-
شاهکار تازه هابل : آتش بازی کیهانی در کهکشان همسایه
تلسکوپ فضایی هابل در روز سالگرد استقلال آمریکا آتش بازی کیهانی را که حاصل از انفجار ستاره ای سنگین در کهکشان همسایه بود به تصویر کشید.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
هابل پنجره بشریت رو به جهان هستی در اواسط شانزدهمین سالگرد تولد خود نمایی زیبا را از انفجار ستاره ای بسیار سنگین که ما به آنها " ابرغول " می گوییم برای ما نمایش داد و با این کار خود به دانشمندان اثبات کرد که هرچند بیش از 16 سال در فضا کار کرده و 27 ترابایت اطلاعات را به زمین مخابره کرده ولی هنوز پیر نشده و می تواند مثل سابق کار کند. این آتش بازی که در تصویر به رنگ آبی متمایل به سبز دیده می شود. این ابرنواختربا قطری حدود 50 سال نوری واقع در صورت فلکی توکانا است که فقط در نیمرکره جنوبی زمین دیده می شود و فاصله ای در حدود 210000 سال نوری از ما. ابر نو اختری از" نوع دوم". حتما بعضی از شما اکنون در این فکر هستید که نوع دوم چه مفهومی دارد؟
انواع ابرنو اخترها :
ابر نواختر انفجار یک ستاره یا یک کوتوله سفید است. دانشمندان این مرحله از زندگی ستارگان را به دو نوع تقسیم کرده اند:
1- ابر نواختر نوع اول : کوتوله سفید( یا هسته تبهگن یک ستاره سنگین) یک حد بالا برای جرم خود (حد چاندراسکار) دارد که برابر 1.4 جرم خورشید است. اگر یک جسم فشرده تبهگن پا از این حد بگذارد در سکوت به سیاهچاله شدن نمی گراید بلکه به انفجار ابرنواختری می گراید. حال کوتوله سفیدی را در نظر بگیرید با 6 برابر جرم خورشید. وقتی که چنین کوتوله سفیدی در فضا تنها باشد موجودیتی پایدار و ملال آور را سپری می کند. اما اگر همین کوتوله سفید در یک دستگاه دوتائی نزدیک به هم باشد وضعیت فرق می کند. زوجه پر جرم این کوتوله سفید سریعا سوخت هسته ای خود را به پایان می رساند و به یک غول یا ابرغول تبدیل می شود. حال کوتوله سفید شروع به بلعیدن گاز از همدم غول مانند خود می کند. اگر این بلعیدن همین طور ادامه داشت جرم این کوتوله از حد چاندراسکار بیشتر می شود. در این موقع کوتوله کم شده و چگالی و دما افزایش می یابد. در این حالت کوتوله سفید به یک بمب همجوشی تبدیل می گردد و در اثر انفجار کاملا از هم می پاشد. به این نوع انفجار ابر نواختر نوع اول می گویند. اما ابر نواختر نوع دوم چیست ؟
2- ابر نواختر نوع دوم : یک ستاره ابر غول را در نظر بگیرید. او که در انتهای عمرش ستاره ای است توان گرفته از همجوشی دارای هسته تبهگنی آهن دارد. شعاع 3500 کیلومتر و چگالی 20 تن بر متر مکعب. هنگامی که هستهی تبهگنی آهنی پا از حد چاندراسکار می گذارد در کمتر از یک ثانیه می رمبد و شعاع آن 10 کیلومتر می شود. پس از آن چگالی هسته آهنی به چگالی هسته اتم می رسد و ناگهان ستاره وا می جهد و... حالا ما شاهد آتش بازی بزرگ کیهانی هستیم. اکنون دیگر با انواع ابرنواخترها آشنا شدیم. پس اگر جایی گفته شد ابرنواختر از نوع دوم است می دانیم که چگونه و چه بلایی سر ستاره آمده است. تصویر بالا را هابل با استفاده از دوربین پیشرفته خود و با گذراندن نور آن از چهار نوع فیلتر مختلف ( فرابنفش و مرئی و...) گرفته است.
صحبت از تلسکوپ فضایی هابل شد. موافق هستید که مروری بر فعالیتهای 16 ساله هابل داشته باشیم ؟ تلسکوپ فضایی هابل که از سال 1369 در مدار خود قرار گرفته است 95000 بار کره زمین را دور زده است یعنی به طور متوسط هر 100 دقیقه یکبار. تاکنون از 400000 جرم سماوی 750000 عکس تهیه کرده که حاصل آن فرستادن 28 ترابایت اطلاعات به زمین بود است. این حجم اطلاعتی را می توان بر روی تعداد زیادی سی دی ذخیره کرد. اگر همه این سی دی ها را روی هم بچینیم ارتفاعشان 2 برابر برج ایفل می شود. هابل نیز با استفاده از تجهیزات پیشرفته خود توانست به تحقیقات هشت ساله دانشمندان درباره اندازه گیری سرعت کهکشانها خاتمه دهد و همچنین اولین تلسکوپی بوده که توانسته دورترین کهکشانهای عالم را به تصویر بکشد.
جانشین تلسکوپ فضایی هابل تلسکوپی به نام جیمز وب خواهد بود. البته این تلسکوپ در طیف فروسرخ کار می کند و در حقیقت آن را باید جانشین تلسکوپ فضایی ایپیتزر دانست. قدرت شکار اجرام آن تقریبا به اندازه هابل است و قرار است در سال 2010 توسط موشک های آریان سازمان فضایی اروپا به مدار خود انتقال یابد.
parssky.com
-
شاهکار دیگر کاسینی : اختفای انسلاندوس و رها
فضاپیمای کاسینی در یکی از تصاویر ارسالی خود قمر" رها " را که در حال مخفی کردن "انسلاندوس " بود به نمایش کشید
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
فضاپیمای کاسینی که چندی پیش با پرتاب کردن فرزند خود " هویگنس " به تیتان باعث شد که ما شاهد یکی از بزرگترین نمایش های نجومی در فضا باشیم اینبار با توجه به اطلاعاتی که از قبل به این سفینه داده شده بود نمایش داغ نجومی را به راه انداخت. نمایشی که دیدن آن به اندازه ی مشاهده تصاویر هابل لذت دارد. این دفعه هدف دو قمر زحل بودند( تصویر بالا). رها با قطر 1528 کلیومتر و انسلاندوس با 505 کیلومتر تقریبا 3 برابر کوچکتر از رها است. کاسینی این تصویر را درست موقعی شکار کرد که رها در حال مخفی کردن انسلاندوس بود. در این زمان کاسینی در فاصله 800000 مایل از رها و 1200000 مایلی انسلاندوس بود. کاسینی در تمام عمر خود تنها می تواند 300000 عکس از زیبایی های زحل و قلمرو آن برای ما بگیرد در حالی که این مقدار یک سوم تصاویری است که هابل تا آخر عمر خود خواهد گرفت. بد نیست بدانید که فضاپیمای کاسینی طرح مشترک میان ناسا و اسا و سازمان فضایی ایتالیا است. اسا طراح هویگنس ( فضاپیمای کوچکی که چندی پیش برای مطالعات بیشتر توسط مادر خود کاسینی به سطح تیتان پرتاب شد) و سازمان فضایی آمریکا طراح بدنه و سایر لوازم و سازمان فضایی ایتالیا طراح دو دوربین پیشرفته این فضاپیمای کوچک بوده است.
parssky.com
-
جهان های بسیار در یک جهان
آغاز جستجو برای یافتن دیگر جهان ها توسط آلکس ویلنکین
کیهانشناس معروف، آلکس ویلنکین، کارگردان موسسه کیهان شناسی ماساچوست در آمریکا، در حال شناسایی تئوری هایی است که توصیف می کنند جهان چگونه از هیچ موجودیت گرفته؛ این که فضا خالی نیست و در عین حال خالص هم نیست.
کتاب او ابزاری است برای ترسیم عقاید و تصاویری کیهانشناختی؛ از این که جهان چگونه از مهبانگ زاده شده گرفته تا بررسی کیهانشناختی کوانتمی و این که جهان های متعددی وجود دارند.
چگونه می شود از این جهان بیکران که خود نتها یکی از جهان هایی است که در فضای نامتناهی وجود دارند، خارج شد. این سوال کوچک نگاهی است به خط سیر آینده و ما خواهیم توانست با نگاهی دقیق از اسرار کیهان پرده برداریم. این مسائلی است که این کتاب به آنها خواهد پرداخت.
-
تحولات پنهان در حلقه های زحل
کاسینی در یک نمای نزدیک از فاصله ی 285000 کیلومتری موفق به گرفتن تصویری نزدیک از حلقه ی A زحل شد که تغییرات عجیبی از میزان روشنایی حلقه ها را نشان میدهد
فضاپیمای کاسینی این نمای بسته از حلقه های زحل را با استفاده از دوربین زاویه بسته خود روز 26 جولای گرفته است. این اولین تصویری است که اختلاف روشنایی بین حلقه های زحل در تصاویر کاسینی را نشان میدهد. علت این اختلاف فاصله مداری حلقه ها از زحل است که نزدیک ترین حلقه ها روشنتر و دورترین آنها نیز تاریک تر به نظر میرسد. اما در مرکز تصویر حلقه ای دیده می شود که تعجب دانشمندان را برانگیخته است. این حلقه کمی قوس دار و مورب شکل بود و اختلاف روشنایی در آن واضح تر دیده می شود
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
این نمای نزدیک از حلقه ی درونی A زحل تغییراتی موقتی را در روشنایی آن در سمت حرکت حلقه (از بالا به پایین ) نشان میدهد .مطالعات نزدیک تر ناحیه ای تیره را در این حلقه آشکار کرد که پهنای آن مدام تغییر میکند و این تغیرات باعث از ناپدید شدن ناحیه ی روشن بسیار کوچکی می شود .دانشمندان انتظار داشتند که با افزایش مختصات عمودی در حلقه ها میزان روشنایی در حلقه نیز تغییر کند اما به گفته ی آنها تغیرات روشنایی در راستای افقی بسیار غیر عادی به نظر میرسد هم اکنون دانشمندان در حال بررسی وضعیت حرکت خرده سنگها در حلقه های زحل می باشند تا بتوانند علت این تغییرات را بررسی کنند .
در حالی که بقیه حلقه ها تقریبا در صفحه ای صاف قرار دارند و بنابراین اختلاف روشنایی در بین آنها یکسان است. کاسینی این تصویر را هنگامی که در فاصله 285000 کیلومتری( 177000 مایل ) از زحل قرار داشته گرفته است. فضاپیمای کاسینی-هویگنس طرح مشترک میان سازمانهای فضایی آمریکا و اروپا و ایتالیا می باشد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
برای اطلاعات بیشتر از ماموریت کاسینی هویگنس
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
صفحه اصلی گروه سازندگان فضاپیمای کاسینی
parssky.com
-
میدان مغناطیس ستاره ای شبیه به ساعت شنی
میدان مغناطیس شبیه به ساعت شنی در ستاره ای درصورت فلکی برساوش توسط سه منجم اماتور کشف شد.
این سه ستاره شناس خوش شانس به نامهای جاسپ گیرارت( بنیانگذار کتابخانه نجومی اسپانیا و کالیفرنیا) و رامپراسد ریو( سرپرست انجمن اخترفیزیک کالیفرنیا ) و دن مارون ( استاد اخترفیزیک دانشگاه هاروارد) موفق به کشف چنین ستاره ای شدند. ستاره یافته شده در انبوه ابرهای گازی کشف شده و به راحتی می توان میدان مغناطیسی شبیه به ساعت شنی را از روی تصویر تشخیص داد.( در تصویری که مشاهده می کنید ستاره ی به وجود آورنده چنین شکلی با پیکان سفید رنگ مشخص شده است.)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
این ستاره که در فاصله 980 سال نوری از ما قرار دارد بسیار کم نورتر از آن است که با چشم غیر مسلح دیده شود. مارون در این باره می گوید :" ما مشغول بررسی بر روی این سحابی بودیم زیرا حدس می زدیم که چنین ستاره ای را در انبوه ابرهای این سحابی بیابیم. پس از عکسبرداری های متمادی و استفاده از اطاعات ماهواره ایراس چنین میدان مغناطیسی را مشاهده کردیم و فردای آن روز سریعا موضوع را به انجمن ثبت اکتشافات نجومی و سپس مجله علمی آمریکا گزارش دادیم."
اما براستی چنین منظره ای چگونه ممکن است ایجاد شود و دلیل ان چیست؟ جواب این است که اگر میدان مغناطیسی ستاره ای واقع در یک سحابی بسیار شدید باشد ابرهای پیرامون میدان خود را می رمباند و پس می زند. پس از آن ما شاهد اثر میدان مغناطیسی ستاره بر محیط اطراف که در اینجا ابرهای سحابی است خواهیم بود. این ستاره واقع در صورت فلکی برساوش قرار دارد. برای پیدا کردن سحابی که این ستاره در آن قرار دارد می توانید از ستاره امیکرون-برساوش کمک بگیرید. آن را در مرکز میدان دید چشمی قرار دهید. سپس 3 درجه به سمت شمال شرقی آن حرکت کنید. سحابی با قطر ظاهری هفت دقیقه قوسی در میدان دید شماست. البته بسیار کم نور است و شاید نتوانید آن را مشاهده کنید بنابراین برای رصد آن تلسکوپی با توان تفکیک متوسط یا بالا توصیه می شود
parssky.com
-
سریعترین ستاره نوترونی، معادلات اخترفیزیکی را بههم ریخت
کشف سریعترین ستاره نوترونی با سرعت 1500 کیلومتر بر ثانیه، باعث پیچیده تر شدن این موضوع شده است که چگونه اجساد چگال ستارگان به چنین سرعتهای بالایی دست پیدا میکنند.
ستارگان نوترونی، باقیمانده ستارگان سنگینی هستند که درانفجارهای ابرنواختری نابود شدهاند. آنها کرههایی در ابعاد یک شهر بزرگند و به شکلی باورنکردنی چگالند، بهطوریکه یک قاشق چایخوری از ماده این ستارهها یک میلیارد تن وزن دارد. بسیاری از ستارگان نوترونی شناختهشده با سرعت صدها کیلومتر بر ثانیه حرکت می کنند. اما یکی از آنها که در سال 2005 شناسایی شد 1100 کیلومتر بر ثانیه سرعت داشت. تخمین زده میشود که برخی از این ستارگان سرعتی بیش از 1500 کیلومتر بر ثانیه داشته باشند. البته شاید این سرعتهای بالا درمسیر غیرمستقیم اندازه گیری شده باشد، چراکه مشاهدات نشان میدهد این حرکتها تاثیراتی بر گازهای اطراف داشته است.
اخترشناسان وقت زیادی را برای مطالعه چگونگی شتابگیری ستارگان نوترونی و دستیابی آنها به این سرعتهای زیاد صرف کردهاند. بر اساس مدلها و تئوریهای موجود، سرعت این ستارگان معمولا چند صدکیلومتر بر ثانیه است و بهندرت به 1000 کیلومتر بر ثانیه میرسد
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اما ستارهای نوترونی که بهتازگی کشفشده، 1500 کیلومتر بر ثانیه سرعت دارد که مدلهای قبلی را به مبارزه طلبیده است. این کشف توسط محققان سازمان فضایی ناسا و با استفاده از تلسکوپ فضایی چاندرا انجام شده است. چاندرا بهمدت پنجسال از این ستاره نوترونی که RX J0822-4300 نام دارد، تصویر برداری نمود . این ستاره که در یک سحابی باقیمانده ابرنواختری در صورت فلکی کشتیدم قرار گرفته، هرسال 44 هزارم درجه در آسمان حرکت می کند و بر اساس تخمین هایی که زده شده، فاصلهاش با ما 6500 سال نوری است.
parssky.com
-
جهان های بسیار در یک جهان
آغاز جستجو برای یافتن دیگر جهان ها توسط آلکس ویلنکین
کیهانشناس معروف، آلکس ویلنکین، کارگردان موسسه کیهان شناسی ماساچوست در آمریکا، در حال شناسایی تئوری هایی است که توصیف می کنند جهان چگونه از هیچ موجودیت گرفته؛ این که فضا خالی نیست و در عین حال خالص هم نیست.
کتاب او ابزاری است برای ترسیم عقاید و تصاویری کیهانشناختی؛ از این که جهان چگونه از مهبانگ زاده شده گرفته تا بررسی کیهانشناختی کوانتمی و این که جهان های متعددی وجود دارند.
چگونه می شود از این جهان بیکران که خود نتها یکی از جهان هایی است که در فضای نامتناهی وجود دارند، خارج شد. این سوال کوچک نگاهی است به خط سیر آینده و ما خواهیم توانست با نگاهی دقیق از اسرار کیهان پرده برداریم. این مسائلی است که این کتاب به آنها خواهد پرداخت.
-
فرار از انسلادوس
تقویت سیگنال های دریافتی از کاسینی در یکی از تصاویر تهیه شده از انسلادوس جریان از ذرات را آشکار کرد که از انسلادوس به سوی حلقه های زحل می روند.
فواره های یخی انسلادوس جریانی شدید از ذرات کوچک و ریز را تا صد ها کیلومتر بر فراز قطب جنوب این قمر زیبا به بالا می فرستند بعضی از این ذرات نیز فرار کرده و در اطراف حلقه ی E پراکنده می شوند.
تصویر زیر برای تقویت سیگنال های ضعیف پردازش شده است که می توان در آن پیوستن ذرات یخی انسلادوس را به حلقه ی E مشاهده کرد .
حلقه ی E در تصویر به صورت یک نوار غالبا زرد رنگ دیده می شود که در بال و قسمتی از آن در پشت انسلادوس قرار دارد و طول این قسمت حلقه 550 کیلومتر می باشد .جریان ذرات یخی نیز بوضوح قابل رد یابی است و مشخص است که این ذرات با فشار شدید به بالا فرستاده می شوند و قسمتی از آن ها پس از فرار از انسلادوس به حلقه ی E می پیوندند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
این تصویر توسط دوربین narrow-angle فضاپیمای کاسینی و در نور مرئی تهیه شده است . کاسینی در هنگام تهیه این تصویر 1.9 میلیون کیلومتر از انسلادوس فاصله داشته و فاز آن (زاویه ی میان خورشید – انسلادوس و فاضاپیما) 162 درجه بوده است . مقیاس این عکس 11 کیلومتر در هر پیکسل می باشد.
ماموریت کاسینی – هویگنس ، پروژه مشترک ناسا ، آژانس فضایی اروپا و آژانس فضایی ایتالیاست.
-
تلسکوپ فضایی " سرنوشت " برای بررسی ماده تاریک
سازمان فضایی آمریکا برای بررسی بیشتر ماهیت انرژ ی تاریک شروع به ساخت تلسکوپ فضایی پیشرفته ای کرد که قرار است در سال 2013 در نقطه دوم لاگرانژی زمین قرار گیرد.
این تلسکوپ که مراحل ساختش در اواسط کار است به نام " تلسکوپ فضایی انرژی تاریک " نیز نامگذاری شده است. اکثر ابزارالات این تلسکوپ نظیر دوربین فروسرخ و دوربین سیاره ای آن شبیه به هابل ولی پیشرفته تر از آن ساخته خواهد شد. بر اساس اطلاعتی که به ان داده می شود به بررسی 3000 ابر نواختر در نزدیکی زمین می پردازد و سپس به کار اصلی خود یعنی تحقیق درباره شگفت انگیزترین موضوع کیهانی یعنی ماده تاریک خواهد پرداخت. آیا می دانستید همه اجرامی را که ما در کیهان مشاهده نظیر کهکشانها و سحابی ها تنها 5 درصد از جرم عالم را تشکیل می دهند و بقیه آن به طرز عجیبی دیده نمی شود؟ پس در ایجاست که جای خالی این تلسکوپ فضایی احساس می شود. نیمی از طراحان این تلسکوپ از سازندگان با تجربه تلسکوپ هابل هستند که در این طرح بزرگ ناسا را یاری می دهدند. اکنون ساخت تلسکوپ در اواسط کار به سر می برد و اگر همه چیز طبق پیش بینی ها درست انجام شود این تلسکوپ توسط موشکهای دلتا- 5 یا
اطلس- 4 به نقطه به نقطه دوم لاگرانژی زمین منتقل خواهد شد. هنگامی که این تلسکوپ شروع به کار می کند جیمز وب در اوایل کار خود قرار دارد و از مرگ تلسکوپ فضایی هابل هم که با سوختن در جو یک آتش بازی را بر فراز اقیانوس آرام به پا کرد چند ماهی می گذرد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
parssky.com
-
اولین مسابقه ستاره شناسی در اهواز
انجمن ستارهشناسی اهواز بهمنظور ایجاد انگیزه در بین علاقهمندان خوزستانی، اقدام به برگزاری اولین مسابقه ستارهشناسی استان خوزستان در تاریخ نهم و شانزدهم شهریورماه کرده است.
این مسابقه در دو مرحله تئوری و عملی برگزار خواهد شد و به افرادی که بیشترین امتیاز را کسب کنند، جوایزی مانند دوربین دوچشمی 60 x 20، دوربین عکاسی و ... اهدا خواهد شد. هدف از برپایی این مسابقه، آمادگی بیشتر ستاره شناسان و ایجاد انگیزه برای ادامه فعالیت در این زمینه است.
مرحله اول این مسابقه که نهم شهریورماه در محل دفتر انجمن برگزار می شود، به شکل کتبی است و سوالات آن از کتابهای آسمان شب و نجوم دینامیکی انتخاب خواهد شد. مرحله دوم که به شکل عملی در ساعت 19:45شانزدهم شهریور آغاز خواهد شد، شامل چگونگی کار با دوربین دوچشمی و تلسکوپ است.
علاقه مندان به شرکت در این مسابقه میتوانند تا دوم شهریورماه به نشانی اهواز، کیانپارس، نبش خیابان 19 غربی، ساختمان رامین، طبقه دوم، انجمن ستارهشناسی اهواز مراجعه یا با شماره تلفن 3382961 0611 تماس بگیرند و فرم ثبت نام را دریافت نمایند. امیدواریم با برگزاری اینگونه مسابقات بتوانیم گامی مفید درجهت گسترش علم ستارهشناسی در خوزستان برداریم.
جهت ثبت نام
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
را کلیک کنید
parssky.com
-
کوتوله قهوه ای به دور کوتوله ای دیگر
اختر شناسان با استفاده از تلسکوپ غول پیکر ای.اس.او موفق به یافتن سیستم ستاره ای شگفت انگیزی شده اند.در این سیستم دوتایی، ستاره کوتوله سفید با دمای بالا و اندازه ای اندکی کمتر از نصف خورشید به همراه یک کوتوله قهوه ای که پنجاه پنج بار از سیاره مشتری پر جرم تر است ،به دو یکدیگر در گردشند.
پیر مکستید که مسئولیت تهیه و ثبت گزارش این تحقیقات را در مجله نیچر را بر عهده دارد در این باره می افزاید:این گونه سیستم ها مراحل بسیار آشفته ای را سپری نموده اند.وجود چنین پدیده ای در واقع نشان دهنده این است که این کوتوله قهوه ای بدون هیچ گونه تغییری توسط یک ستاره غول سرخ بلعیده شده است و در طی وا پاشی لایه های بیرونی ستاره غول آز ان خارج شده است.
این دو ستاره در فاصله ای برابر 3/2 شعاع خورشید ( اندکی کمتر از فاصله زمین تا خورشید) از یکدیگر قرار دارند و هر دو ساعت یک بار به دور هم می گردند.نکته قابل توجه سرعت گردش بسیار زیاد ستاره کوتوله قهوه ای است که با سرعتی در حدود 800 هزار کیلو متر در ساعت به دور خود می گردد!
پیش از این نیز این دو ستاره چندان هم به یکدیگر نزدیک نبوده اند. زمانی که ستاره خورشید مانند( که هم اکنون به یک کوتوله سفید تبدیل شده است)،در طی مراحل پایانی عمر خود به یک غول سرخ تبدیل شده بود ،فاصله خود را تا کوتوله قهوه ای، بسیار کاهش داده است.در آن هنگام غول سرخ به یکباره همدم خود را بلعیده است.سرانجام پس از این که غول سرخ لایه های بیرونی خود را در فضا پراکنده ساخت یک سیستم دوتایی که از یک کوتوله سفید و یک کوتوله قهوه ای تشکیل شده است را از خود به جای گذاشت.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
نمایی خیالی از یک سیستم ستاره ای دوتایی
مکستید می افزاید :یکی از مهمترین موضوعاتی که ذهن ما را به خود مشغول کرده،این است که آیا ستاره همدم در گذشته فقط بیست برابر سیاره مشتری جرم داشته و در طی گذر از مراحل مختلف تبخیر شده است
بر طبق نظریه نسبیت عام آلبرت انیشتین، مدار گردش این دو جرم به دور یکدیگر با گذشت زمان کاهش خواهد یافت،به عبارت دیگر ستاره کوتوله قهوه ای هیچگاه توان گریختن از این سیستم را نخواهد داشت.
رالف نپیواتزکی از دانشگاه هرت فوردشیر انگلستان در این باره می گوید: 1.4 میلیارد سال دیگر مدت زمان گردش این دو جرم به دور یکدیگر به یک ساعت کاهش خواهد یافت،در آن هنگام کوتوله سفید همچون یک مکنده بسیار عظیم عمل کرده و ستاره کوتوله قهوه ای ،یگانه همدم خود را خواهد بلعید.
این کوتوله قهوه ای با نام دبلیو.دی 349- 0137 برای نخستین بار توسط طیف نگار یو.وی.ای.اس کشف شد.دانشمندان با استفاده از طیف نگار تلسکوپ ای.اس.او در ایالت لوئزیانا، 20 طیف از این ستاره را ثبت کردند و بر اساس داده های این طیف نگار توانستند جرم کوتوله قهوه ای و زمان گردش آن را محاسبه نمایند.
کوتوله های قهوه ای ستارگانی خاموش هستند که می توانند تا 75 برابر سیاره مشتری جرم داشته باشند.در این گونه اجرام به دلیل نا پایداری، همجوشی هسته ای صورت نمی پذیرد.
ستارگان کوتوله سفید ،اجرامی بسیار داغ و چگال هستند و اندازه ای برابر زمین دارند.کوتوله های سفید در طول زندگی انرژی خود را از تبدیل هیدروژن به هلیوم تامین می کنند.زمانی که سوخت هیدروژنی در این ستارگان به پایان می رسد تغییرات بسیاری زیادی در آن ها به وجود می آید که در نهایت منجر به مرگ ستاره می شود.در آن هنگام ستاره شروع به بزرگ شدن می نماید و به یک غول سرخ تبدیل می شود.پس از مدتی لایه های بیرونی خود را به اطراف پراکنده می کند و تبدیل به یک سحابی سیاره نما می شود.سرانجام پس از این که سحابی نیز در فضای میان ستاره ای پخش می شود ،یک کوتوله سفید بو جود می آید.خورشید ما نیز در طی چند میلیارد سال آینده چنین مراحلی را طی می کند و تبدیل به یک کوتوله سفید خواهد شد.
-
بودن یا نبودن "پلوتو" و "زنا "
با انجام نظر سنجی یکی از سایتهای نجومی(Space.com)بین بعضی از اعضاء اصلی انجمن بین المللی نجوم معلوم شد که تعدادی از آنها در جلسه بعدی انجمن رای به سیاره نبودن پلوتو و زنا خواهند داد.
چندی پیش با کشف جرمی در کمربند کوویی پر جنگ و دعوای داغی میان اخترشناسان مبنی بر اینکه آیاباید آن را سیاره دهم منظومه شمسی خواند پیش آمد. جریان وقتی جالبتر شد که با تحقیقات بیشتر معلوم شد که این جرم تقریبا اندازه پلوتو است و حتی چندی بعد قمری نیز برای آن کشف شد. حال اگر پذیرفته می شد که این جرم سیاره دهم باشد از این پس اگر هر جرم دیگری در این کمربند بزرگ کشف می شد باید آن را جزء منظومه شمسی می دانستیم اما اگر این جرم را جزء منظومه خود نمی دانستیم پلوتو سیاره ای که از مدت کشف آن بیش از 75 سال می گذشت و 1400 مایل( تقریبا نیمی از ماه خودمان) قطر
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
داشت هم چون عضو این کمربند بود از لیست سیارات حذف می شد. بنابراین نیاز بود تا کلمه " سیاره " به طور کلی تعریف شود تا همه دعواها خاتمه یابد. در چنین مواقع بحرانی انجام این نوع کارها بر عهده " انجمن بین المللی اخترشناسان " گذاشته می شود. طبق برنامه های این انجمن قرار است که در جلسه بعدی که شهریورماه برگزار می شود تکلیف این موضوع معلوم شود. تا کنون برای زنا یک قمر به نام " گابریل " و برای پلوتو سه قمر به نامهای "نیکس" و "هیدرا" و "چارون" کشف شده است. طبق صحبتهای انجام شده و نظرسنجی که یکی از سایتهای نجومی معتبر بین اعضاء این انجمن برگزار کرد اکثر این منجمان حرفه ای گفتند که رای به سیاره نبودن پلوتو و زنا( سیاره دهم ) در جلسه آتی انجمن خواهند داد. اما تا این گردهمائی برگزار نشود هیچ چیز معلوم نیست. جالب اینجاست که با نظرات ارائه شده در مورد سیاره بودن یا نبودن پلوتو و زنا که انجمن انجام داده یک پیشنهاد بیش از همه مورد استقبال اعضاء قرار گرفته و آن این است که پلوتو را به خاطر سابقه زیادی که از کشف آن می گذرد به عنوان یک پیش سیاره یا "سیاره ساده" که امکان هیچ حیاتی در آن نیست شناخته می شود و زنا این جرم جنجالی از لیست سیارات حذف می شود و بنابراین هر نوع جرمی حتی اگر بزرگتر از پلوتو و زنا هم از این پس کشف شود دیگر جزء سیارات شناخته نمی شود. اعضاء این انجمن علاوه بر دادن رای به این پیشنهاد به تعریف کلمه " سیاره " در جلسه بعدی خود که هفته آینده برگزار می شود خواهند پرداخت.
parssky.com
-
سحابی جبار از نگاه اسپیتزر
تلسکوپ فضایی اسپیتزر در آخرین تصویر ارسالی جزئیات دقیقی از سحابی جبار به نمایش گذاشت.
وقتی از آسمان شبهای زمستان یاد میکنیم، بیشک به یاد صورت فلکی جبار میافتیم و ناخودآگاه یکی از زیباترین اجرام آسمانی در ذهنمان شکل میگیرد، سحابی بزرگ جبار!
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شرح عکس: تصویر سحابی جبار در نور مرئی و موج فروسرخ : تصویر چپ را تسلکوپ فضایی اسپیتزر گرفته است
تلسکوپ فضایی اسپیتزر بهتازگی تصویر زیبایی از سحابی جبار گرفته است. شاید این خبر چندان مهمی برای یک منجم آماتور نباشد، چرا که تلسکوپهای کوچک و بزرگ زمین و در صدر آنها تلسکوپ فضایی هابل، بارها و بارها از این جرم آسمانی عکسبرداری کرده است؛ اما برای آنهایی که شیفته تماشای چهره فروسرخ اجرام آسمان هستند، خبر جالبی است.
تلسکوپ فضایی اسپیتزر در آخرین تصاویر ارسالی خود به زمین، پرتوهای فروسرخی را که 1600 سال در راه بوده، جمع کرده است و این نمای بینظیر را از سحابی جبار را به تصویر کشیده است. این تصویر با پردازش و کنار هم چیدن دههزار تصویر ارسالی دوربین فروسروخ اسپیتزر، IRAC، درست شده است. اسپیتزر در این تصویر پرکیفیت توانست به راحتی 2300 گوی از گاز و گرد و غبار را شناسایی کند که در آیندهای دور به منظومههایی ستارهای مانند منظومه شمسی ما تبدیل شوند.
منطقه روشن مرکز تصویر، جایگاه چهار ستاره خوشه ذوزنقه در قلب این سحابی است که زادگاه ستارگان سنگین و پرفروغ این سحابی نیز محسوب میشود. بسیاری از منجمان آماتور جهان این منطقه را "موج آسمانی" مینامند؛ بعضی دیگر هم آن را به نام "تونل فضایی" می شناسند، چون هم به شکل موج دریا است و هم به شکل تونل. کمتر تلسکوپی پیدا می شود که بتواند با این وضوح بالا، چنین تصویری را از این چهار ستاره ثبت کند.
این عکس یکی از مهمترین تصاویر اسپیتزر به شمار میرود. نهادهای علمی مختلفی نظیر ناسا، اسا، مرکز عملیات اجرایی اسپیتزر در کالیفرنیا و دانشگاه امیتسون هاروارد در تهیه آن نقش داشتهاند و دانشمندان بسیاری نظیر تام مگاس، پیشگام آغاز کاوشهای فضایی در دانشگاه اهایو، بر روی آن تحقیق میکنند. سحابی جبار یکی از مشهورترین اجرام رصدی آسمان شب زمستان با قدر ظاهری 5 است که در نگین شمشیر صورت فلکی شکارچی واقع شده و آزمایشگاهی مهم برای بررسی چگونگی زندگی ستارگان بهشمار میرو
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-
قطب جنوب مریخ، بهار را با فورانهای یخخشک آغاز میکند
سیارهشناسان نشان دادهاند لکههای سیاه روی مریخ، چیزی جز فورانهای یخ خشک یا همان دیاکسید کربن جامد نیست.
مدتها است تصاویر ارسالی مریخگردها، لکههای سیاهی را روی مریخ نشان میدهد. سازمان فضایی ناسا گروهی را مامور بررسی و مطالعه این لکههای سیاه کرده است، اما این گروه در تحقیقات اولیه خود نتوانست به نتیجه خاصی درمورد ماهیت و منشا آنها یابد. گذشت و گذشت تا نوبت به بررسی تصاویر ارسالی مدارگرد ادیسه مریخ رسید. سیارهشناسان امیدوار بودند با بررسی این تصاویر هم به زمان پیدایش این لکهها پی ببرند و هم ماهیت این لکه های سیاه را آشکار کنند. با بررسی دوریست تصویر از مدارگر ادیسه مریخ که از منطقهای خاص در کلاهک قطبی جنوب مریخ گرفته شده بود، این گروه دریافت که لکه های سیاه چیزی جز فوران یخ خشک (دیاکسید کربن جامد) نیست! و اکنون ما درمورد این لکههای مریخی اطلاعاتی نه چندان زیاد در دست داریم.....
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شرح عکس: تصویری خیالی از یخفشانهای مریخ که تودههایی از یخ خشک (دیاکسید کربن جامد) را به هوا پرتاب میشود
فیل کریستین، استاد دانشگاه آریزونا و مدیر هدایت دوربین تصویربرداری ادیسه مریخ در این مورد میگوید : " برای تصور چنین رویدادی فرض کنید که بر روی مریخ هستید. در چند متریتان صدای عجیبی میشنوید و ناگهان، تکهای از سطح مریخ را میبینید که کنده میشود و تودههای جامد سفید رنگی با فشار زیاد از سطح مریخ بیرون میزند. تعجب میکنید و با خود میگویید که این چی بود؟... اندکی بعد برای رفع خستگی روی تکه سنگی مینشینید. دقایقی بعد احساس میکنید سنگی که بر روی آن نشستهاید، تکان میخورد و... ناگهان خود را با سنگ در هوا میبینید. بله، شما بر روی یکی از این فورانگرها نشسته بودید!!! ".
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
این فورانها معمولا از اوایل فصل بهار در کلاهک جنوبی مریخ دیده میشوند. اکثر آنها طی یک هفته بهوجود میآیند و فعالیت خود را بهسرعت آغاز میکنند. عمرشان هم معمولا از یک تا 3 ماه است، اما بعضی از آنها تا 100 روز هم زندگی میکنند! پهنای دهانه هریک از این کوههای یخفشان کوچک از 15 تا 46 متر متغیر است و هنگامی که فوران می کنند، تودههای یخ خشک را ارتفاع چند صدمتری سطح سیاره پرتاب میکنند. سرعت پرتاب تودهها بسیار اندک و 161 کیلومتر بر ساعت است. این یخفشانها که تعدادشان فعلا معلوم نیست، تنها چند متر با یکدیگر فاصله دارند. تصورش را بکنید که جایی فرود آمدهاید که هر لحظه ممکن است در چند قدمیتان، یک یخفشان مریخی فعال شود و تودههای ماده را با سرعت 161 کیلومتر بر ساعت به بالا پرتاب کند؛ و لحظاتی بعد هم خود شما با مواد به ارتفاع حدود 300 متری از سطح مریخ پرتاب شوید چون زیر پای شما یک یخ فشان وجود داشته است. از این وضعیت چه احساسی دارید؟
مدلهای گوناگونی درباره این یخفشانها ارایه شده است که توضیح میدهند این فورانگرها چگونه مواد را به بالا پرتاب میکنند. شرح کامل این مدلها و همچنین دیگر یافتههای بدستآمده در مورد این لکهها را میتوانید در مجله نیچر مجلد 17 آگوست بخوانید.
parssky.com
-
فضا در انتظار موشک های آرس
سازمان فضایی ناسا، نسل جدید موشک های خود را که قرار است انسان را به ماه و سپس به مریخ منتقل کند، معرفی کرد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شرح تصویر : آرس 1و 5، نسل جدید موشک های فضایی که به ترتیب برای انتقال فضانوردان و تجهیزات فضایی مورد استفاده قرار می گیرند.
نسل جدید موشک های بالابر، تحولی بزرگ در تاریخ فضانوردی محسوی می شوند. این موشک ها پایه اصلی سفری به شمار می آیند که مدیران ارشد ناسا سالها است در ذهن خود می پرورانند. ماموریتی که انسان را ابتدا به ماه و سپس به مریخ منتقل می کند و دستاوردهای فراوانی را به دنبال دارد. شاید این ماموریت غیر ممکن به نظر برسد، ولی ناسا از همین حالا ساخت موشک های پیشران این ماموریت را آغاز کرده است.
نام این راکتها " آرس" است که خدای جنگ در اسطوره های یونانی است. اولین نسل جدید این نوع راکتها با نام " آرس-1 "، از سوخت هیدروژن و اکسیژن مایع استفاده می کنند و با ارتفاعی حدود 360 متر، شاتل را تا ارتفاع 55 کیلومتری سطح زمین همراهی می کنند. این موشک ها تقریبا در همه تجهیزات و بخصوص موتور پیشران خود با دیگر موشک های فعلی تفاوت دارند. سری دومی این نوع راکت ها که با نام " آرس- 5 " شناخته می شوند، این تفاوت را با آرس-1 دارند که شاتل را به ارتفاع بیشتری ( 286 کیلومتر ) از سطح زمین منتقل می کنند.
با ساخته شدن این نوع از راکتها و امتحان کردن آنها در چند ماموریت فضایی، نمونه اصلی و نهایی برای ماموریت اصلی آماده می شوند و طبق گفته مایکل گریفین، مدیر ناسا، اگر همه چیز به خوبی پیش رود؛ می توانیم در 20 سال آینده شاهد پرواز انسان به سوی مریخ باشیم؛ سفری که شاید جذاب تر و مهم تر ازگام نهادن بر ماه باشد.
parssky.com
-
راز چگونگی تشکیل ماه فاش شد
ماهواره اسمارت-1 با استفاده از ابزار خود موفق به کشف عناصری مانند کلسیم در محدوده کوچکی از ماه شد. این یافته به دانشمندان سیاره شناس کمک کرد تا به منشا ماه پی ببرند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
ماه چگونه به وجود آمده است؟ این سوالی است که بسیاری از خود پرسیده اند. درباره منشا ماه سه نظریه از همه قابل توجه تر است. اولی می گوید که ماه همراه با زمین در سحابی بزرگی که منظومه شمسی و دیگر سیارات از آن ساخته شده است به وجود آمده است. دومین نظریه ماه را جسمی سرگردان در فضا در نظر میکیرد که به طور ناگهانی هنگام عبور از کنار زمین توسط گرانش آن به دام افتاده است و اکنون به دور زمین می چرخد. اما سومی از همه جالبتر است. این نظریه می گوید هنگامی که زمین تشکیل شد صخره ای سرگردان در فضا با آن برخورد کرد و آن را به دو تکه بزرگ و کوچک تقسیم کرد. قسمت بزرگتری زمین است و تکه کوچکتری هم ماه. اما هر سه این نظریات علاوه بر توجیهات زیادی که از منشا ماه و زمین دارند دارای ابهاماتی نیز هستند.
برای مثال دانشندان مخالف با نظریه سوم می گویند که اگر چنین برخوردی بین زمین و ماه روی داده پس ترکیباتی که در ماه وجود دارد باید با ترکیبات و عناصر موجود در زمین یکسان باشد چون هر دو از یک جنس و یک سیاره پیشین بوده اند. اخیرا ماهواره اسمارت-1 با استفاده از ابزار مخصوص خود که در اشعه ایکس فعالیت می کند موفق به کشف عناصری چون کلسیم و آلومنیوم و منگنز در محدوده خاصی از ماه شده است. این اکتشاف علاوه بر آنکه جواب دانشمندان مخالف نظریه سوم را می دهد احتمال جدا شدن زمین و ماه را که از یک سیاره بوده اند نیز قوت می بخشد. اسمارت-1 علاوه بر آنکه پی به وجود چنین عناصری بر روی سطح ماه برد نقشه دقیقی را از عوارض آن که امکان وجود عناصر احتمالی دیگر را نیز دارد فراهم کرد. البته وجود عنصری مانند کلسیم بر روی ماه قبلا توسط مدارگرد روسی لونا-24 که نهم آگوست سال 1976 به سمت ماه پرتاب شد به اثبات رسید. همچنین بعد از فرود انسان به ماه نمونه هایی از خاک آن به زمین آورده شد ولی عناصری مانند منگنز در آن دیده نشد. با این یافته نظریه سوم که درباره منشا ماه پیش بینی های جالبی را کرده بود طرفداران بیشتری پیدا کرد. اگر داستان به همین منوال پیش رود و وجود عناصر بیشتر مشترک در ماه و زمین روز به روز افزایش یابد به احتمال زیاد نظریه سوم به عنوان واقعیتی انکار ناپذیر در مورد منشا ماه مطرح خواهد شد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
جدیدترین تصویر ارسالی از اسمارت-1 که مناطق حاوی عناصر مشترک با زمین در آن مشخص شده است
parssky.com
-
هلال ماه به میهمانی سیارات می رود.
صبحگاه روز سه شنبه 31 مردادماه همزمان با سالگرد بعثت نبی بزرگ اسلام حضرت محمد(ص) پهنه ایران شاهد تجمع هلال ماه و سه سیاره زحل و زهره و عطارد خواهد بود.
آسمان صبحگاهی روز سه شنبه 31 مردادماه همزمان با سالگرد بعثت پیامبر اکرم(ص) شاهد میهمانی بزرگی است. هلال ماه به خانه سیاراتی چون زحل - زهره و عطارد می رود. حتی برای کسانی که تا به حال موفق به دیدن سیاره عطارد نشده اند این رویداد جالبی است زیرا به واسطه آن به راحتی می توان جایگاه این تیزپای منظومه شمسی را در آسمان پیدا کرد. با توجه به این که موقعیت سیارات و هلال ماه در آن روز کمی نزدیک به افق شمال شرقی است اگر افق بازی نداشته باشید دیدن این رویداد کمی مشکل خواهد شد. کافی است که صبحگاه سه شنبه این هفته رو به افق شمال شرقی بایستید تا شاهد این پدیده کم نظیر باشید. عطارد مانند ستاره کم نوری از همه پائین تر قرار گرفته و دیرتر از همه به این مهمانی می رسد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
در 1.5 درجه ای شمال شرقی عطارد زحل مانند نگین زردرنگی از قدر 0.5+ انتظارتان را می کشد! در شمال زحل هم الهه زیبای آسمان سیاره زهره قرار گرفته است و از قدر4- نور افشانی میکند و دست آخر هم هلال 27 روزه ماه با قدر مجموع 8- خود را به این مهمانی می رساند. بهترین موقع برای دیدن چنین رویدادی صبحگاه سه شنبه و از ساعت 4:30 الی 5:15 است چون لحظاتی پس از آن اشعه های طلایی رنگ خورشید از افق نمایان و دیگر وقتی برای لذت بردن از این پدیده آسمانی باقی نمی ماند. صبحگاه روز بعد سه سیاره در اسمان و بدون همراهی ماه در آسمان دیده میشوند.
مشاهده این رویداد کم نظیر را از دست ندهید.
parssky.com
-
ویجر از یک فرسخی عبور کرد
دورترين ساخته بشر...
ویجر 1 دورترین ساخته دست بشر در کیهان، ویجر در تاریخ 15 اگوست به فاصله 100 واحد نجومی از خورشید می رسد.این بدان معناست که این فضاپیما در سه دهه پیش پرتاب شد این فاصله ای مطابق با 100 واحد نجومی است.
در بیشترین مرحله اشتراک، فاصله اش حدود 15 بیلیون کیلومتر از خورشید می شود.
دکتر استون محقق بروژه ویجر می گوید : تیم ویجر همچنین از قبل بیش بینی کرده است تا توان ویجر برای مدت های طولانی کافی باشد. اما شما نمی توانید پیش بینی کنید که این فضاپیما می تواند بیشتر خارج شود یا آنکه نابود می شود.ویجر 1 و 2 در هر 7 روز هفته و در 24 ساعت در حرکت هستند که این سیستم از قبل ساخته شده است.
این فضا پیما 30 سال پیش به فضا پرتاب شد از کناد سیارات عبور کرد و اطلاعات همهمی را در اختیارمان قرار داد و حتی تابش های رادیویی متلاطم مشتری را نیز ثبت کرد.
این فضاپیم ها در فاصله هایی بسیار دور حرکت می کنند جایی که خورشید نقطه نورانی بیش نیست در این نواحی انرژی خورشیدی جوابگوی تامین قدرت الکتریکی این فضاپیماها نیست.در حقیقت ویجر مدیون چشمه ها اتمی با عمر طولانی خویش است که رادیو ایزوتوپ ترموالکتریک ژنراتور نام دارد که آماده سازی انرژی تمام قسمت ها را به عهده دارد.
ویجر 1 اکنون از لبه های منظومه شمسی ما خارج شده است و در ناحیه ای از فضا به نام هلیوهث ( شک دوم ) قرار دارد، جایی که نفوذ پذیری خورشید بسیار کاهش دارد.این ناحیه خارج از لایه حباب مجاور خورشید قرار دارد. می توان گفت ویجر 1 جسارتی بزرگ برای شناخت قضای میان ستاره و پاسخی برای پرسشهای مجهول ماست. سرعت ویجر 1 ، یک میلیون مایل در روز است و با این سرعت 10 سال دیگر وارد فضای میان ستاره ای خواهد شد.
دکتر استون می گوید : فضای میان ستاره ای محدوده ایست که مواد بیرون انداخته شده توسط انفجار ستارگان اطراف در آن وجود دارد و ویجر 1 اولین ساخته ای از بشر است که به این محدوده گام خواهد نهاد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-
موجوديت ماده تاريک آشکار شد
سازمان فضایی ناسا نشانه هایی را مبنی بر وجود داشتن ماده تاریک یافت
ماده تاریک و ماده معمولی دارای قسمت های به هم پیچ خورده هستند که از برخورد دو خوشه کهکشانی با هم پدید آمده است.این مشاهدات توسط تلسکوپ فضایی چاندرا و برخی دیگر از تلسکوپ ها مدارکی برای موجودیت
داشتن ماره تریک می باشد.
ماکسیم مارک ویچ یکی از اعضای تیم مرکز اختر فیزیک اسمیت سونی هاروارد در کمبریج می گوید : " این انرژی شدید کیهانی یکی از رویداد هایی است که بعد از مهبانگ در حال مطالعه است."
این مشاهدات دلایل محکمی را مبنی بر اینکه بیشتر ماده تاریک در جهان سیاه می باشد را آماده می کند.
با وجود اینکه مدارک قابل توجهی وجود دارد که ماده تاریک موجودیت دارد، بسیاری از دانشمندان تئوری های جدیدی را برای گرانش قوی بین کهکشانی که قبلا توسط نیوتون و انیشتن نیز پیش بینی شده را مطرح می کنند که نیاز ما را به ماده تاریک رفع می کند. هر چند که چنین تئوری هایی نمی تواند اثرات برخورد های مشاهده شده را توضیح دهد.
داووگ کلو از دانشگاه آریزونا می گوید : " این موضوع که ماده تاریک بر جهان حکفرماست کمی نادرست به نظر می آید بنابراین ما قصد داریم تا این موارد را آزمایش کنیم زیرا برخی از این ناهمواریها،می تواند خدشه هایی در تفکرات پایه ای ما باشد."" این دست آورد ها و آزمایشات گواهی بر موجودیت ماده تاریک است."
در خوشه های کهکشانی ماده معمولی مانند اتم، ستاره ها،سیارات و هرچه که در زمین وجود دارد را از گاز داغ و ستاره ها، به وجود می آورد.جرم این گازهای داغ میان کهکشانی به مراتب بیشتر از جرم ستاره ها در تمام کهکشان هاست.ماده معمولی توسط گرانش در خوشه ها کرانمند هستند که منشا آن ماده تاریک با جرمی فوق العاده بیشتر است.بدون ماده تاریک و فقط با ماده مرئی گرانش نمایان می شود که سبب فرار قسمت های گازهای داغ و حرکت سریع کهکشان ها می شود.
تلسکوپ چاندرا بیش از 100 ساعت برای مشاهده خوشه کهکشانی
1E0657-56
صرف نمود.
این خوشه کهکشانی مانند گلوله است زیرا منظره محتوی آن شامل ابر هایی گازی با دمای 100 میلیون درجه که مانند گلوله هستند می باشد. این عکس در پرتو ایکس گلوله هایست که نرخ پرداخت تولید باد با سرعت بالا که برخوردهای کوچکی را در یک گلوله بزرگ به وجود می آورد، نشان می دهد.
این یافته ها توسط تلسکوپ چاندرا،هابل،آرایه جنوبی اروپا و تلسکوپ ماژلان بدست آمده است، این تلسکوپ ها اندازه گیری هایی را برای تایین جرم این ناحیه از خوشه انجام دادند.این اندازه گیری ها توسط لنز های گرانشی، جایی که نور به دلیل گرانش خوشه در پیش زمینه کهکشان ها خمیده می شود که قبلا نیز توسط نسبیت خاص انیشتن پیش بینی شده بود، انجام شد.
گازهای داغ در این برخورد به وسیله اصطکاک نیرو آرام می شود و به ایستایی و همسان بودن هوا می رسند.در این برابری ماده تاریک به سبب فشرده شدن آرام نمی شود زیرا حالت مستقیم فعل و انفعالی با خودش یا گازی که شامل گرانش نمی شود را، ندارد. این فرآیند سبب تفکیک ماده معمولی با ماده تاریک و اطلاعاتی که ما مشاهده می کنیم میشود. اگر گازهای داغ جرم زیادی از ترکیب خوشه ها باشند، بر طبق تئوری گرانش چنین تفکیکی نباید مشاهده شود. عوض چنین رویدادی مستلزم وجود ماده تاریک است.
سین کارول، کیهان شناس دانشگاه شیکاگو می گوید : " این دستاورها سبب میشود تا نظریات آینده مبتنی بر یافته های جدید باشد."" از این به بعد حرکت ما برای فهمیدن درست ماده تاریک خواهد بود زیرا این دستاورد جدید حقیقتی است که نمی توان از آن چشم پوشی نمود."
همچنین، این دستاورد به دانشمندان درمورد گرانش آشنای نیوتن در زمین، منظومه شمسی و همچنین کار بر روی خوشه های عظیم و سنگین کهکشانی، اطمینان بیشتری می دهد.
کلو می گوید : " ما پرونده گرانش را بسته ایم و اکنون در پی بستن پرونده ماده مرئی هستیم. "
این دستاورد سبب آغاز چاپ به عنوان یک خبر داغ در ژورنال اخترفیزیکی برجسته دنیا مانند :
NASA's Marshall Space Flight Center, Huntsville, Ala., manages the Chandra program. The Smithsonian Astrophysical Observatory controls science and flight operations from the Chandra X-ray Center, Cambridge, Mass
می باشد.
parssky.com
-
سرس : سیاره یا سیارک
سرس سیاره است یا سیارک ؟ با معیار جدیدی که گروه برگزیده از انجمن بین المللی نجوم از سیاره دارند سرس جزء یکی از سیارات محسوب می شود.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
سرس با قطری حدود 1000 کیلومتر و شکلی کروی بر اساس معیار جدید سیاره خواهد بود
رصدگری کهنه کار و باتجربه است. مثل هر شب برای رصد آسمان شب به پشت بام خانه اش می رود. آیا فکر می کرد که درآن شب بهاری موفق به کشف جرمی شود که اکنون انجمن بین المللی نجوم آن را کاندیدای سیاره شدن بداند؟ بله. " گیوسپ پیزای " کاشف سرس حدود دویست سال قبل موفق به کشف بزرگترین جرم کمربند سیارکها شد. با معیار جدیدی که گروه منتخبی انجمن بین المللی نجوم تعیین کرده سرس هم با قطر تقریبا 1000 کیلومتر در آستانه کاندیدای سیاره شدن قرار دارد. تنها یک قدم بین سیاره شدن و سیارک باقی ماندن فاصله مانده است و آن یک قدم دادن رای اعتماد شورای مجمع بین المللی نجوم به سرس است. تعریف این گروه از سیاره این است که حداقل دارای 800 کیلومتر قطر بوده و به عنوان جسمی مستقل به دور ستاره ای مانند خورشید بگردد. در ضمن با داشتن چگالی مناسب توانسته باشد شکل گردی را برای خود ایجاد کند. چون سرس همه این شرایط را داراست پس از نظر این گروه سیاره است. سرس هم قطر کافی را برای کاندیدای سیاره شدن دارد و هم درآخرین نمای هابل که از این جرم عکسبرداری کرد معلوم شد که با چگالی خود توانسته شکلی گرد را برای خود ایجاد کند. اما اگر قرار است که این جرم جزء سیارات محسوب شود بهتر است کمی درباره یکی از سیارات منظومه شمسی مان اطلاعتی را بدانیم : سرس با چگالی 2 گرم بر سانتیمتر مکعب و با فاصله ای معادل دو واحد نجومی توانسته مقام بزرگترین جرم کمربند سیارکها را به خود اختصاص دهد. قدر ظاهری آن 7.2+ بوده و جرمی که دارد تنها معادل چهار در صد ماه است. این شبها بهترین زمان برای دیدنش از ساعت یک بامداد به بعد است و در میانه صور فلکی جدی و حوت جنوبی قرار گرفته است. تا دوم شهریور باید منتظر بمانیم و ببینیم که آیا انجمن بین المللی نجوم این جرم یک فرسخی را جزء سیارات محسوب می کند یا خیر. در صورت مثبت بودن جواب باید منتظر تعداد از سیارات همانند آن در منظومه شمسی باشیم.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تصویر تلسکوپ فضایی هابل از سرس : شکل کروی آن در تصویر مشخص است
parssky.com
-
همسفر ژاپنی انوشه انصاری از سفر با او باز می ماند
گروهی از پزشکان روسی اعلام داشتند که همسفر انوشه انصاری به خاطر وجود مشکلات پزشکی به طور حتم از سفر با او به ایستگاه فضایی باز می ماند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اناماتو در حال انجام معاینات پزشکی
دیاسوک اناماتو توریست جهانگرد که مانند انصاری فکر سفر به ایستگاه فضایی را می پروراند به خاطر مشکلات پزشکی که برای او پیش آمده از سفر کردن به همراه انصاری با فضاپیمای سایوز تی.ام.آ- 9 محروم خواهد شد. وی که پس از پشت سر گذاشتن تمرینات خود را در روسیه آماده سفر به ایستگاه فضایی می کرد با مخالفت پزشکان روسی مواجه شد. تا کنون هیچ یک از مقامات آژانس فدرال روسیه دلیل محرومیت او را از این سفر فاش نکرده اند. اناماتو که تاکنون تاجر موفقی در کار خود بوده علاوه بر فاش نکردن دلیل محرومیت خود از سفر گفت که در آینده ای نزدیک با بر طرف شدن مشکلاتش سفر به فضا را در جزء لیست اصلی ترین کارهای خود قرار می دهد. وی که در اکثر تمرینات همراه با انوشه انصاری پشتکار زیادی را از خود نشان می داد قرار بود به عنوان یکی از چهار خدمه اصلی فضاپیما به ایستگاه فضایی سفر کند. انصاری با شنیدن این خبر با ابراز تاسف برای وی گفت که از هر لحاظ آماده پشتیبانی از همکار و همسفر خود است.قرار بود اناموتو نام خود را به عنوان چهارمین فضانورد جهان در کتاب رکوردها ثبت کند ولی با محرومیت او از این سفر این مقام به انصاری می رسد. انصاری که قرار است همراه با سایوز تی.ام.آ- 9 راهی فضا شود ده روز را در ایستگاه فضایی به سر می برد و سپس همراه با " پاول وینگرادو " و " جف ویلیامز " از آمریکا راهی زمین خواهد شد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
سه نفر از اعضاء اصلی فضاپیما : اناماتو ( نفر وسط )از این سفر محروم شده است
انصاری که از اوایل ماه آوریل تمرینات جدی خود را در مرکز فضایی گاگارین در حومه مسکو اغاز کرده با انجام این سفر نام خود را در لیست رکوردهای فضایی به عنوان پنجمین فضانورد توریست جهان و اولین زن توریست فضانورد ثبت خواهد کرد. اولین توریست، "دنیس تیتو" آمریکایی ایتالیایی الاصل در سال 2001 بود، سپس "مایکل شاتلورت" از آفریقای جنوبی در سال 2002، پس از آن "گئورگی اولسن" مولتی میلیونر آمریکایی در سال 2005 به ایستگاه فضایی بین المللی پرواز نمودند. روس کاسموس امیدوار است که از اواخر سال 2009 در هر گروه فضایی 6 نفر به ایستگاه فضایی بین المللی (ام کا اس) اعزام شوند و در آن صورت می توان هر سال 4 توریست را به فضا بفرستاد. در آن هنگام از سفینه فضایی "کلیپر" استفاده خواهد شد. انوشه نصاری که در ایران متولد شده است دارای مدرک کارشناسی در رشته های مهندسی الکترونیک و مهندسی رایانه از دانشگاه جورج میسون و مدرک کارشناسی ارشد مهندسی الکترونیک از دانشگاه جورج واشنگتن است.وی با تقبل هزینه 10 ملیون دلاری این سفر اظهار کرد که آماده پذیرفتن هر نوع خطری در این سفر خواهد بود.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اناماتو و انصاری در حال انجام تمرینات خاص فضایی در روسیه
parssky.com
-
ماده تاریک از نگاه چاندرا
تلسکوپ فضایی چاندرا در آخرین تصویر ارسالی خود به زمین با 100 ساعت نوردهی توانست تضاد میان ماده مرئی و ماده تاریک را به نمایش بگذارد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تصویر چاندرا از ابر گازی در فاصله یک میلیارد سال نوری با 100 ساعت نوردهی مداوم
در جهان ما چندین میلیارد کهکشان وجود دارد که هر کدام هم چندین میلیارد ستاره را از انواع مختلف در هر رده سنی در خود جای داده است. از ستاره نوجوان پرفروغ گرفته تا ابر غول کهنسال. اما هر آنچه را که ما با چشمان خود و حتی تلسکوپ فضایی هابل در کیهان مشاهده می کنیم جرمشان تنها 4 درصد از عالم هستی را تشکیل می دهد. پس بقیه آنها کجا هستند ؟ کیهانشناسان در این مورد پاسخ می دهدند که 96 درصد بقیه را ماده تاریک تشکیل می دهد و حالا تلسکوپ فضایی چاندرا که در امواج ایکس فعالیت می کند موفق به عکسبرداری از این ماده مرموز شده است. گرچه این اولین بار نیست که از ردپای ماده تاریک تصویربرداری می شود و پیشگام گرفتن همه این تصاویر هابل بوده است اما عکسی را که چاندرا تهیه کرده از لحاظ زیبایی در نوع خود منحصر به فرد است.چاندرا با صد ساعت نوردهی مداوم از یک نقطه از آسمان توانست تضاد میان ماده مرئی و ماده تاریک را به نمایش بکشد. در وسط تصویر به نظر می رسد که سحابی از وسط به دو تکه تقسیم شده است ولی در حقیقت این طور نیست بلکه این ماده تاریک است که از میان سحابی گذشته و بخشی از میانه آن را پوشانده است. واقعا زیباست.
ماده مرئی در کنار ماده تاریک ! به نظر می رسد این نیروی عجیب(انرژی تاریک) اجزای جهان را با سرعت فزاینده ای از یکدیگر دور می کند در حالی که نیروی گرانش با این نیرو مقابله کرده و از سرعت این گسترش می کاهد. اثبات این موضوع در تصویر چاندرا به خوبی دیده می شود. این ابر گازی که چاندرا آن را در فاصله یک میلیارد سال نوری شکار کرده حالا موضوع مورد نظر بسیاری از تلسکوپها نظیر هابل و تلسکوپ فضایی بسیار بزرگ برای تحقیق بیشتر روی ان شده است. تلسکوپ فضایی چاندرا یکی از پنج تلسکوپ اصلی سازمان فضایی ناسا است که در امواج ایکس فعالیت می کند و مرکز هدایت و کنترل آن در شهر کمبریج واقع است.
parssky.com
-
منظومه شمسی با 17 سیاره !
با معیاری که گروه هفت نفره سیاره شناسان منتخب انجمن بین المللی نجوم از سیاره ارائه داده اند علاوه بر سیاره دانستن سرس و چارون و زنا اجرام بیشتری را وارد لیست سیارات کردند. اکنون منظومه شمسی هفده سیاره دارد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
بزرگترین اجرام کمربند کویی پر : پنج جرم از ردیف بالا شرایط سیاره شدن را دارند
این روزها دیگر همه از اخبار تعیین کردن سیارات منظومه شمسی اطلاع کافی را دارند. کاری که بر عهده انجمن بین المللی نجوم گذاشته شده است. این انجمن گروهی هفت نفره از سیاره شناسان زبده را مامور رسیدگی به این کار کرده است و حالا آنها تعریف خود را از سیاره ارائه داده اند و آن اینکه به طور مستقل به دور ستاره ای باشد و حداقل دارای 800 کیلومتر قطر بوده و با چگالی خود توانسته باشد شکلی کروی برای خود ایجاد کند. اگر شورای مجمع بین المللی نجوم به نظر این گروه رای اعتماد دهد اجرامی مانند سیارک سرس و زنا و چارون قمر پلوتو نیز جزء سیارات منظومه شمسی محسوب می شوند. اما داستان به همین جا ختم نمی شود. بر اساس معیار این گروه تنها این سه جرم کاندیدای سیاره شدن را نمی پذیرند بلکه چند جرم دیگر از کمربند کویی پر نیز شرایط بر عهده گرفتن این مقام را دارند! اولین آنها " سدنا " نام دارد. شاید با نام آن آشنا باشید. جرمی که از مدت زمان کشف آن زمان زیادی نمی گذرد. در فاصله 22 واحد نجومی از ما قرار گرفته است. با قطری معادل 1000 مایل و شکلی کروی توانسته شرایط کاندیدای سیاره شدن را بپذیرد! نامزد دوم جسمی به نام " کوآیر " است. قطر آن 800 مایل است و تقریبا اندازه چارون (قمر پلوتو) بوده و با شکلی کروی توانسته یکی دیگر از نامزدهای احتمالی سیاره بودن را به خود اختصاص دهد. جرم سوم هم یکی از اعضاء کمربند کویی پر است. نام آن را " 2005- اف.وای- 9 " گذاشته اند. حتی از سدنا هم بزرگتر است. پس با این حساب آن را هم باید جزء لیست سیارات حساب کنیم. کاندیدای چهارم جسمی به نام " ارکاس" است. در حد و اندازه " کوآیر " بوده و با شکلی کروی و جرم کافی نام خود را در لیست نامزدها ثبت کرده است. اما داستان به این جا هم ختم نمی شود. بر اساس معیاری که سیاره شناسان ارائه داده اند یکی دیگر از اعضاء کمربند کویی پر نیز واجد شرایط است. نام آن" 2002- تی.ایکس- 300 " نهاده شده است. حتی از چارون هم بزرگتر است. پس اگر چارون سیاره شود به طور حتم این چرم کروی نیز سیاره خواهد بود. علاوه بر این اجرام سرس و زنا و چارون را که زودتر از همه کاندیدای سیاره شده بودند را نیز فراموش نکنید. بر اساس معیار این گروه با تجربه از سیاره منظومه شمسی ما فعلا دارای 17 سیاره است. بسیار جالب است. جریان بر سر این بود که آیا زنا جرمی که تابستان سال گذشته کشف شد سیاره دهم باقی بماند یا نه که جریان به اینجا کشیده شد و حالا به جای اینکه منظومه شمسی ما دارای 9 سیاره باشد دارای 17 سیاره است. جالبتر اینجاست که در نظر سنجی که از بین معدودی از ستاره شناسان به عمل آمد آنها این معیار را پذیرفته اند. اکنون یک قدم دیگر باقی مانده و آن دادن رای اعتماد مجمع بین المللی نجوم به این معیار است تا منظومه شمسی ما هفده سیاره ای شود. پس از آن باید اطلاحاتی در کتابهای درسی پدید آید و آن اینکه منظومه دوست داشتنی ما اینک 17 سیاره دارد !
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
گروه برگزیده انجمن بین المللی نجوم : بر اساس معیار آنها منظومه شمسی فعلا دارای هفده سیاره است
parssky.com
-
خوشه ستاره ای پنج گانه در قلب راه شیری
دانشمندان برای نخستین بار، به یاری عکس های با وضوح بسیار بالای رصد خانه کک ، شواهدی دال بر وجود خوشه ستاره ای پنج گانه در مرکز کهکشان راه شیری بدست آورده اند. بر این اساس پس از 15 سال یکی از اسرار آمیز ترین پدیده هایی که ذهن دانشمندان را به خود مشغول نگاه داشته بود در آستانه آشکار شدن است.
این خوشه از ستارگان بسیار پر جرمی تشکیل شده است که در اطراف سیاه چاله ابر پرجرم قلب کهکشان به سر می برند.به عقیده دانشمندان در اکثر این خوشه ها، ستارگان پرجرم دو تایی وجود دارند که مراحل پایانی عمر خود را می گذرانند و در عین حال مقادیر بسیار زیادی گاز و غبار از خود به فضای اطراف منتشر می کنند.این ذرات غبار هنگام دور شدن اشکالی شبیه به یک چرخ دنده مارپیچ می سازند و در اطراف ستاره شروع به گردش به دور یکدیگر می نمایند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
نمایی از خوشه ستاره ای پنج گانه از دید تلسکوپ کک
ماهیت واقعی ستارگان به طور کامل، تا کنون برای بشر امروز ناشناخته بوده است.نتیجه تحقیقات پیتر تات هیل از دانشگاه سیدنی و دونالد فیگر از انستیتو تکنولوژی راچستر که در یک نشریه علمی چاپ شده، حاکی از آن است که پنج ستاره ای که این خوشه ستاره ای را تشکیل می دهند بسیار درخشان و سرخ رنگ هستند و طول عمر آن ها در حدود 5 میلیارد سال می باشد. این ستارگان به سرعت سوخت خود را به مصرف می رسانند و درخشش فراوانی دارند به همین دلیل در مقایسه با سایر ستارگان عادی که میلیارد ها سال به فعالیت خود ادامه می دهند، عمری به نسبت کوتاه تر دارند.بر طبق داده های بدست آمده این ستارگان به انفجار ابر نو اختری نزدیک می شوند.
اگرچه در دهه گذشته این خوشه توسط تلسکوپ فضایی هابل بررسی شده بود،اما وضوح بسیار بالای تصاویر رصد خانه کک در هاوایی دانشمندان را قادر ساخت تا بتوانند ذرات غباری که به شکل چرخ دنده های مارپیچ در آمده بودند را مشاهده و ثبت نمایند.پیش از این تات هیل در سال 1999 در گوشه ای دیگر از کهکشان راه شیری، موفق به مشاهده ذرات غبار با ساختار مشابه به چرخ دنده های مارپیچی شده بود.
دونالد فیگر در این باره می گوید:چنین ساختارهایی در کهکشان ما به ندرت یافت می شوند و تاکنون ما تعداد محدودی از آن ها را مشاهده کرده ایم.اما در مورد اخیر پنج ستاره با ساختار غباری مشابه آن هم در یک خوشه ستاره ای گرد هم آمده اند،این نکته ای بسیار مهم است و تا کنون سابقه نداشته است.
بر طبق تحقیقات فیگر چنین ساختارهای غباری نمایانگر وجود ستاره های دوتایی و یا ستارگان پر جرمی است که در حال گسترش ابعاد خود هستند.دانشمندان بوسیله ساختار هندسی توده های غبار موفق به اندازه گیری فاصله ستارگان از یکدیگر و همچنین مدت زمان تناوب مداری آنها شده اند.
فیگر می افزاید:با توجه به مطالعات ما تنها را تشکیل این چرخ دنده های غباری گردش دو ستاره به دور یکدیگر است.این ستارگان چنان به هم نزدیک اند که باد های شان به یکدیگر برخورد کرده و ذرات غبار را به شکل مارپیچ در می آورند.نمونه بسیار ساده آن خارج شدن آب از آب پاش هایی باغبانی است، که هنگام پخش کردن آب گردش می کنند و آن را به صورت مارپیچ گردان به اطراف می پاشند.یک ستاره به تنهایی قادر نیست که چنین ساختارهایی را ایجاد نماید.
فیگر پیش از این در سال 1996 ادعا کرده بود که موفق شده است یک خوشه ستاره ای پنج گانه با ستارگانی پرجرم که در حال تولید ذرات غبار هستند را مشاهده کند،اما تا قبل از کار با تلسکوپ کک نتوانسته بود تحقیقات خود را ثابت نماید.
فیگر می گوید:اگر شما مایل باشید که به ساختار و ماهیت واقعی شکل گیری یک ستاره پی ببرید،نخست باید بدانید که آیا ستاره به تنهایی در حال شکل گیری است و یا به صورت گروهی؟به عبارت دیگر پاسخ این سوال به ما نشان می دهد که ستارگان تنها و یا با همدم شکل می گیرند.
دانشمندان دیگری که در این تحقیقات نقش داشته اند عبارتند از : جان مانیر از دانشگاه میشیگان،انجل تانر از آزمایشگاه موتور های پیشران ناسا، آندرا گز از دانشگاه کالیفرنیا و ویلیام دانچی از مرکز فضایی گادارد ناسا. همچنین انجمن پژوهشی استرالیا، بنیاد علمی ستاره شناسی ملی(بخش اختر فیزیک) و سازمان فضایی ناسا (بخش اختر فیزیک) از حامیان این پروژه طولانی مدت بوده اند.
-
سرنوشت منظومه شمسی فردا مشخص می شود.
سرنوشت منظومه شمسی فردا مشخص می شود.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
انجمن بین المللی نجوم : فردا در کمتر از سه ساعت سرنوشت منظومه شمسی مشخص می شود
با داغ شدن موضوع سیاره بودن یا نبودن تعدادی از اجرام کمربند کویی پر که چندی پیش داستان آن آغاز شد مجمع بین المللی نجوم با انتخاب 130 شرکت کننده از اکثر کشورهای جهان در پراگ جلسات فشرده ای را از روز شنبه 21 مردادماه آغاز کرد تا این موضوع را به پایان برساند. گروهی از بزرگترین سیاره شناسان نیز برگزیده شدند تا علاوه بر تحقیق بیشتر بر روی این موضوع به تعریف کلمه سیاره بپردازند. این گروه در روز دوشنبه این هفته( 30 مردادماه ) با برگزاری جلسه یک ساعته خود علاوه بر کار بر روی معیار خود آن را به انجمن تحویل دادند. اکنون مجمع بین المللی نجوم با جلسه ای که فردا از ساعت 8 تا 12 به وقت محلی برگزار می کند آخرین مطالعات را بر روی این معیار انجام می دهد و سپس نوبت آن است که رای گرفته شود. اگر اکثر اعضاء اصلی مجمع به آن رای مثبت دادند منظومه شمسی ما بر طبق این معیار دارای 17 سیاره می شود اما اگر معیار رای کافی نیاورد نظرات اعضاء اصلی مجمع یکی یکی مطرح می شود تا بالاخره یکی از نظرات بیشترین رای را بیاورد. فردا ( پنجشنبه 2 شهریورماه ) تکلیف سیارات منظومه شمسی در سه ساعت معلوم می شود!
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
پراگ : شهری زیبائی که اکنون پذیرای 130 شرکت کننده از اکثر کشورها برای شرکت در مجمع عمومی انجمن بین المللی نجوم است
اگر معیار این گروه هفت نفره پذیرفته شود علاوه بر آنکه منظومه ما دارای 17 سیاره می شود ممکن است با ورود نسل جدیدی از تلسکوپهای فضایی تعداد اجرام سیاره مانند در کمربند کویی پر افزایش یابد و سرانجام دامنه وسعت منظومه ما تا انتهای کمربند کویی پر گسترش یابد! در چهارده جلسه ای که در این دو هفته آخر توسط انجمن بین المللی نجوم در شهر زیبای پراگ برگزار شد شرکت کننده ها مقالاتی را در زمینه منظومه شمسی و سیارات آن ارائه دادند حتی برخی هم تعاریفی را که از کلمه سیاره داشتند برای حاضران ارائه دادند. فردا سلسله جلسات انجمن که از دوازدهم آگوست آغاز شده بود پایان می یابد و باید منتظر بمانیم که در پایان جلسه تکلیف منظومه شمسی چه می شود ؟
parssky.com
-
تلسکوپ فضایی پلانک زندانی شد !
مهندسان سازمان فضایی اسا که ساخت تلسکوپ فضایی پلانک را بر عهده داشته اند برای ارزیابی ابزار این تلسکوپ نسبتا کوچک آن را دو هفته در آزمایشگاه ال.اس.اس نگه داری کردند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تلسکوپ فضایی پلانک : پنجره بشریت رو به مرزهای عظیم کیهانی
دانشمندان همواره در فکر این بوده اند که برای پیشرفتهای روز افزون در زمینه اختر فیزیک تلسکوپهای فضایی را بسازند که علاوه بر هزینه کم بتواند با شرایط سختی که در فضا و محیط میان سیاره ای وجود دارد خود را سازگار کند. اینک آرزوهای ما تحقق یافته است. تلسکوپ فضایی پلانک ! ابزار فضایی نسبتا کوچکی که توانسته از آزمایشهای گوناگونی که دانشمندان برای ارزیابی قطعات آن در نظر گرفته اند سربلند بیرون آید. یکی از این آزمایشهای سخت که هر تلسکوپ فضایی عازم فضا باید آن را پشت سر بگذارد گذراندن مدتی در آزمایشگاه ال.اس.اس می باشد.
این آزمایشگاه پیشرفته که در کشور هلند قرار دارد نمونه کامل اتاق شبیه سازی شده فضای بین سیاره ای است. همه ی شرایط درون آن با شرایط موجود در فضا یکی است. بنابراین هر تلسکوپی که مدت زمان زیادی در فضا قرار گیرد باید قابلیتهای خود را در این محیط خاص به دانشمندان نشان دهد. تلسکوپ فضایی پلانک هم از این قاعده مستثنی نیست. محققان آن را به مدت دو هفته در این اتاق شبیه سازی شده قرار دادند. دمای این محفظه در حدود 173- درجه سانتیگراد است. هر چند این دما مقداری بیشتر از دمای فضای بین سیاره ای است اما دانشمندان در تمام آزمایشات محیط شبیه سازی شده مقادیر را بیشتر از مقدار واقعی در نظر می گیرند تا هنگام قرار گیری تلسکوپ در محیط واقعی اتفاقی برایش رخ ندهد. در این مدت تمام ابزار و وسایل پلانک در این دما مورد بررسی قرار گرفت. هر دو آینه این تلسکوپ به دقت بررسی شدند و حدود 1000 تصویر از آنها برای ایجاد یک تصویر کاملا سه بعدی برداشته شد. از دیگر خصوصیات این اتاق می توان به عدم وجود هوا در آن اشاره کرد. خوشبختانه پلانک بعد از پشت سر گذاشتن 14 روز در این اتاق با موفقیت از این آزمون سر بلند کرد و هیچ مشکلی برایش پیش نیامد. این تلسکوپ کوچک قرار است در سال 2008 برای بررسی اشعه زمینه کیهانی و بررسی نشانه های انفجار بزرگ راهی فضا شود. و درست در موقعی به مدار خود انتقال می یابد که منجمان سراسر جهان سال جهانی نجوم را در دنیا جشن گرفته اند و این تلسکوپ به نوبه خود جایزه سازمان فضایی اسا به همه منجمین دنیا در آن سال است. ناسا هم از این قافله عقب نمانده و فضاپیمای سرنوشت را آماده میکند تا با فرستادن آن در سال 2008 درک بشر را از ماده تاریک دو چندان کند. محدوده کار تلسکوپ فضایی پلانک بررسی اجرام در امواج فروسرخ و مرئی است. چنین کاری را تلسکوپهایی نظیر هابل و اسپیتزر و جمیز وب انجام می دهدند. این تلسکوپ بزرگترین طرح ساخته شده سازمان فضایی اسا می باشد که بدون کمک ناسا و با همکاری تعدادی از کشورهای اروپائی نظیر هلند در سال 2008 آماده پرتاب می شود.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
آزمایشگاه شبیه سازی شده ال.اس.اس : هر تلسکوپ فضایی باید شرایط سخت موجود در این آزمایشگاه را پشت سر بگذارد
parssky.com
-
تشکیل ستاره در ابر ماژلانی بزرگ
تلسکوپ فضایی هابل از تولد ستارگان در ابر ماژلان بزرگ پرده برداشت
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
این تصویر نشان دهنده تشکیل ستارگانی فعال در ابر ماژلانی بزرگ ( کهکشان اقماری کهکشان ما ) را نشان می دهد.این ناحیه موسوم به N 180Bو شامل خوشه ای ستاره ای که بسیار درخشان است، می باشد. مقداری از آنها بسیار داغ هستند و درخشندگی میلیون ها برابر خورشید ما را دارند. باد های قدرتمند ستاره ای در اطراف این ستاره ، توسط ماده سبب می شود تا گازهای میان ستاره تبدیل به یون های بر افروخته شود.این ناحیه فعال در ابر ماژلانی بزرگ توسط تلسکوپ فضایی هابل عکس گرفته شده است.این عکس دسته ای از ابر های هیدروژن و اکسیژن را آشکار می کند که در اثر چرخش با غبار های اطراف مخلوط شده اند.لازم به ذکر است که ابر ماژلان بزرگ، کهکشانی اقماری است که به دور کهکشان ما در حال گردش است.این قسمت از ابرماژلانی بزرگ که N 180Bنامیده میشود شامل ستاره هایی پرنور به صورت خوشه های ستاره ای که ما می شناسیم هستند.ستاره های آبی بسیار داغ در این مجموعه میلیون ها برابر خورشید درخشندگی دارند.آنها نه تنها انرژی زیاد،تند و ناملایمی را در امواج ماورا بنفش تولید می کند بلکه باد های بسیار قدرتمند ستاره ای را در این ناحیه از فضا می دمند.امواج ماورا بنفش گازهای درون ستاره ای را یونیزه می کنند و آنها را به صورت برافروخته در می آورد، این در حالی است که این باد ها میتوانند گازهای میان ستاره ای را 10 تا 100 سال نوری پراکنده کنند.هر دو این فعالیت ها در همین ناحیه آشکار سازی شده است.
همچنین قسمت غیر مرئی، درخشان می شود، گازهای هیدروژن و اکسیژن شروع به درخشیدن می کنند.و ستون هایی به اندازه 100 سال نوری از گاز و غبار را می سازند، و این پهنا سحابی ها هستند،که در کناره های عکس قابل مشاهده اند.ستون هایی سیاه جهت داری نیز مشاهده می شود، نارنجی روشن، ابر های غبار فشرده ای را نشان می دهند. تمرکز قسمت سیاه به حدود سال نوری می رسد. همچنین ابرهای گازی در تصویر دیده می شود که – خرطوم فیل – نام گذاری شده و در میان غبارها در حال گردش هستند.اگر فشار باد های ستاره ای اطراف بزرگ باشند، برای بهم فشردن ماده و انگیزه کششی برای تولد ستاره ها، بسنده میکند. این ابرهای غبار شاهدی برای تشکیل ستاره های جوان خاموش می باشند.
تصوير بزرگ :
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
parssky.com
-
تکلیف سیارات منظومه شمسی معلوم شد
با پایان یافتن جلسات مجمع بین المللی نجوم در پراگ تکلیف سیارات منظومه شمسی معلوم شد. بیرون کردن پلوتو و سایر اجرام کمربند کویی پر از لیست سیارات از جمله نتیجه این نشستها بود
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
لیست جدید سیارات منظومه شمسی
سرانجام همه جنجالها به پایان رسید. با پایان یافتن آخرین جلسه انجمن بین المللی نجوم در ساعت دوازده ظهر امروز به وقت محلی خاتمه یافت. همه جنگ و دعواهایی که بین منجمان در مورد سیاره بودن یا نبودن تعدادی از اجرام کمربند کویی پر به راه افتاده بود خاتمه یافت. با معیار جدیدی که امروز ارائه شد پلوتو از لیست سیارات حذف شد. سیاره دوردستی که اگرچه بیش از 70 سال از کشف آن می گذرد ولی نتوانست مقام سیاره را که بر روی آن گذاشته بودند حفظ کند و سرانجام این دنیای یخزده که تا سالها قبل به عنوان نهمین سیاره منظومه شمسی آن را می شناختیم از گردونه سیارات حذف شد زیرا یکی از شرایط معیار جدیدی را که امروز اعضاء انجمن برای سیاره بودن یک جرم سماوی گذاشته بودند را نداشت. حالا این معیار چه بود ؟ این معیار سه شرط اساسی را برای یک خرده سنگ فضایی گذاشته است که اگر آنها را داشت به عنوان یکی از سیارات منظومه خود آن را می شناسیم. اولین شرط می گوید که جرم مورد نظر به دور ستاره ای در گردش باشد و دومین شرط گویای آن است که با چگالی مناسبی که دارد باید توانسته باشد شکل کروی را برای خود ایجاد کند( به تعادل هیدروستاتیکی رسیده باشد ) و اما سومین شرط که با وضع آن تمام این مشکلات حل شد. این شرط می گوید باید جرم مورد نظر که کاندیدای سیاره شده است در کمربند سیارکها یا خرده سنگها قرار نگرفته باشد. به بیان بهتر توانسته باشد خود را از کمربند سیارکها بیرون کشیده و هیچ خرده سنگ نسبتا بزرگی در اطراف آن یافت نشود. پلوتو دو شرط اول را داشت ولی چون عضور کمربند اجرام کویی پر بود نتوانست شرط سوم را قبول کند و بنابراین از لیست سیارات منظومه ما حذف شد. اما داستان به همین جا ختم نمی شود ! پس تکلیف دیگر اجرام چه می شود. اجرامی مانند زنا و چارون و پنج جرم جدیدی که در کمربند کویی پر به تازگی کشف شده بودند به خاطر حضورشان در کمربند کویی پر مانند پلوتو دیگر سیاره محسوب نمی شوند. اما سرس ! با کمی توجه می فهمیم که اگرچه سرس به دور خورشید در گردش بود و هم خرده سنگی کروی محسوب می شد اما چون عضو کمربند سیارکهای بین مریخ و مشتری بود از مقام ساره بودن بر کنار شد. اما این اجرام لقب دیگری نیز گرفتند. منجمان دیگر آنها را جزء سیارات کوتوله عضو کمربند کویی پر حساب می کنند. ولی انجمن بین المللی نجوم فقط به تعیین سیارات منظومه شمسی در این جلسه بسنده نکرد و برای اینکه از دیگر مشکلاتی که ممکن است در آینده به وقوع پیوندد جلوگیری کرده باشد اجرام منظومه شمسی را به سه دسته تقسیم کرد. هر یک از اعضاء منظومه شمسی به طور حتم در یکی از این گروهها قرار می گیرند. این دسته ها به شرح زیر هستند:
1- سیارات : جرمی که به دور ستاره ای در گردش باشد و با اندازه و چگالی جنس خود توانسته باشد شکلی کروی برای خود درست کند. در کمر بند سیارکها واقع نشود و به عنوان قمر به دور سیاره ای در گردش نباشد.
- سیارات کوتوله : دسته ای از اجرام که در کمربند سیارکها واقع هستند. به تعادل هیدروستاتیکی رسیده باشد یعنی مانند سیارات شکل کروی برای خود ایجاد کرده باشد. به عنوان قمر محسوب نشود و در اطراف آن خرده سنگهای نسبتا زیادی وجود داشته باشد.( که این شرط در مورد کمربند سیارکها کاملا صادق است.)
3- اجرام دسته سوم : اعضاء این دسته همه اقمار و خرده سنگهای ریز و درشت موجود در فضای بین سیاره ای و در کل همه اجرام ریز منظومه شمسی است. اکنون دیگر همه جنجالها خاتمه یافته و منظومه شمسی ما که قرار بود دارای 17 سیاره شود اکنون دارای 8 سیاره است. به همین سادگی و با حضور بیش از 2600 منجم از سراسر دنیا و نهادهای دولتی و ارگانهای دیگر بیست وششمین گردهمائی مجمع بین المللی نجوم در پراگ در مقابل دیدگان همه که مشتاقانه منتظر بودند که ببینند که نتیجه برگزاری این جلسه چه می شود پایان یافت. نتیجه آن چیزی جز هشت سیاره ای شدن منظومه شمسی ما نبود.
parssky.com
-
راهنمای رصد سیاره مشتری
سیاره مشتری در مرداد و شهریور 1385 حکمران آسمان شبها می باشد. این سیاره پس از غروب خورشید در بالای افق جنوبی به مانند ستاره ای از قدر 2- قرار دارد و رصد آن بسیار آسان است. اگر با وربین دوچشمی مناسب ( مانند 15X70 - 20X80 ) به این سیاره بنگرید، میتواند 4 قمر معروف این سیاره را مشاهده کنید.
حرکت این چهار قمر در هر ساعت قابل مشاهده است، رصد آنها و بررسی مقدار حرکت، مدار و ... یکی از پروژه های جالب برای منجمان آماتور می باشد. قمرهای گالیه ای در زمان حرکت خود به دور مشتری در راستای زمین و مشتری قرار می گیرند و ممکن است شاهد گذر این اقمار باشیم. رصد گذر قمرهای گالیه ای بوسیله تلسکوپهای پرتوان قابل مشاهده است. تلسکوپهای 6 و 8 و 10 اینچی با بزرگنمایی مناسب به آسانی میتوانند نشان دهنده عبور این قمرها باشند. اولین مرحله دانشتند زمان گذر قمر است و این مطلب را میتوانید از طریق وب سایتهای مختلف و یا نرمافزارهای ستاره شناسی پیش بینی کنید. حال 15 دقیقه قبل از آغاز گذر تلسکوب خود را به سوی مشتری نشانه روید و با بزرگنمایی بالایی به قمر و مشتری نگاه کنید و با ترسیم سطح مشتری و مکان آغاز و پایان گذر و یا حرکت سایه برروی مشتری گزارش خود را تکمیل نمایید.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
چشمان مشتری یکی دیگر از رویدادهای جالب این سیاره غول است. این روزها لکه بزرگ به همراه لکه کوچک مشتری دیده خواهند شد و میتوانید با رصدهای روزانه در تعقیب این لکه های بزرگ باشید. فرصت را از دست ندهید که مشتری در حال رفتن است و امیدواریم که رصد خوبی داشته باشید.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-
آسمان در شهريور ماه
پدیده های نجومی آسمان شهریور
شهریور: مقارنه 2 درجه ای هلال بسیار باریک ماه با عطارد در افق شرقی . این مقارنه در ساعات قبل از طلوع افتاب بسختی قابل مشاهده است و به احتمال زیاد موفق به تماشا هلال ماه نخواهید شد.
5 شهریور : مقارنه ی بسیار نزدیک زهره و زحل . جدایی زاویه ای دو سیاره در این مقارنه 5 دقیقه ی قوسی می باشد (قدر زهره 3- ، قدر زحل 0 ) . برای مشاهده این مقارنه میتوانید بین ساعت 5 تا حدود 7 بامداد به افق شرقی آسمان نگاه کنید .
14 شهریور : سیاره اورنوس در حالت مقابله .مقابله هنگامی رخ می دهد که یک سیاره بیرونی مانند اورانوس با خورشید زاویه ی 180 درجه بسازد.
15 شهریور: مقارنه ی 5/0 درجه ای زهره با قلب الاسد (پرنورترین ستاره صورت فلکی شیر) برای تماشای این مقارنه نیز باید قبل از طلوع آفتاب به افق شرق نگاه کنید.
16 شهریور:ماه بدر ، مقارنه ی 2 درجه ای ماه و اورانوس ، خسوف بسیار جزیی ماه . اوج خسوف در ساعت 11:21 دقیقه .
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
21 شهریور : اختفای بسیار زیبای ماه با خوشه ی پروین . ماه در حدود ساعت 10:20 از افق شرقی طلوع می کند اختفا تا ساعت 1 بامداد روز بعد نیز ادامه دارد.
24 شهریور: مقانه ی بسیار نزدیک عطارد و مریخ . برای تماشای این مقارانه ی زیبا بعد از غروب به افق غرب نگاه کنید . عطارد و مریخ در این مقارانه 10 دقیقه ی قوسی از هم فاصله دارند (سیاره ی بالایی مریخ و سیاره ی پایینی عطارد است.)
28 شهریور : مقارنه ی زیبای هلال ماه و زحل . ماه و زحل تنها 2 درجه از هم فاصله دارد ، میتوانید این دو را بعد از ساعت 4 بامداد در افق شرقی ماهده کنید.
31 شهریور : اعتدال پاییزی ، گرفت حلقوی قابل مشاهده در آمریکای جنوبی و اقیانوس اطلس .
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-
سلام دوستان
اگر مي شه يه كتاب معرفي كنيد در مورد نجوم مقدماتي چون من اطلاعات درستي از نجوم ندارم
ممنون
-
سلام يعني اين قدر سوال سخت بود كه كسي جواب نداد يا جواب نداره
-
تير، سياره فراموش شده
تير، سياره فراموش شده
نوشته: جعفر سپهري
هرچند عطارد، اين جهان شگفتانگيز، يكي از نزديكترين همسايگان زمين است، بيشتر بخشهاي آن ناشناخته مانده است. فلز جيوه، اقليم چهارم، فلك دوم، ... پيوندي تنگاتنگ و ناگسستني با اين هفتمين سياره باستانگان دارد.
عطارد(تير) (Mercury)، نزديكترين همسايه خورشيد زندگيبخش، دنيايي از ركوردهاست. از ميان همه اجرامي كه از فشرده شدن ابر پيشستارهاي خورشيد به وجود آمدهاند، عطارد در بيشترين گرما شكل گرفته است. روز آن از پگاه تا پامگاه برابر با 59 روز زميني، طولانيترين روز منظومه شمسي بوده و حتي از يك سال خودش بيشتر است.
هنگامي كه به سمتالشمس (Perihelion)، نزديكترين نقطه به خورشيد، ميرسد، حركت آن به اندازهاي سريع است كه از ديدگاه ناظري كه بر سطح آن قرار دارد، خورشيد در آسمان متوقف شده، رو به عقب حركت ميكند. اين كار تا زماني كه حركت وضعي سياره، پيشي گرفته و خورشيد را دوباره به حركت رو به جلو وادارد، ادامه خواهد داشت. در طي روز، دماي سطح آن به حدود 700 درجه كلوين، گرمتر از سطح هر سياره ديگر، بيش از دماي ذوب سرب رسيده، در شب به 100 درجه كلوين، كه براي انجماد كريپتون كافياست، سقوط ميكند.
چنين مواردي، به طور استثنائي، عطارد را براي ستارهشناسان، جذاب ميكند. به همين دليل چند تلاش مخصوص، براي پژوهشهاي علمي، در باره اين سياره انجام شده است. خواص استثنائي عطارد، آن را براي تطبيق و هماهنگي با هر طرح فراگير تكامل منظومه شمسي، با مشكل روبرو نموده است. ولي از سوي ديگر، همين خواص غير معمول، به نوعي يك محك دقيق و حساس، براي فرضيههاي ستاره شناسان است. هرچمد عطارد، پس از و زهره (ناهيد Venus) و مريخ (بهرام Mars) نزديكترين همسايه زمين است، تنها درباره پلوتوي دوردست، كمتر از آن ميدانيم. بيشتر دانش ما درباره عطارد، از جمله پيدايش و تكامل، ميدان مغناطيسي اسرارآميز، جو رقيق، هسته احتمالا مايع و چگالي بسيار بالاي آن در پردهاي از ابهام باقي مانده است.
عطارد به روشني ميدرخشد، اما چنان دور است كه ستارهشناسان پيشين نتوانستند هيچ جزئياتي از عوارض زمينه آن را تشخيص دهند، و فقط مسير حركت آن در آسمان را ترسيم كردند. همانند ديگر سيارگان دروني، عطارد از ديدگاه ناظر زميني، هرگز بيش از 27 درجه از خورشيد دور نميشود. اين زاويه كوچكتر از زاويهاي است كه در ساعت 1، عقربههاي يك ساعت با هم تشكيل ميدهند. پس بهاين ترتيب، ديدن آن تنها در طول روز امكانپذير است كه آن هم به دليل پخش شدن نور خورشيد منتفي است، مگر در هنگام طلوع يا غروب كه خورشيد كه درست در زير افق قرار دارد. ولي در آن هنگام، عطارد در آسمان خيلي پايين قرار گرفته است و نور آن بايد از ميان هوايي گذر نمايد كه تا 10 بار آشفتهتر و متلاطمتر از هوائي است كه درست بالاي سر ما قرار دارد. بهترين تلسكوپهاي زميني تنها توانايي ديدن عوارضي از سطح عطارد را دارند كه چندصد كيلومتر يا بيشتر پهنا داشته باشند. اين دقت بهمراتب پايينتر از ديدن ماه با چشم غير مسلح است.
با وجود اين موانع، مشاهدات زميني نتايج جالبي داشته است. در سال 1955 ميلادي،1334، ستاره شناسان توانستند پژواك امواج گسيل شده رادار از سطح عطارد را دريافت كنند. با اندازهگيري اثر جابجايي دوپلر در فركانس امواج بازتابي، به حركت وضعي 59 روزه عطارد پي بردند. تا آن زمان، دانشمندان ميپنداشتند كه دوره حركت وضعي عطارد 88 روز و برابر با يك سال آن است، كه به اين ترتيب يك روي آن بايد همواره به سوي خورشيد ميبود. نسبت ساده دو به سه ميان روز و سال سياره بسيار قابل توجه است. عطارد كه در آغاز سريعتر به دور خود ميچرخيد، احتمالا انرژي خود را در طي پديدههاي كششي از دست داده، كند شده و سرانجام در مداري با اين نسبت عجيب به دام افتاده است.
ممكن است چنين به نشر برسد كه رصدخانههاي فضائي، مانند تلسكوپ فضائي هابل، به دليل آنكه محدوديت آشفتگيهاي جوي را ندارند، بايد ابزارهايي ايدهال براي مطالعه عطارد باشند. ولي متاسفانه هابل مانند بسياري از گيرندههاي فضائي ديگر نميتواند بر عطارد تمركز نمايد. به دليل نزديكي به خورسيد، نور شديد آن ميتواند به فطعات حساس نوري آسيب برساند.
تنها راه ديگري كه براي بررسي عطارد باقي ميماند، فرستادن يك سفينه فضائي است تا آن را از نزديك بررسي كند. تنها يك بار در دهه 1970 يك سفينه، مارينر 10، به عنوان بخشي از يك ماموريت بزرگتر، كه كاوش منظومه داخلي شمسي بود، چنين سفري را انجام داد. بردن يك سفينه به آنجا كار سادهاي نبود. سقوط مستقيم به درون چاه پتانسيل گرانشي خورشيد غيرممكن بود. اين سفينه براي رد كردن انرژي گرانش به زهره، بايد با چرخشي سريع به دور آن به سوي عطارد كمانه ميكرد و در نتيجه اين كار، سرعت خود را براي ملاقات با عطارد از دست ميداد. در اين سفر، مدار مارينر به دور خورشيد امكان سه ملاقات نزديك با عطارد را در 29 مارس 1974، 21 سپتامبر 1974 و 16 مارس 1975 فراهم كرد. اين سفينه تصاويري از حدود 40% سطح عطارد را به زمين مخابره نمود كه در نگاه نخست، ظاهري شبيه به ماه را نشان ميداد.
اين تصاوير، متاسفانه به اشتباه، اين عقيده را القاء نمود كه عطارد تفاوت بسيار كمي با ماه دارد و درست همانند ماه خودمان است كه در گوشه ديگري از منظومه شمسي جاي گرفته است. در نتيجه عطارد از برنامه فضائي ناسا قلم خورد، و بخش بزرگي از اين سياره همچنان بررسي نشده باقي ماند.
در جستجوي آهن
با سفر مارينر، دانش ما از عطارد، از تقريبا هيچ چيز، به آنچه كه امروزه ميدانيم، ارتقاء يافت. تجهيزاتي كه با سفينه حمل شدند،حدود 2000 تصوير با قدرت تفكيك مؤثري حدود 1.5 كيلومتر را به زمين مخابره كردند. دقت اين تصاوير همانند تصاويري از ماه است كه ميتوان از زمين توسط يك تلسكوپ بزرگ گرفت. ولي تمام اين تصاوير، همه از يك سوي عطارد تهيه شده و هنوز ديگر سوي آن ديده نشده است.
با اندازهگيري شتاب مارينر در ميدان گرانش به شدت نيرومند عطارد، ستارهشناسان به يكي از غيرعاديترين خصوصيات آن، يعني چگالي بالاي سياره پي بردند. اجسام جامد (غير گازي) ديگر يعني زهره، ماه و مريخ و زمين، كاملا چگال هستند. كوچكترها، يعني ماه و مريخ، چگالي كمتر و بزرگترها،يعني زمين و زهره، چگالي بيشتري دارند. عطارد خيلي از ماه بزرگتر نيست ولي چگالي آن همانند سيارهاي به بزرگي زمين است.
مشاهده اين پديده سرنخي اساسي براي پي بردن به ساختار دروني عطارد است. لايههاي بيروني يك سياره جامد، از مواد سبكتر مانند سنگهاي سيليكاتي تشكيل شده است. با پيشروي در عمق، به دليل فشار لايههاي بالايي و تركيب متفاوت لايههاي دروني، چگالي افزايش مييابد. هسته بسيار چگال سيارههاي جامد، به طور عمده، از آهن تشكيل شده است.
پس در ميان سيارههاي جامد، عطارد بايد،به نسبت ابعادش، داراي بزرگترين هسته فلزي باشد. اين يافته، گواهي زندهاي براي فرضيه پيدايش و تكامل منظومه شمسي است. ديدگاه بيشتر ستارهشناسان برايناست كه همه سيارهها در يك زمان از فشرده شدن ابرهاي دور خورشيد شكل گرفتهاند. اگر اين فرضيه درست باشد، آنگاه خاص بودن چگالي عطارد را ميتوان به يكي از سه شكل زير توضيح داد:
· يكي اين كه تركيبات ابر خورشيدي در نزديكي مدار عطارد با جاهاي ديگر فرقي اساسي داشته باشد، تفاوتي خيلي بيش از آنكه مدلهاي تئوريك پيشبيني ميكنند.
· دوم آنكه در آغاز عمر منظومه شمسي، خورشيد چنان پر انرژي بوده كه بر اثر گرماي آن عناصر فٌرار و كم چگال عطارد، بخار شده از آن گريختهاند.
· سوم آنكه يك جسم بسيار پرجرم، درست پس از شكل گيري عطارد، با آن برخورد كرده باشد كه موجب بخار شدن مواد كمچگاليتر شده است.
وضعيت شواهد كنوني هنوز به گونهاي نيست كه بتوانيم از ميان اين سه امكان يكي را برگزينيم.
از همه عجيبتر اينكه، تحليل دقيق يافتههاي مارينر به همراه مشاهدات طيفسنجي مداوم از زمين، در شناسائي كوچكترين اثري از آهن در سنگهاي سطح عطارد ناموفق مانده است. فقدان آهن در سطح عطارد، به شدت با مقدار پيشبيني شده آن در قسمتهاي دروني عطارد، در تضاد است. آهن در پوسته زمين وجود دارد. با طيفسنجي، وجود آن در سنگهاي ماه و مريخ نيز تاييد ميشود. پس عطارد، تنها سياره از منظومه داخلي شمسي است كه آهن آن - كه از چگالي بالائي برخوردار است - در هستهاش متمركز شده و در پوسته آن سيليكاتهائي ديده ميشود كه چگالي پايينتري دارند. دانشمندان حدس ميزنند كه عطارد آنقدر مدت زيادي به صورت مذاب بوده است كه مانند يك كوره ذوب آهن - كه در آن آهن پس از ذوب شدن به زير تفالهها ميرود - مواد سنگين در مركز آن تهنشين شده باشند.
يكي ديگر از يافتههاي سفينه مارينر 10، ايناست كه عطارد داراي يك ميدان مغناطيسي نسبتا نيرومند است. ميدان آن از همه سيارگان دروني، به غير از زمين، قويتر است. ميدان مغناطيسي زمين ناشي از فرآيندي به نام ديناموي خودگردان است كه در آن فلزات مذاب هادي الكتريسيته در هسته سيال زمين ميچرخند. اگر ميدان مغناطيسي عطارد هم ناشي از پديدهاي همانند باشد، نتيجه ميگيريم كه اين سياره بايد يك هسته سيال داشته باشد.
اين فرضيه هم يك مشكل دارد. اجسام كوچكي مانند عطارد، به نسبت حجم خود، از مساحت سطحي بالايي برخوردارند. به فرض آنكه ديگر شرايط يكسان باشد، نتيجه ميگيريم كه اجسام كوچكتر انرژي خود را زودتر به فضا گسيل ميكنند. اگر عطارد، همانگونه كه چگالي بالا و ميدان مغناطيسي آن نشان ميدهد، داراي يك هسته آهني باشد، آنگاه اين هسته ميبايست ميليونها سال پيش سرد و جامد شده باشد. يك هسته جامد هم نميتواند اساس و بنيان يك ديناموي خودگردان باشد.
از اين تناقض، نتيجه ميگيريم كه مواد ديگري نيز بايد در هسته باشند كه با پايين بردن نقطه ذوب آهن، باعث مايع ماندن آن در دماهاي پايينتر شوند. گوگرد، يك عنصر فراوان كيهاني، ميتواند يك كانديد مناسب باشد. در مدلهاي جديدتر پيشنهاد ميشود كه هسته عطارد از آهن جامد تشكيل شده ولي پوستهاي مايع از آهن و گوگرد با دماي 1300 درجه كلوين پيرامونش، احاطه شده باشد. اين فرضيه، گرچه هنوز اقبات نشده، به نظر ميرسد پاسخ مناسبي براي تناقض ياد شده باشد.
همين كه سطح سيارهاي به اندازه كافي جامد شد، بر اثر تنشهاي مداومي كه در طي زمانهاي طولاني تحت آن قرار ميگيرد، ترك برداشته، يا در اثر برخورد شهابسنگها مانند تكه شيشهاي خرد ميشود. پس از تولد در چهار ميليارد سال پيش، عطارد تحت بمباران شهابسنگهاي بزرگي قرار گرفته است كه توانستهاند از پوسته شكننده بيروني آن به داخل نفوذ كرده، سيلابهايي از گدازه را بر سطح آن جاري كنند. بعدها نيز، برخوردهايي كوچكتر موجب جريان يافتن گدازه شد. اين برخوردها بايد آنقدر انرژي آزاد كند تا بتواند لايه سطحي را ذوب نموده و يا بتواند در لايههاي زيرين - كه مايع هستند- نفوذ كنند. سطح عطارد، توسط وقايعي كه پس از جامد شدن لايه بيروني آن رخداده، خالكوبي شده است.
زمينشناسان سيارهاي، كوشش كردند با سودجستن از اين عوارض و بدون داشتن آگاهي دقيقي از نوع سنگهايي كه سطح آن را تشكيل ميدهند، پي به تاريخ پر رمزوراز اين سياره ببرند. تنها راه براي تعيين دقيق عمر يك سياره، سودجستن از اطلاعات راديومتري نمونههاي بازگردانده شده از آن سياره است. ( در مورد عطارد چنين چيزي در دسترس نيست و در آينده نزديك هم در دسترس نخواهد بود). ولي بهجز آن زمينشناسان سيارهاي، راهحلهاي نبوغآميري براي تعيين عمر نسبي آن دارند كه بيشتر برپايه اصل برهمنهش (Superposition) است: هر عارضهاي كه بر روي عارضهاي ديگر قرار بگيرد يا شكافي در آن ايجاد كند از آن جوانتر است. از اين اصل استفاده مخصوصي در تشخيص عمر نسبي گودالها (Crate) به عمل ميآيد.
گذشتهاي پر برخورد
در سطح عطارد، چند گودال كه با حلقههاي هم مركز تپهها و درهها احاطه شده به چشم ميخورد. احتمال دارد اين حلقهها هنگامي تشكيل شدهاند كه يك شهابسنگ در هنگام برخورد با سطح عطارد، مانند سنگي كه در يك استخر ميافتد، در سطح ذوب شده، ايجاد امواج دايرهاي نموده، و سپس اين امواج درجا جامد شدهاند. كالوريس (Caloris)، دهانهاي به قطر 1300 كيلومتر، بزرگترين اين گودالها است. برخوردي كه اين گودال در اثرٍ آن ايجاد شد، از خود زمينهاي صاف بر جا گذاشت كه بر روي آن، آثار برخوردهاي كوچكتر بعدي ثبت شده است. با برآوردي از نرخ برخوردها و توزيع اندازه گودالها ميتوان تخمين زد كه زمان اين برخورد حدود 3.6 ميليارد سال پيش بوده است. به اين ترتيب ميتوان از زمان اين برخورد به عنوان يك مبدا زمان سود جست. اين برخورد چنان تكاندهنده بود كه سطح سوي ديگر عطارد را نيز تغيير داد، در نقطه مقابل كالوريس عوارض و شكافهاي زيادي به چشم ميخورد.
همچنين، سطح عطارد، به وسيله خطوطي برجسته با خاستگاهي ناشناخته بريده بريده شده است كه به صورتي مشخص در جهتهاي شمال به جنوب، شمالشرق به جنوبغرب و شمالغرب به جنوبشرق قرار دارند. به اين طرحها شبكه عطارد گفته ميشود. يك توضيح براي علت اين نقشهاي شطرنجي اين است كه پوسته آن هنگامي جامد شده است كه سياره بسيار سريعتر به دور خود ميچرخيد، شايد با روزي كه تنها 20 ساعت به طول ميكشيد. به دليل اين تغيير سريع، سياره يك برآمدگي در استوا پيدا ميكندكه پس از كند شدن آن به اندازه كنوني، جاذبه باعث كرويتر شدن شكل آن ميشود. اين بريدگيها هنگامي ايجاد شدند كه پوسته ميخواست خود را با اين تغيير شكل هماهنگ كند. اين كه اين چينخوردگيها از گودال كالوريس گذر نكردهاند گواه بر اين است كه پيش از اين برخورد تشكيل شدهاند.
در هنگامي كه چرخش عطارد كند ميشد، گرماي آن هم رفته رفته از دست ميرفت تا جايي كه محدودههاي بيروني هسته جامد شد. انقباض حاصله احتمالا از مساحت سطح سياره، حدود يك ميليون كيلومتر مربع كاسته است كه منجر به ايجاد شبكهاي از عوارض گشته است كه به صورت رشتهاي از تپهها يا كوهها بر سطح عطارد ديده ميشوند.
در مقايسه با زمين كه فرسايش، بيشتر گودارهاي حاصل از برخورد شهابسنگها را از سطح آن پاك كرده است، عطارد، مريخ و ماه داراي سطوحي با گودالهاي فراوان هستند. همچنين بهجز گودالهاي عطارد كه كمي بزرگترند، گودالهاي اين سه سياره از نظر اندازه داراي توزيع همانندي هستند. اين پديده نشان ميدهد كه سرعت اشيائي كه با عطارد برخورد كردهاند، از سرعت اشيائي كه با سيارگان ديگر برخورد كردهاند، بيشتر بوده است. اين نكته با گردش اين اجسام در مداري بيضوي به دور خورشيد همخواني دارد: اين اجسام در نزديكي مدار عطارد كه به خورشيد نزديكتر است، سريعتر از نقاط بيروني مدارشان حركت ميكنند. پس اين اجسام همه از يك خانواده بودهاند كه احتمالا از كمربند سياركها سرچشمه ميگيرد. در عوض، اندازه دهانه گودالهاي اقمار مشتري، از توزيع متفاوتي برخوردار است كه نشان ميدهد، با گروه ديگري از اجسام برخورد كردهاند.
جو رقيق عطارد
ميدان مغناطيسي عطارد، آنچنان نيرومند است كه بتواند ذرات بارداري همانند پروتونهاي موجود در باد خورشيدي را به دام اندازد. اين ميدان مغناطيسي باعث تشكيل كرهاي به نام سپر مغناطيسي پيرامون عطارد ميشود، كه نسخه كوچكتري از سپر مغناطيسي زمين است. اين كرهها به نسبت فعاليت خورشيد پيوسته در حال تغيير و دگرگوني هستند. به دليل اندازه كوچكترش، سپر مغناطيسي عطارد ميتواند بسيار سريعتر از سپر مغناطيسي زمين تغيير كند. از اين رو ميتواند به سرعت به باد خورشيدي، كه در محدوده عطارد 10 بار نيرومندتر از زمين است واكنش نشان دهد.
باد تند خورشيدي پيوسته، سطح آفتابديده عطارد را بمباران ميكند. ميدان مغناطيسي عطارد آنچنان نيرومند است كه بتواند جلوي رسيدن اين باد به سطح سياره را بگيرد، مگر هنگاميكه خورشيد بسيار فعال بوده و يا هنگامي كه عطارد در سمتالشمس قرار دارد. در اين هنگام باد خورشيدي راه خود را براي رسيدن به سطح عطارد پيدا كرده، پروتونهاي پر انرژي آن با برخورد به مواد پوسته، باعث كنده شدن آنها ميشوند. همين ذرات كنده شده هستند كه در دام سپر مغناطيسي گرفتار ميآيند.
البته اجسامي به داغي عطارد، به دليل آنكه سرعت حركت مولكولهاي گاز از سرعت گريز سياره بيشتر است، نميتوانند جو قابل ملاحظه و چشمگيري را پيرامون خود نگه دارند. مواد فرار عطارد، به هر اندازه كه باشند، خيلي زود در فضا گم ميشوند. به همين دليل تا مدتهاي مديد نظر بر اين بود كه عطارد جو ندارد. ولي دستگاه طيفسنج سفينه مارينر 10، مقادير ناچيزي از هيدروژن، هليم و اكسيژن را نشان داد. پس از آن، مشاهدات زميني هم آثاري از سديم و پتاسيم را آشكار ساخت.
هنوز به درستي سرچشمه اين جو و علت وجود اين مواد در آن مشخص نشده است. جو عطارد، برخلاف پوشش گازي زمين، پيوسته در حال از دست رفتن و جايگزيني است. بخش اعظم آن به احتمال قوي، مستقيم يا غيرمستقيم توسط باد خورشيدي ايجاد شده است. برخي از مواد تشكيل دهنده آن ممكن است از سپر مغناطيسي يا از سقوط مستقيم مواد به صورت شهابسنگ ايجاد شده باشد. البته همين كه يك اتم، توسط باد خورشيدي از سطح عطارد كنده شود، به اين جو رقيق افزوده ميشود. همچنين ممكن است هنوز هم اين سياره، آخرين بقاياي ذخاير نخستين خود از مواد فرار را به بيرون براند.
منبع :
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-
اگر در سياهچاله بيفتم چه اتفاقي براي من مي افتد؟
اگر در سياهچاله بيفتم چه اتفاقي براي من مي افتد؟
فرض كنيد سوار بر فضا پيماي خود به طرف سياهچاله اي كه ميليون برابر خورشيد جرم دارد و در مركز كهكشان ما قرار دارد ،حركت مي كنيد .(واقعا جاي بحث دارد كه آيا در مركز كهكشان ما سياهچاله وجود داشته باشد،فرض كنيد چنين چيزي باشد.)
در فاصله بسيار دوري از سياهچاله موشك خود را خاموش كنيد.چه اتفاقي مي افتد؟
اوايل شما هيچ نيروي گرانشي احساس نمي كنيد،ز يرا در حال سقوط آزاد هستيد.همه اعضاي بدن شما و فضا پيما به طور يكساني كشيده مي شوند. به خاطر همين احساس بي وزني مي كنيد.
(اين واقعا همان چيزي است كه براي فضا نوردان در مدار زمين اتفاق مي افتد.حتي اگر نيروي گرانش فضا نورد را به طرف زمين بكشد،هيچ نيروي گرانشي احساس نمي كند.زيرا همه چيز به طور يكساني كشيده مي شود).همچنان كه به مركز سياهچاله نزديك مي شويد احساس نيروي گرانش كشندي مي كنيد.فرض كنيد كه پا هاي شما نسبت به سرتان به مركز سياهچاله نزديكتر باشند.با نزديك شدن شما به مركز سياهچاله نيروي گرانش بيشتر وبيشتر مي شود ،بنا براين پاهايتان نسبت به سرتان تحت تا ثير نيروي گرانش بيشتري قرار مي گيرند،بنابراين احساس كشيدگي مي كنيد.(اين همان نيروي كشندي است و شبيه همان نيرويي است كه باعث جزر و مد روي كره زمين مي شود).همچنان كه به مركز نزديك و نزديكتر مي شويد اين نيرو قوي و قوي تر مي شود،و سر انجام باعث پاره شدن بدن شما مي شود.براي سياهچاله هاي بزرگي مانند اين سياهچاله اي كه در آن افتاده ايد ،نيروي كشندي تا حدود ششصد هزار كيلومتر (km600000)دورتر از مركز آن قابل توجه نيست.
اگر در سياهچاله كوچكتري مي افتاديد ،مثلا سياهچاله اي كه جرم آن در حدود جرم خورشيد است ،در شش هزاركيلومتري(km6000) مركز سياهچاله ،نيروي جزر ومدي شما را تحت تاثير قرار مي دهد،وخيلي قبل از آنكه از افق سياهچاله عبور كنيد،بدن شما را پاره مي كند.(به خاطر همين سياهچاله بزرگي را فرض كرديم ،چون مي خواستيم حد اقل تا زماني كه به داخل سياهچاله وارد شويد زنده بمانيد).
شما در زمان سقوط چه چيزي را مشاهده مي كنيد؟با كمال تعجب چيز خاصي نمي بينيد.تصوير اشياي دور ممكن است به دلايل ناشناسي كج شوند،چون گرانش سياهچاله نور را به طرف خود مي كشد؛ اين درون سياهچاله اتفاق مي افتد.هنگامي كه شما از پيرامون سياهچاله عبور مي كنيد تصوير اشياء خارجي را مي بينيد،زيرا نور اشياءخارجي هنوز به شما مي رسد.هيچ كس از بيرون نمي تواند شما را ببيند،زيرا نور پراكنده از شما نمي تواند از گرانش سياهچاله بگريزد.
اين سفر شما چقدر طول مي كشد؟ بستگي دارد كه از كجا (چقدر دورتر)شروع كرده باشيد.
فرض كنيد در حال سكون از جايي شروع كنيد كه ده برابر شعاع سياهچاله باشد.پس براي سياهچاله اي كه ميليون برابر خورشيد جرم دارد ،حدود هشت دقيقه طول مي كشد تا به آنجا برسيد.بعد از آنكه اين فاصله را پيموديد،فقط هفت ثانيه طول مي كشد كه شما با نقطه تكين برخورد كنيد.اين زمان بستگي به اندازه سياهچاله دارد .بنا بر اين اگر در سياهچاله كوچكتري بيفتيد زمان مرگ شما زود تر فرا مي رسد.بعد از آنكه از افق سياهچاله عبور كرديد در هفت ثانيه باقيمانده ممكن است وحشت كنيدو نا اميدانه تمام تلاش خود را بكنيد و موشك خود را روشن كنيد تا از اين نقطه تكين دور شويد.متا سفانه،بي فايده است چون نقطه تكين جلوي شما قرار دارد و هيچ راهي براي دور شدن از آن وجود ندارد.در حقيقت به سختي مي توانيد موشكتان را روشن كنيد و به زودي با نقطه تكين برخورد مي كنيد.تجربه خوبي است به شرطي كه برگرديد و از ادامه مسافرت لذت ببريد.
ترجمه: زينتي
منبع :parash.persianblog.com
-
تلاش براي ديدن سايه سياهچاله
تلاش براي ديدن سايه سياهچاله
نويسنده : فرشيد كريمي
به گفته اخترشناسان طي چند سال آينده ميتوان سايه كلي سياهچاله واقع در مركز كهكشان راه شيري را مشاهده كرد.
در هسته كهكشان راه شيري يك سياهچاله پرجرم قرار دارد كه نور را به درون خود مي مكد و بدين ترتيب باعث نامرئي شدن خود مي شود. اما اختر شناسان مي گويند كه طي چند سال آينده قادر خواهند شد سايه كلي اين سياهچاله را مشاهده كنند.
آوري برادريك (Avery Broderick) از مركز اختر فيزيك هاروارد مي گويد" كليد و اساس اختر شناسي سياهچاله اي اكنون در چنگ ماست. ما اكنون مي توانيم سايه اي كه سياهچاله بر روي مواد اطراف خود مي اندازد مشاهده كرده و اندازه و چرخش خود سياهچاله را تعيين كنيم.هيچ چيز حتي نور نمي تواند از حوزه گرانشي شديد يك سياه چاله فرار كند. و به دليل اينكه از خود نور يا هر گونه شكلي از ماده منتشر نمي كند ، مدرك قابل روئيتي از وجود آنها در دست نيست. اما همينكه ماده به داخل كشيده مي شود ، گرم شده و انرژي را به صورت "نقاط داغ" (Hot Spots) منتشر مي كند. بخشي از اين تابش فرار كرده و قابل رديابي مي گردد. اختر شناسان قبلا تابش ناشي از نقاط داغ را درست بيرون از سياهچاله رديابي كرده اند. آنها عقيده دارند كه اين تابشها پس زمينه اي را ترسيم مي كند كه شناسه و به عبارت ديگر سايه سياهچاله بر روي آن خودنمائي مي كند.به دليل اينكه فن آوري جهت روئيت اين سايه تا چند سال آينده امكان پذير نخواهد بود ، برادريك و آويل اوب از مركز اختر فيزيك هاروارد مدلي را طراحي كرده اند كه ظاهر اين سايه را پيش بيني مي كند.
نقطه داغ تابش به دور سياهچاله مي چرخد اما محققين نمي دانند كه آيا خود سياهچاله هم مي چرخد يا نه. بنابراين Broderick و Loeb دو حالت را ايجاد كردند : يكي سياهچاله بدون حركت و ديگري چرخش با حداكثر سرعت. در هر كدام از حالتها ، نقطه داغ بصورت يك حباب با رنگهاي رنگين كماني كه به دور يك صفحه آبي سخت مي چرخد نمايش داده مي شود. صفحه آبي نمايانگر صفحه پيوسته سياهچاله است كه ماده در آن جمع و داغ مي شود تا در نهايت به درون خود سياه چاله مكيده شود.برادريك مي گويد" مشاهده تمام وقايع تا لبه سياهچاله واقع در مركز كهكشان راه شيري يك رصد واقعا قابل ملاحظه است: چاله اي با قطر 10 ميليون مايل كه بيش از 25.000 سال نوري دور مي باشد. بمنظور روئيت اين سايه ، اختر شناسان به راديو تلسكوپي نياز دارند كه به بزرگي كره زمين باشد. يك چنين تلسكوپي كما بيش درتحقيقات استفاده مي شود. به جاي راديو تلسكوپي كه اندازه غول آساي آن امكان ساخت را غير ممكن مي كند ، اختر شناسان قرائتهاي مجموعه اي از تلسكوپهاي submillimeter سراسر قاره را ادغام خواهند كرد.
قبلا از اين روش كه interferometry ناميده مي شود براي مطالعه پرتوها و علائم طول موج بلند فضاي خارج استفاده شده است. اختر شناسان معتقدند كه بررسي علائم طول موج كوتاه مي تواند تصاويري با كيفيت بالا از ناحيه بيروني سياهچاله ايجاد كند. چاه گرانشي موجود در مركز كهكشان راه شيري بهترين هدف براي رصد با استفاده از interferometry مي باشد زيرا اين روش وسيع ترين منطقه از آسمان را براي رصد سياهچاله پوشش مي دهد. ادغام نتايج رصدهاي انجام شده توسط ابزارهاي فروسرخ مي تواند تصوير با كيفيت تري بوجود آورد.لينكولن گرين هيل (Lincoln Greenhill) از مركز اختر فيزيك هاروارد مي گويد: رصدهاي فرو سرخ و Submillimeter مكمل يكديگر هستند. ما مي بايد هر دو روش را براي بوجود آوردن با كيفيت ترين رصدها مورد استفاده قرار دهيم. اين تنها راهي است كه بتوان يك تصوير كامل از مركز كهكشاني بدست آورد." اما يك تصوير واضح و شفاف از اين سياهچاله تنها حسن شناسائي و رويت سايه آن نيست. اين داده ها در نهايت به اختر شناسان كمك خواهد كرد تا فرضيه نسبيت عام انيشتين را در ميان ميدان گرانشي شديدا قدرتمند يك سياهچاله مورد آزمايش قرار دهند.زمانيكه اختر شناسان به اين هدف نايل شوند ، اولين تصوير از سايه سياهچاله و صفحه يكنواخت درون آن به كتابهاي درسي راه خواهد يافت و نظريات ما در مورد گرانش گستره فضا- زمان كه قويا منحني تصور مي شود مورد آزمايش قرار خواهند گرفت.
نقل از سي پي اچ تئوري
منبع : پارس اسكاي
-
تصور جهان چهاربعدی
میدانیم که نظریههایی مثل ابر ریسمان جهان را با ابعاد بیشتر از 3 بعد میدانند. اما یک جهان 4بعدی چگونه خواهد بود؟ منظور از بعد چهارم زمان نیست بلکه بعدی فیزیکی است که بر سه بعد ما عمود است. برای درک بهتر این بعد بهتر است بعد سوم را با بعد دوم مقایسه کنیم. با این کار ما میتوانیم رابطه این دو را به رابطه بعد سوم و چهارم تعمیم دهیم. خوب ما میدانیم که یک کاغذ دو بعد دارد (از ضخامت صرف نظر کنید) :طول و عرض ما میتوانیم این دو خط را در کاغذ بر هم عمود رسم کنیم اما آیا میتوانید خط سومی هم روی کاغذ عمود بر ان دو رسم کنید؟ نه برای رسم این خط ما به بعد سوم نیاز داریم. در مورد بعد چهارم هم همینطور است: بعدی که میتوان از ان خطی بر مکعب عمود کرد. به بعد دوم بر میگردیم. بیاید حیاتی را در بعد دوم در نظر بگیریم در این جهان دو بعدی موجوداتی زندگی میکنند: مربعها مثلثها چند ضلعیها و دایره. حالا سراغ مربع میرویم. این موجود اطرافیان و اجسام را به صورت خط میبیند دقت کنید خود ما هم اطراف خود را دو بعدی میبینیم (مضحک به نظر میرسد!) ولی خیلی ساده دوری و نزدیکی را درک میکنیم. این موجود هم مثل ما است ولی یک بعد کمتر میبیند! حالا خود را فرض کنید که دارید به ان مربع نگاه میکنید. چه میبینید؟ شما میتوانید هم خود مربع و هم پشت و هم داخل بدن مربع را یک زمان ببینید! این برای مربع غیر قابل درک است که کسی بتواند داخل بدن او را ببیند. همان طور که ما نمیتوانیم درک کنیم که یک موجود چهار بعدی میتواند داخل بدن ما را ببیند! ما میتوانیم یک بطری دو بعدی آب را بدون باز کردن در آن بخوریم!. یا یک گاو صندوق دو بعدی را خالی کنیم ! حالا فرض کنید ما یک کره را داخل دنیای آقای مربع بیاندازیم. او چه خواهد دید؟ او اول یک نقطه میبیند که از هیچ به وجود آمده و هر لحظه به قطر آن افزوده و سپس کم و ناپدید میشود! پس اگر یک کره چهار بعدی در جهان ما بیفتد ما یک نقطه میبینیم که به یک کره تبدیل میشود و سپس هر لحظه بزرگتر میشود. سپس کوچک و نا پدید میشود!
-
کشف کم سو ترین کوتوله قهوه ای
اخترشناسان به تازگی با استفاده از تلسکوپ 3.6 متری NTT توانستند از کم نور ترین کوتوله قهوه ای به طور مستقیم تصویر برداری کنند.به عقیده دانشمندان پس از این کشف ما با نسل جدیدی از سیستم های ستاره ای روبرو هستیم که علاوه بر سیارات اجرام ستاره ای را نیز در بر می گیرند.
با جرمی در حدود بیست تا شصت برابر سیاره مشتری، کم سو ترین همدم ستاره HD 3651 در فراسوی خورشید می باشد.فاصله این کوتوله قهوه ای تا ستاره مادر، شانزده بار از فاصله سیاره نپتون تا خورشید بیشتر است. کوتوله های قهوه ای ستارگان کوچکی هستند که برای سوزاندن هیدروژن جرم کافی ندارند.همچنین به علت فقدان گرمای کافی ،در مرکز آنها هم جوشی هسته ای هم صورت نمی گیرد. دمای سطحی یک کوتوله با گذشت زمان کاهش می یابد و به دمای سیاره نزدیک می شود. در نهایت درخشندگی بسیار اندک آشکار سازی آنها بسیار دشوار می کند.
ستاره HD 3651 با جرمی برابر خورشید در فاصله ی 36 سال نوری از ما در صورت فلکی حوت(ماهی) قرار دارد.تا مدت ها تصور می شد که این ستاره تنها میزبان سیاره ای فراخورشیدی می باشد؛ این سیاره نیز با جرمی کم تر از جرم زحل و فاصله ای کم تر از فاصله عطارد تا خورشید هر 62 روز یک بار به دور ستاره مادر در گردش است.
مار کوس موگرائر که مسئولیت هدایت این تحقیقات را بر عهده داشته می گوید: کشف جدید از اهمیت زیادی برخورداری است و می توان از ان نتیجه گرفت که سیارات و کوتوله های قهوه ای توانایی شکل گیری پیرامون یک ستاره مادر را دارا می باشند.
موگرائر به همراه تیم تحقیقاتی خود برای نخستین بار در سال 2003 میلادی با استفاده از تلسکوپ فرو سرخ 3.8 متری یوکیرت در ایالت هاوایی نقطه نورانی مبهمی در اطراف ستارهHD 3651 کشف کردند.سرانجام پس از 3 سال تحقیق و رصد های شبانه روزی با استفاده از تلسکوپ 3.6 متریNTT واقع در لاسی لا، آنها به این نتیجه رسیدند که نقطه نورانی ،ستاره ای در پس زمینه نبوده، بلکه یک کوتوله قهوه ای است.
[IMG]
http://www.parssky.com/news/my_documents/pictures3/BZ8_2006-1019dwarf.jpg[/IMG]
نمایی از ستاره HD 3651 HD 3651Bبه همراه کوتوله قهوه ای
کوتوله قهوه ایHD 3651B کم سو ترین همدم ستاره ای است که تا کنون به طور مستقیم کشف شده و علاوه بر این در ماموریت نقشه برداری از آسمان پالومار هم ثبت نشده است.به بیان دیگر به دلیل دمای پایین کوتوله قهوه ای که بین 500 تا 600 درجه سانتیگراد می باشد و همچنین جرم نسبتا اندک آن، سیصد هزار بار کم نور تر از خورشید بوده و در طیف فرو سرخ نیز قابل مشاهده نمی باشد. HD 3651B در دسته ستارگان کوتوله قهوه ای سردT ) ( جای می گیرد.
موگرائر می افزاید: با توجه به درخشندگی بسیار اندک کوتوله های قهوه ای سرد، جستجوی آنها در طیف فرو سرخ هم بسیار مشکل است به طوری که تا کنون تنها دو نوع از این گونه اجرام آن هم به طور غیر مستقیم کشف شده است.مطالعه کوتوله های قهوه ای نقش بسیار مهمی در افزایش دانش ما نسبت به اجزای تشکیل دهنده اتمسفر آنها دارا می باشد.
در حال حاضر بیش از 170 ستاره در فراسوی خورشید دارای همدم سیاره ای می باشند.در اطراف برخی از این ستارگان علاوه بر سیاره، اجرام ستاره ای نیز وجود دارند؛این بدان معنا است که سیارات نیز می توانند در محیط و شرایطی آشفته بوجود آیند.در حالیکه سیارات منظومه شمسی در محیطی نسبتا آرام و به دور ستاره ای واحد شکل گرفته اند.
سیاره همدم در مقایسه با کوتوله قهوه ای در فاصله ای نزدیک به دور ستاره مادر HD 3651 در گردش بوده ، به طوری که HD 3651B هزار و پانصد بار از این فاصله دور تر است.
parssky.com
-
سحابی جبار و سر اسب در یک نما
این شبها حوالی نیمه شب آسمان شبهای پائیزی پذیرای صور فلکی زمستانی است. جبار با دستی پر به سراغ رصدگران می آید.
این شبها صورت فلکی های فصل پائیز بر آسمان شب حکمرانی می کنند. تنها کافی است تا نیمه شب صبر کنید تا طلوع با شکوه صورت فلکی هائی نظیر جبار را مشاهده کنید. دیگر خبری از دجاجه و شلیاق نیست. آنها کوله بار خود را بسته اند و جای خود را به شکارچی آسمان شبهای زمستانی داده اند. همه ما هنگامی که صحبتی از صورت فلکی جبار می شود ناخداگاه به یاد مشهور ترین جرم غیر ستاره ای آسمان شبهای زمستانی می افتیم. بله. سحابی جبار. هدفی که تا به حال بارها به شکار تلسکوپهای فضائی نظیر هابل در آمده است. زادگاهی بسیار عظیم که ستارگان زیادی در قلب آن شکل می گیرند. در میان رصدگران دنیا با نامهائی نظیر " موج آسمان " و " تونل شب " نیز شناخته می شود. اگر در این شبهای پائیزی خواب از سرتان پرید می توانید حوالی نیمه شب حتی با چشم غیر مسلح به نظاره آن بنشینید. حق نیست که در مورد سحابی جبار حرفی به میان بیاید و صحبتی در مورد سحابی کله اسبی نشود. سحابی تاریکی که در تصاویر مختلفی که از آن گرفته شده است به شکل یک سر اسب دیده می شود. از مشاهده آن هیچ گاه سیر نمی شوید. در سمت چپ آن می توانید سحابی زیبای " مرد دونده " را نیز پیدا کنید. نمائی را که در بالا می بینید حاصل کار آقای " رابرت گندلر " است که با استفاده از فیلتر های سحابی مخصوص عکاسی توانسته چنین منظره ای را به نمایش بکشد.
parssky.com
-
پروژه ساخت ماهواره Wise سازمان فضایی ناسا آغاز گردید
این ماهواره که در طول موج فرو سرخ به بررسی آسمان می پردازد با ارزشی برابر سیصد میلیون دلار در سال 2009 میلادی به مدار زمین پرتاب خواهد شد.
سازمان فضایی ناسا به تازگی با آغاز پروژه ساخت ماهواره " کاوشگر نقشه بردار فرو سرخ میدان دید باز " یا همان ماهواره " Wise" موافقت نموده است.این ماهواره تمامی آسمان را در طول موج فرو سرخ مورد بررسی قرار خواهد داد. متخصصین سازمان فضایی ناسا هم اکنون مشغول طراحی و ساخت تلسکوپی هستند که به جستجوی اجرام ستاره مانند در نزدیکی ما و همچنین کهکشان های درخشان دور دست خواهد پرداخت.
دکتر ادوارد رایت کارشناس اصلی پروژه از دانشگاه ایالتی کالیفرنیا در این باره می گوید:بررسی آسمان در طیف فرو سرخ همیشه ما را با پدیده هایی غیر منتظره مواجه می نماید.
مراحل اولیه ساخت این ماهواره بیش از 8 سال به طول انجامیده و پیش بینی می شود برای تکمیل آن به 300 میلیون دلار بودجه نیاز باشد.بر طبق برنامه ریزی ها ، ماهواره Wise در سال 2009 میلادی به فضا پرتاب خواهد شد و پس از قرار گیری در مدار ویژه خود به دور زمین، در طی هفت ماه ماموریت به جمع آوری داده های گوناگون خواهد پرداخت.
گستردگی این ماموریت به دان حد است که می توان تمامی اجرام کاتالوگ های مختلف را بررسی نمود.مانند کوتوله های قهوه ای و یا ستارگان کم سویی دیگری که از ستاره پروکسیما قنطروس هم به زمین نزدیک ترند.کوتوله های قهوه ای گوی های داغی هستند که برای سوزاندن هیدروژن جرم کافی ندارند.همچنین به علت فقدان گرمای کافی ،در مرکز آنها هم جوشی هسته ای هم صورت نمی گیرد. دمای سطحی یک کوتوله قهوه ای فقط چند هزار درجه است که آن هم با گذشت زمان کاهش می یابد و به دمای سیاره نزدیک می شود. در نهایت درخشندگی بسیار اندک، آشکار سازی آنها را بسیار دشوار می کند.اما از آنجا که کوتوله های قهوه ای به خاطر گرمای شان در طیف فرو سرخ به تابش می پردازند ، تلسکوپ Wise قادر به مشاهده آنها خواهد بود.
دکتر پیتر آیزن هارد متخصص پروژه Wise از آزمایشگاه موتور های پیشران ناسا در این باره می افزاید:تعداد زیادی ستاره کوتوله قهوه ای(حتی بیشتر از ستارگان) در اطراف ما وجود دارد ، اما به دلیل کم سو بود نشان، تا کنون موفق به یافتن شمار کمی از آنها شده ایم .
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
رایت و آیزن هارد به تازگی به همراه جمعی دیگر از محققان با استفاده از تلسکوپ فرو سرخ اسپیتزر سازمان فضایی ناسا موفق به شناسایی ستارگان کوتوله قهوه ای شدند. یافته های اخیر تلسکوپ اسپیتزر حاکی از آن است که تعدادی از سیارات فرا خورشیدی به دور ستارگان کوتوله قهوه ای در گردشند. Wiseبا ویژگی های منحصر به فرد خود ، دانش ما را نسبت به این اجرام افزایش خواهد داد.به طوری که می توانیم به در راستای کاوش برای سیارات فرا خورشیدی ،به جستجوی نزدیک ترین کوتوله های قهوه ای به زمین بپردازیم.
علاوه بر این Wise قابلیت جستجوی درخشان ترین کهکشان ها را نیز دارا می باشد.برخی از این کهکشان ها چنان دورند که 11.5 میلیارد سال نوری طول کشیده تا نور شان به زمین برسد.کهکشان های دور و یا کهکشان هایی که در آغاز پیدایش کیهان شکل گرفته اند، بسیار درخشان تر از راه شیری هستند.اما به عقیده دانشمندان ذرات غباری که این کهکشان ها را فرا گرفته اند مانع از تابش نور فرابنفش و یا مرئی می شود.با این وجود کهکشان های مذکور به یاری وجود همان ذرات در طیف فرو رخ بسیار درخشانند،اما از آنجا که تعدادشان اندک است ، پروسه یافتن آنها نیز مشکل خواهد بود.در این بین بار دیگر تلسکوپ Wise برتری خود را نسبت به سایر ابزار های اپتیکی در جستجوی دقیق آسمان برای یافتن این گونه از کهکشان ها نشان خواهد داد.
دکتر آیزن هارد در پایان خاطر نشان کرد : جستجوی چنین کهکشان های وقتی نمی دانید کجا را باید بگردید،بسیار مشکل است.به همین منظور ما ناچاریم تمام آسمان را بررسی نماییم.
ابزار های آشکار ساز این ماهواره پانصد برابر از نمونه نقشه بردار قبلی به نام "ماهواره ستاره شناسی فرو سرخ "(پروژه مشترک ناسا و اروپا) که در سال 1983 به مدار زمین پرتاب شد، حساس تر اند.
هم اکنون آزمایشگاه موتور های پیشران ناسا مدیریت پروژه ماهواره " کاوشگر نقشه بردار فرو سرخ میدان دید باز " را برعهده دارد و ابزار فرو سرخ و مدار گرد این ماهواره نیز به ترتیب توسط آزمایشگاه دینامیک فضایی و موسسه هوا فضا و فناوری بال طراحی و ساخته خواهد شد.پس از تکمیل پروژه هدایت ماموریت بر عهده آزمایشگاه موتور های پیشران ناسا خواهد بود.از دیگر موسساتی که در اجرای این ماموریت نقش دارند می توان به مرکز پرواز های فضایی گادارد ناسا ،مر کز آنالیز و پردازش تصاویر فرو سرخ در موسسه فناوری کالیفرنیا ، آزمایشگاه علوم فضایی برکلی و مرکز آموزش علوم دانشگاه کالیفرنیا اشاره کرد.
برای دستیابی به اطلاعات بیشتر پیرامون ماهواره Wise به آدرس های زیر مراجعه نمایید
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
parssky.com
-
نقل قول:
نوشته شده توسط imhn
سلام
واقعا لطف می کنین اینقدر جوابمو می دین من شرمنده شدم
با سلام .
ببين دوست من ، من كه خيلي گشتم اما هنوز پيدا نكردم برات بزارم . اگه پيدا كردم چشم .
اينجا گاهي اوقات خيلي بايد انتظار بكشي .
با تشكر