ایدۀ استفاده از موسیقی به عنوان ابزاری برای اهداف درمانی، قدمتی باستانی دارد - در واقع، می توان آن را حداقل در آثار مکتوب افلاطون و شاگرد او، ارسطو جستجو کرد. این ایده پس از جنگ جهانی اول و دوم، زمانی که تاثیر جامعه نوازندگان در بیمارستان ها و اثر مثبت موسیقی بر جانبازان مبتلا به آسیب های جسمی و روحی مشخص شد، به عنوان یک حرفه رسمی پدید آمد.
در این حرفۀ پزشکی، استفاده درمانی از موسیقی، برای رسیدگی به نیازهای متعدد افراد (روانی، فیزیکی، شناختی و غیره) به کار گرفته می شود. این نوع درمان زمانی بهتر عمل می کند که با نیاز فرد متناسب باشد - موسیقی درمانگر واجد شرایط، درمانی قطعی، از جمله آهنگسازی، آواز خواندن، حرکات موزون، و یا گوش دادن به موسیقی (و گاهی همه موارد ذکرشده) را فراهم می کند.
مزیت بزرگ موسیقی درمانی، توانایی استفاده از آن در پرداختن به طیف بزرگی از نیازهاست. البته فقط این نیست، چرا که به خاطر ماهیت متنوع موسیقی، هر شخصی با هر زمینه فرهنگی می تواند از آن بهره مند شود. این نوع درمان همچنین می تواند شکلی جذاب تر و جالب تر از تعامل با مردم ارائه دهد – شاید دلیل علاقۀ رو به رشد به این زمینه همین باشد. در واقع، تحقیقات انجام شده در زمینه موسیقی درمانی، استفاده از آن در بسیاری از زمینه ها را توجیه می کند. زمینه هایی از جمله:
ارتباطات
تسلط و تولید گفتار کسانی که به تازگی سکته مغزی کرده اند، می تواند با خواندن ملودی های ساده بهبود یابد.
توانبخشی فیزیکی
کسانی که هماهنگی حرکتی ضعیفی دارند می تواند از اجرای آهنگ های ساده با ابزار موسیقی بهره ببرند.
مهارت های اجتماعی
افراد مبتلا به اختلالات مهارت های اجتماعی (اختلالاتی مانند اوتیسم و غیره) می توانند با در نظر گرفتن احساسات خوانندۀ یک آهنگ، توانایی هایشان را هم در بیان احساسات خود و هم در همدردی با دیگران تقویت کنند. مشخص شده است که این افراد در واقع علاقه زیادی به موسیقی نشان می دهند و در نتیجه به صورت مثبت پاسخ می دهند.
