سودهای تضمینی علی الحساب

شرکت­ ها برای ادامه فعالیت خود نیاز به تامین نقدینگی و سرمایه در گردش می­باشند که برای تهیه نقدینگی از منابع خارجی دو روش اصلی وجود دارد. این دو روش استفاده از ابزارهای بازار پول و بازار سرمایه می­ باشند. در اقتصاد ما با توجه به عدم بلوغ کافی بازار سرمایه این تامین نقدینگی بیشتر از طریق بانک­ ها انجام می­شود.

ماموریت اصلی بانک­ ها تامین نقدینگی مورد نیاز کسب و کارهای مختلف از محل سپرده ­های تحت اختیار ایشان است. سود اصلی بانک ­ها از تفاوت نرخ سود سپرده ها و نرخ سود تسهیلات ایجاد می­شود. اگر با یک رییس بانک صحبت کنید به شما خواهد گفت که در شرایط فعلی استراتژی بانک­ ها ارائه تسهیلات مشارکتی با سود بالاتر (حدود 30%) به جای تسهیلات (حدود 24%) است دلیل این امر تنها بیشتر بودن این میزان سود نیست بلکه واقعیت آن است که بانک­ ها عملا با بهره تسهیلات در نهایت به سود نمی­رسند. در حال حاضر بانک ­ها کمی از ماموریت اصلی خود منحرف شده و به سوی بنگاه­داری روی آورده ­اند و به جای اینکه پول ­های سپرده شده را به دست صاحبان کسب و کار برسانند مقدار زیادی را در کسب و کارهای خود سرمایه ­گذاری می­کنند به طوری که طبق آمار اعلام شده توسط بانک مرکزی 32.8% از کل دارایی ­های اقتصادی کشور متعلق به بانک­ ها می­باشد.

در حال حاضر تمامی بانک­ ها تلاش می­کنند برای حفظ مشتریان حداکثر سود مجاز اعلام شده توسط بانک مرکزی را پرداخت کنند در حالی که بعضا توان پرداخت این سود را ندارند بانک­ ها برای پرداخت این سود مورد انتظار سپرده­گذاران مجبور به دریافت بهره­های زیاد به ازای تامین نقدینگی کسب و کارهای مختلف می­باشند به طور مثال در صنایع خوردروسازی نسبت هزینه ­های مالی به قیمت تمام شده برابر عدد بی ­نظیر 13% می­باشد که بسیار بالاست. این موضوع همراه با عدم بلوغ کافی در بازار سرمایه باعث افزایش هزینه ­های استفاده از پول و به تبع آن افزایش بهای تمام شده محصولات و سطح عمومی قیمت­ ها و در نهایت ایجاد تورم می­باشد. بنابراین نقطه کلیدی این مشکل تقاضای سود زیاد از طرف سپرده ­گذاران می­باشد. تا زمانی که سپرده ­گذاران به سودهای تضمینی علی الحساب عادت کرده­ اند انگیزه­ای برای به­ کار گیری بهتر این حجم نقدینگی وجود نخواهد داشت؛ همچنین تا زمانی که بانک­ ها سود و کارمزد را به صورت ثابت دریافت می­کنند برایشان ریسک سرمایه ­گذاری در پروژه ­های مختلف معنا نخواهد داشت که این موضوع عمدتا سبب استفاده از سپرده ­ها برای تامین نقدینگی کسب و کارهای توسعه یافته و با ریسک کمتر می­باشد که این موضوع بر اساس مباحثی که در مقالات قبلی عنوان کردیم سود حاصل از سرمایه ­گذاری ­های بانک را کاهش خواهد داد. با توجه به این شرایط گسترش کسب و کارهای نوین، کارآفرینی و اشتغال زایی تحت­ تاثیر قرار گرفته و به این صورت برخی فرصت ­های اصلی رشد اقتصادی از بین خواهد رفت. در صورت کاهش سودهای سپرده ­های بانکی یا آزادسازی آن­ها و به تبع آن تغییرات نرخ بهره، هزینه استفاده از پول کاهش خواهد یافت و مشکلاتی که در بالا عنوان شد به مرور زمان تا حد زیادی مرتفع خواهند شد در اینجا تنها نگرانی، خروج نقدینگی از بانک­ ها می­باشد که در اینجا باید به نکته ­ای اشاره کرد. همانطور که گفته شد بانک­ها از محل سپرده ­های پذیرفته شده تامین نقدینگی را انجام می­دهند اما هدف این تامین نقدینگی بکارگیری آن در کسب و کارهای مختلف می­باشد و قرار نیست این مبالغ مجددا در بانک سپرده شوند کاری که هیچ توجیهی برای آن وجود نخواهد داشت. بنابراین خروج سرمایه­ ها به شرطی اتفاق می­افتد که موقعیت بهتری برای سرمایه ­گذاری وجود داشته باشد که در این صورت سپرده ­گذاران نقدینگی خود را خارج کرده و با سرمایه ­گذاری در پروژه­ ها و بازارهای دیگر سود بیشتری را بدست می­آورند که این امر اصلا نامطلوب نیست و سبب استفاده از فرصت ­های رشد اقتصادی خواهد شد. همچنین در صورت توسعه بازار سرمایه می­توان این حجم نقدینگی را در آن بازارها به کار برد. در نهایت این امرسبب کاهش بهای تمام شده خدمات ارائه شده توسط بانک و همچنین کاهش هزینه استفاده از پول خواهد شد.

برای دریافت فایل pdf [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] کلیک کنید.
منبع:
[1]http://data.worldbank.org