امکان بازیابی اطلاعات در SSD درایوهای اکسترنال

بین کاربران اینطور جا افتاده که امکان بازیابی اطلاعات از SSD درایوها وجود نداشته و این امکان تنها مربوط به هارد دیسک است. مسئله بسیار مهمی که از دید بسیاری از کاربران غافل مانده این است که عدم امکان بازیابی اطلاعات تنها مربوط به SSD درایوهای داخلی (Internal) هست . بعبارت دیگر اگر SSD درایوهای اکسترنال و حتی فلش مموری ها به هر دلیلی در اختیار شخص دیگر قرار بگیرد ، وی با استفاده از نرم افزارهای بازیابی اطلاعات ، قادر به برگرداندن فایلهای پاک شده و مشاهده آنها خواهد بود .

در هارد دیسکها اطلاعات تنها بصورت ظاهری پاک شده و در واقع عمل پاک شدن اصلاً اتفاق نیفتاده است . در حقیقت اطلاعات پاک شده در درایو باقی مانده و تنها برچسب غیر مهم به آنها زده میشود. هنگامی که سیستم عامل نیاز به فضای بیشتری داشته باشد ، سکتورهایی که اطلاعات ظاهراً پاک شده روی آنها قراردارند را بازنویسی خواهد کرد. در لحظه ای که کاربر اقدام به پاک کردن فایلی میکند نیازی به خالی کردن کامل فوری سکتورها نیست چرا که اکر اینکار انجام شود ، پروسه پاک کردن یک فایل معمولی بسیار زمانبر خواهد بود. سرعت بازنویسی یک سکتور استفاده شده با سرعت بازنویسی یک سکتور خالی تقریباً برابر است. از آنجائی که بیت داده های پاک شده در سکتورها هنوز وجود دارند ، نرم افزارها قادر به اسکن فضای استفاده نشده درایو و بازیابی هر چیزی هستند که هنوز بازنویسی نشده اند .

عملکرد SSD درایوها متفاوت هست. قبل از اینکه هر گونه داده ای روی سلول های حافظه فلش نوشته شوند ، ابتدا سلول باید خالی شود. درایوهای جدید خالی هستند ، از این رو نوشتن روی آنها بسیار سریع انجام میشود اما روی درایوی که بیت داده های پاک شده هنوز بر روی آن وجود دارد ، پروسه نوشتن روی درایو کندتر خواهد بود چرا که هر سلول ابتدا باید خالی شده و سپس داده های جدید روی آن نوشته شوند. این امر رفته رفته موجب کاهش سرعت درایوهای SSD خواهد شد . برای حل این مشکل از TRIM استفاده میشود . هنگامی که سیستم عامل فایلی را از روی یک SSD اینترنال پاک میکند ، همزمان فرمان TRIM را هم صادر کرده و درایو ، سکتورهای مورد نظر را سریعاً پاکسازی مینماید . این امر پروسه نوشتن در این سکتورها را دز آینده سرعت بخشیده و امکان بازیابی فایلهای پاک شده را هم عملاً غیر ممکن میکند .

همانطور که قبلاً هم اشاره شده کاربران فکر میکنند امکان بازیابی اطلاعات از SSD درایوها وجود ندارد. اما نکته مهم این است که فرمان TRIM تنها در مورد SSD درایوهای داخلی یعنی نمونه هایی که درون کیس و لپتاپ تعبیه و از طریق SATA به مادربرد متصل میشوند کارگر است. TRIM از رابطهای USB و یا Firewire پشتیبانی نمیکند. بعبارت دیگر هنگامی که فایلی را از یک فلش مموری و یا SSD درایوهای اکسترنال ، کارتهای SD و یا هر نمونه دیگر پاک میکنید ، فایلهای مذکور همچنان در حافظه وجود داشته و امکان بازیابی آنها وجود دارد . همه اینها عملاً به این معنی است که این درایوهای اکسترنال همانند HDD ها در برابر بازیابی اطلاعات آسیب پذیرند ؛ حتی میتوان گفت که آسیب پذیری آن بیشتر است چرا که کاربران عادت به همراه داشتن آنها و دست به دست کردن آنها دارند .

نکته : تصور نکنید که با فرمت کردن سریع (Quick Format) ابزارهای ذخیره سازی اکسترنال ، داده ها دیگر قابل بازیابی نخواهند بود . در تست های انجام شده کلیه فایلهایی که روی که فلش مموری قرار داشتند بعد از فرمت سریع به راحتی بازیابی شدند. بهتر هست بصورت معمولی فرمت کرده و از فرمت سریع خودداری کنید. برای این منظور در پنجره فرمت ، همیشه تیک گزینه Quick Format را بردارید .

منبع : ماهنامه رایانه خبر ، شماره 98 ، مهر 93 .