لینوکس ردهت ۹ و فارسی : چگونه؟

این مسئله از واضحات است که برای یک کاربر فارسی زبان سیستم عاملی ارزش دارد که در آن بتوان از امکانات فارسی مانند تایپ فارسی و فارسی نویسی در بخش های مختلف بهره برد. لینوکس هم به عنوان سیستم عاملی که کم کم جای خود را در خانه ها باز میکند، از این قاعده مستثنی نیست. این مقاله به بررسی چگونگی فارسی نویسی در لینوکس ردهت ۹ می‌پردازد.



به چه چیزهایی نیاز داریم؟
تعدادی قلم یونیکد که میتوانید آنها را از ویندوز قرض بگیرید و یا از سایت linuxiran.org دانلود کنید.



چگونه شروع کنیم ؟

مراحل بعدی به صورت زیر است:

- یک پنجره ترمینال باز کرده، سپس با تایپ دستور su بصورت کاربر ریشه وارد سیستم شوید. سپس دستور زیر را تایپ کنید تا برنامه ویرایشگر vi اجرا شده و فایل پیکربندی Xfree86 را برایتان باز کند:

$ vi /etc/X11/XF86Config

- در برنامه vi در متن فایل بازشده، به دنبال Section InputDevice گشته و پس از پیدا کردن آن، در یک فضای خالی کلید insert را فشار داده و فرمانهای زیر را تایپ کنید:

Option "XkbOptions" "grp:ctrl_shift_toggle"

Option "XkbLayout" "us,ir"



کار کردن با vi مشابه ویرایشگرهای متنی دیگر است. خط نخست به Xfree86 می گوید که با فشرده شدن، Ctrl+Shift زبان صفحه کلید عوض شود و خط دوم، زبان دوم را که فارسی است به آن معرفی میکند.

پس از اتمام تایپ خطوط بالا، کلید Esc را فشار دهید، سپس کلید : را فشار داده و تایپ کنید wq و کلید Enter را فشار دهید. این کار تغییرات انجام شده را ذخیره کرده و به خط فرمان باز میگردد.

- در این مرحله باید دایرکتوری مربوط به فونتهای TrueType را به Xfree86 معرفی کنید. برای این کار، مجددا در خط فرمان دستور vi /etc/fonts/fonts.conf را تایپ کنید. این کار فایل پیکربندی قلمها را باز میکند. به دنبال خط زیر که در ابتدای صفحه است بگردید:



<dir>/usr/X11R6/lib/X11/fonts/Type1</dir>

و مجددا با فشار دادن کلید insert خط زیر را زیر آن اضافه کنید:

<dir>/usr/X11R6/lib/X11/fonts/TTF</dir>

پس از اتمام کلید Esc و سپس : را فشار داده و تایپ کنید wq تا تغییرات ذخیره شده و از برنامه vi خارج شوید.

- خوب بخشهای مشکل کار را به اتمام رساندید. در مرحله بعدی باید فایل های قلمها را به مسیرهای مربوطه کپی کنید. برای این کار فرامین زیر را تایپ کنید:



$ cp *.ttf /usr/X11R6/lib/X11/fonts/TTF/

پس از اتمام کار، کلیدهای Alt+Ctrl+Backspace را فشار دهید تا Xserver مجددا راه اندازی شود و تغییراتی که ایجاد کردید در سیستم اعمال شود. مجددا در سیستم login کرده و این بار در منوی اصلی قسمت Preferences بخش Font را انتخاب کرده و برای قسمتهایی که در شکل زیر می‌بینید، یکی از قلمهایی را که نصب کرده‌اید مثلا فونت Tahoma را انتخاب کنید :

خوب تبریکات مرا بپذیرید. اکنون میتوانید در بخشهای مختلف و برنامه هایی که با استفاده از GTK 2.0 طراحی شده اند، فارسی تایپ کنید. میتوانید در مرورگر اینترنت خود نیز از زبان فارسی استفاده کنید.



آیا در مجموعه برنامه های اداری OpenOffice امکان تایپ فارسی وجود دارد؟

استفاده از امکانات فارسی در محیطهای متفرقه امکان خوبی است، ولی این هنگامی تکمیل میشود که بتوان در محیطهای اداری نیز از امکانات فارسی استفاده کرد. بله شما میتوانید در مجموعه برنامه های اداری OpenOffice فارسی تایپ کنید. البته این بستگی به نسخه ای دارد که شما در حال استفاده از آن هستید. این امکان در نسخه 1.00 وجود ندارد، زیرا در آن پشتیبانی از CTL فعال نمی‌باشد. برای استفاده از امکانات فارسی باید نسخه های دارای پشتیبانی از CTL مانند نسخه 1.1 را دانلود کنید. کافی است به آدرس [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] مراجعه کنید. البته دانلود کردن این مجموعه کمی جرات می‌خواهد که البته به آن می ارزد. واقعا مجموعه OpenOffice جانشین خوبی برای MS-Office به شمار میرود. این مجموعه هم فایلهای MS-Office را میخواند و هم به فرمت آن Save میکند. (حتی بهتر از خود مایکروسافت!) حجم آن حدود 74 مگابایت است. البته برای دانلود با مودم عدد بزرگی است ولی در مقایسه با 700 -800 مگابایت MS-Office یک شاهکار به شمار میرود. این مجموعه محصول یکی از دشمنان مایکروسافت یعنی Sun Microsystems است و بصورت بازمتن ارائه میشود و تماما با Java و ++C نوشته شده است.

برای فعال کردن زبان فارسی (در حقیقت حالت RTL) در این مجموعه کافی است در منوی Tools بخش Options را انتخاب کرده و سپس در بخش Language Settings قسمت Languages گزینه CTL Support را تیک بزنید.

امیدوارم که این راهنما مفید واقع شده باشد.