برنامه منظم آموزش ويولن

روش آموزش در نوازندگي ويولن در كنار عواملي چون استعداد فردي، تمرين با برنامه و مستمر، مطالعه و شنيدن آثار موسيقي مي تواند زمينه ساز بروز موفقيت و توانمندي در زمينه نوازندگي، ايجاد خلاقيت و رسيدن به آفرينش هنري در سطوح بالاتر در افراد گردد. از اينرو آموزش هدفمند، داراي جايگاهي بي بديل در نوازندگي است.فراگيري نوازندگي ويولن چون گذر از مسيري طولاني و زيباست كه با عبور هوشيارانه از پيچ و خم آن مي توان به آرزوهاي اين شاخه از هنر دست يافت. در اين راستا دستيابي به نظم كاري، ايجاد چشم انداز در جهت آگاه سازي هنرجوي علاقه مند به تحصيل نوازندگي و مشخص ساختن اهداف معين قابل دسترسي به عنوان دستمايه اي از كاميابي، از عوامل عبور هوشيارانه از اين مسير است.
با توجه به مسائل مورد اشاره، نگارنده مصمم به تدوين برنامه اي در زمينه آموزش نوازندگي ويولن گشتم. اين برنامه كه حاصل تلاش بنده در زمينه نوازندگي و تدريس اين ساز در ساليان اخير بوده است با بهره گيري از منابع و كتب معتبري است كه از گذشته مورد اقبال مدرسين اين ساز بوده است و سابقه تدريس طولاني مدت كتب منتخب اين برنامه توسط اساتيد، نشان از كارسازي اين كتب دارد.
در اينجا بايد خاطر نشان سازم هرچند ويولون به دلايلي چون قدمت ساخت چند صد ساله، سطح بالاي توانمندي در اجراي تكنيك هاي گوناگون سازي ملل مختلف و… داراي كتب آموزشي بسيار متعددي است و به طبع نمي توان از تمامي اين كتب براي آموزش بهره جست. لذا نگارنده با در نظر گرفتن اين موضوع سعي بر بهره گيري از كتبي نمودم كه بيشترين ميزان سودمندي را براي هنرجويان دارا باشد.
از مشخصات كلي “برنامه مدون آموزش ويولن”، مشخص ساختن جلساتي با دستور آموزشي معين و براي رسيدن به سطحي مشخص در نوازندگي است، كه شامل بدست آوردن توانايي در زمينه اجراي تكنيك هاي مختلف دست راست و چپ، فراگيري تناليته هاي مختلف مورد استفاده در نوازندگي ويلن كلاسيك و اجراي قطعات است.
اين برنامه مبتني است بر چهارترم آموزشي جداگانه، كه هر يك داراي بيست جلسه يك ساعته هفتگي مي باشد و بنابراين، براي “هشتاد جلسه”،برنامه جداگانه موضوعي در نظر گرفته شده است.( لازم به يادآوري است كه در موارد خاصي كه مشغله كاري- تحصيلي يا عدم توانمندي هنرجو در دستيابي به مهارت اجرايي درس هاي موضوع جلسات، در مدت زمان يك هفته محقق نمي گردد پيشرفت در برنامه تا رسيدن به سطح نسبي مناسب مي تواند به تاخير افتد و روند اجراي كار با ترتيب مورد نظر در برنامه، با سرعت كمتر دنبال گردد.)
هم راستا با پيشرفت هنرجو در اين برنامه، قطعات مختلفي براي اجرا در نظر گرفته شده است كه سطح فني اين قطعات، هم تراز با توانمندي كسب شده در طي جلسات آن ترم مي باشد( قطعات در نظر گرفته شده از ترم دوم آغاز مي گردند ).
بديهي است با پيشرفت در برنامه و ايجاد توانمندي بيشتر در هنرجو، بر ميزان تنوع درس ها و قطعات هر ترم افزوده مي گردد.
*لازم به يادآوري است كه پيش نياز شروع اين برنامه، گذراندن موفق جلد اول كتاب آموزش لو ويولن ماتيو كريك بوم در دوره مبتدي است./
” ترم اول ”
چشم انداز ترم:
آشنايي و فراگيري مهارت هاي كلي دست چپ در زمينه نواختن گام هاي پوزيسيون اول:
سل ماژور، لا ماژور،لا بمل ماژور، سي ماژور، سي بمل ماژور، دو ماژور، ر ماژور، مي ماژور، مي بمل ماژور، فا ماژور، سل مينور، دو مينور، فا مينور، لا مينور، رمينور.
منابع ترم اول:
۱- مجموعه كتاب هاي لو ويولن كريك بوم از” انتشارات چنگ” .
امتحان پايان ترم:
اجراي صحيح هر دو هم نوازي زير:
۱- هم نوازي شماره ۳۱ از كتاب لو ويولن ۲
۲- هم نوازي شماره ۴۶ از كتاب لو ويولن شماره ۳
برنامه جلسات ترم اول:
الف- آشنايي با گام سل ماژور:
شامل: بررسي كليات اين گام و مهارت يابي هنرجو در اجراي آن، تغيير سيم هاي اين گام، آموزش فواصل هفتم، هشتم و جهش سيم در اين گام، تعويض سيم با آرشه هاي لگاتو
_موضوع جلسه ۱/۱:
دروس شماره ۸۸ الي ۹۵ و هم نوازي شماره ۱۷ از كتاب لو ويولن ۲
_موضوع جلسه ۲/۱:
دروس شماره ۹۶ الي ۹۸ و هم نوازي شماره ۱۸ و ۱۹ از كتاب لو ويولن ۲
_موضوع جلسه ۳/۱:
دروس شماره ۱۱۹ الي ۱۲۱ وهم نوازي شماره ۲۵ از كتاب لو ويولن ۲
_موضوع جلسه ۴/۱:
دروس شماره ۱۲۴ الي ۱۳۱ و دروس ۱۱۷ الي ۱۱۹ از كتاب لو ويولن ۲
_موضوع جلسه ۵/۱:
درس شماره ۱۳۲ و هم نوازي شماره ۲۶ از كتاب لو ويولن ۲ و دروس شماره ۱۶۴ و ۱۶۵ كتاب لو ويولن ۳
ب- آشنايي با گام ر ماژور:
شامل:بررسي كليات اين گام و مهارت يابي هنرجو در اجراي آن، آموزش نواختن فواصل پنجم( كنت ).
_موضوع جلسه ۶/۱:
دروس شماره ۱۰۰ الي ۱۰۳ و درس شماره ۱۰۹ وهم نوازي شماره ۲۰ از كتاب لو ويولن ۲
_موضوع جلسه ۷/۱:
دروس شماره ۱۰۴ الي ۱۰۸ و از كتاب لو ويولن ۲ و دروس شماره ۱۶۸ و ۱۶۹ و ۱۷۰ از كتاب لو ويولن ۳
پ- آشنايي با گام لا ماژور:
شامل:بررسي كليات و اجراي فاصله هشتم در اين گام،مهارت يابي در اين توناليته.
_موضوع جلسه ۸/۱:
دروس شماره ۱۳۳ و ۱۳۴ و ۱۳۶ الي ۱۳۹ و هم نوازي شماره ۲۸ از كتاب لو ويولن ۲
_موضوع جلسه ۹/۱:
هم نوازي شماره ۲۷ ودروس شماره ۱۳۵ و ۱۴۰ از كتاب لو ويولن ۲ وهم نوازي شماره ۳۸ از كتاب لو ويولن ۳
ت- آشنايي با گام مي ماژور و سي ماژور
شامل: آشنايي و مهارت يابي در اين گام
_موضوع جلسه ۱۰/۱:
درس شماره ۱۹۴ و هم نوازي هاي شماره ۵۳ و ۵۴ و دروس شماره ۱۹۷ الي ۱۹۹ و هم نوازي شماره ۵۶ از كتاب لو ويولن شماره ۳
ث- آشنايي با گام دو ماژور:
شامل:بررسي شكل به عقب كشيده انگشت اول كليات اين توناليته، مهارت يابي در اين گام، اجراي فواصل تركيبي دهم و مهارت يابي در اين گام.
_موضوع جلسه ۱۱/۱:
درس شماره ۱۱۱ الي ۱۱۷ وهم نوازي شماره ۲۲ از كتاب لو ويولن ۲
_موضوع جلسه ۱۲/۱:
هم نوازي شماره ۲۴ و ۲۱ از كتاب لو ويولن ۲ و درس شماره ۱۶۶ از كتاب لو ويولن ۳
_موضوع جلسه ۱۳/۱:
دروس شماره ۱۴۶ الي و ۱۴۸هم نوازي شماره ۲۳ از كتاب لو ويولن ۲ و درس شماره ۱۶۷ از كتاب لو ويولن ۳
ج- آشنايي با گام لا مينور:
شامل: بررسي كليات و مهارت يابي در اين گام
_موضوع جلسه ۱۴/۱:
دروس شماره ۱۴۱ الي ۱۴۵ و هم نوازي شماره ۲۹و ۳۰ از كتاب لو ويولن ۲
چ- آشنايي با گام فا ماژور و رمينور
شامل:بررسي كليات و مهارت يابي در گام فا ماژور، آشنايي و مهارت يابي در گام ر مينور
_موضوع جلسه ۱۵/۱:
دروس شماره ۱۵۰ الي ۱۵۵ و هم نوازي شماره ۳۱ از كتاب لو ويولن ۲
موضوع جلسه ۱۶/۱:
دروس شماره ۱۷۱ الي ۱۷۵ و هم نوازي شماره ۴۱ از كتاب لو ويولن شماره ۳
ح- آشنايي با گام سي بمل ماژور و سل مينور
شامل:بررسي كليات گام، آشنايي با گام كروماتيك ومهارت يابي در اجراي گام
_موضوع جلسه ۱۷/۱:
دروس شماره ۱۷۶ و ۱۷۸ و ۱۷۹ وهم نوازي شماره ۳۹ و ۴۰ و ۴۴ و ۴۵ از كتاب لو ويولن شماره ۳
_موضوع جلسه ۱۸/۱:
دروس شماره ۱۸۱ و ۱۸۲ و هم نوازي شماره ۴۶ از كتاب لو ويولن شماره ۳
خ- آشنايي با گام مي بمل ماژور و گام دو مينور
شامل:مهارت يابي در اجراي اين گامها
_موضوع جلسه ۱۹/۱:
دروس شماره ۱۸۳ الي ۱۸۷ و هم نوازي شماره ۴۸ و ۵۰ از كتاب لو ويولن شماره ۳
د- آشنايي با گام لا بمل ماژور و فا مينور
شامل:مهارت يابي در اجراي اين گامها
_موضوع جلسه ۲۰/۱:
دروس شماره ۱۸۸ الي ۱۹۳ و هم نوازي شماره ۵۲ از كتاب لو ويولن شماره ۳
< پايان ترم اول >
“ترم دوم”
چشم انداز ترم:
دروس آموزشي اين ترم مبتني بر مهارت بخشي بيشتر در اجراي تناليته هاي مطرح شده در ترم اول و آموزش مطالب مربوط به پوزيسيون هاي دست چپ مي باشد. همچنين در اين ترم، آموزش قطعات ويولن كلاسيك نيز آغاز گشته و آموزش هاي مربوط به فراگيري الگوهاي آرشه كشي (دست راست) نيز مورد بررسي قرار مي گيرد.
در زمينه مهارت بخشي به دست چپ، ترتيب مطرح شدن اتودها بر پايه ترتيب آموزش تناليته ها در ترم اول است.
هرچند درس هاي بسياري در كتب مختلف آموزش ويولون در رابطه با تكنيك هاي آرشه كشي مطرح مي گردد- كه گاه باعث سردرگمي هنرجويان در اين زمينه مي شود- اما با روشي هايي ساده مي توان اين درسها را در غالب يكسري الگوهاي كلي آرشه كشي – كه به شكل مشخص و با تعداد محدود بكار مي روند- بررسي و خلاصه نموده و فراگرفت.
در جهت بيشتر مسلط شدن هنرجويان در اجراي الگوهاي آرشه كشي و اتود هاي مهارت بخشي دست چپ، آموزش اين دروس بصورت يك هفته در ميان در طول ترم صورت مي پذيرد. در اين ترم سعي شده است تا درجهت تقويت الگوهاي مختلف آرشه كشي كتاب شوچيك، از اتودهايي كه در آنها نيز از اين الگوها استفاده شده بهره گيري شود.
منابع:
۱- كتاب شوچيك، اپوس ۲ ( مكتب تكنيك آرشه كشي، كتاب اول ) از” انتشارات سرود”
۲- كتاب ولفارت، شصت اتود مقدماتي از” انتشارات چنگ”
۳- مجموعه كتاب هاي لو ويولن كريك بوم از” انتشارات چنگ”.
۴- ساراباند پارتيتاي شماره ۱ باخ براي ويولن تكنواز
۵-منوئه شماره ۲ از پارتيتا شماره ۳ باخ براي ويولن تكنواز
۶- بوره از پارتيتا شماره ۳ باخ
۷- پرستو از سونات شماره ۱ باخ براي ويولن تكنواز
امتحان پايان ترم:
الف – اجراي صحيح هر يك از دو قطعه زير ( به دلخواه ):
۱- ساراباند پارتيتاي شماره ۱ باخ براي ويولن تكنواز
۲- پرستو از سونات شماره ۱ باخ براي ويولن تكنواز
ب – اجراي صحيح هر دو اتود زير:
درسهاي شماره ۲۹ و ۱۸ از كتاب ولفارت
برنامه جلسات ترم دوم:
الف- آموزش پوزيسيون دوم
شامل:فراگيري الگوهاي آرشه كشي، آموزش پوزيسيون دوم و مهارت يابي دست چپ
_موضوع جلسه ۱/۲:
درس شماره ۶ شامل الگوي اصلي و الگوهاي شماره ۱ و ۷ و ۲۱ از كتاب شوچيك آرشه
دروس شماره ۲۱۳ الي ۲۱۸ از كتاب لوويولن ۳
_موضوع جلسه ۲/۲:
دروس شماره ۳ و ۴ از كتاب ولفارت
دروس شماره ۲۱۹ الي ۲۲۲ از كتاب لوويولن ۳
_موضوع جلسه ۳/۲:
درس شماره ۶ با الگوهاي شماره ۳۷ و ۳۸ از كتاب شوچيك آرشه
هم نوازي شماره ۵۹ از كتاب لوويولن ۳
_موضوع جلسه ۴/۲:
دروس شماره ۱۳ و ۲۶ از كتاب ولفارت
دروس شماره ۲۲۵ الي ۲۲۸ از كتاب لوويولن ۳
_موضوع جلسه ۵/۲:
درس شماره ۶ با الگو شماره ۲ از كتاب شوچيك آرشه
هم نوازي شماره ۶۰ از كتاب لوويولن ۳
_موضوع جلسه ۶/۲:
درس شماره ۱۸ از كتاب ولفارت
دروس شماره ۲۳۱ الي ۲۳۳ از كتاب لوويولن ۳
_موضوع جلسه ۷/۲:
درس شماره ۶ با الگوهاي شماره ۳ و ۴ و ۵ از كتاب شوچيك آرشه
هم نوازي شماره ۶۱ از كتاب لوويولن ۳
_موضوع جلسه ۸/۲:
درس شماره ۲۱ از كتاب ولفارت
هم نوازي شماره ۶۲ از كتاب لوويولن ۳
ب- آموزش پوزيسيون سوم
شامل:فراگيري الگوهاي آرشه كشي، آموزش پوزيسيون سوم و مهارت يابي دست چپ، آموزش قطعه
_موضوع جلسه ۹/۲:
درس شماره ۶ با الگوهاي شماره ۴۲ و ۴۳ و ۴۴ از كتاب شوچيك آرشه
دروس شماره ۲۳۵ الي ۲۴۱ از كتاب لوويولن ۳
پرستو از سونات شماره يك باخ براي ويولن تكنواز (از ميزان ۱ تا ۲۴)
_موضوع جلسه ۱۰/۲:
دروس شماره ۲۷ از كتاب ولفارت
دروس شماره ۲۴۲ الي ۲۴۴ از كتاب لوويولن ۳
پرستو از سونات شماره يك باخ براي ويولن تكنواز (از ميزان ۲۵ تا ۴۵)
_موضوع جلسه ۱۱/۲:
دروس شماره ۶ با الگوهاي شماره ۶۶ و ۶۰ و ۶۱ از كتاب شوچيك آرشه
دروس شماره ۲۴۵ الي ۲۴۷ از كتاب لوويولن ۳
پرستو از سونات شماره يك باخ براي ويولن تكنواز (از ميزان ۴۶ تا ۷۲)
_موضوع جلسه ۱۲/۲:
درس شماره ۳۰ از كتاب ولفارت
دروس شماره ۲۴۸ الي ۲۵۲ از كتاب لوويولن ۳
پرستو از سونات شماره يك باخ براي ويولن تكنواز( از ميزان ۷۳ تا ۱۰۳)
_موضوع جلسه ۱۳/۲:
درس شماره ۶ با الگوهاي شماره ۱۹۹ و ۲۰۰ و ۲۰۱ و ۲۰۲ و ۲۱۲ از كتاب شوچيك آرشه
هم نوازي شماره ۶۳ از كتاب لوويولن ۳
پرستو از سونات شماره يك باخ براي ويولن تكنواز (از ميزان ۱۰۳ تا انتها)
_موضوع جلسه ۱۴/۲:
دروس شماره ۹ و ۱۴ از كتاب ولفارت
دروس شماره ۲۶۵ الي ۲۶۹ از كتاب لوويولن ۴
ساراباند پارتيتاي شماره ۱ باخ براي ويولن تكنواز، ميزانهاي ۱ تا ۹
_موضوع جلسه ۱۵/۲:
درس شماره ۶ با الگوهاي شماره ۱۱۰ و ۱۱۱ و ۱۱۲ از كتاب شوچيك آرشه
هم نوازي شماره ۶۶ از كتاب لوويولن ۴
ساراباند پارتيتاي شماره ۱ باخ براي آموزش ويولن تكنواز، ميزانهاي ۱۰ تا ۲۰
_موضوع جلسه ۱۶/۲:
دروس شماره ۱۷ و ۲۵ از كتاب ولفارت
هم نوازي شماره ۶۷ از كتاب لوويولن ۴
ساراباند پارتيتاي شماره ۱ باخ براي ويولن تكنواز، ميزانهاي ۲۱ تا انتهاي قطعه
_موضوع جلسه ۱۷/۲:
درس شماره ۶ با الگوهاي شماره ۱۳۷ و ۱۴۰ و ۱۴۸ از كتاب شوچيك آرشه
دروس شماره ۲۷۰ الي ۲۷۴ از كتاب لوويولن ۴
منوئه شماره ۲ از پارتيتا شماره ۳ باخ براي ويولن تكنواز (ميزانهاي شماره ۱ تا ۱۶)
_موضوع جلسه ۱۸/۲:
دروس شماره ۱۰ و ۲۹ از كتاب ولفارت
دروس شماره ۲۷۵ الي ۲۷۹ از كتاب لوويولن ۴
منوئه شماره ۲ از پارتيتا شماره ۳ باخ براي ويولن تكنواز (ميزان ۱۷ تا انتها)
_موضوع جلسه ۱۹/۲:
درس شماره ۶ با الگوهاي شماره ۱۶۱ و ۱۶۹ و ۱۹۶ و ۱۹۴ از كتاب شوچيك آرشه
هم نوازي شماره ۶۸ از كتاب لو ويولن ۴
بوره از پارتيتا شماره ۳ باخ، ميزانهاي ۱ الي ۱۷
_موضوع جلسه ۲۰/۲:
دروس شماره ۱۵ و ۲۲ از كتاب ولفارت
هم نوازي شماره ۶۹ از كتاب لوويولن ۴
بوره از پارتيتا شماره ۳ باخ، ميزانهاي ۱۸ تا انتها