مراحل نجات اضطراری دندان بیرون افتاده
بيش از پنج ميليون دندان چه در بزرگسالان و چه در كودكان سالانه در اثر ضربه بطور كامل از جاي خود خارج مي شود. در اين مواقع با انجام عمليات صحيح ، دنداني كه در اثر ضربه كاملا از جاي خود خارج شده و بيرون از دهان افتاده ، مي تواند بطور موفقيت آميزي دوباره در جاي خود قرار گيرد و براي سال ها در آنجا باقي بماند. به همين دليل مهم است كه بدانيد اگر اين حادثه براي خودتان يا اطرافيانتان اتفاق افتاد چه بايد بكنيد. نكته اصلي اين است كه سريع عمل كنيد، خونسرديتان را حفظ كنيد؛ و بترتيب ذيل عمل كنيد:
(تصاوير توضيحات زير با همان شماره در پايين صفحه قرار دارد.)
سیگاری ها 5 برابر بیشتر درمعرض بی دندانی
طبق تحقیقات سازمان جهانی بهداشت در هر 8 ثانیه یك نفر در دنیا به علت استعمال دخانیات جان خود را از دست می‌دهد.
به گزارش ایسنا ، نتایج تحقیقات حاكی از آن است چنانچه افراد در سنین نوجوانی شروع به كشیدن سیگار كنند (بیش از 70 درصد موارد سیگاری شدن در این مرحله اتفاق می‌افتد) و مدت 20 سال یا بیشتر به این عمل ادامه بدهند بین 20 تا 25 سال زودتر از افرادی كه به هیچ‌وجه در زندگی سیگار نكشیده‌اند، خواهند مرد.
تنها سرطان ریه یا بیماری های قلبی پیامدهای استعمال دخانیات نیست بلكه مجموعه‌ای از مسایل و مشكلات بهداشتی در ارتباط با مصرف مواد دخانی وجود دارد كه می‌تواند به لحاظ شرایط جسمانی و مقاومت ایمنی در افراد سیگاری بروز می‌كند، كه برخی از آنها عبارتند از:
1- از دست دادن موها
با تضعیف سیستم ایمنی افراد سیگاری در اثر مصرف مواد دخانی، بدن این افراد مستعد ابتلا به انواع بیماری ها از جمله «لوپوس اریتماتوز» می‌شود كه این بیماری می‌تواند عامل از دست دادن موها، ایجاد زخم در دهان، جوش‌های پوست روی صورت، سر و دست‌ها شود.
2 - آب مروارید (كاتاراكت)
افراد سیگاری 40 درصد بیش از افراد دیگر در معرض ابتلا به آب مروارید، كدر شدن عدسی چشم و ممانعت از عبور نور و در نهایت نابینایی هستند.
3 - چین و چروك
استعمال دخانیات باعث از بین بردن پروتئین‌های انعطاف دهنده پوست می‌شود؛ همچنین باعث تحلیل بردن ویتامین A و محدود كردن جریان خون در عروق پوست می‌شود.
پوست افراد سیگاری خشك و دارای خطوط و چین خوردگی‌های ریزی در اطراف لب ها و چشم هاست.
]
4 - ضایعات شنوایی
افراد سیگاری 3 برابر بیش از افراد غیر سیگاری به عفونت گوش میانی دچار می‌شوند.
5- سرطان پوست
افراد سیگاری 2 برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری در معرض خطر ابتلا به نوعی سرطان پوست (پوسته پوسته شدن، برجستگی روی پوست) قرار دارند
6- فساد دندان ها
افراد سیگاری 5.1 مرتبه بیشتر از افراد غیر سیگاری در معرض خطر از دست دادن زودرس دندان ها هستند.
7- پوكی استخوان
منواكسید كربن یكی از اصلی‌ترین گازهای سمی در خروجی اگزوز اتومبیل و دود سیگار است، میل تركیبی این گاز با خون بسیار بالاتر از اكسیژن است. این گاز باعث كاهش قدرت عمل اكسیژن در خون افراد سیگاری حرفه‌ای تا 15 درصد می‌شود.
استخوان‌های افراد سیگاری تراكم خود را از دست داده و به راحتی شكسته می‌شود همین طور زمان التیام یافتن و جوش خوردن آنها پس از شكستگی تا 80 درصد افزایش پیدا می‌كند.
8- بیماری های قلبی
بیماریهای قلبی ـ عروقی ناشی از استعمال دخانیات بیش از 600 هزار نفر را در سال در كشورهای توسعه یافته از بین می‌برد. استعمال دخانیات باعث افزایش ضربان قلب، بالا رفتن فشار خون، افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا و گرفتگی عروق و نهایتا ایجاد حمله قلبی و سكته می‌شود.
9- زخم معده
استعمال دخانیات مقاومت معده را در برابر باكتریها پایین می‌آورد؛ همچنین باعث تضعیف معده در خنثی سازی اسید معده و مقاومت در برابر آن بعد از غذا خوردن و بر جای ماندن باقیمانده اسید در معده و در نتیجه تخریب دیواره آن می‌شود.
زخم معده افراد سیگاری به سختی درمان می‌شود و احتمالی بهبودی آن تا زمانی كه فرد سیگاری اكثرا اندك است.
10- تغییر رنگ انگشتان
قطران موجود در دود سیگار در اثر استعمال مستمر دخانیات روی انگشتان و ناخنها جمع شده و باعث تغییر رنگ آنها به قهوه‌ای مایل به زرد می‌شود.
11 - سرطان رحم و سقط جنین
استعمال دخانیات در دوران بارداری می‌تواند باعث افزایش خطر زایمان نوزاد با وزن كم و بروز مسایل بهداشتی در آینده شود. سقط جنین در مادران سیگاری 2 تا 3 برابر بیشتر است.
12- تغییر شكل دادن سلول های جنسی در مردان
استعمال دخانیات باعث كاهش تعداد اسپرم و كاهش جریان خون در آلت تناسلی مردان و ناتوانی جنسی در این افراد می‌شود. ناباروری جنسی در مردان سیگاری نیز متداول‌تر از افراد غیر سیگاری است.
13 - سرطان
بیش از 40 عنصر سرطانزا در دود سیگار وجود دارد احتمال سرطان ریه 22 مرتبه بیشتر از افراد غیر سیگاری است.
طبق تحقیقات بی شماری كه انجام شده است در صورت ادامه استعمال دخانیات توسط افراد سیگاری، احتمال مبتلا شدن آنها به انواع سرطان‌های دیگر از قبیل زبان، دهان، غدد، بزاق و حلق (6 تا 27 برابر)، سرطان بینی (2 مرتبه بیشتر)، گلو (12 مرتبه)، مری (8 تا 10 برابر)، حنجره (10 تا 18 برابر)، معده (2 تا 3 برابر)، كلیه (5 برابر)، آلت تناسلی مرد (2 تا 3 برابر) ، لوزالمعده (2 تا 5 برابر) مقعد (5 تا 6 مرتبه) وجود دارد.
jamejamonline.ir
نصیحت های دندان پزشکی به سالمندان
توصيه‌هايي براي مراقبت از دهان و دندان سالمندان در گفت وگو با يك متخصص. افزايش چشمگير جمعيت سالمندان طبعاً باعث تمرکز بيش از پيش شاخه‌هاي گوناگون علوم پزشکي بر مباحث مربوط به بهداشت و درمان سالمندان شده است که يکي از اين شاخه‌هاي تخصصي مربوط به علوم دندانپزشکي است. با علم به توجه روزافزون به بخش دندانپزشکي سالمندان و توصيه‌هاي سازمان بهداشت جهاني در اين زمينه، دکتر پارسا آتش رزم متخصص پروتزهاي دنداني، دانشيار و مدير گروه بخش پروتز متحرک دانشکده دندانپزشکي دانشگاه آزاد پاسخگوي سؤالات ما است.
* آقاي دکتر، از تعريف سالمندي شروع كنيم تا برسيم به بهداشت دهان و دندان در اين دوره. من تعريف سازمان بهداشت جهاني را عرض مي‌کنم. سالمندان طبق تعريف اين سازمان به کليه افرادي گفته ميشود که سن آنها بالاي 65 سال باشد. سالمندان بر مبناي ويژگي و توانايي فيزيکي به سه دسته تقسيم مي‌شوند. دسته اول سالمندان مستقل هستند، يعني افرادي که مي‌توانند امور جاري و روزمره خود را بدون کمک کسي اداره کنند و براي رفع و رجوع مسايل شخصي خود نيازي به افراد ديگر ندارند. به دسته دوم سالمندان نيمه مستقل مي‌گويند که براي انجام برخي کارهاي خود به کمک افراد ديگر نياز دارند. بيشترين مشکلات پزشکي به دسته سوم يا سالمندان وابسته مربوط ميشود که معمولاً يا در منزل فرزندان و اقوام يا در خانه سالمندان زندگي مي‌کنند و براي تمام امورات خود وابسته به افراد ديگر هستند
. * جمعيت سالمندان در سطح دنيا در حال افزايش است. دليل اصلي اين مسئله هم افزايش اميد به زندگي است.يا خير؟ بله. اگر ما از قرن بيستم به بعد را بررسي کنيم مي‌بينيم که حفاظت از منابع آب در برابر بيماريهاي منتقله از آب،کنترل بيماريهاي عفوني و استفاده از آنتي بيوتيک‌ها، کنترل نسبي بيماريهاي قلبي و بالا بردن سطح آگاهي افراد عوامل مهمي در افزايش طول عمر مردم دنيا بوده است
. * اما ظاهراً بحث مراقبت‌هاي بهداشتي سالمندان مثل مراقبت‌هاي کودکان و مادران باردار بايد مقوله پرهزينه‌اي باشد. به مراتب پرهزينه‌تر است! در کشورهاي توسعه يافته اين هزينه 5 برابر هزينه گروه کودکان و نوزادان است! سالمندان ويزيت‌هاي پزشکي زيادي دارند اما با افزايش سن ويزيت‌هاي دندانپزشکي شان کاهش مي‌يابد.
* چرا؟ دليل عمده بي‌دنداني است. درست است که با پيشرفت علوم دندانپزشکي و بالا رفتن سطح فرهنگ بي‌دنداني کاهش پيدا کرده اما متأسفانه در جوامعي مثل جامعه ما رقم بي‌دنداني همچنان بسيار بالاست. نگرش خود سالمند و اطرافيان او هم اهميت فراواني دارد که به محض بروز مشکل، دندان را مي‌کشند و زماني به فکر جايگزيني آنها مي‌افتند که ديگر دنداني باقي نمانده و استخوان فک هم به‌شدت تحليل رفته است. در چنين شرايطي پروتز خوبي هم نمي‌توان براي بيمار تهيه کرد
. * و در اين شرايط رژيم غذايي بيمار هم تحت تأثير قرار مي گيرد... کاملاً درست است. متأسفانه در سالمندان به‌دليل کاهش تعداد دندانها و اينکه اغلب آنها از دست دندان کامل يا پلاک‌هاي پارسيل استفاده مي‌کنند کارآيي جويدن کمابيش کاهش مي‌يابد. در نتيجه آنها به‌سمت غذاهايي گرايش مي‌يابند که سريعتر جويده و هضم شود
. * يعني غذاهاي نرم و شيرين که کالري مورد نياز را تأمين کند... دقيقاً. اين غذاها باعث افزايش پوسيدگي دندانهاي باقيمانده مي‌شوند مضاف بر اينکه ارزش غذايي بالايي ندارند. در نتيجه براي حفظ سلامت عمومي بدن بايد سلامت دهان و دندان تأمين شود تا بيمار بتواند تغذيه مناسبي داشته باشد. باز هم تکرار مي‌کنم که يکي از اصلي‌ترين مشکلات ما براي درمان سالمندان نگرش غلط خود بيماران و اطرافيان آنهاست. آنها فکر مي‌کنند مثلاً کم دنداني و بي دنداني جزيي از مقوله افزايش سن است که بايد اين تفکر غلط تصحيح شود. نکته ديگر گوشه‌گيري و افسردگي افراد سالمند است که باعث ميشود به وضعيت بهداشت دهان توجه کمتري شود.
* خشکي دهان ناراحتي بسيار شايعي است. چرا اين مشکل اين‌قدر در بين سالمندان رايج است؟ خشکي دهان دلايل زيادي دارد، اما مهمترين دليل آن داروهاي فراواني است که سالمندان مصرف مي‌کنند که به‌دليل مشکلات متعدد سيستميک در آنهاست. جدا از پوسيدگي‌هاي ريشه، خشکي دهان باعث اختلال در حس چشايي ميشود. اين اختلال چشايي و عدم درک مزه‌ها فرد را نسبت به غذاخوردن و رعايت بهداشت دهان بي علاقه ميکند. در نتيجه سلامت عمومي بدن به‌دليل تغذيه ناکافي دچار اشکال ميشود.
* سؤالي که اغلب سالمندان با آن روبرو هستند بحث نگهداري از دندانهاي مصنوعي است. سالمندان مستقل با پروتز کامل بايد حتماً شب‌ها پروتز را از دهان خود خارج کنند. پروتز را بايد حتماً با مسواک‌هاي مخصوص روي دست تميز کنند. قرص‌هاي خاصي براي تميز کردن پروتز وجود دارد که تأکيد مي‌کنم بايد فقط در آب سرد يا ولرم حل شوند نه آب گرم چون استفاده از آب گرم باعث تغيير رنگ پروتز ميشود. استفاده از دهانشويه‌هاي ضد ميکروبي هم در اين بيماران نيز توصيه ميشود.در اين افراد به‌دليل آرتريت انگشتان بطور کامل جمع نمي‌شود. بنابراين گرفتن پروتز در يک دست و مسواک زدن با دست ديگر دشوار خواهد بود. مي‌توان از مسواک‌هاي خاصي استفاده کرد که در انتهاي دسته آنها يک برجستگي به اندازه يک توپ کوچک پلاستيکي تعبيه شده که بيمار راحت‌تر مي‌تواند مسواک را در دست گرفته و مسواک بزند.
* در مورد سالمندان وابسته و نيمه مستقل بهداشت دهان و دندان از جمله مسائلي است که عمدتاً فراموش ميشود چون کسي که براي انجام کارهاي خود دچار مشکل شده بعيد است که به بهداشت دهان خود اهميتي بدهد يا اصلاً توان رعايت آن‌را داشته باشد. متأسفانه صحيح است. در اين گروه‌ها مراقبت و رعايت بهداشت دهان و دندان به اطرافيان برمي‌گردد.متأسفانه تحقيقات از خانه‌هاي سالمندان حتي در کشورهاي پيشرفته از وضعيت ناخوشايند بهداشت دهان و دندان بيماران حکايت دارد.
* و چه راهکاري براي بهبود اين وضعيت پيشنهاد مي‌کنيد؟ بالا بردن انگيزه مراقبين اين سالمندان اهميت فراواني دارد.نکته مهم ديگر ويزيت‌هاي منظم دندانپزشکي 2 الي 4 بار در طول سال است.طبعاً سالمندي که خودش توان مراجعه ندارد بايد توسط اطرافيان به نزد دندانپزشک آورده شود يا اينکه در خانه‌هاي سالمندان يک واحد مجهز دندانپزشکي وجود داشته باشد تا دست کم درمانهاي جرم‌گيري و ترميمي در دسترس اين افراد باشد.
* آيا منع درماني خاصي براي سالمندان وجود دارد؟ در مورد سالمندان مستقل درمان‌ها مشابه افراد غير سالمند طراحي مي شود....
* يعني برحسب وضعيت فيزيکي طرح درمان متفاوت ميشود؟ دقيقاً چون امکان رعايت بهداشت در گروه وابسته و نيمه مستقل وجود ندارد.مثلاً براي فردي که در يک خانه سالمندان زندگي ميکند و دندان درد دارد شما نمي‌توانيد درمانهاي پيچيده اندو، جراحي افزايش طول تاج و پست و کور و کراون را براي او انجام دهيد، چون نه تحمل اين همه رفت و آمد و درمانهاي سنگين را دارد نه شايد به لحاظ روحي و جسمي قادر به رعايت بهداشت باشد. بنابراين بهتر است اين دندان کشيده شود و به‌جاي آن از پروتزهاي پارسيل ترنزيشنال(انتقالي) استفاده کنيم.
* آيا سالمنداني که دچار بي دنداني کامل يا نسبي هستند مي‌توانند کانديداي مناسبي براي ايمپلنت باشند؟ همانطور که مي‌دانيد ايمپلنت راه‌حلي براي جلوگيري از پيامدهاي بي‌دنداني است. پيامدهايي از قبيل درهم ريختگي دندانهاي ديگر، تحليل استخوان فک و کاهش توانايي جويدن و..؛ درمان ايمپلنت براي سالمند جايگاه مهمي دارد اما بايد توجه کرد در سالمندان اغلب بيماريهاي سيستميک متعددي نظير ديابت، بيماريهاي قلبي عروقي، افسردگي، آلزايمر و... به چشم مي‌خورد. اين بيماران اصلاً تحمل چنين درمان سنگيني را ندارند.
* و نكته آخر ؟ نکته‌اي مهمتر از تمام بحث‌هايي که مطرح شد بحث ايجاد انگيزه در سالمندان است. با افزايش انگيزه و ارتقاي سلامت دهان بيمار بهتر غذا مي‌خورد. با بهبود تغذيه وضعيت عمومي بدن بهبود مي‌يابد و بيمار شاداب‌تر و سرحال‌تر ميشود. در نتيجه گوشه‌گيري و افسردگي کاهش مي‌يابد و سالمند مي‌تواند بيش از پيش در فعاليت‌هاي اجتماعي شرکت کند. در نتيجه اميد به به زندگي افزايش مي‌يابد و به تبع آن فرد بيشتر به سلامت و بهداشت خود اهميت مي‌دهد. همانطور که مي‌بينيد اين وضعيت يک چرخه است و بايد تقويت شود.
کد:
www.hamshahrionline.ir
مهمترین عوامل اختلالات دهانی زنان
دوران حاملگی، قاعدگی و یائسگی همواره تغییراتی را در حالت طبیعی دهان ایجاد می کند. زخم هایی که در این دوران در دهان شکل می گیرد به دلیل تغییرات هورمون های زنانه مثل استروژن می باشد.
به گفته دکتر سیاوش شاد پور دندان پزشک، زنان در رابطه با قاعدگی، حاملگی و یائسگی با تغییرات متفاوت و متعددی در دهان خود مواجه می شوند که این تغییرات از التهابات تا ضایعات جدی دهان متغیر است. اغلب زخم های داخل دهان که به سبب تفاوت در هورمون های زنانه مثل استروژن ایجاد می شوند قبل از قاعدگی ظهور یافته و با شروع آن بهبود می یابند و درمان آن ها تنها شامل رعایت بهداشت دهان است نه درمان دارویی.
انتظار نكشيد تا به دندان درد بيفتيد!!!!!!!!!!!!
دندان های شما باید برای یك عمر باید كار كنند و با مراقبت مناسب نیز از پس این كار بر می آیند و این به معنای مسواك زدن روزانه و تمیز كردن بین دندان ها در طول روز و پاك سازی صحیح و منظم دندان ها است تا از بیماری های بافت های نگهدارنده اطراف دندان جلوگیری شود . بیماری های بافت های نگهدارنده اطراف دندان علت عمده از دست رفتن دندان ها در بزرگسالان است ، ولی می توان از این بیماری ها پیشگیری كرد
واژه “ Periodontal " از دو واژه یونانی به معنای « اطراف دندان » تشكیل شده است . بافت های نگهدارنده اطراف دندان می توانند به انواع مختلفی از بیماری ها مبتلا شوند كه همگی در اثر عفونت باكتریایی لثه ها ، استخوان و رباط هایی كه از دندان حمایت كرده و آن ها را در داخل آرواره نگه می دارند ، به وجود می آیند . بیماری های بافت های نگهدارنده اطراف دندان معمولاً بدون درد بوده و ممكن است پیشرفتی آهسته یا كاملاً سریع داشته باشند . بدون معاینه منظم دندان ها ، ممكن است از آسیب شدید بر لثه ها و استخوان های آرواره ناشی از بیماری بافت های نگهدارنده اطراف دندان های خود مطلع نشوید و آن گاه دیگر از دست رفتن دندان غیر قابل اجتناب خواهد بود .
بافتهای نگهدارنده اطراف دندان ( Periodontal )
بیش از نیمی از افراد بالای ١٨ سال حداقل در مراحل اولیه زندگی تا حدی درگیر بیماری بافت های نگهدارنده اطراف دندان هستند . پس از 35 سالگی ، تقریباً سه چهارم بزرگسالان دچار نوعی بیماری بافت اطراف دندان می باشند . با این همه ، بیماری های بافت اطراف دندان می تواند در هر سنی اتفاق بیافتد . حتی كودكان پنج یا شش ساله هم می توانند علائم بیماری های بافت اطراف دندان را نشان دهند .
برای پیشگیری از این بیماری ها لازم است بدانید چه عواملی باعث ایجاد این نوع بیماری ها می شود ، عادات بهداشتی خوبی برای حفظ سلامت دندان خود داشته باشید و تحت مراقبت حرفه ای منظم قرار گیرید .
علل بیماری های بافت های اطراف دندان
بیماری های بافت های اطراف دندان در اثر انواعی از باكتری های موجود در پلاک Plague ( لایه چسبنده بی رنگی از باكتری ها كه به طور مداوم بر روی دندان ها تشكیل می شود ) به وجود می آید . این باكتری ها سمومی ( Toxins ) از خود ترشح می كنند كه لثه ها را تحریك کرده و منجر به از هم گسیختگی اتصال بافت های لثه به دندان ها می شود . به مرور زمان این سموم می توانند بافت های لثه را از بین برده و با پیشرفت عفونت به ضایعات استخوانی منجر شوند .
به علاوه ، پلاكی كه از روی دندان برداشته نمی شود می تواند با مواد دیگر تركیب شده و به رسوب سخت و متخلخلی به نام جرم دندان ( Calculus ) یا باره مبدل می شود . جرم روی سطح دندان و بالای خط لثه ممكن است در بیماری های بافت های اطراف دندان دخالتی نداشته باشد . اما وجود جرم بر روی سطح ریشه دندان و زیر لثه ها برداشتن پلاک و باكتری های جدید را دشوارتر می سازد . برخلاف پلاک كه خودتان می توانید آن را از سطح دندان بردارید ، فقط دندان پزشک یا بهداشتكار دهان می تواند جرم یا باره دندان را بر طرف كند .
انواع بیماری های بافت های اطراف دندان
شكل های مختلفی از بیماری های لثه ای و بافت های اطراف دندانی وجود دارد که شایع ترین آن ها عبارتند از : التهاب لثه (Gingivitis)و التهاب بافت های نگهدارنده اطراف دندان ( Periodontitis)
التهاب لثه ( ژنژویت ) اولین مرحله بیماری های بافت های اطراف دندان بوده و قابل برگشت است . با این وجود ، در صورت عدم معالجه ممکن است به بیماری وخیم تری منجر شود .
پریودنتیت یا التهاب بافت های اطراف دندان مراحل پیشرفته تر بیماریهای بافت های اطراف دندان است. در این حالت لثه ها ، استخوان و سایر ساختارهایی که از دندان ها محافظت می کنند ، آسیب می بینند . ممکن است دندان ها شل شده و بیفتند یا احتیاج به کشیدن پیدا کنند . در این مرحله برای پیشگیری از ضایعات دندانی به درمان های پیچیده تری احتیاج است .
سایر عوامل مداخله گر در بیماری های بافت های اطراف دندان
اگر چه بیماری های بافت های اطراف دندان در اثر پلاک ایجاد می شود ، تعدادی از عوامل دیگر می توانند احتمال خطر ، شدت و سرعت پیشرفت این بیماری ها را افزایش دهند .
افرادی که تنباکو می کشند یا می جوند در مقایسه با کسانی که اصلا" تنباکو مصرف نمی کنند به احتمال بیشتر و با شدت بیشتری دچار بیماری های بافت اطراف دندان می شوند .
پل ها (bridges ) و نامرتبی دندان ها و پرشدگی های ناقص دندان ها همگی در انباشتگی پلاک و افزایش احتمال ایجاد بیماری های بافت های اطراف دندان دخالت دارند .
عاداتی که در آن فشار زیادی به دندان ها وارد می آید ، مثل دندان قروچه کردن یا سائیدن دندان ها نیز ممکن است روند تخریب استخوان های حمایت کننده را تسریع بخشد .
رژیم غذایی نامتعادل ممکن است باعث شود که بیماری های بافت اطراف دندان با سرعت بیشتری پیشرفت کند یا شدت بیماری افزایش یابد . تحقیقات نشان می دهند که رژیم غذایی نامتعادل باعث می شود بافت های دهان مقاومت کمتری نسبت به عفونت داشته باشند .
حاملگی یا استفاده از قرص های پیشگیری از بارداری
با افزایش سطح هورمونی باعث واکنش حساس تر بافت های لثه نسبت به سموم آزاد شده از پلاک و تسریع رشد برخی باکتری ها می شود . لثه ها به احتمال بیشتری قرمز ، دردناک و متورم شده به آسانی خون ریزی می کنند .
بیماری های سیستمیک مثل ایدز یا دیابت می توانند مقاومت بافت ها را نسبت به عفونت کاهش داده بر وخامت بیماری های اطراف دندان بیفزایند .
داروها
استروئیدها ، برخی انواع داروهای ضد تشنج ، داروهای ضد سرطان و برخی بلوکرهای کانال کلسیم و بسیاری از داروهای دیگر لثه ها را تحت تأثیر قرار می دهند . اطلاع پزشک از داروهایی که شما مصرف می کنید . بسیار مهم است ، بنابراین ، در مواقع لزوم از آوردن سابقه طبی خود اطمینان حاصل کنید .
در حالی که همه این عوامل می توانند در احتمال خطر یا شدت بیماری های بافت های اطراف دندان دخالت داشته باشند ، خود عامل ایجاد کننده این بیماری ها نیستند . حتی اگر شما یک یا چند تا از این عوامل را دارا باشید ، هنوز با عمل کردن به توصیه دندان پزشک و کنترل پلاک می توانید از بهداشت دهانی خوبی برخوردار باشید .
پیشگیری از بیماری های بافت های اطراف دندان
در صورت مراقبت مناسب و کافی ، حفظ سلامت دندان ها و لثه ها برای یک عمر امکان پذیر است . به این ترتیب که :
دندان های خود را هر روز تمیز کنید .
دندان ها را حداقل دو بار در روز مسواک بزنید . این کار پلاک را از روی سطح دندان ها برطرف می کند . مسواکی با پرزهای نرم و کیفیتی خوب انتخاب کنید. مسواک سایش پیدا کرده ، ریش ریش شده یا با پرزهای سخت می تواند به لثه ها صدمه بزند . اطمینان حاصل کنید که از محصولات مورد تأیید دندان پزشکان استفاده می کنید تا ایمنی و اثر بخشی محصول تضمین شده باشد .
از نخ دندان یا سایر تمیزکننده های بین دندانی برای کمک به زدودن پلاک از فضای بین دندان ها که مسواک دسترسی به آن ندارد ، استفاده کنید . ژنژویت را غالبا" می توان به طور موفقیت آمیزی با مسواک زدن منظم روزانه و تمیز کردن بین دندان ها برطرف کرد .
خمیردندان ها و دهانشویه های حاوی فلوراید برای کمک به پیشگیری دندان توصیه می شود . چنانچه در کنترل پلاک بالای خط لثه و ژنژویت احتیاج به کمک اضافی داشتید ، دندان پزشک شما ممکن است استفاده از یک دهانشویه ضد میکروبی مورد تأیید ADA را به عنوان روشی مؤثر علاوه بر روشی که به طور روزانه برای حفظ بهداشت دهان به کار می برید ، توصیه می کند .
رژیم غذایی متعادلی برای سلامت عمومی بدن خود داشته باشید
از گروههای غذایی اصلی ( نان ها ، حبوبات و غلات دیگر ، میوه ها ، سبزیجات ، گوشت ها ، گوشت پرندگان ، ماهی و معادل اینها ، شیر ، پنیر و ماست) استفاده کنید .
این غذاها پروتئین ها ، کربوهیدراتها ، چربی ها ، ویتامین ها ، مواد معدنی و آب کافی مورد نیاز بدن شما را فراهم می آورند .
طبق برنامه ای منظم به دندانپزشک مراجعه کنید .
پاک سازی حرفه ای دندان ها برای جلوگیری از بیماری های بافت های اطراف دندان ضروری است . دندان پزشک و بهداشتکار دهان شما تکنیک های مناسبی برای مسواک زدن به شما نشان داده ، پرسش های شما را پاسخ می دهند و برنامه مناسبی برای معاینات عمومی به شما توصیه می کنند .
شما با یادگیری علائم هشدار دهنده می توانید در مبارزه تان علیه بیماریهای بافت های نرم اطراف دندان به دندان پزشکتان – و همین طور خودتان – کمک کنید . در صورت مشاهده هر یک از علائم ذیل فورا" به دندان پزشک خود مراجعه کنید :
· لثه هایی که به آسانی خونریزی می کنند .
· لثه های قرمز ، متورم یا دردناک
· لثه هایی که از دندانها عقب نشینی کرده اند .
· بیرون زدن چرک از بین دندان ها و لثه ها هنگام فشار دادن لثه ها
· بدبویی یا بدمزگی دائمی دهان
· فاصله افتادن یا لق شدن دندان های دائمی
· هر نوع تغییر در جفت شدن دندان های بالا و پایین هنگام گاز زدن
· هر نوع تغییر در نشستن دندان های مصنوعی بر روی لثه
با این همه ، ممکن است شما دچار بیماری های بافت های اطراف دندان شوید و در عین حال هیچ یک از این علائم را نداشته باشید . اکثر مردم با وجود ابتلا به بیماری های بافت های اطراف دندان دردی احساس نمی کنند . به همین دلیل معاینات عمومی منظم شامل بررسی امتحان بافت های اطراف دندان اهمیت دارد .
تشخیص بیماری های بافت های اطراف دندان
دندان پزشکان با ویزیت های دندان پزشکی منظم می توانند بیماری های بافت های اطراف دندان را در مراحل اولیه ، قبل از صدمه غیر قابل برگشت استخوان ها و دندان ها تشخیص دهند . این بیماری ها پیشرونده بوده و در بدو امر علائم ناراحت کننده ای ایجاد نمی کنند تا در مورد وجود مشکل به شما هشدار دهند . با این وجود ، درد در مراحل پیشرفته و یا در بیماری های با پیشرفت سریع ممکن است رخ دهد . بنابراین ، آن قدر صبر نکنید که دندان درد به سراغتان بیاید .
دندان پزشک در طول معاینات عمومی ، لثه های شما را از نظر مشکلات بافت های اطراف دندان معاینه می کند و با استفاده از وسیله ای به نام سوند پریودونتال وارسی می کند که آیا بافت لثه اتصال خود را از دندان از دست داده یا نه و آیا شیار بین لثه ها و دندان ها عمیق شده است یا خیر . عمق این پاکت ها را می توان به کمک این وسیله اندازه گیری کرد . دندان پزشک شما ممکن است نیاز به گرفتن عکس رادیوگرافی پیدا کند تا ببیند آیا استخوان ها تخریب شده اند یا خیر .
در صورت تشخیص بیماری بافت های اطراف دندان ، دندان پزشک تان یا شخصا" برنامه درمانی را شروع می کند یا شما را به یک پریودنتیست ارجاع می دهد . پریودنتیست کسی است که در تشخیص ، پیشگیری و درمان بیماری های بافت های اطراف دندان تخصص دارد .
اشکال مختلف درمان التهاب بافت های اطراف دندان
شیوه درمان بیماری های بافت های اطراف دندان بستگی به نوع بیماری و پیشرفت آن دارد .
با این همه ، جدا از برنامه درمانی رعایت بهداشت روزانه دهان برای موفقیت هر نوع درمان بافت های اطراف دندان ضروری است .
نخستین قدم معمولا" یک پاک سازی کامل است که ممکن است شامل جرم گیری برای برداشتن پلاک ها و جرم زیر خط لثه باشد . ریشه های دندان را نیز می توان برای هموار کردن سطح ریشه ها پرداخت کرد تا بافت لثه مجاور دندان ها ترمیم گردد . در برخی موارد به هم جفت شدگی دندان ها (Occlusion ) ممکن است احتیاج به تنظیم کردن داشته باشد . برای کمک به کنترل رشد باکتری های زیر لثه که از خود سم تولید کرده و باعث التهاب بافت های اطراف دندان می شوند ، استفاده از آنتی بیوتیک ها یا شستشو با مواد ضدعفونی کننده توصیه می شود .
در صورت پیدایش پاکت های عمیق تر ( بیش از ٤ تا ٦ میلی متر ) ممکن است به عمل جراحی احتیاج شود . این برای دندان پزشک یا بهداشتکار دهان مشکل است که پلاک و جرم را به طور کامل از پاکت های عمیق پاک کند . بیماران به ندرت ممکن است بتوانند آن ها را تمیز و عاری از پلاک نگه دارند . باقی گذاردن پاکت ها زمینه را برای ایجاد عفونت و تخریب استخوان فراهم می کند .
در صورت عمیق بودن پاکت ها و تخریب استخوانی ممکن است به عمل جراحی فلاپ ( Flap Surgery) ( احتیاج شود تا دندان پزشک با دسترسی به ریشه دندان ها بتواند جرم ، پلاک و بافت های بیمار را به طور کامل بردارد . در این تکنیک لثه را از روی استخوان بلند کرده و سپس در محلی جدید یا در وضعیتی جدید از نو بخیه می زنند تا تمیز نگه داشتن آن راحت باشد .
عمل جراحی استخوان
این عمل گاه در کنار جراحی فلاپ انجام می گیرد . در جراحی استخوان مقداری از استخوان دور دندان را از نو شکل می دهند . در مواردی خاص برای جایگزین کردن استخوان از دست رفته ممکن است از پیوند استخوان استفاده شود . ممکن است استفاده از بست ها ( Splints) و وسایل دیگر برای ثابت کردن موقت دندان لق و یا پس از تکمیل درمان پریودونتال ضرورت یابد .
اقدامات مؤثر دیگری نیز برای جایگزین کردن بافت لثه و استخوان تخریب شده در مراحل پیشرفته بیماری در دسترس می باشد . این اقدامات برای مشکلات ویژه بافت های اطراف دندان مورد استفاده قرار می گیرند . با دندان پزشک خود درباره درمان هایی که برای شما مناسب ترند ، صحبت کنید .
اقدامات نگه دارنده
در هر برنامه زمانی برای بیماری های بافت اطراف دندان ، دندان پزشک شما بر اهمیت برداشتن پلاک توسط مسواک زدن روزانه و پاک سازی بین دندان ها تاکید خواهد کرد .
رعایت بهداشت دهان برای جلوگیری از وخامت بیماری های بافت اطراف دندان یا عود آن ضروری است . به علاوه ، دندان پزشک شما مایل است که شما به دنبال یک دوره درمان فعال ، در فواصل منظم برای ویزیت مراجعه کنید تا اطمینان یابد که اولا" شما بهداشت دهان را رعایت کنید یا خیر ، ثانیا" هر نوع پلاک یا جرم را که احیانا" در این فاصله تجمع پیدا کرده است بردارد و ثالثا" دهان شما را وارسی کند که مطمئن شود بیماری بافت اطراف دندان شما تحت کنترل می باشد .
وقتی لب ها به دندان ها می چسبند
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
بدن انسان به طور طبيعي واجد مکانيسم‌هايي است که فرد هرگز متوجه حضور و عملکردشان نمي‌شود. از ميان هزاران نمونه مي‌توان به پلک زدن، تنگ و گشاد شدن مردمک، تنفس، بروز احساس دفع و... اشاره کرد.
وقتي يکي از اين مکانيسمها مختل شود تازه آن موقع فرد متوجه نقش مهم آنها در سلامت و عملکرد طبيعي بدن ميشود. حتماً پيش آمده که وقتي دچار گلودرد شده و قورت دادن عادي آب دهان برايتان به عذابي اليم تبديل ميشود تازه آن وقت متوجه مي‌شويد که همين کار ساده و طبيعي که هيچ وقت هم به آن توجه نمي‌کنيم، چقدر مي‌تواند مهم باشد.
يکي از اين موارد نقش بزاق در گوارش و تکلم و سلامت بافتهاي دهان و دندان است که فقدان يا کمبود آن عوارض جدي به دنبال دارد که از آنها با عنوان کلي خشکي دهان يا زروستومي(Xerostomia) ياد ميشود. قبل از بحث درباره خشکي دهان بد نيست قدري درباره عملکرد بزاق صحبت کنيم.
بزاق در حفره دهان از سه جفت غده بزاقي اصلي بناگوشي، زيرزباني و تحت فکي و هزاران غده بزاقي فرعي ترشح ميشود. در افراد بالغ1- 5/1 ليتر بزاق در شبانه روز توليد ميشود که مقدار بسيار اندکي از آن مربوط به زمان خواب است. بزاق جدا از نرم کردن غذا براي بلع و هضم آسان وظايف حفاظتي مهمي را برعهده دارد. بزاق باکتري‌ها را از حفره دهان شسته و پاک ميکند و در عين حال با توجه به آنزيمها و پادتن‌هاي موجود در ترکيب خود مستقيماً باکتري‌ها را از بين مي‌برد. ترکيبات موجود در بزاق پوسيدگي‌هاي مراحل اوليه را مجدداً معدني مي‌کنند و باعث سهولت تکلم مي‌شوند. بنابراين بزاق نقشي حياتي در سلامت دندانها، پيشگيري از پوسيدگي دندانها و بيماريهاي لثه برعهده دارد.
بنا بر دلايل متعددي ممکن است شخص دچار کاهش مقدار بزاق و خشکي دهان شود. يک دليل ناشايع مشکلات تکاملي و مادرزادي غدد بزاقي است. اما به عنوان علل شايع اين مشکل بايد از انواع بيماريهاي سيستميک نظيرآنمي، ديابت، ايدز، سندرم شوگرن، آرتريت روماتوييد، لوپوس و... نام برد. در عين حال هر وضعيتي که باعث افزايش دفع آب بدن شود مثل اسهال و استفراغ مي‌تواند به ايجاد خشکي دهان منتهي شود. در عين حال اضطراب و استرس بر طبق عملکرد فيزيولوژيک بدن باعث خشکي دهان مي‌شوند.
دليل شايع بعدي داروهاي متعددي است که مي‌توانند به چنين شرايطي منجر شوند. طبعاً داروها براي درمان مصرف مي‌شوند و شايد تفکيک اين قضيه که خشکي دهان در اثر بيماري ايجاد شده يا حاصل عوارض جانبي داروها است دشوار باشد. نتايج يک تحقيق نشان مي‌دهد که بيش از 1500 نوع داروي مختلف مي‌توانند باعث خشکي دهان شوند. مشهورترين اين داروها عبارتند از: آنتي هيستامين‌ها مثل ديفن هيدرامين و کلرفنيرامين، ضد احتقانها مثل سودوافدرين، داروهاي ضد افسردگي نظير آمي تريپتيلين و ايمي پرامين، مشتقات فنوتيازين که در درمان بيماريهاي رواني به کار مي‌روند، انواع و اقسام داروهاي ضد فشار خون و ادرار آور، داروهاي ضد پارکينسون، مهارکننده‌هاي پاراسمپاتيک مثل آتروپين و داروهاي ضد سرطان. يکي ديگر از علل بروز خشکي دهان راديوتراپي سروگردن براي معالجه سرطانهاي بدخيم و کشنده اين نواحي است.
جدا از تمامي موارد فوق سيگار کشيدن نيز از عوامل شايع کاهش ميزان بزاق و خشکي دهان است. بسياري افزايش سن را دليلي براي بروز خشکي دهان مي‌دانند اما تحقيقات نشان مي‌دهد که اين دو مقوله ارتباط مستقيمي با هم ندارند. ولي در عين حال بايد گفت بسياري از بيماريها و مشکلاتي که در بالا شرحشان رفت در سنين بالا شيوع بيشتري دارند. به همين دليل در افراد مسن خشکي دهان بيشتر ديده مي‌شوند اما فرايند پيري به خودي خود باعث خشکي دهان نمي‌شود.
متأسفانه خشکي دهان بيماري شايعي است و اين بيماران که اغلب مشکلات جسمي متعددي دارند بايد با مشکل مضاعفي مثل خشکي دهان هم دست وپنجه نرم کنند. در اين بيماران بزاق به وضوح کم است و بزاق باقيمانده هم کف آلود و غليظ به نظر مي‌رسد. در اين بيماران زبان صاف و قرمز و فاقد پرز است. مخاط دهان به‌شدت خشک بوده به حدي که ممکن است دستکش دندانپزشک به سطوح مخاطي چسبيده و موقع کنده شدن باعث بروز زخم شود. گاهي به دليل خشکي مخاط جويدن و بلعيدن و صحبت کردن به سختي صورت ميگيرد و بيمار از چسبيدن غذا به دهانش و يا چسبيدن لبها به دندانهايش شکايت دارد.
در بيماران با مشکل خشکي دهان به دليل کاهش فعاليت ضد ميکروبي و پاک کنندگي بزاق کانديدياز دهاني(برفک) شايع است. اين بيماران دچار مشکلاتي در درک طعم و و مزه غذاها هستند و اغلب از دهانشان بوي بدي استشمام ميشود. در عين حال بروز پوسيدگي‌هاي گسترده و به سرعت پيشرونده در بيماران مبتلا به خشکي دهان بسيار شايع است و اگر درمانهاي دندانپزشکي پيشگيري و رعايت فوق العاده دقيق بهداشت دهان به درستي صورت نگيرد پوسيدگي‌هاي مذکور به سرعت دندانهاي بيمار را از بين مي‌برد و مي‌تواند باعث بروز عفونتهاي خطرناکي در ناحيه سر و گردن شود و مشکلي جدي را بر مشکلات بيمار بيفزايد.
اميدواريهايي نه چندان بزرگ درمان خشکي دهان متأسفانه کار دشوار و بعضاً ناموفقي است اما به هر حال چندين و چند روش درماني دست کم براي کاهش مشکل بيماران وجود دارد. نخستين روش مصرف مداوم آب است. آب بهترين جايگزين براي بزاق محسوب ميشود. بيمار هر زمان که احساس خشکي دهان کند مي‌تواند آب بنوشد. اما مشکل اينجاست که فرد بايد هميشه يک بطري پر آب همراه داشته باشد. يكي ديگر از راهها مصرف خوراکي‌هاي محرک بزاق قبل از صرف غذاست. اما شايعترين راه مصرف داروهاي محرک بزاق(سيالوگوگ) است. رايج‌ترين اين داروها پيلوکارپين و سويملين است. اين داروها بر طبق تجويز پزشک يا دندانپزشک توسط بيمار در فواصل زماني مشخص مصرف شده و باعث افزايش ترشح بزاق مي‌شوند. در عين حال بايد اقدامات بهداشتي و درماني قاطعي براي حل مشکل پوسيدگي در بيماران صورت گيرد.
اگر بيمار به دليل ابتلا به سرطان سر و گردن قرار است تحت راديوتراپي قرار گيرد يا بزودي بايد مصرف داروهايي با عارضه خشکي دهان را آغاز کند بايد هرچه سريعتر نسبت به ترميم دندانهاي پوسيده اقدام کند. استفاده از ژل فلورايد نيز توصيه شده است.در عين حال بيمار بايد بهداشت دهان خود را در حد عالي رعايت کند تا از بروز پوسيدگي‌هاي جديد جلوگيري شود.
کد:
www.hamshahrionline.ir
