عمر مفید یک خودرو چقدر است؟
بر اساس یک مطالعه در سال 2009 متوسط عمر خودروهای سواری در جاده های آمریکا 9.4 سال بود که همزمان با آن متوسط عمر وانت ها و کامیونت ها 7.6 سال بود. این دو عدد رکوردهای خوبی برای خودروهای آمریکایی به شمار می آیند. دوام قطعات، عامل اصلی تعیین کننده برای مدت زمان حیات خودرو محسوب می شوند.
پیش بینی دوام قطعات کار آسانی نیست. در بعضی موارد ممکن است قطعات یک خودروی نو هم خراب شوند. در موارد دیگر اینطور به نظر می رسد که عمر قطعات جاودانه هستند (مانند ولووی P1800 مدل 1966 آقای گوردن که رکورد بیشترین کارکرد در دنیا را دارد.) اگر خوش شانس باشید و یک خودروی سالم گیر بیاورید و به درستی از آن نگهداری کنید تا صدها و هزاران مایل دوام خواهد آورد.
با اینکه اطلاعات زیادی راجع به قطعات هر خودرو وجود دارد ولی چیزی که روی جعبه قطعات نوشته نمی شود میزان عمر آنهاست. عمر یک قطعه به عوامل زیادی از جمله کیفیت تولید آن، میزان بدرفتاری با آن و نحوه نگهداری آن مربوط می شود.
البته بعضی قطعات برای این ساخته شده اند که مکررا فرسوده شده و تعویض شوند مانند فیلتر روغن و لنت های ترمز. خوشبختانه این قطعات زیاد گران نیستند و با اینکه نسبتا سریع فرسوده می شون برای اغلب دارندگان خودرو اهمیتی ندارند ولی وقتی یه قطعه گران قیمت فرسوده می شود مالک خودرو باید محاسباتی انجام دهد که آیا قطعه مورد نظر را تعویض کند یا یک خودروی جدید بخرد. موتور خودرو گرانترین و مهم ترین قسمت آن است.
تقریبا غیر ممکن است که بتوان عمر دقیقی برای یک موتور مشخص کرد ولی اگر عوامل موثر در عمر موتور را بدانید بهتر می توانید طول بالقوه عمر آن را پیش بینی کنید. با این وجود موتور خودروها با هم فرق دارند، همچنین قطعات یک خودرو نیز متفاوت هستند و ممکن است عمر یکسانی نداشته باشند. اولین عامل در میزان عمر یک موتور نحوه ساخته شدن آن است. موتور خودروها از چندین فلز مختلف ساخته می شوند که در میان آنها آلومینیوم و آهن رایج ترین هستند. در واقع بعضی موتورها با بیش از یک مدل آهن ساخته می شوند. بسیاری از خودروها با بلوک سیلندر چدنی و سرسیلندر آلومینیومی ساخته می شوند. در حالت کلی موتورهایی با سرسیلندر چدنی با دوام تر از بقیه موتورها هستند زیرا در طول سالها چدن قابلیت تحمل گرمای زیادی که موتور تولید می کند را دارد.
نحوه رانندگی با خودرو نیز در عمر موتور آن تاثیر دارد. هر چه موتور تحت فشار بیشتری باشد عمر آن کمتر خواهد شد. کارهایی مانند یدک کشیدن بارهای سنگین، شتابگیری و ترمزگیری های شدید و مکرر، بالا بردن دور موتور بیش از ردلاین یا رانندگی با حداکثر سرعت به مدت طولانی تماما در کاهش عمر موتور نقش دارند. ولی با این وجود فارغ از کیفیت قطعات موتور و نحوه رانندگی با خودرو، مهم ترین عامل افزایش دهنده عمر موتور نحوه رسیدگی به آن است. نگهداری پیشگیرانه در طول عمر قطعات خودرو بسیار موثر است. مطمئنا قطعات خودرو جوری ساخته نمی شوند که تا ابد کار کنند ولی با داشتن اطلاعات لازم در مورد قطعه مورد نظر (به خصوص قطعات موتور) می توانید از عمر بالای قطعات اطمینان حاصل کنید. یکی از مهم ترین جنبه های نگهداری این است که مایعات مورد نیاز موتور را تمیز و تازه نگه دارید. موتور قلب خودرو است و مایعات حکم خون آن را دارند. در بدن انسان کلیه و جگر برای تصفیه و تمیز نگهداشتن خون کار می کنند ولی موتور خودرو نمی تواند مایعات خود را تمیز کند. برای همین عوض کردن به موقع روغن قبل از کثیف شدن آن اهمیت زیادی دارد. روغن کثیف در موتور خودرو مانند خون کثیف در بدن شماست. ممکن است با روغن کثیف تا مدتی اتفاقی نیفتد ولی سرانجام فاجعه ای رخ می دهد. حتی جمع شدن لجن و رسوب های کوچک در طول زمان می تواند عمر موتور را کاهش دهد. اگر کارکرد خودروی شما از 160 هزار کیلومتر بالاتر رفت از روغن های سینتتیک، نیمه سینتتیک یا روغنهای مخصوص خودروهای کارکرد بالا یا High Mileage Oil استفاده کنید زیرا موتور سن بالاتر را بهتر روغنکاری می کنند. تعویض مایع خنک کننده و همچنین روغن گیربکس در زمان اعلام شده حائز اهمیت است. عوض نکردن به موقع روغن ترمز باعث اسیدی شدن آن و خورده شدن قطعات سیستم ترمز و کاهش قدرت توقف خودرو می شود.
تنفس موتور از دیگر عوامل تاثیرگذار در عمر آن است زیرا اگر موتوری نتواند به خوبی نفس بکشد باید تحت فشار بیشتری کار کند. برای اطمینان حاصل کردن از تنفس خوب موتور خودرو باید از تمیز بودن فیلتر هوای آن مطمئن باشید. داغ شدن موتور نیز از دیگر مواردی است که باید از آن اجتناب کنید زیرا حرارت قطعات اصلی موتور را فرسوده می کند و راه جلوگیری از آن سلامت سیستم خنک کننده است.
به اطلاعاتی که خودرو به شما می دهد توجه کنید. اگر عقربه های نشاندهنده به شما اطلاع دادند که دمای موتور در حال بالا رفتن است، فشار روغن کم است یا چراغ چک روشن شود درنگ نکنید و خودرو را نزد مکانیک مطمئنی ببرید.
برای جلوگیری از پوسیدگی همیشه زیر خودرو را بشورید تا گل و لای و نمک های جاده باعث خوردگی شاسی و قطعات سیستم تعلیق نشوند. اگر زیر خودرو نشتی کوچکی پیدا کردید سریع آن را رفع کنید زیرا اگر آن را عقب بیاندازید ممکن است منجر به تعویض کامل موتور شود!
نگه داشتن خودرو زیر سقف برای جلوگیری از تابش مستقیم خورشید یک اقدام تاثیرگذار دیگر در افزایش عمر رنگ خودرو است.
یکی از مهم ترین کارهایی که برای افزایش طول عمر و سلامت موتور باید انجام دهید رانندگی مکرر در بزرگراه است. بسیاری از افراد اینطور فکر می کنند که اگر از خودروی خود کم استفاده کنند عمر آن بالا می رود ولی این کار هیچ سودی به نفع خودرو ندارد. بدترین ظلمی که در حق یک اتومبیل می توان کرد این است که هر روز فقط 3 کیلومتر با آن رانندگی کنید. رانندگی در مسیرهای خیلی کوتاه و زود خاموش کردن موتور باعث می شود هیچگاه دمای موتور به حد ایده آل نرسد و داخل آن لجن روغن جمع شود. همچنین بیشترین فرسایش موتور زمانی رخ می دهد که دمای آن پایین باشد.
منابع:
http://auto.howstuffworks.com
http://www.newsnet5.com
