آب جارووووو نیست !!! بحران آب >>>>>
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
آیا ایران دچار «ورشکستگی آبی» شده است؟
معاون شاخه ایرانی انجمن بین‌المللی هیدروژئولوژی با بیان اینکه ایران دچار «ورشکستگی آبی» شده، گفت که ذخایر آب این کشور حدود به زودی اتمام خواهد رسید.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
محمد میرزاوند، دکترای علوم و مهندسی آبخیزداری، استاد مدعو دانشگاه تهران و معاون شاخه ایرانی انجمن بین‌المللی هیدروژئولوژی در گفت‌وگو با خبرگزاری آناتولی با بیان اینکه ایران دچار «ورشکستگی آبی» شده، گفت: ذخایر آب کشور حدود چند سال دیگر به اتمام خواهد رسید.
به گفته میرزاوند، ایران با توجه به ذخایر آبی موجود، نیازمند تدوین و اجرای مدیریت آبی مناسب با شرایط خاص خود است.
مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
آناتولی: فرونشست زمین در مناطق مختلف ایران چند وقتی است که رسانه‌ای شده و توجهات بسیاری را به خود جذب کرده است. اساسا چه اتفاقی افتاد که این چنین توجهات به صورت ناگهانی به این موضوع جلب شده است؟ قاعدتاً این اتفاق باید یک پیشینه طولانی داشته باشد که در حال حاضر زمین این چنین واکنشی از خود نشان می‌دهد. درست است؟
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
میرزاوند: کاملا درست است. این موضوع که چرا یک دفعه این اتفاق افتاد و این همه واکنش به فرونشست زمین نشان داده می‌شود باید تشریح شود. این که شما می‌فرمایید این یک پروسه طولانی بوده کاملا درست است. دوستانی که تخصص هیدرولوژی و هیدروژئولوژی دارند سال‌های خیلی زیادی است که تذکر می‌دهند و گوشزد می‌کنند که در حقیقت این مسئله بحران آب و پیامدهای ناشی از آن می‌تواند عواقب بسیار بدی را به دنبال داشته باشد. البته اساسا این کلمه بحران اشتباه است چرا که کلمه بحران یعنی یک رخدادی که یک دفعه اتفاق می‌افتد و ما قبل از آنکه آن واقعه رخ دهد اطلاعات چندانی از آن نداشتیم.
مثل آتشفشان و زلزله که در یک لحظه اتفاق می‌افتند و شرایط بحرانی به وجود می‌آورند. ولی اتفاقاتی مثل فرونشست زمین، افت آب‌های زیرزمینی و یا حتی خشکسالی‌ها، فرآیندهایی هستند که به مرور زمان رخ می‌دهند و نمی‌شود گفت اینها بحران هستند. می‌توانستیم از اتفاق افتادن آنها جلوگیری کنیم یا خسارات ناشی از وقوع آنها را بکاهیم ولی به دلایل مختلف این کار صورت نگرفته است. بنابراین به نظر بنده این کلمه بحران را نباید برای این اتفاق بکار ببریم. متاسفانه به دلیل سوء مدیریت بر اکوسیستم ایران، شرایط فعلی بوجود آمده است. اگر به متخصصین گوش می‌دادند و افراد متخصص اختیار و منابع مالی داشتند می‌توانستند از وقوع بسیاری از این وقایع جلوگیری کنند.
آناتولی: شرایط خشکسالی در ایران به چه صورت است؟
میرزاوند: در بحث خشکسالی‌ها ما چند نوع خشکسالی داریم. یکی خشکسالی هواشناسی است که گفته می‌شود وقتی در حقیقت متوسط بارش یک منطقه یا یک کشور در دراز مدت کاهش پیدا کند آن را می‌گوییم خشکسالی هواشناسی اتفاق افتاده است. وقتی این بارش کم می‌شود قاعدتاً مقدار آب در دسترس برای استفاده در کشاورزی کاهش پیدا می‌کند. اگر آب مورد نیاز کشاورزی کاهش پیدا کند هم می‌گوییم خشکسالی کشاورزی یا اکولوژیکی رخ داده است که کشاورز مجبور می‌شود از آب‌های زیرزمینی برداشت کند.
با تداوم این خشکسالی‌ها، اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی و افزایش عمق چاه‌های کشاورزی به وجود می‌آید تا بتوانند آب مورد نیاز را داشته باشند و آرام آرام چشمه‌ها، رودخانه‌ها، چاه‌ها و قنات‌ها با کاهش دبی و یا خشکی مواجه می‌شوند و نهایتاً خشکسالی هیدرولوژیکی به وجود می‌آید. با ادامه این روند کمبود آب، ما نهایتا به خشکسالی اقتصادی و اجتماعی می‌رسیم. یعنی کشاورز و صنعت‌گر و غیره آب مورد نیاز را برای ادامه فعالیت در منطقه خود ندارد و مجبور است آن منطقه یا صنعت و کشاورزی را رها کرده مجبور به مهاجرت می‌شود.
در این مرحله مشکلات اقتصادی اجتماعی و فرهنگی و امنیتی و سیاسی هم در مبدا و هم مقصد به وجود می‌آید.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
آناتولی: با این تفاسیر آیا ایران دچار ورشکستگی آبی شده است؟
میرزاوند: قاعدتاً الان دچار ورشکستگی آبی هستیم. شما یک تقسیم بندی انجام دهید مشخص خواهد شد. البته باید بگویم بحث ورشکستگی آب را دکتر کاوه مدنی مطرح کردند و صحبت‌های خیلی به جا و درستی داشتند. براساس شاخص سازمان ملل ما بیش از 40 درصد از منابع آب را مصرف کرده‌ایم. حدود 70 درصد شهرهای کشورمان در وضعیت بحرانی قرار دارند.
ما خیلی وضعیت بدی داریم. تنش شدید آبی وجود دارد. تراز منابع آب زیرزمینی هر سال پایین می‌رود و رودخانه‌ها و تالاب‌ها و چشمه‌ها خشک می‌شوند و آب‌ها آلوده می‌شوند. پس در موضوع آب، ما نه تنها حساب جاری را، بلکه بیشتر حساب پس انداز را هم خرج کرده ایم.
آناتولی: آیا امکان اداره کشور با همین میزان آب باقی‌مانده وجود دارد؟
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
میرزاوند: ما با همین منابع آبی که در کشور داریم می‌توانیم آن را اداره کنیم و توسعه دهیم ولی نه با این وضعیت توسعه‌ای که در کشور حاکم است. چرا که آنچه بنده در کشور می‌بینم، یک توسعه نابجا است. چرا که در این توسعه آمایش سرزمین و استعداد منطقه و مصرف آب مجازی در نظر گرفته نشده است. کشوری مثل مصر اگر بخواهد محصول مورد نیاز خود را از داخل خود کشور تولید کند باید 7 برابر رود نیل آب وارد کند. ولی الان چه می‌کند؟ محصولات آب‌بر مثل فولاد و پتروشیمی یا تولیدات هندوانه و محصولات کشاورزی آب‌بر را وارد کشورش می‌کند و در عوض محصولاتی که آب کمتری مصرف می‌کنند و بهره‌بری بالاتری دارند و از فروش هر واحد از آن محصول می‌تواند سود بیشتری ببرد، در داخل کشورش تولید می‌کنند و آنها را صادر می‌کنند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
این مفهوم آب مجازی و تجارت آب مجازی است که متاسفانه ما در کشور این مسئله را در نظر نگرفته‌ایم. یعنی مقدار آب مصرفی که برای تولید هر واحد از هر کالا استفاده می‌کنیم مثلا برای تولید یک کیلوگرم فولاد، یک کیلوگرم گندم یا هر محصولی چقدر آب مصرف می‌شود و چقدر می‌توانیم آن را بفروشیم. در صورتی که ما می‌توانیم با توجه به وضعیتی که در کشور وجود دارد، اگر واقعاً منافع ملی و نه منافع منطقه ای مهم باشند و کل کشور را یکپارچه ببینیم، می‌توانیم آن را زون بندی کنیم و هر منطقه از کشور را به یک محصول اختصاص دهیم. و علاوه بر اینکه تجارت آب مجازی را بین استان ها داشته باشیم، بلکه با بازاریابی که می‌شود در خارج از کشور کرد محصولات را در جای مناسب تولید کنیم و با مصرف آب کمتر، به فروش برسانیم.
ولی متاسفانه نبود برنامه جامع و سیاسی کاری‌ها و رانت بازی‌ها و عدم توجه به متخصصین باعث شده است که الان در وضعیت ورشکستگی آبی قرار بگیریم و بسیاری از کشاورزان حتی برای مصرف یک سال خودشان محصول تولید نکنند و مجبور به مهاجرت شوند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
