تحلیل بازار نرم افزار ایران؛ بهشت کاربران یا جهنم برنامه نویسان؟
ایران از جمله کشورهایی است که تهیه انواع نرم افزارهای چند صد دلاری در آن به قیمتی کمتر از یک دلار ممکن است. تفاوتی هم نمی‌کند چه نوع برنامه ای و نرم افزار محصول کدام شرکت است. از آخرین نسخه سیستم عامل ویندوز گرفته تا انواع نرم افزارهای گران قیمت گرافیکی همه و همه تنها به قمیت یک عدد سی دی خام با هزینه کپی آن یعنی کمتر از هزار تومان قابل تهیه هستند.
برای مشاهده وضعیت فروش نرم افراهای غیرقانونی کافی است سری به حوالی میدان انقلاب تهران بزنید تا آشفته بازاری از انواع نرم افزارهای قفل شکسته و غیرقانونی را ببینید. تقاضا برای خرید این نرم افزارها و سایر محصولات غیر قانونی نظیر فیلم های سینمایی و سی دی های موسیقی آنقدر بالاست که کتاب فروشی ها و حتی فروشگاه مواد غذایی هم در کنار مغازه، سبدی پر از انواع سی دی گذاشته و هر کدام را به قمیت 500 تومان به فروش می رسانند.
زمانی که بحث کپی رایت و نقض مکرر آن در کشور مطرح می شود، عده ای بر این عقیده اند که به علت اختلاف سطح درآمد با کشورهای توسعه یافته، اغلب مردم توانایی خرید نرم افزار اصلی را ندارند و کاربران برای بهره مندی از فناوری های جدید کامپیوتر به ناچار قوانین مربوط به مالکیت معنوی را نادیده می‌گیرند. دسته ای نیز نبود بسترهای فرهنگی را زمینه ساز این قضیه می دانند و به اعتقاد گروهی دیگر، نبود قوانین اجرایی یا عدم اجرای صحیح قوانین موجود از سوی دولت زمینه ساز این شرایط است.
محسن، برنامه نویس کامپیوتر، بر این باور است که اغلب مردم تنها تعرض به حقوق مادی را مخالف قانون، شرع و اخلاق می دانند. به عنوان مثال یک شهروند درستکار هیچگاه حاضر به تصرف یک وسیله فیزیکی بدون پرداخت بهای آن نیست زیرا معتقد است که برای تولید آن هزینه شده است. با این حال اغلب مردم با آگاهی از اینکه برای تولید نرم افزار نیز هزینه و زمان صرف شده است، اقدام به استفاده غیر مجاز از آن می نمایند.
وی می‌گوید: در حال حاضر صنعت نرم افزار در داخل به علت عدم رعایت قوانین کپی رایت با رکود نسبی روبروست. وقتی نتیجه چند سال کار یک گروه، بدون پرداختن بهای آن به راحتی بین مردم دست به دست می شود، دیگر انگیزه ای برای سرمایه گذاری در این بخش باقی نمی ماند.
