پیوندهای مضمونی Deus Ex و Matrix: عینک دودی در شب!
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
در حوالی سالهای 2000 دو اثر به نام های Matrix و Deus Ex منتشر شدند که یکی دنیای سینما و دیگری دنیا بازیهای ویدئویی را با جو و آتمسفر منحصر به فرد خود تکان دادند.
از جمله ویژگی های این دو اثر میتوان به مضامین تئوری توطئه، دیدگاه های سیاسی و فلسفی، مسئله ربات و ماشین، هک و جرائم سایبری، و صد البته مردان سیاهپوش با عینکهای دودی در شب (!) اشاره کرد.
این دو اثر در زمان خود با اقبال و توجه زیاد مخاطبین و منتقدان مواجه شدند. اما در اینجا خواهیم دید در زیر پوسته‌ی شیک و جلوه های ویژه و ادعاهای بزرگ چه سناریوی مشکلدار و شعارزده ای خوابیده است.
این تشابهات اتفاقی نیست و فقط به ظاهر و محتوی سایبرپانکی (Cyberpunk) دو اثر محدود نمیشود. Deus Ex توسط یک یهودی بنام Warren Spector طراحی و خلق شد. همانطور که Matrix نیز توسط برادران واچوفسکی یهودی تبار _ که البته همکنون به خواهران واچوفسکی با انحرافات اخلاقی و جنسیتی تبدیل شده اند _ ساخته شد. همانطور که مشخص است در اینجا یک الگو را مشاهده میکنیم. هر دوی این آثار بر پایه ی دنیای واقعی و اتفاقات تاریخی سوار هستند به این منظور که با وارد کردن مضامین علمی-تخیلی خود از آن یک سرگرمی و البته نه فقط سرگرمی که وسیله ای برای انتقال عقاید و نظرات خود بسازند.
Deus Ex بازی‌ای است که همه نوع تئوری توطئه و اتفاقات مشکوک تاریخی را میتوان در لایه های آن پیدا کرد. از ایلومیناتی گرفته تا آدم فضایی ها تا ابرشرکت ها تا کنترل رسانه ها و... . اما این تئوری ها اگرچه همه در دنیای واقعی موجودیت دارند اما در Deus Ex بطور کاملا بی ربطی به هم وصل می شوند. مثلا سازمان مخفی Triad در بازی (مربوط به شورش بوکسورهای چینی در قرن 18 میلادی) با سازمان Illuminati و Majestic 12 ربط داده میشود که نه از نظر زمانی و نه تاریخی کوچکترین ارتباطی به همدیگر ندارند.
همینطور میتوان دید که Deus Ex با تمام این ادعاها و موضوعات گسترده تنها و تنها در مورد augmentation است و بس! کلیت گیمپلی و محوریت داستان درباره ی افزونه های مکانیکی و ماشینی است که به بدن انسان متصل میشوند مثل بازوهای فلزی قدرتمند. و این پرسش اخلاقی که آیا این افزونه ها بیشتر به بشریت سود میرسانند یا مضر هستند. بدون augـها حتی یک دقیقه از این بازی سپری نمی شود. درحالیکه بقیه داستان و روایت این بازی را مخصوصا همانطور که در نسخه جدید این بازی بنام Deus Ex: Human Revolution دیدیم باید در یادداشت ها، کتابها و ایمیل ها بخوانیم! بازیسازان بیشتر داستان بازی را به صورت نوشتاری (که خواندنشان وقتگیر و حوصله بر است) گنجانده اند و از روایت بصری آن ناتوان هستند. Illuminati در بازی حضوری بسیار مختصر و مبهم دارد و فقط محدود به سه موزدور است که boss fightـهای بازی را تشکیل میدهند. از خیلی از جرئیات به سرعت عبور میشود و فقط به موضوع augmentation پرداخته میشود.
این بازی از تناقضات منطقی زیادی نیز رنج میبرد. مثلا در Deus Ex: Human Revolution هرگز مشخص نمیشود که وقتی AI (هوش مصنوعی) بسیار باهوش و قدرتمندی مثل Eliza وجود دارد پس چگونه ربات ها و موجودات مکانیکی بازی انقدر بدوی و ابتدایی هستند؟! چرا با آن همه پیشرفت تکنولوژی یک ربات هوشمند در بازی دیده نمیشود؟! درحالیکه شرکت های تکنولوژی در این بازی فقط دنبال ماشینی کردن انسان ها هستند! حتی Adam Jensen شخصیت اصلی بازی دارای مغز نیمه ربات و بدن نیمه ربات است. مشخص نیست در زمانی که تکنولوژی تا این حد پیشرفته است چطور شرکتها از ساختن یک ربات کامل هوشمند عاجز هستند!
همینطور ابرشرکتی (megacorporation) مثل کمپانی Sarif در بازی جدا از ایلومیناتی ها (سازمان مخفی کنترل کننده جهان) نشان داده میشود. حتی رئیس شرکت از مداخله ی ایلومیناتی ابراز نگرانی میکند. درحالیکه در تئوری های توطئه ابرشرکت ها خود نیز همواره جزئی از ایلومیناتی و ابزار کنترال جامعه هستند. سیستم کاپیتالیستی خود ابرشرکتها را بوجود می آورد و یکی از دیگری نمیتواند جدا باشد. این تناقضات ساده لوحانه در بازی که ادعای داستان عمیقی و تفکربرانگیز دارد به کلیت اثر صدمه وارد کرده است.
ما می بینیم بازی Mass Effect که اصلا ادعاهای Deus Ex را ندارد بسیار در این زمینه ها موفق تر عمل میکند. در آن بازی موجودات فضایی از چندین نژاد مختلف هستند، ربات های هوشمند geth حضور دارند و Illusive Man بسیار خوب به بار Conspiracy اثر افزوده است. همینطور Sovereignـها و Leviathanـها بسیار از Illuminatiِی دوس اکس که مبهم و گیج کننده است پرداخت بهتر و روایت فکرشده تری دارند. Deus Ex در برابر اثری مانند Mass Effect بیشتر شبیه یک شوخی بچه گانه است. (در صورتی که پایان مس افکت 3 را فاکتور بگیریم.)
در فیلم Matrix نئو (کاراکتر اصلی) مجازی بودن دنیای فعلی اش و واقعی بودن دنیای مورفیوس را بدون هیچ شک و شبهه ای می پذیرد. اما از کجا میتواند مطمئن باشد که دنیای مورفیوس نیز خود مجازی از یک واقعیت دیگر نباشد؟!! و همینطور الی آخر. این فیلم دچار مغلطه و تناقض منطقی است. در Deus Ex نیز بارها کاراکتر اصلی جاسوس بودن فلان کاراکتر و هویت فلان سازمان را می پذیرد اما از کجا میتواند مطمئن باشد که آن کاراکتر نیز خود دستمایه ای برای یک نقشه ی بزرگتر نباشد؟ ایلومیناتی خود یک تئوری برای منحرف کردن جامعه از طرف یک سازمان بزرگتر (مثلا تحت نظر بیگانگان فضایی) نباشد؟ و همینطور الی آخر. هر دو اثر در دام بی نهایت ها گرفتار هستند.
در کل این دو اثر را میتوان آثار ضعیف و دم دستی دانست که برای سرکار گذاشتن مخاطبان و بعدا خندین به نیش آنها طراحی و ساخته شده اند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
در فیلم ماتریکس نئو به موجودی خیالی مثل سوپرمن تبدیل میشود. کاراکتری سطحی و ابلهانه برای جذب کودکان و نوجوانان!
