آیا قصد خرید تلویزیون خمیده دارید ؟!!! پیش از خرید ......
داستان تلویزیون‌ها و نمایشگرهای خمیده از سال 2013 شروع شد. زمانی که ال‌جی و سامسونگ اولین پنل‌های OLED خود را در معرض دید عموم قرار دادند. در سال 2014 هم نمایشگاه CES میزبان تکنولوژی جدید تلویزیون‌های خمیده‌ی ال‌جی و سامسونگ در مقیاس وسیع‌تر بود و سامسونگ تلویزیون‌های LCD با پنل خمیده را رونمایی کرد. اما سوال اصلی بسیاری از دوست‌داران دنیای تلویزیون و نمایشگر این است که آیا مشکلی در مورد پنل‌های مسطح وجود داشته که حالا پنل‌های خمیده معرفی شده‌اند؟ آینده‌ی این تکنولوژی چطور رقم خواهد خورد و آیا متداول می‌شوند؟ در ادامه‌ی مطلب فلسفه‌ی ظهور پنل‌های خمیده و کاربردها و آینده‌ی آن را بررسی می‌کنیم.
در وهله‌ی اول کمی به عقب برمی‌گردیم، زمانی که تلویزیون‌های CRT با حجم زیاد و وزن بالای خود کاملاً متداول بودند. تیوب کاتدی این پنل‌ها در ابتدا سطحی خمیده داشت. بنابراین تلویزیون با پنل غیرمسطح موضوع تازه‌ای نیست. آنچه جدید است، پنل مقعر است چرا که تلویزیون‌های CRT سطحی محدب داشتند و اشکالات زیادی متوجه‌شان بود.
سینما و استفاده از سطح خمیده برای نمایش فیلم
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
در سینما به دو علت از صفحات مقعر برای نمایش فیلم استفاده می‌شود:
اول اینکه در سینما منبع تصویر که لنز و پروژکتور است، حالت نقطه‌ای دارند. نور روی پرده‌ی نمایش تابیده شده و تصویر شکل می‌گیرد. اگر صفحه‌ای که به عنوان پرده به کار می‌رود، تخت باشد، فاصله‌ی منبع با نقاط مختلف متفاوت خواهد بود و لذا هر چه به سمت لبه‌ها و گوشههای تصویر نزدیک‌تر می‌شویم، اعوجاج تصویر بیشتر می‌شود. به این پدیده اصطلاحاً افکت جاسنجاقی گفته می‌شود.
دلیل دوم این است که در سینما فاصله‌ی صندلی تماشاگران با پرده به قدری کم است که برای افزایش زاویه دید باید از سطحی مقعر به عنوان پرده استفاده کرد. در این صورت بیننده برای دیدن اتفاقاتی در در نقاط مختلف نمایش داده شده، کمتر سر خود را حرکت می‌دهد.
اگر تابه‌حال یکی از فیلم‌های IMAX Dome را تماشا کرده باشید، مزیت صفحه نمایش مقعر برایتان روشن است، مخصوصاً اگر زیر پروژکتور نشسته باشید که بهترین نقطه برای تماشای واقعی‌تر تصویر است.
توضیح اینکه فیلم‌های IMAX Dome با لنزهای چشم‌ماهی یا Fish Eye به گونه‌ای فیلم‌برداری می‌شوند که زاویه‌ی دید دوربین بسیار بالا باشد. در هنگام پخش فیلم هم پرژکتور دارای لنزی مشابه است و تصویر را روی سطح گسترده‌ای شبیه یک نیم‌کره می‌تاباند. لذا بیننده از تماشای تصویری که تقریباً پیرامون وی را کاملاً احاطه کرده، بسیار لذت می‌برد. تصویر زیر نمای بیرونی یکی از سالن‌های نمایش فیلم IMAX Dome را نشان می‌دهد:
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
بهترین موقعیت برای تماشای فیلم
بهترین نقطه‌ی برای تماشای فیلم‌هایی که روی سطح مقعر نمایش داده می‌شوند، مرکز کمانی است که سطح خمیده‌ی نمایشگر را تشکیل می‌دهد.
نقطه‌ای که خطوط عبورکننده از آن بر سطح نمایشگر عمود باشند، بهترین نقطه‌ی تماشای فیلم است
در مورد فیلم‌های IMAX Dome هم مرکز کره به عنوان بهترین نقطه‌ی تماشای فیلم و در عین حال مکان پرژکتور انتخاب می‌شود.
مزایای نمایشگرهای خمیده
از روزهای اولی که نمایشگرهای خمیده معرفی شده‌اند تا به حال، کمتر در مورد روابط ریاضی و چرایی بهتر بودن این نوع نمایشگرها صحبت شده است. هنوز هم توضیحات مبهمی در مورد مزیت و برتری نمایشگرهای خمیده نسبت به نمایشگرهای تخت وجود دارد. هم ال‌جی و هم سامسونگ به عنوان دو پیشتاز در این عرصه اینگونه توضیح می‌دهند که کیفیت نمایش سه‌بعدی را بهتر کرده و بیننده را بیش از پیش در تصویر غرق می‌کند. افزایش زاویه‌ی دید، کاهش اعوجاج تصویر، بازتاب کمتر و افزایش نسبت کنتراست هم از دیگر نکاتی است که گاهی در توضیح نمایشگرهای خمیده ذکر می‌شود.
اما هنوز هم مزیت این نمایشگرها برای عموم روشن نیست.
ال‌جی در مورد مفهومی به نام Horopter در بینایی دو چشمی توضیحاتی داده است. این منحنی شامل نقاطی در فضا است که توسط دو چشم به یک شکل دیده می‌شوند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
به بیان ساده‌تر هُورُپتِر کمانی است که بیننده در مرکز آن قرار دارد.
اگر سطح تلویزیون بر منحنی هوروپتر منطبق باشد، چشم هنگام تماشای تلویزیون و در واقع نقاط مختلف تصویر، نیازی به فوکوس مجدد ندارد
منحنی هورپتر به دو شکل تعریف می‌شود: تئوری و عملی. در مدل عملی که ال‌جی استفاده کرده منحنی با شعاع بیشتر به دست می‌آید و در تصویر زیر نشان داده شده است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
ال‌جی و سامسونگ هر دو به این مسأله اشاره کرده‌اند که اندازه‌ی تلویزیون منحنی شکل عملاً بیشتر از اندازه‌ی واقعی آن به نظر می‌رسد. ال‌جی این نکته را در تصویر فوق توضیح می‌دهد البته به فاصله‌ی کم بیننده تا تلویزیون هم توجه داشته باشید چرا که در صورت افزایش فاصله، تفاوت کمتر می‌شود.
آیا واقعاً نمایشگر خمیده بهتر است؟
تمام مزایای ذکر شده ممکن است جنبه‌ی تبلیغاتی داشته باشند لذا باید موضوع را دقیق‌تر بررسی کرد. بنابراین نقاط قوت نمایشگرهای خمیده را یک به یک زیر ذره‌بین می‌گذاریم. قبل از هر چیز یادآور می‌شویم که تلویزیون‌های خمیده‌ی فعلی تنها در جهت افقی خمیده هستند و موضوع هورپتر در مورد جهت عمودی عملیاتی نشده است.
غرق شدن در تصویری فراگیر
اولین مسأله این است که تصویر در تلویزیون منحنی شکل چه قدر نسبت به تلویزیونی با صفحه‌ی تخت واقعی‌تر است؟ قطعاً پنل منحنی شکل تجربه‌ی کاربری بهتری دارد، درست مثل فیلم‌های IMAX. به عبارت دیگر تجربه‌ی تماشای فیلم در نمایشگر برزگ سینماها بسیار جذاب‌تر از تلویزیون‌های خمیده است.
نکته اینجاست که اندازه‌ی نمایشگر و فاصله‌ی بیننده میزان غرق شدن بیننده را تعیین می‌کند
هر چه نمایشگر بزرگ‌تر باشد و شخص در فاصله‌ی کمتری نشسته باشد، بخش بیشتری از زاویه دید چشمان وی با تصویر تلویزیون پر می‌شود. با استفاده از یک تلویزیون 55 اینچی نمی‌توان لذت زیادی از تماشای تصویر فراگیر برد مخصوصاً اگر فاصله‌ی شما با تلویزیون به درستی انتخاب نشده باشد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
THX راهنمای کلی برای انتخاب فاصله‌ی بهینه ارایه کرده که اگر طبق آن عمل کنید، تلویزیون 40 درصد زاویه‌ی دید چشمان شما را پوشش می‌دهد و برای تجربه‌ی تصویر فراگیر مناسب است.
برای دستیابی به پوشش 40 درصدی زاویه دید، اگر تلویزیون شما 55 اینچی باشد باید در فاصله‌ی 1.7 متری آن بنشینید
در ارزیابی فاصله‌ی بهینه برای استفاده از تلویزیون‌های فول‌اچ‌دی 55 اینچی هم تقریباً نتیجه محاسبات مشابه است. البته در فاصله‌ی 1.7 متری بد نیست رزولوشن تلویزیون به اولترا اچ‌دی ارتقا یابد که خود یک مسأله‌ی قابل بحث دیگر است.
اما ببینیم سازندگان چه کرده‌اند. ال‌جی در مورد تلویزیون OLED خمیده‌ی 55 اینچی خود، بهترین نقطه‌ی تماشا یا به عبارتی مرکز منحنی را در فاصله‌ی 5 متری تلویزیون انتخاب کرده است. بنابراین سریعاً متوجه تفاوت محصول ال‌جی با توصیه‌های THX می‌شویم. در واقع شعاع انحنای تلویزیون خمیده‌ی ال‌جی بسیار بیشتر از حد بهینه است.
برای تجربه‌ی تصویر فراگیر، تلویزیون باید بخش زیادی از زاویه دید چشمان بیننده را پوشش دهد، چیزی که در محصول فعلی ال‌جی نمی‌بینیم. اگر ال‌جی تلویزیونی با قطر 101 اینچ و البته همین شعاع انحنا معرفی کرده بود، انتخاب بهینه‌ای پیش روی مشتریان قرار می‌داد.
افزایش زاویه دید و نسبت کنتراست
سوال اصلی این است که آیا با توجه به کم و کیف تلویزیون‌های موجود نیازی به افزایش و بهینه کردن زاویه دید و نسبت کنتراست داریم یا نه. اگر این سوال کلی باشد، پاسخ مبهم است اما در مورد تلویزیون‌های OLED پاسخ منفی است.
پنل‌های OLED از نظر زاویه دید و نسبت کنتراست مشکلی ندارند و نیازی به افزایش آن نیست
در واقع این دو کمیت از نقاط قوت نمایشگرهای OLED است. اما در مورد تلویزیون‌های LCD هنوز هم می‌توان به بهینه‌سازی‌ها امیدوار بود. سامسونگ از نظر زاویه دید در حد عالی نیست و ال‌جی هم از نظر نسبت کنتراست به بهترین حالت نرسیده است.
با منحنی شکل شدن نمایشگرها می‌توان اعوجاج تصویر در لبه‌ها و گوشه‌ها را کاهش داد. مخصوصاً اگر در فاصله‌ی نزدیک نشسته باشید. در مورد مانیتورها این موضوع روشن‌تر است چرا که فاصله‌ی کاربر کمتر است. اگر مانیتور بزرگ LCD با پنلی از نوع TN داشته باشید، این مشکل را تجربه کرده‌اید. پنل‌های TN یا Twisted Nematic از متداول‌ترین نوع LCDها هستند. در گوشههای مانیتور با توجه به اینکه زاویه‌ی چشم با مانیتور 90 درجه نیست، نسبت کنتراست بسیار متفاوت خواهد بود. در مورد کیفیت رنگ‌ها هم همین مشکل وجود دارد.
فاصله‌ی متداول برای استفاده از مانیتورهای 27 اینچی در حدود 60 سانتی‌متر است. اگر مانیتور خمیده باشد، اندازه‌ی موثر آن بیشتر به نظر می‌رسد و خوشبختانه بیشتر اوقات تنها یک نفر از مانیتور استفاده می‌کند و لذا می‌تواند در مرکز انحنا بنشیند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
در مورد تلویزیون موضوع کمی متفاوت است. اولین تفاوت این است که معمولاً چندین نفر به صورت هم‌زمان روبروی تلویزیون می‌نشینند. در این صورت همه‌ی افراد در نقطه‌ی بهینه برای تماشا قرار نمی‌گیرند. تنها یک نفر می‌تواند در بهترین موقعیت نشسته و از تلویزیون استفاده کند.
البته در مورد تلویزیون‌هایی که صفحه‌ی تخت دارند هم نقطه‌ی بهینه برای تماشای تصویر، درست روبروی تلویزیون است، جایی که زاویه‌ی شخص با کناره‌های راست و چپ تصویر یکسان است. بنابراین این مفهوم به تلویزیون‌های خمیده محدود نمی‌شود.
اما آیا تلویزیون خمیده از نظر نقطه‌ی بهینه برای تماشا، بهتر از تلویزیون تخت است؟ بهتر است همه‌چیز را به صورت تصویری بررسی کنیم.
در مورد تلویزیون موضوع کمی متفاوت است. اولین تفاوت این است که معمولاً چندین نفر به صورت هم‌زمان روبروی تلویزیون می‌نشینند. در این صورت همه‌ی افراد در نقطه‌ی بهینه برای تماشا قرار نمی‌گیرند. تنها یک نفر می‌تواند در بهترین موقعیت نشسته و از تلویزیون استفاده کند.
البته در مورد تلویزیون‌هایی که صفحه‌ی تخت دارند هم نقطه‌ی بهینه برای تماشای تصویر، درست روبروی تلویزیون است، جایی که زاویه‌ی شخص با کناره‌های راست و چپ تصویر یکسان است. بنابراین این مفهوم به تلویزیون‌های خمیده محدود نمی‌شود.
مزایای تلویزیون‌های خمیده
کاهش بازتاب
تلویزیون بزرگ‌تر از اندازه‌ی واقعی خود به نظر می‌رسد
اگر مانیتور باشد با استفاده از نقطه‌ی بهینه برای تماشا، معضل زاویه دید و نسبت کنتراست مرتفع می‌شود
معایب
زاویه دید و همچنین کنتراست بدتر برای کسانی که در موقعیت درست ننشسته باشند
اتصال به دیوار جالب از آب در‌نمی‌آید
تلویزیون ضخیم‌تر می‌شود
قیمت نمایشگر بیشتر است
نمی‌توان حالت خمیده را نافعال کرد
منبع : زومیت
