيد هاي چرب به دو گروه اشباع و غير اشباع طبقه بندي مي شوند .
اسيدهاي چرب امگا3 و امگا6:
اسيدهاي چرب امگا3 و امگا6 از انواع اسيدهاي چرب غير اشباع هستند . نسبت اسيد هاي امگا 6 به امگا 3 در رژيم غذايي روزانه از اهميت ويژه اي برخوردار بوده و بايد ميزان امگا 6 حداقل 5 برابر و حداكثر 10 برابر امگا 3 باشد .در حالي كه اين نسبت در حال حاضر بين 20 به 1 تا 15 به 1 متغير است.
اسيدهاي چرب امگا3 در پيشگيري از بيماري هاي قلبي عروقي موثر بوده و بيشتر در روغن ماهي ،ماهي هاي چرب ،تخم كتان و شاهدانه و اسيد هاي امگا6 در روغن ها ي گياهي نظير آفتابگردان،ذرت و سويا وجوددارند
كلسترول
كلسترول يك تركيب مشتق از چربي و يك ماده ضروري براي زندگي انسان بوده و در روغن هاي حيواني ،پيه ،دنبه ،چربي گوشت و زرده تخم مرغ وجوددارد.
كلسترول خون شامل كلسترول تام ،كلسترول خوب و كلسترول بد مي باشد .در صورتي كه مقداركلسترول بد در خون از حد مطلوب بالاتر رود سبب سختي عروق و آترواسكلروز گرديده و احتمال فشار خون و بيماري هاي قلبي عروقي را افزايش مي دهد .
روغن هاي گياهي مايع به منظور شكل پذيري و پايداري بيشتر هيدروژنه كرده و در اين فرآيند مقداري اسيد هاي چرب ترانس توليد مي شود .اسيدهاي چرب ترانس ميزان كلسترول بد خون را حتي بيشتر از اسيدهاي چرب اشباع افزايش مي دهند.
اسيد هاي چرب اشباع (چربي گوشت،كره،روغن زرد
روغن نارگيل )باعث افزايش كلسترول بد و كلسترول خوب شده و در نتيجه كلسترول تام را افزايش مي دهد
نكاتي كه بايد در هنگام مصرف روغن و چربي و منابع آن توجه نمود :
از مصرف زياد روغن پرهيز شود زيرا سبب اضافه وزن شده و امكان افزايش كلسترول بد ، افزايش فشار خون و در نتيجه خطر ابتلا به بيماري هاي قلبي عروقي را فراهم مي آورد .
حداكثر 25 تا 30 درصد از انرژي دريافتي بايد از چربي ها تامين شود .
حتي الامكان از مواد لبني كم چرب و گوشت كم چرب استفاده شود. زيرا به دليل دارا بودن اسيد هاي چرب اشباع موجب افزايش كلسترول خون و بيماري قلبي مي شود .
روغن هاي جامد هيدروژنه كه ميزان اسيد هاي چرب غير اشباع آن بيش از 25 درصد و اسيد هاي چرب ترانس آن بيش از 10 درصد باشد خطر ابتلا به بيماري هاي قلبي و عروقي را افزايش مي دهد .
بهتر است از روغن هايي استفاده شود كه ميزان اسيد چرب اشباع آن تا 25 درصدو اسيد هاي چرب ترانس آن حداكثز تا 10 درصد اصلاح شده و به صورت نيمه جامد بوده و داراي برچسب باشد .
روغن ماهي به دليل دارا بودن اسيدهاي چرب امگا 3 و روغن زيتون و روغن گردو به دليل دارا بودن اسيد اولئيك فراوان باعث كاهش كلسترول بد (ldl) خون مي شوند و براي سلامت قلب و عروق مفيد هستند.
حتي الامكان از سرخ كردن غذا ها خودداري كرده و در صورت لزوم از روغن سرخ كردني استفاده شود .
از روغن مخصوص سرخ كردني حداكثر دو تا سه بار آن هم نه با فاصله زماني طولاني بلكه حدودا در عرض 24 ساعت مي توان استفاده كرد و پس از آن بايد روغن حرارت ديده را دور ريخت.
نگهداري روغن:
رطوبت ،مجاورت با اكسيژن هوا ،اهن و مس ،حرارت و نور باعث تشديد فساد روغن مي گردد بنابراين بايد در محل خشك و خنك دور از نور و در ظرف درب بسته نگهداري شود .
روغن ها ي غني شده با ويتامين A و D بايد در بسته بندي بطري كدر و يا قوطي هاي فلزي (براي حفظ ويتامين هاي موجود در آن)عرضه شود و نبايد تحت درجه بالا قرار بگيرد .
هنگام خريد روغن توجه به مشخصات آن از جمله نوع فرآورده ، شماره پروانه ساخت ، نام كارخانه ،شزايط نگهداري و مصرف ، تاريخ توليد ، و انقضاء ضروري است.
روغن هاي نباتي جامد بايد داراي برچسبي باشد كه ميزان اسيد چرب اشباع و اسيد چرب ترانس بر روي آن درج شده ياشد.روغن هاي جامد يا نيمه جامدي كه حاوي كمترين مقدار اسيد چرب اشباع و اسيد چرب ترانس باشند براي استفاده مناسب تر هستند .
در مقابل افرادی که خود را در مقابل خوراکی ها قرنطینه کرده اند(منظور افراد مبتلا به بی اشتهایی عصبی یا آنورکسیا است)، کسانی هم هستند که نمی توانند رنگ و لعاب غذا را با یاد آوری عقربه ترازو فراموش کنند. این عده، به طرف غذاها هجوم می برند و پس از پرخوری، با عذاب وجدانی مواجه می شوند که آنها را به هر قیمتی به دنبال جبران آن می فرستد.
دکتر کرد میرزا می گوید:"پراشتهایی روانی یا "بولیمیا" (bulimia) یک نوع اختلال در خوردن است که در آن فرد بیمار یک الگوی زیاده خوری – پاک سازی را شدیدا دنبال می کنند. فرد پُر اشتها ابتدا پرخوری می کند و سپس خود را وادار به استفراغ می کند، یا از ملین استفاده می کند.
اغلب کسانی که این شیوه را در پیش می گیرند، زنانی هستند که در اواخر دوره نوجوانی یا اوایل بیست سالگی به سر می برند. اکثر افراد پر اشتها مانند کسانی که بیاشتهایی روانی دارند، مجذوب غذا هستند و ترس زیادی از اضافه وزن دارند و افسرده اند."
برخلاف بی اشتهایی روانی، پراشتهایی روانی در یک محدوده وزنی نرمال اتفاق می افتد، به همین دلیل گاهی تشخیص آن برای متخصصان هم مشکل است.
برچسب بیمار به کسی می چسبد که حداقل 2 بار در هفته و برای مدت 3 ماه این کار را انجام می دهد.
دكتر فرهاد حسین پناه متخصص غدد و متابولیسم و رئیس انجمن چاقی ایران در این باره می گوید:"درعلم پزشكی معیارهای مختلفی برای تعیین چاقی و لاغری افراد وجود دارد كه معتبرترین و مشهورترین آنها "شاخص توده ی بدنی"یا BMI است.
این معیار از تقسیم وزن (بر حسب كیلوگرم) بر مجذور قد (بر حسب متر) به دست میآید.
طبق این معیار فقط كسانی كه شاخص توده بدنی شان بین 19 تا 25 است، وزنی ایدهآل دارند."
از جمله عوامل مهمی که به عنوان عامل زمینه ساز چاقی در کودکان و بزرگسالان مطرح است، دریافت زیاد غذا، به ویژه غذاهای پرچرب و پرانرژی، بیش از نیاز فرد می باشد. البته در این زمینه نقش میزان فعالیت بدنی، به خوبی بررسی و شناخته شده است.
از سویی دیگر، برخی کودکان تا 12 ماه اول زندگی اشتهای خوبی دارند، اما از 3- 1 سالگی اشتهایشان کمتر می شود. کودکان برای صرف غذا، شوق و انگیزه ی کمتری دارند و غذاهای مورد مصرف خانواده، به ویژه سبزی ها را نمی خورند. این موضوع موجب نگرانی یا عصبانیت والدین می شود.
اشتها در انسان، به طور طبیعی کنترل کننده ی تقریبی میزان دریافت غذا می باشد. طوری که فرد با اشتهای کافی شروع به خوردن کرده و با از بین رفتن اشتها یا سیر شدن، از غذا خوردن دست می کشد.
سیستم کنترل کننده ی اشتها، پیچیده است. اشتها، در اوایل عمر بسیار دقیق عمل می کند؛ به طوری که مقدار شیری که نوزاد می نوشد، با نیاز واقعی او کاملاً تناسب دارد.
انسان موجودی اجتماعی است، در نتیجه رفتارهای اطرافیان (یعنی محرک های محیط) می تواند بر سیستم کنترل اشتهای وی خدشه وارد سازند. طوری که فرد سیر، ممکن است با تعارف زیاد اطرافیان مجدداً غذا بخورد یا فرد گرسنه ای که در جلسه ی مهمی حضور دارد، به ناچار گرسنگی را تحمل نماید.
دیگر عوامل محیطی از جمله امکانات تهیه ی غذا، در دسترس بودن آن، شکل ، بو، مزهی غذا و همچنین فرهنگ غالب جامعه در مورد نحوه، نوع و مقدار غذای دریافتی، در کنترل مقدار دریافت غذا و اشتهای فرد نقش بسیار مهمی ایفا می کنند.
علاوه بر تأثیر جامعه و محیط، عواملی چون ژنتیک، عوامل عصبی، مواد مغذی خاص و هورمونهای ترشحی بدن در کنترل اشتها نقش مهم و اساسی دارند.
نقش ژنها، مجزا از محیط ، در تعیین چگونگی مصرف غذا (به صورت مقدار و دفعات غذا خوردن) و همچنین در قد و وزن افراد (که بر غذا خوردن به طور ثانویه اثر دارد) حایز اهمیت می باشد.
اخیراً (در سال 2004) مشخص شده که ژنها در کنترل اشتها نیز نقش دارند. طبق این پژوهش، نقش ژنها در کنترل گرسنگی، میزانی از پُر شدن معده که گرسنگی را فرو بنشاند، انتخاب نوع و مقدار غذای دریافتی و برخورد با غذا در جمع کاملاً شناخته شده است.
میزان تأثیر یکی از دو عامل محیط و ژنتیک بر فرد، بسیار پیچیده بوده و از فردی به فرد دیگر متفاوت می باشد.
نقش هورمونها در کنترل اشتها
افراد چاق، به گروههای پُرخور و غیر پُرخور تقسیم می شوند. نقش هورمونها در تنظیم اشتها به خوبی مشخص شده است.
- لپتین ( LEPTIN ) از جمله مهم ترین هورمون های ترشح شده در بدن می باشد که بر هیپوتالاموس اثر کرده و اعلام سیری می کند. ولی در صورت عدم پاسخ مناسب به این هورمون، فرد پُرخوری می کند. بافت چربی بدن علاوه بر لپتین، هورمونهایآدیپونکتین ورزیستین را هم ترشح می کند. این سه هورمون در اثر پیام های ارسالی به مغز توسط بافت چربی، در ارتباط با حجم انرژی ذخیره شده ترشح می شوند.
- انسولین، هورمونی است که از سلول های بتای جزایر لانگرهانس لوزالمعده (پانکراس) ترشح می شود و با کاهش قند خون سبب تولید علایم گرسنگی توسط هیپوتالاموس می گردد.
- گرلین (GHRELIN) هورمون دیگری است که از معده ترشح می شود و در گرسنگی نقش دارد و اگر میزان ترشح آن در بدن زیاد باشد و یا به خوبی عمل نکند، موجب پُرخوری می گردد.
سه هورمون دیگری که در سیری و کاهش اشتها نقش دارند، عبارت هستند از:
کوله سیستوکنین، پپتید شبه گلوکاگون (GLUCAGON- LIKE PEPTIDE1 یا G L P-1) یا پپتید 36- 3 YY(که از معده ترشح می شود).
نقش عوامل عصبی در کنترل اشتها
لازم به ذکر است که نقش عوامل عصبی که از طریق عصب واگ، سیستم گوارشی را تحت تأثیر قرار می دهند، هم روشن شده است. دانشمندان در زمینه ی کنترل سیستم عصبی، برای قسمت های مختلفی از مغز نقشی قائل شدهاند.
از میان انتقال دهنده های امواج عصبی که بین سلول های مغزی ترشح شده و عمل می کنند، نقش نوروپپتید Y (پپتید وابسته به ژن آگوتی) و اورکسین (OREXIN) در تحریک اشتها، همچنین نقش ملانوکورتینها و هورمون محرکه ی آلفاملانوکورتین در سیری تعیین شدهاند.
هر چه حجم معده بزرگ تر شود، ارسال علایم عصبی سیری کاهش می یابند. در نتیجه افراد دارای معده ی بزرگ تر، بیشتر هم می خورند.
پروتئینها از مولکول هایی به نام اسیدهای آمینه ساخته شدهاند. برخی اسیدهای آمینه ی تشکیل دهنده ی پروتئینها، باید از طریق غذا دریافت شوند که به آنها اسیدهای آمینه ی ضروری گفته می شود. کمبود حداقل یکی از اسیدهای آمینه ی ضروری ، موجب ایجاد چندین واکنش شیمیایی و فیزیکی در بدن می شود و از آنجا که این اسیدهای آمینه با سوخت و ساز ملکول های چربی و کربوهیدراتها هم در ارتباط هستند، به نظر می رسد سیری کوتاه مدت را تحت تأثیر قرار می دهند.
دریافت مقادیر بالای ویتامین D (به صورت دارویی)، علاوه بر ایجاد عوارضی برای بدن موجب بی اشتهایی می شود.
سیگار، عموماً موجب کاهش اشتها شده و ترک سیگار، اغلب تا مدتها اشتهای فرد را افزایش می دهد.
در حیواناتی که تابستان اشتهای زیادی دارند، ترشح لپتین افزایش می یابد، ولی حساسیت نسبت به آن کم می شود. در روزهای کوتاه زمستانی که حیوانات اشتهای کمی دارند، عکس این قضیه رخ می دهد. بخشی از هیپوتالاموس که به لپتین واکنش نشان می دهد، به کمک عواملی از قبیل نوروپپتید Y، ملانوکورتین و مسیرهای وابسته به کوکائین و آمفتامینها، اشتها را کنترل می کند.
دکتر احمدرضا درستی مطلق- متخصص علوم تغذیه (عضو هیات علمی دانشگاه تهران)
بی اشتهایی نشانه چیست؟
اگر چاق هستید، از بین رفتن اشتها فرصت خوبى براى كاهش وزنتان است. اما اگر بى اشتهایى به جاى چند روز، چند هفته طول بكشد و باعث لاغری بیش از حد و آب رفتن شما شود، این بى اشتهایى علت خاصى دارد. تقریباً تمام عفونت ها مى توانند باعث بى اشتهایى شوند؛ مثلاً ویروس سرماخوردگى یا آنفلوآنزا ممكن است عامل آن باشد. یا علل جدى تر مثل سل، كم كارى غده تیروئید، بیمارى هاى قلبى ، ریوى یا ناراحتی های كبدى ممکن است باعث بی اشتهایی شوند.
متأسفانه یكى از شایع ترین علائم اخطاردهنده ی اولیه ی سرطان بى اشتهایى است كه معمولاً با تغییر در حساسیت به مزه ها همراه است. بى اشتهایى مقاومت بدن در برابر خوردن هر چیزى است كه به فرآیند بهبود كمك می كند. با این همه، فقط بیمارى علت كاهش اشتها نیست. گاهى چیزى كه به دلیل خاصى خورده اید، مثل یك دارو مى تواند عامل آن باشد.آنتى بیوتیك هایى مثل اریترومایسین، جوانه هاى چشایى را غیرفعال كرده و باعث كندى حركت غذا در روده شده و احساس پُرى و سیری بعد از خوردن غذا را طولانى مى كند.كمبودهاى تغذیه اى مى توانند اشتهاى طبیعى را تضعیف كنند. مخصوصاً اشخاص مسن ممكن است گرفتار كمبود روى در رژیم غذایى باشند كه مى تواند جوانه هاى چشایى را از بین ببرد.
اگر بى اشتهایى برای مدت کوتاه و به ندرت باشد، جاى نگرانى ندارد. اما اگر آخرین بارى را كه از غذا خوردن لذت برده اید به یاد ندارید، باید سعى كنید عادت عادى خوردن را باز به دست آورید.
اگر اخیراً یك برنامه ورزشى را شروع كرده اید، ممكن است دچار بى اشتهایى شوید تا بدن خود را با نیازهاى جدید تطبیق دهد. به طور كلى، سلامت روانى نقش مهمى در اشتهاى شما دارد. تنش های روانى طولانی مدت مى تواند شما را به پُرخورى بكشاند. ولى فشارهاى روانی كوتاه مدت معمولاً اشتها را از بین مى برند. افسردگى نیز در برخى افراد باعث بى اشتهایى مى شود.
بى اشتهایى عصبى یا آنورکسیا (anorexia) اختلالى است كه در افراد مبتلا- معمولاً دختران جوان- تقریباً باعث ترك كامل غذاخوردن مى شود. این بیماران وسوسه غذا خوردن دارند، ولى از ترس چاق شدن چیزى نمى خورند. براى آنها نخوردن به اندازه خوردن راحت است.
درمان بى اشتهایى
اگر بى اشتهایى برای مدت کوتاه و به ندرت باشد، جاى نگرانى ندارد. اما اگر آخرین بارى را كه از غذا خوردن لذت برده اید به یاد ندارید، باید سعى كنید عادت عادى خوردن را باز به دست آورید.
در اینجا مواردى را كه برای افزایش اشتها باید به آنها توجه و عمل كنید، برایتان می گویم.
* به اندازه بخورید.
اشتهاى طبیعى، غذا خوردن به اندازه اى است كه وزن بدن را طبیعى نگاه دارد.
* اگر اشتهاى طبیعى دارید، باید انواعى از غذاها را بخورید.
اشتهاى زیاد به خوردن فقط یک نوع ماده غذا مثلاً گوشت، اشتهاى طبیعى نیست.
* اگر مرتباً خود را وادار به خوردن مى كنید، این هم علامت خوبى نیست.
*ویتامین بخورید.
خوردن روزانه مكمل مولتى ویتامین و مینرال ها به بازشدن اشتهاى كاهش یافته كمك مى كند و اگر كم خوردن شما باعث سوءتغذیه شده است، مصرف اضافی مواد غذایى آسیبى به شما نمى رساند.
* گاهى در افراد مسن تر با خوردن مکمل روى (zinc) اشتها افزایش می یابد.
درباره لزوم خوردن مکمل روى با پزشك مشورت كنید.
* داروهایتان را كنترل كنید.
درباره احتمال اینكه نوع یا مقدار داروهاى مصرفى تان باعث بى اشتهایى شده باشد سئوال كنید. پزشك ممكن است دارو را با داروهاى دیگرى كه اشتها را از بین نمى برند عوض كند.
*هر چه را كه دوست دارید، بخورید.
اگر لذت غذا خوردن را از دست داده اید، برنامه غذایى خود را عوض كنید. ببینید كدام غذاها برایتان اشتهاآور است و از آنها بخورید. اگر بستنى دوست دارید، هرقدر كه مى خواهید بخورید. ما رژیم غذایى ناسالمى را توصیه نمى كنیم، اما اگر بستنى تنها راه رساندن كالرى مورد نیاز به بدن است، هر قدر كه مى خواهید بخورید. هدف بالا بردن ضریب اشتها است.
* حجم غذایتان را كم كنید.
غذا را با حجم كم و دفعات بیشتر بخورید. معده شما غذاى كمتر را بهتر مى پذیرد.
* در طی روز آب زیاد بخورید.
اگر برنامه ورزشى تازه اى شروع كرده اید، مهم ترین نیاز شما آب است. كم آبى بدن مى تواند بى اشتهایى ایجاد كند. پیش از شروع تمرین و بلافاصله بعد از آن یك لیوان آب بنوشید. به علاوه هر روز 8-6 لیوان آب بخورید.
* نزد پزشك بروید.
اگر بعد از دو هفته اشتهاى خود را باز نیافتید، براى معاینه كلى پیش پزشك بروید. قبل از درمان باید مشکلات و بیماری های جسمانى شما تشخیص داده شود. شاید فقط به یك دوره درمان با آنتى بیوتیك براى از بین بردن یك عفونت خفیف نیاز داشته باشید.
* سلامت روانى خود را بیازمایید.
اگر افسرده هستید، داروهاى ضدافسردگى تجویز شده توسط پزشك اشتهاى شما را برمى گرداند. با بازگشت سلامت روانى، اشتهاى شما نیز بازمى گردد.
* از متخصص كمك بگیرید.
بى اشتهایى عصبى معمولاً به درمان های خانگى جواب نمى دهد و افراد مبتلا به آن باید در بیمارستان بسترى شوند. معالجه ی آن مشكل است و نیاز به درمان شدید روان شناختى و تغذیه اى دارد. ممكن است تغذیه اجبارى از طریق تزریق درون سیاهرگى یا لوله معده اى لازم شود.
درمان تغذیه ای بی اشتهایی کودکان
با سلام
دختر 4 ساله من، بسیار بی اشتهاست. خیلی کم غذا می خورد و بیشتر در حال فعالیت است ، از لحاظ ظاهری کوچک به نظر می رسد من نگران سلامتی او هستم، چه باید بکنم؟
این سؤالی است که بسیاری از مادران جوان دارند. این مشکل تنها مربوط به مادران ایرانی نیست. بسیاری از مادران دنیا نمی دانند ، کدام غذا و به چه میزان برای کودکشان مناسب است ، تا رشد او به خوبی صورت گیرد.
با ارائه مطالب استخراج شده از منابع معتبر تغذیه ای و پزشکی ، به شما کمک خواهیم کرد تا به حل این مشکل بپردازید.
درمان بی اشتهایی کودکان را از سه جنبه مورد بررسی قرار می دهیم : ابتدا علل بی اشتهایی کودکان را روشن می سازیم وسپس به بررسی نیازهای تغذیه ای کودکان می پردازیم و در انتها کاربرد عملی اطلاعات را به شما خواهیم آموخت.
علل بی اشتهایی کودکان
برای حل هر مشکلی نیاز است که ابتدا علت آن را متوجه شویم . مادری که کودکش به اندازه کافی غذا نمی خورد و از دست ناز کردن های او به تنگ آمده ، و ازرشد نرمال کودکش نگران است ، به پزشک یا متخصص تغذیه مراجعه می کند که در این صورت پزشک درمورد عادات کودک از او چنین سئوالاتی خواهد کرد : ساعات غذا خوردن کودک چگونه است ؟ مقدار غذایی که درهر وعده می خورد به چه میزان است ؟ در بین وعده های غذایی چه چیزهایی مصرف می کند؟ میزان فعالیت شدید کودک چند ساعت در روز است ؟ شما نیز باید ، حتما در ابتدا پاسخ این سؤالات را آماده کنید.
علل متفاوتی برای بی اشتهایی کودکان به غذا ، وجود دارد.
علت اول- وجود نوعی بیماری در کودک. هر نوع بیماری یا داروی مصرفی ای که موجب زخمهای دهان ، تغییرحس چشایی کودک ، کاهش اشتها ، تهوع و استفراغ شود والبته وجود تب خفیف نیز موجب کاهش اشتهای کودک می شود . در طول دوران مریضی یا نقاهت ، به دلیل کمتر شدن فعالیت کودک ، وی اشتهای کمتری نسبت به غذا خوردن پیدا می کند . ولی نگران نباشید بازسازی بدن کودکان بسیار سریع است. پس از مریضی ، با مراقبت بیشتر، کودک شما به راحتی به وضعیت اولیه باز می گردد. فقط باید مراقب باشید ، کمبود غذایی او به سوء تغذیه نیانجامد که اثرات مخرب آن به سختی جبران پذیر است.
شما با مشورت کردن (هر2 تا 3 ماه یک بار) ، نبودن این علائم و اطمینان از عدم وجود انگل در روده های کودکتان، می توانید مطمئن شوید که دلیل بی اشتهایی او مریضی نیست.
علت دوم- وجود سوء جذب یا حساسیت های غذایی در کودک . ممکن است روده های کودک، به یک نوع ماده غذایی مثل پروتئین موجود در گندم (گلوتن) حساسیت داشته باشد. از این رو مواد غذایی به راحتی جذب دیواره روده نمی شود. و یا در اثر مصرف یک ماده غذایی خاص ، در بدنش عوارض خاصی به وجود آید که موجب ترس کودک از غذا و غذا خوردن شود.
برای اطمینان از عدم وجود چنین حالتی ، برنامه غذایی و میزان مصرف ازهرغذا را درطول مدت 3 هفته یادداشت کنید ، به این ترتیب متوجه خواهید شد چه غذاهایی را دوست ندارد. چه غذاهایی ، با چه فرم و چه حرارتی (با کدام مواد اولیه) را بهتر می خورد. به این ترتیب برنامه غذایی که برای کودک تعیین خواهید کرد ، بر اساس علایق او وبه روش جانشینی خواهد بود که بعداً در مورد آن توضیح خواهیم داد.
علت سوم- در دسترس نبودن غذاهای کافی وسالم برای کودک . گاهی غذای کافی و مقوی در اختیار کودک نیست و گاهی والدین ، موادغذایی سالم ، نظیرسبزیجات شسته و پوست کنده ، میوه های شسته و آماده خوردن ، دانه ها و مغزهای مقوی مثل آجیل، لبنیات تازه و ... را در اختیار کودک قرار نمی دهند و در عوض به عنوان میان وعده ، به او شیرینی و شکلات و یا تنقلاتی می دهند که کالری زیاد دارد و محتوی " نوترینتی " کمی است .
علت چهارم- وجود فشارهای روانی بر کودک . یک مشاجره خانوادگی ، یا وجود مشکلی در بین اعضاء دیگر خانواده ، برغذا خوردن کودکان ، خصوصاً کودکان باهوش تأثیر بسزایی دارد. اجبار کودک به خوردن ، و ترساندن او از پدرش یا هر قدرت دیگری و تهدید کودک برای غذا ندادن به خاطر عمل زشتی که انجام داده است همه از این مقوله اند.
علت های دیگر-رفتارهای غلط غذایی خانواده
وعده دادن کودک به شیرینی و تنقلات در عوض خوردن غذا
غذا دادن به کودک در برابر تلویزیون و کلاً در زمانی که حواس او مشغول کار دیگری است
ناز کشیدن های زیاد مادر واصرار زیاد وی برای خوردن غذا
غذا دادن در زمان های نامنظم و مکانهای مختلف نیز می تواند از علل بی اشتهایی کودکان باشد.
نیازهای تغذیه ای کودکان
از یک سالگی تا زمان بلوغ ، اغلب به عنوان دوران پنهان و خاموش رشد تعبیر می شود که دراین دوران ، رشد فیزیکی نسبت به سال اول زندگی و دوران بلوغ کمتر می باشد ودر این زمان است که شکوفایی رفتارهای اجتماعی، احساس و عواطف واستعدادها شکوفا می شود.
کودک بعد از یک سالگی ، هر سال به طور متوسط ، 2 تا 3 کیلوگرم افزایش وزن دارد و 6 تا 8 سانتی متر به قدش اضافه می شود . در این زمان ، بسیاری از والدین به دلیل تغییر در اشتهای کودک وکند شدن سرعت رشد ، نگران کاهش اشتهای کودک می شوند ؛ در حالی که این مسأله کاملاً طبیعی است و تا زمانی که روند رشد کودک بر اساس جداول رشد، صعودی باشد کودک نرمال است.
بسیاری از مادران شکایت می کنند که " کودک من به اندازه قبل غذا نمی خورد، وقتی کوچک تر بود بیشتر غذا می خورد و... " پاسخ این مادران ، این است که: " انتظار می رود این مسأله پیش آید، چراکه سرعت رشد نسبت به دروان کودکی آرام شده است و کودک به غذای خیلی زیاد ، نیاز ندارد . " اگر کودک کل وعده غذایش را هم نخورد ، والدین نباید شکایت کنند . به علاوه ، اشتهای کودک وابسته به سطح فعالیت اوست و بستگی به این دارد که آیا کودک سالم است یا بیمار. این را باید بدانید که در دوران کودکی ، علاقه ها و عدم علاقه ها به غذاهای مختلف به سرعت تغییر می کند و دوست داشتن یا نداشتن غذا تحت تاثیر غذا، ظاهر و طعم غذاست.
به دلیل رشد و تکامل استخوان ها، دندان ها، ماهیچه ها و افزایش حجم خون ، نیاز به مواد مغذی کودک بر حسب واحدهای بدنی او بیشتر از بزرگسالان است.
انرژی
میزان قوت و قدرتی که کودک از خوردن غذا به دست می آورد انرژی نام دارد . تمام غذاهایی که او می خورد، به بدنش انرژی می رساند. مواد غذایی مختلف دارای میزان انرژی متفاوتی هستند. برای کودکان کم اشتها بهتر است ، از مواد غذایی استفاده شود که میزان انرژی در حجم معین آنها نسبت به مواد غذایی دیگر بیشتر باشد. به این معنی که مقدار کمی از آنها انرژی بیشتری داشته باشد.
پروتئین
از غذا به بدن کودک می رسد و رشد او را تأمین می کند . کودک هر روز و در طول روز چند مرتبه بایستی غذایی بخورد که حاوی پروتئین باشد تا بدن او دچار کمبود نشود نیاز به پروتئین در سنین متفاوت تغییر می کند . در ابتدای کودکی نیاز به پروتئین براساس واحد بدن کودک ، بیشتر است ولی چون حجم بدن او کم است، میزان کمی پروتئین نیاز او را تامین می کند . با بالارفتن سن، نیاز کودک بر اساس واحد بدنش کمتر شده ولی بدلیل افزایش حجم بدن کودک میزان کل مورد نیاز افزایش می یابد.
مواد معدنی و ویتامین ها
مواد معدنی وویتامینها برای رشد و تکامل مطلوب کودک لازم هستند . دریافت ناکافی آنها به رشد آسیب می رساند و بیماری های ناشی از کمبود آنها بروز می کند . در کودکی که کم اشتهاست باید از مواد غذایی استفاده شود که در کمترین حجم دارای بیشترین میزان املاح و ویتامین باشند تا رشد کودک با توجه به حجم کم معده او تأمین شود.
برای یک کودک کم غذا املاح و ویتامین های زیر اهمیت به سزایی دارد.
1. آهن (fe)
کودکان 1 تا 3 ساله در معرض خطر کم خونی هستند . آنها آهن نیاز دارند تا خون سازی در بدنشان به خوبی صورت گیرد. از اینرو باید غذاهایی مصرف کنند که دارای آهن زیاد و قابل جذب باشد. مصرف قطره آهن به تامین بهتر محتوای آهن بدن آنها کمک می کند. اگر دچار کم خونی شوند یادگیری کودک و توانایی کودک کاهش می یابد. بهترین منابع آهن برای کودک، گوشتها و جگراست که تامین کننده عنصر روی ( zn )مورد نیاز آنها نیز می باشد .
2. کلسیم(ca)
کودکان برای رشد کامل استخوانی به کلسیم نیاز دارند. نیاز آنها بر اساس واحد بدنشان چند برابر بزرگسالان است . لبنیات بهترین منبع کلسیم و تأمین کننده خوب پروتئین است . کودکی که کم اشتها است بهتر است از ماستهای چکیده، شیرهای غنی شده و بستنی تهیه شده باشیر سالم تغذیه کند.
3. ویتامینB ، از ویتامین هایی است که در نبود آن رشد مختل می شود. برای افزایش اشتهای کودکان بهتر است منابع غذایی حاوی ویتامینB مثل سبوس غلات ، آردهای کامل ، جوانه ، ماء الشعیر ، گوشت ها و جگر به کودک داده شود و استفاده از مکمل ویتامینB هم می تواند مفید باشد.
برنامه غذایی کودک
در این مرحله شما با استفاده از اطلاعاتی که از رشد و نیازهای او بدست می آورید یک برنامه غذایی مناسب برایش تعیین می کنید. در این بخش 2 برنامه غذایی برای 2 گروه سنی کودکان آمده است ، شما می توانید از آن استفاده کنید ، با میزانهایی که اکنون کودک شما دریافت می کند مقایسه کنید و تغییرات لازم را انجام دهید.
برنامه غذایی یک کودک 2 تا 3 ساله:
صبحانه ( نان و پنیر و گردو) نان 30 تا 40 گرم ( یک تا یک و نیم کف دست نان سنگک که دارای سبوس است ) + 15 تا 25 گرم پنیر+ یک عدد مغز گردو+ در صورت تمایل چای شیرین.
ساعت 10: نصف لیوان شیر و 1 عدد بیسکویت با آرد کامل+ 1 عدد میوه ( یا نصف لیوان کمپوت میوه که خود مادرتهیه کرده باشد )
ناهار:( چلوگوشت) 5 تا 10 قاشق غذاخوری برنج+ 30 تا 60 گرم گوشت گوسفند کاملاً پخته و له شده + نصف لیوان ماست چکیده + 1 کاسه سالاد کاملا ریز شده و مخلوط با سس مایونز ( آخر غذا)
عصرانه: 1 عدد میوه ( یا نصف لیوان آب میوه) + 1 عدد خیار+ یک قاشق سوپخوری مغزهای بادام، گردو و فندق.
شام: ( خوراک مرغ) یک کف دست نان+ خوراک مرغ دارای 30 تا 60 گرم ( 3 تا 4 تکه کوچک) گوشت مرغ و سبزیجات کاملاً پخته به فرمی که کودک دوست دارد. + ماست یک دوم لیوان.
قبل از خواب: نصف لیوان شیر
برنامه غذایی یک کودک 4 تا 6 ساله:
صبحانه: ( خامه و عسل) نان 1 کف دست نان با آرد کامل+ 2 قاشق سوپخوری خامه + 2 قاشق مرباخوری عسل
ساعت 10: 1 لیوان شیر+ یک عدد شیرینی کوچک یا 2 عد بیسکویت سبوس دار+ یک دوم لیوان آب میوه (یا یک عدد میوه متوسط)
نهار: ( پلو و مرغ) 5 تا 10 قاشق برنج+ 60 تا 90 گرم گوشت مرغ ( نصف یک ران درشت) + 1 کاسه ماست حاوی 1 لیوان ماست.
عصرانه: سبزیجات کاملاً شسته و پوست گرفته مثل هویج، خیار، کاهو که بهترین منبع ویتامینهای مورد نیاز کودک هستند.
شام: ( پیتزا) 2 برش متوسط که برای پخت آن 100 گرم گوشت چرخ کرده و سرخ کرده و سبزیجات و 100 گرم پنیر پیتزا بکار رفته باشد+ 1 کاسه سالاد کاملاً ریز شده و باب میل کودک.
قبل از خواب: یک عدد میوه و نصف لیوان شیر
می دانید مواد غذایی بسیار متنوع اند. شما با آشنایی کلی به میزانهای داده شده می توانید مواد غذایی دیگر را جای مواد غذایی گفته شده جانشین کنید که بدان روش جانشینی گویند .
مثلاً هر 5 قاشق برنج برابر یک کف دست نان است . نان مصرفی بهتر است سنگک باشد.
هر 30 تا 60 گرم گوشت برابر 1 عدد تخم مرغ و برابر 4 تا 5 قاشق حبوبات پخته است.
توصیه های لازم برای کودکان کم اشتها:
در صورتی که رشد کودک کم اشتها ، کمتر از استانداردهای ذکر شده باشد ویا رشد او متوقف شده، با مشورت پزشک یا متخصص تغذیه از:
* کپسول یا شربت های مولتی ویتامین وb کمپلکس استفاده کنید.
* از مکمل آهن استفاده کنید.
* از پودر تخم مرغ ، پودر شیر خشک اضافه شده به شیر و پودرهای پروتئین تجاری استفاده کنید.
* از کمپوت میوه های تغلیظ شده استفاده کنید.
توصیه های عمومی برای کودکان کم اشتها :
- محیط روانی مناسب و شرایط مطلوبی را برای غذا خوردن کودک فراهم کنید. در آرامش کامل ، با صبر و حوصله و بدون اصرار و تهدید به او غذا دهید. در کنار دیگر افراد خانواده در محل معین صرف کردن غذا به او غذا دهید. از غذا دادن به کودک مقابل تلویزیون و زمانی که حواسش پرت است اجتناب کنید و سعی کنید با صحبت کردن با کودک و تعریف داستانهای جذاب ، انگیزه او را برای خوردن غذا افزون کنید.
- در عوض غذا خوردن ، به او وعده بازی کردن ، پارک بردن، به حرفهایش گوش کردن یا فیلم نگاه کردن بدهید نه وعده شیرینی، شکلات و خوراکی های غیر مفید.
- غذا را به فرمی تهیه کنید که مورد پسند کودک است . مثلاً اگر غذا به فرم پیتزا دوست دارد، با استفاده از یک تکه نان و کمی پنیر پیتزا همان مواد غذایی را به فرم پیتزا به او بخورانید. علایق او را درطعم ، حرارت، رنگ و فرم غذا در نظر بگیرید.
- رفتار شما مادر و پدر عزیز، مهمترین تاثیررا برای کودکتان دارد واگر شما رفتار غلطی دارید نمی توانید از او انتظار داشته باشد که این کار را انجام ندهد. پس با رفتار درست خود ، به صورت عملی به او آموزش دهید.
- کودک را در فعالیت های خرید مواد غذایی و تهیه کردن غذا دخالت دهید. اگر چه کمی زحمتتان زیاد می شود ولی این کار چند حسن دارد. اول این که او از زحمت تهیه غذا آگاه می شود. وضمنا شما می توانید در حین کمک کردن او راجع به خواص مواد غذایی و اینکه برای غذا در بدن چه اتفاقی می افتد و چه فایده ای برای بدن دارد صحبت کنید. به این ترتیب او تمایل بیشتری برای خوردن غذا پیدا خواهد کرد.
در بین وعده های غذایی ، میان وعده های مفید به او بدهید. مغزهای بادام ، فندق ، گردو ، کشمش و... آب میوه و کمپوت میوه ، شیر غنی شده با چند قاشق شیر خشک ، ماست چکیده ، شیرینی های تهیه شده با آرد کامل یا با میوه ها، یک لقمه نان و پنیر و دیگر مواد غذایی غنی از ویتامین و پروتئین . فائده یک میان وعده مفید این است که علاوه بر فراهم آوردن انرژی و مواد غذایی مورد نیاز برای رشد کودک که به سرعت در بدن تمام می شوند ، بدلیل کوچک بودن حجم معده کودک به تقسیم غذا در طول روز کمک می کند و مادر یا پدر در یک وعده اصرار نمی کند که کودک بیشتر از ظرفیتش غذا بخورد.
- می توانید سبوس گندم تهیه کنید و در حین پخت غذا به برنج او بیافزایید تا ویتامینb موجود در آن به افزایش اشتهای کودک کمک کند . جوانه گندم نیز از منابع غنیb است که می توانید آن را درسالاد ریز کنید و به کودک بدهید.
- مطمئن باشید که کودک راجع به غذای خاصی ذهنیت بد ندارد ( مثلا با دیدن ماکارانی رشته ای به یاد کرم نمی افتد) و اگر چنین تصور غلطی دارد ، فرم غذا را عوض کنید یا آن غذا را دیگر به کودک ندهید.
- کودک را به فعالیت های جمعی و بازی با همسالانش تشویق کنید.
برای افزایش اشتها چه باید كرد؟
فردی كه دچار كمبود یا فقدان اشتهاست، خیلی كمتر از حالت معمول غذا می خورد. كمی ِ اشتها معمولاً به دلیل هضم كم مواد غذایی است. با جویدن طولانی غذا و نوشیدن مایعات سرد این حالت بدتر می شود. گاهی اوقات هم به دلیل عوامل روحی است.
عمل هضم به دلیل نفخ و گاز معده، كاهش حس چشایی و تنفس بد كاهش می یابد كه معمولاً باعث كمبود انرژی مورد نیاز بدن می شود.
كاهش اشتها باعث كاهش وزن می شود. پس یكی از راه های افزایش وزن درافراد لاغر ، افزایش اشتهای آنهاست.
كاهش اشتها می تواند به دلیل عوامل زیر باشد :
- اشكال در بلع مواد غذایی
- استفراغ و تهوع
- تغییر یا كاهش حس چشایی
- احساس سیری
- رشد تومور
- افسردگی
- درد
در بیشتر موارد، كاهش اشتها مشكل ثانویه است یعنی اختلال در سلامتی بدن، باعث كاهش اشتها می شود.
برای افزایش اشتها چه كاری باید انجام داد؟
- سعی كنید هرروز 3 وعده غذایی كامل و 3 میان وعده داشته باشید.
- بین وعده های اصلی غذایی، چیزی نخورید.
- برای افزایش هضم غذا و اشتها، می توانید یك وعده را مصرف نكنید تا برای خوردن وعده بعدی، اشتهای بیشتری داشته باشید.
- سعی كنید وعده های غذایی خود را در اوقات معینی مصرف كنید؛ یعنی برنامه غذایی مشخص و سر ساعت داشته باشید. مثلاً صبحانه را در ساعت 7 صبح ، ناهار در ساعت 12 و شام در ساعت 7 شب. همچنین اگر اشتهای شما برای صرف وعده اصلی كاهش نمی یابد ، می توانید دو میان وعده ، یكی در ساعت 10 صبح و یكی در ساعت 4 بعد از ظهر و نیز قبل از خواب میل كنید.
- تا جایی كه می توانید، غذا بخورید. با اشتهای زیاد غذا بخورید، زیرا تفكر شما در هضم و جذب غذا بسیار مؤثر است.
- به غذا به عنوان بخشی از درمان بیماری خود نگاه كنید؛ یعنی نگوئید میل ندارم. فكر كنید دارو مصرف می كنید.
- حتماً صبحانه بخورید.
- غذاهای خوشمزه را با فاصله زمانی كم و هر بار به مقدار كم مصرف كنید.
- غذاهای پر كالری مصرف كنید كه به راحتی خورده می شوند؛ مثل انواع دسر، ژله ، بستنی ، ماست و شیر پرچرب، شیرموز و شیركاكائو .
- غذا را سرد یا با دمای معمولی بخورید تا طعم و بوی آن را كاهش دهد.
- كاری كنید اوقات صرف غذا دلپذیر و خوشایند باشد.
- در منزل همراه با اعضای خانواده و در خارج از منزل با دوستان خود غذا بخورید.
- بعد از تمام شدن غذا، آب و سایر نوشیدنی ها را بنوشید، زیرا نوشیدن مایعات در موقع صرف غذا باعث می شود خیلی زود احساس سیری كنید.
- قبل از صرف غذا، یك ساعت ورزش كنید ، ولی سنگین نباشد.
كارهایی را كه نباید انجام دهید :
- خودتان را مجبور به خوردن نكنید.
- كاری نكنید كه این كم اشتهایی، روابط شما را با سایر خانواده اتان تحت تاثیر قرار دهد.
اشتها آورها :
اگر هنوز هم دچار بی اشتهایی بودید، می توانید از مواد زیر برای افزایش اشتها استفاده كنید :
- مقداری زنجبیل تازه را ریز ریز كنید. مقداری آب لیمو ترش و نمك به آن اضافه كنید و آن را بجوید.
- مقدار هل و دارچین و برگ بوی خشك را له كنید و به مقدار مساوی با هم مخلوط كنید. یك قاشق مرباخوری از این مخلوط را بخورید.
- پودر فلفل سیاه، پودر زنجبیل خشك و شكر را با عسل مخلوط كنید و به صورت گلوله در آورید. برای مدتی این مخلوط را در دهان نگه دارید كه بی اشتهایی شما را تسكین خواهد داد.
- انار بخورید كه می توانید نمك و فلفل سیاه هم به آن اضافه كنید.
- مقداری نمك و پودر زیره سبز را روی آناناس بریزید و آن را بخورید.
با پزشكتان مشورت كنید :
اگر بعد از یك هفته، با وجود انجام روش های بالا، اشتهای شما افزایش نیافت، به پزشك مراجعه كنید زیرا كاهش اشتها می تواند علامت یك بیماری جدی تر باشد.
اگر هر یك از علائم زیر را مشاهده كردید، به پزشك خود اطلاع دهید:
- تهوع
- نخوردن غذا به مدت یك روز یا بیشتر
- كاهش وزن به میزان 5/2 كیلو گرم یا بیشتر
- احساس درد موقع غذا خوردن
- ادرار نكردن به مدت یك روز كامل
- مدفوع نکردن به مدت دو روز یا بیشتر
- ادرار با فاصله زمانی غیر متناوب، همراه با بو یا سوزش یا خیلی زرد رنگ.
- داشتن حالت تهوع بیش از 24 ساعت
---------------------------------
افزایش وزن در افراد لاغر با ورزش یا با پرخوری؟
اگر فكر می كنید خیلی لاغر هستید و می خواهید وزن خود را افزایش دهید، ننشینید و فقط بخورید. برای افزایش وزن بایستی همیشه عضلات خود را افزایش دهید نه چربی بدنتان را.
برای تولید ماهیچه، بایستی یك برنامه ورزشی منظم را شروع كنید. حتماً به یك كلاس ورزشی بروید وسعی كنید ورزش های مخصوص برای كاهش وزن را یاد بگیرید كه در عین حال عضلات بازوها و پاهایتان را قوی تر كند.
وقتی ورزش می كنید، اشتهایتان زیاد می شود و در این صورت نیازتان به مواد مغذی تأمین خواهد شد.
برای ساخت نیم كیلوگرم ماهیچه درهفته، روزانه 15 گرم پروتئین اضافی لازم است و نیازی نیست تا پرخوری كنید. بدین طریق عضلات بیشتر از چربی های بدن افزایش می یابند.
برای شروع یك برنامه ورزشی منظم هیچ وقت دیر نیست. از همین حالا می توانید شروع كنید. افرادی كه كمبود وزن دارند، ضعیف و نحیف به نظر می آیند كه به دلیل كمبود عضلات است نه چربی بدن. اگر فعالیت شما كم باشد، به مرور توده عضلانی تان را از دست می دهید تا جایی كه قادر نخواهید بود كارهای روزمره خود مثل بالا رفتن از پله، بلند شدن از صندلی و... را انجام دهید چون عضلاتتان به اندازه كافی قوی نیستند تا وزن شما را جابجا كنند.
اگر لاغر هستید، هرگز سعی نكنید چربی خود را افزایش دهید. كسانی كه اضافه وزن دارند، حجم عضلات ضعیفشان دو برابر است و مجبورند روزانه بیشتر از 10 یا 20 كیلو چربی اضافی را با خود جابجا كنند.
وقتی بطور مرتب و روزانه ورزش كنید و مقدار عضلات خود را افزایش دهید، اشتهایتان نیز افزایش می یابد و بدون اینكه متوجه شوید، بیشتر از قبل خواهید خورد.
ورزشكاران حرفه ای و بدنسازان برای تأمین نیازهای انرژی شان، روزانه مقادیر زیادی غذا مصرف می كنند. بعنوان مثال جداول تمرینات ورزشی فوتبالیست ها، دارای هر نوع ماده غذایی به مقدار فراوان است.
اگر در اثر بیماری كوتاه مدت ( نه طولانی)، مقدار زیادی از وزن خود را از دست دادید، نگران نباشید. زیرا به تدریج و بعد از رفع بیماری، اشتهایتان به غذا بهبود خواهد یافت و بدون پرخوری، به وزن طبیعی خود بازخواهید گشت.
اما اگر بدون علت، وزنتان به مقدار زیادی كاهش یافت، آن را جدی بگیرید و حتماً به یك متخصص تغذیه یا پزشك مربوطه مراجعه كنید و مشكل خود را با او در میان بگذارید.
آجیل و ترکیبات مختلف
وقتی برای خرید آجیل عید به خشکبارفروشی میروید، معمولا چند گزینه عمده پیش رو دارید. به عبارت دیگر، خیلی از فروشندهها، از قبل چند نوع ترکیب مختلف برای آجیل نوروزی شما آماده کردهاند و منتظر یک اشاره شما هستند تا آجیل را درون ظرف بریزند و بگذارند روی ترازو.
بعضی از این ترکیبات عبارتند از:
۱) آجیل شور: این نوع آجیل تشکیل شده از پسته، تخمه کدو، تخمه ژاپنی، مغز بادام، مغز فندق و بادام هندی. بعضیها بادام منقا را هم به این جمع اضافه میکنند. متاسفانه این نوع آجیل، رایجترین و پرطرفدارترین نوع آجیل در ایام نوروز است. اینکه چرا میگوییم متاسفانه، پاسخ ساده و روشنی دارد. کافی است به صفتی که کلمه آجیل را همراهی میکند، دقت کنید: «شور!» چه کسی است که این روزها در باره عوارض ناشی از افزایش مصرف نمک و خطرات زیانبار آن چیزی نشنیده باشد یا مطلبی نخوانده باشد؟
۲) آجیل شیرین: شامل مغز گردو، کشمش، توت خشک، مغز فندق، مغز پسته، مغز بادام و بادام هندی. اگرچه از این نوع آجیل کمتر از بقیه آجیلها در ایام نوروز استقبال میشود اما حضور مغز گردو در این ترکیب یک مزیت بسیار بزرگ به حساب میآید.
۳) آجیل چهار مغز: این آجیل تشکیل شده از مغز بادام، مغز پسته، مغز فندق و بادام هندی.
۴) آجیل مشکلگشا: بعضیها معتقدند که حضور آجیل مشکلگشا، حتی در حجم کم، در کنار ظرف اصلی آجیل یا روی سفره هفتسین، برای صاحبخانه خوشیمن خواهد بود و به همین خاطر، کمی هم از این نوع آجیل تهیه میکنند. آجیل مشکلگشا عبارت است از ترکیب مغز فندق، مغز پسته، مغز بادام، توت خشک، کشمش، نخودچی و نقل.
۵) سلیقه شخصی: همه ما برای خرید آجیل نوروزی یک گزینه دیگر را هم پیشروی خود داریم و آن هم سبک شخصی خودمان است؛ به این معنی که ما میتوانیم از هر کدام از اقلام آجیل به میزان دلخواه و به سلیقه شخصی خودمان خرید کنیم و آنها را با هم ترکیب کنیم. در بین اقلام مختلف آجیل، معمولا مشتریان بیشترین استقبال را از پسته به عمل میآورند و بعد از آن به ترتیب انواع تخمه، بادام، بادام هندی و مغز فندق مورد توجه قرار میگیرد.
۶) آجیلهای وارداتی: اینروزها در آجیلفروشیها و فروشگاههای عرضهکننده خشکبار، آجیلهای هندی، تایلندی و ژاپنی هم پیدا میشود که به خاطر تنوع رنگی و طعم تندشان مشتریانی هم برای خودشان دست و پا کردهاند. در این نوع آجیلها انواع رشته، ذرت، نخود و باقلا هم پیدا میشود. البته بعید به نظر میرسد که کسی بخواهد میز پذیرایی عید خود را با آجیلهای رنگی شرق آسیا تزیین کند.
دلایلی برای دوست داشتن آجیل
آجيل تركيبي از میوههای خشکشده و مغزهاي مختلف است که قبلا فکر میکردند ارزش غذایی ندارد، چرب و چاقکننده است و برای سلامت بدن ضرر دارد. اما حالا دیگر، محققان طور دیگری فکر میکنند. مطالعات و پژوهشهای علمی بلند مدت نشان داده كه مصرف آجيل میتواند اثرات مثبتي بر سلامت بدن داشته باشد. البته به شرطی که آجیل را به شکلی منطقی و به عنوان جزئي از یک برنامه غذايي متعادل مصرف کنیم.
برخلاف تصور خیلیها كه هنوز هم گمان ميكنند اين قبيل مواد خوراكي، فاقد ارزش غذايي هستند، باید گفت که مواد تشکیلدهنده آجیل منبع سرشاري از پروتئين، مواد معدني و ويتامينهاي آنتياكسيدان به شمار میآیند. مغزها در هرم غذايي در گروه گوشتها قرار ميگيرند و پروتئين، آهن، روي، كلسيم، پتاسيم و بسياري از دیگر مواد معدني ارزشمند را در خود جای دادهاند. طعم و شکل آجیل به اندازه کافی وسوسهکننده هست اما اگر برای دوستداشتن آن به دنبال دلایل مستند و علمی میگردید،
دلیلی برای دوستداشتن آجیل:
۱) آجیل چرب است اما چربي موجود در انواع آجيل از نوع اشباعنشده است که كلسترول خون را پایین میآورد و خطر بيماريهاي قلبي و عروقي را کم میکند. اغلب مغزهای موجود در آجیل شامل ۹۰ درصد اسيدهاي چرب اشباعنشده هستند.
۲) آجیل منبع پروتئین، ویتامینها و مواد معدنی مختلف است. ویتامین ای (E) و پروتئین آرجینی موجود در آجیل به حفظ سلامت رگهای خونی، کاهش فشار خون و پیشگیری از حملات قلبی کمک میکند. خوردن غذاهاي حاوي ويتامين ای، از جمله آجيل، باعث کم شدن خطر ابتلا به سرطان ميشود. آنتي اكسيدانهاي موجود در این ماده غذایی از اكسيدشدن و تخريب سلولها و بروز بیماریهایی مانند ديابت هم جلوگیری ميكند.
۳) آجیل سرشار از فیبر است. فیبرهای غذایی، هم به تسهیل اجابت مزاج کمک میکنند و هم نوعی احساس سیری در شخص ایجاد میکنند و به این ترتیب مانع پرخوري میشوند. فیبرهای غذایی در پیشگیری از بدخیمیهای روده بزرگ هم بسیار مفیدند.
۴) ثابت شده که مغزهاي گردو، فندق، بادام، پسته، بادامزميني و انواع تخمه، دستگاه دفاعي بدن را در مقابله با عوامل خارجی تقويت ميكند.
۵) مغزها علاوه بر كاهش كلسترول خون و كاهش میزان ابتلا به بيماريهاي قلبي عروقي، در پيشگيري از پوكي استخوان و بيماريهاي دوران پيری نیز تاثیر بهسزایی دارند.
دلایلی برای وحشت از آجیل
۱) آجيلها پركالري هستند و هر گرم آنها ۵ كالري انرژی غذایی توليد ميكند. از نظر ارزش تغذیهای، يك نعلبكي آجيل دارای تقریبا ۶۰۰ کالری انرژی غذایی است. میدانید ۶۰۰ کالری یعنی چهقدر؟ یعنی ۲ بشقاب برنج! به عبارت دیگر یک نعلبکی آجیل میتواند به اندازه ۲ بشقاب برنج در چاقکنندگی شما نقش داشته باشد. به همین خاطر است که توصیه میکنند در طی نوروز، برنامه غذايي مثل ساير اوقات تنظيم شود و مصرف آجيل و مغزها به عنوان ميانوعده و در حد متعادل باشد.
۲) وجود چربيهاي متراكم در انواع آجيل در افزايش وزن و بروز چاقي موثر است. مصرف زياد آجيل باعث جمع شدن انرژي و چربي بيش از حد مورد نياز در بافتهاي بدن ميشود و افزايش وزن را در پي دارد. پس اگر خیلی اهل آجیل و تنقلات هستید و هر جا که به دید و بازدید میروید، دست در ظرف آجیل میکنید، سعی کنید برای جبران مافات، حجم مواد غذايي را در هر وعده اصلي، بخصوص شام، كم کنید و به اندازه کافی تحرک بدنی و ورزش داشته باشید.
۳) معمولاً در تهيه انواع آجيلها از مقاديري زيادي نمك استفاده ميشود. بنابراين مصرف بیرویه آجيل، مخصوصا اگر ميزان نمك آن بيش از حد متعارف باشد، ممكن است عوارضي را به خصوص برای بيماران قلبيعروقي، افراد مبتلا به فشار خون، و بیماران کلیوی به همراه داشته باشد.
۴) آجیل اگر به اندازه و به عنوان منبع تامین کننده بخشی از انرژی غذایی روزانهمان مصرف شود، ضرر که ندارد هیچ، مفید هم هست. اما بیماران مبتلا به فشار خون بالا باید حسابی مواظب باشند چون تحقیقات نشان داده که مصرف آجيلهاي شور میتواند در افراد مبتلا به فشار خون بالا، منجر به شوک ناگهاني و ايست قلبي شود. بر اساس يکي از پژوهشهاي انجام شده در کشور انگلستان بر روي ۱۲۰ فرد مبتلا به فشار خون که دچار ايست قلبي خفيف شده بودند و مقايسه آنها با ۱۲۰ فرد مبتلا به فشار خون که ايست قلبي را تجربه نکرده بودند، مشخص شد که مصرف آجيلهاي نمکي يکي از عوامل اصلي در بروز ايست قلبي در اين بیماران بوده است. پس بهتر است که افراد دچار فشار خون بالا، در صورت تمايل به مصرف آجيل، تا حد ممکن از آجيلهاي خام استفاده کنند و دور آجيلهاي بوداده و نمکي را یک خط قرمز پررنگ بکشند.
۵) بعضی از اقلام آجیل، بهخصوص آجیلهای شیرین، دارای چسبندگی زیادی هستند و خیلی راحت به دندانها میچسبند و تا ساعتها در حفره دهانی باقی میمانند. یادتان باشد که حتما در فاصله کوتاهی بعد از خوردن چنین موادی دندانهای خود را مسواک بزنید تا از فساد آنها جلوگيري شود.
۶) بعضي از تركيبات موجود در آجيل، مانند بادام زميني، برای بعضي افراد به شکل آلرژن عمل میکند. آلرژن یعنی مادهای که میتواند برای شخص حساس، ایجاد حساسیت و آلرژی بکند. افرادی که به بادامزمینی یا به دیگر اقلام موجود در آجیل حساسیت داشته باشند، با مصرف آن دچار واکنشهای حساسیتی ميشوند که این واکنشها در بعضی از موارد میتواند بسیار شدید و حتی کشنده باشد. به همین خاطر توصيه ميشود که این دسته از اشخاص از خوردن آجیل یا آن اقلام خاص چشمپوشی کنند. افراد مبتلا به آسم هم باید از خوردن آجيل و خشكبار به طور کلی پرهیز كنند. به عبارت دیگر، اين بیماران منع استفاده از خشكبار و آجيل دارند.
۷) دیابتیها هم که دیگر تکلیف خود را میدانند. این بیماران باید میزان تقریبی انرژی و کربوهیدرات آجیل مصرفی روزانه خود را محاسبه کنند و آن را از کل کالری و کربوهیدرات دریافتی روزانه خود کم کنند.
۸) توصیه آخر اینکه بهتر است سالمندان از آجيلهاي تا حد ممکن كمرنگ استفاده كنند.
توصیههایی برای خرید آجیل سالم
آجیل از آن دسته مواد غذایی است که همه ما عادت کردهایم که آن را به شکل باز یا، به اصطلاح، فلهای خریداری کنیم. شاید شما هم مثل خیلیهای دیگر اصلا روحتان خبر نداشته باشد که میشود آجیل را به شکل بستهبندی شده و دارای پروانه بهداشتی تهیه کرد. البته خیلیها هم این نکته را میدانند اما با این وجود ترجیح میدهند که خرید خود را به شکل فلهای انجام بدهند و برای این کارشان هم دلایل متعددی دارند از جمله اینکه: آجیل باز ارزانتر از انواع بستهبندیشده است، میشود آن را به حداقل میزان دلخواه خریداری کرد، میشود آن را قبل از خرید، چشید و امتحان کرد و دیگر هیچ هزینه اضافی هم بابت بستهبندی آن پرداخت نمیشود.
اما واقعیت چیز دیگری است. شرایط نگهداری، نحوه تهیه و فرآوری، میزان و نوع رنگ بهکاررفته و بسیاری از عوامل دیگر وجود دارند که در سلامت آجیل نقش تعیینکنندهای ایفا میکنند. تهیه آجیل بستهبندی شده و دارای پروانه بهداشتی به این معنی است که خریدار میتواند از بابت این جوانب، آسودهخاطر باشد.
نکته بسیار مهم دیگر این است که آجيل و خشكبار قابليت آلودگي به سموم قارچی نظیر آفلاتوكسين را دارند. واحدهاي صنعتي با توجه به وجود پروانههاي بهداشتي، ضوابط و دستورالعملهای وزارت بهداشت، ملزم به اندازهگيري آفلاتوكسين بر روي محصولاتشان هستند اما در محصولات سنتي آجيل و خشكبار که به صورت باز و فلهای عرضه میشود، اين اندازهگيريها صورت نمیگیرد و محصول توليدي قابل رديابي نيستند.
اما اگر به هر دلیلی ترجیح میدهد که خرید خود را به همان شکل سنتی انجام بدهید، تلاش کنید تا هنگام انتخاب و خرید آجیل نوروزی، نکات زیر را حتما رعایت کنید:
۱) سعی کنید تا حد امکان آجیل عید خود را از فروشگاههاي معتبر که اجناسی با کیفیت مرغوب و تازه عرضه میکنند، بخرید. از خرید گذری یا خرید از دستفروشان خودداری کنید.
۲) هنگام خرید آجیل به تازگی آن توجه داشته باشید. آجیل تازه نباید هیچگونه بوی نامطبوعی داشته باشد؛ نه بوی نا، نه بوی ماندگي، نه بوی تند و نه بوی ترشيدگي.
۳) به ظاهر آجیل خوب دقت کنید. وجود حفره یا كپك زدگي از نشانههاي كهنگي آجيل است. اگر در میان آجیل، بقاياي حشرات مرده یا زنده را دیدید، بدانید که آجيل کهنه و فاسد است.
۴) مقداری از آجیل را در مشت خود بریزید و کمی منتظر بمانید. سپس آجیل را خالی کنید و ببینید که آیا روی دست شما رنگ پس داده است یا نه. پس دادن رنگ، نشانه غیربهداشتی بودن آجیل است. طبق دستورالعملهای مقامات بهداشتی، به كار بردن هر نوع رنگ، حتي رنگهای مجاز خوراكي، در توليد آجيلها ممنوع است. بد نیست بدانید که در توليد و تهیه آجيلهاي بستهبنديشده و داراي پروانه بهداشتی، از هيچگونه رنگي استفاده نميشود و در صورت لزوم هم از رنگهاي طبيعي مانند زعفران و زردچوبه استفاده ميکنند.
۵) یک نکته دیگر د رمورد رنگ آجیل؛ از خرید پستههايي كه پوست بسيار زرد و براق يا مغز قرمز رنگشده دارند، خودداری کنید. دور تخمههاي پررنگ را هم خط بکشید. آنها را به زور رنگهاي مصنوعي به این شکل درآوردهاند.
۶) از لبخندانها هم پرهیز کنید. میدانید چطور پستهها را به شکل لبخندان درمیآورند؟ آنها را در ظرفهای آب گرم میریزند تا باد کنند، بعد آنها را داخل ظرف آب سرد میریزند تا پوستشان به اصطلاح بترکد. این اختلاف دمای ناگهانی، یا به اصطلاح شوک حرارتی، روی کیفیت پسته تاثیر منفی میگذارد و علاوه برآن موجب نمکشیدن پسته هم میشود. این پستهها زودتر فاسد میشوند.
۷) تخمههای لبخندان هم انتخاب خوبی برای خرید نیستند. مغز تخمه وقتی در مجاورت هوا قرار میگیرد، علاوه بر طعم، کیفیت خود را نیز از دست میدهد و زودتر از انواع دربسته فاسد میشود.
۸ ) همانطور که قبلا هم اشاره شد، واقعا چه کسی است که از مضرات نمک اطلاع نداشته باشد؟ پس سعی کنید آجیلی را که انتخاب میکنید شور نباشد و کمتر بوداده شده باشد.
۹) از خرید و مصرف آجیل های رنگ شده خودداری کنید.
۱۰) رنگ هایی که برای رنگ کردن تخمه ، بادام و غیره استفاده می شود، عمدتاً غیرمجاز بوده و گاهی حساسیت های شدیدی را در مصرف کننده ایجاد می کند.
۱۱) نگهداری طولانی آجیل، تغییرات شیمیایی را در پی داشته و باعث ایجاد بوی کهنگی با طعم نامطلوب می شود. بنابراین از مصرف آجیل کهنه جداً خودداری کنید.
۱۲) در صورتی که بر روی آجیل مانند پسته، فندق و پسته شامی، سوراخ هایی مشاهده کردید، از مصرف این گونه تنقلات بایستی خودداری کنید؛ چرا که علامت آفت زدگی بوده و در داخل سوراخ ها لارو حشرات، به صورت کرم هایی به اندازه دانه برنج وجود دارد.
۱۳)ممکن است در مراکز عرضه آجیل، محصولاتی را که کهنه یا آفت زده هستند، مجدداً بو داده و یا مخلوط کنند؛ در هنگام خریداری به این موضوع توجه کنید.
۱۴)نگهداری آجیل و خشکبار در مکان های مرطوب، موجب کپک زدگی و قارچ زدگی آن ها می شود که هم موجب تغییر شکل ظاهری، بو و طعم نامطبوع می شود و هم در اثر ترشح بعضی از سموم ، عوارض مختلفی در مصرف کننده ایجاد می کند.
۱۵) مغز گردو نیز نسبت به آفات انباری و کپک ها بسیار حساس است و در اثر نگهداری در شرایط نامناسب به سرعت به این گونه عوامل آلوده می شود. بنابراین از مصرف آنها باید جداً خودداری کنید.
روغن فراوان موجود در مغز گردو، در اثر کهنگی، تغییر حالت داده و طعم نامطبوع و گاهی هم طعم صابون پیدا می کند و مصرف آن عوارض مختلفی را به بار می آورد.
۱۶)از مصرف مغز گردوهای سیاه شده که عمدتاً به دلیل رشد کپک ها و قارچ ها بوده، و در اثر رشد این عوامل سموم خطرناکی مانند مایکوتوکسین ها در آن جا ایجاد می شود، بایستی جداً خودداری کنید.
۱۷) برای تهیه نخودچی نیز ممکن است از نخودهای آفت زده استفاده شده باشد. لذا در هنگام خریداری دقت کنید، علامت آفت زدگی( سوراخ های مرئی) در آن ها دیده نشود.
۱۸) آرد نخودچی را که دارای مجوز بسته بندی از وزارت بهداشت بوده، از مراکز مطمئن و به صورت بسته بندی شده ، تهیه و مصرف کنید.
۱۹) چنانچه در هنگام مصرف تخمه ، پسته و بادام، دست ها و لب ها رنگین شدند، این امر علامت مصرف رنگ های شیمیایی در تهیه آن ها است که بایستی از مصرف این گونه تنقلات جداً خودداری کنید.
۲۰)تخمه آفتاب گردان نیز ممکن است با رنگ مشکی شیمیایی رنگین شود؛ در هنگام خرید و مصرف به این موضوع نیز توجه کنید که از مصرف آن ها باید خودداری شود.
۲۱) آفلاتوکسین یکی از سموم مترشحه از نوعی کپک است که در هنگام برداشت یا فرآوری یا حمل و نقل نامناسب ، در پسته یا فندق یا پسته شامی به وجود می آید که بایستی تولیدکنندگان و مصرف کنندگان به این موضوع توجه کنند.
۲۲) قنادی ها و کارگاه های تولید کننده گز، سوهان، حلواشکری، باقلوا و بستنی بایستی برای تامین سلامت مصرف کنندگان نهایت دقت را انجام دهند که از مغز پسته های کهنه، آفت زده و کپک زده که باعث بالارفتن سموم مترشحه از کپک ها( افلاتوکسین) می شود، جداً خودداری کنند.
۲۳) از مصرف محصولاتی مانند معجون که حاوی مغز پسته، بادام، گردو و از این قبیل هستند، به لحاظ نامطمئن بودن سلامت این مواد جداً خودداری کنید.
۲۴) انواع آجیل بایستی در جای خشک و خنک نگهداری شوند.
۲۵) از خریداری و مصرف انواع پسته ، مغز گردو و… که توسط دوره گردها عرضه می شوند، به دلیل اینکه عمدتاً از محصولات آلوده تهیه یا مخلوط شده اند، خودداری کنید.
عوارض مصرف بیش از حد آجیل در کودکان
مصرف بیرویه آجیل در کنار مصرف شيريني و شكلات، باعث بروز مشكلات گوارشي مثل دردهای شکمی، تهوع و استفراغ در کودکان میشود. ضمن اين كه، مانع مصرف وعدههاي اصلي غذا ميشود و به اين ترتيب تداوم اين وضعيت به مدت ۲ هفته طی تعطيلات نوروزی، ممكن است به بروز مشكلات جدي در تغذيه کودکان منجر شود.
ريزهخواري كودكان در ايام تعطيلات نوروزی، پدیده شایعی است که ميتواند باعث بروز انواع ناراحتيهاي گوارشي، مخصوصا سوءجذب غذايي شود. با مصرف مواد غذايي متنوع در بين وعدههاي اصلي غذايي، ممکن است حالت سوءجذب ایجاد بشود كه اولین علامت آن احساس ترشي در حلق و گلو و بروز دلدرد است.
علت این است که درون معده، در مرحله اول، غذاهاي نشاستهاي مراحل هضم را طي میکنند و در آخر کار چربيها وارد روده ميشوند. اما وقتي مقدار زيادي مواد خوراكي و تنقلات به همراه هم خورده شود، عملا كار معده مختل ميشود. برای رفع اين مشكل باید غذاهاي زودهضم در وعدههاي اصلي گنجانده شده تا مشكل مواد سنگين مصرفشده در طي روز، به نحوي جبران شود. در غير اين صورت، پس از گذشت چند روز، كودك شديدا احساس سنگيني ميكند و ممكن است حتی دچار تب شود.
تنظيم صحيح رژيم غذايي كودك در ايام تعطيل، یکی از مهمترین وظايف والدين است. بعضی از كودكان با مصرف بیرویه تنفلات آسيب شديدي به معدهشان وارد ميكنند كه عوارض آن میتواند بسيار سخت و طاقت فرسا باشد.
گردو را به آجیل خود اضافه کنید
این روزها در اکثر ظرفهای آجیل نوروزی جای گردو بدجوری خالی است اما بد نیست بدانید که بهترين و مفیدترین نوع آجيل، همین گردو است. يك فنجان مغز گردو دارای ٧٦٠ كيلوكالري انرژي، ٣٠ گرم پروتئين، ٧١ گرم چربي سالم و ٥ ميليگرم قند و مقادیر قابلتوجهی كلسيم، فسفر، آهن، پتاسيم، سديم، ويتامين آ و چند نوع ويتامين ب است. مغز گردو منبعي غني از چربيهاي سالم، غيراشباع و فاقد كلسترول است و سيستم عصبي، سيستم عضلاني و عضلات قلب را تقویت میکند. گردو حاوي مقدار زيادي انرژي است و میتواند منبع خوبی برای تامين انرژي سالمندان و کودکان باشد.
گردو از نظر میزان اسيدهاي چرب امگا ۳ در بین آجیلها منحصر به فرد است. مصرف گردو نه تنها میزان كلسترول مضر را كاهش ميدهد، بلكه باعث كاهش التهاب رگهاي خوني ميشود. اسيدهاي چرب موجود در گردو بينظميهاي ضربان قلب را کم میکند، ميزان تري گليسريد خون و خطر تشکيل لخته را پایین میآورد، سرعت سخت شدن شريانها، خطر فشارخون بالا و خطر ابتلا به سرطان پوست و پروستات را کاهش میدهد و همچنين موجب کاهش اختلالات رفتاري در جوانان میشود. حالا خودتان قضاوت کنید؛ آیا واقعا جای گردو در ظرف آجیل شما خالی نیست؟
از همه اینها گذشته، گردو میتواند آجیل محبوب دیابتیها به حساب بیاید. تحقیقات نشان داده است که يك رژيم غذايي روزانه نسبتا كم چرب كه شامل ۳۰ گرم گردو باشد، منحني چربی خون بيماران ديابت نوع ۲ را بهبود ميبخشد. گردو میتواند مقاومت سلولها را هم نسبت به انسولين کمتر کند و به این ترتیب راحتتر وارد سلول شود.
و اما یک نکته مهم که باید در مورد شرایط نگهداری گردو بدانید این است که وقتی گردو در معرض حرارت قرار میگیرد، چربی آن اكسيد میشود و کیفیت و طعم آن تغییر میکند.
پسته؛ کوچک اما مقوی
پسته اگر چه كوچك، اما بسیار نيروزا است و مانند سایر اقلام موجود در آجیل دارای چربیهای اشباعنشده است و به همین دلیل به کاهش کلسترول و حفظ سلامت قلب و عروق کمک زیادی میکند. از آنجایی که پسته دارای مقادیر قابلتوجهی مس، منیزیم و ویتامینهای ب نیز هست، باعث تقویت عملکرد سیستم ایمنی بدن هم میشود. در مغز پسته مقدار قابل توجهي آهن وجود دارد و به همین دلیل است که آن را «خونساز» میدانند و مصرف نوع خام آن را به افراد کمخون توصیه میکنند. میزان فيبر موجود در پسته هم بسیار زیاد است. میزان ويتامين ای، کلسیم و روی موجود در پسته هم قابل توجه است. در طب سنتی، برای مغز پسته و هر دو پوست نرم و سخت آن مصارف دارویی فراوانی قایل شدهاند.
بادام سرشار از ویتامین ای (E)
بیشترین میزان ویتامین ای در بین آجیلها به همین بادام تعلق دارد. بادام جدای از ویتامین ای و پروتئین زیادی که دارد، دارای منيزيم، پتاسيم، فسفر، مس، ويتامين ب۲ و نياسين هم هست. خوب است بدانید ۷۰% از کل چربی موجود در ساختار بادام از نوع چربی خوب (اشباعنشده) است. محققان كانادايي دريافتهاند كه افراد مبتلا به كلسترول بالا ميتوانند با مصرف بادام، ميزان كلسترول مضر خون خود را تا ۴ درصد كاهش بدهند. فیبر و لاکتوز موجود در بادام نیز قابل توجه است. بادام از نظر میزان کلسیم، بسیار غنی است و به همین دلیل، مصرف آن میتواند نقش زیادی در رشد استخوان، جلوگيري از بروز پوكي استخوان و حفظ سلامت دندانها داشته باشد. بادام در انواع سرطانها، به خصوص سرطانهای روده و پروستات، نقش پیشگیرانه دارد. آنتیاکسیدانهای موجود در بادام، از تخریب دیوارههای سلولی جلوگیری میکند و به اینترتیب است که نقش پیشگیرانه بادام در بروز سرطانها، اعمال میشود. با توجه به مقادیر بالای فسفر که در بادام موجود است، متخصصان تغذیه مصرف آن را برای تقویت حافظه توصیه میکنند. بادام بسیار نیروزاست و باباطاهر بیجهت نگفته است که «ریاضتکش به بادامی بسازد»؛ از بس که بادام مقوی و سودمند است.
بادام زميني سرشار از نیاسین
بادام زميني منبع غنی پروتئین است و از نظر برخورداری از نیاسین، در میان آجیلها رتبه اول را در اختیار دارد. نیاسین همان ویتامین ب۳ است که در کاهش چربی مضر خون نقش زیادی دارد. تحقیقات نشان داده که مصرف مرتب بادام زميني میتواند احتمال بروز ديابت نوع دوم را در زنان کم کند. این نوع بادام داراي مقادير زيادي چربي اشباع نشده، منيزيم و فيبر غذايي است. این دو مورد آخر در كاهش مقاومت سلولها نسبت به انسولين نقش دارند و به همین سبب است که خوردن بادام زمینی میتواند خطر ابتلا به دیابت تیپ ۲ را کم کند. پتاسیم موجود در بادام زمینی آب بدن را تنظیم میکند و از گرفتگی عضلانی در حین انجام ورزشهای سنگین جلوگیری میکند.
مصرف بادامزمینی در حفظ سلامت سلولها و كاهش ميزان كلسترول خون بسیار موثر است و از آنجایی که حاوی مقادیر زیادی آهن، روي، ويتامين ای، منيزيم و فوليك اسيد است، نقش پیشگیرانهای در بروز انواع سرطانها دارد. اجزای ویتامینی موجود در بادام زمینی وجود دارند به سلامت پوست، مو و عضلات کمک میکند.
نگهداری از آجیل
آجیل و خشکبار معمولا در ماه مرداد و شهریور به عمل میآید. آن را خام نگهمیدارند و اگر هوا گرم باشد برای نگهداری آن حتما به سردخانه نیاز است. خشکبار خام را به تدریج بین عرضهکنندگان پخش میکنند و آنها نیز آن را با توجه به میزان فروش و استقبال مشتری کمکم بومیدهند و به فروش میرسانند. اگرچه آجیل خام را میشود تا یکی، دو سال در شرایط سردخانهای نگهداری کرد، اما آجیل بوداده را بهتر است ظرف چند هفته مصرف کنید. گرما و رطوبت احتمال رشد قارچ را افزایش میدهد و میتواند باعث فاسد شدن آجيل شود. به همین دلیل است که شرایط نگهداری آجیلها اهميت زیادی پیدا میکند.
اگر آجیل نوروزیتان زیاد آمد و خواستید آن را برای استفادههای بعدی کنار بگذارید، سعی کنید آجیل را با پوست درون ظرفهای دربسته قرار بدهید. البته در این حالت هم نمیتوانید آجیل را بیشتر از ۶ ماه داخل یخچال نگهداری کنید. اما در همین شکل میتوانید آنها را برای ۱ سال و در فریزر منزل نگهداری کنید. به خاطر داشته باشید که اگر آنها را از پوستشان جدا کنید، چیزی بیشتر از دو هفته تازه نمیمانند البته به شرطی که آنها را در یک محل خشک و خنک قرار داده باشید.
عوارض بيشتر شيرينيها نسبت به آجيل
مصرف شيرينيها نيز از قواعد كلي مورد ذكر در مورد آجيل پيروي ميكند. با اين تفاوت كه زيادهروي در مصرف شيرينيجات عوارض بيشتري را در مقايسه با مصرف بي رويه آجيل به همراه خواهد داشت.
بايد تاكيد كرد كه مصرف شكر در دنيا سه برابر ميزان مورد نياز آن است به عبارتي بايد مصرف شكر را به يك سوم كنوني تقليل داد كه قطعا كاهش مصرف شيريني از راهكارهاي موثر در اين راستا خواهد بود.
متخصصان معتقدند: شيرينيجات به لحاظ دارا بودن انرژي زياد بويژه موادي نظير خامهها كه حاوي انرژي متراكمي هستند در چاقي و افزايش وزن افراد نسبت به آجيل از اهميت بيشتري برخوردارند.
مصرف بيرويه شيريني در اطفال با توجه به كاهش اشتها و سيري كاذبي كه به همراه دارد موجب كمبود ساير مواد مغذي مورد نياز جهت رشد اين گروه ميشود؛ همچنين استفاده از برخي تركيبات نظير رنگها، كاكائو و ساير موارد در تهيه و تزئين شيرينيها بر عوارض آن ميافزايد.
مراقب دندانهاي خود باشيد
مشكلات دنداني از جمله مشكلاتي است كه در نتيجه مصرف زياده از حد شيريني و شكلات در كودكان ايجاد ميشود به ويژه چنانچه بعد از هر بار مصرف به بهداشت دندانها و مسواك زدن توجه نشود به همين دليل توصيه ميشود در اين ايام به بهداشت دندانها توجه بيشتري شود و استفاده از مسواك به وعدههاي غذايي محدود نشود و بعد از مصرف آجيل و شيريني هم مسواك زدن را فراموش نكنيم.
آب بنوشيد
تغيير ديگري كه در ايام تعطيلات سال نو به طور معمول در تغذيه افراد رخ ميدهد كاهش چشمگير مصرف آب است.
در حقيقت به علت ديد و بازديد و گذراندن زمان طولاني در خارج از خانه مصرف آب در افراد كاهش مييابد و اين امر ميتواند مشكلاتي براي سلامتي انسان ايجاد كند كه بارزترين آنها، بروز يبوست است. آب يكي از مهمترين و مفيدترين موادي است كه از بروز يبوست پيشگيري ميكند و با كاهش مصرف آن، اين عارصه به خصوص در كساني كه مستعد ابتلا به آن هستند ناراحتي ايجاد ميكند. همچنين مصرف آب براي تعديل واكنشهاي داخلي بدن و حفظ شادابي و سلامتي پوست نيز ضروري است. پس توصيه ميشود براي نوشيدن آب خود برنامهريزي منظم داشته باشيم و اين ماده حيات بخش را در ايام نوروز فراموش نكنيم.
منبع: سایت پزشکان
(ENERGY DRINKS)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
نـوشابـه هــايي هستند كه به منظور افزايش سطح انرژي مصرف كننده تهيه ميگردند.
تركيبات نوشابه هاي انرژي زا:
1-كافئين(CAFFEINE):نوشابه هاي انرژيزا بطور متوسط حاوي 60 تا 80 ميلي گرم كافئين ميباشند. نوشابه هــاي
كولا حاوي 50 ميلي گرم و يك فنجان قهوه حاوي 60 تا 90 ميلي گرم كافئين است. كافئين علاوه بر اينكه يك محرك است يك چربي سوز نيز ميباشد. كافئين يك آلكالوئيد است كه در بيش از 60 گياه يافت ميشود. كافئين وقتي در چاي باشد، تئين(THEIN) و وقتي در گياه گوارانا (GUARANA) يافت ميشود ، گوارانين(GUARANINE) ناميده ميگردد. كافئين در گياهان نقش يك آفت كش را دارد و باعث فلج شدن و يا مرگ حشراتي كه از آن تغذيه ميكنند ميشود. كافئين يك محرك سيستم عصبي مركزي است و بطور موقت خواب آلودگي را رفع كرده و فرد را گوش بزنگ ميكند. كافئين يك محرك متابوليك نيز ميباشد. رفع خستگي، افزايش تمركز، اتساع عروق خوني، افزايش ظرفيت عملكرد جسمي و ذهني، افزايش استقامت، ادرار آوري، شل كردن عضلات صاف نايچه ها، افزايش اسيد معده، ساير اثرات كافئين بر روي بدن ميباشند. جالب است بدانيد كه كافئين اثر داروهاي ضد درد كه براي تسكين سردرد تجويز ميشوند را تا 40 درصد افزايش ميدهد. براي آشنايي بيشتر با اثرات كافئين به مقاله مضرات كافئين رجوع كنيد. مصرف كافئين توسط سگ ها، اسب ها و طوطي ها ايجاد مسموميت ميكند، چراكه بدن اين موجودات قادر نيست كافئين را به خوبي متابوليزه كند. مصرف بيش از اندازه كافئين به كافئينيسم(CAFFEINISM) منجر ميگردد. كافئينيسم ايجاد وابستگي به كافئين و علايمي نظير اضطراب، تحريك پذيري، عصبي بودن، انقباض عضلاني، لرزش، بي خوابي، تپش قلب، زخم معده (و ساير زخمهاي گوارشي)، ريفلاكس معده، اختلالات خواب و اختلالات اضطرابي ميكند. علايم محروميت از كافئين شامل سردرد، تحريك پذيري، ناتواني در تمركز، دل درد، اضطراب، تهوع و خواب آلودگي است.
2-تائورين(TAURINE): تائورين يك آمينو اسيد غير ضروري ميباشد. يعني بدن قادر به ساخت آن است. البته استرس، بيماريها، خستگي هاي جسمي وآسيب ها نياز بدن به تائورين را افزايش ميدهد، چراكه بدن در اين شرايط نميتواند تائورين كافي بسازد. تائورين در بدن نقشهاي بسياري را بعهده دارد. تائورين در ساخت بافت عضلاني نقش دارد. تائورين از اجزاي اصلي صفرا است كه بمنظور هضم چربيها، كنترل كلسترول خون و جذب ويتامينهاي محلول در چربي به آن نياز داريم. تائورين به همراه روي براي سلامتي چشمها و حس بينايي لازم است. تائورين يك آنتي اكسيدان بوده و همچنين خاصيت سم زدايي از بدن را دارد. تائورين در بدن باعث كاهش فشار خون ميگردد. تائورين براي درمان اضطراب، بيش فعالي، فعاليت ضعيف مغز، صرع و آبرساني به مغز مفيد است. مصرف تائورين موجود در نوشابه هاي انرژي زا باعث تحريك سيستم عصبي، افزايش انرژي، رفع خستگي، نشاط آوري، افزايش استقامت و رفع استرس ميشود. برخي پژوهشها حاكي از آنست كه مصرف تائورين احتمال مصرف الكل را در مصرف كنندگان افزايش ميدهد.
3-عصاره گوارانا(GUARANA): گوارانا يك گياه منطقه آمريكاي جنوبي است. اين گياه حاوي كافئين، تئوفيلين (THEOPHYLINE) و تئوبرومين(THEOBROMINE) ميباشد. عصاره اين گياه خاصيت محرك سيستم عصبي مركزي، افزايش گوش بزنگي، افزايش انرژي، ادرار آوري و چربي سوزي دارد.
4-عصاره جين سينگ(GINSENG): يك گياه آسياي شرقي است كه مصرف آن باعث افزايش مقاومت بدن نسبت به استرس، تقويت حافظه، تقويت سيستم ايمني وعصبي، افزايش شادابي، افزايش انرژي، رفع خستگي، تخفيف استرس، كاهش قند خون و كاهش عوارض پيري ميشود. جين سينگ آنتي اكسيدان و ضد سرطان نيز ميباشد. عوارض مصرف زياد آن شامل بي خوابي، تهوع، سردرد، اسهال، خوشي، افزايش و يا كاهش فشار خون، درد در ناحيه پستان، و خونريزي از مهبل ميباشد. اما ميزان جين سينگ در نوشابه هاي انرژي زا كمتر از آنيست كه موجب اين عوارض گردد.
5-عصاره جينگو بيلوبا(GINKO BILOBA): يك گياه بومي كشور چين است كه اثرات مصرف آن شامل بهبود يادگيري و حافظه، بهبود تمركز، بهبود گردش خون، ضد افسردگي، خاصيت آنتي اكسيداني و ضد سرطاني ميباشد.
6-ال-كارنيتين(L-CARNITINE) : يك نوع آمينو اسيد كه توسط كبد توليد ميشود. ال كارنيتين در متابوليسم چربيها و سطح انرژي بدن نقش دارد. چربي سوز، رفع كننده خستگي و افزايش دهنده استقامت است.
7-(GLUCURONOLACTINE ): يك نوع كربوهيدرات است كه بطور طبيعي از متابوليسم گلوكز در كبد ساخته ميشود. يك محرك بوده و در تقويت حافظه، افزايش تمركز و رفع خستگي مفيد است.
8-قندها(SUGARS):نوشابه هاي انرژي زا حاوي مقادير زيادي از قندهاي طبيعي و يا شيرين كننده هاي مصنوعي ميباشند. از اينرو باعث افزايش سطح انرژي در بدن ميشوند.
9-متيل زانتين ها (METHYLXANTHINES) :يك آلكالوئيد است كه محرك سيستم عصبي است.
10- ويتامين هاي گروه B:ويتامينهاي گروه B در متابوليسم و افزايش سطح انرژي بدن نقش دارند.
11-اينوسيتول(INOSITOL):شكلي از ويتامين B است.
12-آنتي اكسيدانها(ANTIOXIDANES) :ويتامينهاي C,A,E و سلنيوم به عنوان آنتي اكسيدان ممكن است در نوشابه هاي انرژي زا وجود داشته باشند.
13-كراتين(CREATINE): يك اسيد آمينه است كه در بدن انسان در طي سوخت و ساز پروتئين توليد مي شود و انرژي مورد نياز عضلات را تامين ميكند. (در برخي از نوشابه هاي انرژي زا يافت ميشود)
14-طعم دهنده ها و رنگ هاي غذايي.
تفاوت نوشابه هاي ورزشي با انرژي زا:
نوشابه هاي ورزشي(SPORT DRINKS) حاوي الكتروليت ها، قند ها، آب و ساير مواد مغذي ايزوتونيك (با نسبت مشابه در سطح خون بدن) ميباشند كه جهت جايگزين نمودن آب، الكتروليت ها و مواد مغذي از دست رفته ورزشكاران توليد ميشوند. اما قوطي نوشابه هاي انرژي زا عمدتا از كافئين، تائورين و قندها پر شده اند.
برخي از برندهاي نوشابه هاي ورزشي:
ACCELERADE-POWERADE -ALL SPORT-GATORADE‑
برخي از برندهاي نوشابه هاي انرژي زا:
RED BULL-RED EYE-ROCKSTAR- MONSTER-HYPE- SHARK-RIP IT
مضرات مصرف نوشابه هاي انرژي زا:
1-اعتياد آوري: تركيبات اعتياد آور شامل كافئين و گوارانا ميباشند كه با مصرف طولاني مدت ميتوانند ايجاد وابستگي جسمي كنند. اما از آنجايي كه علايم محروميت از آنها خفيف و تنها ممكن است ايجاد سردرد كنند، اعتياد به نوشابه هاي انرژي زا عمدتاً جنبه رواني دارد.
2-مصرف زياد نوشابه هاي انرژي زا موجب اسهال، تهوع، استفراغ، دل درد، افزايش گاز روده، و بي خوابي ميشود.
3-اختلال در الكتروليتهاي بدن، بي نظمي ضربان قلب، افزايش فشار خون، افزايش ضربان قلب (حتي تپش قلب)، كم آبي بدن و بي خوابي ميتوانند اثرات كوتاه مدت آنها باشد.
4-نوشابه هاي انرژي زا تمام مضرات نوشابه هاي گاز دار را نيز دارند.
5-در هم آميختن نوشابه هاي انرژي زا و الكل و يا مصرف همزمان آنها خطرناك است:
- از آنجايي كه الكل يك سركوبگر و نوشابه هاي انرژي زا محرك ميباشند. اثرات محركي نوشابه هاي انرژي زا در ارزيابي و پايش ميزان سرخوشي و غلظت الكل خون شما ايجاد تداخل ميكند. بنابراين ممكن است درصد الكل خون شما بالا رفته باشد، اما از آنجايي كه احساس گوش بزنگي مي كنيد متوجه آن نمي شويد.
- مشروبات الكلي و نوشابه هاي انرژي زا هر دو باعث كم آبي بدن ميگردند. كم آبي متابوليزه شدن الكل را كاهش داده و احتمال بروزمسموميت از الكل را افزايش ميدهد.
-مصرف همزمان نوشابه ها ي انرژي زا و مشروبات الكلي باعث بروز ريتم نامنظم و غير طبيعي قلب ميشود.
اثرات مصرف نوشابه هاي انرژي زا:
به عنوان نمونه اثرات نوشابه هاي (red Bull) توسط سازندگان آن اينچنين آورده شده است:
1-تحريك متابوليسم.
2-بهبود وضعيت احساسي(نشاط آوري)
3-افزايش تمركز و سرعت واكنش.
4-بهبود و افزايش عملكرد.
5-افزايش انرژي و رفع خستگي.
6-تقويت حافظه.
اما توجه داشته باشيد كه همواره تبليغ اينگونه فرآورده ها با چاشني اغراق و بزرگنمايي همراه ميباشد و مسلماً اين نوشابه ها به شما بال نخواهند داد. همچنين بر اساس پژوهشهاي بعمل آمده افزايش انرژي بدنبال مصرف نوشابه هاي انرژي زا تا حدود زيادي نيز جنبه رواني دارد. يعني اين نوشابه ها به عنوان يك دارونما عمل كرده و احساس افزايش انرژي را به مصرف كنندگان القا ميكنند.
نكات مهم در باره مصرف نوشابه هاي انرژي زا:
1-مصرف آنها را به روزي 2 قوطي محدود سازيد.
2-هرگز آنها را با الكل مخلوط ننموده و يا همزمان با الكل مصرف نكنيد.
3-هنگام فعاليت بدني شديد و ورزش كردن از آنها استفاده نكنيد. چرا كه خاصيت ادرار آوري كافئين و تعريق حين فعاليت جسمي باعث كم آبي بدن ميگردد.
4-از آنجايي كه مصرف اين نوشابه ها باعث كم آبي بدن ميشود، همراه با آنها آب بنوشيد.
5-مصرف آنها توسط زنان باردار و شيرده و كودكان توصيه نميگردد.
به خاطر داشته باشيد كه بهترين نوشيدني، آب ميوه هاي طبيعي ميباشند .