بچه‌ها باید درگیر خرج و مخارج خانه شوند
گروه خانواده؛ نعیمه موحد: گاهی والدین شکایت می‌کنند و می‌گویند بچه‌ها از ما خواسته‌های مالی نامعقولی دارند که در حد توان ما نیست. از آن‌طرف والدینی که فرزند کوچک‌تر دارند دغدغه این را دارند که از چه سنی و به چه میزان به فرزندشان «پول‌توجیبی» بدهند. همه این‌ها زیرمجموعه عنوانی به اسم «تربیت مالی بچه‌ها» جمع می‌شود. خانم دکتر طاهره همیز در این گفت‌وگو راهکارهایی برای تربیت درست فرزندان در حوزه مالی ارائه داده‌اند. دختر باید «ام‌ابیها» تربیت شودزیاد می‌شنویم که بچه درک مناسبی از وضعیت مالی خانه ندارد و خواسته‌هایی دارد که در توان مالی خانواده نیست. خانمی می‌گفت پسر دانشجوی من می‌گوید خانه را بفروشید، پولش را بدهید به من تا ماشین و موبایل بخرم، خودتان هم بروید مستأجری. چون همه همکلاسی‌های من ماشین و موبایل خوب دارند. این مادر پیش من گریه می‌کرد و می‌گفت «من در این پیری بروم مستأجر بشوم و هرسال خانه‌ام را جابه‌جا کنم؟ توانش را ندارم. ولی با خواسته پسرم چه‌کار کنم؟»ما وقتی بچه‌ها را درگیر یک سری از مشکلات نمی‌کنیم، این وضعیت به وجود می‌آید. یکی از آموزش‌های من در تربیت دخترانم این است که همیشه به آن‌ها می‌گویم دختر باید «ام‌ابیها» تربیت بشود. حضرت فاطمه (س) در نه‌سالگی لقب «ام‌ابیها» گرفتند. دختر توانمندی این را دارد که پدرش را تدارک کند. وقتی دختر این کار را می‌کند بار مادر کم می‌شود. یا وقتی پسر در خانه بعضی از کارهای پدر که از عهده‌اش برمی‌آید را انجام می‌دهد بار پدر را سبک می‌کند.من یک‌بار جایی بودم دیدم آقایی یک چک یک میلیون تومانی به پسر پانزده ساله‌اش داد و گفت «برو بانک این را نقد کن» من ترسیدم و گفتم «اگر پسرتان این چک را گم کند چه؟» پدرش گفت: «عیبی ندارد. بگذارید تجربه کند.» الآن همان پسر کارهای اقتصادی بزرگی می‌کند.بچه‌ها را درگیر خرج و مخارج خانه‌کنیدپدر و مادر باید عرصه‌هایی مثل مخارج خانه، خریدها، کمبودها و... را با بچه‌ها شریک باشند. مثلاً شما می‌خواهید پول برق را بدهید، بگذارید بچه این کار را بکند. با این کار مثلاً اگر یک ماه پول برق زیادتر بشود، بچه می‌پرسد چرا این ماه زیاد شد؟ باهم صحبت می‌کنند و بچه‌ها می‌فهمند این ماه از فلان وسیله برقی بیشتر استفاده کرده‌اند پس دیگر یاد می‌گیرند در استفاده از آن وسیله دقت بیشتری می‌کنند.می‌توانیم در فصل تابستان بچه‌ها را به‌عنوان قائم‌مقام پدر و مادر منصوب کنیم. مثلاً یک هفته پسر می‌شود قائم‌مقام پدر. مقداری پول برای همان یک هفته به پسر بدهیم و بگویم خرجی خانه با تو. مادری این تجربه‌اش را خیلی زیبا برای من تعریف می‌کرد و می‌گفت: «پسرم روز اول برای شام چلوکباب گرفت. فردایش یک غذای دیگر از بیرون سفارش داد. کم‌کم دید پولش دارد تمام می‌شود و به آخر هفته نمی‌رسد. روزهای آخر شام نان و پنیر و خیار و گوجه خوردیم. افکار عمومی خانواده این کار را تحسین نکردند. پسرم گفت یک هفته دیگر هم‌خرجی را به من بدهید. برای هفته دوم روزهای اول غذای کم‌خرج خوردیم و وقتی پولش ذخیره شد، برای آخر هفته از بیرون برایمان غذا سفارش داد»بچه وقتی درگیر خرج و مخارج خانواده بود، هیچ‌وقت درخواست غیرمنطقی نمی‌کند. اشتباه والدین در تربیت مالی فرزندان این است که بچه را انقدر ایزوله بزرگ می‌کنند که از همه‌جا بی‌خبر است. حتی وقتی به خانه خودش می‌رود بلد نیست خانه‌اش را مدیریت کند. خانومی به من مراجعه کرده بود و به می‌گفت «مریض شدم، همسرم به پدرم زنگ زد که مرا به دکتر ببرد. از خجالت آب شدم!» خب معلوم است که این مرد آمادگی ورود به زندگی مشترک را نداشته و اصلا مسئولیت پذیر نشده است.به بچه‌ها قرض بدهید و مکتوب کنیداما اگر از کودکی فرزندانمان را تربیت مالی نکردیم الآن با خواسته‌های غیرمعقولشان چه کنیم؟ باید بگوییم هر مقدار پول که می‌خواهی من به تو قرض می‌دهم. این قرض‌ها را هم باید مکتوب بنویسید. آیه ۲۸۲ سوره بقره می‌گوید وقتی به هم قرض می‌دهید یادداشت کنید. نمی‌گوید فقط غریبه‌ها قرض‌هایشان را مکتوب کنند. افراد یک خانواده هم وقتی به هم پول قرض می‌دهند باید مکتوب کنند. پدر و مادر بگویند ما این پول را به تو قرض می‌دهیم برو سرمایه‌گذاری کن اما سود ما را هم بیاور. این پروبال دادن به فرزند استحضرت علی (ع) در نهج البلاغه می‌گویند مثل دو برادر باهم دوستی کنید و مثل دو غریبه باهم معامله کنید.پول‌توجیبی باید تحت کنترل والدین باشدبچه‌ها در دوران دبستان اصلاً از معامله سر درنمی‌آورند. در اسلام هم داریم که معامله فرد نابالغ اصلاً صحیح نیست. پس قبل از بلوغ اصلاً نیازی به پول‌توجیبی نیست. می‌توانیم ظرفی حاوی پول خرد و مقدار کم را درجایی از خانه بگذاریم و به بچه‌ها بگوییم اگر برای خرید یا هر کار دیگر پول نیاز داشتید از اینجا بردارید.برای بچه‌های بزرگ‌تر هم سقف مالی قرار می‌دهیم. مثلاً می‌توانیم به بچه دبیرستانی‌مان بگوییم تو می‌توانی یک روز در ماه دوستانت را مهمان کنی آن‌هم با پول ما. با این کار هم نیاز فرزند به بودن با دوستانش و افتخار و عزت اجتماعی اینکه آن‌ها را مهمان خودش کرده است نصیبش می‌شود، هم اینکه تعداد و خرج این مهمانی‌ها از دست در نمی‌رود و میزانش مشخص است. از آن‌طرف بگویید همه خرج‌های مربوط به شما در خانه را ما انجام می‌دهیم. مثلاً برگه برای دستگاه پرینتر را ما می‌خریم. خرج‌های جانبی مربوط به درس و مدرسه را والدین به عهده بگیرند که پول‌توجیبی بچه صرف این‌ها نشودیک سطحی از پول‌توجیبی بستگی به وسع خانواده باید تعریف بشود؛ یعنی بگوییم این مقدار پول برای این سن است و پول بیشتر برای سن بالاتر.انتهای پیام/
