تهرانيان جزو جامعه اطلاعاتي بزرگ دنيا می شوند

در دهکده جهانی می بایست خود را با ابزارهای آی تی مدار ، وفق دهند. مجهز شدن به سلاح آی تی ، تنها الزام حضور در دنیای دیجیتال است. اما کفایت نمی کند.




سايه نيکانلو- آرمان مک لوهان ، در قالب دهکده جهانی در ششمین سال هزاره سوم میلادی ، در شاکله سرزمین دیجیتالی وب ، پدیدار شده است . فناوری اطلاعات و ارتباطی روز ، ابزار و تجهیزات لازم برای استقرار و پیاده سازی شیوه جدید از تاریخ بشری را رقم زده است . نا گفته پیداست که همان طور که زندگی در دنیای سنتی پیرامون ، قواعد و فرآیندهای سیتماتیک خاص خود را می طلبد و باید از قوانین و نظام های رایج در آن تبعیت نمود و بر آن آگاه بود ، زندگی در عصر دیجیتال نیز ، محکوم به شاخص های خاصی است . عصری که به عصر دیجیتال (Digital Age)یا به قول تافلر ، عصر اطلاعات شهره است ، باید خصیصه های مبتنی بر کارکردهای مادی و معنوی این نظام را در اختیار داشته باشد. شهروندان ، حاکمان و فرآیندهای تعاملی ، درداخل یک سیستم نظام مند در دهکده جهانی می بایست خود را با ابزارهای آی تی مدار ، وفق دهند. مجهز شدن به سلاح آی تی ، تنها الزام حضور در دنیای دیجیتال است. اما کفایت نمی کند.
مفاهیمی از نوع دیجیتال
مفاهیمی که امروزه به نام دولت الکترونیکی (e-government) ، شهروند الکترونیکی (e-citizen) ، بانکداری الکترونیکی (e-banking) ، تجارت الکترونیکی (e-commerce) ، آموزش الکترونیکی (e-learning) ، شهرداری الکترونیکی (e-municipality)و حتی سایبر دیپلماسی (cyber diplomacy) مطرح می شوند ، فضای جدیدی را حکم می کنند که بی شک ، نیازمند تعبیر و تفسیر و تامل خاص خود است . بنابراین ، مولفه های دیجیتالی جهان امروزی و زندگی امروزی را باید با بومی سازی و شناخت مناسب توان مندی های آن ، نوسازی و بارور کرد. در مدل ایران ، دولت الکترونیکی بر اساس نیازهای روز جامعه ، یک راهبرد حیاتی است . آی تی مدار کردن بدنه دولت در حوزه های مختلف ، رویکردی است که حداقل در یک دهه اخیر ، مورد توجه دولت مردان بوده است . حتی ابلاغ اصل 44 قانون اساسی توسط رهبری در چند ماه اخیر مبنی بر خصوصی سازی ، نیازمند به کار گیری زیر ساخت های ارتباطی و اطلاعاتی منسجم و حرفه ای است که در دولت الکترونیکی قابل وصول است . دولت الکترونیکی ، می تواند بانکداری و تجارت الکترونیکی را درکشور فراگیر کند و بومی سازی نماید. تمام این ساختارهای نرم افزاری و سخت افزاری ، برای استفاده شهروندانی است که امروزه از ان ها به عنوان شهروندان الکترونیک ياد می شود . رعایت حقوق اعضای جامعه اطلاعاتی جهان که همانا شهروندان کشورهای آی تی محور هستند ، مقولاتی است که خود ، مفاهیم جدیدی را تولید می کنند.
قانون دیجیتالی
قانون مداری در جامعه اطلاعاتی امروز ، رهیافتی است که ازان به عنوان تنها راه هدایت و جهت دهی سالم دنیای دیجیتال ، نام برده می شود . در کشورهای در حال توسعه مانند ایران ، توجه به قانون مداری در محیط دیجیتال ، یکی ازمهم ترین چالش های موجود شمرده شده است که البته ، قانون تجارت الکترونیکی و لایحه آزادی اطلاعات ، تا حدودی بستر را برای آن چه از ان به عنوان دادگاه های الکترونیکی در آینده نامیده می شود ، فراهم کرده است . باید با درک شرایط شهروندان الکترونیکی و اگاهی بر حقوق آنان ، درکنار تجربه اندوزی از سیستم های شهروندی الکترونیکی در کشورهای مختلف (مثل سنگاپور : [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] ، انگلیس : [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] و تایلند : [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] ) ، رفتار سازمانی مشخصی در استقرار نیازهای آی تی جامعه اطلاعاتی کشور تدارک دید. بی شک ، وحدت در فرماندهی (unity of command) مدیریت دولت الکترونیکی ، یعنی استقلال مرکز مدیریت مسائل مربوط به شهروندالکترونیکی ، رویکردی است که باید دولت به ان توجه کند. در این راستا ، خرده سیستم های راهبری دولت ، مانند سازمان ها و مراکز فعال در این حوزه ، از نقش قابل ملاحظه و فوق العاده ای استفاده می کنند و باید به اهمیت وجود ان توجه شایانی داشت .
آی تی و حوزه شهری
رفتار سازمانی دولت در حوزه فناوری اطلاعات ، باید از طریق شوراهای شهر و همیاری نهادهای اجرایی دولت با بخش خصوصی و حتی سازمان ها ی غیر دولتی (NGO) نهادینه و فراگیر شود. برای رسیدن به تشکیلات مجازی شهری ، ابتدا باید با این مقوله از نظر مزایا ونکات منفی آشنا شویم و سپس به این سمت حرکت کنیم که چطور می توان این تشکیلات مجازی را بومی سازی کنیم و در واقع سازمانهای مجازی را ملموس و قابل استفاده کنیم. بسیاری از متخصصین خواستار فعالیت در شهرهای بزرگ با وسعت کلان شهرها هستند و این باعث می شود شهرهای کوچکتر از بسیاری از طرحها محروم شوند. در هر سازمان موقعیتی به نام «تشکیلات» داریم که پستهای سازمانی آن تعریف شده اند، وقتی این مقوله را به سمت دیجیتالی شدن پیش می بریم فاصله ها برداشته می شوند اما شرح وظایف تغییری نمی کند.اما می توان با ایجاد تشکیلات مجازی علاوه بر مرتبط کردن مهندسین در سراسر کشور، راندمان کاری بطور چشمگیری افزایش داد و بسیاری از مشکلات کارهای گروهی در تشکیلات مجازی را از بین برد و ضریب نفوذ آی تی در شهرها را بیش از پیش افزایش داد. این که چه گونه آی تی را در شهرها گسترش دهیم ، طرح های جامعی می طلبد که یکی از ان ها ، در مرکز آی تی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در حال پیگیری است.
یک برداشت آزاد
در مدیریت جدید شهری مرکز فناوری اطلاعات سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران كه حدود دو سال از راه اندازی آن مي گذرد با رویکرد فناوری اطلاعات و تعقیب کاربردهای آن در جامعه ، در راستای نهادینه کردن مفاهیم دیجیتالی که به ان ها اشاره شده ، فعالیت می کند.
این مرکز چند ماموریت مهم را دنبال می کندکه مهمترین آن آماده سازی شهروندان برای دست یابی به آموزش های شهروند الکترونیکی و استقرار شهر الکترونیکی است و با راه اندازي دوازده مركز فناوری اطلاعات در نقاط مختلف تهران با رويكردهاي گوناگون و تاثيرگذار در جامعه اطلاعاتي تهران عمده فعاليت خود را بر آموزش مباني علوم رايانه و IT اختصاص داده و سعي در ارتقاء توانمندي شهروندان تهراني دارند .در تامین و تجهیز نرم افزاری پروژه های مرکز و در راستای کاربردی کردن ICT برای زندگی شهروندان ، آموزش شهروندان در قالب طرح e -Citizen ( شهروند الکترونیک ) از سوی مرکز پی گیری می شود.
در همین راستا با تجهیز مراکز به سیستم های الکترونیکی مورد نیاز بر اساس تعریف مشخص هر مرکز ، آنها را برای بهره مندی شهروندان از مزایای فناوری اطلاعات آماده کرده که این مرحله توسعه سخت افزاری محسوب می شود .
گسترش مراكز فناوری اطلاعات در تمام نقاط شهر تهران ، شهري كه بيش از پانصد محله ثبت شده دارد ، بدون شك بدون تعامل مثبت و همياري تمام ارگانهاي دولتي و خصوصي ميسر نمي باشد . از اين رو تعامل همه جانبه با تمام دستگاهها و به ويژه شهرداري مناطق ،‌راهبرد اصلي اين حركت اجتماعي خواهد بود .
در واقع به زودی تهرانيان جزو جامعه اطلاعاتي بزرگ دنيا خواهند بود كه فضاي سلامت آن را بدون دغدغه و نگراني تجربه خواهند كرد .