بی-۲ اسپیریت Northrop Grumman B-2 Spirit
بی-۲ اسپیریت (B-2 Spirit، بهمعنای شبح)، نام بمبافکن رادارگریز چندمنظوره شرکت نورتروپ گرومن با کمک شرکت بوئینگ است که توانایی پرتاب جنگافزارهای هستهای و متعارف را دارد. این هواپیما قابلیت حمل
هشتاد بمب هوشمند ۲۳۰ کیلویی JDAM با سیستم جیپیاس یا ۱۶ بمب هستهای ۱۱۰۰ کیلویی کلاس D83 را دارد.
B۲ با سوخت گیری اولیه بیش از ۱۱ هزار کیلومتر را طی میکند و اگر سوختگیری هوایی کند، میتواند به هر نقطه در کره زمین سر بزند. این بمب افکن در ارتفاع ۵۰۰۰۰ پایی به دور از چشم رادارهای دشمن میتواند
بمبهای زیادی را رها کند.
پروژه تولید بمبافکن بی۲ در دوران حکومت کارتر آغاز شد. این بمب افکن همچنان گرانقیمتترین هواپیمایی است که تا حالا ساخته شده و هزینه تولید هر فروند آن بر اساس قیمتهای سال ۱۹۹۷ حدود ۷۳۷ میلیون
دلار بود. اما هزینه فروش با توجه به قیمت قطعات یدکی، تجهیزات، و پشتیبانی نرمافزاری در سال ۱۹۹۷ به ۹۲۹ میلیون دلار میرسید. در صورتی که هزینهٔ کل پروژه تولید این بمبافکن شامل تحقیقات، پیشرفت،
مهندسی و آزمایشها هم منظور شود، هر فروند از این هواپیما با بهایی معادل ۲٫۱ میلیارد دلار ساخته شده و هزینه کل پروژه بر اساس دلار سال ۱۹۹۷ معادل ۴۴ میلیارد و ۷۵۰ میلیون دلار است.
هزینههای عملیاتی و سرمایهای بسیاری بالای این هواپیما موجب شد که پروژه بی۲ در کنگره آمریکا و ستاد مشترک وزارت دفاع بسیار بحثانگیز باشد. در ابتدا سفارش تولید ۱۳۲ فروند از این بمبافکن به نورتروپ داده
شده بود اما پایان جنگ سرد و فروپاشی شوروی نیاز به این هواپیما را که برای نفوذ به فضای هوایی شوروی و بمباران مراکز حساس آن طراح شده بود، به شدت کاهش داد و در نهایت تنها ۲۱ فروند از این بمبافکن تولید
شد. سانحه سال ۲۰۰۸ یکی از آنها را نابود کرد و ۲۰ فروند دیگر همچنان در خدمت نیروی هوایی ارتش قرار دارند. ارتش آمریکا نخستین بار از این بمبافکن در سال ۱۹۹۹ در جنگ کوزوو استفاده کرد و سپس در جنگ
افغانستان، جنگ عراق و جنگ ۲۰۱۱ لیبی نیز از آنها بهره برد.
مشخصات
همچنین نسل دوم این بمب افکن دارای خاصیت رادار گریزی بهتری است که میتواند در مقابل سیستمهای ضد هوایی مقاوم باشد. بدنهٔ هواپیما از مواد خاصی ساخته شده که امواج رادار را جذب میکند. دودهای
حاصل از موتور قبل از اینکه خارج شوند، کاملاً" سرد میشوند تا رادایهای حرارتی نتوانند مسیر هواپیما را پیدا کنند. همان طور که در تصاویر هواپیما ملاحظه میکنید، سکان عمودی وجود ندارد. به این نوع شکل، طرح
بال پرنده میگویند که در آن همه چیز بر روی بال هواپیما نصب میشود. B۲ برای چرخش و غلت زدن، مرکز ثقل خود را تغییر میدهد. تمام این ویژگیها سبب شدهاند که B۲ مانند یک روح با آزادی عمل بالا، آسمان را
سیر کند.
این بمب افکن در سال ۱۹۹۷ معرفی شد و تعداد ۲۱ عدد از آن تاکنون ساخته شدهاست. از این میان یک فروند بهنام «شبه کنزاس» در ۲۳ فوریه ۲۰۰۸ کمی پس از برخاست، با باند پرواز برخورد کرد و کاملاً نابود شد. دو
خلبان آن پیش از این سانحه از هواپیما بیرون آمدند و جان سالم بدر بردند. این حادثه از پرهزینهترین حادثههای دنیا بشمار میآید.
هزینههای نگهداری این هواپیما هم بسیار زیاد است. هزینه نگهداری هر فروند بی ۲ در هر ماه ۳٫۴ میلیون دلار است و پس از هر ساعت پرواز بایستی ۶۰ ساعت نفر فعالیت تعمیراتی و نگهداری بر روی آن انجام شود.
با توجه به اینکه عملیاتهای بی ۲ معمولاً بیش از ۳۰ ساعت طول میکشند، بایستی پس از هر مأموریت دهها روز فعالیت تعمیراتی بر روی آنها انجام شود.اسپیریت در مقایسه با دیگر بمب افکنهای آمریکا
این هواپیما در مقایسه با دیگر بمب افکنهای عمده آمریکایی مانند بی ۵۲ و بی ۱ بی، قابلیت انعطاف پذیری بسیاری را با خود به همراه دارد و قابلترین گونه در میان بمب افکنهای سرنشین دار است. مهمترین ویژگی
این بمب افکن، مخفی بودن آن از دید رادار است که توانایی بی نظیری در انهدام ارزشمندترین پایگاههای دشمن حتی در قلب پدافندهای هوایی بسیار سنگین به این هواپیمای بمب افکن میدهد. این ویژگی ها، تماماً
موجب شدهاند که بی ۲ به عنوان تنها بمب افکن قرن بیست و یکم شناخته شود. ویژگیهای پنهان کاری، آیرودینامیکی و توانایی حمل مقدار زیادی تسلیحات، این بمب افکن را از سایر بمب افکنهای موجود در خدمت
متمایز و جدا می سازد. بدین وسیله، این هواپیما قادر است به دور از ترس از شناسایی به وسیله رادار دشمن، در ارتفاعات بالا به عملیات و تجسس پرداخته و آزادی عمل فوق العادهای نیز داشته باشد.
قیمت بی ۲
بمب افکن B-2 اسپیریت با قیمت تقریبی ۲ میلیارد دلار آمریکا با احتساب هزینههای پروژه تولید این هواپیما هم اکنون به عنوان گران قیمتترین هواپیمای جهان شناخته میشود. این قیمت برابر با قیمت یک کشتی
جنگی بزرگ آمریکایی است.
ماموریتها
یکی از مهمترین ماموریتهای B۲ بمباران مراکز نظامی صربستان در جنگ کوزوو در سال ۱۹۹۹ بود. در هشت پرواز اولیه، B۲ سی وسه درصد اهداف را نابود کرد. در این پروازها B۲ از پایگاه خود در Missouri بر میخاست،
منطقهٔ مورد نظر را بمباران میکرد و سپس به آشیانهٔ خود در آمریکا باز میگشت بدون اینکه توقفی در جایی داشته باشد.
ماموریت بعدی در افغانستان بود که ۳ بمب افکن B۲ طی ۳ روز مناطق مربوط به طالبان را بمباران کردند.
آخرین بهره گیریها از B2 Spirit در عراق بود، که طی پروازهای ۳۰ ساعته و حتی ۵۰ ساعته، B۲ بیش از ۱٫۵ میلیون پوند مهمات را در عراق رها کرد.
یک فروند از این هواپیمای بمب افکن در یکی از ماموریت های خود در تاریخ ۴ اسفند ۱۳۸۷ سقوط کرده است.
ویژگیها
خدمه: ۲
طول: ۲۱ متر
ارتفاع: ۵٫۱۸ متر
مساحت بالها: ۵۲٫۴ متر
وزن خالص (بدون مهمات): ۷۱٬۷۰۰ کیلوگرم
وزن با مهمات: ۱۵۲٬۲۰۰ کیلوگرم
بیشینه وزن برخاست: ۱۷۰٬۷۰۰ کیلوگرم
پیشرانه: ۴ موتور General Electric F118-GE-100
حداکثر سرعت: ۱۰٬۰۱۰ کیلومتر بر ساعت (۰٫۹۵ ماخ)
برد: ۱۱٬۱۰۰ کیلومتر
ظرفیت مهمات در هر بال:۳۲۹ کیلوگرم در متر مربع
سامانه دفاع هوایی "پاتریوت" چیست و چگونه عمل میکند؟
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
ساخته شده است و برای نخستینبار در سال۱۹۹۱ برای دفاع از عربستانسعودی و اسراییل در جنگ خلیجپارس بهکار گرفته شد.
کشور ترکیه با توجیه مسائل دفاعی، با کمک کشورهای ناتو بهویژه آلمان و هلند در حال استقرار سامانه دفاع موشکی "پاتریوت" است. این سامانه دفاع موشکی، پیشرفتهترین سامانه دفاعی موشکی است. شرکت نظامی آمریکایی رایتئون Raytheon یکی از بزرگترین شرکتهای تولید سامانه پاتریوت است.
کشورهای آمریکا، ژاپن، اسراییل، آلمان، عربستان، کویت، تایوان، یونان، اسپانیا، کره جنوبی و امارات از این سامانه برخوردار هستند.
درآن زمان آمریکاییها اعلام کردند که این سامانه توانسته موشکهای اسکاد عراق را رهگیری و منهدم کند. همچنین از آن زمان سامانه پاتریوت پیشرفتهای چشمگیری داشته است
سامانه پاتریوت چیست؟
سامانه پاتریوت (Patriot) یک سیستم دفاع هوایی موشکی هدایتشونده است که توانایی مقابله با موشکهای بالستیک تاکتیکی، موشکهای کروز و هواپیماهای پیشرفته را در تمامی شرایط آب و هوایی و در هر ارتفاعی دارا است. از مهمترین ویژگیهای سامانه دفاعی پاتریوت وجود رادار مرکب چندکاره، هدایت تعقیب از طریق موشک، نرمافزار پیشرفته و همچنین کارکرد خودکار این سامانه به صورت گسترده است.
سامانه دفاع موشکی پاتریوت به طور گستردهای در عملیاتهای انجام شده در عراق شرکت داشته و با استقرار در کویت، موشکهای عراقی شلیک شده به کویت در سال 2003 را از بین برده است. ضمن اینکه در عملیاتهای انجام شده در کویت از پیشرفتهترین نوع این سامانه یعنی PAC-3 و موشکهایی با هدایت پیشرفتهتر استفاده شده بود.
سامانه پاتریوت برای شناسایی، هدفگیری و شلیک به موشکهایی است که به سمت هدف خاصی شلیک میشوند بکار میرود و سرعت آن تقریبا 3 تا 5 برابر سرعت صوت است.
سامانههای پاتریوت جدید میتوانند هواپیماها و همچنین موشکهای کروز را نیز نابود کنند.
موشکهای پاتریوت در موقعیتهای بسیاری استقرار پیدا می کنند، زیرا میتواند به موشکهایی مانند اسکاد حمله کرده و شهروندان و سربازان را از حمله موشکی در امان دارد. بارها از موشکهای پاتریوت در زمان جنگ عراق و جنگ خلیج پارس در سال 1991 استفاده شد.
پاتریوت یک موشک هدایتشونده و بسیار پیچیده است. سامانه پاتریوت به یک رادار وابسته است. این سامانه از راداری زمینی برای جستجو، شناسایی و رهگیری هدف استفاده میکند. در زمانی که رادار پاتریوت روی هدف قفل میکند، موشک روی هدف در 50 مایلی قفل میشود. در این فاصله، موشک حتی برای انسان قابل رویت نیست. سامانه پاتریوت حتی قادر است بدون مداخله انسان به طور کاملا اتوماتیک کار کند. موشکهای پاتریوت از یک سکوی زمینی پرتاب میشوند.
این سامانه 5 جزء دارد:
1- خود موشکها
2- پرتابگر موشک که موشکها را پرتاب، هدف گیری ، انتقال و نگهداری میکند
3- آنتن رادار برای شناسایی موشکهای مهاجم
4- یک کامیون تجهیزات که معروف به ایستگاه کنترل درگیری دارای کامپیوتر و کنسولهایی برای کنترل سکو است.
5- کامیون قدرت برق، مجهز به دو ژنراتور 150 کیلوواتی است که برای آنتن رادار برق فراهم میکند.
انواع موشکهای پاتریوت
موشک پاتریوت موشک تک مرحلهای است که در دو شکل وجود دارد. یکی موکش قدیمیتر PAC-2 است که بزرگتر است اما نسبت به نوع جدید خود PAC-3 کارایی کمتری دارد.
1- موشک PAC-2
حدود 5.5 متر طول دارد
41 سانتیمتر عرض دارد
بالههایی دارد که 41 سانیمتر دیگر امتداد میآید
وزن آنها حدود 900 کیلو است
میتواند بمب 90 کیلویی را حمل کند
4 موشک PAC-2 در یک پرتابگر جا میشوند
این موشک مستقیم به سمت موشک مهاجم پرواز کرده و سپس در نزدیکترین نقطه منفجر میشود.
2-موشکهای PAC-3
موشک PAC-3 هماندازه نوع قبلی خود است با این تفاوت که وزن آن، یکسوم اولی یعنی 312 کیلو است. قطر آن تنها 25 سانتیمتر است. سایز کوچکتر آن به این معنی است که میتوان 16 موشک PAC-3 را بر یک پرتاب کننده سوار کرد. کلاهک آن تنها 73 کیلو بوده است.
این موشک به خود موشک مهاجم مستقیما برخورد کرده و آن را کامل نابود میکند. این ویژگی PAC-3 را در برابر موشکهای بیولوژیکی و شیمیایی موثرتر میکند زیرا آنها در نقطهای دور از هدف منفجر میشوند.
سامانه پاتریوت چگونه عمل میکند؟
بسته به نوع موشک سامانه پاتریوت، عملکرد متفاوتی دارد.
آنتن رادار، در آسمان به دنبال اهداف مهاجم است. وقتی که هدف را پیدا میکند، میتواند آن را اسکن کرده و با اتاق کنترل درگیری ارتباط برقرار کند. هدف این اسکن تعیین سرعت و مسیر موشک مهاجم و شناسایی او به عنوان دوست یا دشمن است. وقتی که اپراتور یا کامپیوتر تصمیم میگیرد که هدف دشمن است، کامیون کنترل درگیری، زمان موشکهای پاتریوت را محاسبه کرده و موشکی که قرار است شلیک شود را انتخاب میکند. و اطلاعات هدایت اولیه آن موشک را دانلود کرده و سپس آن را شلیک میکند. در طول سه ثانیه موشک به سمت هدف حرکت میکند. آنتن رادار زمینی در این بین سه نقش دارد:
1- موشک مهاجم را همچنان ردیابی میکند.
2- دسرعت موشک پاتریوت را ردگیری می کند و اطلاعات را به مرکز کنترل درگیری میرساند.
3- موشک مهاجم را برای پاتریوت مشخص میکند .
سیگنال، هدف را برای موشک PAC-2 روشن میکند که در راه به سمت آن است. سپس موشک این سیگنال را به مرکز کنترل درگیری میفرستد. مرکز کنترل درگیری از اطلاعات سیگنال برای ردیابی هدف استفاده میکند. مرکز درگیری فرمانهای هدایتی را به موشک پاتریوت میفرستد تا مسیر خود را درست برود. وقتی که موشک به نزدیکترین مکان هدف خود میرسد، بمب منفجر میشود
اما برخلاف موشک PAC-2، موشکهای PAC-3 رادار فرستنده و کامپیوتر با خود حمل میکند که این امر به موشک اجازه میدهد تا خودهدایت باشد. وقتی که این موشک پرتاب میشود، خود هدف را پیدا کرده و مستقیما به سمت آن میرود. این امر مانند برخورد یک گلوله به گلوله دیگر است. تفاوت این جاست که هر دو موشک مهاجم و موشک پاتریوت تقریبا سرعتی 5 برابر یک گلوله دارند. در این سرعت هیچ جای خطایی وجود ندارد، اگر موشک حتی 1/100 ثانیه خطای محاسباتی داشته باشد، 3.5 متر از موشک مهاجم فاصله خواهد داشت
