نگاهی به قطعات موجود در بازار

مادربردهای Intel

برای انتخاب مادربرد یا باید در جبهه Intel باشید یا در عقبه AMD، به ‌بیان دیگر مادربرد با توجه به پردازنده مورد استفاده طراحی و تولید می‌شوند. از آن‌جایی که Intel و AMD سهام‌داران اصلی بازار پردازنده هستند، انتظار داریم که مادربردها نیز منطبق با محصولات این دو جناب تولید و در اختیار من و شما قرار گیرند. سوکت پردازنده و چیپ‌ست مورد استفاده نشان‌دهنده نوع پردازنده سازگار خواهد بود.

محصولات کنونی Intel با دو سوکت متفاوت 478 پینی و 775 پینی در بازار موجود هستند. به‌دلیل توقف خط ‌تولید پردازنده‌های 478 پینی، تعداد محدودی از مادربردهای سازگار با این پردازنده در بازار موجود هستند. خرید این مادربردها به هیچ وجه توصیه نشده و تنها برای ارتقا از سیستم‌های قدیمی‌تر مانند سوکت 370 به pentium4 قابل استفاده خواهند بود. Intel در استانداردسازی سوکت پردازنده‌های بعد از Pentium4 بسیار هوشمندانه رفتار کرد. بدین ‌ترتیب که پردازنده‌های متاخر pentium4 و تمامی پردازنده‌های بعد از آن را سازگار با سوکت LGA775 تولید و روانه بازار کرد. بزرگ‌ترین مزیت این عمل Intel قابلیت ارتقای پردازنده‌ها با کمترین هزینه خواهد بود. قیمت مادربردهای کنونی به‌شدت وابسته به چیپ‌ست مورد استفاده است. مادربردهای مبتنی بر چیپ‌ست‌های جدید 975X، 955X بین 140 تا 250 هزار تومان و مادربردهای مبتنی بر P965، P945 بین 100 تا 230 هزار تومان، بسته به امکانات ارایه شده و شرکت سازنده آن قیمت دارند. مادربردهای مبتنی بر چیپ‌ست‌های nForce570 و nForce590 شرکت nVIDIA به‌خصوص اینکه اگر از SLI پشتیبانی کنند، قیمت‌های بالای 130 هزار تومان دارند. مادربردهای مبتنی بر چیپ‌ست nForce4 قیمت‌های معقولانه‌تر و البته کیفیت قابل قبولی دارند. توجه داشته باشید که مادربردهایی که از تکنولوژی SLI یا Crossfire پشتیبانی می‌کنند، تفاوت قیمت قابل ملاحظه‌ای با نمونه‌های دیگر دارند. اگر به این تکنولوژی‌ها احتیاج ندارید، پول خود را صرف موارد دیگر مورد نیاز کنید. در هنگام خرید مادربردهای سازگار با Intel به پشتیبانی پردازنده توجه خاصی داشته باشید و محصولی را تهیه کنید که برای ارتقا انعطاف مناسبی داشته باشد. مادربردهایی نیز بر اساس چیپ‌ست‌های VIA و SiS تولید شده‌اند که در مادربردهای ارزان‌قیمت مورد استفاده قرار می‌گیرند. به‌شخصه چیپ‌ست‌های VIA را به SiS ترجیح می‌دهم. مادربردهای Intel، Asus، Gigabyte، Foxconn و MSI در این حوزه قدرتمند ظاهر شده‌اند.

مادربردهای AMD

چهار نوع پردازنده بر اساس چهار‌نوع سوکت متفاوت از پردازنده‌های AMD در بازار موجود است. سوکت 462 قدیمی‌ترین سوکت موجود در بازار است. این مادربردها برای پردازنده‌های Athlon XP و همانند سوکت 478 پینی Pentium4، صرفا برای ارتقای محدود قابل استفاده خواهند بود. سوکت 754 پینی به‌عنوان سوکت مخصوص پردازنده‌های Sempron 64 بیتی مشخص شده بود که پیدا کردن مادربردهای سازگار با آن چندان آسان نیست، هرچند به تلاش شما بستگی خواهد داشت. مزیت مادربردهای سوکت 754 در این است که دوستان می‌توانند پردازنده‌های خود را به Athlon64 ارتقا دهند. Athlon64 2800 از گزینه‌های خوب برای به این مادربردها در ابتدا به‌صورت 754 پینی عرضه شد. سوکت 939 هم‌اکنون در بازار به‌راحتی قابل تهیه و پردازنده‌های سازگار با آن نیز در بازار موجود است. مادربردهای سوکت 939 طیف وسیعی از پردازنده‌ها از Athlon64 تا انواع پردازنده‌های دوهسته‌ای Athlon64 X2 و برخی مدل‌های پردازنده قدرتمند Opteron را شامل خواهند شد. مادربردهای سوکت 939 در بازی‌ها بهترین کیفیت و در اجرای نرم‌افزارهای گرافیکی کارایی فوق‌العاده داشته و از حافظه‌های DDR پشتیبانی می‌کنند. چیپ‌ست nForce4 Ultra بهترین گزینه برای این مادربردها و البته گران‌‌ترین آن‌ها خواهد بود. چیپ‌ست nForce4 4X نسخه ارزان‌‌تر این چبپ‌ست است که موجب کاهش قیمت و البته امکانات مادربرد خواهد شد. از سوی دیگر مادربردهای مبتنی بر چیپ‌ست‌های ATI نیز کیفیت مناسبی دارند. بسیاری از مادربردهایی که چیپ‌ست آن‌ها به‌صورت یک‌جا با موتور گرافیکی (IGP) تولید می‌شوند، از محصولات nVIDIA یا ATI استفاده می‌کنند. شرکت VIA و SiS نیز محصولاتی برای استفاده در این مادربردها تولید کرده‌اند، همچنان‌ که گفته شد چیپ‌ست VIA برتری محسوسی بر چیپ‌ست‌های SiS دارد. مادربردهای جدید از سوکت 940 پینی AM2 حافظه‌های DDR2 پشتیبانی می‌کند که محصول روز بازار محسوب خواهند شد. قیمت مادربردهای جدید که پردازنده‌های سازگار با آن از در و دیوار بازار سرازیر شده‌اند تا چند ماه آینده با نمونه‌های 939 پینی برابر خواهند شد. سوکت AM2 از تمام پردازنده‌های حال AMD پشتیبانی می‌کند. Sapphire، Asus، DFI، Gigabyte، EPoX، SOYO و abit محصولات مناسب‌تری برای مادربردهای سازگار با پردازنده‌های AMD طراحی و تولید کرده‌اند. گران‌ترین مادربردهای این حوزه در حدود 120 تا 190 هزار تومان قیمت داشته و علت قیمت بالای بسیاری از آن‌ها امکانات فراوان و تکنولوژی‌های SLI و Crossfire خواهد بود.

پردازنده‌های Intel

Intel دو نوع پردازنده بر اساس دو نوع معماری متفاوت NetBurst و Core 2روانه بازار کرده است. پردازنده‌های مبتنی بر این دو معماری تفاوت‌های اساسی با هم داشته و جالب این‌جاست که هر دو با سوکت LGA775 طراحی شده‌اند. بر اساس معماری قدیمی‌تر NetBurst چهار خانواده پردازشی Pentium4، PentiumD، PentiumEE و CeleronD طراحی و تولید شده‌اند. در این بین دور CeleronD را خط بکشید و آن را به‌حساب نیاورید، چراکه پردازنده Sempron شرکت AMD با قیمتی کمتر کیفیتی به‌مراتب بالاتر را در اختیار شما قرار خواهد داد. PentiumEE که مخفف شده Extreme Edition است قیمت بسیار بالایی دارد. برای خرید این خانواده باید بین 600 تا 900 هزار تومان پول در جیب مبارک داشته باشید. PentiumD را می‌توان تنها پردازنده قابل ارزش Intel در دسته اول دانست. PentiumD در دو زیرخانواده سری 800 و سری 900 تولید می‌شود. البته پردازنده‌های PentiumD D EE نیز در این دسته قرار می‌گیرند که به‌دلیل قیمت بالا به‌گروه خون قاطبه مصرف‌کنندگان نمی‌خوردند. سری PentiumD 8XX که با 805 آغاز و به 840 ختم می‌شوند، با تکنولوژی 90 نانومتری تولید و از دو هسته پردازشی استفاده کرده و قیمت متعادلی دارند. کیفیت خانواده Pentium D 9XX به ‌شکل قابل ملاحظه‌ای از خانواده 800 بالاتر بوده و در حال حاضر با قیمت‌های معقولانه عرضه شده‌اند. توجه داشته باشید که مدل‌هایی که رقم کد انتهایی مدل‌های آن‌ها به عدد پنج ختم می‌شود، به‌دلیل نداشتن تکنولوژی Virtualization ارزان‌تر خواهند بود. برای مثال PentiumD 945 با 4/3 گیگاهرتز سرعت و مشخصات برابر با PentiumD 950 به‌دلیل ذکر شده با قیمت 161 هزار تومان عرضه شده است. PentiumD 805 با 90 هزار تومان ارزان‌ترین و خوش‌قیمت‌ترین پردازنده دوهسته‌‌ای Intel در بازار است که برای خرید توصیه شده است. اما Core 2 Duo نام جدیدترین پردازنده شرکت Intel است که یک ماه پیش وارد بازار ایران شد. کیفیت این پردازنده‌ها مثال‌زدنی است. مدل Core 2 Duo E6300 به قیمت 200 و E6400 به‌ قیمت 250 هزار تومان با سه سال گارانتی در بازار قابل تهیه است. بعد از نمایشگاه Gitex قیمت این خانواده شکسته خواهد شد. کیفیت پردازنده‌های دوهسته‌ای Core 2 Duo برتر از پردازنده‌های دوهسته‌ای‌AMD است. به نوعی تهیه Core 2 Duo قابلیت‌های سیستم را به شکل قابل ملاحظه‌ای توسعه خواهد داد. مدل E6300 قیمت قابل قبول‌تری نسبت به دیگر مدل‌های این خانواده دارد.

پردازنده‌های AMD

در آن سوی بازار AMD با چهار خانواده پردازشی Sempron، Athlon64، Athlin64 X2 و Athlon64 FX قرار دارد. Sempron ارزان‌ترین عضو این خانواده است که علاوه بر پشتیبانی از پردازش 64 بیتی و متوسط قیمت کمتر از 50 هزار تومان با سوکت AM2 عرضه شده و برای کاربردهای خانگی محدود گزینه فوق‌العاده‌ای است. کیفیت نمونه‌های 754 پینی این پردازنده معادل 80 درصد Barton XP ارزیابی شده که در نمونه‌های AM2 افزایش قابل توجهی داشته است. از سوی دیگر Athlon64 با دو سوکت 939 پینی و 940 پینی (AM2) در بازار موجود است. همچنان ‌که گفته شد مدل‌های 939 پینی از حافظه‌های DDR و نمونه‌های 940 پینی از حافظه‌های DDR2 پشتیبانی می‌کنند. Athlon64 با متوسط قیمت کمتر از صد هزار تومان بهترین گزینه برای خرید در این محدوده قیمت است. به‌نظر بنده و همکاران مدل‌هایی از این خانواده در حوزه بازی‌ها و اجرای رم‌افزارهای گرافیکی تنه‌به‌تنه پردازنده‌های دوهسته‌ای سری 800 شرکت Intel خواهد زد. بسیاری از بازی‌های که توسط pentium4 غیرقابل اجرا شمرده می‌شوند، توسط Athlon64 به‌راحتی اجرا خواهند شد. پردازنده‌های دوهسته‌ای Athlon64 X2 نیز با دو سوکت 939 و AM2 عرضه شده و بسیار بیشتر از هزینه صورت گرفته ارزش دارند. این پردازنده‌ها نه برای انجام بازی‌ها که برای پوشش استفاده هم‌زمان از چند برنامه طراحی شده‌اند. علاقه‌مندان بازی‌ها می‌توانند از پردازنده‌های بسیار گران‌قیمت Athlon64 FX که رقیب Pentium EE محسوب می‌شوند استفاده کنند. AMD در اقدامی جالب چند مدل از پردازنده‌های مورد استفاده در کامپیوتر‌های سرور خود را برای استفاده‌های عمومی سازگار کرده است. Opteron نام پردازنده‌ای است که با سوکت 939 عرضه شده است. نمونه 939 پینی و دوهسته‌ای Opteron در بازار ایران وارد شده و قابل تهیه است که استفاده عمده از آن برای کارهای پردازشی سنگین و مستمر خواهد بود.

به‌طور کلی می‌توان این‌گونه گفت که در حوزه پردازنده‌های ارزان‌قیمت کمتر از 60 هزار تومان، Sempron64 بهترین گزینه محسوب شده، در حوزه پردازنده‌های متوسط بین 60 تا 90 هزار تومان Athlon64 3200 و PentiumD 805 گزینه‌های مناسب قلمداد می‌شوند. در محدوده قیمت بین 90 تا 140 هزار تومان مدل‌هایی از Athlon64 3800، PentiumD 820 قابل تهیه هستند. تا قبل افزایش قیمت پردازنده در هفته‌های گذشته، در این محدوده قیمت امکان خرید پردازنده دوهسته Athlon64 X2 3500 مهیا بود. از 140 تا 190 هزار تومان جدال سختی بین مدل‌های PentiumD 9XX و Athlon64 X2 4XXX برقرار است. بالاتر از این محدوده حکم‌فرمایی از آن Core 2 Duo با حداقل قیمت 200 هزار تومان با گارانتی خواهد بود.

حافظه‌های موجود

دسته‌بندی انواع حافظه‌ها بسیار سهل‌تر از پردازنده‌ها و مادربردهاست. دو نسل حافظه DDR و DDR2 در بازار وجود دارند که نسب آن‌ها به SDRAM می‌رسد. پهنای باند DDR دو برابر SDRAM و پهنای باند DDR2 چهار برابر SDRAM و دو برابر DDR است. تولید SDRAM متوقف شده و به‌زودی خط تولید حافظه‌‌های DDR نیز متوقف خواهد شد. تا زمانی که پردازنده‌های 939 پینی خانواده Athlon64 در بازار وجود دارند، قطعات حافظه‌DDR قابل تهیه خواهند بود. سرعت فرکانس نوسانی حافظه به‌دلیل ارتباط به پردازنده اهمیت دوچندانی دارد. از سوی دیگر زمان دسترسی به داده‌های ذخیره شده که با CAS Latency (CL) مشخص می‌شود قابل توجه خواهد بود. هرچه عدد مربوط به CL کوچک‌تر باشد، سرعت دسترسی به داده‌ها افزایش خواهد یافت. برای مثال CL3 برای قطعه حافظه نشان می‌دهد که چیپ‌ کنترلی حافظه پس از سه ‌نوسان پردازنده به داده‌های ذخیره شده دسترسی خواهند داشت. یکی از دلایل محبوبیت حافظه DDR به مقدار CL پایین آن مربوط می‌شود که به‌خصوص در بازی‌ها عصای دست سیستم خواهد بود. CL حافظه‌های DDR بین دو تا چهار و CL حافظه‌های DDR2 بین سه تا شش خواهد بود. سرعت فرکانس حافظه DDR مورد استفاده در مادربردهای کنونی 400 مگاهرتز خواهد بود که به‌صورت DDR400 نمایش داده خواهد شد. اما DDR2 از سرعت‌های 400، 533، 667، 800 و 1066 پشتیبانی می‌کند. توجه داشته باشید که هرچه سرعت فرکانس نوسانی چیپ‌های حافظه افزایش یابد، به‌تناسب آن بر مقدار CL آن نیز افزوده خواهد شد که عیب بزرگ حافظه‌های DDR2 محسوب خواهد شد. در حال حاضر نمونه‌های 1333 مگاهرتزی این حافظه تولید و روانه بازار شده که برای سازگاری با پردازنده‌های نسل بعدی Core 2 Duo طراحی شده است. در بازار کنونی دو گونه بسته‌بندی قطعات حافظه مشاهده می‌شود. در واقع قطعه حافظه را می‌توان به‌صورت واحد یا در بسته‌بندی جفتی تهیه کرد. قطعات حافظه جفت ‌شده به‌منظور استفاده در مادربردهایی که از حافظه دوکاناله پشتیبانی می‌کنند، طراحی شده و قیمت آن‌ها قدری بالاتر خواهد بود. شرکت‌های سازنده محصولات خود را در چند خانواده عرضه کرده‌اند. این خانواده‌ها حداقل در دو دسته و حداکثر سه‌ دسته را شامل خواهند شد. قطعات معمولی (Value) شایع‌ترین و پرفروش‌ترین‌های بازار را شامل خواهند شد. Crucial، PNY، OCZ، Corsair، Patriot، Kingston، Apacer، Kingmax، Transcend، GeIL و A-Data از نام‌‌های معتبر تجاری فعال در این حوزه هستند که محصولات آن‌ها در ایران قابل تهیه است.