چگونه دو توزیع لینوکس را در کنار هم نصب کنیم؟

امروزه با افزایش تنوع توزیع‌های لینوکس و همچنین فراهم شدن دسترسی به بخشی از این توزیع‌ها در ایران، کاربران زیادی مایل هستند تا دو یا چند توزیع را درکنار هم نصب کرده و ویژگی‌ها و امکانات آنها را بررسی نمایند و توزیع مناسب برای نیازهایشان را انتخاب کنند. بنابراین لازم دیدم تا در یک مقاله تشریحی، نحوه نصب دو یا چند توزیع لینوکس را در کنار هم شرح دهم.

به چه چیزهایی نیاز داریم؟
چیز زیادی لازم نیست! شما حداقل به موارد زیر نیاز خواهید داشت:
۱) سه پارتیشن لینوکس که حداقل یکی از آنها قابل بوت باشد. (برای استفاده به عنوان پارتیشن boot) این در صورتی است که بخواهید تمامی نقاط اتصال مانند var، home و / در یک پارتیشن قرار گیرند. در غیر این صورت تعداد پارتیشن‌های مورد نیاز افزایش خواهد یافت اما همچنان تنها یکی از آنها باید قابل بوت باشد.
۲) حداقل یک توزیع (اگر بخواهید آنرا دوبار نصب کنید!) و ترجیحا دو توزیع مختلف لینوکس.
__________________

برای شروع کار، یک نسخه پشتیبان از نقطه اتصال /boot در یک فضای جداگانه مانند home تهیه کنید. این کار را می‌توانید با استفاده از دستور زیر انجام دهید:

# cp -r /boot /home/alan


کافی است بجای home/alan/ مسیر دلخواه خود را قرار دهید. این کار را به این دلیل انجام می‌دهید که ممکن است بخواهید توزیع دوم برنامه مدیر بوت خود را روی سیستم نصب نماید و معمولا اکثر توزیع‌ها نیاز دارند تا قبل از نصب مدیر بوت، پارتیشن بوت را فرمت کنند. اگر بخواهید تنها از دو پارتیشن استفاده نمایید (یکی برای اولین توزیع و دومی برای توزیع دوم) برای اینکه برنامه نصب توزیع دوم آنرا فرمت نکند، مجبور هستید از نصب برنامه مدیر بوت روی دیسک سخت صرف نظر کرده و بجای آن از فلاپی استفاده کنید که فکر نمی‌کنم چندان این کار را دوست داشته باشید!
پس از اینکه کپی دایرکتوری بوت را انجام دادید، نصب توزیع دوم را انجام دهید. اگر فضای خالی بر روی دیسک سخت خود ندارید، باید قبل از آن با استفاده از ابزارهایی مانند qtparted یا cfdisk فضای خالی لازم را ایجاد نمایید. نصب توزیع دوم را ادامه داده و آنرا بر روی پارتیشن جدیدی که ایجاد کرده‌اید (ویا آنرا قبلا داشتید و برای نصب توزیع دوم در نظر گرفته بودید) نصب کنید و اجازه دهید تا برنامه نصب پارتیشن بوت شما را فرمت کرده و مدیر بوت توزیع جدید را به طور عادی روی آن نصب نماید. به اینصورت دیگر لینوکس قدیمی شما قابل دسترسی نخواهد بود! نگران نباشید. آنرا برخواهید گرداند.

برگرداندن توزیع اول
پس از اتمام نصب توزیع دوم، بوت شده و وارد آن شوید. اکنون باید مدیر بوت خود را برگردانید. برگرداندن توزیع اول شامل دو مرحله است. مرحله اول برگرداندن image های بوت کرنل و سپس ویرایش فایل پیکربندی مدیر بوت. در قدم نخست، یک پنجره ترمینال بازکرده، بصورت کاربر ریشه وارد سیستم شده و پارتیشنی را که کپی پشتیبان پارتیشن boot را در آن تهیه کرده بودید متصل نمایید. برای مثال:

$ su
# mount /dev/hda3 /mnt
در صورتی که فایل‌های موجود در آنرا بررسی نمایید، فایل‌هایی با نام System.map-2.x.x، vmlinuz-2.x.x و احتمالا initrd-2.x.x را مشاهده خواهید کرد. بجای x شماره‌های نسخه هسته سیستم قرار خواهند گرفت. ابتدا بررسی نمایید که این فایل‌ها همنام با فایل‌های موجود در پارتیشن boot توزیع دوم نباشند. در اینصورت آنها را در آنجا کپی کنید. در صورتی که نام آنها یکسان بود می‌توانید آنها را تغییر نام داده و سپس عمل کپی را انجام دهید:

# cp /mnt/alan/boot/System.map.2.6.3 /boot
# cp /mnt/alan/boot/vmliniz-2.6.3 /boot
پس از این مرحله باید فایل پیکربندی مدیر بوت را ویرایش کرده و توزیع اول خود را در آن اضافه کنید. فایل پیکربندی مدیر بوت grub در آدرس boot/grub/menu.lst قرار دارد. (البته در لینوکس ردهت این آدرس در boot/grub/grub.conf است.) فایل پیکربندی مدیر بوت لیلو نیز در etc/lilo.conf قرار دارد. نظر به اینکه اکثریت توزیع‌های جدید لینوکس از گراب بعنوان مدیر بوت پیش‌گزیده استفاده می‌کنند، ما این مدیر بوت را بررسی خواهیم کرد. البته همین عملیات برای لیلو هم قابل انجام است. (تنها پس از اتمام ویرایش فایل پیکربندی باید دستور lilo را اجرا نمایید.)
ابتدا فایل پیکربندی گراب را با یک ویرایشگر متنی مانند vi باز می‌کنیم:

# vi /boot/grub/menu.lst
گزینه مربوط به توزیع جدید به این صورت است:
title Mepis Linux
root (hd0,1)
kernel /vmlinuz-2.4.22 root=/dev/hda9 ro hdb=scsi
savedefault
boot

می‌توانید به راحتی و با ماوس این قسمت را انتخاب و با کلیک راست در حافظه کپی کنید. سپس کلید Insert را فشار داده (برای ورود به حالت ویرایش در ویرایشگر vi) و با کلیک راست در یک فضای خالی paste نمایید. سپس آنرا مطابق با فایل‌ها و مسیر ریشه توزیع اول خود ویرایش کنید. برای مثال:

title Libranet GNU/Linux 2.8.1 , kernel 2.6.3
root (hd0,1)
kernel /vmlinuz-2.6.3 root=/dev/hda3 ro hdb=scsi
savedefault
boot

همانطور که توجه دارید، آدرس پارتیشن / توزیع اول من hda3 است و فایل vmlinuz-2.6.3 نیز اضافه شده است. پس از انجام ویرایش، کافی است با زدن کلید ESC و سپس کلیدهای wq تغییرات را ذخیره کرده و خارج شوید. خوب اکنون اگر بوت کنید، گزینه مربوط به بوت توزیع اول نیز در مدیر بوت اضافه شده که با انتخاب آن خواهید توانست از توزیع اول خود نیز استفاده نمایید.

با برنامه bootpart براحتی قابل انجام است. دو پارتیشن با حجم کافی مثلا 10gig فرمت نشده ایجاد کنید.با نصب برنامه bootpart که با یک help کامل همراه است کار را شروع کنین. فقط هنگام نصب boot loader دقت کنید که در همان پارتیشن خودش نصب بشه نه در پارتیشن ریشه