سرمایه گذاری در كشاورزی برای امنیت غذایی !!

سرمایه گذاری در كشاورزی برای امنیت غذایی

امروزه عمیقاً درك شده است كه رهایی از گرسنگی حق اساسی مردم است. گرسنگی هم حرمت انسانی را خدشه دار می سازد و هم مانعی در راه پیشرفت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است.

امروزه عمیقاً درك شده است كه رهایی از گرسنگی حق اساسی مردم است. گرسنگی هم حرمت انسانی را خدشه دار می سازد و هم مانعی در راه پیشرفت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است. اما اكنون تقریبا ً۸۵۴ میلیون نفر از جمعیت دنیا در سوء تغذیه به سر می برند و به همین دلیل است كه سرمایه گذاری در كشاورزی از اهمیتی این چنین بالا برخوردار است. تنها با سرمایه گذاری در كشاورزی- همراه با حمایت آموزشی و بهداشتی- می توان دیوار گرسنگی را فرود آورد.۲۴ مهر ماه برابر با ۱۶ اكتبر، روز جهانی غذا می باشد. موضوع امسال سرمایه گذاری در كشاورزی به منظور امنیت غذایی است كه همه دنیا از آن سودمند خواهند شد.

فائو برای ارتقاء امنیت غذایی با كشورهای جهان همكاری نزدیك دارد. در ایران گرچه وضعیت امنیت غذایی خوب است اما در سطح بسیاری از كشورهای دیگر دنیا نیست.

از سال ۱۹۶۴ میلادی فائو از طریق همكاری با بنگاه های مالی برای دریافت كمك مالی به ۱۶۵كشور عضو یاری رسانده است كه مبلغ آن بالغ بر ۸۰ میلیارد دلار است و شامل تعداد تقریبا ۱۶۰۰ برنامه سرمایه گذاری در كشاورزی و سرمایه گذاری در بخش روستایی می باشد.

در ایران، بعد از انقلاب اسلامی، فائو بیش از ۹۰پروژه به مبلغ تقریبی ۲۴میلیون و ۳۰۰ هزار دلار به اجرا در آورده است كه در زمینه های گوناگون مانند: امنیت زیستی، تغذیه، سلامت و كیفیت غذا، اقتصاد و آمار، آبیاری و ذخائر آبی، ماهیگیری و آبزیان و همچنین تولیدات و بهداشت دام، با هدف بالا بردن سطح تغذیه ارتقاء تولیدات كشاورزی، بهبود زندگی جمعیت روستایی و توانمندسازی بوده اند. این پروژه ها به طور مستقیم یا غیرمستقیم در خدمت دستیابی به امنیت غذایی در ایران بوده است.

هدف برخی پروژه ها تدوین چارچوبی برای توسعه پایدار كشاورزی در ایران بوده است. یكی از این پروژه های فائو به طور خاص برای كمك به كشورهای عضو اكو (منجمله ایران) جهت فراهم كردن یك برنامه منطقه ای برای امنیت غذایی تدوین گردید و به اجرا در آمد.

از طریق ۱۸ پروژه كمك های اضطراری، فائو به نیازهای اضطراری ایران در زمان بحران هایی چون زلزله، سیل، خشكسالی و آنفلوآنزای مرغی، پاسخ داده است.

علاوه بر این، ۱۶ پروژه تله فود به اجرا درآمده و یا در حال اجرا می باشد. هدف این پروژه ها در اختیار قرار دادن ابزارهای لازم عمدتاً به خانواده های روستایی و اجتماعات كوچك است كه مقدار و تنوع محصولات تولیدی خود را بهبود بخشند.

●هدف توسعه هزاره سوم
در اجلاس جهانی غذا در سال ۱۹۹۶ میلادی، سران كشورها و دولت های سراسر دنیا متعهد گردیدند كه به منظور تشریك مساعی در هدف كاهش به نصف تعداد گرسنگان تا سال ۲۰۱۵، سرمایه گذاری بخش دولتی و خصوصی را در كشاورزی ارتقاء دهند.

هدف اول توسعه هزاره نیز بر كاهش گرسنگی و فقر به نصف تا سال ۲۰۱۵ تأكید دارد. این تعهدی بود كه رهبران كشورها در اجلاس جهانی سال ۲۰۰۵ در مقر سازمان ملل متحد در نیویورك، آن را تكرار نمودند.
هفتاد درصد گرسنگان جهان در مناطق روستایی زندگی می كنند؛ مناطقی كه كشاورزی در آنجا یا به طور مستقیم شكم گرسنگان را سیر می كند و یا از طریق اشتغال در این بخش به طور غیرمستقیم به عنوان منبع درآمد جهت خرید مواد غذایی عمل می كند.

نیاز به سرمایه گذاری در كشاورزی بسیار با اهمیت است. كمك های خارجی برای توسعه روستایی و كشاورزی رو به كاهش می باشد. این كمك ها به طرز فاحشی از رقم بیش از ۹ میلیارد دلار در اوایل دهه ۸۰ میلادی به كمتر از ۸ میلیارد دلار در اواخر دهه ۹۰كاهش یافته است.

مطالعات نشان داده اند كه رشد كشاورزی، حتی بیش از رشد صنعتی و یا شهری، منجر به كاهش فقر و گرسنگی می گردد. بنابر گزارش فائو در طول سی سال اخیر كشورهایی كه بیشترین سرمایه گذاری دولتی و خصوصی را در بخش كشاورزی داشته اند، در حال حاضر پایین ترین سطح سوء تغذیه را دارا می باشند.
دكتر ژاك دیوف مدیر كل فائو، در پیام روز جهانی غذای امسال خود می گوید: افزایش سرمایه گذاری دولتی در بخش كشاورزی و مؤثرتر كردن این كمك از اهمیت بسزایی برخوردار است. چالش افزایش سرمایه گذاری در كشاورزی خصوصاً در آفریقا چالشی عظیم است. دولتهای آن منطقه فوریت امر تخصیص منابع خود را به كشاورزی دریافته اند.
فائو معتقد است كه افزایش سرمایه گذاری در كشاورزی به معنای تمركز بر كشاورزان جهان است كه اكثریت آنان كشاورزان خرد می باشند. به عنوان یك گروه آنان بزرگترین سرمایه گذاران در بخش كشاورزی هستند كه خود دسترسی به غذای كافی، سالم و مطمئن ندارند. اگر آنان بتوانند از كشت خود سودی به دست آورند، از آن طریق می توانند غذای خانواده های خود را در طول سال تأمین كنند و با خرید كود، بذر بهتر و تجهیزات اولیه، به سرمایه گذاری مجدد در مزارع خود بپردازند. اما آنان گذشته از عوامل طبیعی چون خشكسالی، سیل، آفات و بیماریها، با موانع بی شماری همچون كمبود اعتبار، ناامنی در مالكیت زمین، حمل و نقل نامناسب، قیمت های پایین و ارتباط ضعیف با مشاغل دیگر كشاورزی، روبه رو هستند. مشاغل كشاورزی عبارتی است كه در برگیرنده كلیه شركت های محلی، ملی و یا بین المللی بوده كه در چرخه تولید، محصول مزرعه را تغییر شكل داده و یا جابه جا می كند تا به دست مصرف كننده برسد.

یك راه مهم افزایش سرمایه گذاری در كشاورزی، آن گونه كه دكتر دیوف مدیر كل فائو پیشنهاد كرده ، از طریق بهبود مشاركت های زودبازده میان بخشهای دولتی و خصوصی می باشد. این امر مسئولیت اولیه را به عهده دولت ها می گذارد تا شرایط سیاسی- اجتماعی پایدار به وجود آورند، چارچوب های حقوقی جهت دسترسی به آب و زمین را پایه گذاری كنند، رتبه بندی و استانداردها را اعمال نمایند، فضای بهتر برای سرمایه گذاری خصوصی را به وجود آورده و زیربنای روستایی لازم همچون جاده ها، برق و ارتباطات را فراهم آورند. در ارزیابی فائو، اگر كشورها به این شرایط دست یابند، منافع سرشار برای كشاورزی و خانوارهای فقیر روستایی محقق می گردد كه خود به امنیت غذایی می انجامد.



دكتر مبشر شیخ


روزنامه همشهری