بدبویی دهان

بَدبویی دَهان یا هالیتوز مشکل شایعی است. دلیل نخست مراجعات فساد دندان و دلیل دوم بیماری لثه[۱] است.[۲]

در بیشتر موارد (۹۰-۸۵ درصد)، بدبویی دهان از خود دهان ناشی می‌شود.[۳] شدت بدبویی در ساعات روز متفاوت است. خشکی دهان (در اثر استرس یا روزه‌داری)، خوردن بعضی مواد غذایی (مانند سیر، پیاز، گوشت، ماهی و پنیر) و مصرف دخانیات و الکل در افزایش و کاهش شدت بدبویی تأثیر دارند.[۴][۵]

بدبویی دهان می‌تواند دائمی (مزمن) باشد، که ۲۵٪ از جمعیت انسانی با شدت‌هایی متفاوت با این مسئله روبرو است.[۶] در ژاپن یک چهارم افراد بالای ۳۰ سال از این موضوع رنج می‌برند و در کالیفرنیا این امر تبدیل به وسواس شده است.[۷]

گاه در برخی افراد در مورد بدبویی دهان، توهم بویایی پیش می‌آید. این توهم که معمولاً کوتاه‌مدت است به ندرت نشانه‌ای از صرع لوب گیجگاهی مغز است.[۸]

بوی دهان دلایل متفاوتی دارد و علاوه بر بیماری های لثه و دندان می تواند ناشی از دیابت و نارسایی کلیه و عوامل دیگری باشد. گاهی بوی دهان به علت یک موضوع پیش پا افتاده مانند عدم رعایت بهداشت دهان پس از صرف غذاست. استفاده از نخ دندان، مسواک و دهانشویه پس از غذا به برطرف کردن بو بسیار کمک می کند. باقیمانده غذا بین دندان ها باعث رشد باکتری می شود و باکتری ها عامل بوی دهان هستند. علاوه بر غذا، ذرات توتون و تنباکو نیز باعث رشد باکتری و بوی دهان می شوند؛ بنابراین احتمال این معضل در افراد سیگاری به مراتب بیشتر است. بزاق دهان کمک می کند که برخی از باکتری ها و ذرات غذا از لابلای دندان ها پاک شوند، ولی هنگام خواب، بزاق کمتری تولید می شود و دهان خشک است و همین موضوع باعث می شود که دهان هنگام برخاستن از خواب بدبو باشد. در افراد مبتلا به دیابت حالتی به نام کتواسیدوز دیابتی وجود دارد که در آن بدن قادر به شکستن گلوکز و استفاده از آن به عنوان مهمترین منبع انرژی نیست. در این حالت بدن شروع به شکستن چربی می کند و به دنبال آن در بدن یک ماده شیمیایی به نام کتون تولید می شود. سطح بالای این ماده بسیار سمی است و منجر به تولید نفس نامطبوع در بیماران دیابتی می شود. نارسایی کبد یکی دیگر از دلایل بوی نامطبوع دهان است و گاهی این علامت در تشخیص زودهنگام بیماری های کبدی بسیار موثر است. نفس افراد مبتلا به نارسایی مزمن کلیه معمولا بوی ماهی یا آمونیاک می دهد که دلیل آن نیز غلظت بالای اوره در بزاق است. سینوزیت (التهاب سینوس های اطراف بینی)، ذات الریه، برونشیت، ترشحات پشت بینی و ریفلاکس معده نیز جزء مهمترین دلایل بوی دهان هستند.[۹]

توتون، تنباکو، سیر، پیاز و برخی ازپنیرها باعث بدبویی دهان می‌شوند.[۱۰]