مــــقــــالـــــه : اسکیزوفرنی چیست؟
اسکیزوفرنی چیست؟
اسکیزوفرنی نوعی اختلال شدیداست که بر کل شخصیت تاثیر میگذارد ولی همه نشانه های آنرا میتوان بادرمان کنترل کرد.برخی از مبتلایان به اسکیزوفرنی برای کنترل نشانه های بیماری خود باید همیشه دارو مصرف کنند،برخی دیگر برای دوره محدودتری نیاز به دارو دارند وبالاخره عده ای که بیماری آنها در پی استرس حاد نظیر بیماری جسمی یا زایمان شروع شده ممکن است طی مدت زمان کوتاهی بهبود بالینی کامل پیدا کنند.
روان‌گسیختگی یا اسکیزوفرنی یاشیزوفرنی (به انگلیسی: Schizophrenia) یک اختلال روانی است که مشخصه آن از کار افتادگی فرایندهای فکری و پاسخگویی عاطفی ضعیف می‌باشد.
این بیماری معمولاً خود را به صورت توهم شنیداری، توهم‌های جنون آمیز یا عجیب و غریب، یا تکلم و تفکر آشفته نشان می‌دهد، و با اختلال در عملکرد اجتماعی یا شغلی قابل توجهی همراه است. شروع علائم معمولاً در دوران نوجوانی رخ می‌دهد، با یک شیوع در طول زندگی جهانی در حدود ۰٫۳–۰٫۷٪.
تشخیص بر اساس مشاهده رفتار و تجارب گزارش شده بیمار است.
به نظر می‌رسد ژنتیک، محیط اولیه، نوروبیولوژی، و فرایندهای روانی و اجتماعی از عوامل مهم مؤثر باشند؛ به نظر می‌رسد برخی از مواد مخدر تفریحی و داروها باعث ایجاد یا بدتر شدن علایم می‌شوند. پژوهش حاضر بر روی نقش نوروبیولوژی متمرکز شده است، اگر چه هیچ علت ارگانیک مجزایی یافت نشد. ترکیب بسیار محتمل علائم بحث‌هایی را در مورد اینکه آیا تشخیص نشان دهنده یک اختلال واحد است یا تعدادی از سندرم‌های گسسته، بر انگیخته شده است. با وجود اینکه ریشه لغت در یونانی skhizein (σχίζειν، «گسستن») و phrēn, phren- (φρήν, φρεν-؛ «ذهن») است، اسکیزوفرنی به معنی «ذهن گسیخته» نیست و همانند اختلال شخصیت تجزیه‌ای نمی‌باشد- که به عنوان «اختلال شخصیت چندگانه» یا «هویت پریشی» نیز شناخته می‌شود - شرایطی که اغلب در ادراک عمومی با آن اشتباه گرفته می‌شود
نقطه اتکای درمان، داروهای آنتی سایکوتیک (ضد جنون) است، که عمدتاً فعالیت [گیرنده (بیوشیمی) | گیرنده]] دوپامین (و گاهی اوقات سروتونین) را سرکوب میکنند. درمان روانی و توان بخشی حرفه‌ای و اجتماعی نیز در درمان مهم هستند. در موارد جدی تر - که امکان ایجاد خطر برای شخص بیمار و دیگران وجود دارد - ممکن است به بستری اجباری نیاز باشد، اگر چه ماندن در بیمارستان در حال حاضر کوتاه تر و کمتر از آن چیزی است که زمانی مرسوم بود
اختلال عمدتاً ادراک را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما معمولاً به مشکلات مزمن در رفتار و احساسات نیز می‌انجامد. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی در معرض شرایط اضافی ( همراه بیماری) هستند، از جمله افسردگی اساسی و اختلال اضطراب؛ احتمال سوء مصرف مواد مخدر در طول زندگی تقریباً ۵۰٪ است.
مشکلات اجتماعی از قبیل بیکاری طولانی مدت، فقر و بی خانمانی، شایع هستند. امید به زندگی متوسط افراد مبتلا به این اختلال به دلیل افزایش مشکلات سلامت جسمی و نرخ خودکشی بالاتر (حدود ۵٪) ۱۲ تا ۱۵ سال کمتر از کسانی که مبتلا به آن نیستند.
نشانه های بیماری:
درافراد مختلف متفاوت است ولی اغلب شامل تغییر در بهداشت فردی، افسردگی ،رفتار عجیب و غریب ، تحریک پذیری، خواب زیاد یا عدم توانائی در خوابیدن ، گوشه گیری ، خصومت بی دلیل ، فراموشی،واکنش شدید در بحران ها، عدم توانائی درگریه کردن یا گریه های شدید، درک احساس غیرمعمول ، استفاده از الکل ومواد مخدر ،تراشیدن موهای سر وبدن و خودکشی
درمان:
داروهای ضدجنون بهترین درمان است که بیماری را قطعا"درمان نمی کنند یا تضمینی برای عود مجدد بیماری نیست.
هنگام ویزیت ،پزشک چه سوالاتی ازبیمار می کند؟
1- برای رسیدن به تشخیص صحیح، پزشک ازبیمار خواهد خواست که درباره نشانه های خود، احساسات راجع به آنها و نیز اینکه آیا آنها رابه مثابه قسمتی از بیماری تلقی می کند یا نه گفتگوکند.
2- داروهائی که اخیرا"مصرف کرده است زیرا تعدادی از داروها ومواد اعتیادآور می توانند نوعی بیماری با نشانه های شبیه اسکیزوفرنی ایجاد کنند.
3- جهت شناخت بیشتر افکار و هیجانات بیمار، پزشک ممکن است معنی یک ضرب المثل یا دادن شرح مفصلی از آنچه در یک طرح یا نقاشی میبینید، بپرسد.
4- بیماریها ، ناراحتی ها و مشکلاتی که اخیرا"به آن گرفتار شده است نیز میتواند با وضعیت فعلی بیمار مرتبط باشند.
اگر پزشک برای بیمارداروی تزریقی تجویز کرد وظیفه بیمارچیست؟
1- این تزریقها درد ندارند وبه بیمارکمک میکنند که بر بیماری خود فائق آید.
2- منظم بودن تزریق دارو بسیار مهم است چون در غیر اینصورت ممکن است بیماری عود کند.
3- اگرقصد مسافرت به داخل یا خارج کشور داردبا روانپزشک خود صحبت کند چون همه داروها در کشورهای دیگر موجود نیستند ودر برخی از کشورها هم گران هستند.
4- درصورتیکه بیمار به دارو پاسخ نداد به پزشک خود اطلاع بایددهد زیرا ممکن است تغییر یا تعویض دارو لازم باشد.
5- هرگز بطور ناگهانی دارو را قطع نکندچون این کار ممکن است به بازگشت شدید وناتوان کننده بیماری بیمارمنجر شود.
بیمارکدام علائم را به پزشک معالج خود اطلاع دهد ؟
اگردچار سفتی گردن ، آبریزش از دهان ، تب ، گلودرد، اختلال در تعادل، بیقراری، بثورات پوستی، کاهش دید، لرزش دست ها وتشنج شد حتما"به پزشک معالج خود اطلاع دهد.
آموزش به بیمار:
1- اگر موقتا"اشکالی در بخواب رفتن بوجود آمد باید دلیل آنرا یافت.از زیاده روی در مصرف چای و قهوه در ساعات بعد از ظهر خودداری کند.فعالیت خود را باید در طی روز افزایش دهد.
2- از مصرف داروهای کنترل چاقی پرهیز کرده زیرا ممکن است سبب ایجاد یا تشدید نشانه های اسکیزوفرنی شوند.
3- طبق دستور پزشک با پزشکش جهت ویزیت ملاقات کند.
4- برای حل مشکلاتش باید تلاش کند.
5- داروها را طبق دستور پزشک معالج خود مصرف کرده واز قطع ناگهانی وزیاد کردن تعداد آنها بدون دستور پزشک جدا"خودداری کند.
6- به پزشکش اعتماد داشته تا با برقراری رابطه خوب بتواند هرگونه علائم را به موقع به وی اطلاع دهد تا از عود بیماری پیشگیری بعمل آید.
7- از انزوا وگوشه گیری خودداری کند.
