شعرا

شاعر، نويسنده و بازيگر



سال و محل تولد: 1319 ش - كرمان
زندگينامه: احمدرضا احمدي در 30 ارديبهشت 1319 در كرمان در خانواده‌ اي مذهبي چشم به جهان گشود. جد پدري وي ثقه ‌الاسلام كرماني و جد مادري ‌اش آقا شيخ محمود كرماني است. حاج محمدرضا كرماني از فعالان نهضت مشروطيت در كرمان، دايي مادري احمدي است. پدر وي مصطفي از كارمندان وزارت دارايي و نيز از درويشان حلقه ذوالرياتين بود. احمدرضا تحصيلات ابتدايي را در دبستان كاوياني كرمان و بعد از كوچيدن خانواده‌اش به تهران در سال 1326 در مدرسه ‌هاي ادبي و صفوي تهران و دوره ي متوسطه را در دبيرستان دارالفنون ناصرخسرو و هدف شماره 3 طي كرد و در سال 1345 با اخذ ديپلم ادبي از دارالفنون فارغ‌التحصيل شد و دوره ي سربازي را با عنوان سپاهي دانش در روستاي ماهونك كرمان گذراند. پس از پايان خدمت در گروه صنعتي بهشهر، گروه تبليغات استخدام شد. مدتي بعد با انتشارات روزن به همكاري پرداخت و سردبيري مجله روزن را بر عهده گرفت. در سال 1349 براي گذراندن دوره‌اي يك ماهه در رشته انيميشن كودكان راهي آمريكا شد. از مهر همان سال تا 1358 مديريت توليد صفحه و نوار كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان را داشت و از سال 1358 با سمت ويراستاري در مركز انتشارات كانون به كار پرداخت و در سال 1373 بازنشسته شد. احمدي در سال 1343 به همراه نادر ابراهيمي، اسماعيل نوري علاء، مهرداد صمدي، محمدعلي سپانلو، بهرام بيضايي، اكبر رادي، جعفر كوش‌آبادي، مريم جزايري و جميله دبيري گروه ادبي طرفه را با هدف دفاع از هنر موج نو تأسيس كرد. انتشار دو شماره مجله طرفه و تعدادي كتاب در زمينه شعر و داستان از فعاليت هاي اين گروه است. او در سال 1355 همكاري با برنامه راديويي ظهر روز هفتم را با تهيه‌كنندگي مسعود بهنود در نگارش و قرائت متن پذيرفت. «طرح» نام نخستين دفتر شعر احمدي است. اين دفتر زمينه پديد آمدن جرياني را در شعر نو فارسي فراهم كرد كه بعدها موج نو نام گرفت.

آثار: به طور كلي فعاليتهاي احمدي را مي‌توان به ٥ بخش زير تقسيم كرد: 1ـ شعر 2ـ نثر 3ـ ادبيات كودك 4ـ نوار كاست و اشعار صداي او 5ـ سينما: بازيگري.

نويسنده, روزنامه نگار و شاعر



سال و محل تولد: 1318ق - اصفهان
زندگينامه: ربيع انصاري اصفهاني. (تو 1318ق), نويسنده, روزنامه نگار و شاعر. وي در اصفهان به دنيا آمد تحصيلات خود را در اين شهر انجام داد. سپس به اروميه رفت و در آن شهر «روزنامه كيوان» را منتشر ساخت.

آثار: «افشاي حقايق پاسخ به اعلاميه 29 آذر سيد ضياءالدين»؛ «جنايات بشر يا آدم فروشان قرن بيستم»؛ «سيزده عيد وضع اجتماعي زن».

شاعر و اديب



سال و محل تولد: سده ي هشتم -
سال و محل وفات: 769/772هـ.ق
زندگينامه: محمود ابن يمين الدين فريو مدى طغرائى بیهقی. پدرش از تركانى بود كه از ماوراءالنهر به خراسان آمده بودند .با در بار ابوسعيد و طغا تيمور مراوده داشت. ابن يمين نخست در ديوان استيفا مشغول به كار شد. سپس به تبريز رفت و در دستگاه غياث‌‌‌‌الدين محمد فرزند رشيدالدين فضل‌‌‌‌‌الله به خدمت مشغول به کار شد. از آنجا عازم عراق عجم شد و سپس به زادگاهش بازگشت. وى علاءالدين محمد فريومدى را مى ستود و با سربداران روابط خوبی داشت. در (743 هـ.ق) در نبرد ميان وجيه‌‌‌‌‌الدين مسعود سربدارى با ابوالحسين محمد بن غياث‌‌‌‌‌‌‌الدين كرت "ديوان" اشعارش گم شد و گويا به اسارت آل كرت در آمد . در دربار آل كرت به گردآورى مجدد "ديوان" اشعارش همت گماشت. سپس به سبز‌‌‌‌‌‌‌‌وار رفت و انزوا گزيد. شعر وى بر خلاف گويندگان معاصر وى ساده و دور از تكلَّف است. در سرودن قطعه بيش از ديگر قالب ها تبحر داشت.

آثار: "ديوان شعر"، مثنوى "مجلس افروز" از جمله آثار باقیمانده ی از اوست. وى از نخستين شاعرانى است كه در مناقب امامان و درباره ی فاجعه كربلا شعر سروده است. از شاگردان برجسته وى مى توان به ابوعلى فارسى اشاره كرد.

شاعر و موسيقيدان



سال و محل تولد: - - سمرقند
سال و محل وفات: وف300ق سمرقند
زندگينامه: (وف300ق), شاعر و موسيقيدان. از مردم سمرقند بود, برخى اورا اولين شاعر فارسى گوى مىدانند, ولى اين قول اساسى ندارد, چه وى معاصر رودكى است و پيش از او و رودكى شعراى طاهريه و صفاريه بودند. ابن‌‌الاحوض از موسيقيدانان مشهور بود, كه خوارزمى و فارابى و صفى‌‌الدين ارموى اختراع شهرود را به دست وى مى دانند.

شاعر



سال و محل تولد: 333ق -
زندگينامه: (ز333ق), شاعر . در اواخر عصر رودكى و اوائل عهد فردوسى مى زيست. تولد وى مقارن با روزگار سامانيان بود, ابوشكور امير نوح بن نصر بن احمد بن سامانى را مدح مى گفت. از تأليفات او مثنوى «آفرين نامه» است كه در حدود سالهاى 333 تا 336 ق آن را فراهم آورد, ظاهراً مثنويهاى ديگرى هم داشته است. او نخستين شاعرى است كه مثنوى داستانى ساخت. ابيات و قطعات پراكنده‌‌اى كه از وى باقى است روى هم رفته به 400 بيت نمى رســـــد .

آثار: آفرين نامه»

شاعر و كاتب



سال و محل تولد: - -
سال و محل وفات: وف بعد از 532ق
زندگينامه: ابو طاهر خاتونى بجلى, حسين بن حيدر بن حسين. (وف بعد از 532ق), شاعر, كاتب, ملقب به موفق‌‌الدين, موفق‌‌الدوله , معين‌‌لملك, و معين‌‌الدين. وى از بزرگان دولت سلجوقى بود. سبب شهرت او به خاتونى , ظاهراً از آن رو است كه چندى متصدى امور و مستوفى گوهر خاتون , همسر محمد ابن ملكشاه سلجوقى بود. از دوران كودكى و نوجوانى او اطلاعى در دست نيست. بنا بر اين, مى توان گفت كه ابو طاهر از ابتداى كار خود تا پايان عمر در دربار سلجوقى خدمت كرد و به كار دبيرى و خدمت ديوانى مشغول بود. در شهر ساوه كتابخانه‌‌اى بزرگ به ابوطاهر منسوب بود , وى كتابخانه ارزشمند خودرا وقف جامع ساوه كرد. اين كتابخانه معتبر احتمالاً در حمله مغول از ميان رفت. ابوطاهر نزد بزرگانى چون ابو مظفر, محمد ابيوردى و ناصح‌‌الدين ابوبكر احمد ارجانى تحصيل كرد. اديبان و شاعران آن روزگار كه او را مدح گفته‌‌اند, از او با عنوان استادالموفق ياد كرده كه از وى «ديوانى» بر جاى نمانده است, ولى در تذكره ها و برخى از كتابهاى ادب لغت و تاريخ ابياتى از او نقل شده و صاحب «الذريعه» به نقل از «آثارالبلاد» قزوينى «ديوانى» را به وى نسبت داده است. برخى از اشعار فارسى ابوطاهر خاتونى را عمادالدين كاتب به عربى ترجمه كرد. دولتشاه سمر قندى در «تذكرةالشعراء» از دو كتاب او نام برد يكى كتاب «مناقب‌‌الشعراء»كه در احوال شاعران پارسى گوى است, ديگرى «تاريخ آل سلجوق» كه به ذكر احوال سلاطين و امراى اين سلسله اختصاص داشته و متضمن مشاهدات شخصى ابوطاهر بوده, و از آثار ديگر وى «شكارنامه ملكشاه»كه مؤلف «راحةالصدور» آن را به خط مؤلف ديده است. آنچه به نام ابوطاهر باقى است رساله كوتاهى است به زبان عربى با عنوان «تنزيرالوزيرالزيرالخنزير» در لعن و ذكر مثالب نصيرالملك وزير سلطان محمدبن ملكشاه. در بعضى از تذكره‌‌ها و برخى تواريخ اسم اورا اصم يا معين‌‌الدين اصم گفته‌‌اند, و چنين بر مى‌‌آيد كه شهرت او به اصم به سبب سنگينى گوشش بود, و ظاهراً در دوره سلطنت سنجر يعنى اواخر عمر به اين نام معروف شد.

آثار: مناقب‌‌الشعراء - تاريخ آل سلجوق - ديوان اشعار

شاعر



سال و محل تولد: س ششم ق -
سال و محل وفات: -
زندگينامه: (س ششم ق), شاعر.وى از اهالى مرو ومعاصر سلطان سنجر و از شاعران دربار او بود. در لطف طبع يگانه و در وفور هنر نادره زمانه بود وى عمدتاً رباعى مى سرود. از اوست: تا از دل يكــــدگر خبر يافته‌‌ايــــــــم از كينه و مهر هردو دل تافته‌‌ايم مــن در طلب رضا و او در پى خشــــــــم انصاف بده كه موى بشكافته‌‌ايــــــم

آثار: ديوان

شاعر



سال و محل تولد: س ششم هـ.ق -
زندگينامه: وى از اهالى مرو و معاصر سلطان سنجر و از شاعران دربار او بود. در لطف طبع يگانه و در وفور هنر نادره ی زمانه بود وى عمدتاً رباعى می سرود. از اوست: تا از دل يكــــدگر خبــــر يافته‌‌‌‌‌‌ايــــــــم از كينه و مهر هر دو دل تافته‌‌‌‌‌‌ايم مــن در طلب رضـــا و او در پى خشــــــــم انصاف بده كه موى بشـــكافته‌‌‌‌‌‌ايــــ ــم

آثار: رباعيات

شاعر



سال و محل تولد: س ششم ق - گنجه
زندگينامه: ابوالعلاء گنجوى, نظام‌‌الدين محمود. (س ششم ق), شاعر. از اهالى گنجه و ملك‌‌الشعراى زمان خود واستاد حكيم خاقانى و فلكى شروانشاه بود و در نزد ملوك شروان معزز و مكرم. وى منوچهر و فرزندان وى را مدح مى‌‌كرد, حكايت رنجش وى از خاقانى و مهاجات ركيك او در كتب تذكره مسطور و مشهور است. اشعار بازمانده از وى اندك است.

آثار: اشعار

شاعر و كاتب



سال و محل تولد: - -
سال و محل وفات: وف 400/401 بخارا
زندگينامه: ابوالفتح بستى, نظام‌‌الدين عميد, على بن محمد الحسين. (وف 400/401), شاعر و كاتب. ابتدا در دربار سامانيان به شغل دبيرى اشتغال دلشت و بعد از آن به خدمت امير بست پيوست و تا هنگامى كه ناصرالدين سبكتكين بر امير بست غلبه يافت, سمت دبيرى داشت ابوالفتح از بيم او متوارى شد, ليكن سبكتكين كه بر مرتبه او در دانش وقوف داشت وى را به خدمت خواند و به دبيرى برگزيد ابوالفتح تا پايان عمر سبكتكين صاحب ديوان رسائل او بود و در اوايل سلطنت محمود نيز همچنان در شغل خود باقى ماند تا عاقبت به جهاتى سلطان بر او متغير شد. وى در شعر و نثر عربى مهارت بسيار ودر هردو شهرت داشت و داراى دو ديوان بود يكى تازى و ديگرى فارسى. در بخارا در گذشت . ابوالفتح چند رساله در انشاء نيز نوشته است.

آثار: ديوان اشعار